ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 27 : PALI ROMAN Iti.A. (paramatthadi.)

page379.

7. Sabrahmakasuttavannana [106] Sattame sabrahmakaniti sasetthakani. Yesanti yesam kulanam. Puttananti puttehi. Pujitasaddayogena hi idam karanatthe samivacanam. Ajjhagareti sake ghare. Pujita hontiti yam ghare atthi, tena patijaggita manapena ceva kayikavacasikena ca paccupatthita honti. Iti matapitupujakani kulani "sabrahmakani"ti pasamsitva uparipi nesam pasamsaniyatam dassento "sapubbadevatanitiadimaha. Tattha brahmatiadini tesam brahmadibhavasadhanattham vuttani. Tatrayamatthavibhavana:- brahmati setthadhivacanam. Yatha hi brahmuno catasso bhavana avijahita honti metta karuna mudita upekkhati, evam matapitunam puttesu catasso bhavana avijahita honti. Ta tasmim tasmim kale veditabba:- kucchigatasmim hi darake "kada nu kho puttakam arogam paripunnangapaccangam passissama"ti matapitunam mettacittam uppajjati. Yada panesa mando uttanaseyyako ukahi va mankulehi 1- va dattho dukkhaseyyaya va pilito parodati viravati, tadassa saddam sutva matapitunam karunnam uppajjati. Adhavitva vidhavitva kilanakale pana sobhaniyavayasmim va thitakale darakam oloketva matapitunam cittam sappimande pakkhittasatavihatakappasapicupatalam viya mudukam amoditam pamoditam, tada nesam mudita labbhati. Yada pana tesam putto darabharanam paccupatthapetva patiyekkam agaram ajjhavasati, tada matapitunam "sakkoti dani no puttako attano dhammataya jivitun"ti majjhattabhavo uppajjati. Evam tasmim kale upekkha labbhati. Evam matapitunam puttesu @Footnote: 1 Si.,ka. mankunehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page380.

Yathakalam catubbidhassapi brahmaviharassa labbhanato brahmasadisavuttitaya vuttam "brahmati bhikkhave matapitunam etam adhivacanan"ti. Pubbadevatati ettha deva nama tividha sammutideva upapattideva visuddhidevati. Tesu sammutideva nama rajano khattiya. Te hi "devo, devi"ti loke vohariyanti, deva viya lokassa niggahanuggahasamattha ca honti. Upapattideva nama catumaharajikato patthaya yava bhagga upapanna satta. Visuddhideva nama khinasava sabbasankilesavisuddhito. Tatrayam vacanattho:- dibbanti kilanti lalanti jotanti patipakkham jayanti vati deva. Tesu sabbasettha visuddhideva. Yatha te balajanehi katam aparadham aganetva ekanteneva tesam anatthahanim atthuppattinca akankhantava yathavuttabrahmaviharayogena atthaya hitaya sukhaya patipajjanti, dakkhineyyataya ca tesam karanam mahapphalatam mahanisamsatanca avahanti, evameva matapitaropi puttanam aparadham aganetva ekanteneva tesam anatthahanim atthuppattinca akankhanta vuttanayeneva catubbidhassapi brahmaviharassa labbhanato atthaya hitaya sukhaya patipajjanta paramadakkhineyya hutva attani katanam karanam mahapphalatam mahanisamsatanca avahanti. Sabbadevehi ca pathamam tesam upakaravantataya te aditoyeva deva. Tesam hi vasena te pathamam anne deve "deva"ti jananti aradhenti payirupasanti, aradhanavidhim natva tatha patipajjanta tassa patipattiya phalam adhigacchanti, tasma te pacchadeva nama. Tena vuttam "pubbadevati bhikkhave matapitunam etam adhivacanan"ti. Pubbacariyati pathamaacariya. Matapitaro hi putte sikkhapenta atitarunakalato patthaya "evam nisida, evam gaccha, evam tittha, evam saya, evam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page381.

Khada, evam bhunja, ayante `tata'ti vattabbo, ayam `bhatika'ti, ayam `bhagini'ti, idam nama katum vattati, idam na vattati, asukam nama upasankamitum vattati, asukam nama na vattati"ti gahenti sikkhapenti. Aparabhage anne acariyapi sippam muddham ganananti evamadim sikkhapenti, anne saranani denti silesu patitthapenti, pabbajenti, dhammam ugganhapenti, upasampadenti, sotapattimaggadini papenti. Iti sabbepi te pacchaacariya nama. Matapitaro pana sabbapathamam. Tenaha "pubbacariyati bhikkhave matapitunam etam adhivacanan"ti. Ahuneyyati anetva hunitabbanti ahunam, duratopi anetva phalavisesam akankhantena gunavantesu databbanam annapanavatthacchadanadinam etam nama, upakarakkhettataya tam ahunam arahantiti ahuneyya. Tena vuttam "ahuneyyati bhikakhave matapitunam etam adhivacanan"ti. Idani tesam brahmadibhave karanam dassetum "tam kissa hetu? Bahukara"tiadi vuttam. Tam kissa hetuti tam matapitunam brahmadiadhivacanam kena karanenati ceti attho. Bahukarati bahupakaRa. Apadakati jivitassa apadaka palaka. Puttanam hi matapituhi jivitam apaditam palitam ghatitam anuppabandhena pavattitam sampaditam. Posakati hatthapade vaddhetva hadayalohitam payetva posetaro. Imassa lokassa dassetaroti puttanam imasmim loke itthanittharammanadassanam nama matapitaro nissaya jatanti te nesam imassa lokassa dassetaro nama. Iti tesam bahukarattam brahmadibhavassa karanam dassitam, yena putto matapitunam lokiyena upakarena kenaci pariyayena pariyantam patikaram katum na samatthoyeva. Sace hi putto "matapitunam upakarassa paccupakaram karissami"ti utthaya samutthaya vayamanto dakkhine amsakute mataram, itarasmim pitaram thapetva vassasatayuko sakalam vassasatampi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page382.

Parihareyya catuhi paccayehi ucchadanaparimaddananhapanasambahanadihi ca yatharuci upatthahanto tesam muttakarisampi ajigucchanto, na ettavata puttena matapitunam patikaro kato hoti annatra saddhadigunavisese patitthapana. Vuttanhetam bhagavata:- "dvinnaham bhikkhave na suppatikaram vadami. Katamesam dvinnam, matu ca pitu ca. Ekena bhikkhave amsena mataram parihareyya, ekena amsena pitaram parihareyya vassasatayuko vassasatajivi, so ca nesam ucchadanaparimaddananhapanasambahanena, te ca tattheva muttakarisam cajeyyum, na tveva bhikkhave matapitunam katam va hoti patikatam va. Imissa ca bhikkhave mahapathaviya pahutarattaratanaya 1- matapitaro issariyadhipacce rajje patitthapeyya, na tveva bhikkhave matapitunam katam va hoti patikatam va. Tam kissa hetu, bahukara bhikkhave matapitaro puttanam apadaka posaka imassa lokassa dassetaro. Yo ca kho bhikkhave matapitaro assaddhe saddhasampadaya samadapeti niveseti patitthapeti. Dussile silasampadaya, maccharino cagasampadaya, duppanne pannasampadaya samadapeti niveseti patitthapeti, ettavata kho bhikkhave matapitunam katanca hoti patikatanca atikatanca"ti. 2- Tatha:- "matapituupatthanam, puttadarassa sangaho"ti. 3- "matapituupatthanam bhikkhave panditapannattan"ti ca evamadini matapitunam puttassa bahupakarabhavasadhakani suttani datthabbani. @Footnote: 1 Si.,ka. pahutasattaratanaya 2 Si. patikatanca atikatancati, an.duka. 20/34/61 @3 khu.khu. 25/6/4, khu.su. 25/265/385

--------------------------------------------------------------------------------------------- page383.

Gathasu vuccareti vuccanti kathiyanti. Pajaya anukampakati paresam panam chinditvapi attano santakam yankinci cajitvapi attano pajam patijagganti gopayanti, tasma pajaya attano puttanam anukampaka anuggahaka. Namasseyyati sayam patam upatthanam gantva "idam mayham uttamam punnakkhettan"ti namakaram kareyya. Sakkareyyati sakkarena patimaneyya. Idani tam sakkaram dassento "annena"tiadimaha. Tattha annenati yagubhattakhadaniyena. Panenati atthavidhapanena. Vatthenati nivasanaparupanena. Sayanenati mancapithabhisibimbohanadina sayanena. Ucchadanenati duggandham pativinodetva sugandhakaranucchadanena. Nhapanenati 1- sitakale unhodakena, unhakale sitodakena gattani parisincitva nhapanena. Padanam dhovanena cati unhodakasitodakehi padadhovanena ceva telamakkhanena ca. Taya nam paricariyayati ettha nanti nipatamattam, yathavuttaparicaranena. Atha va paricariyayati bharanakiccakaranakulavamsapatitthapanadina pancavidhaupatthanena. Vuttanhetam:- "pancahi kho gahapatiputta thanehi puttena puratthima disa matapitaro paccupatthatabba `bhato ne bharissami, kiccam nesam karissami, kusavamsam thapessami, dayajjam patipajjissami. Atha va pana nesam petanam kalakatanam dakkhinamanuppadassami'ti, imehi kho gahapatiputta pancahi thanehi puttena puratthima disa matapitaro paccupatthita pancahi thanehi puttam anukampanti, papa nivarenti, kalyane nivesenti, sippam sikkhapenti, patirupena darena samyojenti, samaye dayajjam niyyadenti"ti. 2- @Footnote: 1 cha.Ma. nhanena 2 di.pa. 11/267/164

--------------------------------------------------------------------------------------------- page384.

Apica yo matapitaro tisu vatthusu abhippasanne katva silesu va patitthapetva pabbajjaya va niyojetva upatthahati, ayam matapituupatthakanam aggoti veditabbo. Sa panayam paricariya puttassa ubhayalokahitasukhavahati dassento "idheva nam pasamsanti, pecca sagge pamodati"ti aha. Tattha idhati imasamim loke. Matapituupatthakam hi puggalam panditamanussa tattha paricariyaya pasamsanti vannenti thomenti, tassa ca ditthanugatim apajjanta sayampi attano matapitusu tatha patipajjitva mahantam punnam pasavanti. Peccati paralokam gantva sagge thito matapituupatthako dibbasampattihi modati pamodati abhinandatiti. Sattamasuttavannana nitthita. --------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 27 page 379-384. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=8398&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=8398&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=286              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=6643              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=6496              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=6496              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]