ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 51 : PALI ROMAN Buddha.A. (madhurattha.)

                       14. Sujatabuddhavamsavannana
     tato tassaparabhage tasmimyeva mandakappe anupubbena aparimitayukesu sattesu
anukkamena parihayitva navutivassasahassayukesu jatesu sujatarupakayo parisuddhajato
sujato nama sattha loke udapadi. Sopi paramiyo puretva tusitapure
nibbattitva tato cavitva sumangalanagare uggatassa nama ranno kule
pabhavatiya nama aggamahesiya kucchismim patisandhim gahetva dasannam masanam
accayena matukucchito nikkhami. Namaggahanadivase cassa yamam karonto
sakalajambudipe sabbasattanam sukham janayanto jatoti "sujato "tvevassa namamakamsu.
So navavassasahassani agaram ajjhavasi. Siri upasiri sirinando cati tassa tayo
pasada ahesum. Sirinandadevippamukhani tevisati itthisahassani paccupatthitani
ahesum.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page294.

So cattari nimittani disva sirinandadeviya upasene nama putte uppanne hamsavaham nama varaturangamaruyha mahabhinikkhamanam nikkhamitva pabbaji. Tam pana pabbajantam manussanam koti anupabbaji. Atha so tehi parivuto nava mase padhanacariyam caritva visakhapunnamaya sirinandananagare sirinandanasetthissa dhitaya dinnam paramamadhuram madhupayasam paribhunjitva salavane divaviharam vitinametva sayanhasamaye sunandajivakena dinna attha tinamutthiyo gahetva velubodhim upasankamitva tettimsahatthavitthatam tinasantharam santharitva suriye dharamaneyeva samaram marabalam vidhamitva sammasambodhim pativijjhitva sabbabuddhanucinnam udanam udanetva sattasattaham bodhisamipeyeva vitinametva brahmuna ayacito attano kanitthabhatikam sudassanakumaram purohitaputtam devakumaranca catusaccadhamma- pativedhasamatthe disva akasena gantva sumangalanagarasamipe sumangaluyyane otaritva uyyanapalena attano bhatikam sudassanakumaram purohitaputtam devakumaranca pakkosapetva tesam saparivaranam majjhe nisinno dhammacakkam pavattesi. Tattha asitiya kotinam dhammabhisamayo ahosi. Ayam pathamabhisamayo ahosi. Yada pana bhagava sudassanuyyanadvare mahasalamule yamakapatihariyam katva devesu tavatimsesu vassavasam upagami, tada sattattimsasatasahassanam 1- dhammabhisamayo ahosi. Ayam dutiyo abhisamayo ahosi. Yada pana sujato dasabalo pitusantikam agamasi, tada satthisatasahassanam dhammabhisamayo ahosi. Ayam tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttam:- [1] "tattheva mandakappamhi sujato nama nayako sihahanusabhakkhandho appameyyo durasado. @Footnote: 1 Si.,i. sattattimsasahassanam, evamuparipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page295.

[2] Candova vimalo buddho sataramsiva patapava evam sobhati sambuddho jalanto siriya sada. [3] Papunitvana sambuddho kevalam bodhimuttamam sumangalamhi nagare dhammacakkam pavattayi. [4] Desente 1- pavaram dhammam sujate lokanayake 2- asitikoti abhisamimsu pathame dhammadesane. [5] Yada sujato amitayaso deve vassamupagami sattattimsasatasahassanam dutiyabhisamayo ahu. [6] Yada sujato asamo 3- upaganchi pitusantikam satthisatasahassanam tatiyabhisamayo ahu"ti. Tattha tattheva mandakappamhiti yasmim mandakappe sumedho bhagava uppanno tattheva kappe sujatopi bhagava uppannoti attho. Sihahanuti sihassa viya hanu assati sihahanu. Sihassa pana hetthimahanumeva punnam hoti, na uparimam. Assa pana mahapurisassa sihassa hetthimahanu viya dvepi paripunnani dvadasiyam pakkhassa candasadisani honti. 4- Tena vuttam "sihahanu"ti. 4- Usabhakkhandhoti usabhasseva samappavattakkhandho, suvattitasuvannalingasadisakkhandhoti attho. Sataramsivati divasakaro viya. Siriyati buddhasiriya. Bodhimuttamanti uttamam sambodhim. Sudhammavatinagare sudhammuyyane agatanam manussanam dhammam desetva satthisatasahassani ehibhikkhubhavena pabbajetva tesam majjhe patimokkham uddisi, so pathamo sannipato ahosi. Tato param tidivorohane bhagavato pannasasatasahassanam @Footnote: 1 paliyam desentoti dissati 2 paliyam sujato lokanayakoti dissati @3 cha.Ma.,i. asamasamo 4-4 Si.,i. ime patha na dissanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page296.

Dutiyo sannipato ahosi. Puna "sudassanakumaro bhagavato santike pabbajitva arahattam patto"ti sutva "mayampi pabbajissama"ti agatani cattari purisasatasahassani gahetva sudassanatthero sujatam narasabham upasankami. Tesam bhagava dhammam desetva ehibhikkhupabbajjaya pabbajetva caturangasamannagate sannipate patimokkham uddisi, so tatiyo sannipato ahosi. Tena vuttam:- [7] "sannipata tayo asum sujatassa mahesino khinasavanam vimalanam santacittana tadinam. [8] Abhinnabalappattanam appattanam bhavabhave satthisatasahassani pathamam sannipatimsu te. [9] Punaparam sannipate tidivorohane jine pannasasatasahassanam dutiyo asi samagamo. [10] Upasankamanto narasabham sudassano 1- aggasavako 2- catuhi satasahassehi sambuddham upasankami"ti. Tattha appattananti bhavabhave asampattananti attho. "appavatta bhavabhavetipi patho, soyevattho, tidivorohaneti saggalokato otarante kattukarake datthabbo. Karakavipallasena vuttam. Atha va tidivorohaneti tidivato otarane. Jineti jinassa, samiatthe bhummam datthabbam. Tada kira amhakam bodhisatto cakkavattiraja hutva "buddho loke uppanno"ti sutva bhagavantam upasankamitva dhammakatham sutva buddhappamukhassa bhikkhusamghassa sattahi ratanehi saddhim catumahadiparajjam 3- datva satthu santike @Footnote: 1 Si.,i. tassa yo 2 paliyam upasankamma narasabham tassa yo aggasavakoti dissati @3 Si.,i. catudipikamaharajjam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

Pabbaji. Sakaladipavasino jana ratthuppadam gahetva aramikakiccam sadhetva buddhappamukhassa samghassa niccam mahadanamadamsu. Sopi nam sattha "anagate gotamo nama buddho bhavissati"ti byakasi. Tena vuttam:- [11] "ahantena samayena catudipamhi issaro antalikkhacaro asim cakkavatti mahabbalo. [13] Catudipe maharajjam ratane satta uttame buddhe niyyatayitvana pabbajim tassa santike. [14] Aramika janapade utthanam patipindiya upanenti bhikkhusamghassa paccayam sayanasanam. [15] Sopi mam tada 1- byakasi dasasahassimhi issaro timsakappasahassamhi 2- ayam buddho bhavissati ahu kapilavhaya ramma nikkhamitva tathagato. [16] Padhanam padahitvana .pe. hessama sammukha imam. [17] Tassapi vacanam sutva bhiyyo hasam janesaham 3- adhitthahim vatam uggam dasaparamipuriya. [18] Suttantam vinayancapi navangam satthusasanam sabbam pariyapunitvana sobhayim jinasasanam. [19] Tatthappamatto viharanto brahmam bhavetva bhavanam abhinnaparamim gantva 4- brahmalokamaganchahan"ti. @Footnote: 1 cha.ma buddho 2 paliyam. timsakappasahassananti dissati @3 paliyam jane ahanti dissati 4 pali. patva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

Tattha catudipamhiti saparivaradipanam catunnam mahadipananti attho. Antalikkhacaroti cakkaratanam purakkhatva akasacaro. Ratane sattati hatthiratanadini satta ratanani. Uttameti uttamani. Atha va uttame buddheti attho datthabbo. Niyyatayitvanati datvana. Utthananti ratthuppadam, ayanti attho. Patipindiyati rasim katva sankaddhitva. Paccayanti civaradivividham paccayam. Dasasahassimhi issaroti dasasahassilokadhatuyam issaro, tadetam jatikkhettam sandhaya vuttanti veditabbam. Anantanam lokadhatunam issaro bhagava. Timsakappasahassamhiti ito patthaya timsakappasahassanam matthaketi attho. Tassa pana sujatassa bhagavato sumangalam nama nagaram ahosi. Uggato nama raja pita, pabhavati nama mata, sudassano ca sudevo 1- ca dve aggasavaka, narado namupatthako, naga ca nagasamala ca dve aggasavika, mahavelurukkho bodhi, so kira mandacchiddo ghanakkhandho paramaramaniyo veluriyamanivannehi vimalehi pattehi sanchannavipulasakho mayurapinchakalapo viya virocittha. Tassa pana bhagavato sariram pannasahatthubbedham ahosi. Ayu navutivassasahassani, sirinanda namassa aggamahesi, upaseno nama putto, tungavarayanena nikkhami. So pana candavatinagare silarame parinibbayi. Tena vuttam:- [20] "sumangalam nama nagaram uggato nama khattiyo mata pabhavati nama sujatassa mahesino. [21] 2- Navavassasahassani agaram ajjhavasi so siri upasiri cando tayo pasadamuttama. 2- @Footnote: 1 Si.,i. devo 2-2 cha.Ma. ime patha na dissanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page299.

[22] 1- Tevisatisahassani nariyo samalankata sirinanda nama nari upaseno nama atrajo. [23] Nimitte caturo disva assayanena nikkhami anunanavamasani padhanam padahi jino. [24] Brahmuna yacito santo sujato lokanayako vattacakko mahaviro sumangaluyyanamuttame. 1- [25] Sudassano sudevo ca 2- ahesum aggasavaka narado namupatthako sujatassa mahesino. [26] Naga nagasamala 3- ca ahesum aggasavika bodhi tassa bhagavato mahaveluti vuccati. [27] So ca rukkho ghanakkhandho 4- acchiddo hoti pattiko uju vamso braha hoti dassaniyo manoramo. [28] Ekakkhandho pavaddhitva tato sakha pabhijjati yatha subaddho morahattho evam sobhati so dumo. [29] Na tassa kantaka honti napi chiddam maha ahu vitthinnasakho aviralo sandacchayo manoramo. [30] 5- Sudatto ceva citto ca ahesum aggupatthaka subhadda ceva paduma ca ahesum aggupatthika. 5- [31] Pannasaratano asi uccattanena so jino sabbakaravarupeto sabbagunamupagato. @Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti 2 Si.,i. sudassano ca devo ca @3 paliyam nagasamanati dissati 4 Si.,i. jataruciro, Ma. ghanaruciro @5-5 cha.Ma. ayam gatha na dissanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page300.

[32] Tassa pabha asamasama niddhavati samantato appamano atuliyo opammehi anupamo. [33] Navutivassasahassani ayu vijjati tavade tavata titthamano so taresi janatam bahum. [34] Yathapi sagare umi gagane taraka yatha evam tada pavacanam arahantehi cittitam. 1- [35] So ca buddho asamasamo gunani ca tani atuliyani sabbam tamantarahitam nanu ritta sabbasankhara"ti. Tattha acchiddoti appacchiddo. "anudara kanna"tiadisu viya datthabbam. Keci "../../bdpicture/chiddam hoti parittakan"ti pathanti. Pattikoti bahupatto, kacamanivannehi 2- pattehi sanchannoti attho. Ujuti avanko akutilo. Vamsoti velu. Brahati samantato maha. Ekakkhandhoti avaniruho eko adutiyo cati attho. Pavaddhitvati vaddhitva. Tato sakha pabhijjatiti tato vamsaggato pancavidha sakha nikkhamitva pabhijjatha. "tato sakha pabhijjatha"tipi patho. Subaddhoti sutthu pancabandhanakarena baddho. Morahatthoti atapasannivaranattham kato baddho morapinchakalapo vuccati. Na tassa kantaka hontiti tassa vamsassa kantakinopi rukkhassa kantaka nahesum. Aviraloti aviralasakhasanchanno. Sandacchayoti ghanacchayo aviralattava sandacchayoti vutto. Pannasaratano asiti pannasahattho ahosi. Sabbakara- varupetoti sabbena akarena varehiyeva upeto sabbakaravarupeto nama. Sabbagunamupagatoti anantarapadasseva vevacanamattam. @Footnote: 1 paliyam cittakanti dissati 2 Ma. marakatamanivannehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page301.

Appamanoti pamanarahito, pamanam gahetum asakkuneyyatta va appamano. Atuliyoti atulo, kenaci asadisoti attho. Opammehiti upamitabbehi. Anupamoti upamarahito, "imina ca imina ca sadiso"ti vattum asakkuneyyabhavato anupamoti attho. Gunani ca taniti guna ce te, sabbannutannanadayo gunati attho. Lingavipallasena vuttam. Sesam sabbattha uttanatthamevati. Sujatabuddhavamsavannana nitthita. Nitthito dvadasamo buddhavamso. ---------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 51 page 293-301. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=6523&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=6523&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=193              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=7835              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=9990              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=9990              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]