ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 51 : PALI ROMAN Buddha.A. (madhurattha.)

                       26. Kassapabuddhavamsavannana
     konagamanassa pana bhagavato aparabhage tassa sasane ca antarahite
timsavassasahassayuka satta anupubbena parihayitva dasavassayuka hutva puna
vaddhitva aparimitayuka hutva puna anupubbena parihayitva visativassa-
sahassayukesu sattesu jatesu anekamanussapo kassapo nama sattha loke
udapadi. So paramiyo puretva tusitapure nibbattitva tato cavitva
baranasinagare brahmadattassa nama brahmanassa vipulagunavatiya dhanavatiya
nama brahmaniya kucchismim patisandhim gahetva dasannam masanam accayena
isipatane migadaye matukucchito nikkhami. Gottavasena panassa "kassapakumaro"ti
namamakamsu. So dve vassasahassani agaram ajjhavasi. Hamsava yasava sirinandoti
tassa tayo pasada ahesum. Sunandanamabrahmanippamukhani atthacattalisa
itthisahassani paccupatthitani ahesum.
     So cattari nimittani disva sunandaya brahmaniya vijitasene
nama putte uppanne uppannasamvego "mahabhinikkhamanam nikkhamissami"ti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page379.

Cintesi. Athassa parivitakkasamanantarameva pasado kulalacakkamiva bhamitva gaganatalamabbhuggantva paramarucirakaranikaro saradasamayarajanikaro viya taraganaparivuto anekanarasataparivuto gaganatalamalankaronto viya punnanubhavam pakasento viya jananayanahadayani akaddhento viya rukkhaggani param sobhayamano viya ca gantva nigrodhabodhim majjhekatva bhumiyam patitthahi. Atha bodhisatto mahasatto pathaviyam patitthahitva devadattam arahattaddhajamadaya pabbaji. Tassa natakitthiyo pasada otaritva addhagavutam maggam gantva saparivara senasannivesam katva nisidimsu. Tato itthiparicarike thapetva sahagata sabbe pabbajimsu. Mahapuriso kira sattaham tehi parivuto padhanacariyam caritva visakhapunnamaya sunandaya nama brahmaniya dinnam madhupayasam paribhunjitva khadiravane divaviharam katva sayanhasamaye somena nama yavapalakena upanita attha tinamutthiyo gahetva nigrodhabodhim upagantva pancadasahatthayamavitthatam tinasantharam santharitva tattha nisiditva abhisambodhim papunitva "anekajatisamsaram .pe. Tanhanam khayamajjhaga"ti udanam udanetva sattasattaham vitinametva attana saha pabbajitanam bhikkhunam kotiya upanissayasampattim disva gaganatalena gantva baranasiyam isipatane migadaye otaritva tehi parivuto tattha dhammacakkam pavattesi, tada visatiya kotisahassanam pathamo dhammabhisamayo ahosi. Tena vuttam:- [1] "konagamanassa aparena sambuddho dvipaduttamo kassapo nama gottena dhammaraja pabhankaro.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page380.

[2] Sanchadditam kulamulam bahvannapanabhojanam datvana yacake danam purayitvana manasam usabhova alakam bhetva patto sambodhimuttamam. [3] Dhammacakkam pavattente kassape lokanayake visakotisahassanam pathamabhisamayo ahu"ti. Tattha sanchadditanti chadditam ujjhitam pariccattam. Kulamulanti kulagharam, aparimitabhogakkhandham anekakotisahassadhanasancayam dasasatanayanabhavanasadisabhogam atiduccajam tinamiva chadditanti attho. Yacaketi yacakanam datva. Alakanti gottham, yatha usabho gottham bhinditva yathasukham icchitatthanam papunati, evam mahapurisopi gehabandhanam bhinditva abhisambodhim papuniti attho. Puna catumasam janapadacarikam caramane satthari dasakotisahassanam dutiyo abhisamayo ahosi. Yada pana sundaranagaradvare asanarukkhamule yamakapatihariyam karonto dhammam desesi, tada pancannam kotisahassanam tatiyo abhisamayo ahosi. Puna yamakapatihariyam katva suraripudurabhibhavane tavatimsabhavane sudhamma nama devasabha atthi, tattha nisiditva attano mataram dhanavatidevim pamukham katva dasasahassilokadhatuya devatanam anuggahakaranattham sattappakaranam abhidhammapitakam desento tini devatakotisahassani dhammamatam payesi. Tena vuttam:- [4] "catumasam yada buddho loke carati carikam dasakotisahassanam dutiyabhisamayo ahu. [5] Yamakam vikubbanam katva nanadhatum pakittayi pancakotisahassanam tatiyabhisamayo ahu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page381.

[6] Sudhamma devapure ramme tattha dhammam pakittayi tinikotisahassanam devanam bodhayi jino. [7] Naradevassa yakkhassa apare dhammadesane etesanam abhisamaya gananato asankhiya"ti. Tattha catumasanti catumase. Ayameva va patho. Caratiti acari. Yamakam vikubbanam katvati yamakapatihariyam katva. Nanadhatunti sabbannutannanasabhavam. "sabbannanadhatun"tipi 1- vadanti. Pakittayiti mahajanassa pakasesi. Sudhammati tavatimsabhavane sudhamma nama sabha atthi, tattha nisiditvati attho. Dhammanti abhidhammam. Tada kira anubhavavijitanaradevo naradevo nama mahesakkho hettha vuttanaradevayakkho viya mahiddhiko yakkho ahosi. So jambudipe ekasmim nagare ranno yadisam rupam, tadisam rupasanthanam sarakuttim nimminitva tam rajanam maretva khaditva sahaantepuram rajjam patipajjitva aparimitamamsabhojano ahosi. So kira itthidhutto ca ahosi. Yada pana tam kusala cheka itthiyo "nayam amhakam raja, amanusso eso"ti jananti, tada so lajjito hutva ta sabba khaditva annam nagaram patipajjati. Evameva so naradevayakkho manusse bhakkhayanto yada sundaranagarabhimukho agamasi, tada tam disva nagaravasino manussa maranabhayatajjitasantasa sakanagarato nikkhamitva tato tato palayimsu. Atha te manusse palayamane disva kassapadasabalo tassa naradevassa yakkhassa purato atthasi. Naradevo evam devadevam thitam disva vissaram ghoram nadam naditva bhagavato bhayam uppadetum asakkonto tam saranam gantva panham pucchi, @Footnote: 1 Ma. saccanana...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page382.

Panham vissajjetva tam dametva dhamme desiyamane sampattanam naramaranam gananapathatitanam abhisamayo ahosi. Tena vuttam "naradevassa yakkhassa"tiadi. Tattha apare dhammadesaneti aparasmim dhammadesane. Etesananti etesam. Ayameva va patho. Tassa pana kassapabhagavato ekova savakasannipato ahosi. Baranasinagare purohitaputto tisso nama ahosi. So kassapassa bodhisattassa sarire lakkhanasampattim disva pituno bhasato sutva "nissamsayam eko mahabhinikkhamanam nikkhamitva buddho bhavissati, etassaham santike pabbajitva samsaradukkhato muccissami"ti cintetva suddhamuniganavantam himavantam gantva tapasapabbajjam pabbaji. Tassa parivarabhutani visatitapasasahassani ahesum. So aparabhage "kassapakumaro nikkhamitva abhisambodhim anuppatto"ti sutva saparivaro agantva kassapassa bhagavato santike saparivaro ehibhikkhupabbajjaya pabbajitva arahattam papuni. Tasmim samagame kassapo bhagava maghapunnamayam patimokkham uddisi. Tena vuttam:- [8] "tassapi devadevassa eko asi samagamo khinasavanam vimalanam santacittana tadinam. [9] Visabhikkhusahassanam tada asi samagamo atikkantabhavantanam hirisilena tadinan"ti. Tattha atikkantabhavantananti atikkantaputhujjanasotapannadinam, sabbesam khinasavanamevati attho. Hirisilena tadinanti hiriya ca silena ca sadisanam. Tada amhakam bodhisatto jotipalo nama manavo tinnam vedanam paragu bhumiyanceva antalikkhe ca pakato ghatikarassa kumbhakarassa sahayo ahosi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page383.

So tena saddhim sattharam upasankamitva tassa dhammakatham sutva tassa santike pabbaji. So araddhaviriyo tini pitakani uggahetva vattapatipattiya buddhasasanam sobhesi. Sopi tam sattha byakasi. Tena vuttam:- [10] "aham tada manavako jotipaloti vissuto ajjhayako mantadharo tinnam vedana paragu. [11] Lakkhane itihase ca sadhamme paramim gato bhumantalikkhakusalo katavijjo anavayo. 1- [12] Kassapassa bhagavato ghatikaro namupatthako sagaravo sappatisso nibbuto tatiye phale. [13] Adaya mam ghatikaro upaganchi kassapam jinam tassa dhammam sunitvana pabbajim tassa santike. [14] Araddhaviriyo hutva vattavattesu kovido na kvaci parihayami puresim jinasasanam. [15] Yavata buddhabhanitam navangam jinasasanam sabbam pariyapunitvana sobhayim jinasasanam. [16] Mama acchariyam disva sopi buddho viyakari imamhi bhaddake kappe ayam buddho bhavissati. [17] Ahu kapilavhaya ramma .pe. hessama sammukha imam. [30] Tassapi vacanam sutva bhiyyo cittam pasadayim uttarim vatamadhitthasim dasaparamipuriya. @Footnote: 1 Si.,i. anamayo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page384.

[31] Evamaham samsaritva parivajjento anacaram dukkaranca katam mayham bodhiyayeva karana"ti. Tattha bhumantalikkhakusaloti bhumisikkhasu ca 1- antalikkhesu ca joticakkacare jotivijjaya ca kusaloti attho. Upatthakoti upatthayako. Sappatissoti sappatissayo. Nibbutoti vinito, vissuto va. Tatiye phaleti nimittasattami, tatiyaphaladhigamahetu nibbutoti attho. Adayati mam gahetva, vattavattesuti khuddakavattamahavattesu. Kovidoti tesam purane kusalo. Na kvaci parihayamiti kvacipi silesu va samadhisamapattiadisu va katthaci kutopi na parihayami, sabbattha me parihani nama na vijjatiti dipeti. "na koci parihayami"tipi patho, soyevattho. Yavatati paricchedavacanametam, yavatakanti attho. Buddhabhanitanti buddhavacanam. Sobhayinti sobhesim pakasesim. Mama acchariyanti mama sammapatipattim annehi asadharanam acchariyam abbhutam kassapo bhagava disvati attho. Samsaritvati samsare samsaritva. 2- Anacaranti anacaram akattabbam, akaraniyanti attho. Tassa pana kassapassa bhagavato jatanagaram baranasi nama ahosi, brahmadatto nama brahmano pita, paramagunavati dhanavati nama brahmani mata, tisso ca bharadvajo ca dve aggasavaka, sabbamitto namupatthako, anula ca uruvela ca dve aggasavika, nigrodharukkho bodhi, sariram visatihatthubbedham ahosi, visativassasahassani ayu, sunanda namassa aggamahesi, vijitaseno nama putto, pasadayanena nikkhami. Tena vuttam:- @Footnote: 1 Si.,i. bhumiparikkhasu ca 2 Ma. sandhavitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page385.

[32] "nagaram baranasi nama kiki namasi khattiyo vasate tattha nagare sambuddhassa mahakulam. [33] Brahmano brahmadattova asi buddhassa so pita dhanavati nama janika kassapassa mahesino. [34] 1- Duve vassasahassani agaram ajjhavasi so hamso yaso siricando tayo pasadamuttama. [35] Tisolasasahassani nariyo samalankata sunanda nama sa nari vijitaseno nama atrajo. [36] Nimitte caturo disva pasadenabhinikkhami sattaham padhanacaram acari purisuttamo. [37] Brahmuna yacito santo kassapo lokanayako vattacakko mahaviro migadaye naruttamo. 1- [38] Tisso ca bharadvajo ca ahesum aggasavaka sabbamitto namupatthako kassapassa mahesino. [39] Anula uruvela ca ahesum aggasavika bodhi tassa bhagavato nigrodhoti pavuccati. [41] Uccattanena so buddho visatiratanuggato vijjulatthiva akase candova gahapurito. [42] Visativassasahassani ayu tassa mahesino tavata titthamano so taresi janatam bahum. @Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page386.

[43] Dhammatalakam mapayitva silam datva vilepanam dhammadussam nivasetva dhammamalam vibhajjiya. [44] Dhammavimalamadasam thapayitva mahajane keci nibbanam patthenta passantu me alankaram. [45] Silakancukam datvana jhanakavacavammitam dhammacammam parupitva datva sannahamuttamam. [46] Satiphalakam datvana tikhinam nanakuntimam dhammakhaggavaram datva silasamsaggamaddanam. [47] Tevijjabhusanam datvana avelam caturo phale chalabhinnabharanam datva dhammapupphapilandhanam. [48] Saddhammapandaracchattam datva papanivaranam mapayitvabhayam puppham nibbuto so sasavako. [49] Eso hi sammasambuddho appameyyo durasado eso hi dhammaratano svakkhato ehipassiko. [50] Eso hi samgharatano suppatipanno anuttaro sabbam tamantarahitam nanu ritta sabbasankhara"ti. Tattha vijjulatthivati ghanabhavena 1- santhita vijjulata viya. Candova gahapuritoti parivesagahaparikkhitto punnacando viya. Dhammatalakam mapayitvati pariyattidhammatalakam mapayitva. Silam datva vilepananti catuparisuddhisilasankhatam @Footnote: 1 Si.,i. meghabhavena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page387.

Cittasantativibhusanattham vilepanam datva. Dhammadussam nivasetvati hirottappadhamma- sankhatam satakayugam nivasetva. Dhammamalam vibhajjiyati sattattimsabodhipakkhiyadhamma- kusumamalam vibhajitva, vidahitvati 1- attho. Dhammavimalamadasanti vimalam sotapattimaggasankhatam adasam savajja- navajjakusalakusaladhammasallakkhanattham mahajanassa dhammatalakatire dhammadasam thapetvati attho. Mahajaneti mahajanassa. Keciti ye keci. Nibbanam patthentati sabbakusalamalavilayakaram amatamasankhatamanitikam paramasantam accutirasam nibbanam patthenta vicaranti. Te imam alankaram vuttappakaram maya dassitam passantuti attho. "nibbanamabhipatthenta, passantu mam alankaran"tipi patho, soyevattho. Alankaranti rassam katva vuttam. Silakancukam datvanati pancasiladasasilacatuparisuddhisilamayam kancukam datva. Jhanakavacavammitanti catukkapancakajjhanakavacabandham bandhitva. Dhammacammam parupitvati satisampajannasankhatadhammacammam parupitva. Datva sannahamuttamanti uttamam caturangasamannagatam viriyasannaham datvati attho. Satiphalakam datvanati ragadi- dosaripapanivaranattham catusatipatthanaphalakanivaranam datva. Tikhinam nanakuntamanti pativedhasamattham tikhinavipassanananakuntavantam, vipassananananisitakuntavaranti attho, kilesabalanidhanakarasamattham va yogavacarayodhavaram thapetvati attho. Dhammakhaggavaram datvati tassa yogavacarassa viriyupalatalanisitadharam maggapannavarakhaggam datva. Silasamsaggamaddananti ariyam lokuttarasilam kilesasamsaggamaddanatthaya, kilesanighatanatthayati attho. @Footnote: 1 Si.,i. viracitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page388.

Tevijjabhusanam datvanati tevijjamayam vibhusanam datva. Avelam caturo phaleti cattari phalani vatamsakam katva. Chalabhinnabharananti abharanatthaya alankarakaranatthaya cha abhinnayo datva. Dhammapupphapilandhananti navalokuttara- dhammasankhatam kusumamalam katva. Saddhammapandaracchattam, datva papanivarananti accantavisuddham vimuttisetacchattam sabbakusalatapanivaranam datva. Mapayitvabhayam pupphanti abhayapuragaminam atthangikamaggam puppham katvati attho. Kassapo kira bhagava kasiratthe setabyanagare setabyuyyane parinibbayi. Dhatuyo kirassa na vikirimsu. Sakalajambudipavasino manussa sannipatitva ekekam suvannitthakam kotiagghanakam ratanavicittam bahicinanattham 1- ekekam addhakotiagghanakam abbhantarapuranattham manosilaya mattikakiccam telena udakakiccam karonto yojanubbedham thupamakamsu. Kassapopi bhagava katakicco sabbasattahitameva karonto kasirajanagare migadaye lokanandakaro nivasiti. Sesagathasu sabbattha pakatamevati. Iti madhuratthavilasiniya buddhavamsatthakathaya kassapabuddhavamsavannana nitthita. Ettavata catuvisatiya buddhanam buddhavamsavannana sabbakarena nitthita. -------------- @Footnote: 1 Si. bahiracanattham


             The Pali Atthakatha in Roman Book 51 page 378-388. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=8375&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=8375&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=205              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=8446              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=11076              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=11076              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]