ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้า chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 23 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 15 : Sutta. Aṅ. (4): sattaka-aṭṭhaka-navakanipātā

page1.

Suttantapitake anguttaranikayassa catuttho bhago -------- sattakanipato namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa. Pathamapannasako dhanavaggo pathamo [1] Evamme sutam . ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam appiyo ca hoti amanapo ca agaru ca abhavaniyo ca . katamehi sattahi idha bhikkhave bhikkhu labhakamo ca hoti sakkarakamo ca [1]- anavannattikamo ca [1]- ahiriko ca [1]- anottappi ca papiccho ca micchaditthi ca imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam appiyo ca hoti amanapo ca agaru ca abhavaniyo ca . sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam piyo ca hoti manapo @Footnote: 1 Ma. hoti. evamidisesu thanesupi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Ca garu ca bhavaniyo ca . katamehi sattahi idha bhikkhave bhikkhu na labhakamo ca hoti na sakkarakamo ca [1]- na anavannattikamo ca hirima ca ottappi ca appiccho ca sammaditthi ca imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam piyo ca hoti manapo ca garu ca bhavaniyo cati. [2] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam appiyo ca hoti amanapo ca agaru ca abhavaniyo ca . katamehi sattahi idha bhikkhave bhikkhu labhakamo ca hoti sakkarakamo ca anavannattikamo ca ahiriko ca anottappi ca issuki ca macchari ca imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam appiyo ca hoti amanapo ca agaru ca abhavaniyo ca. {2.1} Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam piyo ca hoti manapo ca garu ca bhavaniyo ca. Katamehi sattahi idha bhikkhave bhikkhu na labhakamo ca hoti na sakkarakamo ca na anavannattikamo ca hirima ca ottappi ca anissuki ca amacchari ca imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam piyo ca hoti manapo ca garu ca bhavaniyo cati. [3] Sattimani bhikkhave balani . katamani satta saddhabalam viriyabalam hiribalam ottappabalam satibalam samadhibalam pannabalam imani kho bhikkhave satta balaniti. @Footnote: 1 Ma. hoti. evamidisesu thanesupi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

Saddhabalam viriyabalam 1- hiri 2- ottappiyam balam satibalam samadhibalam 3- panna ve sattamam balam etehi balava bhikkhu sukham jivati pandito yoniso vicine dhammam pannayattham vipassati pajjotasseva nibbanam vimokkho hoti cetasoti. [4] Sattimani bhikkhave balani . Katamani satta saddhabalam viriyabalam hiribalam ottappabalam satibalam samadhibalam pannabalam . katamanca bhikkhave saddhabalam idha bhikkhave ariyasavako saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava araham sammasambuddho .pe. Sattha devamanussanam buddho bhagavati idam vuccati bhikkhave saddhabalam. {4.1} Katamanca bhikkhave viriyabalam idha bhikkhave ariyasavako araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu idam vuccati bhikkhave viriyabalam. {4.2} Katamanca bhikkhave hiribalam idha bhikkhave ariyasavako hirima hoti hiriyati kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena hiriyati papakanam akusalanam dhammanam samapattiya idam vuccati bhikkhave hiribalam. {4.3} Katamanca bhikkhave ottappabalam idha bhikkhave ariyasavako ottappi hoti ottappati kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena ottappati papakanam akusalanam dhammanam samapattiya idam vuccati bhikkhave ottappabalam. {4.4} Katamanca bhikkhave satibalam idha bhikkhave @Footnote: 1 Ma. viriyanca. evamuparipi . 2 Si. Yu. hiri . 3 Ma. samadhi ca. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Ariyasavako satima hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita idam vuccati bhikkhave satibalam. {4.5} Katamanca bhikkhave samadhibalam idha bhikkhave ariyasavako vivicceva kamehi .pe. catuttham jhanam upasampajja viharati idam vuccati bhikkhave samadhibalam. {4.6} Katamanca bhikkhave pannabalam idha bhikkhave ariyasavako pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya idam vuccati bhikkhave pannabalam. Imani kho bhikkhave satta balaniti. Saddhabalam viriyabalam hiri ottappiyam balam satibalam samadhibalam panna ve sattamam balam etehi balava bhikkhu sukham jivati pandito yoniso vicine dhammam pannayattham vipassati pajjotasseva nibbanam vimokkho hoti cetasoti. [5] Sattimani bhikkhave dhanani . katamani satta saddhadhanam siladhanam hiridhanam ottappadhanam sutadhanam cagadhanam pannadhanam imani kho bhikkhave satta dhananiti. Saddhadhanam siladhanam hiri ottappiyam dhanam sutadhananca cago ca panna ve sattamam dhanam yassa eta dhana atthi itthiya purisassa va adaliddoti tam ahu amogham tassa jivitam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

Tasma saddhanca silanca pasadam dhammadassanam anuyunjetha medhavi saram buddhanasasananti. [6] Sattimani bhikkhave dhanani . katamani satta saddhadhanam siladhanam hiridhanam ottappadhanam sutadhanam cagadhanam pannadhanam . katamanca bhikkhave saddhadhanam idha bhikkhave ariyasavako saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava araham sammasambuddho .pe. Buddho bhagavati idam vuccati bhikkhave saddhadhanam. {6.1} Katamanca bhikkhave siladhanam idha bhikkhave ariyasavako panatipata pativirato hoti .pe. suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti idam vuccati bhikkhave siladhanam. {6.2} Katamanca bhikkhave hiridhanam idha bhikkhave ariyasavako hirima hoti hiriyati kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena hiriyati papakanam akusalanam dhammanam samapattiya idam vuccati bhikkhave hiridhanam. {6.3} Katamanca bhikkhave ottappadhanam idha bhikkhave ariyasavako ottappi hoti ottappati kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena ottappati papakanam akusalanam dhammanam samapattiya idam vuccati bhikkhave ottappadhanam. {6.4} Katamanca bhikkhave sutadhanam idha bhikkhave ariyasavako bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

Ditthiya suppatividdha idam vuccati bhikkhave sutadhanam. {6.5} Katamanca bhikkhave cagadhanam idha bhikkhave ariyasavako vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati muttacago payatapani vossaggarato yacayogo danasamvibhagarato idam vuccati bhikkhave cagadhanam. {6.6} Katamanca bhikkhave pannadhanam idha bhikkhave ariyasavako pannava hoti .pe. sammadukkhakkhayagaminiya idam vuccati bhikkhave pannadhanam. Imani kho bhikkhave satta dhananiti. Saddhadhanam siladhanam hiri ottappiyam dhanam sutadhananca cago ca panna ve sattamam dhanam yassa eta dhana atthi itthiya purisassa va adaliddoti tam ahu amogham tassa jivitam. Tasma saddhanca silanca pasadam dhammadassanam anuyunjetha medhavi saram buddhanasasananti. [7] Atha kho uggo rajamahamatto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho uggo rajamahamatto bhagavantam etadavoca acchariyam bhante abbhutam bhante yava addhocayam bhante migaro rohaneyyo yava mahaddhano yava mahabhogoti . kinca 1- addho panugga migaro rohaneyyo kinca mahaddhano kinca mahabhogoti . satam bhante sahassani 2- hirannassa ko pana vado rupiyassati . atthi kho etam ugga dhanam netam natthiti @Footnote: 1 Ma. kiva . 2 Si. sahassanam. Ma. satasahassanam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

Vadami tanca kho etam ugga dhanam sadharanam aggina udakena rajuhi corehi appiyehi dayadehi . satta kho imani ugga dhanani asadharanani aggina udakena rajuhi corehi appiyehi dayadehi. Katamani satta saddhadhanam siladhanam hiridhanam ottappadhanam sutadhanam cagadhanam pannadhanam imani kho ugga satta dhanani asadharanani aggina udakena rajuhi corehi appiyehi dayadehiti. Saddhadhanam siladhanam hiri ottappiyam dhanam sutadhananca cago ca panna ve sattamam dhanam yassa eta dhana atthi itthiya purisassa va sa ve mahaddhano loke ajeyyo devamanuse. Tasma saddhanca silanca pasadam dhammadassanam anuyunjetha medhavi saram buddhanasasananti. [8] Sattimani bhikkhave sannojanani . katamani satta anunayasannojanam patighasannojanam ditthisannojanam vicikicchasannojanam manasannojanam bhavaragasannojanam avijjasannojanam imani kho bhikkhave satta sannojananiti. [9] Sattannam bhikkhave sannojananam pahanaya samucchedaya brahmacariyam vussati . katamesam sattannam anunayasannojanassa pahanaya samucchedaya brahmacariyam vussati patighasannojanassa .pe. ditthisannojanassa vicikicchasannojanassa manasannojanassa bhavaragasannojanassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Avijjasannojanassa pahanaya samucchedaya brahmacariyam vussati imesam kho bhikkhave sattannam sannojananam pahanaya samucchedaya brahmacariyam vussati . yato kho bhikkhave bhikkhuno anunayasannojanam pahinam hoti ucchinnamulam talavatthukatam anabhavam katam ayatim anuppadadhammam patighasannojanam .pe. ditthisannojanam vicikicchasannojanam manasannojanam bhavaragasannojanam avijjasannojanam pahinam hoti ucchinnamulam talavatthukatam anabhavam katam ayatim anuppadadhammam ayam vuccati bhikkhave bhikkhu acchejji 1- tanham vivattayi sannojanam sammamanabhisamaya antamakasi dukkhassati. [10] Sattimani bhikkhave sannojanani . katamani satta anunayasannojanam patighasannojanam ditthisannojanam vicikicchasannojanam manasannojanam issasannojanam macchariyasannojanam imani kho bhikkhave satta sannojananiti. Dhanavaggo pathamo. Tassuddanam dvepiyanca 2- balam dhanam (samkhittanceva vitthatam) uggasannojananceva 3- pahanamacchariyena 4- cati. ------------- Anusayavaggo dutiyo [11] Sattime bhikkhave anusaya . katame satta kamaraganusayo @Footnote: 1 Ma. acchecchi. evamuparipi . 2 Ma. dve piyani . 3 Ma. uggam. @4 Ma. pahanam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

Patighanusayo ditthanusayo vicikicchanusayo mananusayo bhavaraganusayo avijjanusayo ime kho bhikkhave satta anusayati. [12] Sattannam bhikkhave anusayanam pahanaya samucchedaya brahmacariyam vussati . katamesam sattannam kamaraganusayassa pahanaya samucchedaya brahmacariyam vussati patighanusayassa .pe. ditthanusayassa vicikicchanusayassa mananusayassa bhavaraganusayassa avijjanusayassa pahanaya samucchedaya brahmacariyam vussati imesam kho bhikkhave sattannam anusayanam pahanaya samucchedaya brahmacariyam vussati . yato kho bhikkhave bhikkhuno kamaraganusayo pahino hoti ucchinnamulo talavatthukato anabhavam kato ayatim anuppadadhammo patighanusayo .pe. ditthanusayo vicikicchanusayo mananusayo bhavaraganusayo avijjanusayo pahino hoti ucchinnamulo talavatthukato anabhavam kato ayatim anuppadadhammo ayam vuccati bhikkhave bhikkhu ajchejji tanham vivattayi sannojanam sammamanabhisamaya antamakasi dukkhassati. [13] Sattahi bhikkhave angehi samannagatam kulam anupagantva va nalam upagantum upagantva va nalam nisiditum 1-. Katamehi sattahi na manapena paccutthenti na manapena abhivadenti na manapena asanam denti santamassa pariguhanti bahukamhi 2- thokam denti panitamhi 3- lukham denti asakkaccam denti no sakkaccam imehi kho bhikkhave sattahi angehi samannagatam kulam anupagantva va nalam upagantum upagantva @Footnote: 1 Ma. upanisiditum. evamuparipi . 2 Ma. bahukampi. evamuparipi. @3 Ma. panitampi. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Va nalam nisiditum. {13.1} Sattahi bhikkhave angehi samannagatam kulam anupagantva va alam upagantum upagantva va alam nisiditum . katamehi sattahi manapena paccutthenti manapena abhivadenti manapena asanam denti santamassa na pariguhanti bahukamhi bahukam denti panitamhi panitam denti sakkaccam denti no asakkaccam imehi kho bhikkhave sattahi angehi samannagatam kulam anupagantva va alam upagantum upagantva va alam nisiditunti. [14] Sattime bhikkhave puggala ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassa . Katame satta ubhatobhagavimutto pannavimutto kayasakkhi ditthippatto saddhavimutto dhammanusari saddhanusari ime kho bhikkhave satta puggala ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassati. [15] Sattime bhikkhave udakupama puggala santo samvijjamana lokasmim . katame satta idha bhikkhave ekacco puggalo sakim nimuggo nimuggo va hoti idha pana bhikkhave ekacco puggalo ummujjitva nimujjati idha pana bhikkhave ekacco puggalo ummujjitva thito hoti idha pana bhikkhave ekacco puggalo ummujjitva vipassati viloketi idha pana bhikkhave ekacco puggalo ummujjitva patarati idha pana bhikkhave ekacco puggalo ummujjitva patigadhappatto hoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Idha pana bhikkhave ekacco puggalo ummujjitva tinno hoti paragato 1- thale titthati brahmano. {15.1} Kathanca bhikkhave puggalo sakim nimuggo nimuggo va hoti idha bhikkhave ekacco puggalo samannagato hoti ekantakalakehi akusalehi dhammehi evam kho bhikkhave puggalo sakim nimuggo nimuggo va hoti. {15.2} Kathanca bhikkhave puggalo ummujjitva nimujjati idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjati sadhu saddha kusalesu dhammesu sadhu hiri sadhu ottappam sadhu viriyam sadhu panna kusalesu dhammesuti tassa sa saddha neva titthati no vaddhati hayatiyeva tassa sa hiri tassa tam ottappam tassa tam viriyam tassa sa panna neva titthati no vaddhati hayatiyeva evam kho bhikkhave puggalo ummujjitva nimujjati. {15.3} Kathanca bhikkhave puggalo ummujjitva thito hoti idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjati sadhu saddha kusalesu dhammesu sadhu hiri sadhu ottappam sadhu viriyam sadhu panna kusalesu dhammesuti tassa sa saddha neva hayati no vaddhati thita hoti tassa sa hiri tassa tam ottappam tassa tam viriyam tassa sa panna neva hayati no vaddhati thita hoti evam kho bhikkhave puggalo ummujjitva thito hoti. {15.4} Kathanca bhikkhave puggalo ummujjitva vipassati viloketi idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjati sadhu saddha kusalesu dhammesu sadhu hiri sadhu ottappam sadhu viriyam sadhu panna kusalesu dhammesuti so tinnam sannojananam parikkhaya @Footnote: 1 Ma. parangato. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

Sotapanno hoti avinipatadhammo niyato sambodhiparayano evam kho bhikkhave puggalo ummujjitva vipassati viloketi. {15.5} Kathanca bhikkhave puggalo ummujjitva patarati idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjati sadhu saddha kusalesu dhammesu sadhu hiri sadhu ottappam sadhu viriyam sadhu panna kusalesu dhammesuti so tinnam sannojananam parikkhaya ragadosamohanam tanutta sakadagami hoti sakideva imam lokam agantva dukkhassantam karoti evam kho bhikkhave puggalo ummujjitva patarati. {15.6} Kathanca bhikkhave puggalo ummujjitva patigadhappatto hoti idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjati sadhu saddha kusalesu dhammesu sadhu hiri sadhu ottappam sadhu viriyam sadhu panna kusalesu dhammesuti so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayam kho bhikkhave puggalo ummujjitva patigadhappatto hoti. {15.7} Kathanca bhikkhave puggalo ummujjitva tinno hoti paragato thale titthati brahmano idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjati sadhu saddha kusalesu dhammesu sadhu hiri sadhu ottappam sadhu viriyam sadhu panna kusalesu dhammesuti so asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam kho bhikkhave puggalo ummujjitva tinno hoti paragato thale titthati brahmano . ime kho bhikkhave satta udakupama puggala santo samvijjamana lokasminti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

[16] Sattime bhikkhave puggala ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassa . katame satta idha bhikkhave ekacco puggalo sabbasankharesu aniccanupassi viharati aniccasanni aniccapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano so asavanam khaya .pe. Sacchikatva upasampajja viharati ayam bhikkhave pathamo puggalo ahuneyyo pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassa. {16.1} Puna caparam bhikkhave idhekacco puggalo sabbasankharesu aniccanupassi viharati aniccasanni aniccapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano tassa apubbam acarimam asavapariyadananca hoti jivitapariyadananca ayam bhikkhave dutiyo puggalo ahuneyyo .pe. anuttaram punnakkhettam lokassa. {16.2} Puna caparam bhikkhave idhekacco puggalo sabbasankharesu aniccanupassi viharati aniccasanni aniccapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti .pe. upahaccaparinibbayi hoti asankharaparinibbayi hoti sasankharaparinibbayi hoti uddhamsoto hoti akanitthagami ayam bhikkhave sattamo puggalo ahuneyyo pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassa . ime kho bhikkhave satta puggala

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassati [17] Sattime bhikkhave puggala ahuneyya .pe. anuttaram punnakkhettam lokassa . katame satta idha bhikkhave ekacco puggalo sabbasankharesu dukkhanupassi viharati .pe. sabbesu dhammesu anattanupassi viharati nibbane sukhanupassi viharati sukhasanni sukhapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano so asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati ayam bhikkhave pathamo puggalo ahuneyyo .pe. Anuttaram punnakkhettam lokassa. {17.1} Puna caparam bhikkhave idhekacco puggalo nibbane sukhanupassi viharati sukhasanni sukhapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano tassa apubbam acarimam asavapariyadananca hoti jivitapariyadananca ayam bhikkhave dutiyo puggalo ahuneyyo .pe. Anuttaram punnakkhettam lokassa. {17.2} Puna caparam bhikkhave idhekacco puggalo nibbane sukhanupassi viharati sukhasanni sukhapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti .pe. upahaccaparinibbayi hoti asankharaparinibbayi hoti sasankharaparinibbayi hoti uddhamsoto hoti akanitthagami ayam bhikkhave sattamo puggalo ahuneyyo .pe. anuttaram punnakkhettam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Lokassa . ime kho bhikkhave satta puggala ahuneyya .pe. Anuttaram punnakkhettam lokassati. [18] Sattimani bhikkhave niddasavatthuni . katamani satta idha bhikkhave bhikkhu sikkhasamadane tibbacchando hoti ayatim ca sikkhasamadane adhigatapemo 1- dhammanisantiya tibbacchando hoti ayatim ca dhammanisantiya adhigatapemo icchavinaye tibbacchando hoti ayatim ca icchavinaye adhigatapemo patisallane tibbacchando hoti ayatim ca patisallane adhigatapemo viriyarambhe tibbacchando hoti ayatim ca viriyarambhe adhigatapemo satinepakke tibbacchando hoti ayatim ca satinepakke adhigatapemo ditthipativedhe tibbacchando hoti ayatim ca ditthipativedhe adhigatapemo . imani kho bhikkhave satta niddasavatthuniti. Anusayavaggo dutiyo. Tassuddanam dve anusaya kulam puggalam udakupamam anicca dukkha 2- anatta ca nibbanam niddasavatthuniti 3-. ---------------- Vajjivaggo 4- tatiyo [19] Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati sarandade cetiye. Athakho sambahula licchavi yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinne kho te @Footnote: 1 Ma. avigatapemo. evamuparipi . 2 Ma. aniccam dukkham . 3 Ma. niddasavatthu cati. @4 Ma. vajjisattakavaggo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

Licchavi bhagava etadavoca satta vo licchavi aparihaniye dhamme desessami tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te licchavi bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katame ca licchavi satta aparihaniya dhamma yavakivanca licchavi vajji abhinhasannipata 1- bhavissanti sannipatabahula vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihani. {19.1} Yavakivanca licchavi vajji samagga sannipatissanti samagga vutthahissanti samagga vajjikaraniyani karissanti vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihani. {19.2} Yavakivanca licchavi vajji appannattam na pannapessanti pannattam na samucchindissanti yathapannatte porane vajjidhamme samadaya vattissanti vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihani. {19.3} Yavakivanca licchavi vajji ye te vajjinam vajjimahallaka te sakkarissanti garukarissanti manessanti pujessanti tesanca sotabbam mannissanti vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihani. {19.4} Yavakivanca licchavi vajji ya ta kulitthiyo kulakumariyo ta na okkassa pasayha vasessanti vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihani. {19.5} Yavakivanca licchavi vajji yani tani vajjinam vajjicetiyani abbhantarani ceva bahirani ca tani sakkarissanti garukarissanti manessanti pujessanti tesanca dinnapubbam katapubbam dhammikam balim no parihapessanti vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihani. {19.6} Yavakivanca licchavi vajjinam arahantesu @Footnote: 1 Ma. abhinham sannipata. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Dhammikarakkhavaranagutti susamvihita bhavissati kinti anagata ca arahanto vijitam agaccheyyum agata ca arahanto vijite phasum vihareyyunti vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihani. {19.7} Yavakivanca licchavi ime satta aparihaniya dhamma vajjisu thassanti imesu ca sattasu aparihaniyesu dhammesu vajji sandississanti vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihaniti. [20] Ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate. Tena kho pana samayena raja magadho ajatasattu vedehiputto vajji abhiyatukamo hoti so evamaha aham ime vajji evammahiddhike evammahanubhave ucchejjissami 1- vajji vinasessami vajji anayabyasanam apadessamiti athakho raja magadho ajatasattu vedehiputto vassakaram brahmanam magadhamahamattam amantesi ehi tvam brahmana yena bhagava tenupasankami upasankamitva mama vacanena bhagavato pade sirasa vanda appabadham appatankam lahutthanam balam phasuviharam puccha raja bhante magadho ajatasattu vedehiputto bhagavato pade sirasa vandati appabadham appatankam lahutthanam balam phasuviharam pucchatiti evanca vadehi raja bhante magadho ajatasattu vedehiputto vajji abhiyatukamo so evamaha aham ime vajji evammahiddhike evammahanubhave ujchejjissami vajji vinasessami vajji anayabyasanam apadessamiti @Footnote: 1 Ma. ucchecchami. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Yatha bhagava byakaroti tam sadhukam uggahetva mama aroceyyasi na hi tathagata vitatham bhanantiti. {20.1} Evam bhoti kho vassakaro brahmano magadhamahamatto ranno magadhassa ajatasattussa vedehiputtassa patissunitva yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho vassakaro brahmano magadhamahamatto bhagavantam etadavoca raja bho gotama magadho ajatasattu vedehiputto bhoto gotamassa pade sirasa vandati appabadham appatankam lahutthanam balam phasuviharam pucchati raja bho gotama magadho ajatasattu vedehiputto vajji abhiyatukamo so evamaha aham ime vajji evammahiddhike evammahanubhave ucchejjissami vajji anayabyasanam apadessamiti. {20.2} Tena kho pana samayena ayasma anando bhagavato pitthito thito hoti bhagavantam vijamano 1- . athakho bhagava ayasmantam anandam amantesi kinti te ananda sutam vajji abhinhasannipata sannipatabahulati . sutam me tam bhante vajji abhinhasannipata sannipatabahulati . yavakivanca ananda vajji abhinhasannipata bhavissanti sannipatabahula vuddhiyeva ananda vajjinam patikankha no parihani. {20.3} Kinti te ananda sutam vajji samagga sannipatanti samagga vutthahanti samagga vajjikaraniyani karontiti . sutam me tam bhante vajji samagga sannipatanti samagga vutthahanti samagga vajjikaraniyani @Footnote: 1 Ma. bijamano. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Karontiti . yavakivanca ananda vajji samagga sannipatissanti samagga vutthahissanti samagga vajjikaraniyani karissanti vuddhiyeva ananda vajjinam patikankha no parihani. {20.4} Kinti te ananda sutam vajji appannattam na pannapenti pannattam na samucchindanti yathapannatte porane vajjidhamme samadaya vattantiti . sutam me tam bhante vajji appannattam na pannapenti pannattam na samucchindanti yathapannatte porane vajjidhamme samadaya vattantiti. Yavakivanca ananda vajji appannattam na pannapessanti pannattam na samucchindissanti yathapannatte porane vajjidhamme samadaya vattissanti vuddhiyeva ananda vajjinam patikankha no parihani. {20.5} Kinti te ananda sutam vajji ye te vajjinam vajjimahallaka te sakkaronti garukaronti manenti pujenti tesanca sotabbam mannantiti. Sutam me tam bhante vajji ye te vajjinam vajjimahallaka te sakkaronti garukaronti manenti pujenti tesanca sotabbam mannantiti . yavakivanca ananda vajji ye te vajjinam vajjimahallaka te sakkarissanti garukarissanti manessanti pujessanti tesanca sotabbam mannissanti vuddhiyeva ananda vajjinam patikankha no parihani. {20.6} Kinti te ananda sutam vajji ya ta kulitthiyo kulakumariyo ta na okkassa pasayha vasentiti . sutam me tam bhante vajji ya ta kulitthiyo kulakumariyo ta na okkassa pasayha vasentiti .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Yavakivanca ananda vajji ya ta kulitthiyo kulakumariyo ta na okkassa pasayha vasessanti vuddhiyeva ananda vajjinam patikankha no parihani. {20.7} Kinti te ananda sutam vajji yani tani vajjinam vajjicetiyani abbhantarani ceva bahirani ca tani sakkaronti garukaronti manenti pujenti tesanca dinnapubbam katapubbam dhammikam balim no parihapentiti . Sutam me tam bhante vajji yani tani vajjinam vajjicetiyani abbhantarani ceva bahirani ca tani sakkaronti garukaronti manenti pujenti tesanca dinnapubbam katapubbam dhammikam balim no parihapentiti . yavakivanca ananda vajji yani tani vajjinam vajjicetiyani abbhantarani ceva bahirani ca tani sakkarissanti garukarissanti manessanti pujessanti tesanca dinnapubbam katapubbam dhammikam balim no parihapessanti vuddhiyeva ananda vajjinam patikankha no parihani. {20.8} Kinti te ananda sutam vajjinam arahantesu dhammikarakkhavarana- gutti susamvihita [1]- kinti anagata ca arahanto vijitam agaccheyyum agata ca arahanto vijite phasum vihareyyunti. Sutam me tam bhante vajjinam arahantesu dhammikarakkhavaranagutti susamvihita [1]- kinti anagata ca arahanto vijitam agaccheyyum agata ca arahanto vijite phasum vihareyyunti. Yavakivanca ananda vajjinam arahantesu dhammikarakkhavaranagutti susamvihita bhavissati kinti anagata ca arahanto vijitam agaccheyyum agata ca arahanto vijite phasum vihareyyunti vuddhiyeva @Footnote: 1 Ma. bhavissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

Ananda vajjinam patikankha no parihaniti. {20.9} Atha kho bhagava vassakaram brahmanam magadhamahamattam amantesi ekamidaham brahmana samayam vesaliyam viharami sarandade cetiye tatraham [1]- vajjinam ime satta aparihaniye dhamme desemi 2- yavakivanca brahmana ime satta aparihaniya dhamma vajjisu thassanti imesu ca sattasu aparihaniyesu dhammesu vajji sandississanti vuddhiyeva brahmana vajjinam patikankha no parihaniti . ekamekenapi bho gotama aparihaniyena dhammena samannagatanam vajjinam vuddhiyeva patikankha no parihani ko pana vado sattahi aparihaniyehi dhammehi akaraniya ca bho gotama vajji ranna magadhena ajatasattuna vedehiputtena yadidam yuddhassa annatra upalapanaya annatra mithubheda handa ca dani mayam bho gotama gacchama bahukicca mayam bahukaraniyati . Yassadani tvam brahmana kalam mannasiti . athakho vassakaro brahmano magadhamahamatto bhagavato bhasitam abhinanditva anumoditva utthayasana pakkamiti. [21] Ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate. Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi satta vo bhikkhave aparihaniye dhamme desessami tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca katame ca bhikkhave satta aparihaniya dhamma yavakivanca bhikkhave @Footnote: 1 Ma. brahmana . 2 Ma. desesim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Bhikkhu abhinhasannipata bhavissanti sannipatabahula vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani . yavakivanca bhikkhave bhikkhu samagga sannipatissanti samagga vutthahissanti samagga sanghakaraniyani karissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani. {21.1} Yavakivanca bhikkhave bhikkhu appannattam na pannapessanti pannattam na samucchindissanti yathapannattesu sikkhapadesu samadaya vattissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani. {21.2} Yavakivanca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka te sakkarissanti garukarissanti manessanti pujessanti tesanca sotabbam mannissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani. {21.3} Yavakivanca bhikkhave bhikkhu uppannaya tanhaya ponobbhavikaya no 1- vasam gacchissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani. {21.4} Yavakivanca bhikkhave bhikkhu arannakesu senasanesu sapekkha bhavissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani. {21.5} Yavakivanca bhikkhave bhikkhu paccattanneva satim upatthapessanti kinti anagata ca pesala sabrahmacari agaccheyyum agata ca pesala sabrahmacari phasum vihareyyunti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani. {21.6} Yavakivanca bhikkhave ime satta aparihaniya dhamma bhikkhusu thassanti imesu ca sattasu aparihaniyesu dhammesu bhikkhu sandississanti vuddhiyeva bhikkhave @Footnote: 1 Ma. na.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Bhikkhunam patikankha no parihaniti. [22] Satta vo bhikkhave aparihaniye dhamme desessami .pe. Katame ca bhikkhave satta aparihaniya dhamma yavakivanca bhikkhave bhikkhu na kammarama bhavissanti [1]- na kammaramatam anuyutta vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani. Yavakivanca bhikkhave bhikkhu na bhassarama bhavissanti .pe. na niddarama bhavissanti na sanganikarama bhavissanti na papiccha bhavissanti na papikanam icchanam vasam gata na papamitta bhavissanti na papasahaya na papasampavanka na oramattakena visesadhigamena antara vosanam apajjissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani . Yavakivanca bhikkhave ime satta aparihaniya dhamma bhikkhusu thassanti imesu ca sattasu aparihaniyesu dhammesu bhikkhu sandississanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihaniti. [23] Satta vo bhikkhave aparihaniye dhamme desessami .pe. Katame ca bhikkhave satta ca parihaniya dhamma yava kivanca bhikkhave bhikkhu saddha bhavissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani . yavakivanca bhikkhave bhikkhu hirimanto bhavissanti .pe. Ottappino bhavissanti bahussuta bhavissanti araddhaviriya bhavissanti satimanto bhavissanti pannavanto bhavissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani . yavakivanca bhikkhave ime satta @Footnote: 1 Ma. na kammarata.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Aparihaniya dhamma bhikkhusu thassanti imesu ca sattasu aparihaniyesu dhammesu bhikkhu sandississanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihaniti. [24] Satta vo bhikkhave aparihaniye dhamme desessami .p. Katame ca bhikkhave satta aparihaniya dhamma yavakivanca bhikkhave bhikkhu satisambojjhangam bhavessanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani . yavakivanca bhikkhave bhikkhu dhammavicayasambojjhangam bhavessanti .pe. viriyasambojjhangam bhavessanti pitisambojjhangam bhavessanti passaddhisambojjhangam bhavessanti samadhisambojjhangam bhavessanti upekkhasambojjhangam bhavessanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani . yavakivanca bhikkhave ime satta aparihaniya dhamma bhikkhusu thassanti imesu ca sattasu aparihaniyesu dhammesu bhikkhu sandississanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihaniti. [25] Satta vo bhikkhave aparihaniye dhamme desessami .pe. Katame ca bhikkhave satta aparihaniya dhamma yavakivanca bhikkhave bhikkhu aniccasannam bhavessanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani . yavakivanca bhikkhave bhikkhu anattasannam bhavessanti .pe. asubhasannam bhavessanti adinavasannam bhavessanti pahanasannam bhavessanti viragasannam bhavessanti nirodhasannam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

Bhasessanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani . Yavakivanca bhikkhave ime satta aparihaniya dhamma bhikkhusu thassanti imesu ca sattasu aparihaniyesu dhammesu bhikkhu sandississanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihaniti. [26] Sattime bhikkhave dhamma sekhassa bhikkhuno parihanaya samvattanti katame satta kammaramata bhassaramata niddaramata sanganikaramata indriyesu aguttadvarata bhojane amattannuta santi kho pana sanghe sanghakaraniyani tatra [1]- bhikkhu na iti patisancikkhati santi kho pana sanghe thera rattannu cirapabbajita bharavahino [2]- te tena pannayissantiti attana vo 3- yogam apajjati ime kho bhikkhave satta dhamma sekhassa bhikkhuno parihanaya samvattantiti 4- . sattime bhikkhave dhamma sekhassa bhikkhuno aparihanaya samvattanti katame satta na kammaramata na bhassaramata na niddaramata na sanganikaramata indriyesu guttadvarata bhojane mattannuta santi kho pana sanghe sanghakaraniyani tatra [5]- bhikkhu iti patisancikkhati santi kho pana sanghe thera rattannu cirapabbajita bharavahino te tena pannayissantiti attana na vo 6- yogam apajjati ime kho bhikkhave satta dhamma sekhassa bhikkhuno aparihanaya samvattantiti. [27] Sattime bhikkhave dhamma upasakassa parihanaya @Footnote: 1-5 Ma. sekho . 2 Ma. na . 3-6 Ma. tesu . 4 Ma. itisaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Samvattanti katame satta bhikkhudassanam hapeti saddhammassavanam pamajjati adhisile na sikkhati appasadabahulo hoti bhikkhusu theresu ceva navesu ca majjhimesu ca uparambhacitto dhammam sunati randhagavesi ito bahiddha dakkhineyyam gavesati tattha ca pubbakaram karoti ime kho bhikkhave satta dhamma upasakassa parihanaya samvattanti . sattime bhikkhave dhamma upasakassa aparihanaya samvattanti katame satta bhikkhudassanam na hapeti saddhammassavanam nappamajjati adhisile sikkhati pasadabahulo hoti bhikkhusu theresu ceva navesu ca majjhimesu ca anuparambhacitto dhammam sunati na randhagavesi na ito bahiddha dakkhineyyam gavesati idha ca pubbakaram karoti ime kho bhikkhave satta dhamma upasakassa aparihanaya samvattantiti. Dassanam bhavitattanam yo hapeti upasako savananca ariyadhammanam adhisile na sikkhati appasado ca bhikkhusu bhiyyo bhiyyo pavaddhati uparambhakacitto ca saddhammam sotumicchati ito ca bahiddha annam dakkhineyyam gavesati tattheva ca pubbakaram yo karoti upasako ete kho parihaniye 1- satta dhamme sudesite upasako sevamano saddhamma parihayati. @Footnote: 1 Ma. parihaniye. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Dassanam bhavitattanam yo na hapeti upasako savananca ariyadhammanam adhisile ca sikkhati pasado cassa bhikkhusu bhiyyo bhiyyo pavaddhati anuparambhacitto ca saddhammam sotumicchati na ito bahiddha annam dakkhineyyam gavesati idheva ca pubbakaram yo karoti upasako ete kho aparihaniye satta dhamme sudesite upasako sevamano saddhamma na ca hayatiti 1-. [28] Sattima bhikkhave upasakassa vipattiyo sattima bhikkhave upasakassa sampada sattime bhikkhave upasakassa asambhava 2- sattime bhikkhave upasakassa sambhava katame satta bhikkhudassanam na hapeti saddhammassavanam nappamajjati adhisile sikkhati pasadabahulo hoti bhikkhusu theresu ceva navesu ca majjhimesu ca anuparambhacitto dhammam sunati na randhagavesi na ito bahiddha dakkhineyyam gavesati idha ca pubbakaram karoti ime kho bhikkhave satta upasakassa sambhavati. Dassanam bhavitattanam yo hapeti upasako savananca ariyadhammanam adhisile na sikkhati appasado ca bhikkhusu bhiyyo bhiyyo pavaddhati uparambhakacitto ca saddhammam sotumicchati @Footnote: 1 Ma. saddhamma na parihayatiti. evamuparipi . 2 Ma. parabhava.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Ito ca bahiddha annam dakkhineyyam gavesati tattheva ca pubbakaram yo karoti upasako ete kho parihaniye satta dhamme sudesite upasako sevamano saddhamma parihayati. Dassanam bhavitattanam yo na hapeti upasako savananca ariyadhammanam adhisile ca sikkhati pasado cassa bhikkhusu bhiyyo bhiyyo pavaddhati anuparambhacitto ca saddhammam sotumicchati na ito bahiddha annam dakkhineyyam gavesati idheva ca pubbakaram yo karoti upasako ete kho aparihaniye satta dhamme sudesite upasako sevamano saddhamma na ca hayatiti. Vajjivaggo tatiyo. Tassuddanam sarandado 1- vassakaro bhikkhu kammanca saddhiyam bodhiyasannam sekho ca hani vipattayasambhavoti 2-. ------------ Devatavaggo catuttho [29] Athakho annatara devata abhikkantaya rattiya abhikkantavanna kevalakappam jetavanam obhasetva yena bhagava @Footnote: 1-2 Ma. sarandavassakaro ca tisattakani bhikkhuka @ bodhisanna dve ca hani vipatti ca parabhavoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

Tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thita kho sa devata bhagavantam etadavoca sattime bhante dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattanti {29.1} katame satta satthugaravata dhammagaravata sanghagaravata sikkhagaravata samadhigaravata appamadagaravata patisantharagaravata ime kho bhante satta dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattantiti idamavoca sa devata samanunno sattha ahosi. Athakho sa devata samanunno me satthati bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayi. {29.2} Athakho bhagava tassa rattiya accayena bhikkhu amantesi imam bhikkhave rattim annatara devata abhikkantaya rattiya abhikkantavanna kevalakappam jetavanam obhasetva yenaham tenupasankami upasankamitva mam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thita kho bhikkhave sa devata mam etadavoca sattime bhante dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattanti katame satta satthugaravata dhammagaravata sanghagaravata sikkhagaravata samadhigaravata appamadagaravata patisantharagaravata ime kho bhante satta dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattantiti idamavoca bhikkhave sa devata idam vatva mam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayiti. Satthugaru dhammagaru samghe ca tibbagaravo samadhigaru atapi sikkhaya tibbagaravo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

Appamadagaru bhikkhu patisantharagaravo abhabbo parihanaya nibbanasseva santiketi. [30] Imam bhikkhave rattim annatara devata abhikkantaya rattiya abhikkantavanna kevalakappam jetavanam obhasetva yenaham tenupasankami upasankamitva mam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thita kho bhikkhave sa devata mam etadavoca sattime bhante dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattanti katame satta satthugaravata dhammagaravata sanghagaravata sikkhagaravata samadhigaravata hirigaravata ottappagaravata ime kho bhante satta dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattantiti idamavoca bhikkhave sa devata idam vatva mam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayiti. Satthugaru dhammagaru sanghe ca tibbagaravo samadhigaru atapi sikkhaya tibbagaravo hiriotappasampanno sappatisso sagaravo abhabbo parihanaya nibbanasseva santiketi. [31] Imam bhikkhave rattim annatara devata .pe. mam etadavoca sattime bhante dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattanti katame satta satthugaravata dhammagaravata sanghagaravata sikkhagaravata samadhigaravata sovacassata kalyanamittata ime kho bhante satta dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattantiti idamavoca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Bhikkhave sa devata idam vatva mam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayiti. Satthugaru dhammagaru sanghe ca tibbagaravo samadhigaru atapi sikkhaya tibbagaravo kalyanamitto suvaco sappatisso sagaravo abhabbo parihanaya nibbanasseva santiketi. [32] Imam bhikkhave rattim annatara .pe. Mam etadavoca sattime bhante dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattanti katame satta satthugaravata dhammagaravata sanghagaravata sikkhagaravata samadhigaravata sovacassata kalyanamittata ime kho bhante satta dhamma bhikkhuno aparihanaya samvattantiti idamavoca bhikkhave sa devata idam vatva mam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayiti. {32.1} Evam vutte ayasma sariputto bhagavantam etadavoca imassa kho aham bhante bhagavata sankhittena bhasitassa evam vittharena attham ajanami idha bhante bhikkhu attana ca satthugaravo hoti satthugaravataya ca vannavadi ye canne bhikkhu na satthugarava te ca satthugaravataya samadapeti ye canne bhikkhu satthugarava tesanca vannam bhanati bhutam taccham kalena attana ca dhammagaravo hoti .pe. sanghagaravo hoti sikkhagaravo hoti samadhigaravo hoti suvaco hoti kalyanamitto hoti kalyanamittataya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Ca vannavadi ye canne bhikkhu na kalyanamitta te ca kalyanamittataya samadapeti ye canne bhikkhu kalyanamitta tesanca vannam bhanati bhutam taccham kalena 1- imassa kho aham bhante bhagavata sankhittena bhasitassa evam vittharena attham ajanamiti. {32.2} Sadhu sadhu sariputta sadhu kho tvam sariputta imassa maya sankhittena bhasitassa evam vittharena attham ajanasi idha sariputta bhikkhu attana ca satthugaravo hoti satthugaravataya ca vannavadi ye canne bhikkhu na satthugarava te ca satthugaravataya samadapeti ye canne bhikkhu satthugarava tesanca vannam bhanati bhutam taccham kalena attana ca dhammagaravo hoti .pe. Sanghagaravo hoti sikkhagaravo hoti samadhigaravo hoti suvaco hoti kalyanamitto hoti kalyanamittataya ca vannavadi ye canne bhikkhu na kalyanamitta te ca kalyanamittataya samadapeti ye canne bhikkhu kalyanamitta tesanca vannam bhanati bhutam taccham kalena 2- imassa kho sariputta maya sankhittena bhasitassa evam vittharena attho datthabboti. [33] Sattahi bhikkhave angehi samannagato mitto sevitabbo. Katamehi sattahi duddadam dadati dukkaram karoti dukkhamam khamati guyhamassa 3- avikaroti guyhamassa pariguhati apadasu na jahati khinena natimannati. Imehi kho bhikkhave sattahangehi samannagato mitto @Footnote: 1-2 Ma. kalenati . 3 Ma. guyhassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

Sevitabboti. Duddadam dadati cittam dukkarancapi kubbati athopissa duruttani khamati dukkhamanipi 1- guyhamassa ca 2- akkhati guyhassa pariguhati apadasu na jahati khinena natimannati yasmim etani thanani samvijjantidha puggale so mitto mittakamena bhajitabbo tathavidhoti. [34] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu mitto sevitabbo bhajitabbo payirupasitabbo api panujjamanenapi . Katamehi sattahi piyo ca hoti manapo ca garu ca bhavaniyo ca vatta ca vacanakkhamo ca gambhiranca katham katta hoti no ca atthane niyojeti . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu mitto sevitabbo bhajitabbo payirupasitabbo api panujjamanenapiti. Piyo ca 3- garu bhavaniyo vatta ca vacanakkhamo gambhiranca katham katta no catthane niyojaye 4- yasmim etani thanani samvijjantidha puggale so mitto mittakamena atthakamanukampako 5- api nasiyamanena bhajitabbo tathavidhoti. [35] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu nacirasseva @Footnote: 1 Ma. ... ca . 2 Ma. guyhanca tassa . 3 Ma. casaddo natthi . 4 Ma. niyojako. @5 Ma. ...kampato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Catasso patisambhida sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyya . Katamehi sattahi idha bhikkhave bhikkhu idamme cetaso linattanti yathabhutam pajanati ajjhattam sankhittam va cittam ajjhattam me sankhittam cittanti yathabhutam pajanati bahiddha vikkhittam va cittam bahiddha me vikkhittam cittanti yathabhutam pajanati tassa vidita vedana uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti vidita sanna uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti vidita vitakka uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti sappayasappayesu kho panassa dhammesu hinappanitesu kanhasukkasappatibhagesu nimittam suggahitam hoti sumanasikatam supadharitam suppatividdham pannaya . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu nacirasseva catasso patisambhida sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati. [36] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato sariputto catasso patisambhida sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati . katamehi sattahi idha bhikkhave sariputto idamme cetaso linattanti yathabhutam pajanati ajjhattam sankhittam va cittam ajjhattam me sankhittam cittanti yathabhutam pajanati bahiddha va vikkhittam cittam bahiddha me vikkhittam cittanti yathabhutam pajanati tassa vidita vedana uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Vidita sanna uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti vidita vitakka uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti sappayasappayesu kho panassa dhammesu hinappanitesu kanhasukkasappatibhagesu cittam 1- suggahitam sumanasikatam supadharitam suppatividdham pannaya . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato sariputto catasso patisambhida sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharatiti. [37] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu cittam vase vatteti no ca bhikkhu cittassa vasena vattati . katamehi sattahi idha bhikkhave bhikkhu samadhikusalo hoti samadhissa samapattikusalo hoti samadhissa thitikusalo hoti samadhissa vutthanakusalo hoti samadhissa kallitakusalo 2- hoti samadhissa gocarakusalo hoti samadhissa abhiniharakusalo hoti . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu cittam vase vatteti no ca bhikkhu cittassa vasena vattatiti. [38] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato sariputto cittam vase vatteti no ca sariputto cittassa vasena vattati . katamehi sattahi idha bhikkhave sariputto samadhikusalo [3]- samadhissa samapattikusalo samadhissa thitikusalo samadhissa vutthanakusalo samadhissa kallitakusalo 2- samadhissa gocarakusalo samadhissa abhiniharakusalo [3]- imehi kho @Footnote: 1 Ma. nimittam . 2 Ma. kalyanakusalo . 3 Ma. hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Bhikkhave sattahi dhammehi samannagato sariputto cittam vase vatteti no ca sariputto cittassa vasena vattatiti. [39] Athakho ayasma sariputto pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya savatthim pindaya pavisi . athakho ayasmato sariputtassa etadahosi atippago kho tava savatthiyam pindaya caritum yannunaham yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyanti . athakho ayasma sariputto yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankami upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . tena kho pana samayena tesam annatitthiyanam paribbajakanam sannisinnanam sannipatitanam ayamantarakatha udapadi yo hi koci avuso dvadasa vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanayati . Athakho ayasma sariputto tesam annatitthiyanam paribbajakanam bhasitam neva abhinandi nappatikkosi anabhinanditva appatikkositva utthayasana pakkami bhagavato santike etassa bhasitassa attham ajanissamiti. {39.1} Athakho ayasma sariputto savatthiyam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma sariputto bhagavantam etadavoca idhaham bhante pubbanhasamayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Nivasetva pattacivaramadaya savatthim pindaya pavisim tassa mayham bhante etadahosi atippago kho tava savatthiyam pindaya caritum yannunaham yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyanti athakhvaham bhante yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankamim upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodim sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidim tena kho pana bhante samayena tesam annatitthiyanam paribbajakanam sannisinnanam sannipatitanam ayamantarakatha udapadi yo hi koci avuso dvadasa vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanayati athakhvaham bhante tesam annatitthiyanam paribbajakanam bhasitam neva abhinandim nappatikkosim anabhinanditva appatikkositva utthayasana pakkamim 1- bhagavato santike etassa bhasitassa 2- attham ajanissamiti sakka nu kho bhante imasmim dhammavinaye kevalam vassagananamattena niddaso bhikkhu pannapetunti. {39.2} Na kho sariputta sakka imasmim dhammavinaye kevalam vassagananamattena niddaso bhikkhu pannapetum satta kho imani sariputta niddasavatthuni maya sayam abhinna sacchikatva paveditani katamani satta idha sariputta bhikkhu sikkhasamadane tibbacchando hoti ayatinca sikkhasamadane adhigatapemo 3- dhammanisantiya tibbacchando hoti ayatinca @Footnote: 1 Ma. pakkamim . 2 Ma. ayam patho natthi . 3 Ma. avigatapemo. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

Dhammanisantiya adhigatapemo icchavinaye tibbacchando hoti ayatinca icchavinaye adhigatapemo patisallane tibbacchando hoti ayatinca patisallane adhigatapemo viriyarambhe tibbacchando hoti ayatinca viriyarambhe adhigatapemo satinepakke tibbacchando hoti ayatinca satinepakke adhigatapemo ditthipativedhe tibbacchando hoti ayatinca ditthipativedhe adhigatapemo imani kho sariputta satta niddasavatthuni maya sayam abhinna sacchikatva paveditani imehi kho sariputta sattahi niddasavatthuhi samannagato bhikkhu dvadasa [1]- vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanaya catuvisati cepi vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanaya chattimsati cepi vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanaya atthacattalisancepi vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanayati. [40] Ekam samayam bhagava kosambiyam viharati ghositarame. Athakho ayasma anando pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya kosambim pindaya pavisi . athakho ayasmato anandassa etadahosi atippago kho tava kosambiyam pindaya caritum yannunaham yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyanti . athakho ayasma anando yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo @Footnote: 1 Ma. cepi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Tenupasankami upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . tena kho pana samayena tesam annatitthiyanam paribbajakanam sannisinnanam sannipatitanam ayamantarakatha udapadi yo hi koci avuso dvadasa vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanayati. {40.1} Athakho ayasma anando tesam annatitthiyanam paribbajakanam bhasitam neva abhinandi nappatikkosi anabhinanditva appatikkositva utthayasana pakkami bhagavato santike etassa bhasitassa attham ajanissamiti athakho ayasma anando kosambiyam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca {40.2} idhaham bhante pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya kosambim pindaya pavisim tassa mayham bhante etadahosi atippago kho tava kosambiyam pindaya caritum yannunaham yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyanti athakhvaham bhante yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankamim upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodim sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidim tena kho pana bhante samayena tesam annatitthiyanam paribbajakanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Sannisinnanam sannipatitanam ayamantarakatha udapadi yo hi koci avuso dvadasa vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanayati athakhvaham bhante tesam annatitthiyanam paribbajakanam bhasitam neva abhinandim nappatikkosim anabhinanditva appakositva utthayasana pakkamim bhagavato santike etassa bhasitassa attham ajanissamiti sakka nu kho bhante imasmim dhammavinaye kevalam vassagananamattena niddaso bhikkhu pannapetunti. {40.3} Na kho ananda sakka imasmim dhammavinaye kevalam vassagananamattena niddaso bhikkhu pannapetum satta kho imani ananda niddasavatthuni maya sayam abhinna sacchikatva paveditani {40.4} katamani satta idhananda bhikkhu saddho hoti hirima hoti ottappi hoti bahussuto hoti araddhaviriyo hoti satima hoti pannava hoti imani kho ananda satta niddasavatthuni maya sayam abhinna sacchikatva paveditani imehi kho ananda sattahi niddasavatthuhi samannagato bhikkhu dvadasa cepi vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanaya catuvisati cepi vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanaya chattimsati cepi vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati niddaso bhikkhuti alam vacanaya atthacattalisancepi vassani paripunnam parisuddham brahmacariyam carati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Niddaso bhikkhuti alam vacanayati. Devatavaggo catuttho. Tassuddanam appamado hirima 1- ca dve suvaca duve sakha 2- dvepatisambhida dve vasa niddasavatthupare dveti 3-. --------------- Mahayannavaggo pancamo [41] Sattima bhikkhave vinnanatthitiyo . katama satta santi bhikkhave satta nanattakaya nanattasannino seyyathapi manussa ekacce ca deva ekacce ca vinipatika ayam pathama vinnanatthiti . santi bhikkhave satta nanattakaya ekattasannino seyyathapi deva brahmakayika pathamabhinibbatta ayam dutiya vinnanatthiti . santi bhikkhave satta ekattakaya nanattasannino seyyathapi deva abhassara ayam tatiya vinnanatthiti . santi bhikkhave satta ekattakaya ekattasannino seyyathapi deva subhakinha ayam catuttha vinnanatthiti . Santi bhikkhave satta sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanupaga ayam pancama vinnanatthiti . santi bhikkhave satta sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanupaga @Footnote: 1 Ma. hiri ceva . 2 Ma. mitta . 3 Ma. duve nidudasavatthunati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Ayam chattha vinnanatthiti . santi bhikkhave satta sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanupaga ayam sattama vinnanatthiti. Ima kho bhikkhave satta vinnanatthitiyoti. [42] Sattime bhikkhave samadhiparikkhara. Katame satta sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati ya kho bhikkhave imehi sattahangehi cittassekaggata parikkhata ayam vuccati bhikkhave ariyo samadhi 1- saupaniso itipi saparikkharo itipiti. [43] Sattime bhikkhave aggi . katame satta ragaggi dosaggi mohaggi ahuneyyaggi gahapataggi dakkhineyyaggi katthaggi ime kho bhikkhave satta aggiti. [44] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tena kho pana samayena uggatasarirassa brahmanassa mahayanno upakkhato hoti panca usabhasatani thunupanitani honti yannatthaya panca vacchatarasatani thunupanitani honti yannatthaya panca vacchatarisatani thunupanitani honti yannatthaya panca ajasatani thunupanitani honti yannatthaya panca urabbhasatani thunupanitani honti yannatthaya athakho uggatasariro brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva @Footnote: 1 Ma. sammasamadhi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho uggatasariro brahmano bhagavantam etadavoca {44.1} sutam metam bho gotama aggissa adhanam 1- yupassa ussapanam mahapphalam hoti mahanisamsanti . mayapi kho etam brahmana sutam aggissa adhanam yupassa ussapanam mahapphalam hoti mahanisamsanti . dutiyampi kho .pe. tatiyampi kho uggatasariro brahmano bhagavantam etadavoca sutam metam bho gotama aggissa adhanam yupassa ussapanam mahapphalam hoti mahanisamsanti . Mayapi kho etam brahmana sutam aggissa adhanam yupassa ussapanam mahapphalam hoti mahanisamsanti . tayidam bho gotama sameti bhotoceva gotamassa amhakanca yadidam sabbena sabbanti 2-. {44.2} Evam vutte ayasma anando uggatasariram brahmanam etadavoca na kho brahmana tathagata evam pucchitabba sutam metam bho gotama aggissa adhanam yupassa ussapanam mahapphalam hoti mahanisamsanti evanca 3- kho brahmana tathagata pucchitabba ahanhi bhante aggim adhatukamo 4- yupam ussapetukamo ovadatu mam bhante bhagava anusasatu mam bhante bhagava yam mama assa digharattam hitaya sukhayati. {44.3} Athakho uggatasariro brahmano bhagavantam etadavoca ahanhi bho gotama aggim adhatukamo yupam ussapetukamo ovadatu mam bhavam gotamo anusasatu mam bhavam gotamo yam mama assa digharattam hitaya sukhayati . aggim brahmana adhento 5- @Footnote: 1 Ma. adanam. evamuparipi . 2 Ma. itisaddo natthi . 3 Ma. casaddo natthi. @4 Ma. adatukamo. evamuparipi . 5 Ma. adento. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Yupam ussapento pubbeva yanne 1- tini satthani ussapeti akusalani dukkhudrayani dukkhavipakani . katamani tini kayasattham vacisattham manosattham aggim brahmana adhento yupam ussapento pubbeva yanne evam cittam uppadeti ettaka usabha hannantu yannatthaya ettaka vacchatara hannantu yannatthaya ettaka vacchatariyo hannantu yannatthaya ettaka aja hannantu yannatthaya ettaka urabbha hannantu yannatthayati so punnam karomiti apunnam karoti kusalam karomiti akusalam karoti sugatiya maggam pariyesamiti duggatiya maggam pariyesati aggim brahmana adhento yupam ussapento pubbeva yanne idam pathamam manosattham ussapeti akusalam dukkhudrayam dukkhavipakam. {44.4} Puna caparam brahmana aggim adhento yupam ussapento pubbeva yanne evam vacam bhasati ettaka usabha hannantu yannatthaya ettaka vacchatara hannantu yannatthaya ettaka vacchatariyo hannantu yannatthaya ettaka aja hannantu yannatthaya ettaka urabbha hannantu yannatthayati so punnam karomiti apunnam karoti kusalam karomiti akusalam karoti sugatiya maggam pariyesamiti duggatiya maggam pariyesati aggim brahmana adhento yupam ussapento pubbeva yanne idam dutiyam vacisattham ussapeti akusalam dukkhudrayam dukkhavipakam. {44.5} Puna caparam brahmana aggim adhento yupam ussapento pubbeva yanne sayam pathamam samarabhati 2- @Footnote: 1 Ma. yanna. evamuparipi . 2 Si. samarabbhati. Ma. samarambhati. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Usabha hannantu yannatthaya sayam pathamam samarabhati vacchatara hannantu yannatthaya sayam pathamam samarabhati vacchatariyo hannantu yannatthaya sayam pathamam samarabhati aja hannantu hannatthaya sayam pathamam samarabhati urabbha hannantu yannatthayati so punnam karomiti apunnam karoti kusalam karomiti akusalam karoti sugatiya maggam pariyesamiti duggatiya maggam pariyesati aggim brahmana adhento yupam ussapento pubbeva yanne idam tatiyam kayasattham ussapeti akusalam dukkhudrayam dukkhavipakam aggim brahmana adhento yupam ussapento pubbeva yanne imani tini satthani ussapeti akusalani dukkhudrayani dukkhavipakani. {44.6} Tayome brahmana aggi pahatabba parivajjetabba na sevitabba. Katame tayo ragaggi dosaggi mohaggi. {44.7} Kasma cayam brahmana ragaggi pahatabbo parivajjetabbo na sevitabbo ratto kho brahmana ragena abhibhuto pariyadinnacitto kayena duccaritam carati vacaya duccaritam carati manasa duccaritam carati so kayena duccaritam caritva vacaya duccaritam caritva manasa duccaritam caritva kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati tasma cayam 1- ragaggi pahatabbo parivajjetabbo na sevitabbo. {44.8} Kasma cayam brahmana dosaggi pahatabbo parivajjetabbo na sevitabbo duttho kho brahmana dosena abhibhuto pariyadinnacitto kayena duccaritam carati vacaya @Footnote: 1 Ma. tasmayam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Duccaritam carati manasa duccaritam carati so kayena duccaritam caritva vacaya duccaritam caritva manasa duccaritam caritva kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati tasma cayam dosaggi pahatabbo parivajjetabbo na sevitabbo. {44.9} Kasma cayam brahmana mohaggi pahatabbo parivajjetabbo na sevitabbo mulho kho brahmana mohena abhibhuto pariyadinnacitto kayena duccaritam carati vacaya duccaritam carati manasa duccaritam carati so kayena duccaritam caritva vacaya duccaritam caritva manasa duccaritam caritva kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati tasma cayam mohaggi pahatabbo parivajjetabbo na sevitabbo. Ime kho brahmana tayo aggi pahatabba parijjetabba na sevitabba. {44.10} Tayome brahmana aggi sakkatva garukatva manetva pujetva samma sukham parihatabba . katame tayo ahuneyyaggi gahapataggi dakkhineyyaggi. {44.11} Katamo ca brahmana ahuneyyaggi idha brahmana yassa te honti matati va pitati va ayam vuccati brahmana ahuneyyaggi tam kissa hetu atohayam 1- brahmana ahuto sambhuto tasma cayam ahuneyyaggi sakkatva garukatva manetva pujetva samma sukham parihatabbo. {44.12} Katamo ca brahmana gahapataggi idha brahmana yassa te honti puttati va darati va dasati va pessati va [2]- ayam vuccati @Footnote: 1 Ma. atohayam . 2 Ma. kammakarati va.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Brahmana gahapataggi tasma cayam gahapataggi sakkatva garukatva manetva pujetva samma sukham parihatabbo. {44.13} Katamo ca brahmana dakkhineyyaggi idha brahmana ye te samanabrahmana madappamada 1- pativirata khantisoracce nivittha ekamattanam damenti ekamattanam samenti ekamattanam parinibbapenti ayam vuccati brahmana dakkhineyyaggi tasma cayam dakkhineyyaggi sakkatva garukatva manetva pujetva samma sukham parihatabbo. Ime kho brahmana tayo aggi sakkatva garukatva manetva pujetva samma sukham parihatabba. {44.14} Ayam kho pana brahmana katthaggi kalena kalam ujjaletabbo kalena kalam ajjhupekkhitabbo kalena kalam nibbapetabbo kalena kalam nikkhipitabboti . evam vutte uggatasariro brahmano bhagavantam etadavoca abhikkantam bho gotama .pe. upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranam gatam 2- esaham bho gotamo panca usabhasatani muncami jivitam demi panca vacchatarasatani muncami jivitam demi panca vacchatarisatani muncami jivitam demi panca ajasatani muncami jivitam demi panca urabbhasatani muncami jivitam demi haritani ceva tinani khadantu sitani ca paniyani pivantu sito ca nesam vato upavayatuti 3-. [45] Sattima bhikkhave sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosana . katama satta asubhasanna @Footnote: 1 Ma. parappavada . 2 Ma. gatanti . 3 Ma. upavayatanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Maranasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna aniccasanna anicce dukkhasanna dukkhe anattasanna ima kho bhikkhave satta sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati. [46] Sattima bhikkhave sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosana . katama satta asubhasanna maranasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna aniccasanna anicce dukkhasanna dukkhe anattasanna [1]- asubhasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam asubhasannaparicitena bhikkhave bhikkhuno cetasa bahulam viharato methunadhammasamapattiya cittam patiliyati patikujjati 2- pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati seyyathapi bhikkhave kukkutapattam va nharudaddulam va aggimhi pakkhittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati evameva kho bhikkhave bhikkhuno asubhasannaparicitena cetasa bahulam viharato methunadhammasamapattiya cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati {46.1} sace bhikkhave bhikkhuno asubhasannaparicitena cetasa bahulam viharato methunadhammasamapattiya cittam anusandati 3- @Footnote: 1 Ma. ima kho bhikkhave satta sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa @amatogadha amatapariyosanati . 2 Ma. patikutati. evamuparipi . 3 Ma. anusandahati. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Appatikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna abhavita me asubhasanna natthi me pubbenaparam viseso appattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti sace pana bhikkhave bhikkhuno asubhasannaparicitena cetasa bahulam viharato methunadhammasamapattiya cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna bhavita me asubhasanna atthi me pubbenaparam viseso pattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti asubhasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {46.2} Maranasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amadhogadha amatapariyosanati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam maranasannaparicitena bhikkhave bhikkhuno cetasa bahulam viharato jivitanikantiya cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati seyyathapi bhikkhave kukkutapattam va nharudaddulam va aggimhi pakkhittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati evameva kho bhikkhave bhikkhuno maranasannaparicitena cetasa bahulam viharato jivitanikantiya cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati {46.3} sace bhikkhave bhikkhuno maranasannaparicitena cetasa bahulam viharato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

Jivitanikantiya cittam anusandati appatikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna abhavita me maranasanna natthi me pubbenaparam viseso appattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti sace pana bhikkhave bhikkhuno maranasannaparicitena cetasa bahulam viharato jivitanikantiya cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna bhavita me maranasanna atthi me pubbenaparam viseso pattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti maranasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {46.4} Ahare patikkulasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam ahare patikkulasannaparicitena bhikkhave bhikkhuno cetasa bahulam viharato rasatanhaya cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati seyyathapi bhikkhave kukkutapattam va nharudaddulam va aggimhi pakkhittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati evameva kho bhikkhave bhikkhuno ahare patikkulasannaparicitena cetasa bahulam viharato rasatanhaya cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

Santhati sace bhikkhave bhikkhuno ahare patikkulasannaparicitena cetasa bahulam viharato rasatanhaya cittam anusandati appatikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna abhavita me ahare patikkulasanna natthi me pubbenaparam viseso appattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti sace pana bhikkhave bhikkhuno ahare patikkulasannaparicitena cetasa bahulam viharato rasatanhaya cittam patiliyati .pe. upekkha va patikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna bhavita me ahare patikkulasanna atthi me pubbenaparam viseso pattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti ahare patikkulasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {46.5} Sabbaloke anabhiratasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam sabbaloke anabhiratasannaparicitena bhikkhave bhikkhuno cetasa bahulam viharato lokacittesu cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati seyyathapi bhikkhave kukkutapattam va nharudaddulam va aggimhi pakkhittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati evameva kho bhikkhave bhikkhuno sabbaloke anabhiratasannaparicitena cetasa bahulam viharato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Lokacittesu cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati {46.6} sace bhikkhave bhikkhuno sabbaloke anabhiratasannaparicitena cetasa bahulam viharato lokacittesu cittam anusandati appatikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna abhavita me sabbaloke anabhiratasanna natthi me pubbenaparam viseso appattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti sace pana bhikkhave bhikkhuno sabbaloke anabhiratasannaparicitena cetasa bahulam viharato lokacittesu cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna bhavita me sabbaloke anabhiratasanna atthi me pubbenaparam viseso pattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti sabbaloke anabhiratasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {46.7} Aniccasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam aniccasannaparicitena bhikkhave bhikkhuno cetasa bahulam viharato labhasakkarasiloke cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati seyyathapi bhikkhave kukkutapattam va nharudaddulam va aggimhi pakkhittam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page53.

Patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati evameva kho bhikkhave bhikkhuno aniccasannaparicitena cetasa bahulam viharato labhasakkarasiloke cittam patiliyati patikujjati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati {46.8} sace bhikkhave bhikkhuno aniccasannaparicitena cetasa bahulam viharato labhasakkarasiloke cittam anusandati appatikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna abhavita me aniccasanna natthi me pubbenaparam viseso appattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti sace pana bhikkhave bhikkhuno aniccasannaparicitena cetasa bahulam viharato labhasakkarasiloke cittam patiliyati patikujjati pativattati na sampasariyati upekkha va patikkulyata va santhati veditabbametam bhikkhave bhikkhuna bhavita me aniccasanna atthi me pubbenaparam viseso pattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti aniccasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {46.9} Anicce dukkhasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam anicce dukkhasannaparicitena bhikkhave bhikkhuno cetasa bahulam viharato alasse 1- kosajje vissatthiye pamade ananuyoge appaccavekkhanaya tibba bhayasanna paccupatthita hoti seyyathapi [2]- @Footnote: 1 Ma. alasye. evamuparipi . 2 Ma. bhikkhave. evamidisesu thanesupi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page54.

Ukkhittasike vadhake {46.10} sace bhikkhave bhikkhuno anicce dukkhasannaparicitena cetasa bahulam viharato alasse kosajje vissatthiye pamade ananuyoge appaccavekkhanaya tibba bhayasanna na paccupatthita hoti seyyathapi ukkhittasike vadhake veditabbametam bhikkhave bhikkhuna abhavita me anicce dukkhasanna natthi me pubbenaparam viseso appattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti sace pana bhikkhave bhikkhuno anicce dukkhasannaparicitena cetasa bahulam viharato alasse kosajje vissatthiye pamade ananuyoge appaccavekkhanaya tibba bhayasanna paccupatthita hoti seyyathapi ukkhittasike vadhake veditabbametam bhikkhave bhikkhuna bhavita me anicce dukkhasanna atthi me pubbenaparam viseso pattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti anicce dukkhasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {46.11} Dukkhe anattasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam dukkhe anattasannaparicitena bhikkhave bhikkhuno cetasa bahulam viharato imasminca savinnanake kaye bahiddha ca sabbanimittesu ahamkaramamamkaramanapagatam manasam hoti vidhasamatikkantam santam suvimuttam sace bhikkhave bhikkhuno dukkhe anattasannaparicitena cetasa bahulam viharato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page55.

Imasminca savinnanake kaye bahiddha ca sabbanimittesu ahamkaramamamkaramanapagatam manasam na hoti vidhasamatikkantam santam suvimuttam veditabbametam bhikkhave bhikkhuna abhavita me dukkhe anattasanna natthi me pubbenaparam viseso appattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti sace pana bhikkhave bhikkhuno dukkhe anattasannaparicitena cetasa bahulam viharato imasminca savinnanake kaye bahiddha ca sabbanimittesu ahamkaramamamkaramanapagatam manasam hoti vidhasamatikkantam santam suvimuttam veditabbametam bhikkhave bhikkhuna bhavita me dukkhe anattasanna atthi me pubbenaparam viseso pattam me bhavanaphalanti itiha tattha sampajano hoti dukkhe anattasanna bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {46.12} Ima kho bhikkhave satta sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati. [47] Athakho janussoni 1- brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho janussoni brahmano bhagavantam etadavoca bhavampi no gotamo brahmacari patijanatiti . yanhi tam brahmana samma vadamano vadeyya akhandam acchiddam asabalam akammasam paripunnam parisuddham brahmacariyam caratiti @Footnote: 1 Ma. janussoni. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page56.

Mameva tam brahmana samma vadamano vadeyya ahanhi brahmana akhandam acchiddam asabalam akammasam paripunnam parisuddham brahmacariyam caramiti . kim pana bho gotama brahmacariyassa khandampi chiddampi sabalampi kammasampiti. {47.1} Idha brahmana ekacco samano va brahmano va samma brahmacari patijanamano naheva kho matugamena saddhim dvayandvayasamapattim samapajjati apica kho matugamassa ucchadanam parimaddanam nhapanam sambahanam sadiyati so tam assadeti tam nikameti tena ca vittim apajjati idampi kho brahmana brahmacariyassa khandampi chiddampi sabalampi kammasampi ayam vuccati brahmana aparisuddham brahmacariyam carati sannutto methunena sannogena na parimuccati jatiya jaramaranena 1- sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi na parimuccati dukkhasmati vadami. {47.2} Puna caparam brahmana idhekacco samano va brahmano va samma brahmacari patijanamano naheva kho matugamena saddhim dvayandvayasamapattim samapajjati napi matugamassa ucchadanam parimaddanam nhapanam sambahanam sadiyati apica kho matugamena saddhim sanjagghati samkilati samkelayati .pe. napi matugamena saddhim sanjagghati samkilati samkelayati apica kho matugamassa cakkhuna cakkhum upanijjhayati pekkhati napi matugamassa cakkhuna cakkhum upanijjhayati pekkhati apica kho matugamassa saddam @Footnote: 1 Ma. jaraya maranena. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page57.

Sunati tirokuddam va tiropakaram va hasantiya va bhanantiya va gayantiya va rodantiya va napi matugamassa saddam sunati tirokuddam va tiropakaram va hasantiya va bhanantiya va gayantiya va rodantiya va apica kho yanissa tani pubbe matugamena saddhim hasitalapitakilitani tani anussarati napi yanissa tani pubbe matugamena saddhim hasitalapitakilitani tani anussarati apica kho passati gahapatim va gahapatiputtam va pancahi kamagunehi samappitam samangibhutam paricarayamanam napi passati gahapatim va gahapatiputtam va pancahi kamagunehi samappitam samangibhutam paricarayamanam {47.3} apica kho annataram devanikayam panidhaya brahmacariyam carati iminaham silena va vatena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro vati so tam assadeti tam nikameti tena ca vittim apajjati idampi kho brahmana brahmacariyassa khandampi chiddampi sabalampi kammasampi ayam vuccati brahmana aparisuddham brahmacariyam carati sannutto methunena sannogena na parimuccati jatiya jaramaranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi na parimuccati dukkhasmati vadami. {47.4} Yavakivancaham brahmana imesam sattannam methunasannoganam annataram methunasannogam attani appahinam samanupassim neva tavaham brahmana sadevake loke samarake sabrahmake sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

Anuttaram sammasambodhim abhisambuddho 1- paccannasim {47.5} yato ca kho aham brahmana imesam sattannam methunasannoganam annataram methunasannogam attani appahinam na samanupassim athaham brahmana sadevake loke samarake sabrahmake sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya anuttaram sammasambodhim abhisambuddho paccannasim nananca pana me dassanam udapadi akuppa me vimutti ayamantima jati natthidani punabbhavoti . evam vutte janussoni brahmano bhagavantam etadavoca abhikkantam bho gotama .pe. upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranam gatanti. [48] Sannogavisannogam vo bhikkhave dhammapariyayam desessami tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave sannogavisannogo 2- dhammapariyayo {48.1} itthi bhikkhave ajjhattam itthindriyam manasikaroti itthikuttam itthakappam itthividham itthicchandam itthissaram itthalankaram sa tattha rajjati tatrabhiramati sa tattha ratta tatrabhirata bahiddha purisindriyam manasikaroti purisakuttam purisakappam purisavidham purisacchandam purisassaram purisalankaram sa tattha rajjati tatrabhiramati sa tattha ratta tatrabhirata bahiddha sannogam akankhati yancassa sannogapaccaya uppajjati sukham @Footnote: 1 Ma. abhisambuddhoti. evamuparipi . 2 Ma. samyogo visamyogo. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

Somanassam tanca akankhati itthatte bhikkhave abhirata satta purisesu sannogam gata evam kho bhikkhave itthi itthattam nativattati. {48.2} Puriso bhikkhave ajjhattam purisindriyam manasikaroti purisakuttam purisakappam purisavidham purisacchandam purisassaram purisalankaram so tattha rajjati tatrabhiramati so tattha ratto tatrabhirato bahiddha itthindriyam manasikaroti itthikuttam itthakappam itthividham itthicchandam itthissaram itthalankaram so tattha rajjati tatrabhiramati so tattha ratto tatrabhirato bahiddha sannogam akankhati yancassa sannogapaccaya uppajjati sukham somanassam tanca akankhati purisatte bhikkhave abhirata satta itthisu sannogam gata evam kho bhikkhave puriso purisattam nativattati. Evam kho bhikkhave sannogo hoti. {48.3} Kathanca bhikkhave visannogo hoti itthi bhikkhave ajjhattam itthindriyam na manasikaroti itthikuttam itthakappam itthividham itthicchandam itthissaram itthalankaram sa tattha na rajjati tatra nabhiramati sa tattha aratta tatra anabhirata bahiddha purisindriyam na manasikaroti purisakuttam purisakappam purisavidham purisacchandam purisassaram purisalankaram sa tattha na rajjati tatra nabhiramati sa tattha aratta tatra anabhirata bahiddha sannogam nakankhati yancassa sannogapaccaya uppajjati sukham somanassam tanca nakankhati itthatte kho bhikkhave anabhirata satta purisesu visannogam gata evam kho bhikkhave itthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

Itthattam ativattati. {48.4} Puriso bhikkhave ajjhattam purisindriyam na manasikaroti purisakuttam purisakappam purisavidham purisacchandam purisassaram purisalankaram so tattha na rajjati tatra nabhiramati so tattha aratto tatra anabhirato bahiddha itthindriyam na manasikaroti itthikuttam itthakappam itthividham itthicchandam itthissaram itthalankaram so tattha na rajjati tatra nabhiramati so tattha aratto tatra anabhirato bahiddha sannogam nakankhati yancassa sannogapaccaya uppajjati sukham somanassam tanca nakankhati purisatte bhikkhave anabhirata satta itthisu visannogam gata evam kho bhikkhave puriso purisattam ativattati . Evam kho bhikkhave visannogo hoti. Ayam kho bhikkhave sannogavisannogo dhammapariyayoti. [49] Ekam samayam bhagava campayam viharati gaggaraya pokkharaniya tire . athakho sambahula campeyyaka upasaka yenayasma sariputto tenupasankamimsu upasankamitva ayasmantam sariputtam abhivadetva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho campeyyaka upasaka ayasmantam sariputtam etadavocum cirassuta no bhante bhagavato sammukha dhammi katha sadhu mayam bhante labheyyama bhagavato [1]- dhammim katham savanayati . tenahavuso tadahuposathe agaccheyyatha appevanama labheyyatha bhagavato santike 2- dhammim katham savanayati. Evam bhanteti kho campeyyaka upasaka ayasmato sariputtassa patissunitva @Footnote: 1 Ma. sammukha . 2 Ma. sammukha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Utthayasana ayasmantam sariputtam abhivadetva padakkhinam katva pakkamimsu. {49.1} Athakho campeyyaka upasaka tadahuposathe yenayasma sariputto tenupasankamimsu upasankamitva ayasmantam sariputtam abhivadetva ekamantam atthamsu . athakho ayasma sariputto tehi campeyyakehi upasakehi saddhim yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma sariputto bhagavantam etadavoca {49.2} siya nu kho bhante idhekaccassa tadisamyeva danam dinnam mahapphalam 1- na mahanisamsam siya pana bhante idhekaccassa tadisamyeva danam dinnam mahapphalam [2]- mahanisamsanti . siya sariputta idhekaccassa tadisamyeva danam dinnam mahapphalam na mahanisamsam siya pana sariputta idhekaccassa tadisamyeva danam dinnam mahapphalam mahanisamsanti . Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenapi idhekaccassa 3- tadisamyeva danam dinnam mahapphalam na mahanisamsam ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenapi idhekaccassa tadisamyeva danam dinnam mahapphalam mahanisamsanti. {49.3} Idha sariputta ekacco sapekkho danam deti patibaddhacitto danam deti sannidhipekkho danam deti imam pecca paribhunjissamiti danam deti so tam danam deti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandhavilepanam seyyavasathapadipeyyam tam kim mannasi sariputta dadeyya idhekacco evarupam dananti. Evam bhante. {49.4} Tatra sariputta yvayam sapekkho @Footnote: 1 Ma. na mahapphalam hoti. evamidisesu thanesupi . 2 Ma. hoti. evamuparipi. @3 Ma. yena midhekaccassa. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

Danam deti patibaddhacitto danam deti sannidhipekkho danam deti imam pecca paribhunjissamiti danam deti so tam danam datva kayassa bheda parammarana catummaharajikanam devanam sahabyatam upapajjati so tam kammam khepetva tam iddhim tam yasam tam adhipateyyam 1- agami hoti aganta itthattam {49.5} idha pana sariputta ekacco naheva kho sapekkho danam deti na patibaddhacitto danam deti na sannidhipekkho danam deti na imam pecca paribhunjissamiti danam deti apica kho sahu dananti danam deti .pe. napi sahu dananti danam deti apica kho dinnapubbam katapubbam pitupitamahehi na arahami poranam kulavamsam hapetunti danam deti napi dinnapubbam katapubbam pitupitamahehi na arahami poranam kulavamsam hapetunti danam deti apica kho aham pacami ime na pacanti na arahami pacanto apacantanam danam adatunti danam deti napi aham pacami ime na pacanti na arahami pacanto apacantanam danam adatunti danam deti apica kho yatha tesam pubbakanam isinam tani mahayannani ahesum seyyathidam atthakassa vamakassa vamadevassa vessamittassa yamadaggino angirasassa bharadvajassa vasetthassa kassapassa bhaguno evam me ayam danasamvibhago bhavissatiti danam deti napi yatha tesam pubbakanam isinam tani mahayannani ahesum seyyathidam atthakassa vamakassa vamadevassa vessamittassa yamadaggino angirasassa bharadvajassa @Footnote: 1 Ma. adhipaccam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page63.

Vasetthassa kassapassa bhaguno evam me ayam danasamvibhago bhavissatiti danam deti apica kho imam me danam dadato cittam pasidati attamanatasomanassam upajayatiti danam deti napi imam me danam dadato cittam pasidati attamanatasomanassam upajayatiti danam deti apica kho cittalankaram cittaparikkharam danam deti so tam danam deti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandhavilepanam seyyavasathapadipeyyam tam kimmannasi sariputta dadeyya idhekacco evarupam dananti. Evam bhante. {49.6} Tatra sariputta yvayam naheva kho 1- sapekkho danam deti na patibaddhacitto danam deti na sannidhipekkho danam deti na imam pecca paribhunjissamiti danam deti napi sahu dananti danam deti napi dinnapubbam katapubbam pitupitamahehi na arahami poranam kulavamsam hapetunti danam deti napi aham pacami ime na pacanti na arahami pacanto apacantanam danam adatunti danam deti napi yatha tesam pubbakanam isinam tani mahayannani ahesum seyyathidam atthakassa vamakassa vamadevassa vessamittassa yamadaggino angirasassa bharadvajassa vasetthassa kassapassa bhaguno evam me ayam danasamvibhago bhavissatiti danam deti napi imam me danam dadato cittam pasidati attamanatasomanassam upajayatiti danam deti apica kho cittalankaram cittaparikkharam danam deti so tam danam datva kayassa bheda parammarana brahmakayikanam devanam @Footnote: 1 Ma. khosaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page64.

Sahabyatam upapajjati so tam kammam khepetva tam iddhim tam yasam tam adhipateyyam anagami hoti anaganta itthattam ayam kho sariputta hetu ayam paccayo yenapi idhekaccassa tadisamyeva danam dinnam mahapphalam na mahanisamsam ayam pana sariputta hetu ayam paccayo yenapi idhekaccassa tadisamyeva danam dinnam mahapphalam mahanisamsanti. [50] Ekam samayam bhagava ayasma ca sariputto ayasma ca mahamoggallano dakkhinagirismim carikam caranti mahata bhikkhusanghena saddhim . tena kho pana samayena velukantaki 1- nandamata upasika rattiya paccusasamayam paccutthaya parayanam sarena bhasati . tena kho pana samayena vessavanno 2- maharaja uttaraya disaya dakkhinam disam gacchati kenacideva karaniyena assosi kho vessavanno maharaja nandamataya upasikaya parayanam sarena bhasantiya sutva kathapariyosanam agamayamano atthasi . athakho nandamata upasika parayanam sarena bhasitva tunhi ahosi. Athakho vessavanno maharaja nandamataya upasikaya kathapariyosanam viditva abbhanumodi sadhu bhagini sadhu bhaginiti . ko paneso bhadramukhati . ahante bhagini bhata vessavanno maharajati . sadhu bhadramukha tena hiyo me ayam dhammapariyayo bhanito idam te hotu atitheyyanti . sadhu bhagini etanceva me hotu atitheyyam sveva sariputtamogallanappamukho @Footnote: 1 Ma. velukandaki. evamuparipi . 2 vessavanotipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page65.

Bhikkhusangho akatapataraso velukantakam agamissati tanca bhikkhusangham parivisitva mama dakkhinam adiseyyasi evanca 1- me bhavissati atitheyyanti. {50.1} Athakho nandamata upasika annataram purisam 2- tassa rattiya accayena sake nivesane panitam khadaniyam bhojaniyam patiyadapesi. Athakho sariputtamoggallanappamukho bhikkhusangho akatapataraso yena velukantakam tadavasari . athakho nandamata upasika annataram purisam amantesi ehi tvam ambho purisa aramam gantva bhikkhusanghassa kalam arocehi kalo bhante ayyaya nandamataya 3- nivesane nitthitam bhattanti . evam ayyeti kho so puriso nandamataya upasikaya patissunitva aramam gantva bhikkhusanghassa kalam arocesi kalo bhante ayyaya nandamataya 3- nivesane nitthitam bhattanti . athakho sariputtamoggallanappamukho bhikkhusangho pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena nandamataya upasikaya nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi. {50.2} Athakho nandamata upasika sariputtamoggallanappamukham bhikkhusangham panitena khadaniyena bhojaniyena sahattha santappesi sampavaresi athakho nandamata upasika ayasmantam sariputtam bhuttavim onitapattapanim ekamantam nisidi. Ekamantam nisinnam kho nandamataram upasikam ayasma sariputto etadavoca ko pana te nandamate bhikkhusanghassa abbhagamanam arocesiti. Idhaham @Footnote: 1 Ma. etanceva. evamuparipi . 2 idam pathadvayam natthi . 3 Ma. nandamatuya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page66.

Bhante rattiya paccusasamayam paccutthaya parayanam sarena bhasitva tunhi ahosim athakho bhante vessavanno maharaja mama kathapariyosanam viditva abbhanumodi sadhu bhagini sadhu bhaginiti ko paneso bhadramukhati ahante bhagini bhata vessavanno maharajati sadhu bhadramukha tena hiyo me ayam dhammapariyayo bhanito idante hotu atitheyyanti sadhu bhagini etanceva me hotu atitheyyam sveva sariputtamoggallanappamukho bhikkhusangho akatapataraso velukantakam agamissati tanca bhikkhusangham parivisitva mama dakkhinam adiseyyasi evanca me bhavissati atitheyyanti yadidam bhante dane punnam punnamahitam 1- vessavannassa maharajassa sukhaya hotuti. {50.3} Acchariyam nandamate abbhutam nandamate yatra hi nama vessavannena maharajena evammahiddhikena evammahesakkhena devaputtena sammukha sallapissasiti . na kho me bhante eseva acchariyo abbhuto dhammo atthi me annopi acchariyo abbhuto dhammo idha me bhante nando nama ekaputtako piyo manapo tam rajano kismincideva karane 2- okkassa pasayha jivita voropesum tasmim kho panaham bhante darake gahite va gayhamane va vadhe va vajjhamane va hate va hannamane va nabhijanami cittassa annathattanti. {50.4} Acchariyam nandamate abbhutam nandamate yatra hi nama cittuppadamattampi 3- parisodhessasiti. Na kho me bhante eseva acchariyo @Footnote: 1 Si. punnam hi tam. Ma. punnanca punnamahica tam. Yu. punnam va punnamaham va. @2 Ma. pakarane . 3 Ma. cittuppadampi. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page67.

Abbhuto dhammo atthi me annopi acchariyo abbhuto dhammo idha me bhante samiko kalakato annataram yakkhayonim upapanno so me teneva purimena attabhavena uddassesi na kho panaham bhante abhijanami tato nidanam cittassa annathattanti. {50.5} Acchariyam nandamate abbhutam nandamate yatra hi nama cittuppadamattampi parisodhessasiti . na kho me bhante eseva acchariyo abbhuto dhammo atthi me annopi acchariyo abbhuto dhammo yatoham bhante samikassa daharasseva dahara anita nabhijanami [1]- manasapi aticaritum 2- kuto pana kayenati . acchariyam nandamate abbhutam nandamate yatra hi nama cittuppadamattampi parisodhessasiti. {50.6} Na kho me bhante eseva acchariyo abbhuto dhammo atthi me annopi acchariyo abbhuto dhammo yadaham bhante upasika patidesita nabhijanami kinci sikkhapadam sancicca vitikkamitati . acchariyam nandamate abbhutam nandamateti. {50.7} Na kho me bhante eseva acchariyo abbhuto dhammo atthi me annopi acchariyo abbhuto dhammo idhaham bhante yavadeva akankhami vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharami vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam 3- pitisukham dutiyam jhanam upasampajja viharami pitiya ca viraga upekkhika ca viharami sata ca sampajana @Footnote: 1 Ma. samikam . 2 Ma. aticarita . 3 Ma. vivekajam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

Sukhanca kayena patisamvedemi yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyam jhanam upasampajja viharami sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catuttham jhanam upasampajja viharamiti . Acchariyam nandamate abbhutam nandamateti. {50.8} Na kho me bhante eseva acchariyo abbhuto dhammo atthi me annopi acchariyo abbhuto dhammo yanimani bhante bhagavata desitani pancorambhagiyani sannojanani nahantesam kinci attani appahinam samanupassamiti . acchariyam nandamate abbhutam nandamateti . athakho ayasma sariputto nandamataram upasikam dhammiya kathaya sandassetva samadapetva samuttejetva sampahamsetva utthayasana pakkamiti. Mahayannavaggo pancamo. Tassuddanam cittaparikkharam dveaggi sanna apara duve methuna ca sannogo danam mataya te dasati. Pannasako samatto. -------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page69.

Pannasakasangahita vagga abyakatavaggo pathamo [51] Athakho annataro bhikkhu yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho so bhikkhu bhagavantam etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena sutavato ariyasavakassa vicikiccha nuppajjati abyakatavatthusuti. {51.1} Ditthinirodha kho bhikkhu sutavato ariyasavakassa vicikiccha nuppajjati abyakatavatthusu . hoti tathagato parammaranati kho bhikkhu ditthigatametam na hoti tathagato parammaranati kho bhikkhu ditthigatametam hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati kho bhikkhu ditthigatametam neva hoti na na hoti tathagato parammaranati kho bhikkhu ditthigatametam . Assutava bhikkhu puthujjano ditthim nappajanati ditthisamudayam nappajanati ditthinirodham nappajanati ditthinirodhagaminim patipadam nappajanati tassa sa ditthi pavaddhati so na parimuccati jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi na parimuccati dukkhasmati vadami. {51.2} Sutava ca kho bhikkhu ariyasavako ditthim pajanati ditthisamudayam pajanati ditthinirodham pajanati ditthinirodhagaminim patipadam pajanati tassa sa ditthi nirujjhati so parimuccati jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page70.

Dukkhehi domanassehi upayasehi parimuccati dukkhasmati vadami . Evam janam kho bhikkhu sutava ariyasavako evam passam hoti tathagato parammaranatipi na byakaroti na hoti tathagato parammaranatipi na byakaroti hoti ca na ca hoti tathagato parammaranatipi na byakaroti neva hoti na na hoti tathagato parammaranati na byakaroti evam janam kho bhikkhu sutava ariyasavako evam passam evam abyakaranadhammo hoti abyakatavatthusu evam janam kho bhikkhu sutava ariyasavako evam passam nacchambhati na kampati na vedhati na santasam apajjati abyakatavatthusu. {51.3} Hoti tathagato parammaranati kho bhikkhu tanhagatametam sannagatametam mannitametam papancitametam upadanagatametam vippatisaro eso na hoti tathagato parammaranati kho bhikkhu vippatisaro eso hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati kho bhikkhu vippatisaro eso neva hoti na na hoti tathagato parammaranati kho bhikkhu vippatisaro eso . assutava bhikkhu puthujjano vippatisaram nappajanati vippatisarasamudayam nappajanati vippatisaranirodham nappajanati vippatisaranirodhagaminim patipadam nappajanati tassa so vippatisaro pavaddhati so na parimuccati jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi na parimuccati dukkhasmati vadami. {51.4} Sutava ca kho bhikkhu ariyasavako vippatisaram pajanati vippatisarasamudayam pajanati vippatisaranirodham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page71.

Pajanati vippatisaranirodhagaminim patipadam pajanati tassa so vippatisaro nirujjhati .pe. evam janam kho bhikkhu sutava ariyasavako evam passam nacchambhati na kampati na vedhati na santasam apajjati abyakatavatthusu. Ayam kho bhikkhu hetu ayam paccayo yena sutavato ariyasavakassa vicikiccha nuppajjati abyakatavatthusuti. [52] Satta ca bhikkhave purisagatiyo desessami anupada ca parinibbanam tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katama ca bhikkhave satta purisagatiyo idha bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti no cassa no ca me siya na bhavissati na me bhavissati yadatthi yam bhutam tam pajahamiti upekkham patilabhati so bhave na rajjati sambhave na sajjati 1- atthuttari padam santam sammappannaya passati tanca khvassa padam na sabbena sabbam sacchikatam hoti tassa na sabbena sabbam mananusayo pahino hoti na sabbena sabbam bhavaraganusayo pahino hoti na sabbena sabbam avijjanusayo pahino hoti so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti seyyathapi bhikkhave divasasantatte 2- ayokapale hannamane pappatika nibbattitva nibbayeyya evameva kho bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti no cassa no ca me siya na bhavissati na me bhavissati yadatthi yam bhutam tam pajahamiti upekkham patilabhati so @Footnote: 1 Ma. rajjati. evamuparipi . 2 Ma. divasamsantatte. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page72.

Bhave na rajjati sambhave na sajjati atthuttari padam santam sammappannaya passati tanca khvassa padam na sabbena sabbam sacchikatam hoti tassa na sabbena sabbam mananusayo pahino hoti na sabbena sabbam bhavaraganusayo pahino hoti na sabbena sabbam avijjanusayo pahino hoti so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti. {52.1} Idha pana bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti no cassa no ca me siya na bhavissati na me bhavissati yadatthi yam bhutam tam pajahamiti upekkham patilabhati so bhave na rajjati sambhave na sajjati atthuttari padam santam sammappannaya passati tanca khvassa padam na sabbena sabbam sacchikatam hoti tassa na sabbena sabbam mananusayo pahino hoti na sabbena sabbam bhavaraganusayo pahino hoti na sabbena sabbam avijjanusayo pahino hoti so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti seyyathapi bhikkhave divasasantatte ayokapale hannamane pappatika nibbattitva uppatitva nibbayeyya evameva kho bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. So pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti. {52.2} Idha pana bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. So pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti seyyathapi bhikkhave divasasantatte ayokapale hannamane pappatika nibbattitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page73.

Uppatitva anupahaccatalam nibbayeyya evameva kho bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti. {52.3} Idha pana bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. So pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya upahaccaparinibbayi hoti seyyathapi bhikkhave divasasantatte ayokapale hannamane pappatika nibbattitva uppatitva upahaccatalam nibbayeyya evameva kho bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. So pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya upahaccaparinibbayi hoti. {52.4} Idha pana bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. So pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya asankharaparinibbayi hoti seyyathapi bhikkhave divasasantatte ayokapale hannamane pappatika nibbattitva uppatitva paritte tinapunje va katthapunje va nipateyya sa tattha aggimpi janeyya dhumampi janeyya aggimpi janetva dhumampi janetva tameva parittam tinapunjam va katthapunjam va pariyadiyitva anahara nibbayeyya evameva kho bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. So pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya asankharaparinibbayi hoti. {52.5} Idha pana bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya sasankharaparinibbayi hoti seyyathapi bhikkhave divasasantatte ayokapale hannamane pappatika nibbattitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page74.

Uppatitva vipule tinapunje va katthapunje va nipateyya sa tattha aggimpi janeyya dhumampi janeyya aggimpi janetva dhumampi janetva tameva vipulam tinapunjam va katthapunjam va pariyadiyitva anahara nibbayeyya evameva kho bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya sasankharaparinibbayi hoti. {52.6} Idha pana bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. So pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya uddhamsoto hoti akanitthagami seyyathapi bhikkhave divasasantatte ayokapale hannamane pappatika nibbattitva uppatitva mahante tinapunje va katthapunje va nipateyya sa tattha aggimpi janeyya dhumampi janeyya aggimpi janetva dhumampi janetva tinapunjam va katthapunjam va pariyadiyitva gacchampi daheyya dayampi daheyya gacchampi dahitva dayampi dahitva haritantam va [1]- selantam va udakantam va ramaniyam va bhumibhagam agamma anahara nibbayeyya evameva kho bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti .pe. So pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya uddhamsoto hoti akanitthagami . ima bhikkhave satta purisagatiyo. {52.7} Kathanca 2- bhikkhave anupada parinibbanam idha bhikkhave bhikkhu evam patipanno hoti no cassa no ca me siya na bhavissati na me bhavissati yadatthi yam bhutam tam pajahamiti upekkham patilabhati so bhave na rajjati sambhave na sajjati @Footnote: 1 Ma. pathanatam va . 2 Ma. katamanca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page75.

Atthuttari padam santam sammappannaya passati tanca khvassa padam sabbena sabbam sacchikatam hoti tassa sabbena sabbam mananusayo pahino hoti sabbena sabbam bhavaraganusayo pahino hoti sabbena sabbam avijjanusayo pahino hoti so asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati idam vuccati bhikkhave anupada parinibbanam . Ima kho bhikkhave satta purisagatiyo anupada ca parinibbananti. [53] Ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate. Athakho dve devata abhikkantaya rattiya abhikkantavanna kevalakappam gijjhakutam obhasetva yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam atthamsu ekamantam thita kho eka devata bhagavantam etadavoca eta bhante bhikkhuniyo vimuttati apara devata bhagavantam etadavoca eta [1]- bhante anupadisesa suvimuttati idamavocum ta devata samanunno sattha ahosi athakho ta devata samanunno satthati bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayimsu. {53.1} Athakho bhagava tassa rattiya accayena bhikkhu amantesi imam bhikkhave rattim dve devata abhikkantaya rattiya abhikkantavanna kevalakappam gijjhakutam obhasetva yenaham tenupasankamimsu upasankamitva mam abhivadetva ekamantam atthamsu ekamantam thita kho bhikkhave eka devata mam etadavoca eta bhante bhikkhuniyo vimuttati apara devata mam @Footnote: 1 Ma. bhikkhuniyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page76.

Etadavoca eta bhante [1]- anupadisesa suvimuttati idamavocum bhikkhave ta devata idam vatva mam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayimsuti. {53.2} Tena kho pana samayena ayasma mahamoggallano bhagavato avidure nisinno hoti athakho ayasmato mahamoggallanassa etadahosi katamesanam kho devanam evam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti anupadisese va anupadisesoti . tena kho pana samayena tisso nama bhikkhu adhuna kalakato annataram brahmalokam upapanno hoti tatrapi nam evam jananti tisso brahma mahiddhiko mahanubhavoti. {53.3} Athakho ayasma mahamoggallano seyyathapi nama balava puriso samminjitam 2- va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya 3- evameva gijjhakute pabbate antarahito tasmim brahmaloke paturahosi . addasa kho tisso brahma ayasmantam mahamoggallanam duratova agacchantam disva ayasmantam mahamoggallanam etadavoca ehi kho marisa moggallana svagatam marisa moggallana cirassam kho marisa moggallana imam pariyayamakasi yadidam idhagamanaya nisida marisa moggallana idamasanam pannattanti . nisidi kho ayasma mahamoggallano pannatte asane . tissopi kho brahma ayasmantam mahamoggallanam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho tissam brahmanam ayasma mahamoggallano etadavoca katamesanam kho @Footnote: 1 Ma. bhikkhuniyo . 2 Ma. saminjitam. evamuparipi . 3 Ma. saminjeyya. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page77.

Tissa devanam evam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti anupadisese va anupadisesoti . brahmakayikanam kho marisa moggallana devanam evam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti anupadisese va anupadisesoti. {53.4} Sabbesanneva kho tissa brahmakayikanam devanam evam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti anupadisese va anupadisesoti . na kho marisa moggallana sabbesam brahmakayikanam devanam evam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti anupadisese va anupadisesoti {53.5} ye kho te marisa moggallana brahmakayika deva brahmena ayuna santuttha brahmena vannena brahmena sukhena brahmena yasena brahmena adhipateyyena santuttha tassa ca uttarim 1- nissaranam yathabhutam nappajananti tesam na evam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti anupadisese va anupadisesoti ye ca kho te marisa moggallana brahmakayika deva brahmena ayuna asantuttha brahmena vannena brahmena sukhena brahmena yasena brahmena adhipateyyena asantuttha tassa ca uttarim 1- nissaranam yathabhutam pajananti tesam evam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti anupadisese va anupadisesoti idha marisa moggallana bhikkhu ubhatobhagavimutto hoti tamenam te deva evam jananti ayam kho ayasma ubhatobhagavimutto yavassa kayo thassati tava nam dakkhanti devamanussa kayassa bheda na nam @Footnote: 1 Ma. te ca uttari.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page78.

Dakkhanti devamanussati evampi kho marisa moggallana tesam devanam nanam hoti [1]- anupadisese va anupadisesoti {53.6} idha pana marisa moggallana bhikkhu pannavimutto hoti tamenam te deva evam jananti ayam kho ayasma pannavimutto yavassa kayo thassati tava nam dakkhanti devamanussa kayassa bheda na nam dakkhanti devamanussati evampi kho marisa moggallana tesam devanam nanam hoti [1]- anupadisese va anupadisesoti {53.7} idha pana marisa moggallana bhikkhu kayasakkhi hoti tamenam te 2- deva evam jananti ayam kho ayasma kayasakkhi appevanama ayamayasma anulomikani senasanani patisevamano kalyanamitte bhajamano indriyani samannanayamano yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati evampi kho marisa moggallana tesam devanam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti [3]- {53.8} idha pana marisa moggallana bhikkhu ditthippatto hoti .pe. saddhavimutto hoti dhammanusari hoti tamenam te deva evam jananti ayam kho ayasma dhammanusari appevanama ayamayasma anulomikani senasanani patisevamano kalyanamitte bhajamano indriyani samannanayamano yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam @Footnote: 1 Ma. saupadisese va saupadisesoti . 2 Ma. ayam patho natthi. @3 Ma. anupadisese va anupadisesoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page79.

Dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati evampi kho marisa moggallana tesam devanam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti [1]-. {53.9} Atha kho ayasma mahamoggallano tissassa brahmuno bhasitam abhinanditva anumoditva seyyathapi nama balava puriso samminjitam va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya evameva brahmaloke antarahito gijjhakute pabbate paturahosi athakho ayasma mahamoggallano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma mahamoggallano yavattako ahosi tissena brahmuna saddhim kathasallapo tam sabbam bhagavato arocesi. {53.10} Na hi pana te moggallana tisso brahma sattamam animittaviharim puggalam desesiti 2-. Etassa bhagava kalo etassa sugata kalo yam bhagava sattamam animittaviharim puggalam deseyya bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti . tenahi moggallana sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhanteti kho ayasma mahamoggallano bhagavato paccassosi . bhagava etadavoca idha moggallana bhikkhu sabbanimittanam amanasikara animittam cetosamadhim upasampajja viharati tamenam te deva evam jananti ayam kho ayasma sabbanimittanam amanasikara animittam cetosamadhim upasampajja viharati appevanama ayamayasma anulomikani senasanani patisevamano kalyanamitte @Footnote: 1 Ma. anupadisese va anupadisesoti . 2 Ma. deseti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page80.

Bhajamano indriyani samannanayamano yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati evam kho moggallana tesam devanam nanam hoti saupadisese va saupadisesoti [1]-. [54] Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam. Athakho siho senapati yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho siho senapati bhagavantam etadavoca sakka nu kho bhante sanditthikam danaphalam pannapetunti. {54.1} Tenahi siha tannevettha patipucchissami yatha te khameyya tatha nam byakareyyasi tam kim mannasi siha idhassa dve purisa eko puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako eko puriso saddho danapati anuppadanarato tam kim mannasi siha kam nu kho arahanto pathamam anukampanta anukampeyyum yo va so puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako yo va so puriso saddho danapati anuppadanaratoti. Yo so bhante puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako kintam arahanto pathamam anukampanta anukampissanti yo ca kho so bhante puriso saddho danapati anuppadanarato tanneva arahanto pathamam anukampanta anukampeyyum. Tam kim mannasi siha kam nu @Footnote: 1 Ma. anupadisese va anupadisesoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page81.

Kho arahanto pathamam upasankamanta upasankameyyum yo va so puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako yo va so puriso saddho danapati anuppadanaratoti . yo so bhante puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako kintam arahanto pathamam upasankamanta upasankamissanti yo ca kho so bhante puriso saddho danapati anuppadanarato tanneva arahanto pathamam upasankamanta upasankameyyum. {54.2} Tam kim mannasi siha kassa nu kho arahanto pathamam patigganhanta patigganheyyum yo va so puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako yo va so puriso saddho danapati anuppadanaratoti. Yo so bhante puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako kim 1- tassa arahanto pathamam patigganhanta patigganhissanti yo ca kho so bhante puriso saddho danapati anuppadanarato tanneva arahanto pathamam patigganhanta patigganheyyum. {54.3} Tam kim mannasi siha kassa nu kho arahanto pathamam dhammam desento deseyyum yo va so puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako yo va so puriso saddho danapati anuppadanaratoti. Yo so bhante puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako kim tassa arahanto pathamam dhammam desenta desessanti yo ca kho so bhante puriso saddho danapati anuppadanarato tasseva arahanto pathamam dhammam desenta @Footnote: 1 Ma. kintam tassa. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page82.

Deseyyum. {54.4} Tam kim mannasi siha kassa nu kho kalyano kittisaddo abbhuggaccheyya yo va so puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako yo va so puriso saddho danapati anuppadanaratoti. Yo so bhante puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako kim tassa kalyano kittisaddo abbhuggacchissati yo ca kho so bhante puriso saddho danapati anuppadanarato tasseva kalyano kittisaddo abbhuggaccheyya. {54.5} Tam kim mannasi siha ko nu kho yannadeva parisam upasankameyya yadi khattiyaparisam yadi brahmanaparisam yadi gahapatiparisam yadi samanaparisam visarado upasankameyya amankubhuto yo va so puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako yo va so puriso saddho danapati anuppadanaratoti. Yo so bhante puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako kim so yannadeva parisam upasankamissati yadi khattiyaparisam yadi brahmanaparisam yadi gahapatiparisam yadi samanaparisam visarado upasankamissati amankubhuto yo ca kho so bhante puriso saddho danapati anuppadanarato so yannadeva parisam upasankameyya yadi khattiyaparisam yadi brahmanaparisam yadi gahapatiparisam yadi samanaparisam visarado upasankameyya amankubhuto. {54.6} Tam kim mannasi siha ko nu kho kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjeyya yo va so puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako yo va so puriso saddho danapati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page83.

Anuppadanaratoti . yo so bhante puriso assaddho macchari kadariyo paribhasako kim so kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissati yo ca kho so bhante puriso saddho danapati anuppadanarato so kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjeyya {54.7} yanimani bhante bhagavata cha 1- sanditthikani danaphalani akkhatani naham ettha bhagavato saddhaya gacchami ahampi etani janami aham bhante dayako danapati mam arahanto pathamam anukampanta anukampanti aham bhante dayako danapati mam arahanto pathamam upasankamanta upasankamanti aham bhante dayako danapati mayham arahanto pathamam patigganhanta patigganhanti aham bhante dayako danapati mayham arahanto pathamam dhammam desenta desenti aham bhante dayako danapati mayham kalyano kittisaddo abbhuggato siho senapati dayako karako sanghupatthakoti aham bhante dayako danapati yannadeva parisam upasankamami yadi khattiyaparisam yadi brahmanaparisam yadi gahapatiparisam yadi samanaparisam visarado upasankamami amankubhuto yanimani bhante bhagavata cha 1- sanditthikani danaphalani akkhatani naham ettha bhagavato saddhaya gacchami ahampi etani janami yanca kho mam bhagava evamaha dayako siha danapati kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjatiti etaham na janami ettha ca panaham bhagavato saddhaya gacchamiti . evametam @Footnote: 1 Ma. chasaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page84.

Siha evametam siha dayako siha danapati kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjatiti. [55] Cattarimani bhikkhave tathagatassa arakkheyyani tihi ca anupavajjo . katamani cattari tathagatassa arakkheyyani parisuddhakayasamacaro bhikkhave tathagato natthi tathagatassa kayaduccaritam yam tathagato rakkheyya ma me idam paro annasiti parisuddhavacisamacaro bhikkhave tathagato natthi tathagatassa vaciduccaritam yam tathagato rakkheyya ma me idam paro annasiti parisuddhamanosamacaro bhikkhave tathagato natthi tathagatassa manoduccaritam yam tathagato rakkheyya ma me idam paro annasiti parisuddhajivo bhikkhave tathagato natthi tathagatassa micchaajivo yam tathagato rakkheyya ma me idam paro annasiti imani cattari tathagatassa arakkheyyani. {55.1} Katamehi tihi anupavajjo svakkhatadhammo bhikkhave tathagato tatra vata mam samano va brahmano va devo va maro va brahma va koci va lokasmim sahadhammena paticodessati itipi tvam *- na svakkhatadhammoti nimittametam bhikkhave na samanupassami etampaham 1- bhikkhave nimittam asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesarajjappatto viharami {55.2} supannatta kho pana me bhikkhave savakanam nibbanagamini patipada yatha patipanna mama savaka asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva @Footnote: 1 Ma. etamaham. evamuparipi. @* mikar—kr khagoe tavam peDna tvam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page85.

Dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharanti tatra vata mam samano va brahmano va devo va maro va brahma va koci va lokasmim sahadhammena paticodessati itipi te na supannatta savakanam nibbanagamini patipada yatha patipanna tava savaka asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharantiti nimittametam bhikkhave na samanupassami etampaham bhikkhave nimittam asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesarajjappatto viharami {55.3} anekasata kho pana me bhikkhave savakaparisa asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharanti tatra vata mam samano va brahmano va devo va maro va brahma va koci va lokasmim sahadhammena paticodessati itipi te na anekasata savakaparisa asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharantiti nimittametam bhikkhave na samanupassati etampaham bhikkhave nimittam asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesarajjappatto viharami imehi tihi anupavajjo imani kho bhikkhave cattari tathagatassa arakkheyyani imehi ca tihi anupavajjoti. [56] Ekam samayam bhagava kimilayam 1- viharati veluvane 2-. Athakho ayasma kimilo 3- yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam @Footnote: 1 Yu. kimbilayam . 2 Ma. niculavane . 3 Yu. kimbilo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page86.

Abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma kimilo bhagavantam etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena tathagate parinibbute saddhammo na ciratthitiko hotiti. {56.1} Idha kimila tathagate parinibbute bhikkhu bhikkhuniyo upasaka upasikayo satthari agarava viharanti appatissa dhamme agarava viharanti appatissa sanghe agarava viharanti appatissa sikkhaya agarava viharanti appatissa samadhismim agarava viharanti appatissa appamade agarava viharanti appatissa patisanthare agarava viharanti appatissa ayam kho kimila hetu ayam paccayo yena tathagate parinibbute saddhammo na ciratthitiko hotiti. {56.2} Ko pana bhante hetu ko paccayo yena tathagate parinibbute saddhammo ciratthitiko hotiti . idha kimila tathagate parinibbute bhikkhu bhikkhuniyo upasaka upasikayo satthari sagarava viharanti sappatissa dhamme sagarava viharanti sappatissa sanghe sagarava viharanti sappatissa sikkhaya sagarava viharanti sappatissa samadhismim sagarava viharanti sappatissa appamade sagarava viharanti sappatissa patisanthare sagarava viharanti sappatissa ayam kho kimila hetu ayam paccayo yena tathagate parinibbute saddhammo ciratthitiko hotiti. [57] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu nacirasseva asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja vihareyya . katamehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page87.

Sattahi idha bhikkhave bhikkhu saddho hoti silava hoti bahussuto hoti patisallino hoti araddhaviriyo hoti satima hoti pannava hoti imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu nacirasseva asavanam khaya .pe. Sacchikatva upasampajja vihareyyati. [58] Ekam samayam bhagava bhaggesu viharati sumsumaragire bhesakalavane migadaye . tena kho pana samayena ayasma mahamoggallano magadhesu kallavalamuttagame capalayamano nisinno hoti . addasa kho bhagava dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena ayasmantam mahamoggallanam magadhesu kallavalamuttagame capalayamanam nisinnam disva seyyathapi nama balava puriso samminjitam va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya evameva bhaggesu sumsumaragire bhesakalavane migadaye antarahito magadhesu kallavalamuttagame ayasmato mahamoggallanassa pamukhe paturahosi nisidi bhagava pannatte asane nisajja kho bhagava ayasmantam mahamoggallanam etadavoca {58.1} capalayasi no tvam moggallana capalayasi no tvam moggallanati . evam bhante . tasmatiha moggallana yathasannissa te viharato tam middham okkamati tam sannam manasikareyyasi 1- tam sannam bahulam kareyyasi 2- thanam kho panetam vijjati yante evam viharato tam middham pahiyetha {58.2} no ce te evam viharato tam middham pahiyetha tato tvam moggallana yathasutam yathapariyattam dhammam cetasa anuvitakkeyyasi anuvicareyyasi @Footnote: 1 Ma. ma manasakasi. evamuparipi . 2 Ma. ma bahulamakasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page88.

Manasanupekkheyyasi thanam kho panetam vijjati yante evam viharato tam middham pahiyetha {58.3} no ce te evam viharato tam middham pahiyetha tato tvam moggallana yathasutam yathapariyattam dhammam vittharena sajjhayam kareyyasi thanam kho panetam vijjati yante evam viharato tam middham pahiyetha {58.4} no ce te evam viharato tam middham pahiyetha tato tvam moggallana ubho kannasotani avijeyyasi 1- panina gattani anumajjeyyasi thanam kho panetam vijjati yante evam viharato tam middham pahiyetha {58.5} no ce te evam viharato tam middham pahiyetha tato tvam moggallana utthayasana udakena akkhini anumajjitva disa anuvilokeyyasi nakkhattani tarakarupani ullokeyyasi thanam kho panetam vijjati yante evam viharato tam middham pahiyetha {58.6} no ce te evam viharato tam middham pahiyetha tato tvam moggallana alokasannam manasikareyyasi divasannam adhitthaheyyasi yatha diva tatha rattim yatha rattim tatha diva iti vivatena 2- cetasa apariyonaddhena sappabhasam cittam bhaveyyasi thanam kho panetam vijjati yante evam viharato tam middham pahiyetha {58.7} no ce te evam viharato tam middham pahiyetha tato tvam moggallana pacchapuresanni cankamam adhitthaheyyasi antogatehi indriyehi abahigatena manasena thanam kho panetam vijjati yante evam viharato tam middham pahiyetha {58.8} no ce te evam viharato tam middham pahiyetha tato tvam moggallana @Footnote: 1 Ma. avincheyyasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

Dakkhinena passena sihaseyyam kappeyyasi padena 1- padam accadhaya sato sampajano utthanasannam manasikaritva patibuddheneva 2- te moggallana khippanneva paccutthatabbam na seyyasukham na passasukham na middhasukham anuyutto viharissamiti evanhi te moggallana sikkhitabbam. {58.9} Tasmatiha moggallana evam sikkhitabbam na uccasondam paggahetva kulani upasankamissamiti evanhi te moggallana sikkhitabbam sace moggallana bhikkhu uccasondam paggahetva kulani upasankamati santi hi moggallana kulesu kiccakaraniyani yena manussa agatam bhikkhum na manasikaronti tatra bhikkhussa evam hoti ko su nama dani mam imasmim kule paribhindi virattarupadanime mayi manussati itissa alabhena mankubhavo mankubhutassa uddhaccam uddhatassa asamvaro asamvutassa ara cittam samadhimha {58.10} tasmatiha moggallana evam sikkhitabbam na viggahikakatham kathessamiti evanhi te moggallana sikkhitabbam viggahikaya moggallana kathaya sati kathabahullam patikankham kathabahulle sati uddhaccam uddhatassa asamvaro asamvutassa ara cittam samadhimha naham moggallana sabbeheva samsaggam vannayami na panaham moggallana sabbeheva samsaggam na vannayami sagahatthapabbajitehi kho aham moggallana samsaggam na vannayami yani ca kho tani senasanani appasaddani appanigghosani vijanavatani manussarahaseyyakani 3- patisallanasaruppani @Footnote: 1 Ma. pade. evamuparipi . 2 Ma. patibuddhena ca . 3 Ma. manussarahasseyyakani. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

Tatharupehi senasanehi samsaggam vannayamiti. {58.11} Evam vutte ayasma mahamoggallano bhagavantam etadavoca kittavata nu kho bhante bhikkhu sankhittena tanhasankhayavimutto hoti accantanittho accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussananti. {58.12} Idha moggallana bhikkhuno sutam hoti sabbe dhamma nalam abhinivesayati evancetam moggallana bhikkhuno sutam hoti sabbe dhamma nalam abhinivesayati so sabbam dhammam abhijanati sabbam dhammam abhinnaya sabbam dhammam parijanati sabbam dhammam parinnaya yankinci vedanam vediyati sukham va dukkham va adukkhamasukham va so tasu vedanasu aniccanupassi viharati viraganupassi viharati nirodhanupassi viharati patinissagganupassi viharati so tasu vedanasu aniccanupassi viharanto viraganupassi viharanto nirodhanupassi viharanto patinissagganupassi viharanto na ca 1- kinci loke upadiyati anupadiyam na paritassati aparitassam paccattanneva parinibbayati khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanati ettavata kho moggallana bhikkhu sankhittena tanhasankhayavimutto hoti accantanittho accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussananti. [59] Ma bhikkhave punnanam bhayittha sukhassetam bhikkhave adhivacanam yadidam punnananti 2- abhijanami kho panaham bhikkhave digharattam [3]- ittham kantam manapam vipakam paccanubhutam satta vassani mettacittam @Footnote: 1 Ma. casaddo natthi . 2 Si. punnanti . 3 Ma. katanam punnanam digharattam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

Bhavesim satta vassani mettacittam bhavetva satta samvattavivattakappe na yimam lokam punagamasim samvattamane sudaham bhikkhave loke abhassarupago homi vivattamane loke sunnam brahmavimanam upapajjami {59.1} tatra sudam bhikkhave brahma homi mahabrahma abhibhu anabhibhuto annadatthudaso vasavatti chattimsakkhattum kho panaham bhikkhave sakko ahosim devanamindo anekasatakkhattum raja ahosim cakkavatti dhammiko dhammaraja caturanto vijitavi janapadatthavariyappatto sattaratanasamannagato tassa mayham bhikkhave imani satta ratanani ahesum seyyathidam cakkaratanam hatthiratanam assaratanam maniratanam itthiratanam gahapatiratanam parinayakaratanameva sattamam parosahassam kho pana me bhikkhave putta ahesum sura virangarupa parasenappamaddana so imam pathavim sagarapariyantam adandena asatthena dhammena abhivijiya ajjhavasinti. Passa punnanam vipakam kusalanam sukhesinam mettacittam vibhavetva satta vassani bhikkhavo satta samvattavivattakappe na yimam lokam punagamim samvattamane lokamhi homi abhassarupago vivattamane lokamhi sunnabrahmupago ahum sattakkhattum mahabrahma vasavatti tada ahum chattimsakkhattum devindo devarajjamakarayim cakkavatti ahum raja jambusandassa issaro.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

Muddhabhisitto 1- khattiyo manussadhipati ahum adandena asatthena vijeyya pathavim imam asahasena dhammena samena manusasi tam dhammena rajjam karetva asmim pathavimandale mahaddhane mahabhoge addhe ajayisam 2- kule sabbakamehi sampanne ratanehi ca sattahi buddha sangahaka loke tehi etam sudesitam esa hetu mahantassa puthabyo yena vuccati 3- pahutavittupakarano raja homi patapava iddhima yasava homi jambusandassa issaro. Ko sutva nappasideyya api kanhabhijatiyo tasma hi attakamena mahattamabhikankhata saddhammo garukatabbo saram buddhanasasananti. [60] Athakho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena anathapindikassa gahapatissa nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi . tena kho pana samayena anathapindikassa gahapatissa nivesane manussa uccasadda mahasadda honti . Athakho anathapindiko gahapati yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam @Footnote: 1 Si. muddhavasitto . 2 Ma. ajayiham . 3 Ma. pathabyo me na vipajjati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

Nisinnam kho anathapindikam gahapatim bhagava etadavoca kim nu te gahapati nivesane manussa uccasadda mahasadda kevatto 1- manne macche vilopetiti 2- . ayam bhante sujata gharasunha addha kula anita sa neva sassum adiyati na sassuram adiyati na samikam adiyati bhagavantampi na sakkaroti na garukaroti na maneti na pujetiti. Athakho bhagava sujatam gharasunham amantesi ehi sujateti . evam bhanteti kho sujata gharasunha bhagavato patissunitva yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. {60.1} Ekamantam nisinnam kho sujatam gharasunham bhagava etadavoca satta kho ima sujate purisassa bhariya katama satta vadhasama corasama 3- ayyasama matusama 4- bhaginisama sakhisama dasisama ima kho sujate satta purisassa bhariya tasam tvam katamati . naham bhante imassa bhagavata sankhittena bhasitassa vittharena attham ajanami sadhu me bhante bhagava tatha dhammam desetu yathaham imassa bhagavata sankhittena bhasitassa vittharena attham ajaneyyanti . tenahi sujate sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhanteti kho sujata gharasunha bhagavato paccassosi. Bhagava etadavoca padutthacitta ahitanukampini annesu ratta atimannate patim dhanena kitassa vadhaya ussuka @Footnote: 1 kevatta . 2 Ma. macchavilopeti . 3 vadhakasama corisama . 4 Ma. matasama.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Ya evarupa purisassa bhariya vadhaka 1- ca bhariyati ca sa pavuccati. Yam itthiya vindati samiko dhanam sippam vanijjanca kasimadhitthahi 2- appampi tasma 3- apahatumicchati ya evarupa purisassa bhariya cora 4- ca bhariyati ca sa pavuccati. Akammakama alasa mahagghasa pharusa ca candi ca 5- duruttavadini utthayakanam abhibhuyya vattati ya evarupa purisassa bhariya ayya ca bhariyati ca sa pavuccati. Ya sabbada hoti hitanukampini matava puttam anurakkhate patim tato dhanam sambhatamassa rakkhati ya evarupa purisassa bhariya mata ca bhariyati ca sa pavuccati. Yathapi jettha bhagini kanittha 6- sagarava hoti sakamhi samike hirimana bhattuvasanuvattini @Footnote: 1 Ma. vadha. 2 Ma. kasim adhitthaham. 3 Ma. tassa. 4 Ma. cori. 5 Ma. casaddo natthi. @6 Ma. kanitthaka.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

Ya evarupa purisassa bhariya bhagini ca bhariyati ca sa pavuccati. Yacidha disvana patim pamodati sakhi sakharamva cirassamagatam koleyyaka silavati patibbata ya evarupa purisassa bhariya sakhi ca bhariyati ca sa pavuccati. Akkuddhasanta vadhadandatajjita aruddhacitta patino titikkhati akkodhana bhattuvasanuvattini ya evarupa purisassa bhariya dasi ca bhariyati ca sa pavuccati. Yacidha bhariya vadhakati vuccati cori ca ayyati ca sa pavuccati dussilarupa pharusa anadara kayassa bheda nirayam vajanti ta. Yacidha mata bhagini sakhi 1- ca dasi ca bhariyati ca sa pavuccati sile thitatta cirarattasamvuta kayassa bheda sugatim vajanti tati. @Footnote: 1 Ma. sakhiti ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

Imani kho sujate satta purisassa bhariya tasam tvam katamati. Ajjatagge mam bhante bhagava dasisamam samikassa bhariyam dharetuti. [61] Sattime bhikkhave dhamma sapattakanta sapattakarana kodhanam agacchanti itthim va purisam va . katame satta idha bhikkhave sapatto sapattassa evam icchati aho vatayam dubbanno assati tam kissa hetu na bhikkhave sapatto sapattassa vannavataya nandati kodhanoyam bhikkhave purisapuggalo kodhabhibhuto kodhapareto kincapi so hoti sunhato suvilitto kappitakesamassu odatavatthavasano athakho so dubbanno ca hoti kodhabhibhuto ayam bhikkhave pathamo dhammo sapattakanto sapattakarano 1- kodhanam agacchati itthim va purisam va. {61.1} Puna caparam bhikkhave sapatto sapattassa evam icchati aho vatayam dukkham sayeyyati tam kissa hetu na bhikkhave sapatto sapattassa sukhaseyyaya nandati kodhanoyam bhikkhave purisapuggalo kodhabhibhuto kodhapareto kincapi so pallanke seti gonakatthate patikatthate patalikatthate kadalimigapavarapaccattharane sauttaracchade ubhatolohitakupadhane athakho so dukkhanneva seti kodhabhibhuto ayam bhikkhave dutiyo dhammo sapattakanto sapattakarano kodhanam agacchati itthim va purisam va. {61.2} Puna caparam bhikkhave sapatto sapattassa evam icchati aho vatayam na pacurattho assati tam kissa hetu na bhikkhave sapatto sapattassa pacuratthataya nandati @Footnote: 1 Ma. sapattakarano. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Kodhanoyam bhikkhave purisapuggalo kodhabhibhuto kodhapareto anatthampi gahetva attho me gahitoti mannati atthampi gahetva anattho me gahitoti mannati tassime dhamma annamannavipaccanika gahita digharattam ahitaya dukkhaya samvattanti kodhabhibhutassa ayam bhikkhave tatiyo dhammo sapattakanto sapattakarano kodhanam agacchati itthim va purisam va. {61.3} Puna caparam bhikkhave sapatto sapattassa evam icchati aho vatayam na bhogava assati tam kissa hetu na bhikkhave sapatto sapattassa bhogavataya nandati kodhanassa bhikkhave purisapuggalassa kodhabhibhutassa kodhaparetassa yepissa te honti bhoga utthanaviriyadhigata bahabalaparicita sedavakkhitta dhammika dhammaladdha tepi rajano rajakosam pavesenti kodhabhibhutassa ayam bhikkhave catuttho dhammo sapattakanto sapattakarano kodhanam agacchati itthim va purisam va. {61.4} Puna caparam bhikkhave sapatto sapattassa evam icchati aho vatayam na yasava assati tam kissa hetu na bhikkhave sapatto sapattassa yasavataya nandati kodhanoyam bhikkhave purisapuggalo kodhabhibhuto kodhapareto yopissa hoti yaso appamadadhigato tamhapi dhamsati kodhabhibhuto ayam bhikkhave pancamo dhammo sapattakanto sapattakarano kodhanam agacchati itthim va purisam va. {61.5} Puna caparam bhikkhave sapatto sapattassa evam icchati aho vatayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page98.

Na mittava assati tam kissa hetu na bhikkhave sapatto sapattassa mittavataya nandati kodhanoyam bhikkhave purisapuggalo kodhabhibhuto kodhapareto yepissa te honti mittamacca natisalohita tepi araka tam parivajjenti kodhabhibhutam ayam bhikkhave chattho dhammo sapattakanto sapattakarano kodhanam agacchati itthim va purisam va. {61.6} Puna caparam bhikkhave sapatto sapattassa evam icchati aho vatayam kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjeyyati tam kissa hetu na bhikkhave sapatto sapattassa sugatigamanena nandati kodhanoyam bhikkhave purisapuggalo kodhabhibhuto kodhapareto kayena duccaritam carati vacaya duccaritam carati manasa duccaritam carati so kayena duccaritam caritva vacaya duccaritam caritva manasa duccaritam caritva kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati kodhabhibhuto ayam bhikkhave sattamo dhammo sapattakanto sapattakarano kodhanam agacchati itthim va purisam vati 1- . ime kho bhikkhave satta dhamma sapattakanta sapattakarana kodhanam agacchanti itthim va purisam vati. Kodhano dubbanno hoti atho dukkhampi seti so atho attham gahetvana anattham patipajjati 2- tato kayena vacaya vadham katvana kodhano kodhabhibhuto puriso dhanajanim nigacchati @Footnote: 1 Ma. itisaddo natthi . 2 Ma. adhipajjati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page99.

Kodhasammadasammatto ayasakkham 1- nigacchati natimitta suhajja ca parivajjenti kodhanam. Anatthajanano kodho kodho cittappakopano bhayamantarato jatam tam jano navabujjhati. Kuddho attham na janati kuddho dhammam na passati andhatamam tada hoti yam kodho sahate naram. Yam kuddho uparodheti sukaram viya dukkaram paccha so vigate kodhe aggidaddhova tappati. Dummankuyam pathamam dasseti 2- dhumaggimiva 3- pavako yato patayati kodho yena kujjhanti manava. Nassa hiri na ottappam na vaco hoti garavo kodhena abhibhutassa na dipam hoti kincinam. Tapaniyani kammani yani dhammehi araka tani arocayissami tam sunatha yathakatham. Kuddho hi pitaram hanti hanti kuddho samataram kuddho hi brahmanam hanti hanti kuddho puthujjanam. Yaya matu bhato poso imam lokam avekkhati tampi panadadim santim hanti kuddho puthujjano. Attupama hi te satta atta hi paramam 4- piyo @Footnote: 1 Ma. Yu. ayasakyam . 2 Ma. padasseti . 3 Ma. dhumam dhumiva . 4 Ma. paramo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page100.

Hanti kuddho puthuttanam nanarupesu mucchito asina hanti attanam visam khadanti mucchita rajjuya baddha miyyanti 1- pabbatamapi kandare. Bhutahaccani 2- kammani attamaraniyani ca karonta navabujjhanti kodhajato parabhavo. Itayam kodharupena maccupaso guhasayo tam damena samucchinde pannaviriyena ditthiya ekamekam 3- akusalam samucchindetha pandito. Tatheva dhamme sikkhetha ma no dummankuyam ahu. Vitakodha anayasa vitalobha anussuka danta kodham pahatvana parinibbassathanasavati 4-. Abyakatavaggo pathamo. Tassuddanam abyakato purisagati tissasiharakkhitapancamam 5- tatravatamam kimmilo 6- sattabhariyaya kodhana 7-. ------------ Mahavaggo dutiyo [62] Hirottappe bhikkhave asati hirottappavipannassa hatupaniso hoti indriyasamvaro indriyasamvare asati indriyasamvaravipannassa @Footnote: 1 Ma. bajjha miyanti . 2 Ma. bhunahaccani . 3 Ma. yatha metam . 4 Ma. parinibbanti @anasavati. Yu. parinibbimsu anasava . 5 Ma. tissa siha arakkhiyam. @6 Ma. kimilam satta pacala . 7 Ma. metta bhariya kodhekadasati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page101.

Hatupanisam hoti silam sile asati silavipannassa hatupaniso hoti sammasamadhi sammasamadhismim asati sammasamadhivipannassa hatupanisam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane asati yathabhutananadassanavipannassa hatupaniso hoti nibbidavirago nibbidavirage asati nibbidaviragavipannassa hatupanisam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi bhikkhave rukkho sakhapalasavipanno tassa pappatikapi paripurim na gacchati tacopi pheggupi saropi na paripurim gacchati evameva kho bhikkhave hirottappe asati hirottappavipannassa hatupaniso hoti indriyasamvaro .pe. Vimuttinanadassanam. {62.1} Hirottappe bhikkhave sati hirottappasampannassa upanisasampanno hoti indriyasamvaro indriyasamvare sati indriyasamvarasampannassa upanisasampannam hoti silam sile sati silasampannassa upanisasampanno hoti sammasamadhi sammasamadhismim sati sammasamadhisampannassa upanisasampannam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane sati yathabhutananadassanasampannassa upanisasampanno hoti nibbidavirago nibbidavirage sati nibbidaviragasampannassa upanisasampannam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi bhikkhave rukkho sakhapalasasampanno tassa pappatikapi paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi paripurim gacchati evameva kho bhikkhave hirottappe sati hirottappasampannassa upanisasampanno hoti indriyasamvaro .pe. Vimuttinanadassananti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page102.

[63] Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati ambapalivane. Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca anicca bhikkhave sankhara adhuva bhikkhave sankhara anassasika bhikkhave sankhara yavancidam bhikkhave alameva sabbasankharesu nibbinditum alam virajjitum alam vimuccitum {63.1} sineru bhikkhave pabbataraja caturasitiyojanasahassani ayamena caturasitiyojanasahassani vittharena caturasitiyojanasahassani mahasamudde ajjhogalho caturasitiyojanasahassani mahasamudda accuggato hoti kho so bhikkhave samayo yam [1]- bahuni vassani bahuni vassasatani bahuni vassasahassani bahuni vassasatasahassani devo na vassati deve kho pana bhikkhave avassante yekecime vijagamabhutagama- osadhitinavanappatayo te ussussanti vissussanti na bhavanti evam anicca bhikkhave sankhara evam adhuva bhikkhave sankhara evam anassasika bhikkhave sankhara yavancidam bhikkhave alameva sabbasankharesu nibbinditum alam virajjitum alam vimuccitum {63.2} hoti kho so bhikkhave samayo yam kadaci karahaci dighassa addhuno accayena dutiyo suriyo patubhavati dutiyassa bhikkhave suriyassa patubhava yakaci kunnadiyo kussobbha 2- sabba ta ussussanti vissussanti na bhavanti evam anicca bhikkhave sankhara ... Alam vimuccitum {63.3} hoti kho so bhikkhave samayo yam kadaci karahaci dighassa addhuno accayena tatiyo @Footnote: 1 Ma. kadaci karahaci dighassa addhuno accayena . 2 Si. kussubbha. Ma. kusobbha. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page103.

Suriyo patubhavati tatiyassa bhikkhave suriyassa patubhava ya ta mahanadiyo seyyathidam ganga yamuna aciravati sarabhu mahi sabba ta ussussanti vissussanti na bhavanti evam anicca bhikkhave sankhara ... Alam vimuccitum {63.4} hoti kho so bhikkhave samayo yam kadaci karahaci dighassa addhuno accayena catuttho suriyo patubhavati catutthassa bhikkhave suriyassa patubhava ye te mahasara yato ima mahanadiyo sambhavanti 1- seyyathidam ganga yamuna aciravati sarabhu mahi 2- sabbe te ussussanti vissussanti na bhavanti evam anicca bhikkhave sankhara ... Alam vimuccitum {63.5} hoti kho so bhikkhave samayo yam kadaci karahaci dighassa addhuno accayena pancamo suriyo patubhavati pancamassa bhikkhave suriyassa patubhava yojanasatikanipi mahasamudde udakani ogacchanti dviyojanasatikanipi tiyojanasatikanipi catuyojanasatikanipi pancayojanasatikanipi chayojanasatikanipi sattayojanasatikanipi mahasamudde udakani ogacchanti sattatalampi mahasamudde udakam santhati chatalampi pancatalampi catutalampi titalampi dvitalampi talamattampi mahasamudde udakam santhati sattaporisampi mahasamudde udakam santhati chaporisampi pancaporisampi catuporisampi tiporisampi dviporisampi porisamattampi 3- addhaporisampi katimattampi jannukamattampi goppakamattampi mahasamudde udakam santhati seyyathapi bhikkhave saradasamaye thullaphusitake deve vassante tattha tattha gopadesu udakani @Footnote: 1 Ma. pavattanti . 2 Ma. anotatta sihapapata rathakara kannamunda kunala @chaddanta mandakiniya . 3 Ma. porisampi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

Thitani honti evameva kho bhikkhave tattha tattha gopadamattani 1- mahasamudde udakani thitani honti pancamassa bhikkhave suriyassa patubhava angulipabbamattampi mahasamudde udakam na hoti evam anicca bhikkhave sankhara ... Alam vimuccitum {63.6} hoti kho so bhikkhave samayo yam kadaci karahaci dighassa addhuno accayena chattho suriyo patubhavati chatthassa bhikkhave suriyassa patubhava ayanca mahapathavi sineru ca pabbataraja dhupayanti sandhupayanti sampadhupayanti 2- seyyathapi bhikkhave kumbhakarapako alimpito dhupeti sandhupeti sampadhupeti evameva kho bhikkhave chatthassa suriyassa patubhava ayanca mahapathavi sineru ca pabbataraja dhupayanti sandhupayanti evam anicca bhikkhave sankhara ... Alam vimuccitum {63.7} hoti kho so bhikkhave samayo yam kadaci karahaci dighassa addhuno accayena sattamo suriyo patubhavati sattamassa bhikkhave suriyassa patubhava ayanca mahapathavi sineru ca pabbataraja adippanti pajjalanti ekajala bhavanti imassa ca bhikkhave mahapathaviya sinerussa ca pabbatarajassa jhayamananam dayhamananam acci vatena khitta yava brahmalokapi gacchati sinerussa bhikkhave pabbatarajassa jhayamanassa dayhamanassa vinassamanassa mahata tejokhandhena abhibhutassa yojanasatakanipi kutani palujjanti dviyojanasatikanipi tiyojanasatikanipi catuyojanasatikanipi pancayojanasatikanipi kutani palujjanti imassa ca bhikkhave mahapathaviya sinerussa ca pabbatarajassa @Footnote: 1 Ma. gopphakamattani . 2 Ma. dhumayanti samdhumayanti sampadhumayanti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page105.

Jhayamananam dayhamananam neva charika pannayati na masi seyyathapi bhikkhave sappissa va telassa va jhayamanassa dayhamanassa neva charika pannayati na masi evameva kho bhikkhave imassa ca mahapathaviya sinerussa ca pabbatarajassa jhayamananam dayhamananam neva charika pannayati na masi evam anicca bhikkhave sankhara evam adhuva bhikkhave sankhara evam anassasika bhikkhave sankhara yavancidam bhikkhave alameva sabbasankharesu nibbinditum alam virajjitum alam vimuccitum {63.8} tatra bhikkhave ko manta ko saddhata ayanca pathavi sineru ca pabbataraja dayhissanti vinassissanti na bhavissantiti annatra ditthapadehi. Bhutapubbam bhikkhave sunetto nama sattha ahosi titthakaro kamesu vitarago sunettassa kho pana bhikkhave satthuno anekani savakasatani ahesum sunetto [1]- sattha savakanam brahmalokasahabyataya dhammam deseti ye kho pana bhikkhave sunettassa satthuno brahmalokasahabyataya dhammam desentassa sabbena sabbam sasanam ajanimsu te kayassa bheda parammarana sugatim brahmalokam upapajjimsu ye na sabbena sabbam sasanam ajanimsu te kayassa bheda parammarana appekacce paranimmitavasavattinam devanam sahabyatam upapajjimsu appekacce nimmanaratinam devanam sahabyatam upapajjimsu appekacce tusitanam devanam sahabyatam upapajjimsu appekacce yamanam devanam sahabyatam @Footnote: 1 Ma. bhikkhave.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

Upapajjimsu appekacce tavatimsanam devanam sahabyatam upapajjimsu appekacce catummaharajikanam devanam sahabyatam upapajjimsu appekacce khattiyamahasalanam sahabyatam upapajjimsu appekacce brahmanamahasalanam sahabyatam upapajjimsu appekacce gahapatimahasalanam sahabyatam upapajjimsu. Athakho bhikkhave sunettassa satthuno etadahosi na kho metam patirupam yoham savakanam samasamagatiyo assam abhisamparayam yannunaham uttarim mettam bhaveyyanti athakho bhikkhave sunetto sattha satta vassani mettacittam bhavesi satta vassani mettacittam bhavetva satta samvattavivattakappe na yimam lokam punagamasi 1- samvattamane sudam bhikkhave loke abhassarupago hoti vivattamane loke sunnam brahmavimanam upapajjati tatra sudam bhikkhave brahma hoti mahabrahma abhibhu anabhibhuto annadatthudaso vasavatti chattimsakkhattum kho pana bhikkhave sakko ahosi devanamindo anekasatakkhattum raja ahosi cakkavatti dhammiko dhammaraja caturanto vijitavi janapadatthavariyappatto sattaratanasamannagato parosahassam kho panassa putta ahesum sura virangarupa parasenappamaddana so imam pathavim sagarapariyantam adandena asatthena dhammena abhivijiya ajjhavasi so hi nama bhikkhave sunetto sattha evamdighayuko samano evamciratthitiko aparimutto ahosi jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi aparimutto @Footnote: 1 Ma. punaragamasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Mutto dukkhasmati vadami {63.9} tam kissa hetu catunnam dhammanam ananubodha appativedha katamesam catunnam ariyassa silassa ananubodha appativedha ariyassa samadhissa ananubodha appativedha ariyaya pannaya ananubodha appativedha ariyaya vimuttiya ananubodha appativedha tayidam bhikkhave ariyam silam anubuddham patividdham ariyo samadhi anubuddho patividdho ariya panna anubuddha patividdha ariya vimutti anubuddha patividdha ucchinna bhavatanha khina bhavanetti natthidani punabbhavoti . Idamavoca bhagava idam vatvana sugato athaparam etadavoca sattha silam samadhi panna ca vimutti ca anuttara anubuddha ime dhamma gotamena yasassina iti buddho abhinnaya dhammamakkhasi bhikkhunam dukkhassantakaro sattha cakkhuma parinibbutoti. [64] Yato kho bhikkhave ranno paccantimam nagaram sattahi nagaraparikkharehi suparikkhatam hoti catunnanca aharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi idam vuccati bhikkhave ranno paccantimam nagaram akaraniyam bahirehi paccatthikehi paccamittehi katamehi sattahi nagaraparikkharehi suparikkhatam hoti idha bhikkhave ranno paccantime nagare esika hoti gambhiranema sunikhata acala asampavedhi imina pathamena nagaraparikkharena suparikkhatam hoti ranno paccantimam nagaram

--------------------------------------------------------------------------------------------- page108.

Abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya. {64.1} Puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare parikkha hoti gambhira ceva vitthata ca imina dutiyena nagaraparikkharena suparikkhatam hoti ranno paccantimam nagaram abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya. {64.2} Puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare anupariyayapatho hoti ucco ceva vitthato ca imina tatiyena nagaraparikkharena suparikkhatam hoti ranno paccantimam nagaram abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya. {64.3} Puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare bahum avudham sannicitam hoti salakanceva jevanikanca imina catutthena nagaraparikkharena suparikkhatam hoti ranno paccantimam nagaram abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya. {64.4} Puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare bahu balakayo pativasati seyyathidam hattharoha assaroha rathika dhanuggaha celaka calaka pindadayaka ugga rajaputta pakkhandino mahanaga sura papphalika 1- cammayodhino dasakaputta imina pancamena nagaraparikkharena suparikkhatam hoti ranno paccantimam nagaram abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya. {64.5} Puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare dovariko hoti pandito byatto medhavi annatanam nivareta natanam paveseta imina chatthena nagaraparikkharena suparikkhatam hoti ranno paccantimam nagaram abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya. {64.6} Puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare pakaro hoti ucco ceva @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page109.

Vitthato ca vasanalepanasampanno ca imina sattamena nagaraparikkharena suparikkhatam hoti ranno paccantimam nagaram abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya. Imehi sattahi nagaraparikkharehi suparikkhatam hoti. {64.7} Katamesam catunnam aharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi idha bhikkhave ranno paccantime nagare bahu tinakatthodakam sannicitam hoti abbhantaranam ratiya aparitassaya phasuviharaya bahiranam patighataya . puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare bahum saliyavakam sannicitam hoti abbhantaranam ratiya aparitassaya phasuviharaya bahiranam patighataya . puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare bahum tilamuggamasaparannam sannicitam hoti abbhantaranam ratiya aparitassaya phasuviharaya bahiranam patighataya . puna caparam bhikkhave ranno paccantime nagare bahum bhesajjam sannicitam hoti seyyathidam sappi navanitam telam madhu phanitam lonam abbhantaranam ratiya aparitassaya phasuviharaya bahiranam patighataya . imesam catunnam aharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi yato kho bhikkhave ranno paccantimam nagaram sattahi nagaraparikkharehi suparikkhatam hoti catunnanca aharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi idam vuccati bhikkhave ranno paccantimam nagaram akaraniyam bahirehi paccatthikehi paccamittehi . evameva kho bhikkhave yato ariyasavako sattahi saddhammehi samannagato hoti catunnanca jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page110.

Hoti akicchalabhi akasiralabhi ayam vuccati bhikkhave ariyasavako akaraniyo marassa akaraniyo papimato. {64.8} Katamehi sattahi saddhammehi samannagato hoti seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare esika hoti gambhiranema sunikhata acala asampavedhi abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava .pe. buddho bhagavati saddhesiko bhikkhave ariyasavako akusalam pajahati kusalam bhaveti savajjam pajahati anavajjam bhaveti suddham attanam pariharati imina pathamena saddhammena samannagato hoti. {64.9} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare parikkha hoti gambhira ceva vitthata ca abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako hirima hoti hiriyati kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena hiriyati papakanam akusalanam dhammanam samapattiya hiriparikkho [1]- bhikkhave ariyasavako akusalam pajahati kusalam bhaveti savajjam pajahati anavajjam bhaveti suddham attanam pariharati imina dutiyena saddhammena samannagato hoti. {64.10} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare anupariyayapatho hoti ucco ceva vitthato ca abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako ottappi hoti ottappati kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena ottappati papakanam akusalanam dhammanam samapattiya ottappapariyayapatho @Footnote: 1 Ma. kho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page111.

Bhikkhave ariyasavako akusalam pajahati kusalam bhaveti savajjam pajahati anavajjam bhaveti suddham attanam pariharati imina tatiyena saddhammena samannagato hoti. {64.11} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare bahum avudham sannicitam hoti salakanceva jevanikanca abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako bahussuto hoti .pe. Ditthiya suppatividdha sutavudho bhikkhave ariyasavako akusalam pajahati kusalam bhaveti savajjam pajahati anavajjam bhaveti suddham attanam pariharati imina catutthena saddhammena samannagato hoti. {64.12} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare bahu balakayo pativasati seyyathidam hattharoha assaroha rathika dhanuggaha celaka calaka pindadayaka ugga rajaputta pakkhandino mahanaga sura papphalika cammayodhino dasakaputta abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu viriyabalakayo bhikkhave ariyasavako akusalam pajahati kusalam bhaveti savajjam pajahati anavajjam bhaveti suddham attanam pariharati imina pancamena saddhammena samannagato hoti. {64.13} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare dovariko hoti pandito byatto medhavi annatanam nivareta natanam paveseta abbhantaranam guttiya bahiranam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page112.

Patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako satima hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita satidovariko bhikkhave ariyasavako akusalam pajahati kusalam bhaveti savajjam pajahati anavajjam bhaveti suddham attanam pariharati imina chatthena saddhammena samannagato hoti. {64.14} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare pakaro hoti ucco ceva vitthato ca vasanalepanasampanno ca abbhantaranam guttiya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya pannavasanalepanasampanno bhikkhave ariyasavako akusalam pajahati kusalam bhaveti savajjam pajahati anavajjam bhaveti suddham attanam pariharati imina sattamena saddhammena samannagato hoti. Imehi sattahi saddhammehi samannagato hoti. {64.15} Katamesam catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare bahum tinakatthodakam sannicitam hoti abbhantaranam ratiya aparitassaya phasuviharaya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati attano ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa. {64.16} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare bahum saliyavakam sannicitam hoti abbhantaranam ratiya aparitassaya phasuviharaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page113.

Bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyam jhanam upasampajja viharati attano ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa. {64.17} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare bahum tilamuggamasaparannam sannicitam hoti abbhantaranam ratiya aparitassaya phasuviharaya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako pitiya ca viraga .pe. tatiyam jhanam upasampajja viharati attano ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa. {64.18} Seyyathapi bhikkhave ranno paccantime nagare bahum bhesajjam sannicitam hoti seyyathidam sappi navanitam telam madhu phanitam lonam abbhantaranam ratiya aparitassaya phasuviharaya bahiranam patighataya evameva kho bhikkhave ariyasavako sukhassa ca pahana .pe. Catuttham jhanam upasampajja viharati attano ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa . imesam catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi yato kho bhikkhave ariyasavako imehi sattahi saddhammehi samannagato hoti imesanca catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi ayam vuccati bhikkhave ariyasavako akaraniyo marassa akaraniyo papimatoti. [65] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page114.

Hoti .pe. anuttaram punnakkhettam lokassa . katamehi sattahi idha bhikkhave bhikkhu dhammannu ca hoti atthannu ca attannu ca mattannu ca kalannu ca parisannu ca puggalaparoparannu ca. {65.1} Kathanca bhikkhave bhikkhu dhammannu hoti idha bhikkhave bhikkhu dhammam janati suttam geyyam veyyakaranam gatham udanam itivuttakam jatakam abbhutadhammam vedallam no ce bhikkhave bhikkhu dhammam janeyya suttam ... vedallam nayidha dhammannuti vucceyya yasma ca kho bhikkhave bhikkhu dhammam janati suttam ... vedallam tasma dhammannuti vuccati iti dhammannu. {65.2} Atthannu ca katham hoti idha bhikkhave bhikkhu tassa tasseva bhasitassa attham janati ayam imassa bhasitassa attho ayam imassa bhasitassa atthoti no ce bhikkhave bhikkhu tassa tasseva bhasitassa attham janeyya ayam imassa bhasitassa attho ayam imassa bhasitassa atthoti nayidha atthannuti vucceyya yasma ca kho bhikkhave bhikkhu tassa tasseva bhasitassa attham janati ayam imassa bhasitassa attho ayam imassa bhasitassa atthoti tasma atthannuti vuccati iti dhammannu atthannu. {65.3} Attannu ca katham hoti idha bhikkhave bhikkhu attanam janati ettakomhi saddhaya silena sutena cagena pannaya patibhanenati no ce bhikkhave bhikkhu attanam janeyya ettakomhi saddhaya silena sutena cagena pannaya patibhanenati nayidha attannuti vucceyya yasma ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page115.

Kho bhikkhave bhikkhu attanam janati ettakomhi saddhaya silena sutena cagena pannaya patibhanenati tasma attannuti vuccati iti dhammannu atthannu attannu. {65.4} Mattannu ca katham hoti idha bhikkhave bhikkhu mattam janati civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharanam patiggahanaya no ce bhikkhave bhikkhu mattam janeyya civarapindapatasenasanagilanapaccaya- bhesajjaparikkharanam patiggahanaya nayidha mattannuti vucceyya yasma ca kho bhikkhave bhikkhu mattam janati civarapindapatasenasanagilanapaccaya- bhesajjaparikkharanam patiggahanaya tasma mattannuti vuccati iti dhammannu atthannu attannu mattannu. {65.5} Kalannu ca katham hoti idha bhikkhave bhikkhu kalam janati ayam kalo uddesassa ayam kalo paripucchaya ayam kalo yogassa ayam kalo patisallanayati 1- no ce bhikkhave bhikkhu kalam janeyya ayam kalo uddesassa ayam kalo paripucchaya ayam kalo yogassa ayam kalo patisallanayati nayidha kalannuti vucceyya yasma ca kho bhikkhave bhikkhu kalam janati ayam kalo uddesassa ayam kalo paripucchaya ayam kalo yogassa ayam kalo patisallanayati tasma kalannuti vuccati iti dhammannu atthannu attannu mattannu kalannu. {65.6} Parisannu ca katham hoti idha bhikkhave bhikkhu parisam janati ayam khattiyaparisa ayam brahmanaparisa ayam gahapatiparisa ayam samanaparisa tattha evam upasankamitabbam @Footnote: 1 Ma. patisallanassati. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page116.

Evam thatabbam evam kattabbam evam nisiditabbam evam bhasitabbam evam tunhibhavitabbanti no ce bhikkhave bhikkhu parisam janeyya ayam khattiyaparisa ... evam tunhibhavitabbanti nayidha parisannuti vucceyya yasma ca kho bhikkhave bhikkhu parisam janati ayam khattiyaparisa ... Evam tunhibhavitabbanti tasma parisannuti vuccati iti dhammannu atthannu attannu mattannu kalannu parisannu. {65.7} Puggalaparoparannu ca katham hoti idha bhikkhave bhikkhuno dvayena puggala vidita honti dve puggala eko ariyanam dassanakamo eko ariyanam na dassanakamo yvayam puggalo ariyanam na dassanakamo evam so tena tena 1- garayho yvayam puggalo ariyanam dassanakamo evam so tena tena 2- pasamso {65.8} dve puggala ariyanam dassanakama eko saddhammam sotukamo eko saddhammam na sotukamo yvayam puggalo saddhammam na sotukamo evam so tena tena garayho yvayam puggalo saddhammam sotukamo evam so tena tena pasamso {65.9} dve puggala saddhammam sotukama eko ohitasoto dhammam sunati eko anohitasoto dhammam sunati yvayam puggalo anohitasoto dhammam sunati evam so tena tena garayho yvayam puggalo ohitasoto dhammam sunati evam so tena tena pasamso {65.10} dve puggala ohitasota dhammam sunanti eko sutva dhammam dhareti eko sutva dhammam na dhareti yvayam puggalo sutva @Footnote: 1 Ma. tenangena garayho. evamuparipi . 2 Ma. tenangena pasamso. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page117.

Dhammam na dhareti evam so tena tena garayho yvayam puggalo sutva dhammam dhareti evam so tena tena pasamso {65.11} dve puggala sutva dhammam dharenti eko dhatanam dhammanam attham upaparikkhati eko dhatanam dhammanam attham na upaparikkhati yvayam puggalo dhatanam dhammanam attham na upaparikkhati evam so tena tena garayho yvayam puggalo dhatanam dhammanam attham upaparikkhati evam so tena tena pasamso {65.12} dve puggala dhatanam dhammanam attham upaparikkhanti eko atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno eko na atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno yvayam puggalo na atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno evam so tena tena garayho yvayam puggalo atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno evam so tena tena pasamso {65.13} dve puggala atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanna eko attahitaya patipanno no parahitaya eko attahitaya ca patipanno parahitaya ca yvayam puggalo attahitaya patipanno no parahitaya evam so tena tena garayho yvayam puggalo attahitaya ca patipanno parahitaya ca evam so tena tena pasamso evam kho bhikkhave bhikkhuno dvayena puggala vidita honti evam kho 1- bhikkhave bhikkhu puggalaparoparannu hoti . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi @Footnote: 1 Ma. khosaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page118.

Samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti .pe. anuttaram punnakkhettam lokassati. [66] Yasmim bhikkhave samaye devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro pandupalaso hoti attamana bhikkhave deva tavatimsa tasmim samaye honti pandupalasodani paricchattako kovilaro nacirassevadani sattapalaso 1- bhavissatiti {66.1} yasmim bhikkhave samaye devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro sattapalaso hoti attamana bhikkhave deva tavatimsa tasmim samaye honti sattapalasodani paricchattako kovilaro nacirassevadani jalakajato bhavissatiti {66.2} yasmim bhikkhave samaye devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro jalakajato hoti attamana bhikkhave deva tavatimsa tasmim samaye honti jalakajatodani paricchattako kovilaro nacirassevadani kharakajato bhavissatiti {66.3} yasmim bhikkhave samaye devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro kharakajato hoti attamana bhikkhave deva tavatimsa tasmim samaye honti kharakajatodani paricchattako kovilaro nacirassevadani kudumalakajato 2- bhavissatiti {66.4} yasmim bhikkhave samaye devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro kudumalakajato hoti attamana bhikkhave deva tavatimsa tasmim samaye honti kudumalakajatodani paricchattako kovilaro nacirassevadani kokasakajato 3- bhavissatiti {66.5} yasmim bhikkhave samaye devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro @Footnote: 1 Ma. pannapalaso. evamuparipi. 2 Ma. kutumalakajato. evamuparipi. @3 Ma. korakajato. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page119.

Kokasakajato hoti attamana bhikkhave deva tavatimsa tasmim samaye honti kokasakajatodani paricchattako kovilaro nacirassevadani sabbaphaliphullo bhavissatiti {66.6} yasmim bhikkhave samaye devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro sabbaphaliphullo hoti attamana bhikkhave deva tavatimsa paricchattakassa kovilarassa mule dibbe cattaro mase pancahi kamagunehi samappita samangibhuta paricarenti sabbaphaliphullassa kho pana bhikkhave paricchattakassa kovilarassa samanta pannasayojanani abhaya phutam hoti anuvatam yojanasatam gandho gacchati ayamanubhavo paricchattakassa kovilarassa. {66.7} Evameva kho bhikkhave yasmim samaye ariyasavako agarasma anagariyam pabbajjaya ceteti pandupalaso bhikkhave ariyasavako tasmim samaye hoti devanam 1- tavatimsanam paricchattako kovilaro {66.8} yasmim bhikkhave samaye ariyasavako kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajito hoti sattapalaso bhikkhave ariyasavako tasmim samaye hoti devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro {66.9} yasmim bhikkhave samaye ariyasavako vivicceva kamehi .pe. Pathamam jhanam upasampajja viharati jalakajato bhikkhave ariyasavako tasmim samaye hoti devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro {66.10} yasmim bhikkhave samaye ariyasavako vitakkavicaranam vupasama .pe. Dutiyam jhanam upasampajja viharati kharakajato bhikkhave ariyasavako tasmim samaye @Footnote: 1 Ma. devanamva. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page120.

Hoti devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro {66.11} yasmim bhikkhave samaye ariyasavako pitiya ca viraga .pe. Tatiyam jhanam upasampajja viharati kudumalakajato bhikkhave ariyasavako tasmim samaye hoti devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro {66.12} yasmim bhikkhave samaye ariyasavako sukhassa ca pahana .pe. Catuttham jhanam upasampajja viharati kokasakajato bhikkhave ariyasavako tasmim samaye hoti devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro {66.13} yasmim bhikkhave samaye ariyasavako asavanam khaya .pe. Sacchikatva upasampajja viharati sabbaphaliphullo bhikkhave ariyasavako tasmim samaye hoti devanam tavatimsanam paricchattako kovilaro tasmim bhikkhave samaye bhumma deva saddamanussaventi eso itthannamo ayasma itthannamassa ayasmato saddhivihariko amukamha gama va nigama va agarasma anagariyam pabbajito asavanam khaya .pe. Sacchikatva upasampajja viharati bhummanam devanam saddam sutva catummaharajika deva ... tavatimsa deva ... Yama deva ... Tusita deva ... nimmanarati deva ... Paranimmitavasavatti deva ... Brahmakayika deva saddamanussaventi eso itthannamo ayasma itthannamassa ayasmato saddhivihariko amukamha gama va nigama va agarasma anagariyam pabbajito asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharatiti itiha tena khanena tena muhuttena yava brahmaloka saddo 1- abbhuggacchati @Footnote: 1 Si. sadhukarasaddo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page121.

Ayamanubhavo khinasavassa bhikkhunoti. [67] Athakho ayasmato sariputtassa rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi kinnu no bhikkhu sakkatva garukatva upanissaya viharanto akusalam pajaheyya kusalam bhaveyyati . Athakho ayasmato sariputtassa etadahosi sattharam kho bhikkhu sakkatva garukatva upanissaya viharanto akusalam pajaheyya kusalam bhaveyya dhammam kho ... Sangham kho ... Sikkham kho ... Samadhim kho ... Appamadam kho ... Patisantharam kho bhikkhu sakkatva garukatva upanissaya viharanto akusalam pajaheyya kusalam bhaveyyati. {67.1} Athakho ayasmato sariputtassa etadahosi ime kho me dhamma parisuddha pariyodata yannunaham ime dhamme gantva bhagavato aroceyyam evam me ime dhamma parisuddha ceva bhavissanti parisuddhasankhatatara ca seyyathapi nama puriso suvannanikkham adhigaccheyya parisuddham pariyodatam tassa evamassa ayam kho me suvannanikkho parisuddho pariyodato yannunaham imam suvannanikkham gantva kammaranam dasseyyam evam me ayam suvannanikkho sakammaragato parisuddho ceva bhavissati parisuddhasankhatataro cati evameva evam me ime dhamma parisuddha pariyodata yannunaham ime dhamme gantva bhagavato aroceyyam evam me ime dhamma parisuddha ceva bhavissanti parisuddhasankhatatara cati . athakho ayasma sariputto sayanhasamayam patisallana vutthito

--------------------------------------------------------------------------------------------- page122.

Yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma sariputto bhagavantam etadavoca idha mayham bhante rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi kinnu kho bhikkhu sakkatva garukatva upanissaya viharanto akusalam pajaheyya kusalam bhaveyyati athakho tassa mayham bhante etadahosi sattharam kho bhikkhu sakkatva garukatva upanissaya viharanto akusalam pajaheyya kusalam bhaveyya dhammam kho ... Sangham kho ... Sikkham kho ... Samadhim kho ... Appamadam kho ... Patisantharam kho bhikkhu sakkatva garukatva upanissaya viharanto akusalam pajaheyya kusalam bhaveyyati {67.2} athakho tassa mayham bhante etadahosi ime kho me dhamma parisuddha pariyodata yannunaham ime dhamme gantva bhagavato aroceyyam evam me ime dhamma parisuddha ceva bhavissanti parisuddhasankhatatara ca seyyathapi nama puriso suvannanikkham adhigaccheyya parisuddham pariyodatam tassa evamassa ayam kho me suvannanikkho parisuddho pariyodato yannunaham imam suvannanikkham gantva kammaranam dasseyyam evam me ayam suvannanikkho sakammaragato parisuddho ceva bhavissati parisuddhasankhatataro cati evameva evam me ime dhamma parisuddha pariyodata yannunaham ime dhamme gantva bhagavato aroceyyam evam me ime dhamma parisuddha ceva bhavissanti parisuddhasankhatatara cati . sadhu sadhu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page123.

Sariputta sattharam kho sariputta bhikkhu sakkatva garukatva upanissaya viharanto akusalam pajaheyya kusalam bhaveyya dhammam kho ... Sangham kho ... Sikkham kho ... Samadhim kho ... Appamadam kho ... Patisantharam kho sariputta bhikkhu sakkatva garukatva upanissaya viharanto akusalam pajaheyya kusalam bhaveyyati. {67.3} Evam vutte ayasma sariputto bhagavantam etadavoca imassa kho aham bhante bhagavata sankhittena bhasitassa evam vittharena attham ajanami so vata bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme sagaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari agaravo dhammepi so agaravo {67.4} so vata bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe sagaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghepi so agaravo {67.5} so vata bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo sikkhaya sagaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo sikkhayapi so agaravo {67.6} so vata bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo sikkhaya agaravo samadhismim sagaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo sikkhaya agaravo samadhismimpi so agaravo {67.7} so vata bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page124.

Agaravo sikkhaya agaravo samadhismim agaravo appamade sagaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo sikkhaya agaravo samadhismim agaravo appamadepi so agaravo {67.8} so vata bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo sikkhaya agaravo samadhismim agaravo appamade agaravo patisanthare sagaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo sikkhaya agaravo samadhismim agaravo appamade agaravo patisantharepi so agaravo. {67.9} So vata bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme agaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari sagaravo dhammepi so sagaravo {67.10} so vata bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe agaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghepi so sagaravo {67.11} so vata bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya agaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhayapi so sagaravo {67.12} so vata bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya sagaravo samadhismim agaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page125.

Sagaravo samadhismimpi so sagaravo {67.13} so vata bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya sagaravo samadhismim sagaravo appamade agaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya sagaravo samadhismim sagaravo appamadepi so sagaravo {67.14} so vata bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya sagaravo samadhismim sagaravo appamade sagaravo patisanthare agaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so bhante bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya sagaravo samadhismim sagaravo appamade sagaravo patisantharepi so sagaravo 1- imassa kho aham bhante bhagavata sankhittena bhasitassa evam vittharena attham ajanamiti. {67.15} Sadhu sadhu sariputta sadhu kho tvam sariputta imassa maya sankhittena bhasitassa evam vittharena attham ajanasi so vata sariputta bhikkhu satthari agaravo dhamme sagaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so sariputta bhikkhu satthari agaravo dhammepi so agaravo .pe. so vata sariputta bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo sikkhaya agaravo samadhismim agaravo appamade agaravo patisanthare sagaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so sariputta bhikkhu satthari agaravo dhamme agaravo sanghe agaravo @Footnote: 1 Ma. sagaravoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page126.

Sikkhaya agaravo samadhismim agaravo appamade agaravo patisantharepi so agaravo so vata sariputta bhikkhu satthari sagaravo dhamme agaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so sariputta satthari sagaravo dhammepi so sagaravo .pe. so vata sariputta bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya sagaravo samadhismim sagaravo appamade sagaravo patisanthare agaravo bhavissatiti netam thanam vijjati yo so sariputta bhikkhu satthari sagaravo dhamme sagaravo sanghe sagaravo sikkhaya sagaravo samadhismim sagaravo appamade sagaravo patisantharepi so sagaravo 1- imassa kho sariputta maya sankhittena bhasitassa evam vittharena attho datthabboti. [68] Bhavanam ananuyuttassa bhikkhave bhikkhuno viharato kincapi evam iccha uppajjeyya aho vata me anupadaya asavehi cittam vimucceyyati athakhvassa neva anupadaya asavehi cittam vimuccati tam kissa hetu abhavitattatissa vacaniyam kissa abhavitatta catunnam satipatthananam catunnam sammappadhananam catunnam iddhipadanam pancannam indriyanam pancannam balanam sattannam bojjhanganam ariyassa atthangikassa maggassa {68.1} seyyathapi bhikkhave kukkutiya andani attha va dasa va dvadasa va tanassu kukkutiya na sammaadhisayitani na sammapariseditani na sammaparibhavitani kincapi tassa @Footnote: 1 Ma. sagaravoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page127.

Kukkutiya evam iccha uppajjeyya aho vata me kukkutapotaka padanakhasikhaya va mukhatundakena va andakosam padaletva sotthina abhinibbijjheyyunti athakho abhabbava te kukkutapotaka padanakhasikhaya va mukhatundakena va andakosam padaletva sotthina abhinibbijjhitum tam kissa hetu tathahamuni 1- bhikkhave kukkutiya andani na sammaadhisayitani na sammapariseditani na sammaparibhavitani evameva kho bhikkhave bhavanam ananuyuttassa bhikkhuno viharato kincapi evam iccha uppajjeyya aho vata me anupadaya asavehi cittam vimucceyyati athakhvassa neva anupadaya asavehi cittam vimuccati tam kissa hetu abhavitattatissa vacaniyam kissa abhavitatta catunnam satipatthananam catunnam sammappadhananam catunnam iddhipadanam pancannam indriyanam pancannam balanam sattannam bojjhanganam ariyassa atthangikassa maggassa. {68.2} Bhavanam anuyuttassa bhikkhave bhikkhuno viharato kincapi na evam iccha uppajjeyya aho vata me anupadaya asavehi cittam vimucceyyati athakhvassa anupadaya asavehi cittam vimuccati tam kissa hetu bhavitattatissa vacaniyam kissa bhavitatta catunnam satipatthananam catunnam sammappadhananam catunnam iddhipadanam pancannam indriyanam pancannam balanam sattannam bojjhanganam ariyassa atthangikassa {68.3} maggassa seyyathapi bhikkhave kukkutiya andani attha va dasa va dvadasa va tanassu kukkutiya sammaadhisayitani sammapariseditani sammaparibhavitani @Footnote: 1 tatha hi. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page128.

Kincapi tassa kukkutiya na evam iccha uppajjeyya aho vata me kukkutapotaka padanakhasikhaya va mukhatundakena va andakosam padaletva sotthina abhinibbijjheyyunti athakho bhabbava te kukkutapotaka padanakhasikhaya va mukhatundakena va andakosam padaletva sotthina abhinibbijjhitum tam kissa hetu tathahamuni bhikkhave kukkutiya andani sammaadhisayitani sammapariseditani sammaparibhavitani evameva kho bhikkhave bhavanam anuyuttassa bhikkhuno viharato kincapi na evam iccha uppajjeyya aho vata me anupadaya asavehi cittam vimucceyyati athakhvassa anupadaya asavehi cittam vimuccati tam kissa hetu bhavitattatissa vacaniyam kissa bhavitatta catunnam satipatthananam .pe. Ariyassa atthangikassa maggassa {68.4} seyyathapi bhikkhave phalabhandassa va phalabhandantevasissa va dissanteva vasijate angulipadani dissati angutthapadam no ca khvassa evam nanam hoti ettakam va me ajja tassa vasijatassa khinam ettakam va hiyo ettakam va pareti athakhvassa khine khinantveva nanam hoti evameva kho bhikkhave bhavanam anuyuttassa bhikkhuno viharato kincapi na evam nanam hoti ettakam va me ajja asavanam khinam ettakam va hiyo ettakam va pareti athakhvassa khine khinantveva nanam hoti {68.5} seyyathapi bhikkhave samuddikaya navaya vettabandhanabaddhaya chammasani udake pariyadaya hemantikena thale ukkhittaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page129.

Vatatapavatatapaparetani bandhanani tani pavussakena meghena abhippavutthani appakasireneva patippassambhanti 1- putikani bhavanti evameva kho bhikkhave bhavanam anuyuttassa bhikkhuno viharato appakasireneva sannojanani patippassambhantiti [2]-. [69] Ekam samayam bhagava kosalesu carikam carati mahata bhikkhusanghena saddhim addasa kho bhagava addhanamaggapatipanno annatarasmim padese mahantam aggikkhandham adittam sampajjalitam sanjotibhutam 3- disva magga okkamma annatarasmim rukkhamule pannatte asane nisidi nisajja kho bhagava bhikkhu amantesi passatha no tumhe bhikkhave amum mahantam aggikkhandham adittam sampajjalitam sanjotibhutanti . Evam bhante. {69.1} Tam kim mannatha bhikkhave katamam nu kho varam yam amum mahantam aggikkhandham adittam sampajjalitam sanjotibhutam alingitva 4- upanisideyya va upanipajjeyya va yam va khattiyakannam va brahmanakannam va gahapatikannam va mudutalunahatthapadam alingitva upanisideyya va upanipajjeyya vati . etadeva bhante varam yam khattiyakannam va brahmanakannam va gahapatikannam va mudutalunahatthapadam alingitva upanisideyya va upanipajjeyya va dukkhanhetam bhante yam amum mahantam aggikkhandham adittam sampajjalitam sanjotibhutam alingitva upanisideyya va upanipajjeyya vati . arocayami vo bhikkhave pativedayami @Footnote: 1 Ma. parihayanti . 2 Ma. putikani bhavantiti . 3 Ma. sajotibhutam. evamuparipi. @4 Ma. alingetva. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page130.

Vo bhikkhave yatha etadeva tassa varam dussilassa papadhammassa asucisankassarasamacarassa paticchannakammantassa assamanassa samanapatinnassa abrahmacarissa brahmacaripatinnassa antoputissa avassutassa kasambujatassa yam amum mahantam aggikkhandham adittam sampajjalitam sanjotibhutam alingitva upanisideyya va upanipajjeyya va tam kissa hetu tatonidananhi so bhikkhave maranam va nigaccheyya maranamattam va dukkham natveva tappaccaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjeyya {69.2} yanca kho so bhikkhave dussilo papadhammo asucisankassara- samacaro paticchannakammanto assamano samanapatinno abrahmacari brahmacaripatinno antoputi avassuto kasambujato khattiyakannam va brahmanakannam va gahapatikannam va mudutalunahatthapadam alingitva upanisidati va upanipajjati va tanhi tassa bhikkhave hoti digharattam ahitaya dukkhaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati. {69.3} Tam kim mannatha bhikkhave katamam nu kho varam yam balava puriso dalhaya valarajjuya ubho jangha vethetva ghamseyya sa chavim chindeyya chavim chetva cammam chindeyya cammam chetva mamsam chindeyya mamsam chetva nharum chindeyya nharum chetva atthim chindeyya atthim chetva atthiminjam ahacca tittheyya yam va khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va abhivadanam sadiyeyyati .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page131.

Etadeva bhante varam yam khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va abhivadanam sadiyeyya dukkhanhetam bhante yam balava puriso dalhaya valarajjuya ubho jangha vethetva ghamseyya sa chavim chindeyya .pe. Atthiminjam ahacca tittheyyati. {69.4} Arocayami vo bhikkhave pativedayami vo bhikkhave yatha etadeva tassa varam dussilassa .pe. kasambujatassa yam balava puriso dalhaya valarajjuya ubho jangha vethetva ghamseyya sa chavim chindeyya .pe. atthiminjam ahacca tittheyya tam kissa hetu tatonidananhi so bhikkhave maranam va nigaccheyya maranamattam va dukkham natveva tappaccaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjeyya yanca kho so bhikkhave dussilo .pe. kasambujato khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va abhivadanam sadiyati tanhi tassa bhikkhave hoti digharattam ahitaya dukkhaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati. {69.5} Tam kim mannatha bhikkhave katamam nu kho varam yam balava puriso tinhaya sattiya teladhotaya paccorasmim pahareyya yam va khattiya- mahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va anjalikammam sadiyeyyati . Etadeva bhante varam yam khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va anjalikammam sadiyeyya dukkhanhetam bhante yam balava puriso tinhaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page132.

Sattiya teladhotaya paccorasmim pahareyyati. {69.6} Arocayami vo bhikkhave pativedayami vo bhikkhave yatha etadeva tassa varam dussilassa .pe. kasambujatassa yam balava puriso tinhaya sattiya teladhotaya paccorasmim pahareyya tam kissa hetu tatonidananhi so bhikkhave maranam va nigaccheyya maranamattam va dukkham natveva tappaccaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjeyya yanca kho so bhikkhave dussilo .pe. Kasambujato khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va anjalikammam sadiyati tanhi tassa bhikkhave hoti digharattam ahitaya dukkhaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati. {69.7} Tam kim mannatha bhikkhave katamam nu kho varam yam balava puriso tattena ayopattena adittena sampajjalitena sanjotibhutena kayam sampalivetheyya yam va khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam civaram paribhunjeyyati . Etadeva bhante varam yam khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam civaram paribhunjeyya dukkhanhetam bhante yam balava puriso tattena ayopattena adittena sampajjalitena sanjotibhutena kayam sampalivetheyyati. {69.8} Arocayami vo bhikkhave pativedayami vo bhikkhave yatha etadeva tassa varam dussilassa .pe. Kasambujatassa yam balava puriso tattena ayopattena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page133.

Adittena sampajjalitena sanjotibhutena kayam sampalivetheyya tam kissa hetu tatonidananhi so bhikkhave maranam va nigaccheyya maranamattam va dukkham na tveva tappaccaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjeyya yanca kho so bhikkhave dussilo .pe. kasambujato khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam civaram paribhunjati tanhi tassa bhikkhave hoti digharattam ahitaya dukkhaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati. {69.9} Tam kim mannatha bhikkhave katamam nu kho varam yam balava puriso tattena ayosankuna adittena 1- sampajjalitena sanjotibhutena 1- mukham vivaritva tattam lohagulam adittam sampajjalitam sanjotibhutam mukhe pakkhipeyya tam tassa otthampi daheyya mukhampi daheyya jivhampi daheyya kanthampi daheyya urampi daheyya antampi antagunampi adaya adhobhaga nikkhameyya yam va khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam pindapatam paribhunjeyyati . Etadeva bhante varam yam khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam pindapatam paribhunjeyya dukkhanhetam bhante yam balava puriso tattena ayosankuna adittena sampajjalitena sanjotibhutena mukham vivaritva tattam lohagulam adittam sampajjalitam sanjotibhutam mukhe pakkhipeyya tam tassa otthampi daheyya mukhampi daheyya @Footnote: 1 Ma. ime tayo patha natthi. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page134.

Jivhampi daheyya kanthampi daheyya urampi dadeyya antampi antagunampi adaya adhobhaga nikkhameyyati. {69.10} Arocayami vo bhikkhave pativedayami vo bhikkhave yatha etadeva tassa varam dussilassa .pe. kasambujatassa yam balava puriso tattena ayosankuna adittena sampajjalitena sanjotibhutena mukham vivaritva tattam lohagulam adittam sampajjalitam sanjotibhutam mukhe pakkhipeyya tam tassa otthampi daheyya mukhampi daheyya jivhampi daheyya kanthampi daheyya urampi daheyya antampi antagunampi adaya adhobhaga nikkhameyya tam kissa hetu tatonidananhi so bhikkhave maranam va nigaccheyya maranamattam va dukkham natveva tappaccaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjeyya yanca kho so bhikkhave dussilo .pe. kasambujato khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam pindapatam paribhunjati tanhi tassa bhikkhave hoti digharattam ahitaya dukkhaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati. {69.11} Tam kim mannatha bhikkhave katamam nu kho varam yam balava puriso sise va gahetva khandhe va gahetva tattam ayomancam va ayopitham va adittam sampajjalitam sanjotibhutam abhinisidapeyya va abhinipajjapeyya va yam va khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam mancapitham paribhunjeyyati . etadeva bhante varam yam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page135.

Khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam mancapitham paribhunjeyya dukkhanhetam bhante yam balava puriso sise va gahetva khandhe va gahetva tattam ayomancam va ayopitham va adittam sampajjalitam sanjotibhutam abhinisidapeyya va abhinipajjapeyya vati. {69.12} Arocayami vo bhikkhave pativedayami vo bhikkhave yatha etadeva tassa varam dussilassa .pe. Kasambujatassa yam balava puriso sise va gahetva khandhe va gahetva tattam ayomancam va ayopitham va adittam sampajjalitam sanjotibhutam abhinisidapeyya va abhinipajjapeyya va tam kissa hetu tatonidananhi so bhikkhave maranam va nigaccheyya maranamattam va dukkham na tveva tappaccaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjeyya yanca kho so bhikkhave dussilo .pe. Kasambujato khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam mancapitham paribhunjati tanhi tassa bhikkhave hoti digharattam ahitaya dukkhaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati. {69.13} Tam kim mannatha bhikkhave katamam nu kho varam yam balava puriso uddhampadam adhosiram gahetva tattaya lohakumbhiya pakkhipeyya adittaya sampajjalitaya sanjotibhutaya so tattha phenuddehakam paccamano sakimpi uddham gaccheyya sakimpi adho gaccheyya sakimpi tiriyam gaccheyya yam va khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page136.

Va saddhadeyyam viharam paribhunjeyyati . etadeva bhante varam yam khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam viharam paribhunjeyya dukkhanhetam bhante yam balava puriso uddhampadam adhosiram gahetva tattaya lohakumbhiya pakkhipeyya adittaya sampajjalitaya sanjotibhutaya so tattha phenuddehakam paccamano sakimpi uddham gaccheyya sakimpi adho gaccheyya sakimpi tiriyam gaccheyyati. {69.14} Arocayami vo bhikkhave pativedayami vo bhikkhave yatha etadeva tassa varam dussilassa .pe. kasambujatassa yam balava puriso uddhampadam adhosiram gahetva tattaya lohakumbhiya pakkhipeyya adittaya sampajjalitaya sanjotibhutaya so tattha phenuddehakam paccamano sakimpi uddham gaccheyya sakimpi adho gaccheyya sakimpi tiriyam gaccheyya tam kissa hetu tatonidananhi so bhikkhave maranam va nigaccheyya maranamattam va dukkham na tveva tappaccaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjeyya yanca kho so bhikkhave dussilo .pe. kasambujato khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va saddhadeyyam viharam paribhunjati tanhi tassa bhikkhave hoti digharattam ahitaya dukkhaya kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati tasmatiha bhikkhave evam sikkhitabbam yesanca mayam paribhunjama civarapindapata- senasanagilanapaccayabhesajjaparikkharanam 1- tesam te kara @Footnote: 1 Ma. -parikkharam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page137.

Mahapphala bhavissanti mahanisamsa amhakancevayam pabbajja avanjha bhavissati saphala saudrayati evanhi vo bhikkhave sikkhitabbam attattham va bhikkhave sampassamanena alameva appamadena sampadetum parattham va bhikkhave sampassamanena alameva appamadena sampadetum ubhayattham va bhikkhave sampassamanena alameva appamadena sampadetunti. {69.15} Idamavoca bhagava imasminca pana veyyakaranasmim bhannamane satthimattanam bhikkhunam unham lohitam mukhato ugganchi satthimatta bhikkhu sikkham paccakkhaya hinayavattimsu dukkaram bhagava sudukkaram bhagavati . satthimattanam bhikkhunam anupadaya asavehi cittani vimuccimsuti. [70] Bhutapubbam bhikkhave sunetto nama sattha ahosi titthakaro kamesu vitarago sunettassa kho pana bhikkhave satthuno anekani savakasatani ahesum sunetto sattha savakanam brahmalokasahabyataya dhammam deseti 1- ye kho [2]- bhikkhave sunettassa satthuno brahmalokasahabyataya dhammam desentassa cittani nappasadesum te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjimsu ye kho pana bhikkhave sunettassa satthuno brahmalokasahabyataya dhammam desentassa cittani pasadesum te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjimsu. {70.1} Bhutapubbam bhikkhave mugapakkho nama sattha ahosi .pe. aranemi nama sattha ahosi kuddalo 3- nama @Footnote: 1 Ma. desesi . 2 Ma. pana . 3 Ma. kuddalako.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page138.

Sattha ahosi hatthipalo nama sattha ahosi jotipalo nama sattha ahosi arako nama sattha ahosi titthakaro kamesu vitarago . Arakassa kho pana bhikkhave satthuno anekani savakasatani ahesum arako nama sattha savakanam brahmalokasahabyataya dhammam deseti 1- ye kho bhikkhave arakassa satthuno brahmalokasahabyataya dhammam desentassa cittani nappasadesum te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjimsu ye kho pana bhikkhave arakassa satthuno brahmalokasahabyataya dhammam desentassa cittani pasadesum te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjimsu. {70.2} Tam kim mannatha bhikkhave yo ime satta satthare titthakare kamesu vitarage anekasataparivare sasavakasanghe dutthacitto 2- akkoseyya paribhaseyya bahum so apunnam pasaveyyati. Evam bhante. Yo bhikkhave ime satta satthare titthakare kamesu vitarage anekasataparivare sasavakasanghe dutthacitto 2- akkoseyya paribhaseyya bahum so apunnam pasaveyya yo ekam ditthisampannam puggalam dutthacitto 2- akkosati paribhasati ayam tato bahutaram apunnam pasavati tam kissa hetu naham bhikkhave ito bahiddha evarupim khantim vadami yathamam sabrahmacarisu tasmatiha bhikkhave evam sikkhitabbam natveva amham 3- sabrahmacarisu cittani padutthani bhavissantiti evanhi vo bhikkhave sikkhitabbanti. [71] Bhutapubbam bhikkhave arako nama sattha ahosi titthakaro @Footnote: 1 Ma. desesi . 2 Ma. padutthacitto . 3 Ma. na no.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page139.

Kamesu vitarago arakassa kho pana bhikkhave satthuno anekani savakasatani ahesum arako sattha savakanam evam dhammam deseti appakam brahmana jivitam manussanam parittam lahukam bahudukkham bahupayasam mantaya 1- photthabbam kattabbam kusalam caritabbam brahmacariyam natthi jatassa amaranam seyyathapi brahmana tinagge ussavabindu suriye uggacchante khippamyeva pativigacchati na ciratthitikam hoti evameva kho brahmana ussavabindupamam jivitam manussanam parittam lahukam bahudukkham bahupayasam mantaya photthabbam kattabbam kusalam caritabbam brahmacariyam natthi jatassa amaranam {71.1} seyyathapi brahmana thullaphusitake deve vassante udakabubbulam khippamyeva pativigacchati na ciratthitikam hoti evameva kho brahmana udakabubbulupamam jivitam manussanam parittam lahukam bahudukkham bahupayasam mantaya photthabbam kattabbam kusalam caritabbam brahmacariyam natthi jatassa amaranam seyyathapi brahmana udake dandaraji khippamyeva pativigacchati na ciratthitika hoti evameva kho brahmana udake dandarajupamam jivitam manussanam parittam lahukam ... natthi jatassa amaranam seyyathapi brahmana nadi pabbateyya durangama sighasota haraharini natthi so khano va layo va muhutto va yam sa dharati 2- athakho sa gacchate ca 3- vattate ca 3- sandate ca 3- evameva kho brahmana nadipabbateyyupamam jivitam manussanam parittam lahukam ... Natthi jatassa amaranam seyyathapi brahmana balava @Footnote: 1 Ma. mantayam. evamuparipi . 2 Si. tharati . Ma. avattati . 3 Ma. va.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page140.

Puriso jivhagge khelapindam sannuhitva appakasireneva vameyya evameva kho brahmana khelapindupamam jivitam manussanam parittam lahukam ... natthi jatassa amaranam seyyathapi brahmana divasasantatte ayokatahe mamsapesi 1- pakkhitta khippamyeva pativigacchati na ciratthitika hoti evameva kho brahmana mamsapesupamam manussanam jivitam parittam lahukam ... natthi jatassa amaranam seyyathapi brahmana gavi vajjha aghatanam niyamana yannadeva 2- padam uddharati santike 3- [4]- vadhassa santike maranassa evameva kho brahmana gavivajjhupamam 5- jivitam manussanam parittam lahukam bahudukkham bahupayasam mantaya photthabbam kattabbam kusalam caritabbam brahmacariyam natthi jatassa amarananti. {71.2} Tena kho pana bhikkhave samayena manussanam satthivassasahassani ayuppamanam ahosi pancavassasatika kumarika alampateyya ahosi tena kho pana bhikkhave samayena manussanam chalevabadha ahesum sitam unham jigaccha pipasa uccaro passavo so hi nama bhikkhave arako sattha evamdighayukesu manussesu evamciratthitikesu evamappabadhesu savakanam evam dhammam desessati appakam brahmana jivitam manussanam parittam lahukam bahudukkham bahupayasam mantaya photthabbam kattabbam kusalam caritabbam brahmacariyam natthi jatassa amarananti {71.3} etarahi [6]- bhikkhave samma vadamano vadeyya appakam jivitam manussanam parittam lahukam bahudukkham bahupayasam mantaya photthabbam kattabbam kusalam caritabbam brahmacariyam natthi jatassa amarananti etarahi @Footnote: 1 Ma. mamsapesi . 2 Ma. yam yadeva . 3 Ma. santikeva . 4 Ma. hoti. @5 Ma. govajjhupamam . 6 Ma. tam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

Bhikkhave yo ciram jivati so vassasatam appam va bhiyyo va vassasatam kho pana bhikkhave jivanto tiniyeva utusatani jivati utusatam hemantanam utusatam gimhanam utusatam vassanam tini kho pana bhikkhave utusatani jivanto dvadasayeva masasatani jivati cattari masasatani hemantanam cattari masasatani gimhanam cattari masasatani vassanam dvadasa kho pana bhikkhave masasatani jivanto catuvisatimyeva addhamasasatani jivati atthaddhamasasatani hemantanam atthaddhamasasatani gimhanam atthaddhamasasatani vassanam catuvisatim kho pana bhikkhave addhamasasatani jivanto chattimsamyeva rattisahassani jivati dvadasa rattisahassani hemantanam dvadasa rattisahassani gimhanam dvadasa rattisahassani vassanam chattimsam kho pana bhikkhave rattisahassani jivanto dvesattatinneva 1- bhattasahassani bhunjati catuvisatim bhattasahassani hemantanam catuvisatim bhattasahassani gimhanam catuvisatim bhattasahassani vassanam saddhim matuthannaya saddhim bhattantarayena {71.9} tatrime bhattantaraya kupitopi 2- bhattam na bhunjati dukkhitopi bhattam na bhunjati byadhitopi bhattam na bhunjati uposathikopi bhattam na bhunjati alabhakenapi bhattam na bhunjati iti kho bhikkhave maya vassasatayukassa manussassa ayupi sankhato ayuppamanampi sankhatam utupi sankhata samvaccharapi sankhata masapi sankhata addhamasapi sankhata rattipi sankhata divapi sankhata bhattapi sankhata @Footnote: 1 Ma. dvesattatiyeva. 2 Ma. kapimidudhopi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

Bhattantarayapi sankhata yam bhikkhave satthara karaniyam savakanam hitesina anukampakena anukampam upadaya katam vo tam maya etani bhikkhave rukkhamulani etani sunnagarani jhayatha bhikkhave ma pamadattha ma paccha vippatisarino ahuvattha ayam vo amhakam anusasaniti. Mahavaggo dutiyo. Tassuddanam hiripurisam nagaram upama 1- dhammannu parichattakam sakkaccam bhavanam 2- aggi sunettaarakenanusasaniti 3-. ------------ Vinayavaggo tatiyo [72] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo hoti . katamehi sattahi apattim janati anapattim janati lahukam apattim janati garukam apattim janati silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo hotiti. [73] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo hoti. @Footnote: 1 Ma. hiri suriyam upama . 2 Ma. bhavana . 3 Ma. sunettaarakena cati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

Katamehi sattahi apattim janati anapattim janati lahukam apattim janati garukam apattim janati ubhayani kho panassa patimokkhani vittharena svagatani honti suvibhattani suppavattini suvinicchitani suttaso anubyanjanaso catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo hotiti. [74] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo hoti . katamehi sattahi apattim janati anapattim janati lahukam apattim janati garukam apattim janati vinaye kho pana thito hoti asamhiro catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo hotiti. [75] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo hoti . katamehi sattahi apattim janati anapattim janati lahukam apattim janati garukam apattim janati anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page144.

Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo hotiti. [76] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu vinayadharo sobhati . katamehi sattahi apattim janati anapattim janati lahukam apattim janati garukam apattim janati silava hoti .pe. Samadaya sikkhati sikkhapadesu catunnam jhananam .pe. akasiralabhi asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato bhikkhu 1- vinayadharo sobhatiti. [77] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato vinayadharo sobhati katamehi sattahi apattim janati anapattim janati lahukam apattim janati garukam apattim janati ubhayani kho panassa patimokkhani vittharena svagatani honti suvibhattani suppavattini suvinicchitani suttaso anubyanjanaso catunnam jhananam .pe. akasiralabhi asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato vinayadharo sobhatiti. [78] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato vinayadharo sobhati. Katamehi sattahi apattim janati anapattim janati lahukam apattim @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page145.

Janati garukam apattim janati vinaye kho pana thito hoti asamhiro catunnam jhananam .pe. akasiralabhi asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato vinayadharo sobhatiti. [79] Sattahi bhikkhave dhammehi samannagato vinayadharo sobhati. Katamehi sattahi apattim janati anapattim janati lahukam apattim janati garukam apattim janati anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave sattahi dhammehi samannagato vinayadharo sobhatiti. [80] Athakho ayasma upali yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma upali bhagavantam etadavoca sadhu me bhante bhagava sankhittena dhammam desetu yamaham bhagavato dhammam sutva eko vupakattho appamatto atapi pahitatto vihareyyanti . Ye kho tvam upali dhamme janeyyasi ime dhamma na ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page146.

Samvattantiti ekamsena upali dhareyyasi neso dhammo neso vinayo netam satthusasananti ye ca kho tvam upali dhamme janeyyasi ime dhamma ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattantiti ekamsena upali dhareyyasi eso dhammo eso vinayo etam satthusasananti. [81] Sattime bhikkhave adhikaranasamatha dhamma uppannuppannanam adhikarananam samathaya vupasamaya . katame satta sammukhavinayo databbo sativinayo databbo amulhavinayo databbo patinnatakaranam [1]- yebhuyyasika [2]- tassa papiyasika [3]- tinavattharako [4]-. Ime kho bhikkhave satta adhikaranasamatha dhamma uppannuppannanam adhikarananam samathaya vupasamayati. Vinayavaggo tatiyo ----------- vaggasangahita suttanta [82] Sattannam bhikkhave dhammanam bhinnatta bhikkhu hoti. Katamesam sattannam sakkayaditthi bhinna hoti vicikiccha bhinna hoti silabbataparamaso bhinno hoti rago bhinno hoti doso bhinno hoti moho bhinno hoti mano bhinno hoti . Imesam kho bhikkhave sattannam dhammanam bhinnatta bhikkhu hotiti. [83] Sattannam bhikkhave dhammanam samitatta samano hoti bahitatta brahmano hoti nissuttatta sottiko 5- hoti @Footnote:1-2-3-4 Ma. databbam databba databbo . 5 Ma. sotthiyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page147.

Nahatatta nahatako hoti viditatta vedagu hoti [1]- arakatta araha hoti . katamesam sattannam sakkayaditthi araka hoti vicikiccha araka hoti silabbataparamaso arako hoti rago arako hoti doso arako hoti moho arako hoti mano arako hoti . Imesam kho bhikkhave sattannam dhammanam arakatta araha hotiti. [84] Sattime bhikkhave asaddhamma . katame satta assaddho hoti ahiriko hoti anottappi hoti appassuto hoti kusito hoti mutthassati hoti duppanno hoti . ime kho bhikkhave satta asaddhamma . sattime bhikkhave saddhamma . katame satta saddho hoti hirima hoti ottappi hoti bahussuto hoti araddhaviriyo hoti satima hoti pannava hoti. Ime kho bhikkhave satta saddhammati. [85] Sattime bhikkhave puggala ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassa . katame satta idha bhikkhave ekacco puggalo cakkhusmim aniccanupassi viharati aniccasanni aniccapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano so asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati ayam bhikkhave pathamo puggalo ahuneyyo pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassa. {85.1} Puna caparam bhikkhave idhekacco puggalo cakkhusmim aniccanupassi viharati @Footnote: 1 Ma. arakatta ariyo hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page148.

Aniccasanni aniccapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano tassa apubbam acarimam asavapariyadananca hoti jivitapariyadananca ayam bhikkhave dutiyo puggalo ahuneyyo ... Anuttaram punnakkhettam lokassa. {85.2} Puna caparam bhikkhave idhekacco puggalo cakkhusmim aniccanupassi viharati aniccasanni aniccapatisamvedi satatam samitam abbokinnam cetasa adhimuccamano pannaya pariyogahamano so pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti ... upahaccaparinibbayi hoti ... asankharaparinibbayi hoti ... Sasankharaparinibbayi hoti ... Uddhamsoto hoti akanitthagami ayam bhikkhave sattamo puggalo ahuneyyo ... Anuttaram punnakkhettam lokassa . ime kho bhikkhave satta puggala ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassati. [86] Sattime bhikkhave puggala ahuneyya ... anuttaram punnakkhettam lokassa . katame satta idha bhikkhave ekacco puggalo cakkhusmim dukkhanupassi viharati ... cakkhusmim anattanupassi viharati ... Cakkhusmim khayanupassi viharati ... cakkhusmim vayanupassi viharati ... Cakkhusmim viraganupassi viharati ... cakkhusmim nirodhanupassi viharati ... Cakkhusmim patinissagganupassi viharati ... sotasmim ghanasmim jivhaya kayasmim manasmim rupesu saddesu gandhesu rasesu photthabbesu dhammesu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page149.

Cakkhuvinnane sotavinnane ghanavinnane jivhavinnane kayavinnane manovinnane cakkhusamphasse sotasamphasse ghanasamphasse jivhasamphasse kayasamphasse manosamphasse cakkhusamphassajaya vedanaya sotasamphassajaya vedanaya ghanasamphassajaya vedanaya jivhasamphassajaya vedanaya kayasamphassajaya vedanaya manosamphassajaya vedanaya rupasannaya saddasannaya gandhasannaya rasasannaya photthabbasannaya dhammasannaya rupasancetanaya saddasancetanaya gandhasancetanaya rasasancetanaya photthabba- sancetanaya dhammasancetanaya rupatanhaya saddatanhaya gandhatanhaya rasatanhaya photthabbatanhaya dhammatanhaya rupavitakke saddavitakke gandhavitakke rasavitakke photthabbavitakke dhammavitakke rupavicare saddavicare gandhavicare rasavicare photthabbavicare dhammavicare [1]- rupakkhandhe vedanakkhandhe sannakkhandhe sankharakkhandhe vinnanakkhandhe aniccanupassi viharati dukkhanupassi viharati anattanupassi viharati khayanupassi viharati vayanupassi viharati viraganupassi viharati nirodhanupassi viharati patinissagganupassi viharati. [2]- [3]- [87] Ragassa bhikkhave abhinnaya satta dhamma bhavetabba . Katame satta satisambojjhango .pe. upekkhasambojjhango . Ragassa bhikkhave abhinnaya ime satta dhamma bhavetabbati. [88] Ragassa bhikkhave abhinnaya satta dhamma bhavetabba . @Footnote: 1 Ma. pancakkhandhe .pe.. 2 Ma. .pe. lokassati. 3 Ma. chadvararammanesvettha @.pe. ahuneyye ca vaggike. ahuneyyavaggo dasamo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page150.

Katame satta aniccasanna anattasanna asubhasanna adinavasanna pahanasanna viragasanna nirodhasanna . ragassa bhikkhave abhinnaya ime satta dhamma bhavetabbati. [89] Ragassa bhikkhave abhinnaya satta dhamma bhavetabba . Katame satta asubhasanna maranasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna aniccasanna anicce dukkhasanna dukkhe anattasanna . ragassa bhikkhave abhinnaya ime satta dhamma bhavetabbati. [90] Ragassa bhikkhave parinnaya .pe. parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya cagaya patinissaggaya ime satta dhamma bhavetabba . dosassa mohassa kodhassa upanahassa makkhassa palasassa issaya macchariyassa mayaya satheyyassa thambhassa sarambhassa manassa atimanassa madassa pamadassa abhinnaya parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya viragaya nirodhaya cagaya patinissaggaya ime satta dhamma bhavetabbati. [1]- Sattakanipato nitthito. --------------- @Footnote: 1 Ma. idamavoca bhagava attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page151.

Suttantapitake anguttaranikayassa atthakanipato ---------- namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa. Pannasako mettavaggo pathamo [91] 1 Evamme sutam . ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca mettaya bhikkhave cetovimuttiya asevitaya bhavitaya bahulikataya yanikataya vatthukataya anutthitaya paricitaya susamaraddhaya atthanisamsa patikankha katame attha sukham supati sukham patibujjhati na papakam supinam passati manussanam piyo hoti amanussanam piyo hoti devata rakkhanti nassa aggi va visam va sattham va kamati uttarim appativijjhanto brahmalokupago hoti. Mettaya bhikkhave cetovimuttiya asevitaya bhavitaya bahulikataya yanikataya vatthukataya anutthitaya paricitaya susamaraddhaya ime atthanisamsa patikankhati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page152.

Yo ca mettam bhavayati appamanam patissato tanu samyojana honti passato upadhikkhayam ekampi ce panamadutthacitto mettayati kusalam 1- tena hoti sabbeva pane manasanukampi pahutamariyo ca 2- karoti punnam ye sattasandam pathavim jinitva rajissayo yajamananucariyaga sassamedham purisamedham sammapasam vajapeyyam niraggalam mettassa cittassa subhavitassa kalampi te nanubhavanti solasim candappabha taraganava sabbe (3)- yo na hanati na ghateti na jinati na japaye mettaso sabbabhutanam verantassa na kenaciti. [92] 2 Atthime bhikkhave hetu attha paccaya adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattanti . katame attha idha bhikkhave bhikkhu sattharam upanissaya viharati annataram va garutthaniyam sabrahmacarim yatthassa tibbam hirottappam paccupatthitam hoti pemanca garavo ca @Footnote: 1 Ma. kasali . 2 Ma. pakaroti . 3 Ma. yatha na agghanti kalampi solasim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page153.

Ayam bhikkhave pathamo hetu pathamo paccayo adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattati. {92.1} So tam sattharam upanissaya viharati annataram va garutthaniyam sabrahmacarim yatthassa tibbam hirottappam paccupatthitam hoti pemanca garavo ca so 1- kalena kalam upasankamitva paripucchati paripanhati idam bhante katham imassa ko atthoti tassa te ayasmanto avivatanceva vivatanti 2- anuttanikatanca uttanikaronti anekavihitesu ca kankhatthaniyesu dhammesu kankham pativinodenti ayam bhikkhave dutiyo hetu dutiyo paccayo adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattati. {92.2} So tam dhammam sutva dvayena vupakasena sampadeti kayavupakasena ca cittavupakasena ca ayam bhikkhave tatiyo hetu tatiyo paccayo adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattati. {92.3} Silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu ayam bhikkhave catuttho hetu catuttho paccayo adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattati. {92.4} Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham @Footnote: 1 Ma. te. 2 Ma. vivaranti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page154.

Sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha ayam bhikkhave pancamo hetu pancamo paccayo adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattati. {92.5} Araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu ayam bhikkhave chattho hetu chattho paccayo adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattati. {92.6} Sanghagato kho pana ananakathiko hoti atiracchanakathiko samam va dhammam bhasati param va ajjhesati ariyam va tunhibhavam natimannati ayam bhikkhave sattamo hetu sattamo paccayo adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattati. {92.7} Pancasu kho pana upadanakkhandhesu udayabbayanupassi viharati iti rupam iti rupassa samudayo iti rupassa atthangamo iti vedana ... Iti sanna ... iti sankhara ... Iti vinnanam iti vinnanassa samudayo iti vinnanassa atthangamoti ayam bhikkhave atthamo hetu atthamo paccayo adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page155.

Tamenam sabrahmacari evam sambhaventi [1]- ayasma sattharam upanissaya viharati annataram va garutthaniyam sabrahmacarim yatthassa tibbam hirottappam paccupatthitam hoti pemanca garavo ca addha ayamayasma janam janati passam passatiti ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {92.8} Tam kho panayamayasma sattharam upanissaya viharati annataram va garutthaniyam sabrahmacarim yatthassa tibbam hirottappam paccupatthitam hoti pemanca garavo ca so 2- kalena kalam upasankamitva paripucchati paripanhati idam bhante katham imassa ko atthoti tassa te ayasmanto avivatanceva vivatanti anuttanikatanca uttanikaronti anekavihitesu ca kankhatthaniyesu dhammesu kankham pativinodenti addha ayamayasma janam janati passam passatiti ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {92.9} Tam kho panayamayasma dhammam sutva dvayena vupakasena sampadeti kayavupakasena ca cittavupakasena ca addha ayamayasma janam janati passam passatiti ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {92.10} Silava kho panayamayasma patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu addha ayamayasma janam janati passam passatiti ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. Bahussuto kho @Footnote: 1 Ma. ayam kho . 2 Ma. te.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page156.

Panayamayasma sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha addha ayamayasma janam janati passam passatiti ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {92.11} Araddhaviriyo kho panayamayasma viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu addha ayamayasma janam janati passam passatiti ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {92.12} Sanghagato kho panayamayasma ananakathiko hoti atiracchanakathiko samam va dhammam bhasati param va ajjhesati ariyam va tunhibhavam natimannati addha ayamayasma janam janati passam passatiti ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {92.13} Pancasu kho panayamayasma upadanakkhandhesu udayabbayanupassi viharati iti rupam iti rupassa samudayo iti rupassa atthangamo iti vedana ... Iti sanna ... Iti sankhara ... Iti vinnanam iti vinnanassa samudayo iti vinnanassa atthangamoti addha ayamayasma janam janati passam passatiti ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. Ime kho bhikkhave attha hetu attha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page157.

Paccaya adibrahmacariyikaya pannaya appatiladdhaya patilabhaya patiladdhaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya samvattantiti. [93] 3 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam appiyo ca hoti amanapo ca agaru ca abhavaniyo ca . katamehi atthahi idha bhikkhave bhikkhu appiyapasamsi ca hoti piyagarahi ca labhakamo ca sakkarakamo ca ahiriyo 1- ca anottappi ca papiccho ca micchaditthi ca . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam appiyo ca hoti amanapo ca agaru ca abhavaniyo ca. Atthahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam piyo ca hoti manapo ca garu ca bhavaniyo ca . katamehi atthahi idha bhikkhave bhikkhu naappiyapasamsi ca hoti napiyagarahi ca nalabhakamo ca nasakkarakamo ca hirima ca [2]- ottappi ca appiccho ca sammaditthi ca . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam piyo ca hoti manapo ca garu ca bhavaniyo cati. [94] 4 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam appiyo ca hoti amanapo ca agaru ca abhavaniyo ca . katamehi atthahi idha bhikkhave bhikkhu labhakamo ca hoti sakkarakamo ca anavannattikamo ca akalannu ca amattannu ca asuci ca bahubhani ca akkosakaparibhasako ca sabrahmacarinam . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam appiyo ca hoti amanapo @Footnote: 1 Ma. ahiriko . 2 Ma. hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page158.

Ca agaru ca abhavaniyo ca . atthahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam piyo ca hoti manapo ca garu ca bhavaniyo ca. Katamehi atthahi idha bhikkhave bhikkhu nalabhakamo ca hoti nasakkarakamo ca naanavannattikamo ca kalannu ca mattannu ca suci ca nabahubhani ca anakkosakaparibhasako ca sabrahmacarinam . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu sabrahmacarinam piyo ca hoti manapo ca garu ca bhavaniyo cati. [95] 5 Atthime bhikkhave lokadhamma lokam anuparivattanti loko ca attha lokadhamme anuparivattati . katame attha labho ca alabho ca yaso ca ayaso ca ninda ca pasamsa ca sukham ca dukkham ca. Ime kho bhikkhave attha lokadhamma lokam anuparivattanti loko ca ime attha lokadhamme anuparivattatiti. Labho alabho ca yasayaso ca ninda pasamsa ca sukham dukkhanca ete anicca manujesu dhamma asassata viparinamadhamma ete ca natva satima sumedho avekkhati viparinamadhamme itthassa dhamma na mathenti cittam anitthato no patighatameti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page159.

Tassanurodha atha va virodha vidhupita atthagata 1- na santi padanca natva virajam asokam sammappajanati bhavassa paraguti. [96] 6 Atthime bhikkhave lokadhamma lokam anuparivattanti loko ca attha lokadhamme anuparivattati katame attha labho ca alabho ca yaso ca ayaso ca ninda ca pasamsa ca sukham ca dukkham ca ime kho bhikkhave attha lokadhamma lokam anuparivattanti loko ca ime attha lokadhamme anuparivattati {96.1} assutavato bhikkhave puthujjanassa uppajjati labhopi alabhopi yasopi ayasopi nindapi pasamsapi sukhampi dukkhampi sutavatopi bhikkhave ariyasavakassa uppajjati labhopi alabhopi yasopi ayasopi nindapi pasamsapi sukhampi dukkhampi tatra bhikkhave ko viseso ko adhippayaso 2- kimnanakaranam sutavato ariyasavakassa assutavata puthujjanenati . Bhagavammulaka no bhante dhamma bhagavamnettika bhagavampatisarana sadhu vata bhante bhagavantamyeva patibhatu etassa bhasitassa attho bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti. {96.2} Tenahi bhikkhave sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti. Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca assutavato bhikkhave puthujjanassa uppajjati labho so na iti patisancikkhati uppanno kho me ayam labho so ca kho anicco dukkho @Footnote: 1 Ma. atthangata. evamuparipi . 2 Si. adhippayo. Ma. adhippayaso. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page160.

Viparinamadhammoti yathabhutam nappajanati uppajjati alabho uppajjati yaso uppajjati ayaso uppajjati ninda uppajjati pasamsa uppajjati sukham uppajjati dukkham so na iti patisancikkhati uppannam kho me idam dukkham tanca kho aniccam dukkham viparinamadhammanti yathabhutam nappajanati {96.3} tassa labhopi cittam pariyadaya titthati alabhopi cittam pariyadaya titthati yasopi cittam pariyadaya titthati ayasopi cittam pariyadaya titthati nindapi cittam pariyadaya titthati pasamsapi cittam pariyadaya titthati sukhampi cittam pariyadaya titthati dukkhampi cittam pariyadaya titthati so uppannam labham anurujjhati alabhe pativirujjhati uppannam yasam anurujjhati ayase pativirujjhati uppannam pasamsam anurujjhati nindaya pativirujjhati uppannam sukham anurujjhati dukkhe pativirujjhati so evam anurodhavirodhasamapanno na parimuccati jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi na parimuccati dukkhasmati vadami. Sutavato ca kho bhikkhave ariyasavakassa uppajjati labho so iti patisancikkhati uppanno kho me ayam labho so ca kho anicco dukkho viparinamadhammoti yathabhutam pajanati uppajjati alabho uppajjati yaso uppajjati ayaso uppajjati ninda uppajjati pasamsa uppajjati sukham uppajjati dukkham so iti patisancikkhati uppannam kho me idam dukkham tanca kho aniccam dukkham viparinamadhammanti yathabhutam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page161.

Idam dukkham tanca kho aniccam dukkham viparinamadhammanti yathabhutam pajanati {96.4} tassa labhopi cittam na pariyadaya titthati alabhopi cittam na pariyadaya titthati yasopi cittam na pariyadaya titthati ayasopi cittam na pariyadaya titthati nindapi cittam na pariyadaya titthati pasamsapi cittam na pariyadaya titthati sukhampi cittam na pariyadaya titthati dukkhampi cittam na pariyadaya titthati so ca uppannam labham nanurujjhati alabhe nappativirujjhati uppannam yasam nanurujjhati ayase nappativirujjhati uppannam pasamsam nanurujjhati nindaya nappativirujjhati uppannam sukham nanurujjhati dukkhe nappativirujjhati so evam anurodhavirodhavippahino parimuccati jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi parimuccati dukkhasmati vadami ayam kho bhikkhave viseso ayam adhippayaso idam nanakaranam sutavato ariyasavakassa assutavata puthujjanenati. Labho alabho ca yasayaso ca ninda pasamsa ca sukham dukkhanca ete anicca manujesu dhamma asassata viparinamadhamma ete ca natva satima sumedho avekkhati viparinamadhamme

--------------------------------------------------------------------------------------------- page162.

Itthassa dhamma na mathenti cittam anitthato no patighatameti tassanurodha atha va virodha vidhupita atthagata na santi padanca natva virajam asokam sammappajanati bhavassa paraguti. [97] 7 Ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate. Acirapakkante devadatte tatra kho bhagava devadattam arabbha bhikkhu amantesi sadhu bhikkhave bhikkhu kalena kalam attavipattim paccavekkhita hoti sadhu bhikkhave bhikkhu kalena kalam paravipattim paccavekkhita hoti sadhu bhikkhave bhikkhu kalena kalam attasampattim paccavekkhita hoti sadhu bhikkhave bhikkhu kalena kalam parasampattim paccavekkhita hoti atthahi bhikkhave asaddhammehi abhibhuto pariyadinnacitto devadatto apayiko nerayiko kappattho atekiccho {97.1} katamehi atthahi labhena [1]- bhikkhave abhibhuto pariyadinnacitto devadatto apayiko nerayiko kappattho atekiccho alabhena bhikkhave yasena bhikkhave ayasena bhikkhave sakkarena bhikkhave asakkarena bhikkhave papicchataya bhikkhave papamittataya bhikkhave abhibhuto pariyadinnacitto devadatto apayiko nerayiko kappattho atekiccho imehi kho bhikkhave atthahi asaddhammehi abhibhuto pariyadinnacitto devadatto @Footnote: 1 Ma. hi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page163.

Apayiko nerayiko kappattho atekiccho. Sadhu bhikkhave bhikkhu uppannam labham abhibhuyya abhibhuyya vihareyya uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam papicchatam uppannam papamittatam abhibhuyya abhibhuyya vihareyya kinca bhikkhave bhikkhu atthavasam paticca uppannam labham abhibhuyya abhibhuyya vihareyya .pe. yanhissa bhikkhave uppannam labham anabhibhuyya viharato uppajjeyyum asava vighataparilaha uppannam labham abhibhuyya viharato evamsa te asava vighataparilaha na honti yanhissa bhikkhave uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam papicchatam uppannam papamittatam anabhibhuyya viharato uppajjeyyum asava vighataparilaha uppannam papamittatam abhibhuyya viharato evamsa te asava vighataparilaha na honti idam kho bhikkhave bhikkhu atthavasam paticca uppannam labham abhibhuyya abhibhuyya vihareyya uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam papicchatam uppannam papamittatam abhibhuyya abhibhuyya vihareyya {97.2} tasma tiha bhikkhave evam sikkhitabbam uppannam labham abhibhuyya abhibhuyya viharissama uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam papicchatam uppannam papamittatam abhibhuyya abhibhuyya viharissamati evanhi vo bhikkhave sikkhitabbanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page164.

[98] 8 Ekam samayam ayasma uttaro mahisavatthusmim viharati sankheyyake pabbate vattajalikayam 1- . tatra kho ayasma uttaro bhikkhu amantesi sadhavuso bhikkhu kalena kalam attavipattim paccavekkhita hoti sadhavuso bhikkhu kalena kalam paravipattim paccavekkhita hoti sadhavuso bhikkhu kalena kalam attasampattim paccavekkhita hoti sadhavuso bhikkhu kalena kalam parasampattim paccavekkhita hotiti. Tena kho pana samayena vessavano 2- maharaja uttaradisaya dakkhinadisam gacchati kenacideva karaniyena assosi kho vessavano maharaja ayasmato uttarassa mahisavatthusmim sankheyyake pabbate vattajalikayam bhikkhunam evam dhammam desentassa sadhavuso bhikkhu kalena kalam attavipattim paccavekkhita hoti sadhavuso bhikkhu kalena kalam paravipattim paccavekkhita hoti sadhavuso bhikkhu kalena kalam attasampattim paccavekkhita hoti sadhavuso bhikkhu kalena kalam parasampattim paccavekkhita hotiti {98.1} athakho vessavano maharaja seyyathapi nama balava puriso samminjitam va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya evameva mahisavatthusmim sankheyyake pabbate vattajalikayam antarahito devesu tavatimsesu paturahosi athakho vessavano maharaja yena sakko devanamindo tenupasankami upasankamitva @Footnote: 1 Si. dhavajalikayam. Ma. vatajalikayam. evamuparipi. 2 vessavannotipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page165.

Sakkam devanamindam etadavoca yagghe marisa janeyyasi eso ayasma uttaro mahisavatthusmim sankheyyake pabbate vattajalikayam bhikkhunam evam dhammam deseti sadhavuso bhikkhu kalena kalam attavipattim .pe. Parasampattim paccavekkhita hotiti. Athakho sakko devanamindo seyyathapi nama balava puriso samminjitam va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya evameva devesu tavatimsesu antarahito mahisavatthusmim sankheyyake pabbate vattajalikayam ayasmato uttarassa sammukhe paturahosi athakho sakko devanamindo yenayasma uttaro tenupasankami upasankamitva ayasmantam uttaram abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thito kho sakko devanamindo ayasmantam uttaram etadavoca {98.2} saccam kira bhante ayasma uttaro bhikkhunam evam dhammam desesi sadhavuso bhikkhu kalena kalam attavipattim .pe. parasampattim paccavekkhita hotiti . evam devanamindati . kim pana 1- bhante ayasmato uttarassa sakam patibhanam udahu tassa bhagavato vacanam arahato sammasambuddhassati . tenahi devanaminda upamam te karissami upamayamidhekacce vinnu purisa bhasitassa attham ajananti {98.3} seyyathapi devanaminda gamassa va nigamassa va avidure mahadhannarasi tato mahajanakayo dhannam ahareyya kayehipi 2- sisakehipi 3- uccankehipi 4- @Footnote: 1 Ma. panidam . 2 Ma. kajehipi. Yu. kacehipi . 3 Ma. Yu. pitakehipi. @4 Ma. Yu. ucchangehipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page166.

Anjalihipi yo nu kho devanaminda [1]- mahajanakayam upasankamitva evam puccheyya kuto imam dhannam aharathati katham byakaramano nu kho devanaminda so mahajanakayo samma byakaramano byakareyyati . amumha mahadhannarasimha aharamati kho bhante so mahajanakayo samma byakaramano byakareyyati . Evameva kho devanaminda yankinci subhasitam sabbantam tassa bhagavato vacanam arahato sammasambuddhassa tato upadayupadaya mayam dhannam 2- ca bhanamati. {98.4} Acchariyam bhante abbhutam bhante yava subhasitancidam ayasmata uttarena yankinci subhasitam sabbantam tassa bhagavato vacanam arahato sammasambuddhassa tato upadayupadaya mayam dhannam 2- ca bhanamati evamidam bhante uttara ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate acirapakkante devadatte tatra kho bhagava devadattam arabbha bhikkhu amantesi {98.5} sadhu bhikkhave bhikkhu kalena kalam attavipattim paccavekkhita hoti sadhu bhikkhave bhikkhu kalena kalam paravipattim attasampattim parasampattim paccavekkhita hoti atthahi bhikkhave asaddhammehi abhibhuto pariyadinnacitto devadatto apayiko nerayiko kappattho atekiccho katamehi atthahi labhena [3]- bhikkhave abhibhuto pariyadinnacitto devadatto apayiko nerayiko kappattho atekiccho alabhena bhikkhave yasena bhikkhave ayasena bhikkhave sakkarena bhikkhave asakkarena @Footnote: 1 Ma. tam . 2 Ma. mayancanne ca. Yu. mayanca anne ca . 3 Ma. hi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

Bhikkhave papicchataya bhikkhave papamittataya bhikkhave abhibhuto pariyadinnacitto devadatto apayiko nerayiko kappattho atekiccho imehi kho bhikkhave atthahi asaddhammehi abhibhuto pariyadinnacitto devadatto apayiko nerayiko kappattho atekiccho {98.6} sadhu bhikkhave bhikkhu uppannam labham abhibhuyya abhibhuyya vihareyya uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam papicchatam uppannam papamittatam abhibhuyya abhibhuyya vihareyya. Kinca bhikkhave bhikkhu atthavasam paticca uppannam labham abhibhuyya abhibhuyya vihareyya uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam papicchatam uppannam papamittatam abhibhuyya abhibhuyya vihareyya yanhissa bhikkhave uppannam labham anabhibhuyya viharato uppajjeyyum asava vighataparilaha uppannam labham abhibhuyya viharato evamsa te asava vighataparilaha na honti yanhissa bhikkhave uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam papicchatam uppannam papamittatam anabhibhuyya viharato uppajjeyyum asava vighataparilaha uppannam papamittatam abhibhuyya viharato evamsa te asava vighataparilaha na honti idam kho bhikkhave bhikkhu atthavasam paticca uppannam labham abhibhuyya abhibhuyya vihareyya uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Papicchatam uppannam papamittatam abhibhuyya abhibhuyya vihareyya {98.7} tasma tiha bhikkhave evam sikkhitabbam uppannam labham abhibhuyya abhibhuyya viharissama uppannam alabham uppannam yasam uppannam ayasam uppannam sakkaram uppannam asakkaram uppannam papicchatam uppannam papamittatam abhibhuyya abhibhuyya viharissamati evanhi vo bhikkhave sikkhitabbanti . ettavata bhante uttara manussesu catasso parisa bhikkhu bhikkhuniyo upasaka upasikayo nayam dhammapariyayo kisminci patitthito 1- ugganhatu bhante ayasma uttaro imam dhammapariyayam pariyapunatu bhante ayasma uttaro imam dhammapariyayam dharetu bhante ayasma uttaro imam dhammapariyayam atthasanhito ayam bhante dhammapariyayo adibrahmacariyakoti 2-. [99] 9 Kulaputtoti bhikkhave nandam samma vadamano vadeyya balavati bhikkhave nandam samma vadamano vadeyya pasadikoti bhikkhave nandam samma vadamano vadeyya tibbaragoti bhikkhave nandam samma vadamano vadeyya kimannattha bhikkhave nando indriyesu guttadvaro bhojane mattannu jagariyamanuyutto satisampajannena samannagato yehi nando sakkoti paripunnam parisuddham brahmacariyam caritunti 3-. Tatridam bhikkhave nandassa indriyesu guttadvarataya hoti sace bhikkhave nandassa puratthima disa aloketabba hoti sabbancetaso 4- @Footnote: 1 Ma. upatthito . 2 Si. adibrahmacariyiko . 3 Ma. itisaddo natthi. @4 Ma. sabbam cetasa. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

Samannaharitva nando puratthimam disam aloketi evam me puratthimam disam alokayato nabhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassavissantiti itiha tatra sampajano hoti sace bhikkhave nandassa pacchima disa aloketabba hoti uttara disa aloketabba hoti dakkhina disa aloketabba hoti uddham ulloketabba hoti adho oloketabba hoti anudisa anuviloketabba hoti sabbancetaso samannaharitva nando anudisam anuviloketi evam me anudisam anuvilokayato nabhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassavissantiti itiha tatra sampajano hoti idam kho bhikkhave nandassa indriyesu guttadvarataya hoti. Tatridam bhikkhave nandassa bhojane mattannutaya hoti idha bhikkhave nando patisankha yoniso aharam ahareti neva davaya na madaya na mandanaya na vibhusanaya yavadeva imassa kayassa thitiya yapanaya vihimsuparatiya brahmacariyanuggahaya iti purananca vedanam patihankhami navanca vedanam na uppadessami yatra ca me bhavissati anavajjata ca phasuviharo cati idam kho bhikkhave nandassa bhojane mattannutaya hoti. Tatridam bhikkhave nandassa jagariyanuyogasmim hoti idha bhikkhave nando divasam cankamena nisajjaya avaraniyehi 1- dhammehi cittam parisodheti rattiya pathamam yamam cankamena nisajjaya avaniyehi dhammehi cittam @Footnote: 1 Ma. avaraniyehi. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Parisodheti rattiya majjhimam yamam dakkhinena passena sihaseyyam kappeti padena padam accadhaya sato sampajano utthanasannam manasikaritva rattiya pacchimam yamam paccutthaya cankamena nisajjaya avaraniyehi dhammehi cittam parisodheti idam kho bhikkhave nandassa jagariyanuyogasmim hoti. Tatridam bhikkhave nandassa satisampajannasmim hoti idha bhikkhave nandassa vidita vedana uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti vidita sanna uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti vidita vitakka uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti idam kho bhikkhave nandassa satisampajannasmim hotiti . kimannattha bhikkhave nando indriyesu guttadvaro bhojane mattannu jagariyamanuyutto satisampajannena samannagato yehi nando sakkoti paripunnam parisuddham brahmacariyam caritunti. [100] 10 Ekam samayam bhagava campayam viharati gaggaraya pokkharaniya tire . tena kho pana samayena bhikkhu bhikkhum apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano annenannam paticarati bahiddha katham apanameti kopanca dosanca appaccayanca patukaroti. {100.1} Athakho bhagava bhikkhu amantesi niddhamathetam bhikkhave puggalam niddhamathetam bhikkhave puggalam apaneyyo 1- bhikkhave puggalo kim [2]- paraputto vihetheti 3- @Footnote: 1 Si. apaneyyo so. Ma. apaneyyaso . 2 Si. Ma. Yu. vo. @3 Si. putto vihethiyati. Ma. tena paraputtena visodhitena. Yu. putta vihetheti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Idha bhikkhave ekaccassa puggalassa tadisamyeva hoti abhikkantam patikkantam alokitam vilokitam samminjitam pasaritam sanghatipattacivaradharanam seyyathapi annesam bhaddakanam bhikkhunam yavassa bhikkhu apattim na passanti yato ca khvassa bhikkhu apattim passanti tamenam evam jananti samanadusivayam samanapalapo samanakarandavoti tamenam iti viditva bahiddha nasenti tam kissa hetu ma anne bhaddake bhikkhu dusesiti. {100.2} Seyyathapi bhikkhave sampanne yavakarane yavadusi jayetha yavapalapo yavakarandavo tassa tadisamyeva mulam hoti seyyathapi annesam bhaddakanam yavanam tadisamyeva nalam hoti seyyathapi annesam bhaddakanam yavanam tadisamyeva palasam 1- hoti seyyathapi annesam bhaddakanam yavanam yavassa sisam na nibbattati yato ca khvassa sisam nibbattati tamenam evam jananti yavadusivayam yavapalapo yavakarandavoti tamenam iti viditva samulam uppatetva bahiddha yavakaranassa chaddenti tam kissa hetu ma anne bhaddakeyeva dusesiti evameva kho bhikkhave idhekaccassa puggalassa tadisamyeva hoti abhikkantam patikkantam alokitam vilokitam samminjitam pasaritam sanghatipattacivaradharanam seyyathapi annesam bhaddakanam bhikkhunam yavassa bhikkhu apattim na passanti yato ca khvassa bhikkhu apattim passanti tamenam evam jananti samanadusivayam samanapalapo samanakarandavoti tamenam iti viditva bahiddha nasenti tam @Footnote: 1 Ma. pattam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Kissa hetu ma anne bhaddake bhikkhu dusesiti. {100.3} Seyyathapi bhikkhave mahato dhannarasissa phusayamanassa 1- tattha yani tani dhannani dalhani saravantani tani ekamantam punjam hoti yani pana tani dhannani dubbalani palapani tani vato ekamantam apavahati tamenam samika sammajjanim gahetva bhiyyoso mattaya apasammajjanti tam kissa hetu ma anne bhaddake dhanne dusesiti evameva kho bhikkhave idhekaccassa puggalassa tadisamyeva hoti abhikkantam patikkantam alokitam vilokitam samminjitam pasaritam sanghatipattacivaradharanam seyyathapi annesam bhaddakanam bhikkhunam yavassa bhikkhu apattim na passanti yato ca khvassa bhikkhu apattim passanti tamenam evam jananti samanadusivayam samanapalapo samanakarandavoti tamenam iti viditva bahiddha nasenti tam kissa hetu ma anne bhaddake bhikkhu dusesiti. {100.4} Seyyathapi bhikkhave puriso udapananaliyatthiko 2- tinham kudharim 3- adaya vanam paviseyya so tantadeva 4- rukkham kudharipasena akoteti tattha yani tani rukkhani dalhani saravantani tani kudharipasena akotitani kakkhalam patinadanti yani pana tani rukkhani antoputini avassutani kasambujatani tani kudharipasena akotitani daddaram patinadanti tamenam mule chindati mule chinditva agge chindati agge chinditva anto suvisodhitam visodheti anto suvisodhitam visodhetva udapananalim 5- yojeti evameva kho @Footnote: 1 Si. Yu. vuyhamanassa. Ma. phunamanassa . 2 Ma. udapanapanaliyatthiko. @3 Ma. kutharim. evamuparipi . 4 Ma. yam yadeva . 5 Ma. udapanapanalim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

Bhikkhave idhekaccassa puggalassa tadisamyeva hoti abhikkantam patikkantam alokitam vilokitam samminjitam pasaritam sanghatipattacivaradharanam seyyathapi annesam bhaddakanam bhikkhunam yavassa bhikkhu apattim na passanti yato ca khvassa bhikkhu apattim passanti tamenam evam jananti samanadusivayam samanapalapo samanakarandavoti tamenam iti viditva bahiddha nasenti tam kissa hetu ma anne bhaddake bhikkhu dusesiti. Samvasaya vijanetha 1- papicchakodhano iti makkhi thambhi palasi ca issuki macchari satho sanhavaco 2- janavati samano viya bhasati raho karoti karanam papaditthi anadaro samsappi ca musavadi tam viditva yathakatham sabbe samagga hutvana abhinibbajjayatha nam karandavam niddhamava 3- kasambum apakassava 4- tato palape vahetha assamane samanamanine 5- niddhamitva papiccham 6- papalacaragocare 7- suddhasuddhehi samvasam kappayavho patissata tato samagga nipaka dukkhassantam karissathati. @Footnote: 1 Ma. vijanatha . 2 Ma. santavaco . 3 Ma. Yu. niddhamatha . 4 Ma. Yu. apakassatha. @5 Yu. samanamanino . 6 Ma. Yu. papicche . 7 Ma. Yu. papaacaragocare.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page174.

Mettavaggo pathamo. Tassuddanam mettapanna ca dve ca piye dve cappiye dve ca lokalokavipattiyo devadatto ca uttaro nando karandavena cati 1-. ------------ Mahavaggo dutiyo [101] 11 Evamme sutam . Ekam samayam bhagava veranjayam viharati nalerupucimandarukkhamule 2- . athakho veranjo brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho veranjo brahmano bhagavantam etadavoca {101.1} sutametam bho gotama samano gotamo na brahmane jinne vuddhe mahallake addhagate vayoanuppatte abhivadeti va paccuttheti va asanena va nimantetiti tayidam bho gotama tatheva na hi bhavam gotama brahmane jinne vuddhe mahallake addhagate vayoanuppatte abhivadeti va paccuttheti va asanena va nimanteti tayidam bho gotama na sampannamevati. Nahantam brahmana passami sadevake loke samarake sabrahmake sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya yamaham abhivadeyyam va paccuttheyyam va asanena va nimanteyyam yanhi brahmana tathagato @Footnote: 1 Ma. mettam panna ca dve piya dve loka dve vipattiyo @ devadatto ca uttaro nando karandavena cati. @2 Ma. nalerupucimandamule. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page175.

Abhivadeyya va paccuttheyya va asanena va nimanteyya muddhapi tassa vipateyyati. {101.2} Arasarupo bhavam gotamoti. Atthi khvesa brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya arasarupo samano gotamoti ye te brahmana ruparasa saddarasa gandharasa rasarasa photthabbarasa te tathagatassa pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavamkata 1- ayatim anuppadadhamma ayam kho brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya arasarupo samano gotamoti no ca kho yam tvam sandhaya vadesiti. {101.3} Nibbhogo bhavam gotamoti. Atthi khvesa brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya nibbhogo samano gotamoti ye te brahmana rupabhoga saddabhoga gandhabhoga rasabhoga photthabbabhoga te tathagatassa pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavamkata ayatim anuppadadhamma ayam kho brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya nibbhogo samano gotamoti no ca kho yam tvam sandhaya vadesiti. {101.4} Akiriyavado bhavam gotamoti . atthi khvesa brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya akiriyavado samano gotamoti ahanhi brahmana akiriyam vadami kayaduccaritassa vaciduccaritassa manoduccaritassa anekavihitanam papakanam akusalanam dhammanam @Footnote: 1 Si. Yu. anabhavakata. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

Akiriyam vadami ayam kho brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya akiriyavado samano gotamoti no ca kho yam tvam sandhaya vadesiti. {101.5} Ucchedavado bhavam gotamoti . atthi khvesa brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya ucchedavado samano gotamoti ahanhi brahmana ucchedam vadami ragassa dosassa mohassa anekavihitanam papakanam akusalanam dhammanam ucchedam vadami ayam kho brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya ucchedavado samano gotamoti no ca kho yam tvam sandhaya vadesiti. {101.6} Jegucchi bhavam gotamoti. Atthi khvesa brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya jegucchi samano gotamoti ahanhi brahmana jeguccham 1- vadami kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena [2]- anekavihitanam papakanam akusalanam dhammanam samapattiya jeguccham vadami 3- ayam kho brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya jegucchi samano gotamoti no ca kho yam tvam sandhaya vadesiti. {101.7} Venayiko bhavam gotamoti. Atthi khvesa brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya venayiko samano gotamoti ahanhi brahmana vinayaya dhammam desemi ragassa dosassa mohassa @Footnote: 1 Ma. jigucchami . 2 Ma. jigucchami . 3 Ma. jeguccham vadamiti pathadvayam natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

Anekavihitanam papakanam akusalanam dhammanam vinayaya dhammam desemi ayam kho brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya venayiko samano gotamoti no ca kho yam tvam sandhaya vadesiti. {101.8} Tapassi bhavam gotamoti. Atthi khvesa brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya tapassi samano gotamoti tapaniyaham brahmana papake akusale dhamme vadami kayaduccaritam vaciduccaritam manoduccaritam yassa kho brahmana tapaniya papaka akusala dhamma pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma tamaham tapassiti vadami tathagatassa kho brahmana tapaniya papaka akusala dhamma pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma ayam kho brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya tapassi samano gotamoti no ca kho yam tvam sandhaya vadesiti. {101.9} Appagabbho bhavam gotamoti . atthi khvesa brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya appagabbho samano gotamoti yassa kho brahmana ayatim gabbhaseyya punabbhavabhinibbatti pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma tamaham appagabbhoti vadami tathagatassa kho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page178.

Brahmana ayatim gabbhaseyya punabbhavabhinibbatti pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma ayam kho brahmana pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya appagabbho samano gotamoti no ca kho yam tvam sandhaya vadesi. {101.10} Seyyathapi brahmana kukkutiya andani attha va dasa va dvadasa va tanassu kukkutiya sammaadhisayitani sammapariseditani sammaparibhavitani yo nu kho tesam kukkutacchapakanam pathamataram padanakhasikhaya va mukhatundakena va andakosam padaletva sotthina abhinibbijjheyya kinti svassa vacaniyo jettho va kanittho vati . Jetthotissa bho gotama vacaniyo so hi nesam bho gotama jettho hotiti. {101.11} Evameva kho aham brahmana avijjagataya pajaya andabhutaya pariyonaddhaya avijjandakosam padaletva ekova loke anuttaram sammasambodhim abhisambuddho ahanhi brahmana jettho settho lokassa araddham kho pana me brahmana viriyam ahosi asallinam upatthita sati appamuttha passaddho kayo asaraddho samahitam cittam ekaggam {101.12} so kho aham brahmana vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja vihasim 1- vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyajjhanam upasampajja vihasim pitiya ca viraga upekkhako ca vihasim sato ca sampajano sukhanca @Footnote: 1 Ma. viharami. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page179.

Kayena patisamvedesim 1- yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyajjhanam upasampajja vihasim sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catutthajjhanam upasampajja vihasim {101.13} so evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte pubbenivasanussatinanaya cittam abhininnamesim so anekavihitam pubbenivasam anussarami seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo tissopi jatiyo catassopi jatiyo pancapi jatiyo dasapi jatiyo visampi jatiyo timsampi jatiyo cattalisampi jatiyo pannasampi jatiyo jatisatampi jatisahassampi jatisatasahassampi anekepi samvattakappe anekepi vivattakappe anekepi samvattavivattakappe amutrasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto amutra udapadim tatrapasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto idhupapannoti iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarami {101.14} ayam kho me brahmana rattiya pathame yame pathama vijja adhigata avijja vihata vijja uppanna tamo vihato aloko uppanno yathatam appamattassa atapino pahitattassa viharato ayam kho me brahmana pathama abhinibbidha ahosi @Footnote: 1 Ma. patisamvedemi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page180.

Kukkutacchapakasseva andakosamha {101.15} so evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte sattanam cutupapatananaya cittam abhininnamesim so dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passami cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanami ime vata bhonto satta kayaduccaritena samannagata vaciduccaritena samannagata manoduccaritena samannagata ariyanam upavadaka micchaditthika micchaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapanna ime va pana bhonto satta kayasucaritena samannagata vacisucaritena samannagata manosucaritena samannagata ariyanam anupavadaka sammaditthika sammaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapannati iti dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passami cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanami {101.16} ayam kho me brahmana rattiya majjhime yame dutiya vijja adhigata avijja vihata vijja uppanna tamo vihato aloko uppanno yathatam appamattassa atapino pahitattassa viharato ayam kho me brahmana dutiya abhinibbidha ahosi kukkutacchapakasseva andakosamha so evam samahite citte parisuddhe pariyodate

--------------------------------------------------------------------------------------------- page181.

Anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte asavanam khayananaya cittam abhininnamesim so idam dukkhanti yathabhutam abbhannasim ayam dukkhasamudayoti yathabhutam abbhannasim ayam dukkhanirodhoti yathabhutam abbhannasim ayam dukkhanirodhagamini patipadati yathabhutam abbhannasim ime asavati yathabhutam abbhannasim ayam asavasamudayoti yathabhutam abbhannasim ayam asavanirodhoti yathabhutam abbhannasim ayam asavanirodhagamini patipadati yathabhutam abbhannasim tassa me evam janato evam passato kamasavapi cittam vimuccittha bhavasavapi cittam vimuccittha avijjasavapi cittam vimuccittha vimuttasmim vimuttamiti nanam ahosi khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati abbhannasim {101.17} ayam kho me brahmana rattiya pacchime yame tatiya vijja adhigata avijja vihata vijja uppanna tamo vihato aloko uppanno yathatam appamattassa atapino pahitattassa viharato ayam kho me brahmana tatiya abhinibbidha ahosi kukkutacchapakasseva andakosamhati. Evam vutte veranjo brahmano bhagavantam etadavoca jettho bhavam gotamo settho bhavam gotamo abhikkantam bho gotama abhikkantam bho gotama seyyathapi bho gotama nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti evameva bhota

--------------------------------------------------------------------------------------------- page182.

Gotamena anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhavantam gotamam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. [102] 12 Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam . tena kho pana samayena sambahula abhinnata abhinnata licchavi santhagare sannisinna sannipatita anekapariyayena buddhassa vannam bhasanti dhammassa vannam bhasanti sanghassa vannam bhasanti. {102.1} Tena kho pana samayena siho senapati niganthasavako tassam parisayam nisinno hoti athakho sihassa senapatissa etadahosi nissamsayam kho so bhagava araham sammasambuddho bhavissati tatha hime sambahula abhinnata abhinnata licchavi santhagare sannisinna sannipatita anekapariyayena buddhassa vannam bhasanti dhammassa vannam bhasanti sanghassa vannam bhasanti yannunaham tam bhagavantam dassanaya upasankameyyam arahantam sammasambuddhanti . athakho siho senapati yena nigantho nataputto tenupasankami upasankamitva nigantham nataputtam etadavoca icchamaham bhante samanam gotamam dassanaya upasankamitunti . kim pana tvam siha kiriyavado samano akiriyavadam samanam gotamam dassanaya upasankamissasi samano hi siha gotamo akiriyavado samano 1- akiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page183.

Athakho sihassa senapatissa yo ahosi gamiyabhisankharo bhagavantam dassanaya so patippassambhi. {102.2} Dutiyampi kho sambahula abhinnata abhinnata licchavi santhagare sannisinna sannipatita anekapariyayena buddhassa vannam bhasanti dhammassa vannam bhasanti sanghassa vannam bhasanti . Dutiyampi kho sihassa senapatissa etadahosi nissamsayam kho so bhagava araham sammasambuddho bhavissati tatha hime sambahula abhinnata abhinnata licchavi santhagare sannisinna sannipatita anekapariyayena buddhassa vannam bhasanti dhammassa vannam bhasanti sanghassa vannam bhasanti yannunaham tam bhagavantam dassanaya upasankameyyam arahantam sammasambuddhanti . athakho siho senapati yena nigantho nataputto tenupasankami upasankamitva nigantham nataputtam etadavoca icchamaham bhante samanam gotamam dassanaya upasankamitunti . kim pana tvam siha kiriyavado samano akiriyavadam samanam gotamam dassanaya upasankamissasi samano hi siha gotamo akiriyavado akiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti . dutiyampi kho sihassa senapatissa yo ahosi gamiyabhisankharo bhagavantam dassanaya so patippassambhi. {102.3} Tatiyampi kho sambahula abhinnata abhinnata licchavi santhagare sannisinna sannipatita anekapariyayena buddhassa vannam bhasanti dhammassa vannam bhasanti sanghassa vannam bhasanti . Tatiyampi kho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page184.

Sihassa senapatissa etadahosi nissamsayam kho so bhagava araham sammasambuddho bhavissati tatha hime sambahula abhinnata abhinnata licchavi santhagare sannisinna sannipatita anekapariyayena buddhassa vannam bhasanti dhammassa vannam bhasanti sanghassa vannam bhasanti kim hime karissanti nigantha apalokita va anapalokita va yannunaham anapaloketvava nigantham 1- tam bhagavantam dassanaya upasankameyyam arahantam sammasambuddhanti. {102.4} Athakho siho senapati pancamattehi rathasatehi diva divassa vesaliya niyyasi bhagavantam dassanaya yavatika yanassa bhumi yanena gantva yana paccorohitva pattikova aramam 2- pavisi 3-. Athakho siho senapati yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho siho senapati bhagavantam etadavoca {102.5} sutametam bhante akiriyavado samano gotamo akiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti ye te bhante evamahamsu akiriyavado samano gotamo akiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti kinca 4- te bhante bhagavato vuttavadino na ca bhagavantam abhutena abbhacikkhanti dhammassa canudhammam byakaronti na ca koci sahadhammiko vadanupato 5- garayhatthanam agacchati anabbhakkhatukama hi mayam bhante bhagavantanti. {102.6} Atthi siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya akiriyavado samano gotamo akiriyaya dhammam deseti tena ca savake @Footnote: 1 Ma. niganthe. 2 Ma. ayam patho natthi . 3 Ma. agamasi . 4 Ma. kacci. @5 Ma. vadanuvado. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page185.

Vinetiti atthi siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya kiriyavado samano gotamo kiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti atthi siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya ucchedavado samano gotamo ucchedaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti atthi siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya jegucchi samano gotamo jigucchitaya 1- dhammam deseti tena ca savake vinetiti atthi siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya venayiko samano gotamo vinayaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti atthi siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya tapassi samano gotamo tapassitaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti atthi siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya appagabbho samano gotamo appagabbhataya dhammam deseti tena ca savake vinetiti atthi siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya assattho 2- samano gotamo assasaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.7} Katamo ca siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya akiriyavado samano gotamo akiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti ahanhi siha akiriyam vadami kayaduccaritassa vaciduccaritassa manoduccaritassa anekavihitanam papakanam akusalanam @Footnote: 1 Ma. jegucchitaya . 2 Ma. assasako. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page186.

Dhammanam akiriyam vadami ayam kho siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya akiriyavado samano gotamo akiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.8} Katamo ca siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya kiriyavado samano gotamo kiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti ahanhi siha kiriyam vadami kayasucaritassa vacisucaritassa manosucaritassa anekavihitanam kusalanam dhammanam kiriyam vadami ayam kho siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya kiriyavado samano gotamo kiriyaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.9} Katamo ca siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya ucchedavado samano gotamo ucchedaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti ahanhi saha ucchedam vadami ragassa dosassa mohassa anekavihitanam papakanam akusalanam dhammanam ucchedam vadami ayam kho siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya ucchedavado samano gotamo ucchedaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.10} Katamo ca siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya jegucchi samano gotamo jegucchitaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti ahanhi siha jigucchami kayaduccaritena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page187.

Vaciduccaritena manoduccaritena jigucchami anekavihitanam papakanam akusalanam dhammanam samapattiya ayam kho siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya jegacchi samano gotamo jegucchitaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.11} Katamo ca siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya venayiko samano gotamo vinayaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti ahanhi siha vinayaya dhammam desemi ragassa dosassa mohassa anekavihitanam papakanam akusalanam dhammanam vinayaya dhammam desemi ayam kho siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya venayiko samano gotamo vinayaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.12} Katamo ca siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya tapassi samano gotamo tapassitaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti tapaniyaham papake akusale dhamme vadami kayaduccaritam vaciduccaritam manoduccaritam yassa kho siha tapaniya papaka akusala dhamma pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma tamaham tapassiti vadami tathagatassa kho siha tapaniya papaka akusala dhamma pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma ayam kho siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya tapassi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page188.

Samano gotamo tapassitaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.13} Katamo ca siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya appagabbho samano gotamo appagabbhataya dhammam deseti tena ca savake vinetiti yassa kho siha ayatim gabbhaseyya punabbhavabhinibbatti pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma tamaham appagabbhoti vadami tathagatassa kho siha ayatim gabbhaseyya punabbhavabhinibbatti pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma ayam kho siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya appagabbho samano gotamo appagabbhataya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.14} Katamo ca siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya assattho samano gotamo assasaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti ahanhi siha assattho paramena assasena assasaya dhammam desemi tena ca savake vinemi ayam kho siha pariyayo yena mam pariyayena samma vadamano vadeyya assattho samano gotamo assasaya dhammam deseti tena ca savake vinetiti. {102.15} Evam vutte siho senapati bhagavantam etadavoca abhikkantam bhante abhikkantam bhante .pe. upasakam mam bhante bhagava dharetu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page189.

Ajjatagge panupetam saranangatanti . anuviccakaram kho siha karohi anuviccakaro tumhadisanam natamanussanam sadhu hotiti . iminapaham bhante bhagavato bhiyyoso mattaya attamano abhiraddho yam mam bhagava evamaha anuviccakaram kho siha karohi anuviccakaro tumhadisanam natamanussanam sadhu hotiti manhi bhante annatitthiya savakam labhitva kevalakappam vesalim patakam parihareyyum siho amhakam senapati savakattam upagatoti atha ca pana mam 1- bhagava evamaha anuviccakaram kho siha karohi anuviccakaro tumhadisanam natamanussanam sadhu hotiti esaham bhante dutiyakampi 2- bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. {102.16} Digharattam kho te siha niganthanam opanabhutam kulam yena nesam upagatanam pindapatam databbam manneyyasiti . iminapaham bhante bhagavato bhiyyoso mattaya attamano abhiraddho yam mam bhagava evamaha digharattam kho siha niganthanam opanabhutam kulam yena nesam upagatanam pindapatam databbam manneyyasiti sutametam bhante samano gotamo evamaha mayhameva danam databbam na annesam danam databbam mayhameva savakanam danam databbam na annesam savakanam danam databbam mayhameva dinnam mahapphalam na annesam dinnam mahapphalam mayhameva savakanam dinnam mahapphalam na annesam savakanam dinnam mahapphalanti atha ca pana mam bhagava niganthesupi @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Ma. dutiyampi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page190.

Dane samadapeti api ca bhante mayamettha kalam janissama esaham bhante tatiyakampi 1- bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhante bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. {102.17} Athakho bhagava sihassa senapatissa anupubbikatham 2- kathesi seyyathidam danakatham silakatham saggakatham kamanam adinavam okaram sankilesam nekkhamme anisamsam pakasesi yada bhagava annasi siham senapatim kallacittam muducittam vinivaranacittam udaggacittam pasannacittam atha ya buddhanam samukkamsika dhammadesana tam pakasesi dukkham samudayam nirodham maggam seyyathapi nama suddhavattham apagatakalakam sammadeva rajanam patigganheyya evameva sihassa senapatissa tasmimyeva asane virajam vitamalam dhammacakkhum udapadi yankinci samudayadhammam sabbantam nirodhadhammanti. {102.18} Athakho siho senapati ditthadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogalhadhammo tinnavicikiccho vigatakathamkatho vesarajjappatto aparappaccayo satthu sasane bhagavantam etadavoca adhivasetu me bhante bhagava svatanaya bhattam saddhim bhikkhusanghenati . adhivasesi bhagava tunhibhavena . athakho siho senapati bhagavato adhivasanam viditva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami athakho siho senapati annataram purisam amantesi gaccha tvam ambho purisa pavattamamsam janahiti athakho siho senapati tassa rattiya accayena sake nivesane panitam khadaniyam bhojaniyam patiyadetva @Footnote: 1 Ma. tatiyampi . 2 Ma. anupubbim katham. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page191.

Bhagavato kalam arocapesi kalo bhante sihassa senapatissa nivesane nitthitam bhattanti. {102.19} Athakho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena sihassa senapatissa nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi saddhim bhikkhusanghena . tena kho pana samayena sambahula nigantha vesaliyam rathiyaya rathiyam 1- singhatakena singhatakam baha paggayha kandanti ajja sihena senapatina thulam pasum vadhitva samanassa gotamassa bhattam katam [2]- samano gotamo janam uddissa katam mamsam paribhunjati paticcakammanti . athakho annataro puriso yena siho senapati tenupasankami upasankamitva sihassa senapatissa upakannake arocesi yagghe bhante janeyyasi ete sambahula nigantha vesaliyam rathiyaya rathiyam singhatakena singhatakam baha paggayha kandanti ajja sihena senapatina thulam pasum vadhitva samanassa gotamassa bhattam katam samano gotamo janam uddissa katam mamsam paribhunjati paticcakammanti alam ayya digharattanhi te ayasmanto avannakama buddhassa avannakama dhammassa avannakama sanghassa na ca panete ayasmanto jiranti 3- [4]- bhagavantam asata tuccha musa abhutena abbhacikkhanti 5- na ca mayam jivitahetupi sancicca panam jivita voropeyyamati . athakho siho senapati buddhappamukham bhikkhusangham panitena khadaniyena bhojaniyena sattha santappesi sampavaresi athakho siho @Footnote: 1 Ma. rathikaya rathikam. evamuparipi . 2 Ma. tam . 3 Ma. jiridanti. @4 Ma. tam. 5 Ma. abbhacikkhitum.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page192.

Senapati tam 1- bhagavantam bhuttavim onitapattapanim ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho siham senapatim bhagava dhammiya kathaya sandassetva samadapetva samuttejetva sampahamsetva utthayasana pakkamiti. [103] 13 Atthahi bhikkhave angehi samannagato ranno bhadro 2- assajaniyo rajaraho hoti rajabhoggo ranno angantve sankhyam 3- gacchati . katamehi atthahi idha bhikkhave ranno bhadro assajaniyo ubhato sujato hoti matito ca pitito ca yassam disayam annepi bhadra assajaniya jayanti tassam disayam jato hoti yam kho panassa bhojanam denti allam va sukkam va tam sakkaccamyeva paribhunjati avikiranto jegucchi hoti uccaram va passavam va abhinisiditum va abhinipajjitum va so rato hoti sukhasamvaso na ca anne asse ubbejeta yani kho panassa [4]- tani satheyyani kuteyyani jimheyyani vankeyyani tani yathabhutam sarathissa avikatta hoti tesamassa sarathi abhinimmadanaya vayamati vahi kho pana hoti kamanne assa vahantu va ma va ahamettha vahissamiti cittam uppadeti gacchanto kho pana ujumaggeneva gacchati thamava hoti yava jivitamarana- pariyadana thamam upadhamseta imehi kho bhikkhave atthahangehi samannagato ranno bhadro assajaniyo rajaraho hoti rajabhoggo ranno angantveva sankhayam gacchati . evameva kho bhikkhave atthahi @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Ma. bhaddo. evamuparipi . 3 Ma. sankham. @4 Ma. honti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page193.

Dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti .pe. anuttaram punnakkhettam lokassa. {103.1} Katamehi atthahi idha bhikkhave bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu yam kho panassa bhojanam denti lukham va panitam va tam sakkaccamyeva paribhunjati avihannamano jegucchi hoti kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena jigucchati 1- papakanam akusalanam dhammanam samapattiya sorato hoti sukhasamvaso na anne bhikkhu ubbejeta yani kho panassa [2]- tani satheyyani kuteyyani jimheyyani vankeyyani tani yathabhutam avikatta hoti satthari va vinnusu va sabrahmacarisu tesamassa sattha va vinnu va sabrahmacari abhinimmadanaya vayamati sikkhita kho pana hoti kamanne bhikkhu sikkhantu va ma va ahamettha sikkhissamiti cittam uppadeti gacchanto kho pana ujumaggeneva gacchati tatrayam ujumaggo seyyathidam sammaditthi .pe. sammasamadhi araddhaviriyo viharati kamam taco ca nharu ca atthi ca avasissatu sarire upasussatu mamsalohitam yantam purisathamena purisaviriyena purisaparakkamena pattabbam na tam apapunitva viriyassa santhanam bhavissatiti imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti .pe. anuttaram punnakkhettam @Footnote: 1 Ma. jegucchi hoti . 2 Ma. honti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page194.

Lokassati. [104] 14 Attha [1]- bhikkhave assakhalunke attha ca assadose desessami attha purisakhalunke attha ca purisadose tam sunatha .pe. {104.1} Katame ca bhikkhave attha assakhalunka attha ca assadosa idha bhikkhave ekacco assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina pacchato patisakkati 2- pitthito ratham pavatteti evarupopi bhikkhave idhekacco assakhalunko hoti ayam bhikkhave pathamo assadoso. {104.2} Puna caparam bhikkhave idhekacco assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina paccha langhipati 3- kubbaram paharati 4- tidandam bhanjati evarupopi bhikkhave idhekacco assakhalunko hoti ayam bhikkhave dutiyo assadoso. {104.3} Puna caparam bhikkhave idhekacco assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina rathisaya satthim ussajjitva rathisamyeva ajjhomaddati evarupopi bhikkhave idhekacco assakhalunko hoti ayam bhikkhave tatiyo assadoso. {104.4} Puna caparam bhikkhave idhekacco assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina ummaggam ganhati ubbatumam ratham karoti evarupopi bhikkhave idhekacco assakhalunko hoti ayam bhikkhave catuttho assadoso. {104.5} Puna caparam bhikkhave idhekacco assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina langheti purimam kayam pagganhati purime pade evarupopi bhikkhave idhekacco assakhalunko @Footnote: 1 Ma. ca. 2 Ma. patikkamati. evamuparipi . 3 Ma. langhati. evamuparipi. @4 Ma. hanati. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page195.

Hoti ayam bhikkhave pancamo assadoso. {104.6} Puna caparam bhikkhave idhekacco assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina anadayitva [1]- patodayatthim 2- dantehi mukhadhanam viddhamsitva yenakamam pakkamati evarupopi bhikkhave idhekacco assakhalunko hoti ayam bhikkhave chattho assadoso. {104.7} Puna caparam bhikkhave idhekacco assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina neva abhikkamati no patikkamati tattheva khilatthayitthito hoti evarupopi bhikkhave idhekacco assakhalunko hoti ayam bhikkhave sattamo assadoso. {104.8} Puna caparam bhikkhave idhekacco assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina purimeva 3- pade samharitva pacchime 4- pade samharitva tattheva cattaro pade abhinisidati evarupopi bhikkhave idhekacco assakhalunko hoti ayam bhikkhave atthamo assadoso. Ime kho bhikkhave attha assakhalunka attha ca assadosa. {104.9} Katame ca bhikkhave attha purisakhalunka attha ca purisadosa idha bhikkhave bhikkhum bhikkhu apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano na sarami 5- na saramiti apattiyava 6- nibbetheti seyyathapi so bhikkhave assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina pacchato patisakkati pitthito ratham pavatteti tathupamaham bhikkhave imam puggalam vadami evarupopi bhikkhave idhekacco purisakhalunko hoti ayam bhikkhave pathamo purisadoso. Puna caparam @Footnote: 1 Ma. sarathim anadayitva . 2 Si. Yu. patodam. Ma. patodalatthim . 3 Ma. purime ca. @4 Ma. pacchime ca . 5 Ma. na saramiti na amenditam . 6 Ma. asatiya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page196.

Bhikkhave bhikkhum bhikkhu apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano codanamyeva 1- patippharati kim nu kho tuyham balassa abyattassa bhanitena tvampi nama bhanitabbam mannasiti seyyathapi so bhikkhave assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina paccha langhipati kubbaram paharati tidandam bhanjati tathupamaham bhikkhave imam puggalam vadami evarupopi bhikkhave idhekacco purisakhalunko hoti ayam bhikkhave dutiyo purisadoso. {104.10} Puna caparam bhikkhave bhikkhum bhikkhu apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano codakasseva paccaropeti tvampi khosi itthannamam apattim apanno tvam tava pathamam patikarohiti seyyathapi so bhikkhave assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina rathisaya satthim ussajjitva rathisamyeva ajjhomaddati tathupamaham bhikkhave imam puggalam vadami evarupopi bhikkhave idhekacco purisakhalunko hoti ayam bhikkhave tatiyo purisadoso. {104.11} Puna caparam bhikkhave bhikkhum bhikkhu apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano annenannam paticarati bahiddha katham apanameti kopanca dosanca appaccayanca patukaroti seyyathapi so bhikkhave assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina ummaggam ganhati ubbatumam ratham karoti tathupamaham bhikkhave imam puggalam vadami evarupopi bhikkhave idhekacco purisakhalunko hoti ayam bhikkhave catuttho purisadoso. {104.12} Puna caparam bhikkhave bhikkhum bhikkhu @Footnote: 1 Ma. codakamyeva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page197.

Apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano sanghamajjhe baha vikkhepakam bhanati 1- seyyathapi so bhikkhave assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina langheti purimam kayam pagganhati purime pade tathupamaham bhikkhave imam puggalam vadami evarupopi bhikkhave idhekacco purisakhalunko hoti ayam bhikkhave pancamo purisadoso. {104.13} Puna caparam bhikkhave bhikkhum bhikkhu apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano anadayitva sangham anadayitva codakam sapattikova yenakamam pakkamati seyyathapi so bhikkhave assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina anadayitva [2]- patodayatthim dantehi mukhadhanam viddhamsitva yenakamam pakkamati tathupamaham bhikkhave imam puggalam vadami evarupopi bhikkhave idhekacco purisakhalunko hoti ayam bhikkhave chattho purisadoso. {104.14} Puna caparam bhikkhave bhikkhum bhikkhu apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano nevaham apannomhi na panaham apannomhiti so tunhibhavena sangham vihetheti 3- seyyathapi so bhikkhave assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina neva abhikkamati no patikkamati tattheva khilatthayitthito hoti tathupamaham bhikkhave imam puggalam vadami evarupopi bhikkhave idhekacco purisakhalunko hoti ayam bhikkhave sattamo purisadoso. {104.15} Puna caparam bhikkhave bhikkhum bhikkhu apattiya codenti so bhikkhu bhikkhuhi apattiya codiyamano @Footnote: 1 Ma. bahavikkhepam karoti . 2 Ma. sarathim anadayitva . 3 Yu. viheseti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page198.

Evamaha kim nu kho tumhe ayasmanto atibalham mayi byavata yava idanaham sikkham paccakkhaya hinayavattissamiti so sikkham paccakkhaya hinayavattitva evamaha idani kho tumhe ayasmanto attamana hothati seyyathapi so bhikkhave assakhalunko pehiti vutto viddho samano codito sarathina purimeva 1- pade samharitva pacchime 2- pade samharitva tattheva cattaro pade abhinisidati tathupamaham bhikkhave imam puggalam vadami evarupopi bhikkhave idhekacco purisakhalunko hoti ayam bhikkhave atthamo purisadoso . ime kho bhikkhave attha purisakhalunka attha ca purisadosati. [105] 15 Atthimani bhikkhave malani . katamani attha asajjhayamala bhikkhave manta anutthanamala bhikkhave ghara malam bhikkhave vannassa kosajjam pamado bhikkhave rakkhato malam malam bhikkhave itthiya duccaritam maccheram bhikkhave dadato malam mala bhikkhave papaka akusala dhamma asmim loke paramhi ca tato ca 3- bhikkhave mala malataram avijjaparamam malam. Imani kho bhikkhave attha malaniti. Asajjhayamala manta anutthanamala ghara malam vannassa kosajjam pamado rakkhato malam malitthiya duccaritam maccheram dadato malam mala ve papaka dhamma asmim loke paramhi ca tato mala malataram avijja paramam malanti. @Footnote: 1 Ma. purime ca . 2 Ma. pacchime ca . 3 Ma. casaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page199.

[106] 16 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu duteyyam gantumarahati . katamehi atthahi idha bhikkhave bhikkhu sota ca hoti saveta ca uggaheta ca dhareta ca vinnata ca vinnapeta ca kusalo ca sahitasahitassa no ca kalahakarako . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu duteyyam gantumarahati. {106.1} Atthahi bhikkhave dhammehi samannagato sariputto duteyyam gantumarahati . katamehi atthahi idha bhikkhave sariputto sota ca hoti saveta ca uggaheta ca dhareta ca vinnata ca vinnapeta ca kusalo ca sahitasahitassa no ca kalahakarako . Imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato sariputto duteyyam gantumarahatiti. Yo ve na byadhati vatva 1- parisam uggahavadinam 2- na ca hapeti vacanam na ca hapeti 3- sasanam asandittham te bhanati 4- pucchito na ca kuppati sa ve tadisako bhikkhu duteyyam gantumarahatiti. [107] 17 Atthahi bhikkhave akarehi itthi purisam bandhati . Katamehi atthahi rupena 5- bhikkhave itthi purisam bandhati hasitena bhikkhave itthi purisam bandhati bhanitena bhikkhave itthi purisam bandhati gitena 6- bhikkhave itthi purisam bandhati ronnena 7- bhikkhave itthi purisam bandhati akappena 8- bhikkhave itthi purisam bandhati vanabhangena 9- bhikkhave itthi purisam bandhati phassena bhikkhave itthi purisam bandhati. Imehi kho bhikkhave @Footnote: 1 Ma. - byathati patva . 2 Ma. uggavadinim . 3 Ma. chadeti. 4 Ma. asandiddhanca @bhanati . 5 Ma. runnena . 6 Ma. akappena . 7 Ma. vanabhangena. 8 Ma. gandhena. @9 Ma. rasena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page200.

Atthahakarehi itthi purisam bandhati tehi 1- bhikkhave satta subandhayeva 2- pasena 3- bandhati. [108] 18 Atthahi bhikkhave akarehi puriso itthim bandhati. Katamehi atthahi rupena 4- bhikkhave puriso itthim bandhati hasitena bhikkhave puriso itthim bandhati bhanitena bhikkhave puriso itthim bandhati gitena 5- bhikkhave puriso itthim bandhati ronnena 6- bhikkhave puriso itthim bandhati akappena 7- bhikkhave puriso itthim bandhati vanabhangena 8- bhikkhave puriso itthim bandhati phassena bhikkhave puriso itthim bandhati . imehi kho bhikkhave atthahakarehi puriso itthim bandhati tehi 1- bhikkhave satta subandhayeva 2- pasena 3- bandhati. [109] 19 Ekam samayam bhagava veranjayam viharati nalerupucimande 9-. Athakho paharado asurindo yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam atthasi . ekamantam thitam kho paharadam asurindam bhagava etadavoca api pana paharada asura mahasamudde abhiramantiti . abhiramanti bhante asura mahasamuddeti . kati pana paharada mahasamudde acchariya abbhutadhamma 10- ye disva disva asura mahasamudde abhiramantiti . attha bhante mahasamudde acchariya abbhutadhamma ye disva disva asura mahasamudde abhiramanti katame attha mahasamuddo bhante anupubbaninno anupubbapono @Footnote: 1 Ma. te . 2 Ma. subaddha ye . 3 Ma. phassena baddhati . 4 Ma. runnena. @5 Ma. akappena . 6 Ma. vanabhangena. 7 Ma. gandhena . 8 Ma. rasena. @9 Ma. nalerupucimandamule . 10 Ma. abbhuta dhamma. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page201.

Anupubbapabbharo nayatakeneva papato yampi bhante mahasamuddo anupubbaninno anupubbapono anupubbapabbharo nayatakeneva papato ayam bhante mahasamudde pathamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti. {109.1} Puna caparam bhante mahasamuddo thitadhammo velannativattati yampi bhante mahasamuddo thitadhammo velannativattati ayam bhante mahasamudde dutiyo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti . puna caparam bhante mahasamuddo na matena kunapena samvattati 1- yam hoti mahasamudde matam kunapam tam khippameva tiram vaheti thalam ussadeti 2- yampi bhante mahasamuddo na matena kunapena samvattati yam hoti mahasamudde matam kunapam tam khippameva tiram vaheti thalam ussadeti ayam bhante mahasamudde tatiyo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti. {109.2} Puna caparam bhante ya kaci mahanadiyo seyyathidam ganga yamuna aciravati sarabhu mahi ta mahasamuddam patva jahanti purimani namagottani mahasamuddotveva sankhayam gacchanti yampi bhante ya kaci mahanadiyo seyyathidam ganga yamuna aciravati sarabhu mahi ta mahasamuddam patva jahanti purimani namagottani mahasamuddotveva sankhayam gacchanti ayam bhante mahasamudde catuttho acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti. {109.3} Puna caparam bhante ya kaci 3- loke savantiyo @Footnote: 1 Ma. samvasati . 2 Ma. ussareti. evamuparipi . 3 Ma. ya ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page202.

Mahasamuddam appenti ya ca antalikkha dhara papatanti na tena mahasamuddassa unnattam 1- va purattam va pannayati yampi bhante ya kaci loke savantiyo mahasamuddam appenti ya ca antalikkha dhara papatanti na tena mahasamuddassa unnattam 1- va purattam va pannayati ayam bhante mahasamudde pancamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti. {109.4} Puna caparam bhante mahasamuddo ekaraso lonaraso yampi bhante mahasamuddo ekaraso lonaraso ayam bhante mahasamudde chattho acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti. {109.5} Puna caparam bhante mahasamuddo bahuratano anekaratano tatrimani ratanani seyyathidam mutta mani veduriyo sankho sila pavalam rajatam jatarupam lohitango 2- masaragallam yampi bhante mahasamuddo bahuratano anekaratano tatrimani ratanani seyyathidam mutta mani veduriyo sankho sila pavalam rajatam jatarupam lohitango 2- masaragallam ayam bhante mahasamudde sattamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti. {109.6} Puna caparam bhante mahasamuddo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta timitimingala timiramingala 3- asura naga gandhabba santi mahasamudde yojanasatikapi attabhava dviyojanasatikapi attabhava tiyojanasatikapi attabhava catuyojanasatikapi attabhava pancayojanasatikapi attabhava yampi bhante mahasamuddo @Footnote: 1 Ma. unattam . 2 Ma. lohitako . 3 Ma. timi timingalo timirapingalo. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page203.

Mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta timitimingala timiramingala asura naga gandhabba santi mahasamudde yojanasatikapi attabhava .pe. Tiyojanasatikapi catuyojanasatikapi pancayojanasatikapi attabhava ayam bhante mahasamudde atthamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti . ime kho bhante mahasamudde attha acchariya abbhutadhamma ye disva disva asura mahasamudde abhiramanti. {109.7} Api pana bhante bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramantiti. Abhiramanti paharada bhikkhu imasmim dhammavinayeti . kati pana bhante imasmim dhammavinaye acchariya abbhutadhamma ye disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramantiti . attha paharada imasmim dhammavinaye acchariya abbhutadhamma ye disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti katame attha seyyathapi paharada mahasamuddo anupubbaninno anupubbapono anupubbapabbharo nayatakeneva papato evameva kho paharada imasmim dhammavinaye anupubbasikkha anupubbakiriya anupubbapatipada nayatakeneva annapativedho yampi paharada imasmim dhammavinaye anupubbasikkha anupubbakiriya anupubbapatipada nayatakeneva annapativedho ayam paharada imasmim dhammavinaye pathamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti. {109.8} Seyyathapi paharada mahasamuddo thitadhammo velam nativattati evameva kho paharada yam maya savakanam sikkhapadam pannattam tam mama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page204.

Savaka jivitahetupi natikkamanti yampi paharada maya savakanam sikkhapadam pannattam tam mama savaka jivitahetupi natikkamanti ayam paharada imasmim dhammavinaye dutiyo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti. {109.9} Seyyathapi paharada mahasamuddo na matena kunapena samvattati 1- yam hoti mahasamudde matam kunapam tam khippameva tiram vaheti thalam ussadeti evameva kho paharada yo so puggalo dussilo papadhammo asucisankassarasamacaro paticchannakammanto assamano samanapatinno abrahmacari brahmacaripatinno antoputi avassuto kasambukajato 2- na tena sangho samvasati khippameva nam sannipatitva ukkhipati kincapi so hoti majjhe bhikkhusanghassa nisinno athakho so arakava sanghamha sangho ca tena yampi paharada yo puggalo dussilo papadhammo asucisankassarasamacaro paticchannakammanto assamano samanapatinno abrahmacari brahmacaripatinno antoputi avassuto kasambukajato na tena sangho samvasati khippamyeva nam sannipatitva ukkhipati kincapi so hoti majjhe bhikkhusanghassa nisinno athakho so arakava sanghamha sangho ca tena ayam paharada imasmim dhammavinaye tatiyo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti. {109.10} Seyyathapi paharada ya kaci mahanadiyo seyyathidam ganga yamuna aciravati sarabhu mahi ta mahasamuddam patva jahanti purimani namagottani @Footnote: 1 Ma. samvasati . 2 Ma. kasambujato. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page205.

Mahasamuddotveva sankhayam gacchanti evameva kho paharada cattarome vanna khattiya brahmana vessa sudda te tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajitva jahanti purimani namagottani samano sakyaputtiyotveva 1- sankhayam gacchanti yampi paharada cattarome vanna khattiya brahmana vessa sudda te tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajitva jahanti purimani namagottani samano sakyaputtiyotveva 1- sankhayam gacchanti ayampi paharada imasmim dhammavinaye catuttho acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti. {109.11} Seyyathapi paharada ya kaci loke savantiyo mahasamuddam appenti ya ca antalikkha dhara papatanti na tena mahasamuddassa unnattam va purattam va pannayati evameva kho paharada bahu cepi bhikkhu anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayanti na tena nibbanadhatuya unnattam va purattam va pannayati yampi paharada bahu cepi bhikkhu anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayanti na tena nibbanadhatuya unnattam va purattam va pannayati ayam paharada imasmim dhammavinaye pancamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti. {109.12} Seyyathapi paharada mahasamuddo ekaraso lonaraso evameva kho paharada ayam dhammavinayo ekaraso vimuttiraso yampi paharada ayam dhammavinayo ekaraso @Footnote: 1 Ma. samana sakyaputtiya tveva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page206.

Vimuttiraso ayam paharada imasmim dhammavinaye chattho acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti. {109.13} Seyyathapi paharada mahasamuddo bahuratano anekaratano tatrimani ratanani seyyathidam mutta mani veduriyo sankho sila pavalam rajatam jatarupam lohitango masaragallam evameva kho paharada ayam dhammavinayo bahuratano anekaratano tatrimani ratanani seyyathidam cattaro satipatthana cattaro sammappadhana cattaro iddhipada pancindriyani panca balani satta bojjhanga ariyo atthangiko maggo yampi paharada ayam dhammavinayo bahuratano anekaratano tatrimani ratanani seyyathidam cattaro satipatthana cattaro sammappadhana cattaro iddhipada pancindriyani panca balani satta bojjhanga ariyo atthangiko maggo ayam paharada imasmim dhammavinaye sattamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti. {109.14} Seyyathapi paharada mahasamuddo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta timitimingala timiramingala asura naga gandhabba santi mahasamudde yojanasatikapi attabhava dviyojanasatikapi attabhava tiyojanasatikapi attabhava catuyojanasatikapi attabhava pancayojanasatikapi attabhava evameva kho paharada ayam dhammavinayo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta sotapanno sotapattiphalasacchikiriyaya patipanno sakadagami

--------------------------------------------------------------------------------------------- page207.

Sakadagamiphalasacchikiriyaya patipanno anagami anagamiphala- sacchikiriyaya patipanno araha arahattaya patipanno yampi paharada ayam dhammavinayo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta sotapanno sotapattiphalasacchikiriyaya patipanno sakadagami sakadagamiphalasacchikiriyaya patipanno anagami anagamiphala- sacchikiriyaya patipanno araha arahattaya patipanno ayam paharada imasmim dhammavinaye atthamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti . ime kho paharada imasmim dhammavinaye attha acchariya abbhutadhamma ye disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramantiti. [110] 20 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati pubbarame migaramatupasade . tena kho pana samayena bhagava tadahuposathe bhikkhusanghaparivuto nisinno hoti . athakho ayasma anando abhikkantaya rattiya nikkhante pathame yame utthayasana ekamsam uttarasangam karitva yena bhagava tenanjalim panametva bhagavantam etadavoca abhikkanta bhante ratti nikkhanto pathamo yamo ciranisinno bhikkhusangho uddisatu bhante bhagava bhikkhunam patimokkhanti . evam vutte bhagava tunhi ahosi. {110.1} Dutiyampi kho ayasma anando abhikkantaya rattiya nikkhante majjhime yame utthayasana ekamsam uttarasangam karitva yena bhagava tenanjalim panametva bhagavantam etadavoca abhikkanta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page208.

Bhante ratti nikkhanto majjhimo yamo ciranisinno bhikkhusangho uddisatu bhante bhagava bhikkhunam patimokkhanti. Dutiyampi kho bhagava tunhi ahosi. {110.2} Tatiyampi kho ayasma anando abhikkantaya rattiya nikkhante pacchime yame uddhaste arune nandimukhiya rattiya utthayasana ekamsam uttarasangam karitva yena bhagava tenanjalim panametva bhagavantam etadavoca abhikkanta bhante ratti nikkhanto pacchimo yamo uddhastam arunam nandimukhi ratti ciranisinno bhikkhusangho uddisatu bhante bhagava bhikkhunam patimokkhanti. Aparisuddha ananda parisati. {110.3} Athakho ayasmato mahamoggallanassa etadahosi kim nu kho bhagava puggalam sandhaya evamaha aparisuddha ananda parisati athakho ayasma mahamoggallano sabbavantam bhikkhusangham cetasa ceto paricca manasakasi addasa kho ayasma mahamoggallano tam puggalam dussilam papadhammam asucisankassarasamacaram paticchannakammantam assamanam samanapatinnam abrahmacarim brahmacaripatinnam antoputim avassutam kasambukajatam majjhe bhikkhusanghassa nisinnam disva utthayasana yena so puggalo tenupasankami upasankamitva tam puggalam etadavoca utthehavuso ditthosi bhagavata natthi te bhikkhuhi saddhim samvasoti evam vutte so puggalo tunhi ahosi dutiyampi kho ayasma mahamoggallano tam puggalam etadavoca utthehavuso ditthosi bhagavata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page209.

Natthi te bhikkhuhi saddhim samvasoti dutiyampi kho so puggalo tunhi ahosi tatiyampi kho ayasma mahamoggallano tam puggalam etadavoca utthehavuso ditthosi bhagavata natthi te bhikkhuhi saddhim samvasoti tatiyampi kho so puggalo tunhi ahosi athakho ayasma mahamoggallano tam puggalam bahayam gahetva bahidvarakotthaka nikkhametva sucighatikam datva yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam etadavoca nikkhamito so bhante puggalo maya parisuddha parisa uddisatu bhante bhagava bhikkhunam patimokkhanti. Acchariyam moggallana abbhutam moggallana yavata bahagahanapi nama so moghapuriso agamissatiti athakho bhagava bhikkhu amantesi tumhevadani bhikkhave uposatham kareyyatha patimokkham uddiseyyatha na danaham bhikkhave ajjatagge [1]- patimokkham uddisissami atthanametam bhikkhave anavakaso yam tathagato aparisuddhaya parisaya patimokkham uddiseyya. {110.4} Atthime bhikkhave mahasamudde acchariya abbhutadhamma ye disva disva asura mahasamudde abhiramanti katame attha mahasamuddo bhikkhave anupubbaninno anupubbapono anupubbapabbharo nayatakeneva papato yampi bhikkhave mahasamuddo anupubbaninno anupubbapono anupubbapabbharo nayatakeneva papato ayam bhikkhave mahasamudde @Footnote: 1 Ma. uposatham karissami.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page210.

Pathamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti . yatha purimena tatha vittharo .pe. puna caparam bhikkhave mahasamuddo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta timitimingala timiramingala asura naga gandhabba santi mahasamudde yojanasatikapi attabhava .pe. pancayojanasatikapi attabhava yampi bhikkhave mahasamuddo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta timitimingala timiramingala asura naga gandhabba santi mahasamudde yojanasatikapi attabhava .pe. pancayojanasatikapi attabhava ayam bhikkhave mahasamudde atthamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva asura mahasamudde abhiramanti . ime kho bhikkhave mahasamudde attha acchariya abbhutadhamma ye disva disva asura mahasamudde abhiramanti. {110.5} Atthime 1- bhikkhave imasmim dhammavinaye acchariya abbhutadhamma ye disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti katame attha seyyathapi bhikkhave mahasamuddo anupubbaninno anupubbapono anupubbapabbharo nayatakeneva papato evameva kho bhikkhave imasmim dhammavinaye anupubbasikkha anupubbakiriya anupubbapatipada nayatakeneva annapativedho yampi bhikkhave imasmim dhammavinaye anupubbasikkha anupubbakiriya anupubbapatipada nayatakeneva annapativedho ayam bhikkhave imasmim dhammavinaye pathamo acchariyo abbhutadhammo yam disva @Footnote: 1 Ma. evameva kho bhikkhave attha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page211.

Disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti .pe. seyyathapi bhikkhave mahasamuddo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta timitimingala timiramingala asura naga gandhabba santi mahasamudde yojanasatikapi attabhava .pe. pancayojanasatikapi attabhava evameva kho bhikkhave ayam dhammavinayo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta sotapanno sotapattiphalasacchikiriyaya patipanno .pe. araha arahattaya patipanno yampi bhikkhave ayam dhammavinayo mahatam bhutanam avaso tatrime bhuta sotapanno sotapattiphalasacchikiriyaya patipanno .pe. araha arahattaya patipanno ayam bhikkhave imasmim dhammavinaye atthamo acchariyo abbhutadhammo yam disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramanti . ime kho bhikkhave attha acchariya abbhutadhamma ye disva disva bhikkhu imasmim dhammavinaye abhiramantiti. Mahavaggo dutiyo. Tassuddanam veranjasiho ajanna 1- khalunkena malani ca duta dve ca bandhananti 2- paharada uposathoti. --------- Gahapativaggo tatiyo [111] 21 Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane @Footnote: 1 Ma. veranjo siho ajannam . 2 Ma. duteyyam dve ca bandhana.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page212.

Kutagarasalayam . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi .pe. atthahi bhikkhave acchariyehi abbhutadhammehi samannagatam uggam gahapatim vesalikam dharethati . idamavoca bhagava idam vatvana sugato utthayasana viharam pavisi . athakho annataro bhikkhu pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena uggassa gahapatino vesalikassa nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi . athakho uggo gahapati vesaliko yena so bhikkhu tenupasankami upasankamitva tam bhikkhum abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho uggam gahapatim vesalikam so bhikkhu etadavoca atthahi kho tvam gahapati acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakato katame te gahapati attha acchariya abbhutadhamma yehi tvam samannagato bhagavata byakatoti . na kho aham bhante janami katamehi aham atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakato 1- api ca bhante yeme attha acchariya abbhutadhamma samvijjanti te 2- sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam gahapatiti kho so bhikkhu uggassa gahapatino vesalikassa paccassosi . uggo gahapati vesaliko etadavoca yadaham bhante bhagavantam pathamam duratova addasam saha dassaneneva me bhante bhagavato cittam pasidi ayam kho me bhante pathamo acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {111.1} So kho aham bhante pasannacitto bhagavantam payirupasim tassa me bhagava anupubbikatham @Footnote: 1 Ma. bayakatoti . 2 Ma. tam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page213.

Kathesi seyyathidam danakatham silakatham saggakatham kamanam adinavam okaram sankilesam nekkhamme anisamsam pakasesi yada mam bhagava annasi kallacittam muducittam vinivaranacittam udaggacittam pasannacittam atha ya buddhanam samukkamsika dhammadesana tam pakasesi dukkham samudayam nirodham maggam seyyathapi nama suddhavattham apagatakalakam sammadeva rajanam patigganheyya evameva kho me tasmimyeva asane virajam vitamalam dhammacakkhum udapadi yankinci samudayadhammam sabbantam nirodhadhammanti so kho aham bhante ditthadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogalhadhammo tinnavicikiccho vigatakathamkatho vesarajjappatto aparappaccayo satthu sasane tattheva buddhanca dhammanca sanghanca saranam agamasim brahmacariyapancamani ca sikkhapadani samadayim 1- ayam kho me bhante dutiyo acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {111.2} Tassa mayham bhante catasso komariyo pajapatiyo ahesum athakhvaham bhante yena ta pajapatiyo tenupasankamim upasankamitva ta pajapatiyo etadavocam maya kho bhaginiyo brahmacariyapancamani sikkhapadani samadinnani ya icchati sa imeva 2- bhoge bhunjatu punnani ca karotu sakani va natikulani gacchatu hoti va pana purisadhippayo 3- kassa vo dammiti evam vutte sa bhante jettha pajapati mam etadavoca itthannamassa mam ayyaputta purisassa dehiti athakho aham bhante tam purisam pakkosapetva vamena hatthena pajapatim @Footnote: 1 Ma. samadiyim. evamuparipi . 2 Ma. idheva. evamuparipi . 3 Ma. purisadhippaya. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page214.

Gahetva dakkhinena hatthena bhingaram gahetva tassa purisassa onojesim komarim kho panaham bhante danam pariccajanto nabhijanami cittassa annathattam ayam kho me bhante tatiyo acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {111.3} Samvijjanti kho pana me bhante kule bhoga te ca kho appativibhatta silavantehi kalyanadhammehi ayam kho me bhante catuttho acchariyo abbhutadhammo samvijjati . yam kho panaham bhante bhikkhum payirupasami sakkaccamyeva payirupasami no asakkaccam ayam kho me bhante pancamo acchariyo abbhutadhammo samvijjati . so ce me ayasma dhammam desesi sakkaccamyeva sunami no asakkaccam no ce me ayasma dhammam desesi ahamassa dhammam desemi ayam kho me bhante chattho acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {111.4} Anacchariyam kho pana mam bhante devata upasankamitva arocenti svakkhato gahapati bhagavata dhammoti evam vutte aham bhante ta devata evam vadami vadeyyatha va evam kho tumhe devate 1- no va vadeyyatha athakho svakkhato bhagavata dhammoti na kho panaham bhante abhijanami tatonidanam cittassa unnanti 2- mam va devata upasankamanti aham va devatahi saddhim sallapami ayam kho me bhante sattamo acchariyo abbhutadhammo samvijjati . yanimani bhante bhagavata desitani pancorambhagiyani sannojanani naham tesam kinci attani appahinam samanupassami @Footnote: 1 Ma. devata . 2 Ma. unnatim. Yu. unnatim. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page215.

Ayam kho me bhante atthamo acchariyo abbhutadhammo samvijjati . Ime kho bhante attha acchariya abbhutadhamma samvijjanti na ca kho aham janami katamehi caham 1- atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakatoti. {111.5} Athakho so bhikkhu uggassa gahapatino vesalikassa nivesane pindapatam gahetva utthayasana pakkami athakho so bhikkhu pacchabhattam pindapatapatikkanto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho so bhikkhu yavatako ahosi uggena gahapatina vesalikena saddhim kathasallapo tam sabbam bhagavato arocesi . Sadhu sadhu bhikkhu yathatam uggo gahapati vesaliko samma byakaramano byakareyya imeheva kho bhikkhu atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagato uggo gahapati vesaliko maya byakato imehi ca pana bhikkhu atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagatam uggam gahapatim vesalikam dharethati 2-. [112] 22 Ekam samayam bhagava vajjisu viharati hatthigame. Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi atthahi bhikkhave acchariyehi abbhutadhammehi samannagatam uggam gahapatim hatthigamakam dharethati . idamavoca bhagava idam vatvana sugato utthayasana viharam pavisi . athakho annataro bhikkhu pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya @Footnote: 1 Si. katamehipaham. Yu. katamehipaham . 2 Ma. dharehiti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page216.

Yena uggassa gahapatino hatthigamakassa nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi . athakho uggo gahapati hatthigamako yena so bhikkhu tenupasankami upasankamitva tam bhikkhum abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho uggam gahapatim hatthigamakam so bhikkhu etadavoca atthahi kho tvam gahapati acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakato katame te gahapati attha acchariya abbhutadhamma yehi tvam samannagato bhagavata byakatoti. {112.1} Na kho aham bhante janami katamehi atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakato api ca bhante ye me attha acchariya abbhutadhamma samvijjanti te sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam gahapatiti kho so bhikkhu uggassa gahapatino hatthigamakassa paccassosi . uggo gahapati hatthigamako etadavoca yadaham bhante nagavane paricaranto bhagavantam pathamam duratova addasam saha dassaneneva me bhante bhagavato cittam pasidi suramado ca pahiyyi ayam kho me bhante pathamo acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {112.2} So kho aham bhante pasannacitto bhagavantam payirupasim tassa me bhagava anupubbikatham kathesi seyyathidam danakatham silakatham saggakatham kamanam adinavam okaram sankilesam nekkhamme anisamsam pakasesi yada mam bhagava annasi kallacittam muducittam vinivaranacittam udaggacittam pasannacittam atha ya buddhanam samukkamsika

--------------------------------------------------------------------------------------------- page217.

Dhammadesana tam pakasesi dukkham samudayam nirodham maggam seyyathapi nama suddhavattham apagatakalakam sammadeva rajanam patigganheyya evameva kho me tasmimyeva asane virajam vitamalam dhammacakkhum udapadi yankinci samudayadhammam sabbantam nirodhadhammanti so kho aham bhante ditthadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogalhadhammo tinnavicikiccho vigatakathamkatho vesarajjappatto aparappaccayo satthu sasane tattheva buddhanca dhammanca sanghanca saranam agamasim brahmacariyapancamani ca sikkhapadani samadayim ayam kho me bhante dutiyo acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {112.3} Tassa mayham bhante catasso komariyo pajapatiyo ahesum athakhvaham bhante yena ta pajapatiyo tenupasankamim upasankamitva ta pajapatiyo etadavocam maya kho bhaginiyo brahmacariyapancamani sikkhapadani samadinnani ya icchati sa imeva bhoge bhunjatu punnani ca karotu sakani va natikulani gacchatu hoti va pana purisadhippayo kassa vo dammiti evam vutte sa bhante jettha pajapati mam etadavoca itthannamassa mam ayyaputta purisassa dehiti athakho aham bhante tam purisam pakkosapetva vamena hatthena pajapatim gahetva dakkhinena hatthena bhingaram gahetva tassa purisassa onojesim komarim kho panaham bhante danam pariccajanto nabhijanami cittassa annathattam ayam kho me bhante tatiyo acchariyo abbhutadhammo samvijjati . samvijjanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page218.

Kho pana me bhante kule bhoga te ca kho appativibhatta silavantehi kalyanadhammehi ayam kho me bhante catuttho acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {112.4} Yam kho panaham bhante bhikkhum payirupasami sakkaccamyeva payirupasami no asakkaccam so ce me ayasma dhammam desesi 1- sakkaccamyeva sunami no asakkaccam no ce me ayasma dhammam desesi 1- ahamassa dhammam desemi ayam kho me bhante pancamo acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {112.5} Anacchariyam kho pana me bhante sanghe nimantite devata upasankamitva arocenti asoko gahapati bhikkhu ubhatobhagavimutto asoko pannavimutto asoko kayasakkhi asoko ditthippatto asoko saddhavimutto asoko dhammanusari asoko saddhanusari asoko silava kalyanadhammo asoko dussilo papadhammoti sangham kho panaham bhante parivisanto nabhijanami evam cittam uppadento imassa va thokam demi imassa va bahukanti athakhvaham bhante samacittova demi ayam kho me bhante chattho acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {112.6} Anacchariyam kho pana mam bhante devata upasankamitva arocenti svakkhato gahapati bhagavata dhammoti evam vutte aham bhante ta devata evam vadami vadeyyatha va evam kho tumhe devate no va vadeyyatha athakho svakkhato bhagavata dhammoti na kho panaham bhante abhijanami tatonidanam cittassa unnanti mam va devata upasankamanti aham @Footnote: 1 Ma. deseti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page219.

Va devatahi saddhim sallapami ayam kho me bhante sattamo acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {112.7} Sace kho panaham bhante bhagavata 1- pathamataram kalam kareyyam anacchariyam kho panetam yammam bhagava evam byakareyya natthi tam samyojanam yena samyojanena samyutto uggo gahapati hatthigamako puna imam lokam agaccheyyati ayam kho me bhante atthamo acchariyo abbhutadhammo samvijjati. {112.8} Ime kho bhante attha acchariya abbhutadhamma samvijjanti na ca kho aham janami katamehi caham atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakatoti. {112.9} Athakho so bhikkhu uggassa gahapatino hatthigamakassa nivesane pindapatam gahetva utthayasana pakkami athakho so bhikkhu pacchabhattam pindapatapatikkanto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho so bhikkhu yavatako ahosi uggena gahapatina hatthigamakena saddhim kathasallapo tam sabbam bhagavato arocesi . sadhu sadhu bhikkhu yatha tam uggo gahapati hatthigamako samma byakaramano byakareyya imeheva kho bhikkhu atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagato uggo gahapati hatthigamako maya byakato imehi ca pana bhikkhu atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagatam uggam gahapatim hatthigamakam dharethati. @Footnote: 1 Ma. bhagavato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page220.

[113] 23 Ekam samayam bhagava alaviyam viharati aggalave cetiye. Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi sattahi bhikkhave acchariyehi abbhutadhammehi samannagatam hattham alavakam dharetha katamehi sattahi saddho bhikkhave hatthako alavako silava bhikkhave hatthako alavako hirima bhikkhave hatthako alavako ottappi bhikkhave hatthako alavako bahussuto bhikkhave hatthako alavako cagava bhikkhave hatthako alavako pannava bhikkhave hatthako alavako imehi kho bhikkhave sattahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagatam hatthakam alavakam dharethati . Idamavoca bhagava idam vatvana sugato utthayasana viharam pavisi. {113.1} Athakho annataro bhikkhu pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena hatthakassa alavakassa nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi . athakho hatthako alavako yena so bhikkhu tenupasankami upasankamitva tam bhikkhum abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho hatthakam alavakam so bhikkhu etadavoca {113.2} sattahi kho tvam avuso acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakato katamehi sattahi saddho bhikkhave hatthako alavako silava hirima ottappi bahussuto cagava pannava bhikkhave hatthako alavakoti imehi kho tvam avuso sattahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakatoti . Kaccittha bhante na koci gihi ahosi odatavasanoti . na hettha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page221.

Avuso koci gihi ahosi odatavasanoti . sadhu bhante yadettha na koci gihi ahosi odatavasanoti. {113.3} Athakho so bhikkhu hatthakassa alavakassa nivesane pindapatam gahetva utthayasana pakkami athakho so bhikkhu pacchabhattam pindapatapatikkanto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho so bhikkhu bhagavantam etadavoca {113.4} idhaham bhante pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena hatthakassa alavakassa nivesanam tenupasankamim upasankamitva pannatte asane nisidim athakho bhante hatthako alavako yenaham tenupasankami upasankamitva mam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinnam kho aham bhante hatthakam alavakam etadavocam sattahi kho tvam avuso acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakato katamehi sattahi saddho bhikkhave hatthako alavako silava hirima ottappi bahussuto cagava pannava bhikkhave hatthako alavakoti imehi kho tvam avuso sattahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagato bhagavata byakatoti evam vutte bhante hatthako alavako mam etadavoca kaccittha bhante na koci gihi ahosi odatavasanoti . na hettha avuso koci gihi ahosi odatavasanoti . sadhu bhante yadettha na koci gihi ahosi odatavasanoti . sadhu sadhu bhikkhu appiccho so [1]- @Footnote: 1 Ma. bhikkhu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page222.

Kulaputto santeyeva attani kusale dhamme na icchati parehi nayamane tenahi tvam bhikkhu imina 1- acchariyena abbhutadhammena samannagatam hatthakam alavakam dharehi yadidam .pe. Appicchatayati. [114] 24 Ekam samayam bhagava alaviyam viharati aggalave cetiye. Athakho hatthako alavako pancamattehi upasakasatehi parivuto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho hatthakam alavakam bhagava etadavoca mahati kho tyayam hatthaka parisa katham pana tvam hatthaka imam mahatim parisam sanganhasiti . yanimani bhante bhagavata desitani cattari sangahavatthuni tehaham 2- imam mahatim parisam sanganhami aham bhante yam janami ayam danena sangahetabboti tam danena sanganhami yam janami ayam peyyavacena 3- sangahetabboti tam peyyavacena 3- sanganhami yam janami ayam atthacariyaya sangahetabboti tam atthacariyaya sanganhami yam janami ayam samanattataya sangahetabboti tam samanattataya sanganhami samvijjante kho pana me bhante kule bhoga daliddassa kho no tatha sotabbam mannantiti. {114.1} Sadhu sadhu hatthaka yoni kho tyayam hatthaka mahatim parisam sangahetum yepi 4- hi keci hatthaka atitamaddhanam mahatim parisam sangahesum sabbe te imeheva catuhi sangahavatthuhi mahatim parisam sangahesum yepi hi keci hatthaka anagatamaddhanam mahatim parisam @Footnote: 1 Ma. iminapi atthamena . 2 Si. tenaham . 3 Ma. peyyavajjena . 4 Ma. ye.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page223.

Sanganhissanti sabbe te imeheva catuhi sangahavatthuhi mahatim parisam sanganhissanti yepi hi keci hatthaka etarahi mahatim parisam sanganhanti sabbe te imeheva catuhi sangahavatthuhi mahatim parisam sanganhantiti . athakho hatthako alavako bhagavata dhammiya kathaya sandassito samadapito samuttejito sampahamsito utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami. {114.2} Athakho bhagava acirapakkante hatthake alavake bhikkhu amantesi atthahi bhikkhave acchariyehi abbhutadhammehi samannagatam hatthakam alavakam dharetha katamehi atthahi saddho bhikkhave hatthako alavako silava hirima ottappi bahussuto cagava pannava bhikkhave hatthako alavako appiccho bhikkhave hatthako alavako imehi kho bhikkhave atthahi acchariyehi abbhutadhammehi samannagatam hatthakam alavakam dharethati. [115] 25 Ekam samayam bhagava sakkesu viharati kapilavatthusmim nigrodharame . athakho mahanamo sakko yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho mahanamo sakko bhagavantam etadavoca kittavata nu kho bhante upasako hotiti . yato kho mahanama buddham saranam gato hoti dhammam saranam gato hoti sangham saranam gato hoti ettavata kho mahanama upasako hotiti. {115.1} Kittavata pana bhante upasako silava hotiti. Yato kho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page224.

Mahanama upasako panatipata pativirato hoti adinnadana pativirato hoti kamesu micchacara pativirato hoti musavada pativirato hoti suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti ettavata kho mahanama upasako silava hotiti. {115.2} Kittavata pana bhante upasako attahitaya patipanno hoti no parahitayati . yato kho mahanama upasako attana ca saddhasampanno hoti no param saddhasampadaya samadapeti attana ca 1- silasampanno hoti no param silasampadaya samadapeti attana ca cagasampanno hoti no param cagasampadaya samadapeti attana ca bhikkhunam dassanakamo hoti no param bhikkhunam dassane samadapeti attana ca saddhammam sotukamo hoti no param saddhammassavane samadapeti attana ca sutanam dhammanam dharakajatiko hoti no param dhammadharanaya samadapeti attana ca sutanam dhammanam atthupaparikkhi 2- hoti no param atthupaparikkhaya samadapeti attana ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti no param dhammanudhammapatipattiya samadapeti ettavata kho mahanama upasako attahitaya patipanno hoti no parahitayati. {115.3} Kittavata pana bhante upasako attahitaya ca patipanno hoti parahitaya cati . yato kho mahanama upasako attana ca saddhasampanno hoti paranca saddhasampadaya samadapeti attana ca @Footnote: 1 Ma. attanava. evamuparipi . 2 Ma. atthupaparikkhita. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page225.

Silasampanno hoti paranca silasampadaya samadapeti attana ca cagasampanno hoti paranca cagasampadaya samadapeti attana ca bhikkhunam dassanakamo hoti paranca bhikkhunam dassane samadapeti attana ca saddhammam sotukamo hoti paranca saddhammassavane samadapeti attana ca sutanam dhammanam dharakajatiko hoti paranca dhammadharanaya samadapeti attana ca sutanam dhammanam atthupaparikkhi hoti paranca atthupaparikkhaya samadapeti attana ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti paranca dhammanudhammapatipattiya samadapeti ettavata kho mahanama upasako attahitaya ca patipanno hoti parahitaya cati. [116] 26 Ekam samayam bhagava rajagahe viharati jivakambavane. Athakho jivako komarabhacco yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho jivako komarabhacco bhagavantam etadavoca kittavata nu kho bhante upasako hotiti . yato kho jivaka buddham saranam gato hoti dhammam saranam gato hoti sangham saranam gato hoti ettavata kho jivaka upasako hotiti. {116.1} Kittavata pana bhante upasako silava hotiti . Yato kho jivaka upasako panatipata pativirato hoti .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page226.

Suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti ettavata kho jivaka upasako silava hotiti. {116.2} Kittavata pana bhante upasako attahitaya patipanno hoti no parahitayati . yato kho jivaka upasako attana ca saddhasampanno hoti no param saddhasampadaya samadapeti .pe. Attana ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti no param dhammanudhammapatipattiya samadapeti ettavata kho jivaka upasako attahitaya patipanno hoti no parahitayati. {116.3} Kittavata pana bhante upasako attahitaya ca patipanno hoti parahitaya cati. Yato kho jivaka upasako attana ca saddhasampanno hoti paranca saddhasampadaya samadapeti attana ca silasampanno hoti paranca silasampadaya samadapeti attana ca cagasampanno hoti paranca cagasampadaya samadapeti attana ca bhikkhunam dassanakamo hoti paranca bhikkhunam dassane samadapeti attana ca saddhammam sotukamo hoti paranca saddhammassavane samadapeti attana ca sutanam dhammanam dharakajatiko hoti paranca dhammadharanaya samadapeti attana ca sutanam dhammanam atthupaparikkhi hoti paranca atthupaparikkhaya samadapeti attana ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhamma- patipanno hoti paranca dhammanudhammapatipattiya samadapeti ettavata kho jivaka upasako attahitaya ca patipanno hoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page227.

Parahitaya cati. [117] 27 Atthimani bhikkhave balani . katamani attha ronnabala 1- bhikkhave daraka kodhabala matugama avudhabala cora issariyabala rajano ujjhattibala bala nijjhattibala pandita patisankhanabala bahussuta khantibala samanabrahmana . imani kho bhikkhave attha balaniti. [118] 28 Athakho ayasma sariputto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho ayasmantam sariputtam bhagava etadavoca kati nu kho sariputta khinasavassa bhikkhuno balani yehi balehi samannagato khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati . attha bhante khinasavassa bhikkhuno balani yehi balehi samannagato khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati katamani attha idha bhante khinasavassa bhikkhuno aniccato sabbe sankhara yathabhutam sammappannaya sudittha honti yampi bhante khinasavassa bhikkhuno aniccato sabbe sankhara yathabhutam sammappannaya sudittha honti idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {118.1} Puna caparam bhante khinasavassa bhikkhuno angarakasupama kama yathabhutam sammappannaya sudittha honti yampi bhante khinasavassa bhikkhuno @Footnote: 1 Ma. runnabala.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page228.

Angarakasupama kama yathabhutam sammappannaya sudittha honti idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {118.2} Puna caparam bhante khinasavassa bhikkhuno vivekaninnam cittam hoti vivekaponam vivekapabbharam vivekattham nekkhammabhiratam byantibhutam sabbaso asavatthaniyehi dhammehi yampi bhante khinasavassa bhikkhuno vivekaninnam cittam hoti vivekaponam vivekapabbharam vivekattham nekkhammabhiratam byantibhutam sabbaso asavatthaniyehi dhammehi idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {118.3} Puna caparam bhante khinasavassa bhikkhuno cattaro satipatthana bhavita honti subhavita yampi bhante khinasavassa bhikkhuno cattaro satipatthana bhavita honti subhavita idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {118.4} Puna caparam bhante khinasavassa bhikkhuno cattaro iddhipada bhavita honti subhavita .pe. pancindriyani bhavitani honti subhavitani satta bojjhanga bhavita honti subhavita ariyo atthangiko maggo bhavito hoti subhavito yampi bhante khinasavassa bhikkhuno ariyo atthangiko maggo bhavito hoti subhavito idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page229.

Asavanam khayam patijanati khina me asavati . imani kho bhante attha khinasavassa bhikkhuno balani yehi balehi samannagato khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. [119] 29 Khanakicco loko khanakicco lokoti bhikkhave assutava puthujjano bhasati no ca kho so janati khanam va akkhanam va atthime bhikkhave akkhana asamaya brahmacariyavasaya katame attha idha bhikkhave tathagato ca loke uppanno hoti araham sammasambuddho vijja caranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagava dhammo ca desiyati upasamiko 1- parinibbaniko sambodhagami sugatappavedito ayanca puggalo nirayam upapanno hoti ayam bhikkhave pathamo akkhano asamayo brahmacariyavasaya. {119.1} Puna caparam bhikkhave tathagato ca loke uppanno hoti .pe. sattha devamanussanam buddho bhagava dhammo ca desiyati upasamiko parinibbaniko sambodhagami sugatappavedito ayanca puggalo tiracchanayonim upapanno hoti .pe. ayanca puggalo pittivisayam upapanno hoti .pe. ayanca puggalo annataram dighayukam devanikayam upapanno hoti .pe. ayanca puggalo paccantimesu janapadesu paccajato hoti so ca hoti avinnataresu milakkhusu 2- yattha natthi gati bhikkhunam bhikkhuninam upasakanam upasikanam .pe. Ayanca puggalo majjhimesu janapadesu paccajato hoti so ca hoti @Footnote: 1 Ma. opasamiko. evamuparipi . 2 Ma. milakkhesu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page230.

Micchaditthiko viparitadassano natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako natthi ayam loko natthi paro loko natthi mata natthi pita natthi satta opapatika natthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti .pe. ayanca puggalo majjhimesu janapadesu paccajato hoti so ca hoti duppanno jalo elamugo na patibalo subhasitadubbhasitassa atthamannatum ayam bhikkhave sattamo akkhano asamayo brahmacariyavasaya. {119.2} Puna caparam bhikkhave tathagato ca loke anuppanno hoti araham sammasambuddho .pe. sattha devamanussanam buddho bhagava dhammo ca na desiyati upasamiko parinibbaniko sambodhagami sugatappavedito ayanca puggalo majjhimesu janapadesu paccajato hoti so ca hoti pannava ajalo anelamugo patibalo subhasitadubbhasitassa atthamannatum ayam bhikkhave atthamo akkhano asamayo brahmacariyavasaya . ime kho bhikkhave attha akkhana asamaya brahmacariyavasaya. Eko 1- ca kho bhikkhave khano ca samayo ca brahmacariyavasaya katamo eko idha bhikkhave tathagato loke uppanno hoti araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagava dhammo ca desiyati upasamiko parinibbaniko sambodhagami sugatappavedito ayanca puggalo @Footnote: 1 ekova.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page231.

Majjhimesu janapadesu paccajato hoti so ca hoti pannava ajalo anelamugo patibalo subhasitadubbhasitassa atthamannatum ayam bhikkhave eko 1- khano ca samayo ca brahmacariyavasayati. Manussalokam 2- laddhana saddhamme suppavedite ye khanam nadhigacchanti atinamenti te khanam bahuhi akkhana vutta puggalassantarayika 3- kadaci karahaci loke uppajjanti tathagata tayidam sammukhibhutam yam lokasmim sudullabham manussapatilabho ca saddhammassa ca desana alam vayamitum tattha atthakamena 4- jantuna katham vijanna saddhammam khano vo 5- ma upajjhaga khanatita hi socanti nirayamhi samappita idha ce na viradheti saddhammassa niyamatam vanijova atitattho cirattanutapissati avijjanivuto poso saddhammam aparadhiko jatimaranasamsaram ciram paccanubhossati ye ca laddha manussattam saddhamme suppavedite akamsu satthu vacanam karissanti karonti va khanam paccavidum loke brahmacariyam anuttaram ye maggam patipajjimsu tathagatappaveditam @Footnote: 1 Ma. ekova . 2 Ma. manussalabham . 3 Ma. maggassa antarayika . 4 Ma. attakamena. @5 Ma. ve.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page232.

Ye samvara cakkhumata desitadiccabandhuna tesu gutto sada sato viharetha 1- anavassuto sabbe anusaye chetva maradheyyasaranuge 2- te ve paragata 3- loke ye patta asavakkhayanti. [120] 30 Ekam samayam bhagava bhaggesu viharati sumsumaragire 4- bhesakalavane migadaye. {120.1} Tena kho pana samayena ayasma anuruddho cetisu viharati pacinavamsadaye athakho ayasmato anuruddhassa rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi appicchassayam dhammo nayam dhammo mahicchassa santutthassayam dhammo nayam dhammo asantutthassa pavivittassayam dhammo nayam dhammo sanganikaramassa araddhaviriyassayam dhammo nayam dhammo kusitassa upatthitassatissayam dhammo nayam dhammo mutthassatissa samahitassayam dhammo nayam dhammo asamahitassa pannavato ayam dhammo nayam dhammo duppannassati. {120.2} Athakho bhagava ayasmato anuruddhassa cetasa cetoparivitakkamannaya seyyathapi nama balava puriso samminjitam va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya evameva bhaggesu sumsumaragire bhesakalavane migadaye antarahito cetisu pacinavamsadaye ayasmato anuruddhassa sammukhe paturahosi nisidi bhagava pannatte asane . Ayasmapi kho anuruddho bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. @Footnote: 1 Ma. vihare . 2 Ma. maradheyyaparanuge . 3 Ma. parangata. @4 Ma. sabbattha susmaragire.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page233.

Ekamantam nisinnam kho ayasmantam anuruddham bhagava etadavoca sadhu sadhu anuruddha sadhu kho tvam anuruddha yantam mahapurisavitakkam vitakkesi appicchassayam dhammo nayam dhammo mahicchassa santutthassayam dhammo nayam dhammo asantutthassa pavivittassayam dhammo nayam dhammo sanganikaramassa araddhaviriyassayam dhammo nayam dhammo kusitassa upatthitassatissayam dhammo nayam dhammo mutthassatissa samahitassayam dhammo nayam dhammo asamahitassa pannavato ayam dhammo nayam dhammo duppannassati tenahi tvam anuruddha imam atthamam mahapurisavitakkam vitakkehi nippapancaramassayam dhammo nippapancaratino nayam dhammo papancaramassa papancaratinoti. {120.3} Yato kho tvam anuruddha ime attha mahapurisavitakke 1- vitakkessasi tato tvam anuruddha yavadeva akankhissasi vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharissasi . yato kho tvam anuruddha ime attha mahapurisavitakke vitakkessasi tato tvam anuruddha yavadeva akankhissasi vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyajjhanam upasampajja viharissasi . yato kho tvam anuruddha ime attha mahapurisavitakke vitakkessasi tato tvam anuruddha yavadeva akankhissasi pitiya ca viraga upekkhako ca viharissasi sato ca sampajano sukhanca kayena patisamvedessasi 2- yantam ariya acikkhanti @Footnote: 1 Si. Yu. satta mahapurisavitakke . 2 Ma. patisamvedissasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page234.

Upekkhako satima sukhavihariti tatiyajjhanam upasampajja viharissasi . Yato kho tvam anuruddha ime attha mahapurisavitakke vitakkessasi tato tvam anuruddha yavadeva akankhissasi sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catutthajjhanam upasampajja viharissasi. {120.4} Yato kho tvam anuruddha ime ca attha mahapurisavitakke vitakkessasi imesanca catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi bhavissasi akicchalabhi akasiralabhi tato tuyham anuruddha seyyathapi nama gahapatissa va gahapatiputtassa va nanarattanam dussanam dussakarandako puro evameva te pamsukulacivaram khayissati santutthassa viharato ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa. {120.5} Yato kho tvam anuruddha ime ca attha mahapurisavitakke vitakkessasi imesanca catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi bhavissasi akicchalabhi akasiralabhi tato tuyham anuruddha seyyathapi nama gahapatissa va gahapatiputtassa va salinam odano vicitakalako anekasupo anekabyanjano evameva te pindiyalopabhojanam khayissati santutthassa viharato ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa. {120.6} Yato kho tvam anuruddha ime ca attha mahapurisavitakke vitakkessasi imesanca catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi bhavissasi akicchalabhi akasiralabhi tato tuyham anuruddha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page235.

Seyyathapi nama gahapatissa va gahapatiputtassa va kutagaram ullittavalittam nivatam phusitaggalam pihitavatapanam evameva te rukkhamulasenasanam khayissati santutthassa viharato ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa. {120.7} Yato kho tvam anuruddha ime ca attha mahapurisavitakke vitakkessasi imesanca catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhamma- sukhaviharanam nikamalabhi bhavissasi akicchalabhi akasiralabhi tato tuyham anuruddha seyyathapi nama gahapatissa va gahapatiputtassa va pallanko gonakatthato patikatthato patalikatthato kadalimigapavarapaccattharano sauttaracchado ubhatolohitakupadhano evameva te tinasantharakasayanasanam khayissati santutthassa viharato ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa. {120.8} Yato kho tvam anuruddha ime ca attha mahapurisavitakke vitakkessasi imesanca catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi bhavissasi akicchalabhi akasiralabhi tato tuyham anuruddha seyyathapi nama gahapatissa va gahapatiputtassa va nanabhesajjani seyyathidam sappi navanitam telam madhu phanitam evameva te putimuttabhesajjam khayissati santutthassa viharato ratiya aparitassaya phasuviharaya okkamanaya nibbanassa . tenahi tvam anuruddha ayatikampi vassavasam idheva cetisu pacinavamsadaye vihareyyasiti . Evam bhanteti kho ayasma anuruddho bhagavato paccassosi. {120.9} Athakho bhagava ayasmantam anuruddham imina ovadena ovaditva seyyathapi nama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page236.

Balava puriso samminjitam va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya evameva cetisu pacinavamsadaye antarahito bhaggesu sumsumaragire bhesakalavane migadaye paturahosi nisidi bhagava pannatte asane nisajja kho bhagava bhikkhu amantesi attha vo bhikkhave mahapurisavitakke desissami tam sunatha .pe. katame ca bhikkhave attha mahapurisavitakka appicchassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo mahicchassa santutthassa bhikkhave dhammo nayam dhammo asantutthassa pavivittassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo sanganikaramassa araddhaviriyassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo kusitassa upatthitassatissayam bhikkhave dhammo nayam dhammo mutthassatissa samahitassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo asamahitassa pannavato ayam bhikkhave dhammo nayam dhammo duppannassa nippapancaramassayam bhikkhave dhammo nippapancaratino nayam dhammo papancaramassa papancaratino. Appicchassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo mahicchassati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu appiccho samano appicchoti mam janeyyunti na icchati santuttho samano santutthoti mam janeyyunti na icchati pavivitto samano pavivittoti mam janeyyunti na icchati araddhaviriyo samano araddhaviriyoti mam janeyyunti na icchati upatthitassati samano upatthitassatiti mam janeyyunti na icchati samahito samano

--------------------------------------------------------------------------------------------- page237.

Samahitoti mam janeyyunti na icchati pannava samano pannavati mam janeyyunti na icchati nippapancaramo samano nippapancaramoti mam janeyyunti na icchati appicchassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo mahicchassati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {120.10} Santutthassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo asantutthassati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu santuttho hoti itaritaracivarapindapatasenasanagilanapaccaya- bhesajjaparikkharena santutthassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo asantutthassati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {120.11} Pavivittassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo sanganikaramassati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato bhavanti upasankamitaro bhikkhu bhikkhuniyo upasaka upasikayo rajano rajamahamatta titthiya titthiyasavaka tatra bhikkhu vivekaninnena cittena vivekaponena vivekapabbharena vivekatthena nekkhammabhiratena annadatthu uyyojanikapatisamyuttamyeva katham katta hoti pavivittassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo sanganikaramassati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {120.12} Araddhaviriyassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo kusitassati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page238.

Upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu araddhaviriyassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo kusitassati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {120.13} Upatthitassatissayam bhikkhave dhammo nayam dhammo mutthassatissati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu satima hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita upatthitassatissayam bhikkhave dhammo nayam dhammo mutthassatissati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {120.14} Samahitassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo asamahitassati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kamehi .pe. catutthajjhanam upasampajja viharati samahitassayam bhikkhave dhammo nayam dhammo asamahitassati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {120.15} Pannavato ayam bhikkhave dhammo nayam dhammo duppannassati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya pannavato ayam bhikkhave dhammo nayam dhammo duppannassati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {120.16} Nippapancaramassayam bhikkhave dhammo nippapancaratino nayam dhammo papancaramassa papancaratinoti iti kho panetam vuttam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page239.

Kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhuno papancanirodhe cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati nippapancaramassayam bhikkhave dhammo nippapancaratino nayam dhammo papancaramassa papancaratinoti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. {120.17} Athakho ayasma anuruddho ayatikampi vassavasam tattheva cetisu pacinavamsadaye vihasi athakho ayasma anuruddho eko vupakattho appamatto atapi pahitatto viharanto na cirasseva yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihasi khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati abbhannasi annataro ca panayasma anuruddho arahatam ahosi 1- athakho ayasma anuruddho arahattappatto tayam velayam ima gathayo abhasi. Mama sankappamannaya sattha loke anuttaro manomayena kayena iddhiya upasankami yatha me ahu sankappo tato uttari desayi nippapancarato buddho nippapancam adesayi tassaham dhammamannaya vihasim sasane rato tisso vijja anuppatta katam buddhassa sasananti. Gahapativaggo tatiyo. @Footnote: 1 Ma. ahositi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page240.

Tassuddanam bhavati 1- dve ugga dve ca hatthaka mahanamena jivako dve bala akkhana vutta anuruddhena te dasati. ------------- Danavaggo catuttho [121] 31 Atthimani bhikkhave danani . Katamani attha asajja danam deti bhaya danam deti adasi meti danam deti dassati meti danam deti sahu dananti danam deti aham pacami ime na pacanti narahami pacanto apacantanam danam na datunti danam deti imam me danam dadato kalyano kittisaddo abbhuggacchatiti danam deti cittalankaracittaparikkharattham danam deti . imani kho bhikkhave attha dananiti. [122] 32 Saddha hiriyam kusalanca danam dhamma ete sappurisanuyata etanhi maggam diviyam vadanti etena hi gacchati devalokanti. [123] 33 Atthimani bhikkhave danavatthuni . katamani attha chanda danam deti dosa danam deti moha danam deti bhaya danam deti dinnapubbam katapubbam pitupitamahehi narahasim 2- poranam kulavamsam hapetunti danam deti imaham danam datva kayassa bheda parammarana @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Ma. narahami.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page241.

Sugatim saggam lokam upapajjissamiti danam deti imam me danam dadato cittam pasidati attamanata somanassam upajayatiti danam deti cittalankaracittaparikkharattham danam deti . imani kho bhikkhave attha danavatthuniti. [124] 34 Atthangasamannagate bhikkhave khette bijam vuttam namahapphalam hoti namahassadam naphatiseyyanti 1- . katham atthangasamannagatam 2- idha bhikkhave khettam unnamininnami 3- ca hoti pasanasakkharillanca 4- hoti usaranca hoti na ca gambhirasitam hoti na ayasampannam hoti na apayasampannam hoti na matikasampannam hoti na mariyadasampannam hoti evam atthangasamannagate bhikkhave khette bijam vuttam namahapphalam hoti namahassadam naphatiseyyanti . evameva kho bhikkhave atthangasamannagatesu samanabrahmanesu danam dinnam namahapphalam hoti namahanisamsam namahajutikam namahavippharam . katham atthangasamannagata idha bhikkhave samanabrahmana micchaditthika honti micchasankappa micchavaca micchakammanta micchaajiva micchavayama micchasatino micchasamadhino evam atthangasamannagatesu bhikkhave samanabrahmanesu danam dinnam namahapphalam hoti namahanisamsam namahajutikam namahavippharam. {124.1} Atthangasamannagate ca bhikkhave khette bijam vuttam mahapphalam hoti @Footnote: 1-5 Ma. itisaddo natthi. 2 Ma. -samannagate . 3 Ma. unnamaninnami. @4 Ma. pasanasakkharikanca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page242.

Mahassadam phatiseyyanti 1-. Katham atthangasamannagatam 2- idha bhikkhave khettam anunnamininnami 3- ca hoti apasanasakkharillanca 4- hoti anusaranca hoti gambhirasitam hoti ayasampannam hoti apayasampannam hoti matikasampannam hoti mariyadasampannam hoti evam atthangasamannagate bhikkhave khette bijam vuttam mahapphalam hoti mahassadam phatiseyyanti 5-. Evameva kho bhikkhave atthangasamannagatesu samanabrahmanesu danam dinnam mahapphalam hoti mahanisamsam mahajutikam mahavippharam . Katham atthangasamannagata 6- idha bhikkhave samanabrahmana sammaditthika honti sammasankappa sammavaca sammakammanta sammaajiva sammavayama sammasatino sammasamadhino evam atthangasamannagatesu bhikkhave samanabrahmanesu danam dinnam mahapphalam hoti mahanisamsam mahajutikam mahavippharanti. Yathapi khette sampanne pavutta bijasampada deve sampadayantamhi hoti dhannaya sampada anitisampada hoti virulhi bhavati sampada vepullam sampada hoti phalam ve hoti sampada evam sampannasilesu dinna bhojanasampada sampadanam upaneti sampannam hissa tam katam tasma sampadamakankhi sampannatthudha puggalo @Footnote: 1-5 Ma. itisaddo natthi . 2 Ma. -samannagate . 3 Ma. anunnamaninnami. @4 Ma. apasanasakkharikanca . 6 Ma. -samannagatesu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page243.

Sampannapanne sevetha evam ijjhanti sampada vijjacaranasampanno laddha cittassa sampadam karoti kammasampadam labhati catthasampadam lokam natva yathabhutam pappuyya ditthisampadam maggasampadamagamma yati sampannamanaso odhunitva malam sabbam patva nibbanasampadam muccati sabbadukkhehi sa hoti sabbasampadati. [125] 35 Atthima bhikkhave danupapattiyo . katama attha idha bhikkhave ekacco danam deti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandhavilepanam seyyavasatham padipeyyam so yam deti tam paccasimsati so passati khattiyamahasale va brahmanamahasale va gahapatimahasale va pancahi kamagunehi samappite samangibhute paricarayamane tassa evam hoti aho vataham kayassa bheda parammarana khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va sahabyatam upapajjeyyanti so tam cittam padahati tam cittam adhitthati tam cittam bhaveti tassa tam cittam hinedhimuttam uttarim abhavitam [1]- kayassa bheda parammarana khattiyamahasalanam va brahmanamahasalanam va gahapatimahasalanam va sahabyatam upapajjati tanca kho silavato vadami no dussilassa ijjhati bhikkhave silavato cetopanidhi suddhatta 2- . idha pana bhikkhave ekacco @Footnote: 1 Ma. tatrupapattiya samvattati. evamidisesu thanesupi . 2 Ma. visuddhatta. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page244.

Danam deti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandhavilepanam seyyavasatham padipeyyam so yam deti tam paccasimsati tassa sutam hoti catummaharajika deva dighayuka vannavanto sukhabahulati tassa evam hoti aho vataham kayassa bheda parammarana catummaharajikanam devanam sahabyatam upapajjeyyanti so tam cittam padahati tam cittam adhitthati tam cittam bhaveti tassa tam cittam hinedhimuttam uttarim abhavitam kayassa bheda parammarana catummaharajikanam devanam sahabyatam upapajjati tanca kho silavato vadami no dussilassa ijjhati bhikkhave silavato cetopanidhi suddhatta. {125.1} Idha pana bhikkhave ekacco danam deti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandhavilepanam seyyavasatham padipeyyam so yam deti tam paccasimsati tassa sutam hoti tavatimsa deva .pe. yama deva tusita deva nimmanarati deva paranimmitavasavatti deva dighayuka vannavanto sukhabahulati tassa evam hoti aho vataham kayassa bheda parammarana paranimmitavasavattinam devanam sahabyatam upapajjeyyanti so tam cittam padahati tam cittam adhitthati tam cittam bhaveti tassa tam cittam hinedhimuttam uttarim abhavitam kayassa bheda parammarana paranimmitavasavattinam devanam sahabyatam upapajjati tanca kho silavato vadami no dussilassa ijjhati bhikkhave silavato cetopanidhi suddhatta . idha pana bhikkhave

--------------------------------------------------------------------------------------------- page245.

Ekacco danam deti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandhavilepanam seyyavasatham padipeyyam so yam deti tam paccasimsati tassa sutam hoti brahmakayika deva dighayuka vannavanto sukhabahulati tassa evam hoti aho vataham kayassa bheda parammarana brahmakayikanam devanam sahabyatam upapajjeyyanti so tam cittam padahati tam cittam adhitthati tam cittam bhaveti tassa tam cittam hinedhimuttam uttarim abhavitam kayassa bheda parammarana brahmakayikanam devanam sahabyatam upapajjati tanca kho silavato vadami no dussilassa vitaragassa no saragassa ijjhati bhikkhave silavato cetopanidhi vitaragatta . ima kho bhikkhave attha danupapattiyoti [126] 36 Tinimani bhikkhave punnakiriyavatthuni . katamani tini danamayam punnakiriyavatthu 1- silamayam punnakiriyavatthu bhavanamayam punnakiriyavatthu . idha bhikkhave ekaccassa danamayam punnakiriyavatthu parittam katam hoti silamayam punnakiriyavatthu parittam katam hoti bhavanamayam punnakiriyavatthu nabhisambhoti so kayassa bheda parammarana manussadobhagyam upapajjati. {126.1} Idha pana bhikkhave ekaccassa danamayam punnakiriyavatthu mattaso katam hoti silamayam punnakiriyavatthu mattaso katam hoti bhavanamayam punnakiriyavatthu nabhisambhoti so kayassa bheda parammarana manussasobhagyam upapajjati . idha pana @Footnote: 1 Si. Yu. punnakiriyavatthum. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page246.

Bhikkhave ekaccassa danamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti silamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti bhavanamayam punnakiriyavatthu nabhisambhoti so kayassa bheda parammarana catummaharajikanam devanam sahabyatam upapajjati tatra bhikkhave cattaro maharajano danamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva silamayam punnakiriyavatthu atirekam karitva catummaharajike deve dasahi thanehi adhigganhanti dibbena ayuna dibbena vannena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipateyyena dibbehi rupehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi photthabbehi. {126.2} Idha pana bhikkhave ekaccassa danamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti silamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti bhavanamayam punnakiriyavatthu nabhisambhoti so kayassa bheda parammarana tavatimsanam devanam sahabyatam upapajjati tatra bhikkhave sakko devanamindo danamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva silamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva tavatimse deve dasahi thanehi adhigganhati dibbena ayuna .pe. Dibbehi photthabbehi. {126.3} Idha pana bhikkhave ekaccassa danamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti silamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti bhavanamayam punnakiriyavatthu nabhisambhoti so kayassa bheda parammarana yamanam devanam sahabyatam upapajjati tatra bhikkhave suyamo devaputto danamayam punnakiriyavatthum atirekam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page247.

Karitva silamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva yame deve dasahi thanehi adhigganhati dibbena ayuna .pe. dibbehi photthabbehi. {126.4} Idha pana bhikkhave ekaccassa danamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti silamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti bhavanamayam punnakiriyavatthu nabhisambhoti so kayassa bheda parammarana tusitanam devanam sahabyatam upapajjati tatra bhikkhave santusito devaputto danamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva silamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva tusite deve dasahi thanehi adhigganhati dibbena ayuna .pe. Dibbehi photthabbehi. {126.5} Idha pana bhikkhave ekaccassa danamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti silamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti bhavanamayam punnakiriyavatthu nabhisambhoti so kayassa bheda parammarana nimmanaratinam devanam sahabyatam upapajjati tatra bhikkhave sunimmito devaputto danamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva silamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva nimmanarati deve dasahi thanehi adhigganhati dibbena ayuna .pe. Dibbehi photthabbehi. {126.6} Idha pana bhikkhave ekaccassa danamayam punnakiriyavatthu adhimattam katam hoti silamayam punnakirayavatthu adhimattam katam hoti bhavanamayam punnakiriyavatthu nabhisambhoti so kayassa bheda parammarana paranimmitavasavattinam devanam sahabyatam upapajjati tatra bhikkhave paranimmitavasavatti devaputto danamayam punnakiriyavatthum

--------------------------------------------------------------------------------------------- page248.

Atirekam karitva silamayam punnakiriyavatthum atirekam karitva paranimmitavasavatti deve dasahi thanehi adhigganhati dibbena ayuna dibbena vannena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipateyyena dibbehi rupehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi photthabbehi. Imani kho bhikkhave tini punnakiriyavatthuniti. [127] 37 Atthimani bhikkhave sappurisadanani . katamani attha sucim deti panitam deti kalena deti kappiyam deti viceyya deti abhinham deti dadam cittam pasadeti datva attamano hoti . imani kho bhikkhave attha sappurisadananiti. Sucim panitam kalena kappiyam panabhojanam abhinham dadati danani 1- sukhettesu 2- brahmacarisu neva 3- vippatisariyam 4- cajitva amisam bahum evam dinnani danani vannayanti vipassino evam yajitva medhavi saddho muttena cetasa abyapajjham sukham lokam pandito upapajjatiti. [128] 38 Sappuriso bhikkhave kule jayamano bahuno janassa atthaya hitaya sukhaya hoti matapitunam atthaya hitaya sukhaya hoti puttadarassa atthaya hitaya sukhaya hoti dasakammakaraporisassa atthaya hitaya sukhaya hoti mittamaccanam atthaya hitaya sukhaya hoti pubbapetanam atthaya hitaya sukhaya hoti @Footnote: 1 Ma. danam . 2 Si. Yu. sukhette . 3 Si. Yu. na ca . 4 Ma. vippatisarassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page249.

Ranno atthaya hitaya sukhaya hoti devatanam atthaya hitaya sukhaya hoti samanabrahmananam atthaya hitaya sukhaya hoti . seyyathapi bhikkhave mahamegho sabbasassani sampadento bahuno janassa atthaya hitaya .pe. Hoti evameva kho bhikkhave sappuriso kule jayamano bahuno janassa atthaya hitaya sukhaya hoti matapitunam atthaya hitaya sukhaya hoti puttadarassa atthaya hitaya sukhaya hoti dasakammakaraporisassa atthaya hitaya sukhaya hoti mittamaccanam atthaya hitaya sukhaya hoti pubbapetanam atthaya hitaya sukhaya hoti ranno atthaya hitaya sukhaya hoti devatanam atthaya hitaya sukhaya hoti samanabrahmananam atthaya hitaya sukhaya hotiti. Bahunam 1- vata atthaya sappanno gharamavasam mataram pitaram pubbe rattindivamatandito pujeti sahadhammena pubbe katamanussaram anagare pabbajite apape brahmacarino 2- nivitthasaddho pujeti natva dhamme ca pesalo ranno hito devahito natinam sakhinam hito sabbesam sa 3- hito hoti saddhamme supatitthito vineyya maccheramalam sa lokam bhajate sivanti. [129] 39 Atthime bhikkhave punnabhisanda kusalabhisanda @Footnote: 1 Si. Yu. bahunnam . 2 Ma. apace brahmacariyo . 3 Ma. so.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page250.

Sukhassahara sovaggika sukhavipaka saggasamvattanika itthaya kantaya manapaya hitaya sukhaya samvattanti . katame attha idha bhikkhave ariyasavako buddham saranam gato hoti ayam bhikkhave pathamo punnabhisando kusalabhisando sukhassaharo sovaggiko sukhavipako saggasamvattaniko itthaya kantaya manapaya hitaya sukhaya samvattati. {129.1} Puna caparam bhikkhave ariyasavako dhammam saranam gato hoti ayam bhikkhave dutiyo punnabhisando .pe. samvattati . Puna caparam bhikkhave ariyasavako sangham saranam gato hoti ayam bhikkhave tatiyo punnabhisando kusalabhisando sukhassaharo sovaggiko sukhavipako saggasamvattaniko itthaya kantaya manapaya hitaya sukhaya samvattati. {129.2} Pancimani bhikkhave danani mahadanani aggannani rattannani vamsannani poranani asankinnani asankinnapubbani na sankiyanti na sankiyissanti appatikutthani samanehi brahmanehi vinnuhi katamani panca idha bhikkhave ariyasavako panatipatam pahaya panatipata pativirato hoti panatipata pativirato bhikkhave ariyasavako aparimananam sattanam abhayam deti averam deti abyapajjham deti aparimananam sattanam abhayam datva averam datva abyapajjham datva aparimanassa abhayassa averassa abyapajjhassa bhagi hoti idam bhikkhave pathamam danam mahadanam aggannam rattannam vamsannam poranam asankinnam asankinnapubbam na sankiyati na sankiyissati appatikuttham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page251.

Samanehi brahmanehi vinnuhi ayam bhikkhave catuttho punnabhisando kusalabhisando sukhassaharo sovaggiko sukhavipako saggasamvattaniko itthaya kantaya manapaya hitaya sukhaya samvattati. {129.3} Puna caparam bhikkhave ariyasavako adinnadanam pahaya adinnadana pativirato hoti .pe. kamesu micchacaram pahaya kamesu micchacara pativirato hoti .pe. musavadam pahaya musavada pativirato hoti .pe. suramerayamajjapamadatthanam pahaya suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti suramerayamajjapamadatthana pativirato bhikkhave ariyasavako aparimananam sattanam abhayam deti averam deti abyapajjham deti aparimananam sattanam abhayam datva averam datva abyapajjham datva aparimanassa abhayassa averassa abyapajjhassa bhagi hoti idam bhikkhave pancamam danam mahadanam aggannam rattannam vamsannam poranam asankinnam asankinnapubbam na sankiyati na sankiyissati appatikuttham samanehi brahmanehi vinnuhi ayam [1]- bhikkhave atthamo punnabhisando kusalabhisando sukhassaharo sovaggiko sukhavipako saggasamvattaniko itthaya kantaya manapaya hitaya sukhaya samvattati . Ime kho bhikkhave attha punnabhisanda kusalabhisanda sukhassahara sovaggika sukhavipaka saggasamvattanika itthaya kantaya manapaya hitaya sukhaya samvattantiti. [130] 40 Panatipato bhikkhave asevito bhavito bahulikato @Footnote: 1 Ma. kho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page252.

Nirayasamvattaniko tiracchanayonisamvattaniko pittivisayasamvattaniko 1- yo sabbalahuso panatipatassa vipako manussabhutassa appayuka- samvattaniko hoti . adinnadanam bhikkhave asevitam bhavitam bahulikatam nirayasamvattanikam tiracchanayonisamvattanikam pittivisayasamvattanikam yo sabbalahuso adinnadanassa vipako manussabhutassa bhogabyasana- samvattaniko hoti . kamesu micchacaro bhikkhave asevito bhavito bahulikato nirayasamvattaniko tiracchanayonisamvattaniko pittivisayasamvattaniko yo sabbalahuso kamesu micchacarassa vipako manussabhutassa sapattaverasamvattaniko hoti . musavado bhikkhave asevito bhavito bahulikato nirayasamvattaniko tiracchanayoni- samvattaniko pittivisayasamvattaniko yo sabbalahuso musavadassa vipako manussabhutassa abhutabbhakkhanasamvattaniko hoti . pisuna bhikkhave vaca asevita bhavita bahulikata nirayasamvattanika tiracchanayonisamvattanika pittivisayasamvattanika yo sabbalahuso pisunaya vacaya vipako manussabhutassa mittehi bhedanasamvattaniko hoti . pharusa bhikkhave vaca asevita bhavita bahulikata nirayasamvattanika tiracchanayonisamvattanika pittivisayasamvattanika yo sabbalahuso pharusaya vacaya vipako manussabhutassa amanapasaddasamvattaniko hoti . samphappalapo bhikkhave asevito bhavito bahulikato nirayasamvattaniko tiracchanayonisamvattaniko pittivisayasamvattaniko yo sabbalahuso samphappalapassa vipako manussabhutassa anadeyyavacasamvattaniko hoti . suramerayapanam @Footnote: 1 Ma. pettisamvattaniko. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page253.

Bhikkhave asevitam bhavitam bahulikatam nirayasamvattanikam tiracchanayoni- samvattanikam pittivisayasamvattanikam yo sabbalahuso suramerayapanassa vipako manussabhutassa ummattakasamvattaniko hotiti. Danavaggo catuttho. Tassuddanam dve danani vatthunca khettam danupapatti 1- kiriyam dve sappurisa sabbalahuso abhisando ca vattatiti 2-. ------------- Uposathavaggo pancamo [131] 41 Evamme sutam . ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca {131.1} atthangasamannagato bhikkhave uposatho upavuttho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo . Katham upavuttho ca bhikkhave atthangasamannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo idha bhikkhave ariyasavako iti patisancikkhati yavajivam arahanto panatipatam pahaya panatipata pativirata nihitadanda nihitasattha lajji dayapanna sabbapanabhutahitanukampino viharanti ahampajja imanca rattim imanca divasam panatipatam pahaya panatipata pativirato nihitadando nihitasattho lajji dayapanno @Footnote: 1 Ma. nanupapattiyo . 2 Ma. kiriyam dve sappurisa abhisando vipako cati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page254.

Sabbapanabhutahitanukampi viharami iminapangena 1- arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina pathamena angena samannagato hoti .pe. {131.2} Yavajivam arahanto adinnadanam pahaya adinnadana pativirata dinnadayi dinnapatikankhi athenena sucibhutena attana viharanti ahampajja imanca rattim imanca divasam adinnadanam pahaya adinnadana pativirato dinnadayi dinnapatikankhi athenena sucibhutena attana viharami iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina dutiyena angena samannagato hoti .pe. {131.3} Yavajivam arahanto abrahmacariyam pahaya brahmacarino aracarino virata methuna gamadhamma ahampajja imanca rattim imanca divasam abrahmacariyam pahaya brahmacari aracari virato methuna gamadhamma iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina tatiyena angena samannagato hoti .pe. {131.4} Yavajivam arahanto musavadam pahaya musavada pativirata saccavadino saccasandha theta paccayika avisamvadaka lokassa ahampajja imanca rattim imanca divasam musavadam pahaya musavada pativirato saccavadi saccasandho theto paccayiko avisamvadako lokassa iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina catutthena angena samannagato hoti .pe. {131.5} Yavajivam arahanto suramerayamajjapamadatthanam pahaya suramerayamajjapamadatthana pativirata @Footnote: 1 Si. Yu. iminapi angena. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page255.

Ahampajja imanca rattim imanca divasam suramerayamajjapamadatthanam pahaya suramerayamajjapamadatthana pativirato iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina pancamena angena samannagato hoti .pe. {131.6} Yavajivam arahanto ekabhattika rattuparata virata vikalabhojana ahampajja imanca rattim imanca divasam ekabhattiko rattuparato virato vikalabhojana iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina chatthena angena samannagato hoti .pe. {131.7} Yavajivam arahanto naccagitavaditavisukadassanamalagandha- vilepanadharanamandanavibhusanatthanam 1- pahaya naccagitavaditavisuka- dassanamalagandhavilepanadharanamandanavibhusanatthana pativirata ahampajja imanca rattim imanca divasam naccagitavaditavisukadassana- malagandhavilepanadharanamandanavibhusanatthanam pahaya naccagita- vaditavisukadassanamalagandhavilepanadharanamandanavibhusanatthana pativirato iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina sattamena angena samannagato hoti .pe. {131.8} Yavajivam arahanto uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirata nicaseyyam kappenti mancake va tinasantharake va ahampajja imanca rattim imanca divasam uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirato nicaseyyam kappemi mancake va tinasantharake va iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina atthamena angena samannagato hoti . Evam upavuttho kho bhikkhave atthangasamannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharoti. @Footnote: 1 an. tika. 20/272 nacca... dassana mala....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page256.

[132] 42 Atthangasamannagato bhikkhave uposatho upavuttho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo . katham upavuttho ca bhikkhave atthangasamannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo idha bhikkhave ariyasavako iti patisancikkhati yavajivam arahanto panatipatam pahaya panatipata pativirata nihitadanda nihitasattha lajji dayapanna sabbapanabhutahitanukampino viharanti ahampajja imanca rattim imanca divasam panatipatam pahaya panatipata pativirato nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhutahitanukampi viharami iminapangena arahatam anukaromi upasatho ca me upavuttho bhavissatiti {132.1} imina pathamena angena samannagato hoti .pe. Yavajivam arahanto uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirata nicaseyyam kappenti mancake va tinasantharake va ahampajja imanca rattim imanca divasam uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirato nicaseyyam kappemi mancake va tinasantharake va iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina atthamena angena samannagato hoti . evam upavuttho kho bhikkhave atthangasamannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo. {132.2} Kivamahapphalo hoti kivamahanisamso kivamahajutiko kivamahavippharo seyyathapi bhikkhave yo imesam solasannam mahajanapadanam pahutasattananam 1- @Footnote: 1 Ma. pahutarattaratananam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page257.

Issaradhipaccam rajjam kareyya seyyathidam anganam magadhanam kasinam kosalanam vajjinam mallanam cetinam vamsanam kurunam pancalanam macchanam surasenanam assakanam avantinam gandharanam kambojanam atthanga- samannagatassa uposathassa etam kalam nagghati solasim tam kissa hetu kapanam bhikkhave manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {132.3} Yani bhikkhave manusakani pannasam vassani catummaharajikanam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani panca vassasatani catummaharajikanam devanam ayuppamanam thanam kho panetam bhikkhave vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana catummaharajikanam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam 1- bhikkhave sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {132.4} Yam bhikkhave manusakam vassasatam 2- tavatimsanam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbam vassasahassam tavatimsanam devanam ayuppamanam thanam kho panetam bhikkhave vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana tavatimsanam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam bhikkhave sandhaya bhasitam @Footnote: 1 Ma. panetam. evamuparipi . 2 Ma. yani bhikkhave manusakani vassasatani.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page258.

Kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {132.5} Yani bhikkhave manusakani dve vassasatani yamanam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani dve vassasahassani yamanam devanam ayuppamanam thanam kho panetam bhikkhave vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana yamanam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam bhikkhave sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {132.6} Yani bhikkhave manusakani cattari vassasatani tusitanam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani cattari vassasahassani tusitanam devanam ayuppamanam thanam kho panetam bhikkhave vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana tusitanam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam bhikkhave sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {132.7} Yani bhikkhave manusakani attha vassasatani nimmanaratinam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani attha vassasahassani nimmanaratinam devanam ayuppamanam thanam kho panetam bhikkhave vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

Upavasitva kayassa bheda parammarana nimmanaratinam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam bhikkhave sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {132.8} Yani bhikkhave manusakani solasa vassasatani paranimmitavasavattinam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani solasa vassasahassani paranimmitavasavattinam devanam ayuppamanam thanam kho panetam bhikkhave vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana paranimmitavasavattinam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam bhikkhave sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhayati. Panam na hanne na cadinnamadiye musa na bhase na ca majjapo siya abrahmacariya virameyya methuna rattim na bhunjeyya vikalabhojanam malam na dharaye na ca gandhamacare mance chamayamva sayetha santhate etanhi atthangikamahuposatham buddhena dukkhantaguna pakasitam cando ca suro 1- ca ubho sudassana @Footnote: 1 Ma. suriyo. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

Obhasayanta anuyanti 1- yavata tamonuda te pana antalikkhaga nabhe pabhasanti disa virocana etamhi yam vijjati antare dhanam mutta mani veluriyanca bhaddakam singi suvannam athavapi kancanam yam jatarupam hatakanti vuccati atthangupetassa uposathassa kalampi te nanubhavanti solasim candappabha taraganava 2- sabbe tasma hi nari ca naro ca silava atthangupetam upavassuposatham punnani katvana sukhudrayani anindita saggamupenti thananti. [133] 43 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati pubbarame migaramatupasade . athakho visakha migaramata yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho visakham migaramataram bhagava etadavoca atthangasamannagato visakhe [2]- uposatho upavuttho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo . katham upavuttho ca visakhe atthangasamannagato @Footnote: 1 Ma. obhasayam anupariyanti. evamuparipi . 2 Ma. - ca. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

Uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo idha visakhe ariyasavako iti patisancikkhati yavajivam arahanto panatipatam pahaya panatipata pativirata nihitadanda nihitasattha lajji dayapanna sabbapanabhutahitanukampino viharanti ahampajja imanca rattim imanca divasam panatipatam pahaya panatipata pativirato nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhuta- hitanukampi viharami iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina pathamena angena samannagato hoti .pe. {133.1} Yavajivam arahanto uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirata nicaseyyam kappenti mancake va tinasantharake va ahampajja imanca rattim imanca divasam uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirato nicaseyyam kappemi mancake va tinasantharake va iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina atthamena angena samannagato hoti. Evam upavuttho kho visakhe atthangasamannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo. {133.2} Kivamahapphalo hoti kivamahanisamso kivamahajutiko kivamahavippharo seyyathapi visakhe yo imesam solasannam mahajanapadanam pahutasattaratananam issaradhipaccam rajjam kareyya seyyathidam anganam magadhanam kasinam kosalanam vajjinam mallanam cetinam vamsanam kurunam pancalanam macchanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

Surasenanam assakanam avantinam gandharanam kambojanam atthanga- samannagatassa uposathassa etam kalam nagghati solasim tam kissa hetu kapanam visakhe manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {133.3} Yani visakhe manusakani pannasa vassani catummaharajikanam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani panca vassasatani catummaharajikanam devanam ayuppamanam thanam kho panetam visakhe vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana catummaharajikanam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam visakhe sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {133.4} Yam visakhe manusakam vassasatam tavatimsanam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbam vassasahassam tavatimsanam devanam ayuppamanam thanam kho panetam visakhe vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana tavatimsanam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam visakhe sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {133.5} Yani visakhe manusakani dve vassasatani .pe. Cattari vassasatani .pe. attha vassasatani .pe. solasa vassasatani paranimmitavasavattinam devanam eso eko

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani solasa vassasahassani paranimmitavasavattinam devanam ayuppamanam thanam kho panetam visakhe vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana paranimmitavasavattinam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam visakhe sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhayati. Panam na hanne na cadinnamadiye musa na bhase na ca majjapo siya abrahmacariya virameyya methuna rattim na bhunjeyya vikalabhojanam malam na dharaye na ca gandhamacare mance chamayamva sayetha santhate etanhi atthangikamahuposatham buddhena dukkhantaguna pakasitam cando ca suro ca ubho sudassana obhasayanta anuyanti yavata tamonuda te pana antalikkhaga nabhe pabhasanti disa virocana etamhi yam vijjati antare dhanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Mutta mani veluriyanca bhaddakam singi suvannam athavapi kancanam yam jatarupam hatakanti vuccati atthangupetassa uposathassa kalampi te nanubhavanti solasim candappabha taraganava sabbe tasma hi nari ca naro ca silava atthangupetam upavassuposatham punnani katvana sukhudrayani anindita saggamupenti thananti. [134] 44 Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam . athakho vasettho upasako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho vasettham upasakam bhagava etadavoca atthangasamannagato vasettha uposatho upavuttho mahapphalo hoti .pe. anindita saggamupenti thananti. Evam vutte vasettho upasako bhagavantam etadavoca piya me bhante natisalohita atthangasamannagatam uposatham upavaseyyum piyanampi me assa natisalohitanam digharattam hitaya sukhaya sabbe cepi bhante khattiya atthangasamannagatam uposatham upavaseyyum

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

Sabbesampassa khattiyanam digharattam hitaya sukhaya sabbe cepi bhante brahmana .pe. vessa sudda atthangasamannagatam uposatham upavaseyyum sabbesampassa suddanam digharattam hitaya sukhayati . [1]- sabbe cepi vasettha khattiya atthangasamannagatam uposatham upavaseyyum sabbesampassa khattiyanam digharattam hitaya sukhaya sabbe cepi vasettha brahmana .pe. Vessa sudda atthangasamannagatam uposatham upavaseyyum sabbesampassa suddanam digharattam hitaya sukhaya sadevako cepi vasettha loko samarako sabrahmako sassamanabrahmani paja sadevamanussa atthangasamannagatam uposatham upavaseyyum sadevakassa 2- lokassa samarakassa sabrahmakassa sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya digharattam hitaya sukhaya ime cepi vasettha mahasala atthangasamannagatam uposatham upavaseyyum imesampassa mahasalanam digharattam hitaya sukhaya sace ceteyyum ko pana vado manussabhutassati. [135] 45 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho bojjha upasika yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho bojjham upasikam bhagava etadavoca atthangasamannagato bojjhe uposatho upavuttho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo. {135.1} Katham upavuttho ca bojjhe atthangasamannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo @Footnote: 1 Ma. evametam evametam . 2 Ma. sadevakassapissa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page266.

Idha bojjhe ariyasavako iti patisancikkhati yavajivam arahanto panatipatam pahaya panatipata pativirata nihitadanda nihitasattha lajji dayapanna sabbapanabhutahitanukampino viharanti ahampajja imanca rattim imanca divasam panatipatam pahaya panatipata pativirato nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhuta- hitanukampi viharami iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti {135.2} imina pathamena angena samannagato hoti .pe. Yavajivam arahanto uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirata nicaseyyam kappenti mancake va tinasantharake va ahampajja imanca rattim imanca divasam uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirato nicaseyyam kappemi mancake va tinasantharake va iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina atthamena angena samannagato hoti . evam upavuttho kho bojjhe atthangasamannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo. {135.3} Kivamahapphalo hoti kivamahanisamso kivamahajutiko kivamahavippharo seyyathapi bojjhe yo imesam solasannam mahajanapadanam pahutasattaratananam issaradhipaccam rajjam kareyya seyyathidam anganam magadhanam kasinam kosalanam vajjinam mallanam cetinam vamsanam kurunam pancalanam macchanam surasenanam assakanam avantinam gandharanam kambojanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page267.

Atthangasamannagatassa uposathassa etam kalam nagghati solasim tam kissa hetu kapanam bojjhe manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya yani bojjhe manusakani pannasam vassani catummaharajikanam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani panca vassasatani catummaharajikanam devanam ayuppamanam thanam kho panetam bojjhe vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana catummaharajikanam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam bojjhe sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhaya. {135.4} Yam bojjhe manusakam vassasatam .pe. yani bojjhe manusakani dve vassasatani .pe. cattari vassasatani .pe. attha vassasatani .pe. solasa vassasatani paranimmitavasavattinam devanam eso eko rattindivo taya rattiya timsarattiyo maso tena masena dvadasamasiyo samvaccharo tena samvaccharena dibbani solasa vassasahassani paranimmitavasavattinam devanam ayuppamanam thanam kho panetam bojjhe vijjati yam idhekacco itthi va puriso va atthangasamannagatam uposatham upavasitva kayassa bheda parammarana paranimmitavasavattinam devanam sahabyatam upapajjeyya idam kho pana metam bojjhe sandhaya bhasitam kapanam manusakam rajjam dibbam sukham upanidhayati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page268.

Panam na hanne na cadinnamadiye musa na bhase na ca majjapo siya abrahmacariya virameyya methuna rattim na bhunjeyya vikalabhojanam malam na dharaye na ca gandhamacare mance chamayamva sayetha santhate etanhi atthangikamahuposatham buddhena dukkhantaguna pakasitam cando ca suro ca ubho sudassana obhasayanta anuyanti yavata tamonuda te pana antalikkhaga nabhe pabhasanti disa virocana etamhi yam vijjati antare dhanam mutta mani veluriyanca bhaddakam singi suvannam athavapi kancanam yam jatarupam hatakanti vuccati atthangupetassa uposathassa kalampi te nanubhavanti solasim candappabha taraganava sabbe tasma hi nari ca naro ca silava

--------------------------------------------------------------------------------------------- page269.

Atthangupetam upavassuposatham punnani katvana sukhudrayani anindita saggamupenti thananti. [136] 46 Ekam samayam bhagava kosambiyam viharati ghositarame. Tena kho pana samayena ayasma anuruddho divaviharam gato hoti patisallino . athakho sambahula manapakayika devata yenayasma anuruddho tenupasankamimsu upasankamitva ayasmantam anuruddham abhivadetva ekamantam atthamsu ekamantam thita kho ta devata ayasmantam anuruddham etadavocum mayam bhante anuruddha manapakayika nama devata tisu thanesu issariyam karema vasam vattema mayam bhante anuruddha yadisakam vannam akankhama tadisakam vannam thanaso patilabhama yadisakam saddam 1- akankhama tadisakam saddam 1- thanaso patilabhama yadisakam sukham akankhama tadisakam sukham thanaso patilabhama mayam bhante anuruddha manapakayika nama devata imesu tisu thanesu issariyam karema vasam vattemati. {136.1} Athakho ayasamto anuruddhassa etadahosi aho vatima devata sabbava nila assu nilavanna nilavattha nilalankarati . Athakho ta devata ayasmato anuruddhassa cittamannaya sabbava nila ahesum nilavanna nilavattha nilalankara . Athakho ayasmato anuruddhassa etadahosi aho vatima devata sabbava pita assu .pe. sabbava lohitaka assu sabbava @Footnote: 1 Ma. saram. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page270.

Odata assu odatavanna odatavattha odatalankarati . Athakho ta devata ayasamto anuruddhassa cittamannaya sabbava odata ahesum odatavanna odatavattha odatalankara athakho ta devata ekava 1- gayi ekava 1- nacci ekava 1- accharikam 2- vadesi seyyathapi nama pancangikassa turiyassa 3- suvinitassa suppatippatalitassa kusalehi susamannahatassa saddo hoti vaggu ca rajaniyo ca kamaniyo ca pemaniyo ca ramaniyo ca evameva tasam devatanam alankaranam saddo hoti vaggu ca rajaniyo ca kamaniyo ca pemaniyo ca ramaniyo ca . athakho ayasma anuruddho indriyani okkhipi . athakho ta devata na khvayyo anuruddho sadiyatiti tattheva antaradhayimsu. {136.2} Athakho ayasma anuruddho sayanhasamayam patisallana vutthito yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anuruddho bhagavantam etadavoca idhaham bhante divaviharam gato homi patisallino athakho bhante sambahula manapakayika devata yenaham tenupasankamimsu upasankamitva mam abhivadetva ekamantam atthamsu ekamantam thita kho bhante ta devata mam etadavocum mayam bhante anuruddha manapakayika nama devata tisu thanesu issariyam karema vasam vattema mayam bhante anuruddha yadisakam vannam akankhama tadisakam vannam thanaso patilabhama yadisakam saddam akankhama tadisakam saddam @Footnote: 1 Ma. eka ca . 2 Ma. accharam. evamuparipi . 3 Ma. turiyassa. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page271.

Thanaso patilabhama yadisakam sukham akankhama tadisakam sukham thanaso patilabhama mayam bhante anuruddha manapakayika nama devata imesu tisu thanesu issariyam karema vasam vattemati tassa mayham bhante etadahosi aho vatima devata sabbava nila assu nilavanna nilavattha nilalankarati athakho bhante ta devata mama cittamannaya sabbava nila ahesum nilavanna nilavattha nilalankara tassa mayham bhante etadahosi aho vatima devata sabbava pita assu .pe. sabbava lohitaka assu .pe. sabbava odata assu odatavanna odatavattha odatalankarati athakho bhante ta devata mama cittamannaya sabbava odata ahesum odatavanna odatavattha odatalankara {136.3} athakho bhante ta devata ekava gayi ekava nacci ekava accharikam vadesi seyyathapi nama pancangikassa turiyassa suvinitassa suppatippatalitassa kusalehi susamannahatassa saddo hoti vaggu ca rajaniyo ca kamaniyo ca pemaniyo ca ramaniyo ca evameva tasam devatanam alankaranam saddo hoti vaggu ca rajaniyo ca kamaniyo ca pemaniyo ca ramaniyo ca athakhoham bhante indriyani okkhipim athakho bhante ta devata na khvayyo anuruddho sadiyatiti tattheva antaradhayimsu katihi nu kho bhante dhammehi samannagato matugamo kayassa bheda parammarana manapakayikanam devanam sahabyatam upapajjatiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

{136.4} Atthahi kho anuruddha dhammehi samannagato matugamo kayassa bheda parammarana manapakayikanam devanam sahabyatam upapajjati. Katamehi atthahi idha anuruddha matugamo yassa matapitaro bhattuno denti atthakama hitesino anukampaka anukampam upadaya tassa hoti pubbutthayini pacchanipatini kimkarapatissavini manapacarini piyavadini {136.5} ye te bhattu garuno honti matati va pitati va samanabrahmanati va te sakkaroti garukaroti maneti pujeti abbhagate ca asanodakena patipujeti ye te bhattu abbhantara kammanta unnati va kappasati va tattha dakkha hoti analasa tatrupayaya vimamsaya samannagata alam katum alam samvidhatum ye te bhattu abbhantara antojana 1- dasati va pessati va kammakarati va tesam katanca katato janati akatanca akatato janati gilanakananca balabalam janati khadaniyabhojaniyancassa paccayamsena 2- samvibhajati yam bhatta aharati dhanam va dhannam va rajatam va jatarupam va tam arakkhena guttiya sampadeti tattha ca hoti adhutti atheni asondi avinasika upasika kho pana hoti buddham saranam gata dhammam saranam gata sangham saranam gata {136.6} silavati kho pana hoti panatipata pativirata adinnadana pativirata kamesu micchacara pativirata musavada pativirata suramerayamajjapamadatthana pativirata cagavati kho pana hoti vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati muttacagi 3- payatapani @Footnote: 1 Ma. yo so bhattu abbhantaro antojano. evamuparipi . 2 Ma. paccamsena. @3 Ma. muttacaga payatapanini. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page273.

Vossaggarata yacayoga danasamvibhagarata . imehi kho anuruddha atthahi dhammehi samannagato matugamo kayassa bheda parammarana manapakayikanam devanam sahabyatam upapajjatiti. Yo nam bharati sabbada niccam atapi ussuko tam sabbakamaharam posam bhattaram natimannati na capi sotthi bhattaram issavadena 1- rosaye bhattu ca garuno sabbe patipujeti pandita utthahika analasa sangahitaparijjana bhattu manapancarati sambhatam anurakkhati ya evam vattati nari bhattu chandavasanuga manapa nama te deva yattha sa upapajjatiti. [137] 47 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati pubbarame migaramatupasade . athakho visakha migaramata .pe. Ekamantam nisidi. Ekamantam nisinnam kho visakham migaramataram bhagava etadavoca atthahi kho visakhe dhammehi samannagato matugamo kayassa bheda parammarana manapakayikanam devanam sahabyatam upapajjati . katamehi atthahi idha visakhe matugamo yassa matapitaro bhattuno denti atthakama hitesino anukampaka anukampam upadaya tassa hoti pubbutthayini pacchanipatini kimkarapatissavini manapacarini piyavadini .pe. cagavati @Footnote: 1 Ma. issacarenatipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

Kho pana hoti vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati muttacagi payatapani vossaggarata yacayoga danasamvibhagarata. Imehi kho visakhe atthahi dhammehi samannagato matugamo kayassa bheda parammarana manapakayikanam devanam sahabyatam upapajjatiti. Yo nam bharati sabbada niccam atapi ussuko tam sabbakamaharam posam bhattaram natimannati na capi sotthi bhattaram issavadena rosaye bhattu ca garuno sabbe patipujeti pandita utthahika analasa sangahitaparijjana bhattu manapancarati sambhatam anurakkhati ya evam vattati nari bhattu chandavasanuga manapa nama te deva yattha sa upapajjatiti. [138] 48 Ekam samayam bhagava bhaggesu viharati sumsumaragire bhesakalavane migadaye . athakho nakulamata gahapatani yena bhagava tenupasankami upasankamitva .pe. nisidi . ekamantam nisinnam kho nakulamataram gahapatanim bhagava etadavoca atthahi kho nakulamate dhammehi samannagato matugamo kayassa bheda parammarana manapakayikanam devanam sahabyatam upapajjati . katamehi atthahi idha nakulamate matugamo yassa matapitaro bhattuno denti atthakama hitesino anukampaka anukampam upadaya tassa hoti pubbutthayini pacchanipatini

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

Kimkarapatissavini manapacarini piyavadini .pe. cagavati kho pana hoti vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati muttacagi payatapani vossaggarata yacayoga danasamvibhagarata . imehi kho nakulamate atthahi dhammehi samannagato matugamo kayassa bheda parammarana manapakayikanam devanam sahabyatam upapajjatiti. Yo nam bharati sabbada niccam atapi ussuko tam sabbakamaharam posam bhattaram natimannati na capi sotthi bhattaram issavadena rosaye bhattu ca garuno sabbe patipujeti pandita utthahika analasa sangahitaparijjana bhattu manapancarati sambhatam anurakkhati ya evam vattati nari bhattu chandavasanuga manapa nama te deva yattha sa upapajjatiti. [139] 49 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati pubbarame migaramatupasade . athakho visakha migaramata yena bhagava tenupasankami upasankamitva .pe. nisidi . ekamantam nisinnam kho visakham migaramataram bhagava etadavoca catuhi kho visakhe dhammehi samannagato matugamo idhalokavijayaya patipanno hoti ayamsa loko araddho hoti . katamehi catuhi idha visakhe matugamo susamvihitakammanto hoti sangahitaparijano bhattu manapam carati sambhatam anurakkhati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

Kathanca visakhe matugamo susamvihitakammanto hoti idha visakhe matugamo ye te bhattu abbhantara kammanta unnati va kappasati va tattha dakkha hoti analasa tatrupayaya vimamsaya samannagata alam katum alam samvidhatum evam kho visakhe matugamo susamvihitakammanto hoti. {139.1} Kathanca visakhe matugamo sangahitaparijano hoti idha visakhe matugamo ye te bhattu abbhantara antojana dasati va pessati va kammakarati va tesam katanca katato janati akatanca akatato janati gilanakananca balabalam janati khadaniyabhojaniyancassa paccayena samvibhajati evam kho visakhe matugamo sangahitaparijano hoti. {139.2} Kathanca visakhe matugamo bhattu manapam carati idha visakhe matugamo yam bhattu amanapasankhatam tam jivitahetupi na ajjhacarati evam kho visakhe matugamo bhattu manapam carati. {139.3} Kathanca visakhe matugamo sambhatam anurakkhati idha visakhe matugamo yam bhatta aharati dhanam va dhannam va rajatam va jatarupam va tam arakkhena guttiya sampadeti tattha ca hoti adhutti atheni asondi avinasika evam kho visakhe matugamo sambhatam anurakkhati. Imehi kho visakhe catuhi dhammehi samannagato matugamo idhalokavijayaya patipanno hoti ayamsa loko araddho hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page277.

{139.4} Catuhi kho visakhe dhammehi samannagato matugamo paralokavijayaya patipanno hoti parassa loko araddho hoti. Katamehi catuhi idha visakhe matugamo saddhasampanno hoti silasampanno hoti cagasampanno hoti pannasampanno hoti. {139.5} Kathanca visakhe matugamo saddhasampanno hoti idha visakhe matugamo saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagavati evam kho visakhe matugamo saddhasampanno hoti. {139.6} Kathanca visakhe matugamo silasampanno hoti idha visakhe matugamo panatipata pativirato hoti .pe. Suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti evam kho visakhe matugamo silasampanno hoti. {139.7} Kathanca visakhe matugamo cagasampanno hoti idha visakhe matugamo vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati muttacagi payatapani vossaggarata yacayoga danasamvibhagarata evam kho visakhe matugamo cagasampanno hoti. {139.8} Kathanca visakhe matugamo pannasampanno hoti idha visakhe matutamo pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya evam kho visakhe matugamo pannasampanno hoti . imehi kho visakhe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page278.

Catuhi dhammehi samannagato matugamo paralokavijayaya patipanno hoti parassa loko araddho hotiti. Susamvihitakammanto sangahitaparijjano bhattu manapam carati sambhatam anurakkhati saddhasilena sampanno vadannu vitamaccharo niccam maggam visodheti sotthanam samparayikam iccete attha dhamma ca yassa vijjanti nariya tampi silavatim ahu dhammattham saccavadinim solasakarasampanna atthangasusamagata tadisi silavati upasika upapajjati devalokam manapanti. [140] 50 Catuhi bhikkhave dhammehi samannagato matugamo idhalokavijayaya patipanno hoti ayamsa loko araddho hoti. Katamehi catuhi idha bhikkhave matugamo susamvihitakammanto hoti sangahitaparijano bhattu manapam carati sambhatam anurakkhati. {140.1} Kathanca bhikkhave matugamo susamvihitakammanto hoti idha bhikkhave matugamo ye te bhattu abbhantara kammanta .pe. Evam kho bhikkhave matugamo susamvihitakammanto hoti. {140.2} Kathanca bhikkhave matugamo sangahitaparijano hoti idha bhikkhave matugamo ye te bhattu abbhantara antojana .pe. Evam kho bhikkhave matugamo sangahitaparijano hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page279.

{140.3} Kathanca bhikkhave matugamo bhattu manapam carati idha bhikkhave matugamo yam bhattu amanapasankhatam tam jivitahetupi na ajjhacarati evam kho bhikkhave matugamo bhattu manapam carati. {140.4} Kathanca bhikkhave matugamo sambhatam anurakkhati idha bhikkhave matugamo yam bhatta aharati .pe. Evam kho bhikkhave matugamo sambhatam anurakkhati . imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannagato matugamo idhalokavijayaya patipanno hoti ayamsa loko araddho hoti. {140.5} Catuhi bhikkhave dhammehi samannagato matugamo paralokavijayaya patipanno hoti parassa loko araddho hoti. Katamehi catuhi idha bhikkhave matugamo saddhasampanno hoti silasampanno hoti cagasampanno hoti pannasampanno hoti. {140.6} Kathanca bhikkhave matugamo saddhasampanno hoti idha bhikkhave matugamo saddho hoti .pe. evam kho bhikkhave matugamo saddhasampanno hoti. {140.7} Kathanca bhikkhave matugamo silasampanno hoti idha bhikkhave matugamo panatipatapativirato hoti .pe. Suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti evam kho bhikkhave matugamo silasampanno hoti. {140.8} Kathanca bhikkhave matugamo cagasampanno hoti idha bhikkhave matugamo vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati .pe. evam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page280.

Kho bhikkhave matugamo cagasampanno hoti. {140.9} Kathanca bhikkhave matugamo pannasampanno hoti idha bhikkhave matugamo pannava hoti .pe. evam kho bhikkhave matugamo pannasampanno hoti . imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannagato matugamo paralokavijayaya patipanno hoti parassa loko araddho hotiti. Susamvihitakammanto sangahitaparijjano bhattu manapam carati sambhatam anurakkhati saddhasilena sampanno vadannu vitamaccharo niccam maggam visodheti sotthanam samparayikam iccete attha dhamma ca yassa vijjanti nariya tampi silavatim ahu dhammattham saccavadinim solasakarasampanna atthangasusamagata tadisi silavati upasika upapajjati devalokam manapanti. Uposathavaggo pancamo. Tassuddanam sankhitte vitthate visakhe vasettho bojjhaya pancamam anuruddham pana 1- visakhe nakula idhalokika dveti. Pannasako samatto. ------------- @Footnote: 1 Ma. puna.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page281.

Pannasakasangahita vagga sandhanavaggo pathamo [141] 51 Ekam samayam bhagava sakkesu viharati kapilavatthusmim nigrodharame . athakho mahapajapati 1- gotami yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thita kho mahapajapati gotami bhagavantam etadavoca sadhu bhante labheyya matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti . alam gotami ma te rucci matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjati. {141.1} Dutiyampi kho mahapajapati gotami bhagavantam etadavoca sadhu bhante labheyya matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti . alam gotami ma te rucci matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjati. {141.2} Tatiyampi kho mahapajapati gotami bhagavantam etadavoca sadhu bhante labheyya matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti . alam gotami ma te rucci matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjati . Athakho mahapajapati gotami na bhagava anujanati matugamassa @Footnote: 1 Ma. mahapajapati. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

Tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti dukkhi dummana assumukhi rudamana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami. {141.3} Athakho bhagava kapilavatthusmim yathabhirantam viharitva yena vesali tena carikam pakkami anupubbena carikam caramano yena vesali tadavasari tatra suradam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam. Athakho mahapajapati gotami kese chedapetva kasayani vatthani acchadetva sambahulahi sakiyahi 1- saddhim yena vesali tena pakkami anupubbena yena vesali mahavanam kutagarasala tenupasankami athakho mahapajapati gotami sunehi padehi rajokinnena gattena dukkhi dummana assumukhi rudamana bahidvarakotthake atthasi . addasa kho ayasma anando mahapajapatim gotamim sunehi padehi rajokinnena gattena dukkhim dummanam assumukhim rudamanam bahidvarakotthake thitam disvana mahapajapatim gotamim etadavoca kim nu tvam gotami sunehi padehi rajokinnena gattena dukkhi dummana assumukhi rudamana bahidvarakotthake thitati . Tatha hi pana bhante ananda na bhagava anujanati matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti . Tenahi gotami idheva tava hohi yavaham bhagavantam yacami matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti. @Footnote: 1 Ma. sakiyanihi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page283.

{141.4} Athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca esa bhante mahapajapati gotami sunehi padehi rajokinnena gattena dukkhi dummana assumukhi rudamana bahidvarakotthake thita na bhagava anujanati matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti sadhu bhante labheyya matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti . alam ananda ma te rucci matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjati . Dutiyampi kho .pe. {141.5} Tatiyampi kho ayasma anando bhagavantam etadavoca sadhu bhante labheyya matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti . alam ananda ma te rucci matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjati . Athakho ayasmato anandassa etadahosi na bhagava anujanati matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjam yannunaham annenapi pariyayena bhagavantam yaceyyam matugamassa tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti athakho ayasma anando bhagavantam etadavoca bhabbo nu kho bhante matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajitva sotapattiphalam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page284.

Va sakadagamiphalam va anagamiphalam va arahattaphalam va sacchikatunti. Bhabbo ananda matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajitva sotapattiphalampi sakadagamiphalampi anagamiphalampi arahattaphalampi sacchikatunti . sace bhante bhabbo matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajitva sotapattiphalampi .pe. arahattaphalampi sacchikatum bahukara bhante mahapajapati gotami bhagavato matuccha apadika posika khirassa dayika bhagavantam janettiya kalakataya thannam payesi sadhu bhante labheyya matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjanti . sace ananda mahapajapati gotami attha garudhamme patigganhati savassa hotu upasampada. {141.6} Vassasatupasampannaya bhikkhuniya tadahupasampannassa bhikkhuno abhivadanam paccutthanam anjalikammam samicikammam kattabbam ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo . na bhikkhuniya abhikkhuke avase vassam upagantabbam ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo . anvaddhamasam bhikkhuniya bhikkhusanghato dve dhamma paccasimsitabba uposathapucchakanca ovadupasankamananca ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo. {141.7} Vassam vutthaya bhikkhuniya ubhatosanghe tihi thanehi pavaretabbam ditthena va sutena va parisankaya va ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page285.

Pujetva yavajivam anatikkamaniyo. {141.8} Garudhammam ajjhapannaya bhikkhuniya ubhatosanghe pakkhamanattam caritabbam ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo . dve vassani chasu dhammesu sikkhitasikkhaya sikkhamanaya ubhatosanghe upasampada pariyesitabba ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo . na bhikkhuniya kenaci pariyayena bhikkhu akkositabbo paribhasitabbo ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo . Ajjatagge ovato bhikkhuninam bhikkhusu vacanapatho anovato bhikkhunam bhikkhunisu vacanapatho ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo. {141.9} Sace ananda mahapajapati gotami ime attha garudhamme patigganhati savassa hotu upasampadati. {141.10} Athakho ayasma anando bhagavato santike ime attha garudhamme uggahetva yena mahapajapati gotami tenupasankami upasankamitva mahapajapatim gotamim etadavoca sace kho tvam gotami attha garudhamme patigganheyyasi sava te bhavissati upasampada vassasatupasampannaya bhikkhuniya tadahupasampannassa bhikkhuno abhivadanam paccutthanam anjalikammam samicikammam kattabbam ayampi dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo .pe. ajjatagge ovato bhikkhuninam bhikkhusu vacanapatho anovato bhikkhunam bhikkhunisu vacanapatho ayampi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page286.

Dhammo sakkatva garukatva manetva pujetva yavajivam anatikkamaniyo. Sace kho tvam gotami ime attha garudhamme patigganheyyasi sava te bhavissati upasampadati. {141.11} Seyyathapi bhante ananda itthi va puriso va daharo yuva mandanakajatiko sisanhato 1- uppalamalam va vassikamalam va adhimuttakamalam va labhitva ubhohi hatthehi patiggahetva uttamange sirasmim patitthapeyya evameva kho aham bhante [ananda] ime attha garudhamme patigganhami yavajivam anatikkamaniyeti. {141.12} Athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca patiggahita bhante mahapajapatiya gotamiya attha garudhamma yavajivam anatikkamaniyati 2-. Sace ananda nalabhissa matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajjam ciratthitikam ananda brahmacariyam abhavissa vassasahassameva saddhammo tittheyya yato ca kho ananda matugamo tathagatappavedite dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajito nadani ananda brahmacariyam ciratthitikam bhavissati pancevadani ananda vassasatani saddhammo thassati seyyathapi ananda yani kanici kulani bahuitthikani 3- appapurisakani tani suppadhamsiyani honti corehi kumbhatthenakehi evameva kho ananda yasmim dhammavinaye labhati matugamo agarasma anagariyam pabbajjam na tam brahmacariyam ciratthitikam *- hoti @Footnote: 1 sisamnhatotipi . 2 annattha ime dve patha natthi. upasampanna bhagavato @matucchati dissati . 3 Ma. bahutthikani. @* mikar—kr khagoe caritthitikam peDna ciratthitikam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page287.

{141.13} Seyyathapi ananda sampanne salikkhette setatthika nama rogajati nipatati evam tam salikkhettam na ciratthitikam hoti evameva kho ananda yasmim dhammavinaye labhati matugamo agarasma anagariyam pabbajjam na tam brahmacariyam ciratthitikam hoti seyyathapi ananda sampanne ucchukkhette manjetthika 1- nama rogajati nipatati evam tam ucchukkhettam na ciratthitikam hoti evameva kho ananda yasmim dhammavinaye labhati matugamo agarasma anagariyam pabbajjam na tam brahmacariyam ciratthitikam hoti seyyathapi ananda puriso mahato talakassa patikacceva palim bandheyya yavadeva udakassa anatikkamanaya evameva kho ananda maya patikacceva bhikkhuninam attha garudhamma pannatta yavajivam anatikkamaniyati. [142] 52 Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam . athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca katihi nu kho bhante dhammehi samannagato bhikkhu bhikkhunovadako sammannitabboti . Atthahi kho ananda dhammehi samannagato bhikkhu bhikkhunovadako sammannitabbo katamehi atthahi idhananda bhikkhu silava hoti .pe. samadaya sikkhati sikkhapadesu bahussuto hoti .pe. ditthiya suppatividdha ubhayani kho panassa patimokkhani vittharena svagatani @Footnote: 1 Ma. manjitthika.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page288.

Honti suvibhattani suppavattitani 1- suvinicchitani suttaso anubyanjanaso kalyanavaco hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya patibalo hoti bhikkhunisanghassa dhammiya kathaya sandassetum samadapetum samuttejetum sampahamsetum yebhuyyena bhikkhuninam piyo hoti manapo na kho panetam bhagavantam uddissa pabbajitaya kasayavatthanivasanaya garudhamma- majjhapannapubbo hoti visativasso va hoti atirekavisativasso va. Imehi kho ananda atthahi dhammehi samannagato bhikkhu bhikkhunovadako sammannitabboti. [143] 53 Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam . athakho mahapajapati gotami yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thita kho [2]- mahapajapati gotami bhagavantam etadavoca sadhu me bhante bhagava sankhittena dhammam desetu yamaham bhagavato dhammam sutva eka vupakattha appamatta atapini pahitatta vihareyyanti . ye kho tvam gotami dhamme janeyyasi ime dhamma saragaya samvattanti no viragaya samyogaya samvattanti no visamyogaya acayaya samvattanti no apacayaya mahicchataya samvattanti no appicchataya asantutthiya samvattanti no santutthiya sanganikaya samvattanti no pavivekaya kosajjaya samvattanti no viriyarambhaya dubbharataya samvattanti no subharatayati ekamsena gotami dhareyyasi neso dhammo neso vinayo netam satthusasananti. @Footnote: 1 Ma. suppavattini . 2 Ma. sa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page289.

{143.1} Ye ca kho tvam gotami dhamme janeyyasi ime dhamma viragaya samvattanti no saragaya visamyogaya samvattanti no samyogaya apacayaya samvattanti no acayaya appicchataya samvattanti no mahicchataya santutthiya samvattanti no asantutthiya pavivekaya samvattanti no sanganikaya viriyarambhaya samvattanti no kosajjaya subharataya samvattanti no dubbharatayati ekamsena gotami dhareyyasi eso dhammo eso vinayo etam satthusasananti. [144] 54 Ekam samayam bhagava koliyesu viharati kakkarapattam nama koliyanam nigamo . athakho dighajanu koliyaputto yena bhagava tenupasankami upasankamatva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho dighajanu koliyaputto bhagavantam etadavoca mayam bhante gihi kamabhogi 1- puttasambadhasayanam ajjhavasama kasikacandanam paccanubhoma malagandhavilepanam dharayama jataruparajatam sadiyama tesam no bhante bhagava amhakam tatha dhammam desetu ye amhakam assu dhamma ditthadhammahitaya ditthadhammasukhaya samparayahitaya samparayasukhayati. {144.1} Cattarome byagghapajja dhamma kulaputtassa ditthadhammahitaya samvattanti ditthadhammasukhaya . katame cattaro utthanasampada arakkhasampada kalyanamittata samajivita. @Footnote: 1 Ma. kamabhogino.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page290.

{144.2} Katama ca byagghapajja utthanasampada idha byagghapajja kulaputto yena kammutthanena 1- jivikam kappeti yadi kasiya yadi vanijjaya yadi gorakkhena yadi issatthena yadi rajaporisena yadi sippannatarena tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatum ayam vuccati byagghapajja utthanasampada. {144.3} Katama ca byagghapajja arakkhasampada idha byagghapajja kulaputtassa bhoga honti utthanaviriyadhigata bahabalaparicita sedavakkhitta dhammika dhammaladdha te arakkhena guttiya sampadeti kinti me ime bhoge neva rajano hareyyum na cora hareyyum na aggi daheyya na udakam vaheyya na appiya dayada hareyyunti ayam vuccati byagghapajja arakkhasampada. {144.4} Katama ca byagghapajja kalyanamittata idha byagghapajja kulaputto yasmim game va nigame va pativasati tatra ye te honti gahapati va gahapatiputta va dahara va vuddhasilino vuddha va vuddhasilino saddhasampanna silasampanna cagasampanna pannasampanna tehi saddhim santitthati sallapati sakaccham samapajjati yatharupanam saddhasampannanam saddhasampadam anusikkhati yatharupanam silasampannanam silasampadam anusikkhati yatharupanam cagasampannanam cagasampadam anusikkhati yatharupanam pannasampannanam pannasampadam anusikkhati ayam vuccati byagghapajja kalyanamittata. @Footnote: 1 Ma. ammatthanena. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page291.

{144.5} Katama ca byagghapajja samajivita idha byagghapajja kulaputto ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti seyyathapi byagghapajja tuladharo va tuladharantevasi va tulam paggahetva janati ettakena va onatam ettakena va unnatanti evameva kho byagghapajja kulaputto ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti sacayam byagghapajja kulaputto appayo samano ularam jivikam kappeti tassa bhavanti vattaro udumbarakhadivayam 1- kulaputto bhoge khadatiti sace panayam byagghapajja kulaputto mahayo samano kasiram jivikam kappeti tassa bhavanti vattaro addhamarakancayam 2- kulaputto marissatiti yato ca khoyam byagghapajja kulaputto ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti ayam vuccati byagghapajja samajivita. {144.6} Evam samuppannanam byagghapajja bhoganam cattari apayamukhani honti itthidhutto suradhutto akkhadhutto papamitto papasahayo papasampavanko seyyathapi byagghapajja mahato talakassa cattari @Footnote: 1 Ma. udumbarakhadikancayantampi patho. evamuparipi . 2 Si. Yu. ajaddhumarikam @vayam. Ma. ajetthamaranamvayam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page292.

Ceva ayamukhani cattari ca apayamukhani tassa puriso yani ceva ayamukhani tani pidaheyya yani ca apayamukhani tani vivareyya devo ca na samma dharam anuppaveccheyya evanhi tassa byagghapajja mahato talakassa parihaniyeva patikankha no vuddhi evameva kho byagghapajja evam samuppannanam bhoganam cattari apayamukhani honti itthidhutto suradhutto akkhadhutto papamitto papasahayo papasampavanko. {144.7} Evam samuppannanam byagghapajja bhoganam cattari ayamukhani honti naitthidhutto nasuradhutto naakkhadhutto kalyanamitto kalyanasahayo kalyanasampavanko seyyathapi byagghapajja mahato talakassa cattari ceva ayamukhani cattari ca apayamukhani tassa puriso yani ceva ayamukhani tani vivareyya yani ca apayamukhani tani pidaheyya devo ca samma dharam anuppaveccheyya evanhi tassa byagghapajja mahato talakassa vuddhiyeva patikankha no parihani evameva kho byagghapajja evam samuppannanam bhoganam cattari ayamukhani honti naitthidhutto nasuradhutto naakkhadhutto kalyanamitto kalyanasahayo kalyanasampavanko . ime kho byagghapajja cattaro dhamma kulaputtassa ditthadhammahitaya samvattanti ditthadhammasukhaya. {144.8} Cattarome byagghapajja dhamma kulaputtassa samparayahitaya samvattanti samparayasukhaya . katame cattaro saddhasampada

--------------------------------------------------------------------------------------------- page293.

Silasampada cagasampada pannasampada. {144.9} Katama ca byagghapajja saddhasampada idha byagghapajja kulaputto saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava .pe. Sattha devamanussanam buddho bhagavati ayam vuccati byagghapajja saddhasampada. {144.10} Katama ca byagghapajja silasampada idha byagghapajja kulaputto panatipata pativirato hoti .pe. Suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti ayam vuccati byagghapajja silasampada. {144.11} Katama ca byagghapajja cagasampada idha byagghapajja kulaputto vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati muttacago payatapani vossaggarato yacayogo danasamvibhagarato ayam vuccati byagghapajja cagasampada. {144.12} Katama ca byagghapajja pannasampada idha byagghapajja kulaputto pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya ayam vuccati byagghapajja pannasampada . ime kho byagghapajja cattaro dhamma kulaputtassa samparayahitaya samvattanti samparayasukhayati. Utthata kammadheyyesu appamatto vidhanava samam kappeti jivitam 1- sambhatam anurakkhati saddho silena sampanno vadannu vitamaccharo @Footnote: 1 Ma. jivikam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page294.

Niccam maggam visodheti sotthanam samparayikam iccete attha dhamma ca saddhassa gharamesino akkhata saccanamena ubhayattha sukhavaha ditthadhammahitatthaya samparayasukhaya ca evametam gahatthanam cago punnam pavaddhatiti. [145] 55 Athakho ujjayo brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ujjayo brahmano bhagavantam etadavoca mayam bho gotama pavasam gantukama tesanno bhavam gotamo amhakam tatha dhammam desetu ye amhakam assu dhamma ditthadhammahitaya ditthadhammasukhaya samparayahitaya samparayasukhayati. {145.1} Cattarome brahmana dhamma kulaputtassa ditthadhammahitaya samvattanti ditthadhammasukhaya . katame cattaro utthanasampada arakkhasampada kalyanamittata samajivita. {145.2} Katama ca brahmana utthanasampada idha brahmana kulaputto yena kammutthanena jivikam kappeti yadi kasiya yadi vanijjaya yadi gorakkhena yadi issatthena yadi rajaporisena yadi sippannatarena tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatum ayam vuccati brahmana utthanasampada. Katama ca brahmana arakkhasampada idha brahmana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page295.

Kulaputtassa bhoga honti utthanaviriyadhigata bahabalaparicita sedavakkhitta dhammika dhammaladdha te arakkhena guttiya sampadeti kinti me ime bhoge neva rajano hareyyum na cora hareyyum na aggi daheyya na udakam vaheyya na appiya dayada hareyyunti ayam vuccati brahmana arakkhasampada. {145.3} Katama ca brahmana kalyanamittata idha brahmana kulaputto yasmim game va nigame va pativasati tatra ye te honti gahapati va gahapatiputta va dahara va vuddhasilino vuddha va vuddhasilino saddhasampanna silasampanna cagasampanna pannasampanna tehi saddhim santitthati sallapati sakaccham samapajjati yatharupanam saddhasampannanam saddhasampadam anusikkhati yatharupanam silasampannanam silasampadam anusikkhati yatharupanam cagasampannanam cagasampadam anusikkhati yatharupanam pannasampannanam pannasampadam anusikkhati ayam vuccati brahmana kalyanamittata. {145.4} Katama ca brahmana samajivita idha brahmana kulaputto ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti seyyathapi brahmana tuladharo va tuladharantevasi va tulam paggahetva janati ettakena va onatam ettakena va unnatanti evameva kho brahmana kulaputto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page296.

Ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti sacayam brahmana kulaputto appayo samano ularam jivikam kappeti tassa bhavanti vattaro udumbarakhadivayam kulaputto bhoge khadatiti sace panayam brahmana kulaputto mahayo samano kasiram jivikam kappeti tassa bhavanti vattaro addhamarakancayam kulaputto marissatiti yato ca khoyam brahmana kulaputto ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti ayam vuccati brahmana samajivita. {145.5} Evam samuppannanam brahmana bhoganam cattari apayamukhani honti itthidhutto suradhutto akkhadhutto papamitto papasahayo papasampavanko seyyathapi brahmana mahato talakassa cattari ceva ayamukhani cattari ca apayamukhani tassa puriso yani ceva ayamukhani tani pidaheyya yani ca apayamukhani tani vivareyya devo ca na samma dharam anuppaveccheyya evanhi tassa brahmana mahato talakassa parihaniyeva patikankha no vuddhi evameva kho brahmana evam samuppannanam bhoganam cattari apayamukhani honti itthidhutto suradhutto akkhadhutto papamitto papasahayo papasampavanko.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

{145.6} Evam samuppannanam brahmana bhoganam cattari ayamukhani honti naitthidhutto nasuradhutto naakkhadhutto kalyanamitto kalyanasahayo kalyanasampavanko seyyathapi brahmana mahato talakassa cattari ceva ayamukhani cattari ca apayamukhani tassa puriso yani ceva ayamukhani tani vivareyya yani ca apayamukhani tani pidaheyya devo ca samma dharam anuppaveccheyya evanhi tassa brahmana mahato talakassa vuddhiyeva patikankha no parihani evameva kho brahmana evam samuppannanam bhoganam cattari ayamukhani honti naitthidhutto .pe. kalyanasampavanko . ime kho brahmana cattaro dhamma kulaputtassa ditthadhammahitaya samvattanti ditthadhammasukhaya. {145.7} Cattarome brahmana dhamma kulaputtassa samparayahitaya samvattanti samparayasukhaya . katame cattaro saddhasampada silasampada cagasampada pannasampada. {145.8} Katama ca brahmana saddhasampada idha brahmana kulaputto saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava .pe. sattha devamanussanam buddho bhagavati ayam vuccati brahmana saddhasampada. {145.9} Katama ca brahmana silasampada idha brahmana kulaputto panatipata pativirato hoti .pe. suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti ayam vuccati brahmana silasampada.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

{145.10} Katama ca brahmana cagasampada idha brahmana kulaputto vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati muttacago payatapani vossaggarato yacayogo danasamvibhagarato ayam vuccati brahmana cagasampada. {145.11} Katama ca brahmana pannasampada idha brahmana kulaputto pannava hoti .pe. sammadukkhakkhayagaminiya ayam vuccati brahmana pannasampada . ime kho brahmana cattaro dhamma kulaputtassa samparayahitaya samvattanti samparayasukhayati. Utthata kammadheyyesu appamatto vidhanava samam kappeti jivitam sambhatam anurakkhati saddho silena sampanno vadannu vitamaccharo niccam maggam visodheti sotthanam samparayikam iccete attha dhamma ca saddhassa gharamesino akkhata saccanamena ubhayattha sukhavaha ditthadhammahitatthaya samparayasukhaya ca evametam gahatthanam cago punnam pavaddhatiti. [146] 56 Bhayanti bhikkhave kamanametam adhivacanam dukkhanti bhikkhave kamanametam adhivacanam rogoti bhikkhave kamanametam adhivacanam gandoti bhikkhave kamanametam adhivacanam sallanti bhikkhave kamanametam adhivacanam sangoti bhikkhave kamanametam adhivacanam pankoti bhikkhave kamanametam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page299.

Adhivacanam gabbhoti bhikkhave kamanametam adhivacanam. {146.1} Kasma ca bhikkhave bhayanti kamanametam adhivacanam yasma ca kamaragarattayam bhikkhave chandaragavinibaddho ditthadhammikapi bhaya na parimuccati samparayikapi bhaya na parimuccati tasma bhayanti kamanametam adhivacanam kasma ca bhikkhave dukkhanti .pe. rogoti gandoti sallanti sangoti pankoti. {146.2} Kasma ca bhikkhave gabbhoti kamanametam adhivacanam yasma ca kamaragarattayam bhikkhave chandaragavinibaddho ditthadhammikapi gabbha na parimuccati samparayikapi gabbha na parimuccati tasma gabbhoti kamanametam adhivacananti 1-. Bhayam dukkhanca rogo ca gando sallanca sango ca panko gabbho ca ubhayam ete kama pavuccanti yattha satto puthujjano otinno satarupena puna gabbhaya gacchati yato ca bhikkhu atapi sampajannam na rincati so imam palipatham duggam atikkamma tathavidho pajam jatijarupetam phandamanam avekkhatiti. [147] 57 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassa . katamehi atthahi idha bhikkhave bhikkhu silava @Footnote: 1 Ma. itisaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page300.

Hoti .pe. samadaya sikkhati sikkhapadesu bahussuto hoti .pe. Ditthiya suppatividdha kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko sammaditthiko hoti sammadassanena samannagato catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati asavanam khaya .pe. Sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti .pe. anuttaram punnakkhettam lokassati. [148] 58 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti .pe. anuttaram punnakkhettam lokassa . katamehi atthahi idha bhikkhave bhikkhu silava hoti .pe. samadaya sikkhati sikkhapadesu bahussuto hoti .pe. ditthiya suppatividdha araddhaviriyo hoti thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu arannako hoti pantasenasano aratiratisaho hoti uppannam aratim abhibhuyya 1- viharati bhayabheravasaho hoti uppannam bhayabheravam abhibhuyya viharati catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi asavanam khaya .pe. @Footnote: 1 Ma. amenditam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page301.

Sacchikatva upasampajja viharati . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti .pe. anuttaram punnakkhettam lokassati. [149] 59 Atthime bhikkhave puggala ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassa . katame attha sotapanno sotapattiphalasacchikiriyaya patipanno sakadagami sakadagamiphalasacchikiriyaya patipanno anagami anagamiphalasacchikiriyaya patipanno araha arahattaya patipanno . ime kho bhikkhave attha puggala ahuneyya .pe. Anuttaram punnakkhettam lokassati. Cattaro ca patipanna cattaro ca phale thita esa sangho ujubhuto pannasilasamahito yajamananam manussanam punnapekkhanapaninam karotam opadhikam punnam sanghe dinnam mahapphalanti. [150] 60 Atthime bhikkhave puggala ahuneyya .pe. Anuttaram punnakkhettam lokassa . katame attha sotapanno sotapattiphalasacchikiriyaya patipanno sakadagami sakadagamiphalasacchikiriyaya patipanno anagami anagamiphalasacchikiriyaya patipanno araha arahattaya patipanno . Ime kho bhikkhave attha puggala ahuneyya .pe. Anuttaram punnakkhettam lokassati. Cattaro ca patipanna cattaro ca phale thita

--------------------------------------------------------------------------------------------- page302.

Esa sangho samukkattho sattanam attha puggala yajamananam manussanam punnapekkhanapaninam karotam opadhikam punnam ettha dinnam mahapphalanti. Sandhanavaggo pathamo. Tassuddanam gotami ovadam sankhittam dighajanunca 1- ujjayo bhaya dve ahuneyya [ca] dve ca atthapuggalati. ----------- Calavaggo dutiyo [151] 61 Atthime bhikkhave puggala santo samvijjamana lokasmim. Katame attha idha bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so utthahati ghatati vayamati labhaya tassa utthahato ghatato vayamato labhaya labho nuppajjati so tena alabhena socati kilamati paridevati urattali 2- kandati sammoham apajjati ayam vuccati bhikkhave bhikkhu iccho viharati labhaya utthahati ghatati vayamati labhaya na ca labhi soci ca paridevi 3- ca cuto ca saddhamma. {151.1} Idha pana bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so utthahati ghatati vayamati labhaya tassa utthahato ghatato vayamato labhaya labho uppajjati so tena labhena majjati pamajjati pamadamapajjati @Footnote: 1 Ma. dighajanu . 2 Ma. urattalim. evamuparipi . 3 Ma. soci ca paridevi ca. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page303.

Ayam vuccati bhikkhave bhikkhu iccho viharati labhaya utthahati ghatati vayamati labhaya labhi ca madi pamadi ca cuto ca saddhamma. {151.2} Idha pana bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato nirayatta- vuttino iccha uppajjati labhaya so na utthahati na ghatati na vayamati labhaya tassa anutthahato aghatato avayamato labhaya labho nuppajjati so tena alabhena socati kilamati paridevati urattali kandati sammoham apajjati ayam vuccati bhikkhave bhikkhu iccho viharati labhaya na utthahati na ghatati na vayamati labhaya na ca labhi soci ca paridevi ca cuto ca saddhamma. {151.3} Idha pana bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so na utthahati na ghatati na vayamati labhaya tassa anutthahato aghatato avayamato labhaya labho uppajjati so tena labhena majjati pamajjati pamadamapajjati ayam vuccati bhikkhave bhikkhu iccho viharati labhaya na utthahati na ghatati na vayamati labhaya labhi ca madi ca pamadi ca cuto ca saddhamma. {151.4} Idha pana bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so utthahati ghatati vayamati labhaya tassa utthahato ghatato vayamato labhaya labho nuppajjati so tena alabhena na socati na kilamati na paridevati na urattali kandati na sammoham apajjati ayam vuccati bhikkhave bhikkhu iccho viharati labhaya utthahati ghatati vayamati labhaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page304.

Na ca labhi na ca soci na ca paridevi accuto ca saddhamma. {151.5} Idha pana bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato nirayatta- vuttino iccha uppajjati labhaya so utthahati ghatati vayamati labhaya tassa utthahato ghatato vayamato labhaya labho uppajjati so tena labhena na majjati na pamajjati na pamadamapajjati ayam vuccati bhikkhave bhikkhu iccho viharati labhaya utthahati ghatati vayati labhaya labhi ca na ca madi na ca pamadi accuto ca saddhamma. {151.6} Idha pana bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so na utthahati na ghatati na vayamati labhaya tassa anutthahato aghatato avayamato labhaya labho nuppajjati so tena alabhena na socati na kilamati na paridevati na urattali kandati na sammoham apajjati ayam vuccati bhikkhave bhikkhu iccho viharati labhaya na utthahati na ghatati na vayamati labhaya na ca labhi na ca soci na ca paridevi accuto ca saddhamma. {151.7} Idha pana bhikkhave bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so na utthahati na ghatati na vayamati labhaya tassa anutthahato aghatato avayamato labhaya labho uppajjati so tena labhena na majjati na pamajjati na pamadamapajjati ayam vuccati bhikkhave bhikkhu iccho viharati labhaya na utthahati na ghatati na vayamati labhaya labhi ca na ca madi na ca pamadi accuto ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page305.

Saddhamma . ime kho bhikkhave attha puggala santo samvijjamana lokasminti. [152] 62 Chahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu alam attano alam paresam . katamehi chahi idha bhikkhave bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko 1- hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti kalyanavaco ca hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam . imehi kho bhikkhave chahi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano alam paresam. [153] 63 Pancahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu alam attano alam paresam . katamehi pancahi idha bhikkhave bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti kalyanavaco ca hoti .pe. atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam . imehi kho bhikkhave pancahi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano alam paresam. @Footnote: 1 Ma. dharanajatiko. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page306.

[154] 64 Catuhi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no 1- paresam . katamehi catuhi idha bhikkhave bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti no ca kalyanavaco hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya no ca sandassako hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam . imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no 1- paresam. [155] 65 Catuhi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano . katamehi catuhi idha bhikkhave bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti no ca dhatanam dhammanam atthupaparikkhi hoti no ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti kalyanavaco ca hoti kalyanavakkarano .pe. atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti .pe. Sabrahmacarinam. Imehi kho bhikkhave catuhi dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano. [156] 66 Tihi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam . katamehi tihi idha bhikkhave bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti @Footnote: 1 Ma. nalam. evamidisesu thanesupi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page307.

Dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti no ca kalyanavaco hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya no ca sandassako hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam . imehi kho bhikkhave tihi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam. [157] 67 Tihi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano . katamehi tihi idha bhikkhave bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti no ca dhatanam dhammanam atthupaparikkhi hoti no ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti kalyanavaco ca hoti .pe. atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam . imehi kho bhikkhave tihi dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano. [158] 68 Dvihi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam . katamehi dvihi idha bhikkhave bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu no ca sutanam dhammanam dharakajatiko hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti no ca kalyanavaco hoti .pe. Atthassa vinnapaniya no ca sandassako hoti .pe. sabrahmacarinam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page308.

Imehi kho bhikkhave dvihi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam. [159] 69 Dvihi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano . katamehi dvihi idha bhikkhave bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu no ca sutanam dhammanam dharakajatiko hoti no ca dhatanam dhammanam atthupaparikkhi hoti no ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti kalyanavaco ca hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam . imehi kho bhikkhave dvihi dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attanoti. [160] 70 Athakho annataro bhikkhu yena bhagava tenupasankami .pe. Ekamantam nisinno kho so bhikkhu bhagavantam etadavoca sadhu me bhante bhagava sankhittena dhammam desetu yamaham bhagavato dhammam sutva eko vupakattho appamatto atapi pahitatto vihareyyanti. Evameva panidhekacce moghapurisa manneva ajjhesanti dhamme ca bhasite mamanneva anubandhitabbam mannantiti desetu me bhante bhagava sankhittena dhammam desetu sugato sankhittena dhammam appevanamaham bhagavato bhasitassa attham ajaneyyam appevanamaham bhagavato bhasitassa dayado assanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page309.

Tasmatiha te bhikkhu evam sikkhitabbam ajjhattam me cittam thitam bhavissati susanthitam na cuppanna papaka akusala dhamma cittam pariyadaya thassantiti evanhi te bhikkhu sikkhitabbam yato kho te bhikkhu ajjhattam cittam thitam hoti susanthitam na cuppanna papaka akusala dhamma cittam pariyadaya titthanti tato te bhikkhu evam sikkhitabbam metta me cetovimutti bhavita bhavissati bahulikata yanikata vatthukata anutthita paricita susamaraddhati evanhi te bhikkhu sikkhitabbam yato kho te bhikkhu ayam samadhi evam bhavito hoti bahulikato tato tvam bhikkhu imam samadhim savitakkampi savicaram 1- bhaveyyasi avitakkampi vicaramattam 2- bhaveyyasi avitakkampi avicaram 3- bhaveyyasi sappitikampi bhaveyyasi nippitikampi bhaveyyasi satasahagatampi bhaveyyasi upekkhasahagatampi bhaveyyasi {160.1} yato kho te bhikkhu ayam samadhi evam bhavito hoti subhavito tato te bhikkhu evam sikkhitabbam karuna me cetovimutti .pe. Mudita me cetovimutti .pe. upekkha me cetovimutti bhavita bhavissati bahulikata yanikata vatthukata anutthita paricita susamaraddhati evanhi te bhikkhu sikkhitabbam {160.2} yato kho te bhikkhu ayam samadhi evam bhavito hoti bahulikato tato tvam bhikkhu imam samadhim savitakkampi savicaram bhaveyyasi avitakkampi vicaramattam bhaveyyasi avitakkampi avicaram bhaveyyasi sappitikampi bhaveyyasi nippitikampi bhaveyyasi satasahagatampi @Footnote: 1 Ma. savitakkasavicarampi. evamuparipi . 2 Ma. avitakkavicaramattampi. @evamuparipi. 3 Ma. avitakkaavicarampi. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page310.

Bhaveyyasi upekkhasahagatampi bhaveyyasi {160.3} yato kho te bhikkhu ayam samadhi evam bhavito hoti subhavito tato te bhikkhu evam sikkhitabbam kaye kayanupassi viharissami atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassanti evanhi te bhikkhu sikkhitabbam {160.4} yato kho te bhikkhu ayam samadhi evam bhavito hoti bahulikato tato tvam bhikkhu imam samadhim savitakkampi savicaram bhaveyyasi avitakkampi vicaramattam bhaveyyasi avitakkampi avicaram bhaveyyasi sappitikampi bhaveyyasi nippitikampi bhaveyyasi satasahagatampi bhaveyyasi upekkhasahagatampi bhaveyyasi {160.5} yato kho te bhikkhu ayam samadhi evam bhavito hoti subhavito tato te bhikkhu evam sikkhitabbam vedanasu .pe. Citte .pe. Dhammesu dhammanupassi viharissami atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassanti evanhi te bhikkhu sikkhitabbam {160.6} yato kho te bhikkhu ayam samadhi evam bhavito hoti bahulikato tato tvam bhikkhu imam samadhim savitakkampi savicaram bhaveyyasi avitakkampi vicaramattam bhaveyyasi avitakkampi avicaram bhaveyyasi sappitikampi bhaveyyasi nippitikampi bhaveyyasi satasahagatampi bhaveyyasi upekkhasahagatampi bhaveyyasi. {160.7} Yato kho te bhikkhu ayam samadhi evam bhavito hoti subhavito tato tvam bhikkhu yena yeneva tagghasi 1- phasu 2- yeva tagghasi 3- yattha yattha thassasi phasuyeva thassasi yattha yattha nisidissasi phasuyeva nisidissasi yattha yattha seyyam @Footnote: 1-3 Ma. gagghasi . 2 Ma. phasumyeva. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page311.

Kappissasi 1- phasuyeva seyyam kappissasiti 1-. {160.8} Athakho so bhikkhu bhagavata imina ovadena ovadito utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami athakho so bhikkhu eko vupakattho appamatto atapi pahitatto viharanto nacirasseva yassatthaya kulaputta samma dve agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihasi khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati abbhannasi annataro ca pana so bhikkhu arahatam ahositi. [161] 71 Ekam samayam bhagava gayayam viharati gayasise. Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti .pe. bhagava etadavoca pubbaham bhikkhave sambodha anabhisambuddho bodhisattova samano obhasampi 2- kho sanjanami no ca rupani passami {161.1} tassa mayham bhikkhave etadahosi sace kho aham obhasanceva sanjaneyyam rupani ca passeyyam evamme idam nanadassanam parisuddhataram assati so kho aham bhikkhave aparena samayena appamatto atapi pahitatto viharanto obhasanceva sanjanami rupani ca passami no ca kho tahi devatahi saddhim santitthami sallapami sakaccham samapajjami {161.2} tassa mayham bhikkhave etadahosi sace kho aham obhasanceva sanjaneyyam rupani ca passeyyam tahi ca devatahi saddhim santittheyyam @Footnote: 1 Ma. kappessasi . 2 Ma. obhasanneva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page312.

Sallapeyyam sakaccham samapajjeyyam evamme idam nanadassanam parisuddhataram assati so kho aham bhikkhave aparena samayena appamatto atapi pahitatto viharanto obhasanceva sanjanami rupani ca passami tahi ca devatahi saddhim santitthami sallapami sakaccham samapajjami no ca kho ta devata janami ima devata amukamha va amukamha va devanikayati {161.3} tassa mayham bhikkhave etadahosi sace kho aham obhasanceva sanjaneyyam rupani ca passeyyam tahi ca devatahi saddhim santittheyyam sallapeyyam sakaccham samapajjeyyam ta ca devata janeyyam ima devata amukamha va amukamha va devanikayati evamme idam nanadassanam parisuddhataram assati so kho aham bhikkhave aparena samayena appamatto atapi pahitatto viharanto obhasanceva sanjanami rupani ca passami tahi ca devatahi saddhim santitthami sallapami sakaccham samapajjami ta ca devata janami ima devata amukamha va amukamha va devanikayati no ca kho ta devata janami ima devata imassa kammassa vipakena ito cuta tattha upapannati ta ca devata janami ima devata imassa kammassa vipakena ito cuta tattha upapannati no ca kho ta devata janami ima devata [1]- evamahara evamsukhadukkhapatisamvediniyoti ta ca devata janami ima devata 1- evamahara evamsukhadukkha- patisamvediniyoti no ca kho ta devata janami ima devata @Footnote: 1 Ma. imassa kammassa vipakena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page313.

Evamdighayuka evamciratthitikati ta ca devata janami ima devata evamdighayuka evamciratthitikati no ca kho ta devata janami yadi va me imahi devatahi saddhim sannivutthapubbam yadi va na sannivutthapubbanti {161.4} tassa mayham bhikkhave etadahosi sace kho aham obhasanceva sanjaneyyam rupani ca passeyyam tahi ca devatahi saddhim santittheyyam sallapeyyam sakaccham samapajjeyyam ta ca devata janeyyam ima devata amukamha va amukamha va devanikayati ta ca devata janeyyam ima devata imassa kammassa vipakena ito cuta tattha upapannati ta ca devata janeyyam ima devata evamahara evamsukhadukkhapatisamvediniyoti ta ca devata janeyyam ima devata evamdighayuka evamciratthitikati ta ca devata janeyyam yadi va me imahi devatahi saddhim sannivutthapubbam yadi va na sannivutthapubbanti evamme idam nanadassanam parisuddhataram assati {161.5} so kho aham bhikkhave aparena samayena appamatto atapi pahitatto viharanto obhasanceva sanjanami rupani ca passami tahi ca devatahi saddhim santitthami sallapami sakaccham samapajjami ta ca devata janami ima devata amukamha va amukamha va devanikayati ta ca devata janami ima devata imassa kammassa vipakena ito cuta tattha upapannati ta ca devata janami ima devata evamahara evamsukhadukkhapatisamvediniyoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page314.

Ta ca devata janami ima devata evamdighayuka evamciratthitikati ta ca devata janami yadi va me tahi devatahi saddhim sannivutthapubbam yadi va na sannivutthapubbanti {161.6} yavakivanca me bhikkhave evam atthaparivattam adhidevananadassanam na suvisuddham ahosi neva tavaham bhikkhave sadevake loke samarake sabrahmake sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya anuttaram sammasambodhim abhisambuddho 1- paccannasim yato ca kho me bhikkhave evam atthaparivattam adhidevananadassanam suvisuddham ahosi athaham bhikkhave sadevake loke samarake sabrahmake sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya anuttaram sammasambodhim abhisambuddho 1- paccannasim nananca pana me dassanam udapadi akuppa me cetovimutti ayamantima jati natthidani punabbhavoti. [162] 72 Atthimani bhikkhave abhibhayatanani . katamani attha ajjhattam rupasanni eko bahiddha rupani passati parittani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam pathamam abhibhayatanam . ajjhattam rupasanni eko bahiddha rupani passati appamanani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam dutiyam abhibhayatanam . ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati parittani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam @Footnote: 1 Ma. abhisambuddhoti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page315.

Tatiyam abhibhayatanam . ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati appamanani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam catuttham abhibhayatanam . ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati nilani nilavannani nilanidassanani nilanibhasani tani abhikuyya janami passamiti evamsanni hoti idam pancamam abhibhayatanam . ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati pitani pitavannani pitanidassanani pitanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam chattham abhibhayatanam . ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati lohitakani lohitakavannani lohitakanidassanani lohitakanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam sattamam abhibhayatanam . ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati odatani odatavannani odatanidassanani odatanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam atthamam abhibhayatanam. Imani kho bhikkhave attha abhibhayatananiti. [163] 73 Atthime bhikkhave vimokkha . katame attha rupi rupani passati ayam pathamo vimokkho . ajjhattam arupasanni bahiddha rupani passati ayam dutiyo vimokkho . subhanteva adhimutto hoti ayam tatiyo vimokkho . sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara

--------------------------------------------------------------------------------------------- page316.

Ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati ayam catuttho vimokkho . sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati ayam pancamo vimokkho . sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati ayam chattho vimokkho . Sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati ayam sattamo vimokkho . sabbaso nevasanna- nasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati ayam atthamo vimokkho. Ime kho bhikkhave attha vimokkhati. [164] 74 Atthime bhikkhave anariyavohara . katame attha aditthe ditthavadita assute sutavadita amute mutavadita avinnate vinnatavadita ditthe aditthavadita sute assutavadita mute amutavadita vinnate avinnatavadita . ime kho bhikkhave attha anariyavoharati. [165] 75 Atthime bhikkhave ariyavohara . katame attha aditthe aditthavadita assute assutavadita amute amutavadita avinnate avinnatavadita ditthe ditthavadita sute sutavadita mute mutavadita vinnate vinnatavadita . ime kho bhikkhave attha ariyavoharati. [166] 76 Atthima bhikkhave parisa . Katama attha khattiyaparisa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page317.

Brahmanaparisa gahapatiparisa samanaparisa catummaharajikaparisa tavatimsaparisa maraparisa brahmaparisa . abhijanami kho panaham bhikkhave anekasatam khattiyaparisam upasankamitva tatrapi maya sannisinnapubbanceva sallapitapubbanca sakaccha ca samapannapubba tattha yadisako tesam vanno hoti tadisako mayham vanno hoti yadisako tesam saro hoti tadisako mayham saro hoti dhammiya ca kathaya sandassemi samadapemi samuttejemi sampahamsemi bhasamananca mam na jananti ko nu kho ayam bhasati devo va manusso vati dhammiya ca kathaya sandassetva samadapetva samuttejetva sampahamsetva antaradhayami antarahitanca mam na jananti ko nu kho ayam antarahito devo va manusso vati abhijanami kho panaham bhikkhave anekasatam brahmanaparisam .pe. gahapatiparisam samanaparisam catummaharajikaparisam tavatimsaparisam maraparisam brahmaparisam upasankamitva tatrapi maya sannisinnapubbanceva sallapitapubbanca sakaccha ca samapannapubba tattha yadisako tesam vanno hoti tadisako mayham vanno hoti yadisako tesam saro hoti tadisako mayham saro hoti dhammiya ca kathaya sandassemi samadapemi samuttejemi sampahamsemi bhasamananca mam na jananti ko nu kho ayam bhasati devo va manusso vati dhammiya ca kathaya sandassetva samadapetva samuttejetva sampahamsetva antaradhayami antarahitanca mam na jananti ko

--------------------------------------------------------------------------------------------- page318.

Nu kho ayam antarahito devo va manusso vati. Ima kho bhikkhave attha parisati. [167] 77 Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam . athakho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya vesalim pindaya pavisi vesaliyam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto ayasmantam anandam amantesi ganhahi ananda nisidanam yena pavalacetiyam 1- tenupasankamissama divaviharayati . evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato patissunitva nisidanam adaya bhagavantam pitthito pitthito anubandhi. {167.1} Athakho bhagava yena pavalacetiyam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi nisajja kho bhagava ayasmantam anandam amantesi ramaniya ananda vesali ramaniyam udenacetiyam ramaniyam gotamakacetiyam ramaniyam bahuputtakacetiyam ramaniyam sattambacetiyam ramaniyam sarandadacetiyam ramaniyam pavalacetiyam yassa kassaci ananda cattaro iddhipada bhavita bahulikata yanikata vatthukata anutthita paricita susamaraddha akankhamano so ananda kappam va tittheyya kappavasesam va tathagatassa kho ananda cattaro iddhipada bhavita bahulikata yanikata vatthukata anutthita paricita susamaraddha akankhamano ananda tathagato kappam va tittheyya kappavasesam vati. Evampi kho ayasma anando bhagavata olarike nimitte kariyamane @Footnote: 1 Ma. capalam cetiyam. Yu. capalacetiyam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page319.

Olarike obhase kariyamane nasakkhi pativijjhitum na bhagavantam yaci titthatu bhante bhagava kappam titthatu bhante sugato kappam bahujanahitaya bahujanasukhaya lokanukampaya atthaya hitaya sukhaya devamanussananti yathatam marena pariyutthitacitto. {167.2} Dutiyampi kho bhagava . tatiyampi kho bhagava ayasmantam anandam amantesi ramaniya ananda vesali ramaniyam udenacetiyam ramaniyam gotamakacetiyam ramaniyam bahuputtakacetiyam ramaniyam sattambacetiyam ramaniyam sarandadacetiyam ramaniyam pavalacetiyam yassa kassaci ananda cattaro iddhipada bhavita bahulikata yanikata vatthukata anutthita paricita susamaraddha .pe. akankhamano ananda tathagato kappam va tittheyya kappavasesam vati evampi kho ayasma anando bhagavata olarike nimitte kariyamane olarike obhase kariyamane nasakkhi pativijjhitum na bhagavantam yaci titthatu bhante bhagava kappam titthatu bhante sugato kappam bahujanahitaya bahujanasukhaya lokanukampaya atthaya hitaya sukhaya devamanussananti yathatam marena pariyutthitacitto. {167.3} Athakho bhagava ayasmantam anandam amantesi gaccha tvam ananda yassa dani kalam mannasiti . evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato patissunitva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva bhagavato avidure annatarasmim rukkhamule nisidi. {167.4} Athakho maro papima acirapakkante ayasmante anande

--------------------------------------------------------------------------------------------- page320.

Bhagavantam etadavoca {167.5} parinibbatudani bhante bhagava parinibbatu sugato parinibbanakalodani bhante bhagavato bhasita kho panesa bhante bhagavata vaca na tavaham papima parinibbayissami yava me bhikkhu na savaka bhavissanti viyatta vinita visarada pattayogakkhema bahussuta dhammadhara dhammanudhammapatipanna samicipatipanna anudhammacarino sakam acariyakam uggahetva acikkhissanti desissanti 1- pannapessanti patthapessanti vivarissanti vibhajissanti uttanikarissanti uppannam parappavadam sahadhammena suniggahitam niggahetva sappatihariyam dhammam desissantiti etarahi bhante bhikkhu bhagavato savaka viyatta vinita visarada pattayogakkhema bahussuta dhammadhara dhammanudhammapatipanna samicipatipanna anudhammacarino sakam acariyakam uggahetva acikkhanti desenti pannapenti patthapenti vivaranti vibhajanti uttanikaronti uppannam parappavadam sahadhammena suniggahitam niggahetva sappatihariyam dhammam desenti {167.6} parinibbatudani bhante bhagava parinibbatu sugato parinibbanakalodani bhante bhagavato bhasita kho panesa bhante bhagavata vaca na tavaham papima parinibbayissami yava me bhikkhuniyo na savika bhavissanti .pe. yava me upasaka na savaka bhavissanti .pe. yava me upasika na savika bhavissanti viyatta vinita visarada pattayogakkhema bahussuta dhammadhara dhammanu- dhammapatipanna samicipatipanna anudhammacariniyo sakam acariyakam @Footnote: 1 Ma. desessanti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page321.

Uggahetva acikkhissanti desissanti pannapessanti patthapessanti vivarissanti vibhajissanti uttanikarissanti uppannam parappavadam sahadhammena suniggahitam niggahetva sappatihariyam dhammam desissantiti etarahi bhante upasika bhagavato savika viyatta vinita visarada pattayogakkhema bahussuta dhammadhara dhammanudhammapatipanna samicipatipanna anudhammacariniyo sakam acariyakam uggahetva acikkhanti desenti pannapenti patthapenti vivaranti vibhajanti uttanikaronti uppannam parappavadam sahadhammena suniggahitam niggahetva sappatihariyam dhammam desenti {167.7} parinibbatudani bhante bhagava parinibbatu sugato parinibbanakalodani bhante bhagavato bhasita kho panesa bhante bhagavata vaca na tavaham papima parinibbayissami yava me idam brahmacariyam na iddhanceva bhavissati phitanca vittharikam bahujannam puthubhutam yava devamanussehi suppakasitanti etarahi bhante bhagavato brahmacariyam iddhanceva phitanca vittharikam bahujannam puthubhutam yava devamanussehi suppakasitam parinibbatudani bhante bhagava parinibbatu sugato parinibbanakalodani bhante bhagavatoti . appossuko tvam papima hohi naciram tathagatassa parinibbanam bhavissati ito tinnam masanam accayena tathagato parinibbayissatiti athakho bhagava pavalacetiye sato sampajano ayusankharam ossajji ossajjite

--------------------------------------------------------------------------------------------- page322.

Bhagavata ayusankhare maha bhumicalo ahosi bhimsanako salomahamso devadundubhiyo ca phalimsu athakho bhagava etamattham viditva tayam velayam imam udanam udanesi tulamatulanca sambhavam bhavasankharamavassajji muni ajjhattarato samahito abhindi kavacamivattasambhavanti. {167.8} Athakho ayasmato anandassa etadahosi maha vatayam bhumicalo sumaha vatayam bhumicalo bhimsanako salomahamso devadundubhiyo ca phalimsu ko nu kho hetu ko paccayo mahato bhumicalassa patubhavayati athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca maha vatayam bhante bhumicalo sumaha vatayam bhante bhumicalo bhimsanako salomahamso devadundubhiyo ca phalimsu ko nu kho bhante hetu ko paccayo mahato bhumicalassa patubhavayati. {167.9} Atthime ananda hetu attha paccaya mahato bhumicalassa patubhavaya katame attha yam ananda mahapathavi udake patitthita udakam vate patitthitam vato akasattho hoti so ananda samayo yam mahavata vayanti mahavata vayanta udakam kampenti udakam kampitam pathavim kampeti ayam ananda pathamo hetu pathamo paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya . puna caparam ananda samano va

--------------------------------------------------------------------------------------------- page323.

Brahmano va iddhima cetovasippatto devata va mahiddhika mahanubhava tassa paritta pathavisanna bhavita hoti appamana aposanna so imam pathavim kampeti samkampeti sampakampeti [1]- ayam ananda dutiyo hetu dutiyo paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya. {167.10} Puna caparam ananda yada bodhisatto tusita kaya cavitva sato sampajano matu kucchim okkamati tadayam pathavi kampati samkampati sampakampati ayam ananda tatiyo hetu tatiyo paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya. {167.11} Puna caparam ananda yada bodhisatto sato sampajano matu kucchisma nikkhamati tadayam pathavi kampati samkampati sampakampati ayam ananda catuttho hetu catuttho paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya. {167.12} Puna caparam ananda yada tathagato anuttaram sammasambodhim abhisambujjhati tadayam pathavi kampati samkampati sampakampati ayam ananda pancamo hetu pancamo paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya . puna caparam ananda yada tathagato anuttaram dhammacakkam pavatteti tadayam pathavi kampati samkampati sampakampati ayam ananda chattho hetu chattho paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya. {167.13} Puna caparam ananda yada tathagato sato sampajano ayusankharam ossajjati tadayam pathavi kampati samkampati sampakampati ayam ananda sattamo hetu sattamo paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya. {167.14} Puna caparam ananda yada tathagato anupadisesaya @Footnote: 1 Ma. sampavedeti. evamidisesu thanesupi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page324.

Nibbanadhatuya parinibbayati tadayam pathavi kampati samkampati sampakampati ayam ananda atthamo hetu atthamo paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya . ime kho ananda attha hetu attha paccaya mahato bhumicalassa patubhavayati. Calavaggo dutiyo tassuddanam iccha alanca sankhittam bhaya abhibhuna te 1- saha vimokkho dve ca vohara parisa bhumicalena cati. ---------- Yamakavaggo tatiyo [168] 78 Saddho [2]- bhikkhave bhikkhu hoti no [2]- silava evam so tena angena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava cati yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca evam so tena angena paripuro hoti. Saddho ca bhikkhave bhikkhu hoti silava ca no bahussuto evam so tena angena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava ca bahussuto cati yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca bahussuto ca evam so tena angena paripuro hoti. {168.1} Saddho ca bhikkhave bhikkhu hoti silava ca bahussuto ca no dhammakathiko .pe. dhammakathiko ca no parisavacaro .pe. parisavacaro ca no visarado parisaya @Footnote: 1 Ma. tesaddo natthi . 2 Ma. ca. evamidisesu thanesupi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page325.

Dhammam deseti .pe. visarado ca parisaya dhammam deseti no catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi .pe. catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi no asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme ayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam so tena angena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseyyam catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi assam akicchalabhi akasiralabhi asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyanti {168.2} yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseti catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi asavanam 1- khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam so tena angena paripuro hoti. Imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato bhikkhu samantapasadiko ca hoti sabbakaraparipuro cati. [169] 79 Saddho bhikkhave bhikkhu hoti no silava evam so tena @Footnote: 1 Ma. asavananca. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page326.

Angena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava cati yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca evam so tena angena paripuro hoti. {169.1} Saddho ca bhikkhave bhikkhu hoti silava ca no bahussuto .pe. Bahussuto ca no dhammakathiko .pe. Dhammakathiko ca no parisavacaro .pe. Parisavacaro ca no visarado parisaya dhammam deseti .pe. Visarado ca parisaya dhammam deseti [1]- ye ca te santa vimokkha atikkamma rupe arupa te kayena phusitva viharati no 2- asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam so tena angena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseyyam ye ca 3- te santa vimokkha atikkamma rupe arupa te kayena phusitva vihareyyam asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyanti {169.2} yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseti ye ca 3- te santa vimokkha atikkamma rupe arupa te [4]- kayena phusitva viharati asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati evam so tena angena paripuro hoti. Imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagato @Footnote: 1-2 Ma. no ca. evamuparipi . 3 Ma. casaddo natthi . 4 Ma. ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page327.

Bhikkhu samantapasadiko ca hoti sabbakaraparipuro cati. [170] 80 Ekam samayam bhagava nadike 1- viharati ginjakavasathe. Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca maranassati bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosana bhavetha no tumhe bhikkhave maranassatinti. {170.1} Evam vutte annataro bhikkhu bhagavantam etadavoca aham kho bhante bhavemi maranassatinti . yathakatham pana tvam bhikkhu bhavesi maranassatinti . idha mayham bhante evam hoti aho vataham rattindivam jiveyyam bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu 2- vata me katamassati evam kho aham bhante bhavemi maranassatinti. {170.2} Annataropi kho bhikkhu bhagavantam etadavoca ahampi kho bhante bhavemi maranassatinti . yathakatham pana tvam bhikkhu bhavesi maranassatinti . idha mayham bhante evam hoti aho vataham divasam jiveyyam bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati evam kho aham bhante bhavemi maranassatinti. {170.3} Annataropi kho bhikkhu bhagavantam etadavoca ahampi kho bhante bhavemi maranassatinti . yathakatham pana tvam bhikkhu bhavesi maranassatinti. Idha mayham bhante evam hoti aho vataham upaddhadivasam jiveyyam @Footnote: 1 Ma. Yu. natike. evamuparipi . 2 Si. Yu. bahum. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page328.

Bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati evam kho aham bhante bhavemi maranassatinti. {170.4} Annataropi kho bhikkhu bhagavantam etadavoca ahampi kho bhante bhavemi maranassatinti . yathakatham pana tvam bhikkhu bhavesi maranassatinti . idha mayham bhante evam hoti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram ekam pindapatam bhunjami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati evam kho aham bhante bhavemi maranassatinti. {170.5} Annataropi kho bhikkhu bhagavantam etadavoca ahampi kho bhante bhavemi maranassatinti . yathakatham pana tvam *- bhikkhu bhavesi maranassatinti . idha mayham bhante evam hoti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram upaddhapindapatam bhunjami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati evam kho aham bhante bhavemi maranassatinti. {170.6} Annataropi kho bhikkhu bhagavantam etadavoca ahampi kho bhante bhavemi maranassatinti . yathakatham pana tvam bhikkhu bhavesi maranassatinti. Idha mayham bhante evam hoti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram cattaro panca alope sankhaditva ajjhoharami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati evam kho aham bhante bhavemi maranassatinti. {170.7} Annataropi kho bhikkhu bhagavantam etadavoca ahampi kho bhante @Footnote:* mikar—kr khagoe tavam peDna tvam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page329.

Bhavemi maranassatinti . yathakatham pana tvam bhikkhu bhavesi maranassatinti. Idha mayham bhante evam hoti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram ekam alopam sankhaditva ajjhoharami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati evam kho aham bhante bhavemi maranassatinti. {170.8} Annataropi kho bhikkhu bhagavantam etadavoca ahampi kho bhante bhavemi maranassatinti . yathakatham pana tvam bhikkhu bhavesi maranassatinti. Idha mayham bhante evam hoti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram assasitva va passasami passasitva va assasami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati evam kho aham bhante bhavemi maranassatinti. {170.9} Evam vutte bhagava te bhikkhu etadavoca yvayam bhikkhave bhikkhu evam maranassatim bhaveti aho vataham rattindivam jiveyyam bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati yo cayam 1- bhikkhave bhikkhu evam maranassatim bhaveti aho vataham divasam jiveyyam bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati yo cayam bhikkhave bhikkhu evam maranassatim bhaveti aho vataham upaddhadivasam jiveyyam bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati yo cayam bhikkhave bhikkhu evam maranassatim bhaveti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram ekam pindapatam bhunjami @Footnote: 1 Ma. yopayam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page330.

Bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati yo cayam bhikkhave bhikkhu evam maranassatim bhaveti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram upaddhapindapatam bhunjami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati yo cayam bhikkhave bhikkhu evam maranassatim bhaveti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram cattaro panca alope sankhaditva ajjhoharami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati ime vuccanti bhikkhave bhikkhu pamatta viharanti dandham maranassatim bhaventi asavanam khayaya. {170.10} Yo cayam 1- bhikkhave bhikkhu evam maranassatim bhaveti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram ekam alopam sankhaditva ajjhoharami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati yo cayam bhikkhave bhikkhu evam maranassatim bhaveti aho vataham tadantaram jiveyyam yadantaram assasitva va passasami passasitva va assasami bhagavato sasanam manasi kareyyam bahu vata me katamassati ime vuccanti bhikkhave bhikkhu appamatta viharanti maranassatim bhaventi asavanam khayaya tasma tiha bhikkhave evam sikkhitabbam appamatta viharissama [2]- maranassatim bhavessama asavanam khayayati evanhi vo bhikkhave sikkhitabbanti. [171] 81 Ekam samayam bhagava nadike viharati ginjakavasathe. @Footnote: 1 Ma. yo ca khvayam . 2 Ma. tikkham.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page331.

Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi .pe. maranassati bhikkhave bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosana katham bhavita ca bhikkhave maranassati katham bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosana idha bhikkhave bhikkhu divase nikkhante rattiya patihitaya iti patisancikkhati bahuka kho me paccaya maranassa ahi va mam damseyya vicchika va mam damseyya satapadi va mam damseyya tena me assa kalakiriya so mamassantarayo upakkhalitva va papateyyam bhattam va me bhuttam byapajjeyya pittam va me kuppeyya semham va me kuppeyya satthaka va me vata kuppeyyum manussa va mam upakkameyyum amanussa va mam upakkameyyum tena me assa kalakiriya so mamassantarayoti tena bhikkhave bhikkhuna iti patisancikkhitabbam atthi nu kho me papaka akusala dhamma appahina ye me assu rattim kalam karontassa antarayayati {171.1} sace bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati atthi me papaka akusala dhamma appahina ye me assu rattim kalam karontassa antarayayati tena bhikkhave bhikkhuna tesanneva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam seyyathapi bhikkhave adittacelo va adittasiso va tasseva celassa va sisassa va nibbapanaya adhimattam chandanca vayamanca ussahanca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page332.

Ussolhinca appativaninca satinca sampajannanca kareyya evameva kho bhikkhave tena bhikkhuna tesanneva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam {171.2} sace pana bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati natthi me papaka akusala dhamma appahina ye me assu rattim kalam karontassa antarayayati tena bhikkhave bhikkhuna teneva pitipamojjena vihatabbam ahorattanusikkhina kusalesu dhammesu. {171.3} Idha pana bhikkhave bhikkhu rattiya nikkhantaya divase patihite iti patisancikkhati bahuka kho me paccaya maranassa ahi va mam damseyya vicchika va mam damseyya satapadi va mam damseyya tena me assa kalakiriya so mamassantarayo upakkhalitva va papateyyam bhattam va me bhuttam byapajjeyya pittam va me kuppeyya semham va me kuppeyya satthaka va me vata kuppeyyum manussa va mam upakkameyyum amanussa va mam upakkameyyum tena me assa kalakiriya so mamassantarayoti tena bhikkhave bhikkhuna iti patisancikkhitabbam atthi nu kho me papaka akusala dhamma appahina ye me assu diva kalam karontassa antarayayati sace bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati atthi me papaka akusala dhamma appahina ye me assu diva kalam karontassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page333.

Antarayayati tena bhikkhave bhikkhuna tesanneva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam seyyathapi bhikkhave adittacelo va adittasiso va tasseva celassa va sisassa va nibbapanaya adhimattam chandanca vayamanca ussahanca ussolhinca appativaninca satinca sampajannanca kareyya evameva kho bhikkhave tena bhikkhuna tesanneva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam {171.4} sace pana bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati natthi me papaka akusala dhamma appahina ye me assu diva kalam karontassa antarayayati tena bhikkhave bhikkhuna teneva pitipamujjena vihatabbam ahorattanusikkhina kusalesu dhammesu evam bhavita kho bhikkhave maranassati evam bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati. [172] 82 Atthima bhikkhave sampada. Katama attha utthanasampada arakkhasampada kalyanamittata samajivita saddhasampada silasampada cagasampada pannasampada . ima kho bhikkhave attha sampadati. Utthata kammadheyyesu appamatto vidhanava samam kappeti jivitam sambhatam anurakkhati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page334.

Saddho silena sampanno vadannu vitamaccharo niccam maggam visodheti sotthanam samparayikam iccete attha dhamma ca saddhassa gharamesino akkhata saccanamena ubhayattha sukhavaha ditthadhammahitatthaya samparaya sukhaya ca evametam gahatthanam cago punnam pavaddhatiti. [173] 83 Atthima bhikkhave sampada. Katama attha utthanasampada arakkhasampada kalyanamittata samajivita saddhasampada silasampada cagasampada pannasampada. {173.1} Katama ca bhikkhave utthanasampada idha bhikkhave kulaputto yena kammutthanena jivikam kappeti yadi kasiya yadi vanijjaya yadi gorakkhena yadi issatthena yadi rajaporisena yadi sippannatarena tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatum ayam vuccati bhikkhave utthanasampada. {173.2} Katama ca bhikkhave arakkhasampada idha bhikkhave kulaputtassa bhoga honti utthanaviriyadhigata bahabalaparicita sedavakkhitta dhammika dhammaladdha te arakkhena guttiya sampadeti kinti me ime 1- bhoge neva rajano hareyyum na cora hareyyum na aggi daheyya na udakam vaheyya na appiya dayada hareyyunti ayam vuccati bhikkhave arakkhasampada. @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page335.

{173.3} Katama ca bhikkhave kalyanamittata idha bhikkhave kulaputto yasmim game va nigame va pativasati tatra ye te honti gahapati va gahapatiputta va dahara va vuddhasilino vuddha va vuddhasilino saddhasampanna silasampanna cagasampanna pannasampanna tehi saddhim santitthati sallapati sakaccham samapajjati yatharupanam saddhasampannanam saddhasampadam anusikkhati yatharupanam silasampannanam silasampadam anusikkhati yatharupanam cagasampannanam cagasampadam anusikkhati yatharupanam pannasampannanam pannasampadam anusikkhati ayam vuccati bhikkhave kalyanamittata. {173.4} Katama ca bhikkhave samajivita idha bhikkhave kulaputto ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti seyyathapi bhikkhave tuladharo va tuladharantevasi va tulam paggahetva janati ettakena va onatam ettakena va unnatanti evameva kho bhikkhave kulaputto ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti sacayam bhikkhave kulaputto appayo samano ularam jivikam kappeti tassa bhavanti vattaro udumbarakhadikancayam 1- kulaputto bhoge khadatiti sace panayam bhikkhave @Footnote: 1 Ma. udumbarakhadivayam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page336.

Kulaputto mahayo samano kasiram jivikam kappeti tassa bhavanti vattaro addhamarikancayam 1- kulaputto marissatiti yato ca khoyam bhikkhave kulaputto ayanca bhoganam viditva vayanca bhoganam viditva samajivikam kappeti naccogalham natihinam evam me ayo vayam pariyadaya thassati na ca me vayo ayam pariyadaya thassatiti ayam vuccati bhikkhave samajivita. {173.5} Katama ca bhikkhave saddhasampada idha bhikkhave kulaputto saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava .pe. Sattha devamanussanam buddho bhagavati ayam vuccati bhikkhave saddhasampada. {173.6} Katama ca bhikkhave silasampada idha bhikkhave kulaputto panatipata pativirato hoti .pe. suramerayamajjapamadatthana pativirato hoti ayam vuccati bhikkhave silasampada. {173.7} Katama ca bhikkhave cagasampada idha bhikkhave kulaputto vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasati .pe. yacayogo danasamvibhagarato ayam vuccati bhikkhave cagasampada. {173.8} Katama ca bhikkhave pannasampada idha bhikkhave kulaputto pannava hoti .pe. sammadukkhakkhayagaminiya ayam vuccati bhikkhave pannasampada. Ima kho bhikkhave attha sampadati. Utthata kammadheyyesu appamatto vidhanava samam kappeti jivitam sambhatam anurakkhati @Footnote: 1 Ma. ajelamaranamvayam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page337.

Saddho silena sampanno vadannu vitamaccharo niccam maggam visodheti sotthanam samparayikam iccete attha dhamma ca saddhassa gharamesino akkhata saccanamena ubhayattha sukhavaha ditthadhammahitatthaya samparayasukhaya ca evametam gahatthanam cago punnam pavaddhatiti. [174] 84 Tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi avuso bhikkhaveti . avusoti kho te bhikkhu ayasmato sariputtassa paccassosum . ayasma sariputto etadavoca atthime avuso puggala santo samvijjamana lokasmim. Katame attha. {174.1} Idhavuso bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so utthahati ghatati vayamati labhaya tassa utthahato ghatato vayamato labhaya labho nuppajjati so tena alabhena socati kilamati paridevati urattali kandati sammoham apajjati ayam vuccatavuso bhikkhu iccho viharati labhaya utthahati ghatati vayamati labhaya na ca labhi soci ca paridevi ca cuto ca saddhamma. {174.2} Idha panavuso bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so utthahati ghatati vayamati labhaya tassa utthahato ghatato vayamato labhaya labho uppajjati so

--------------------------------------------------------------------------------------------- page338.

Tena labhena majjati pamajjati pamadamapajjati ayam vuccatavuso bhikkhu iccho viharati labhaya utthahati ghatati vayamati labhaya labhi ca madi ca pamadi ca cuto ca saddhamma. {174.3} Idha panavuso bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so na utthahati na ghatati na vayamati labhaya tassa anutthahato aghatato avayamato labhaya labho nuppajjati so tena alabhena socati kilamati paridevati urattali kandati sammoham apajjati ayam vuccatavuso bhikkhu iccho viharati labhaya na utthahati na ghatati na vayamati labhaya na ca labhi soci ca paridevi ca cuto ca saddhamma. {174.4} Idha panavuso bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so na utthahati na ghatati na vayamati labhaya tassa anutthahato aghatato avayamato labhaya labho uppajjati so tena labhena majjati pamajjati pamadamapajjati ayam vuccatavuso bhikkhu iccho viharati labhaya na utthahati na ghatati na vayamati labhaya labhi ca madi ca pamadi ca cuto ca saddhamma. {174.5} Idha panavuso bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so utthahati ghatati vayamati labhaya tassa utthahato ghatato vayamato labhaya labho nuppajjati so tena alabhena na socati na kilamati na paridevati na urattali kandati na

--------------------------------------------------------------------------------------------- page339.

Sammoham apajjati ayam vuccatavuso bhikkhu iccho viharati labhaya utthahati ghatati vayamati labhaya na ca labhi na ca soci na ca paridevi accuto ca saddhamma. {174.6} Idha panavuso bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so utthahati ghatati vayamati labhaya tassa utthahato ghatato vayamato labhaya labho uppajjati so tena labhena na majjati na pamajjati na pamadamapajjati ayam vuccatavuso bhikkhu iccho viharati labhaya utthahati ghatati vayamati labhaya labhi ca na ca madi na ca pamadi accuto ca saddhamma. {174.7} Idha panavuso bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so na utthahati na ghatati na vayamati labhaya tassa anutthahato aghatato avayamato labhaya labho nuppajjati so tena alabhena na socati na kilamati na paridevati na urattali kandati na sammoham apajjati ayam vuccatavuso bhikkhu iccho viharati labhaya na utthahati na ghatati na vayamati labhaya na ca labhi na ca soci na ca paridevi accuto ca saddhamma. {174.8} Idha panavuso bhikkhuno pavivittassa viharato nirayattavuttino iccha uppajjati labhaya so na utthahati na ghatati na vayamati labhaya tassa anutthahato aghatato avayamato labhaya labho uppajjati so tena labhena na majjati na pamajjati na pamadamapajjati ayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page340.

Vuccatavuso bhikkhu iccho viharati labhaya na utthahati na ghatati na vayamati labhaya labhi ca na ca madi na ca pamadi accuto ca saddhamma. Ime kho avuso attha puggala santo samvijjamana lokasminti. [175] 85 Tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi .pe. Chahavuso dhammehi samannagato bhikkhu alam attano alam paresam . Katamehi chahi . idhavuso bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi 1- hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti kalyanavaco ca hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam. Imehi kho avuso chahi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano alam paresam. [176] 86 Pancahavuso dhammehi samannagato bhikkhu alam attano alam paresam . katamehi pancahi . idhavuso bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti kalyanavaco ca hoti .pe. Sandassako ca hoti .pe. sabrahmacarinam . imehi kho avuso pancahi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano alam paresam. [177] 87 Catuhavuso dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no @Footnote: 1 Ma. atthupaparikkhita. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page341.

Paresam . katamehi catuhi . idhavuso bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti no ca kalyanavaco hoti .pe. No ca sandassako hoti .pe. Sabrahmacarinam . imehi kho avuso catuhi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam. [178] 88 Catuhavuso dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano . katamehi catuhi . idhavuso bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti no ca dhatanam dhammanam atthupaparikkhi hoti no ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti kalyanavaco ca hoti .pe. sandassako ca hoti .pe. sabrahmacarinam . imehi kho avuso catuhi dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano. [179] 89 Tihavuso dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam . katamehi tihi . idhavuso bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti no ca kalyanavaco hoti .pe. no ca sandassako hoti .pe. sabrahmacarinam . imehi kho avuso tihi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page342.

[180] 90 Tihavuso dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano . katamehi tihi. Idhavuso bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti no ca dhatanam dhammanam atthupaparikkhi hoti no ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti kalyanavaco ca hoti .pe. atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti .pe. sabrahmacarinam . imehi kho avuso tihi dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano. [181] 91 Dvihavuso dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam . katamehi dvihi. Idhavuso bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu sutananca dhammanam dharakajatiko hoti dhatananca dhammanam atthupaparikkhi hoti atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti no ca kalyanavaco hoti .pe. no ca sandassako hoti .pe. sabrahmacarinam . imehi kho avuso dvihi dhammehi samannagato bhikkhu alam attano no paresam. [182] 92 Dvihavuso dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attano . katamehi dvihi . idhavuso bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu no ca sutanam dhammanam dharakajatiko hoti no ca dhatanam dhammanam atthupaparikkhi hoti no ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti kalyanavaco ca hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page343.

Atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam . imehi kho avuso dvihi dhammehi samannagato bhikkhu alam paresam no attanoti. [183] 93 Atthime bhikkhave dhamma sekkhassa 1- bhikkhuno parihanaya samvattanti . katame attha . kammaramata bhassaramata niddaramata sanganikaramata indriyesu aguttadvarata bhojane amattannuta samsaggaramata papancaramata . ime kho bhikkhave attha dhamma sekkhassa bhikkhuno parihanaya samvattanti. [184] 94 Atthime bhikkhave dhamma sekkhassa bhikkhuno aparihanaya samvattanti . katame attha. Nakammaramata nabhassaramata naniddaramata nasanganikaramata indriyesu guttadvarata bhojane mattannuta asamsaggaramata nippapancaramata . ime kho bhikkhave attha dhamma sekkhassa bhikkhuno aparihanaya samvattantiti. [185] 95 Atthimani bhikkhave kusitavatthuni. Katamani attha. Idha bhikkhave bhikkhuna kammam kattabbam hoti tassa evam hoti kammam kho me kattabbam bhavissati kammam kho pana me karontassa kayo kilamissati handaham nipajjamiti so nipajjati na viriyam arabhati appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyaya idam bhikkhave pathamam kusitavatthu. Puna caparam bhikkhave bhikkhuna kammam katam hoti tassa evam hoti @Footnote: 1 Ma. sekhassa. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page344.

Aham kho kammam akasim kammam kho pana me karontassa kayo kilanto handaham nipajjamiti so nipajjati na viriyam arabhati appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyaya idam bhikkhave dutiyam kusitavatthu. {185.1} Puna caparam bhikkhave bhikkhuna maggo gantabbo hoti tassa evam hoti maggo kho me gantabbo bhavissati maggam kho pana me gacchantassa kayo kilamissati handaham nipajjamiti so nipajjati na viriyam arabhati appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyaya idam bhikkhave tatiyam kusitavatthu. {185.2} Puna caparam bhikkhave bhikkhuna maggo gato hoti tassa evam hoti aham kho maggam agamasim maggam kho pana me gacchato kayo kilanto handaham nipajjamiti so nipajjati na viriyam arabhati appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyaya idam bhikkhave catuttham kusitavatthu. {185.3} Puna caparam bhikkhave bhikkhu gamam va nigamam va pindaya caranto na labhati lukhassa va panitassa va bhojanassa yavadattham paripurim tassa evam hoti aham kho gamam va nigamam va pindaya caranto nalattham lukhassa va panitassa va bhojanassa yavadattham paripurim tassa me kayo kilanto akammanno handaham nipajjamiti so nipajjati na viriyam arabhati .pe. Idam bhikkhave pancamam kusitavatthu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page345.

{185.4} Puna caparam bhikkhave bhikkhu gamam va nigamam va pindaya caranto labhati lukhassa va panitassa va bhojanassa yavadattham paripurim tassa evam hoti aham kho gamam va nigamam va pindaya caranto alattham lukhassa va panitassa va bhojanassa yavadattham paripurim tassa me kayo garuko akammanno masacitam manne handaham nipajjamiti so nipajjati na viriyam arabhati .pe. Idam bhikkhave chattham kusitavatthu {185.5} puna caparam bhikkhave bhikkhuno uppanno hoti appamattako abadho tassa evam hoti uppanno kho me ayam appamattako abadho atthi kappo nipajjitum handaham nipajjamiti so nipajjati na viriyam arabhati .pe. Idam bhikkhave sattamam kusitavatthu. {185.6} Puna caparam bhikkhave bhikkhu gilana vutthito hoti aciravutthito gelanna tassa evam hoti aham kho gilana vutthito aciravutthito gelanna tassa me kayo dubbalo akammanno handaham nipajjamiti so nipajjati na viriyam arabhati appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyaya idam bhikkhave atthamam kusitavatthu . imani kho bhikkhave attha kusitavatthuniti. [186] 96 Atthimani bhikkhave arabbhavatthuni. Katamani attha. {186.1} Idha bhikkhave bhikkhuna kammam kattabbam hoti tassa evam hoti kammam kho me kattabbam bhavissati kammam kho pana me karontena 1- na sukaram buddhanam sasanam manasikatum handaham patikacceva viriyam arabhami @Footnote: 1 Ma. kammam kho maya karontena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page346.

Appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyayati so viriyam arabhati appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyaya idam bhikkhave pathamam arabbhavatthu. {186.2} Puna caparam bhikkhave bhikkhuna kammam katam hoti tassa evam hoti aham kho kammam akasim kammam kho panaham karonto nasakkhim buddhanam sasanam manasikatum handaham viriyam arabhami appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyayati so viriyam arabhati .pe. Idam bhikkhave dutiyam arabbhavatthu. {186.3} Puna caparam bhikkhave bhikkhuna maggo gantabbo hoti tassa evam hoti maggo kho me gantabbo bhavissati maggam kho pana me gacchantena na sukaram buddhanam sasanam manasikatum handaham viriyam arabhami .pe. Idam bhikkhave tatiyam arabbhavatthu. {186.4} Puna caparam bhikkhave bhikkhuna maggo gato hoti tassa evam hoti aham kho maggam agamasim maggam kho panaham gacchanto nasakkhim buddhanam sasanam manasikatum handaham viriyam arabhami .pe. idam bhikkhave catuttham arabbhavatthu. {186.5} Puna caparam bhikkhave bhikkhu gamam va nigamam va pindaya caranto na labhati lukhassa va panitassa va bhojanassa yavadattham paripurim tassa evam hoti aham kho gamam va nigamam va pindaya caranto nalattham lukhassa va panitassa va bhojanassa yavadattham paripurim tassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page347.

Me kayo lahuko kammanno handaham viriyam arabhami .pe. idam bhikkhave pancamam arabbhavatthu. {186.6} Puna caparam bhikkhave bhikkhu gamam va nigamam va pindaya caranto labhati lukhassa va panitassa va bhojanassa yavadattham paripurim tassa evam hoti aham kho gamam va nigamam va pindaya caranto alattham lukhassa va panitassa va bhojanassa yavadattham paripurim tassa me kayo lahuko kammanno handaham viriyam arabhami .pe. idam bhikkhave chattham arabbhavatthu. {186.7} Puna caparam bhikkhave bhikkhuno uppanno hoti appamattako abadho tassa evam hoti uppanno kho me ayam appamattako abadho thanam kho panetam vijjati yam me abadho pavaddheyya handaham patikacceva viriyam arabhami .pe. Idam bhikkhave sattamam arabbhavatthu. {186.8} Puna caparam bhikkhave bhikkhu gilana vutthito hoti aciravutthito gelanna tassa evam hoti aham kho gilana vutthito aciravutthito gelanna thanam kho panetam vijjati yam me abadho paccudavatteyya handaham patikacceva viriyam arabhami appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyayati so viriyam arabhati appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyaya idam bhikkhave atthamam arabbhavatthu . imani kho bhikkhave attha arabbhavatthuniti. Yamakavaggo tatiyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page348.

Tassuddanam deva 1- patipada apare accha laccha parihanam kusitam arabbhavatthuniti. --------------- Sativaggo catuttho [187] 97 Satisampajanne bhikkhave asati satisampajannavipannassa hatupanisam hoti hirottappam hirottappe asati hirottappavipannassa hatupaniso hoti indriyasamvaro indriyasamvare asati indriyasamvaravipannassa hatupanisam hoti silam sile asati silavipannassa hatupaniso hoti sammasamadhi sammasamadhimhi asati sammasamadhivipannassa hatupanisam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane asati yathabhutananadassana- vipannassa hatupaniso hoti nibbidavirago nibbidavirage asati nibbidaviragavipannassa hatupanisam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi bhikkhave rukkho sakhapalasavipanno tassa papatikapi na paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi na paripurim gacchati evameva kho bhikkhave satisampajanne asati satisampajannavipannassa hatupanisam hoti hirottappam hirottappe asati hirottappavipannassa hatupanisam hoti .pe. Vimuttinanadassanam. {187.1} Satisampajanne bhikkhave sati satisampajannasampannassa upanisasampannam hoti hirottappam hirottappe sati hirottappasampannassa upanisasampanno hoti indriyasamvaro indriyasamvare sati indriyasamvarasampannassa @Footnote: 1 Ma. dve saddha dve maranassati dve sampada athapare @ iccha alam parihanam kusitarabbhavatthuniti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page349.

Upanisasampannam hoti silam sile sati silasampannassa upanisasampanno hoti sammasamadhi sammasamadhimhi sati sammasamadhisampannassa upanisasampannam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane sati yathabhutananadassanasampannassa upanisasampanno hoti nibbidavirago nibbidavirage sati nibbidaviragasampannassa upanisasampannam hoti *- vimuttinanadassanam seyyathapi bhikkhave rukkho sakhapalasasampanno tassa papatikapi paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi paripurim gacchati evameva kho bhikkhave satisampajanne sati satisampajannasampannassa upanisasampannam hoti hirottappam hirottappe sati hirottappasampannassa upanisasampannam hoti .pe. Vimuttinanadassananti. [188] 98 Athakho ayasma punniyo yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma punniyo bhagavantam etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena appekada tathagatam dhammadesana patibhati appekada na patibhatiti . saddho [1]- punniya bhikkhu hoti no upasankamita 2- neva tava 3- tathagatam dhammadesana patibhati yato ca kho punniya bhikkhu saddho ca hoti upasankamita ca evam tathagatam dhammadesana patibhati saddho ca punniya bhikkhu hoti upasankamita ca no payirupasita .pe. payirupasita ca no paripucchita @Footnote: 1 Ma. ca . 2 Ma. cupasankamita . 3 Ma. tavasaddo natthi. @* mikar—kr khagoe hota peDna hoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page350.

Paripucchita ca no ohitasoto dhammam sunati ohitasoto ca dhammam sunati no sutva dhareti sutva ca dhammam dhareti no dhatananca dhammanam attham upaparikkhati dhatananca dhammanam attham upaparikkhati no atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti neva tava tathagatam dhammadesana patibhati yato ca kho punniya bhikkhu saddho ca hoti upasankamita ca payirupasita ca paripucchita ca ohitasoto ca dhammam sunati sutva ca dhammam dhareti dhatananca dhammanam attham upaparikkhati atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno ca hoti evam tathagatam dhammadesana patibhati . Imehi kho punniya dhammehi samannagato ekantapatibhanam 1- tathagatam dhammadesana hotiti. [189] 99 Sace bhikkhave annatitthiya paribbajaka evam puccheyyum kimmulaka avuso sabbe dhamma kimsambhava sabbe dhamma kimsamudaya sabbe dhamma kimsamosarana sabbe dhamma kimpamukha sabbe dhamma kimadhipateyya sabbe dhamma kimuttara sabbe dhamma kimsara sabbe dhammati evam puttha tumhe bhikkhave tesam annatitthiyanam paribbajakanam kinti byakareyyathati . Bhagavammulaka no bhante dhamma bhagavamnettika bhagavampatisarana sadhu bhante bhagavantamyeva patibhatu etassa bhasitassa attho bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti. {189.1} Tenahi bhikkhave [2]- sunatha sadhukam manasikarotha @Footnote: 1 Ma. samannagata ekantapatikana . 2 Ma. desessami tam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page351.

Bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca sace bhikkhave annatitthiya paribbajaka evam puccheyyum kimmulaka avuso sabbe dhamma kimsambhava sabbe dhamma kimsamudaya sabbe dhamma kimsamosarana sabbe dhamma kimpamukha sabbe dhamma kimadhipateyya sabbe dhamma kimuttara sabbe dhamma kimsara sabbe dhammati evam puttha tumhe bhikkhave tesam annatitthiyanam paribbajakanam evam byakareyyatha chandamulaka avuso sabbe dhamma manasikarasambhava sabbe dhamma phassasamudaya sabbe dhamma vedanasamosarana sabbe dhamma samadhippamukha sabbe dhamma satadhipateyya sabbe dhamma pannuttara sabbe dhamma vimuttisara sabbe dhammati evam puttha tumhe bhikkhave tesam annatitthiyanam paribbajakanam evam byakareyyathati. [190] 100 Atthahi bhikkhave angehi samannagato mahacoro khippam pariyapajjati na ciratthitiko hoti . katamehi atthahi . appaharantassa paharati anavasesam adiyati itthim harati kumarim duseti pabbajitam vilumpati rajakosam vilumpati accasanne kammam karoti na ca nidhanakusalo hoti. Imehi kho bhikkhave atthahangehi samannagato mahacoro khippam pariyapajjati na ciratthitiko hoti. [191] 101 Atthahi bhikkhave angehi samannagato mahacoro na khippam pariyapajjati ciratthitiko hoti . katamehi atthahi . na appaharantassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page352.

Paharati na anavasesam adiyati na itthim harati na kumarim duseti na pabbajitam vilumpati na rajakosam vilumpati na accasanne kammam karoti nidhanakusalo ca hoti . imehi kho bhikkhave atthahangehi samannagato mahacoro na khippam pariyapajjati ciratthitiko hotiti. [192] 102 Samanoti bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassa brahmanoti bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassa vedaguti bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassa bhisakkoti bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassa nimmaloti bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassa vimaloti bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassa naniti bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassa vimuttoti bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassati. Yam samanena kattabbam brahmanena vusimata yam vedaguna pattabbam bhisakkena anuttaram yam nimmalena pattabbam vimalena vusimata 1- yam nanina ca pattabbam vimuttena anuttaram soham vijitasangamo mutto mocemi bandhana nagomhi paramaddanto asekkho parinibbutoti. [193] 103 Ekam samayam bhagava kosambisu 2- carikam caramano mahata @Footnote: 1 Ma. sucimata . 2 Ma. Yu. kosalesu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page353.

Bhikkhusanghena saddhim yena icchanangalam nama kosalanam brahmanagamo tadavasari tatra sudam bhagava icchanangale viharati icchanangalavanasande. {193.1} Assosum kho icchanangalaka brahmanagahapatika samano khalu bho gotamo sakyaputto sakyakula pabbajito icchanangalam anuppatto icchanangale viharati icchanangalavanasande tam kho pana bhavantam gotamam evamkalyano kittisaddo abbhuggato itipi so bhagava araham sammasambuddho .pe. sadhu kho pana tatharupanam arahatam dassanam hotiti athakho icchanangalaka brahmanagahapatika tassa rattiya accayena pahutam khadaniyam bhojaniyam adaya yena icchanangalavanasando tenupasankamimsu upasankamitva bahidvarakotthake atthamsu uccasadda mahasadda. {193.2} Tena kho pana samayena ayasma nagito bhagavato upatthako hoti . athakho bhagava ayasmantam nagitam amantesi ke pana te nagita uccasadda mahasadda kevatta manne maccham vilopentiti 1- . Ete bhante icchanangalaka brahmanagahapatika pahutam khadaniyam bhojaniyam adaya bahidvarakotthake thita bhagavantanceva uddissa bhikkhusanghancati . ma 2- tvam nagita yasena samagama 3- ma ca maya yaso yo kho nagita na yimassa nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikamalabhi assa akicchalabhi akasiralabhi yassaham nekkhammasukhassa .pe. nikamalabhi assam 4- akicchalabhi akasiralabhi @Footnote: 1 Ma. macchavilopeti. 2 Ma. maham. 3 Ma. samagamam. 4 Ma. ayam patho natthi. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page354.

So tam milhasukham middhasukham labhasakkarasilokasukham sadiyeyyati . Adhivasetu dani bhante bhagava adhivasetu sugato adhivasanakalodani bhante bhagavato yena yenapi dani bhante bhagava gamissati tanninna ca 1- bhavissanti brahmanagahapatika negama ceva janapada ca seyyathapi bhante thullaphusitake deve vassante yathaninnam udakani pavattanti evameva kho bhante yena yenapi dani bhagava gamissati tanninna ca 1- bhavissanti brahmanagahapatika negama ceva janapada ca tam kissa hetu tatha hi bhante bhagavato silapannananti ma 2- tvam nagita yasena samagama 3- ma ca maya yaso yo kho nagita na yimassa nekkhammasukhassa .pe. nikamalabhi assa .pe. yassaham nekkhammasukhassa .pe. sambodhasukhassa nikamalabhi assam .pe. so tam milhasukham middhasukham labhasakkarasilokasukham sadiyeyya . devatapi kho nagita ekacca nayimassa nekkhammasukhassa .pe. nikamalabhiniyo assu akicchalabhiniyo akasiralabhiniyo yassaham nekkhammasukhassa .pe. Nikamalabhi assam akicchalabhi akasiralabhi tumhakampi kho nagita samgamma samagamma sanganikaviharam anuyuttanam viharatam evam hoti naha nuname ayasmanto imassa nekkhammasukhassa .pe. nikamalabhino assu akicchalabhino akasiralabhino yassaham nekkhammasukhassa .pe. Nikamalabhi assam akicchalabhi akasiralabhi tatha hi paname ayasmanto samgamma samagamma sanganikaviharam anuyutta viharanti. @Footnote: 1 Ma. - va . 2 Ma. maham . 3 Ma. samagamam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page355.

{193.3} Idhaham nagita bhikkhu passami annamannam angulipatodakena 1- sanjagghante samkilante tassa mayham nagita evam hoti naha nuname ayasmanto imassa nekkhammasukhassa .pe. nikamalabhino assu akicchalabhino akasiralabhino yassaham nekkhammasukhassa .pe. Nikamalabhi assam .pe. tatha hi paname ayasmanto annamannam angulipatodakena 1- sanjagghanti samkilanti. {193.4} Idha panaham nagita bhikkhu passami yavadattham udaravadehakam bhunjitva seyyasukham passasukham middhasukham anuyutte viharante tassa mayham nagita evam hoti naha nuname ayasmanto imassa nekkhammasukhassa .pe. Nikamalabhino assu akicchalabhino akasiralabhino yassaham nekkhammasukhassa .pe. nikamalabhi assam .pe. tatha hi paname ayasmanto yavadattham udaravadehakam bhunjitva seyyasukham passasukham middhasukham anuyutta viharanti. {193.5} Idhaham nagita bhikkhum passami gamantavihare 2- samahitam nisinnam tassa mayham nagita evam hoti idani imam ayasmantam aramiko va upatthahissati samanuddeso va tam tamha samadhimha gamissatiti tenaham nagita tassa bhikkhuno na attamano homi gamantaviharena. {193.6} Idha panaham nagita bhikkhum passami aranne capalayamanam nisinnam tassa mayham nagita evam hoti idani ayamayasma imam niddakilamatham pativinodetva arannasannamyeva manasikarissati @Footnote: 1 Si. Yu. angulipatodakehi . 2 Ma. gamantaraviharim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page356.

Ettakanti tenaham nagita tassa bhikkhuno attamano homi arannaviharena. {193.7} Idha panaham nagita bhikkhum passami arannakam aranne asamahitam nisinnam tassa mayham nagita evam hoti idani ayamayasma asamahitam va cittam samadahissati samahitam va cittam anurakkhissatiti tenaham nagita tassa bhikkhuno attamano homi arannaviharena. {193.8} Idha panaham nagita bhikkhum passami arannakam aranne samahitam nisinnam tassa mayham nagita evam hoti idani ayamayasma avimuttam va cittam vimuncissati vimuttam va cittam anurakkhissatiti tenaham nagita tassa bhikkhuno attamano homi arannaviharena. {193.9} Idha panaham nagita bhikkhum passami gamantaviharim labhim civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharanam . so tam labhasakkarasilokam nikkamayamano rincati patisallanam rincati arannavanapatthani pantani senasanani gamanigamarajadhanim osaritva vasam kappeti . tenaham nagita tassa bhikkhuno na attamano homi gamantaviharena. {193.10} Idha panaham nagita bhikkhum passami arannakam labhim civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharanam . so tam labhasakkarasilokam patipanametva na rincati patisallanam na rincati arannavanapatthani pantani senasanani . tenaham nagita tassa bhikkhuno attamano homi arannaviharena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page357.

{193.11} Yasmaham nagita samaye addhanamaggapatipanno na kinci passami purato va pacchato va phasu me nagita tasmim samaye hoti antamaso uccarapassavakammassati. [194] 104 Atthahi bhikkhave angehi samannagatassa upasakassa akankhamano sangho pattam nikkujjeyya . katamehi atthahi . bhikkhunam alabhaya parisakkati bhikkhunam anatthaya parisakkati bhikkhunam anavasaya parisakkati bhikkhu akkosati paribhasati bhikkhu bhikkhuhi vibhedeti 1- buddhassa avannam bhasati dhammassa avannam bhasati sanghassa avannam bhasati . Imehi kho bhikkhave atthahangehi samannagatassa upasakassa akankhamano sangho pattam nikkujjeyya. [195] 105 Atthahi bhikkhave angehi samannagatassa upasakassa akankhamano sangho pattam ukkujjeyya . katamehi atthahi. Na bhikkhunam alabhaya parisakkati na bhikkhunam anatthaya parisakkati na bhikkhunam anavasaya 2- parisakkati na bhikkhu akkosati paribhasati na bhikkhu bhikkhuhi vibhedeti 3- buddhassa vannam bhasati dhammassa vannam bhasati sanghassa vannam bhasati . imehi kho bhikkhave atthahangehi samannagatassa upasakassa akankhamano sangho pattam ukkujjeyyati. [196] 106 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagatassa bhikkhuno akankhamana upasaka appasadam pavedeyyum . katamehi atthahi . Gihinam alabhaya parisakkati gihinam anatthaya parisakkati gihi akkosati paribhasati gihi gihihi vibhedeti buddhassa avannam bhasati dhammassa avannam bhasati sanghassa avannam bhasati agocare ca nam 4- passanti. @Footnote: 1-3 Ma. bhedeti. evamuparipi . 2 Ma. avasaya . 4 Po. tato ca deva nam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page358.

Imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagatassa bhikkhuno akankhamana upasaka appasadam pavedeyyum. [197] 107 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagatassa bhikkhuno akankhamana upasaka pasadam pavedeyyum . katamehi atthahi. Na gihinam alabhaya parisakkati na gihinam anatthaya parisakkati na gihi akkosati paribhasati na gihi gihihi vibhedeti buddhassa vannam bhasati dhammassa vannam bhasati sanghassa vannam bhasati gocare ca nam 1- passanti . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagatassa bhikkhuno akankhamana upasaka pasadam pavedeyyunti. [198] 108 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagatassa bhikkhuno akankhamano sangho patisaraniyakammam kareyya . katamehi atthahi . Gihinam alabhaya parisakkati gihinam anatthaya parisakkati gihi akkosati paribhasati gihi gihihi vibhedeti buddhassa avannam bhasati dhammassa avannam bhasati sanghassa avannam bhasati dhammikanca gihipatissavam na saccapeti . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagatassa bhikkhuno akankhamano sangho patisaraniyakammam kareyya. [199] 109 Atthahi bhikkhave dhammehi samannagatassa bhikkhuno akankhamano sangho patisaraniyakammam patippassambheyya . katamehi atthahi . na gihinam alabhaya parisakkati na gihinam anatthaya parisakkati na gihi akkosati paribhasati na gihi gihihi vibhedeti buddhassa vannam bhasati dhammassa vannam bhasati sanghassa vannam bhasati dhammikanca gihipatissavam @Footnote: 1 Po. tato ca deva nam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page359.

Saccapeti . imehi kho bhikkhave atthahi dhammehi samannagatassa bhikkhuno akankhamano sangho patisaraniyakammam patippassambheyyati. [200] 110 Tassapapiyyasikakammakatena 1- bhikkhave bhikkhuna atthasu dhammesu sammavattitabbam na upasampadetabbam na nissayo databbo na samanero upatthapetabbo na bhikkhunovadakasammati saditabba sammatenapi bhikkhuniyo na ovaditabba na kaci sanghasammati saditabba na kisminci paccekatthane niyametabba 2- na ca tena mulena vutthapetabbam . tassapapiyyasikakammakatena bhikkhave bhikkhuna imesu atthasu dhammesu sammavattitabbanti. Sativaggo samatto. Tassuddanam sati punniyamulena corasamanena pancamam yaso pattapasadena patisaraniyanca vattatiti 3-. ----------- Samannavaggo bojjha sirima paduma sudhamma 4- manuja uttara mutta khema ruci 5- cundi bimbi sumana mallika tissamata 6- sonamata 7- kanamata uttaramata 8- visakha migaramata khujjuttara upasika samavati 9- upasika suppavasa koliyadhita suppiya upasika nakulamata gahapataniti. Samannavaggo pancamo ------------- @Footnote: 1 Ma. tassapapiyasikakammakatena. evamuparipi . 2 Ma. thapetabbo . 3 Ma. vattananti. @4 Ma. sutana. Yu. sudhana . 5 Yu. rupi . 6 Yu. tissaya mata . 7 Yu. sonaya @mata. 8 Ma. uttara nandamata. Yu. uttara . 9 Yu. samavati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page360.

[201] 111 Ragassa bhikkhave abhinnaya attha dhamma bhavetabba. Katame attha . sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati sammasamadhi . Ragassa bhikkhave abhinnaya ime attha dhamma bhavetabba. [202] 112 Ragassa bhikkhave abhinnaya attha dhamma bhavetabba. Katame attha . ajjhattam rupasanni bahiddha rupani passati parittani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti ajjhattam rupasanni bahiddha rupani passati appamanani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti ajjhattam arupasanni bahiddha rupani passati parittani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti ajjhattam arupasanni bahiddha rupani passati appamanani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti ajjhattam arupasanni va bahiddha rupani passati nilani nilavannani nilanidassanani nilanibhasani .pe. pitani pitavannani pitanidassanani pitanibhasani .pe. lohitakani lohitakavannani lohitakanidassanani lohitakanibhasani .pe. odatani odatavannani odatanidassanani odatanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti . ragassa bhikkhave abhinnaya ime attha dhamma bhavetabba. [203] 113 Ragassa bhikkhave abhinnaya attha dhamma bhavetabba.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page361.

Katame attha . rupi rupani passati ajjhattam arupasanni bahiddha rupani passati subhanteva adhimutto hoti sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannana sannayatanam upasampajja viharati sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati . ragassa bhikkhave abhinnaya ime attha dhamma bhavetabba. [204] 114 Ragassa bhikkhave parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya cagaya patinissaggaya ime attha dhamma bhavetabbati . dosassa mohassa kodhassa upanahassa makkhassa palasassa issaya macchariyassa mayaya satheyyassa thambhassa sarambhassa manassa atimanassa madassa pamadassa abhinnaya parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya cagaya patinissaggaya ime attha dhamma bhavetabbati. [1]- Atthakanipato samatto ------------- @Footnote: 1 Ma. ragapeyyalam nitthitam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page362.

@Footnote: ****************************** @ * hanra 362 nir m+mikhramula * @ ******************************

--------------------------------------------------------------------------------------------- page363.

Suttantapitake anguttaranikayassa navakanipato -------- namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa. Pannasako sambodhavaggo pathamo [205] 1 Evamme sutam . ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca sace bhikkhave annatitthiya paribbajaka evam puccheyyum sambodhapakkhikanam 1- avuso dhammanam ka upanisa bhavanayati evam puttha tumhe bhikkhave tesam annatitthiyanam paribbajakanam kinti byakareyyathati . bhagavammulaka no bhante dhamma .pe. bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti. {205.1} Tenahi bhikkhave sunatha sadhukam manasi karotha bhasissamiti. Evambhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca sace bhikkhave annatitthiya paribbajaka evam puccheyyum sambodhapakkhikanam avuso dhammanam ka upanisa bhavanayati evam puttha tumhe bhikkhave tesam annatitthiyanam paribbajakanam evam @Footnote: 1 Ma. sambodhipakkhikanam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page364.

Byakareyyatha idhavuso bhikkhu kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko sambodhapakkhikanam avuso dhammanam ayam pathama upanisa bhavanaya. {205.2} Puna caparam avuso bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu sambodhapakkhikanam avuso dhammanam ayam dutiya upanisa bhavanaya. {205.3} Puna caparam avuso bhikkhu yayam katha abhisallekhika cetovivaranasappaya seyyathidam appicchakatha santutthikatha pavivekatha asamsaggakatha viriyarambhakatha silakatha samadhikatha pannakatha vimuttikatha vimuttinanadassanakatha evarupiya kathaya nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi sambodhapakkhikanam avuso dhammanam ayam tatiya upanisa bhavanaya. {205.4} Puna caparam avuso bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu sambodhapakkhikanam avuso dhammanam ayam catuttha upanisa bhavanaya. {205.5} Puna caparam avuso bhikkhu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya sambodhapakkhikanam avuso dhammanam ayam pancami upanisa bhavanaya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page365.

{205.6} Kalyanamittassetam bhikkhave bhikkhuno patikankham kalyanasahayassa kalyanasampavankassa silava bhavissati patimokkhasamvarasamvuto viharissati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhissati sikkhapadesu kalyanamittassetam bhikkhave bhikkhuno patikankham kalyanasahayassa kalyanasampavankassa yayam katha abhisallekhika cetovivaranasappaya seyyathidam appicchakatha santutthikatha pavivekakatha asamsaggakatha viriyarambhakatha silakatha samadhikatha pannakatha vimuttikatha vimuttinanadassanakatha evarupiya kathaya nikamalabhi bhavissati akicchalabhi akasiralabhi kalyanamittassetam bhikkhave bhikkhuno patikankham kalyanasahayassa kalyanasampavankassa araddhaviriyo viharissati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu kalyanamittassetam bhikkhave bhikkhuno patikankham kalyanasahayassa kalyanasampavankassa pannava bhavissati udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya tena ca pana bhikkhave bhikkhuna imesu pancasu dhammesu patitthaya cattaro dhamma uttarim 1- bhavetabba asubha bhavetabba ragassa pahanaya metta bhavetabba byapadassa pahanaya anapanassati 2- bhavetabba vitakkupacchedaya aniccasanna bhavetabba asmimanasamugghataya aniccasannino bhikkhave bhikkhuno 3- anattasanna santhati anattasanni asmimanasamugghatam papunati dittheva dhamme @Footnote: 1 Ma. sabbattha uttari . 2 Si. Yu. anapanasati. evamuparipi. @3 Ma. ayam patho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page366.

Nibbananti. [206] 2 Athakho annataro bhikkhu yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam .pe. ekamantam nisinno kho so bhikkhu bhagavantam etadavoca nissayasampanno nissayasampannoti bhante vuccati kittavata nu kho bhante bhikkhu nissayasampanno hotiti . Saddhance bhikkhu 1- nissaya akusalam pajahati kusalam bhaveti pahinamevassa tam akusalam hoti hirince bhikkhu nissaya ottappance bhikkhu nissaya viriyance bhikkhu nissaya pannance bhikkhu nissaya akusalam pajahati kusalam bhaveti pahinamevassa tam akusalam hoti tanhissa bhikkhuno akusalam pahinam hoti suppahinam yassa ariyaya pannaya disva pahinam tena ca pana bhikkhave bhikkhuna imesu pancasu dhammesu patitthaya cattaro upanissaya viharitabba katame cattaro idha bhikkhave bhikkhu sankhayekam patisevati sankhayekam adhivaseti sankhayekam parivajjeti sankhayekam vinodeti evam kho bhikkhave bhikkhu nissayasampanno hotiti. [207] 3 Ekam samayam bhagava calikayam viharati calikapabbate. Tena kho pana samayena ayasma meghiyo bhagavato upatthako hoti athakho ayasma meghiyo yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thito kho ayasma meghiyo bhagavantam etadavoca icchamaham bhante jantugamam @Footnote: 1 Ma. bhikkhu bhikkhu. evamidisesu thanesupi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page367.

Pindaya pavisitunti. Yassadani tvam meghiya kalam mannasiti. {207.1} Athakho ayasma meghiyo pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya jantugamam pindaya pavisi jantugame pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena kimikalaya nadiya tiram tenupasankami addasa kho ayasma meghiyo kimikalaya nadiya tire janghaviharam 1- anucankamamano anuvicaramano ambavanam pasadikam ramaniyam disvanassa etadahosi pasadikam vatidam ambavanam ramaniyam alam vatidam kulaputtassa padhanatthikassa padhanaya sace mam bhagava anujaneyya agaccheyyaham imam ambavanam padhanayati athakho ayasma meghiyo yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma meghiyo bhagavantam etadavoca idhaham bhante pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya jantugamam pindaya pavisim jantugame pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena kimikalaya nadiya tiram tenupasankamim addasam kho aham bhante kimikalaya nadiya tire janghaviharam anucankamamano anuvicaramano ambavanam pasadikam ramaniyam disvana me etadahosi pasadikam vatidam ambavanam ramaniyam alam vatidam kulaputtassa padhanatthikassa padhanaya sace mam bhagava anujaneyya agaccheyyaham imam ambavanam padhanayati sace mam bhagava anujaneyya gaccheyyaham tam ambavanam padhanayati . Evam 2- vutte bhagava ayasmantam meghiyam etadavoca 2- agamehi tava @Footnote: 1 Ma. janghaviharam. evamuparipi . 2-2 Ma. ime patha natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page368.

Meghiya ekakamhi 1- tava yava annopi koci bhikkhu dissatuti 2-. {207.2} Dutiyampi kho ayasma meghiyo bhagavantam etadavoca bhagavato bhante natthi kinci uttarikaraniyam natthi katassa paticayo mayham kho pana bhante atthi uttarikaraniyam atthi katassa paticayo sace mam bhagava anujaneyya gaccheyyaham tam ambavanam padhanayati. Agamehi tava meghiya ekakamhi tava yava annopi koci bhikkhu dissatuti. {207.3} Tatiyampi kho ayasma meghiyo bhagavantam etadavoca bhagavato bhante natthi kinci uttarikaraniyam natthi katassa paticayo mayham kho pana bhante atthi uttarikaraniyam atthi katassa paticayo sace mam bhagava anujaneyya gaccheyyaham tam ambavanam padhanayati. Padhananti kho meghiya vadamanam kinti vadeyyama yassadani tvam meghiya kalam mannasiti. {207.4} Athakho ayasma meghiyo utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva yena tam ambavanam tenupasankami upasankamitva tam ambavanam ajjhogahetva annatarasmim rukkhamule divaviharam nisidi . Athakho ayasmato meghiyassa tasmim ambavane viharantassa yebhuyyena tayo papaka akusala vitakka samudacaranti seyyathidam kamavitakko byapadavitakko vihimsavitakko . athakho ayasmato meghiyassa etadahosi acchariyam vata bho abbhutam vata bho saddhaya ca vatamha agarasma anagariyam pabbajita atha ca panimehi tihi papakehi akusalehi vitakkehi anvasatta kamavitakkena byapadavitakkena vihimsavitakkenati. @Footnote: 1 Si. Yu. ekakamha . 2 Ma. agacchatiti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page369.

{207.5} Athakho ayasma meghiyo yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma meghiyo bhagavantam etadavoca idha mayham bhante tasmim ambavane viharantassa yebhuyyena tayo papaka akusala vitakka samudacaranti seyyathidam kamavitakko byapadavitakko vihimsavitakko tassa mayham bhante etadahosi acchariyam vata bho abbhutam vata bho saddhaya vatamha agarasma anagariyam pabbajita atha ca panimehi tihi papakehi akusalehi vitakkehi anvasatta kamavitakkena byapadavitakkena vihimsavitakkenati . aparipakkaya meghiya cetovimuttiya panca dhamma paripakaya samvattanti katame panca {207.6} idha meghiya bhikkhu kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko aparipakkaya meghiya cetovimuttiya ayam pathamo dhammo paripakaya samvattati. {207.7} Puna caparam meghiya bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu aparipakkaya meghiya cetovimuttiya ayam dutiyo dhammo paripakaya samvattati. {207.8} Puna caparam meghiya bhikkhu yayam katha abhisallekhika cetovivaranasappaya seyyathidam appicchakatha santutthikatha pavivekakatha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page370.

Asamsaggakatha viriyarambhakatha silakatha samadhikatha pannakatha vimuttikatha vimuttinanadassanakatha evarupiya kathaya nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi aparipakkaya meghiya cetovimuttiya ayam tatiyo dhammo paripakaya samvattati. {207.9} Puna caparam meghiya bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu aparipakkaya meghiya cetovimuttiya ayam catuttho dhammo paripakaya samvattati. {207.10} Puna caparam meghiya bhikkhu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya aparipakkaya meghiya cetovimuttiya ayam pancamo dhammo paripakaya samvattati. {207.11} Kalyanamittassetam meghiya bhikkhuno patikankham kalyanasahayassa kalyanasampavankassa silava bhavissati .pe. Samadaya sikkhissati sikkhapadesu kalyanamittassetam meghiya bhikkhuno patikankham kalyanasahayassa kalyanasampavankassa yayam katha abhisallekhika cetovivaranasappaya seyyathidam appicchakatha .pe. vimuttinanadassanakatha evarupiya kathaya nikamalabhi bhavissati akicchalabhi akasiralabhi kalyanamittassetam meghiya bhikkhuno patikankham kalyanasahayassa kalyanasampavankassa araddhaviriyo viharissati .pe. anikkhittadhuro kusalesu dhammesu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page371.

Kalyanamittassetam meghiya bhikkhuno patikankham kalyanasahayassa kalyanasampavankassa pannava bhavissati .pe. sammadukkhayagaminiya tena ca pana meghiya bhikkhuna imesu pancasu dhammesu patitthaya cattaro dhamma uttarim bhavetabba asubha bhavetabba ragassa pahanaya metta bhavetabba byapadassa pahanaya anapanassati bhavetabba vitakkupacchedaya aniccasanna bhavetabba asmimanasamugghataya aniccasannino meghiya anattasanna santhati anattasanni assamimanasamugghatam papunati dittheva dhamme nibbananti. [208] 4 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tena kho pana samayena ayasma nandako upatthanasalayam bhikkhu dhammiya kathaya sandasseti samadapeti samuttejeti sampahamseti. {208.1} Athakho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yenupatthanasala tenupasankami upasankamitva bahidvarakotthake atthasi kathapariyosanam agamayamano athakho bhagava kathapariyosanam viditva ukkasetva aggalam akotesi . Vivarimsu kho te bhikkhu bhagavato dvaram. Athakho bhagava upatthanasalam pavisitva pannatte asane nisidi nisajja kho bhagava ayasmantam nandakam etadavoca digho kho tyayam nandaka dhammapariyayo bhikkhunam patibhasi api me pitthi agilayati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page372.

Bahidvarakotthake thitassa kathapariyosanam agamayamanassati. {208.2} Evam vutte ayasma nandako sarajjayamanarupo ottappamano 1- bhagavantam etadavoca na kho pana mayam bhante janama bhagava bahidvarakotthake thitoti sace hi mayam bhante janeyyama bhagava bahidvarakotthake thitoti ettakampi no nappatibhaseyyati. {208.3} Athakho bhagava ayasmantam nandakam sarajjayamanarupam viditva ayasmantam nandakam etadavoca sadhu sadhu nandaka etam kho nandaka tumhakam patirupam kulaputtanam saddhaya agarasma anagariyam pabbajitanam yam tumhe dhammiya kathaya sannisideyyatha sannipatitanam vo nandaka dvayam karaniyam dhammi va katha ariyo va tunhibhavo saddho ca nandaka bhikkhu hoti no ca silava evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava cati yato ca kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti silava ca evam so tenangena paripuro hoti saddho ca nandaka bhikkhu hoti silava ca no ca labhi ajjhattam cetosamadhissa evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissati yato ca kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissa evam so tenangena paripuro hoti saddho ca nandaka bhikkhu hoti silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissa na labhi adhipannadhammavipassanaya evam so @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page373.

Tenangena aparipuro hoti seyyathapi nandaka dvipadako catuppadako assa tassa eko pado omako lamako evam so tenangena aparipuro assa evameva kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissa na labhi adhipannadhammavipassanaya evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissa labhi ca adhipannadhammavipassanayati yato ca kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissa labhi ca adhipannadhammavipassanaya evam so tenangena paripuro hotiti idamavoca bhagava idam vatvana sugato utthayasana viharam pavisi. {208.4} Athakho ayasma nandako acirapakkantassa bhagavato bhikkhu amantesi idanavuso bhagava catuhi padehi kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakasetva utthayasana viharam pavittho saddho nandaka bhikkhu hoti no silava evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava cati yato ca kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti silava ca evam so tenangena paripuro hoti saddho ca nandaka bhikkhu hoti silava ca no ca labhi ajjhattam cetosamadhissa .pe. labhi ca ajjhattam cetosamadhissa na labhi adhipannadhammavipassanaya evam so tenangena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page374.

Aparipuro hoti seyyathapi nandaka dvipadako catuppadako assa tassa eko pado omako lamako evam so tenangena aparipuro assa evameva kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissa na labhi adhipannadhammavipassanaya evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kinnaham saddho ca assam silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissa labhi ca adhipannadhammavipassanayati yato ca kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti silava ca labhi ca ajjhattam cetosamadhissa labhi ca adhipannadhammavipassanaya evam so tenangena paripuro hotiti. {208.5} Pancime avuso anisamsa kalena dhammassavane kalena dhammasakacchaya . katame panca idhavuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti yatha yathavuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti tatha tatha tassa tassa satthu piyo hoti manapo ca garu ca bhavaniyo ayam avuso pathamo anisamso kalena dhammassavane kalena dhammasakacchaya. {208.6} Puna caparam avuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyanjanam kevalaparipunnam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page375.

Parisuddham brahmacariyam pakaseti yatha yathavuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam .pe. brahmacariyam pakaseti tatha tatha so tasmim dhamme atthapatisamvedi ca hoti dhammapatisamvedi ca ayam avuso dutiyo anisamso kalena dhammassavane kalena dhammasakacchaya. {208.7} Puna caparam avuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti yatha yathavuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam .pe. brahmacariyam pakaseti tatha tatha so tasmim dhamme gambhiram atthapadam pannaya pativijjha passati ayam avuso tatiyo anisamso kalena dhammassavane kalena dhammasakacchaya. {208.8} Puna caparam avuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam .pe. brahmacariyam pakaseti tatha tatha nam sabrahmacari uttarim sambhaventi addha ayamayasma patto va gacchati 1- vati ayam avuso catuttho anisamso kalena dhammassavane kalena dhammasakacchaya. {208.9} Puna caparam avuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti yatha yathavuso bhikkhu bhikkhunam dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham @Footnote: 1 Ma. pajjati va.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page376.

Sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti tattha ye te bhikkhu sekkha appattamanasa anuttaram yogakkhemam patthayamana viharanti te tam dhammam sutva viriyam arabhanti appattassa pattiya anadhigatassa adhigamaya asacchikatassa sacchikiriyaya ye pana tattha bhikkhu arahanto khinasava vusitavanto katakaraniya ohitabhara anuppattasadattha parikkhinabhavasannojana sammadannavimutta te tam dhammam sutva ditthadhammasukhaviharamyeva anuyutta viharanti ayam avuso pancamo anisamso kalena dhammassavane kalena dhammasakacchaya. Ime kho avuso panca anisamsa kalena dhammassavane kalena dhammasakacchayati. [209] 5 Cattarimani bhikkhave balani . katamani cattari pannabalam viriyabalam anavajjabalam sangahabalam 1-. {209.1} Katamanca bhikkhave pannabalam ye dhamma kusala kusalasankhata ye dhamma akusala akusalasankhata ye dhamma savajja savajjasankhata ye dhamma anavajja anavajjasankhata ye dhamma kanha kanhasankhata ye dhamma sukka sukkasankhata ye dhamma asevitabba asevitabbasankhata ye dhamma sevitabba sevitabbasankhata ye dhamma nalamariya nalamariyasankhata ye dhamma alamariya alamariyasankhata tyassu dhamma pannaya vodittha honti vocarita idam vuccati bhikkhave pannabalam. @Footnote: 1 Ma. sangahabalam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page377.

{209.2} Katamanca bhikkhave viriyabalam ye dhamma akusala akusalasankhata ye dhamma savajja savajjasankhata ye dhamma kanha kanhasankhata ye dhamma asevitabba asevitabbasankhata ye dhamma nalamariya nalamariyasankhata tesam dhammanam pahanaya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati ye dhamma kusala kusalasankhata ye dhamma anavajja anavajjasankhata ye dhamma sukka sukkasankhata ye dhamma sevitabba sevitabbasankhata ye dhamma alamariya alamariyasankhata tesam dhammanam patilabhaya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati idam vuccati bhikkhave viriyabalam. {209.3} Katamanca bhikkhave anavajjabalam idha bhikkhave ariyasavako anavajjena kayakammena samannagato hoti anavajjena vacikammena samannagato hoti anavajjena manokammena samannagato hoti idam vuccati bhikkhave anavajjabalam. {209.4} Katamanca bhikkhave sangahabalam cattarimani bhikkhave sangahavatthuni danam peyyavajjam atthacariya samanattata etadaggam bhikkhave dananam yadidam dhammadanam etadaggam bhikkhave peyyavajjanam yadidam atthikassa ohitasotassa punappunam dhammam deseti etadaggam bhikkhave atthacariyanam yadidam assaddham saddhasampadaya samadapeti niveseti patitthapeti dussilam silasampadaya maccharim cagasampadaya duppannam pannasampadaya samadapeti niveseti patitthapeti etadaggam bhikkhave samanattatanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page378.

Yadidam sotapannena sotapannassa samanatto sakadagamina sakadagamissa samanatto anagamina anagamissa samanatto arahata arahato samanatto idam vuccati bhikkhave sangahabalam imani *- kho bhikkhave cattari balani. {209.5} Imehi kho bhikkhave catuhi balehi samannagato ariyasavako panca bhayani samatikkanto hoti . katamani panca ajivitabhayam 1- asilokabhayam parisasarajjabhayam maranabhayam duggatibhayam . so kho 2- bhikkhave ariyasavako iti patisancikkhati naham ajivitabhayassa bhayami kissaham ajivitabhayassa bhayissami atthi me cattari balani pannabalam viriyabalam anavajjabalam sangahabalam duppanno kho ajivitabhayassa bhayeyya kusito ajivitabhayassa bhayeyya savajjakayakammantavacikammantamanokammanto ajivitabhayassa bhayeyya asangahako ajivitabhayassa bhayeyya naham asilokabhayassa bhayami .pe. naham parisasarajjabhayassa bhayami naham maranabhayassa bhayami naham duggatibhayassa bhayami kissaham duggatibhayassa bhayissami atthi me cattari balani pannabalam viriyabalam anavajjabalam sangahabalam duppanno kho duggatibhayassa bhayeyya kusito duggatibhayassa bhayeyya savajjakayakammantavacikammantamanokammanto duggatibhayassa bhayeyya asangahako duggatibhayassa bhayeyya imehi kho bhikkhave catuhi balehi samannagato ariyasavako imani panca bhayani samatikkanto hotiti. @Footnote: 1 Ma. ajivikabhayam. evamuparipi . 2 Ma. sa kho so. @* mikar—kr khagoe amani peDna imani

--------------------------------------------------------------------------------------------- page379.

[210] 6 Tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi .pe. ayasma sariputto etadavoca puggalopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopi civarampi avuso duvidhena veditabbam sevitabbampi asevitabbampi pindapatopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopi senasanampi avuso duvidhena veditabbam sevitabbampi asevitabbampi gamanigamopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopi janapadapadesopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopi. {210.1} Puggalopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna puggalam imam kho me puggalam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti ye ca khome pabbajitena jivitaparikkhara samudanetabba civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkhara te ca kasirena samudaharanti 1- yassa camhi atthaya agarasma anagariyam pabbajito so ca me samannattho na bhavanaparipurim gacchatiti tenavuso puggalena so puggalo sankhapi rattibhagam va divasabhagam va anapuccha pakkamitabbam nanubandhitabbo tattha yam janna puggalam imam kho me puggalam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti ye ca khome pabbajitena jivitaparikkhara samudanetabba civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkhara @Footnote: 1 Ma. samudagacchanti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page380.

Te ca appakasirena samudaharanti yassa camhi atthaya agarasma anagariyam pabbajito so ca me samannattho na bhavanaparipurim gacchatiti tenavuso puggalena so puggalo sankhapi anapuccha pakkamitabbam nanubandhitabbo tattha yam janna puggalam imam kho me puggalam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhanti ye ca khome pabbajitena jivitaparikkhara samudanetabba civarapindapatasenasanagilanapaccaya- bhesajjaparikkhara te ca kasirena samudaharanti yassa camhi atthaya agarasma anagariyam pabbajito so ca me samannattho bhavanaparipurim gacchatiti {210.2} tenavuso puggalena so puggalo sankhapi anubandhitabbo na pakkamitabbam tattha yam janna puggalam imam kho me puggalam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhanti ye ca khome pabbajitena jivitaparikkhara samudanetabba civarapindapatasenasana- gilanapaccayabhesajjaparikkhara te ca appakasirena samudaharanti yassa camhi atthaya agarasma anagariyam pabbajito so ca me samannattho bhavanaparipurim gacchatiti tenavuso puggalena so puggalo yavajivam anubandhitabbo na pakkamitabbam api panujjamanena puggalopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. Civarampi avuso duvidhena veditabbam sevitabbampi asevitabbampiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page381.

Iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna civaram idam kho me civaram sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupam civaram na sevitabbam tattha yam janna civaram idam kho me civaram sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupam civaram sevitabbam civarampi avuso duvidhena veditabbam sevitabbampi asevitabbampiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {210.3} Pindapatopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna pindapatam imam kho me pindapatam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupo pindapato na sevitabbo tattha yam janna pindapatam imam kho me pindapatam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupo pindapato sevitabbo pindapatopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {210.4} Senasanampi avuso duvidhena veditabbam sevitabbampi asevitabbampiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna senasanam idam kho me senasanam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupam senasanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page382.

Na sevitabbam tattha yam janna senasanam idam kho me senasanam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupam senasanam sevitabbam senasanampi avuso duvidhena veditabbam sevitabbampi asevitabbampiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {210.5} Gamanigamopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna gamanigamam imam kho me gamanigamam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupo gamanigamo na sevitabbo tattha yam janna gamanigamam imam kho me gamanigamam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupo gamanigamo sevitabbo gamanigamopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {210.6} Janapadapadesopi avuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna janapadapadesam imam kho me janapadapadesam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupo janapadapadeso na sevitabbo tattha yam janna janapadapadesam imam kho me janapadapadesam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupo janapadapadeso sevitabbo janapadapadesopi avuso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page383.

Duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [211] 7 Ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate . athakho sutava paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho sutava paribbajako bhagavantam etadavoca ekamidaham bhante samayam bhagava idheva rajagahe viharami giribbaje tatra kho me bhante bhagavato sammukha sutam sammukha patiggahitam yo so sutava 1- bhikkhu araham khinasavo vusitava katakaraniyo ohitabharo anuppattasadattho parikkhinabhavasannojano sammadannavimutto abhabbo so pancatthanani ajjhacaritum abhabbo khinasavo bhikkhu sancicca panam jivita voropetum abhabbo khinasavo bhikkhu adinnam theyyasankhatam adatum abhabbo khinasavo bhikkhu methunam dhammam patisevitum abhabbo khinasavo bhikkhu sampajanamusa bhasitum abhabbo khinasavo bhikkhu sannidhikarakam kame paribhunjitum seyyathapi pubbe agariyabhutoti kacci metam bhante bhagavato sussutam suggahitam sumanasikatam supadharitanti. {211.1} Taggha te sutava etam sussutam suggahitam sumanasikatam supadharitam pubbe caham sutava etarahi ca evam vadami yo so bhikkhu araham khinasavo vusitava katakaraniyo ohitabharo anuppattasadattho parikkhinabhavasannojano sammadannavimutto abhabbo so navatthanani @Footnote: 1 Ma. sutava. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page384.

Ajjhacaritum abhabbo khinasavo bhikkhu sancicca panam jivita voropetum abhabbo khinasavo bhikkhu adinnam theyyasankhatam adatum abhabbo khinasavo bhikkhu methunam dhammam patisevitum abhabbo khinasavo bhikkhu sampajanamusa bhasitum abhabbo khinasavo bhikkhu sannidhikarakam kame paribhunjitum seyyathapi pubbe agariyabhuto abhabbo khinasavo bhikkhu chandagatim gantum abhabbo khinasavo bhikkhu dosagatim gantum abhabbo khinasavo bhikkhu mohagatim gantum abhabbo khinasavo bhikkhu bhayagatim gantum pubbe caham sutava etarahi ca evam vadami yo so bhikkhu araham khinasavo vusitava katakaraniyo ohitabharo anuppattasadattho parikkhinabhavasannojano sammadannavimutto abhabbo so imani navatthanani ajjhacaritunti. [212] 8 Ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate. Athakho sajjho paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho sajjho paribbajako bhagavantam etadavoca ekamidaham bhante samayam bhagava idheva rajagahe viharami giribbaje tatra me bhante bhagavato sammukha sutam sammukha patiggahitam yo so sajjha bhikkhu araham khinasavo vusitava katakaraniyo ohitabharo anuppattasadattho parikkhinabhavasannojano sammadannavimutto abhabbo so pancatthanani ajjhacaritum abhabbo khinasavo bhikkhu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page385.

Sancicca panam jivita voropetum abhabbo khinasavo bhikkhu adinnam theyyasankhatam adatum abhabbo khinasavo bhikkhu methunam dhammam patisevitum abbhabo khinasavo bhikkhu sampajanamusa bhasitum abhabbo khinasavo bhikkhu sannidhikarakam kame paribhunjitum seyyathapi pubbe agariyabhuto kacci metam bhante bhagavato sussutam suggahitam sumanasikatam supadharitanti. {212.1} Taggha te etam sajjha sussutam suggahitam sumanasikatam supadharitam pubbe caham sajjha etarahi ca evam vadami yo so bhikkhu araham khinasavo vusitava katakaraniyo ohitabharo anuppattasadattho parikkhinabhavasannojano sammadannavimutto abhabbo so navatthanani ajjhacaritum abhabbo khinasavo bhikkhu sancicca panam jivita voropetum .pe. abhabbo khinasavo bhikkhu sannidhikarakam kame paribhunjitum seyyathapi pubbe agariyabhuto abhabbo khinasavo bhikkhu buddham paccakkhatum abhabbo khinasavo bhikkhu dhammam paccakkhatum abhabbo khinasavo bhikkhu sangham paccakkhatum abhabbo khinasavo bhikkhu sikkham paccakkhatum pubbe caham sajjha etarahi ca evam vadami yo so bhikkhu araham khinasavo vusitava katakaraniyo ohitabharo anuppatta- sadattho parikkhinabhavasannojano sammadannavimutto abhabbo so imani navatthanani ajjhacaritunti. [213] 9 Navayime bhikkhave puggala santo samvijjamana lokasmim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page386.

Katame nava . araha arahattaya patipanno anagami anagamiphala- sacchikiriyaya patipanno sakadagami sakadagamiphalasacchikiriyaya patipanno sotapanno sotapattiphalasacchikiriyaya patipanno puthujjano . ime kho bhikkhave nava puggala santo samvijjamana lokasminti. [214] 10 Navayime bhikkhave puggala ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassa . katame nava . araha arahattaya patipanno anagami anagamiphalasacchikiriyaya patipanno sakadagami sakadagamiphalasacchikiriyaya patipanno sotapanno sotapattiphalasacchikiriyaya patipanno gotrabhu . ime kho bhikkhave nava puggala ahuneyya .pe. Anuttaram punnakkhettam lokassati. Sambodhavaggo pathamo. Tassuddanam sambodhi nissayo ceva meghiyam nandakam balam sevana sutava sajjho puggalo ahuneyyo 1- cati. ----------- Sihanadavaggo dutiyo [215] 11 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho ayasma sariputto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma sariputto bhagavantam etadavoca @Footnote: 1 Ma. ahuneyyena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page387.

Vuttho me bhante savatthiyam vassavaso icchamaham bhante janapadacarikam pakkamitunti . yassadani tvam sariputta kalam mannasiti . athakho ayasma sariputto utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami. {215.1} Athakho annataro bhikkhu acirapakkante ayasmante sariputte bhagavantam etadavoca ayasma mam bhante sariputto asajja appatinissajja carikam pakkantoti . athakho bhagava annataram bhikkhum amantesi ehi tvam bhikkhu mama vacanena sariputtam amantehi sattha tam avuso sariputta amantetiti . evam bhanteti kho so bhikkhu bhagavato patissutva yenayasma sariputto tenupasankami upasankamitva ayasmantam sariputtam etadavoca sattha tam avuso sariputta amantetiti . evamavusoti kho ayasma sariputto tassa bhikkhuno paccassosi . tena kho pana samayena ayasma ca mahamoggallano ayasma ca anando apapuranam adaya viharam ahindanti 1- abhikkhamathayasmanto abhikkhamathayasmanto 2- idanayasma sariputto bhagavato sammukha sihanadam nadissatiti. {215.2} Athakho ayasma sariputto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho ayasmantam sariputtam bhagava etadavoca idha te sariputta annataro sabrahmacari khiyadhammam apanno ayasma mam bhante sariputto @Footnote: 1 Si. Yu. viharena viharam anvahindanti. Ma. vihare. @2 Ma. abhikkamathayasmanto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page388.

Asajja appatinissajja carikam pakkantoti . yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya seyyathapi bhante pathaviyam sucimpi nikkhipanti asucimpi nikkhipanti guthagatampi nikkhipanti muttagatampi nikkhipanti khelagatampi nikkhipanti pubbagatampi nikkhipanti lohitagatampi nikkhipanti na ca tena pathavi attiyati va harayati va jigucchati va evameva kho aham bhante pathavisamena cetasa viharami vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya. {215.3} Seyyathapi bhante apasmim sucimpi dhovanti asucimpi dhovanti guthagatampi muttagatampi khelagatampi pubbagatampi lohitagatampi dhovanti na ca tena apo attiyati va harayati va jigucchati va evameva kho aham bhante aposamena cetasa viharami vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya. {215.4} Seyyathapi bhante tejo sucimpi dahati asucimpi dahati guthagatampi muttagatampi khelagatampi pubbagatampi lohitagatampi dahati na ca tena tejo attiyati va harayati va jigucchati va evameva kho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page389.

Aham bhante tejosamena cetasa viharami vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya. {215.5} Seyyathapi bhante vayo sucimpi upavayati asucimpi upavayati guthagatampi muttagatampi khelagatampi pubbagatampi lohitagatampi upavayati na ca tena vayo attiyati va harayati va jigucchati va evameva kho aham bhante vayosamena cetasa viharami vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya. {215.6} Seyyathapi bhante rajoharanam sucimpi punchati asucimpi punchati guthagatampi muttagatampi khelagatampi pubbagatampi lohitagatampi punchati na ca tena rajoharanam attiyati va harayati va jigucchati va evameva kho aham bhante rajoharanasamena cetasa viharami vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya. Seyyathapi bhante candalakumarako va candalakumarika va kalopihattho nantikavasi 1- gamam va nigamam va pavisanto nicacittamyeva @Footnote: 1 Ma. nantakavasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page390.

Upatthapetva pavisati evameva kho aham bhante candalakumarakasamena cetasa viharami vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya. {215.7} Seyyathapi bhante usabho chinnavisano surato sudanto susikkhito rathiyaya rathiyam singhatakena singhatakam anvahindanto na kinci himsati padena va visanena va evameva kho aham bhante usabhachinnavisanasamena cetasa viharami vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya. {215.8} Seyyathapi bhante itthi va puriso va daharo va yuva mandanakajatiko [1]- ahikunapena va kukkurakunapena va [2]- kanthe alaggena 3- attiyeyya harayeyya jiguccheyya evameva kho aham bhante imina putikayena attiyami harayami jigucchami yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyya. {215.9} Seyyathapi bhante puriso medakathalikam parihareyya chiddavachiddam uggharantam paggharantam evameva kho aham bhante imam kayam pariharami @Footnote: 1 Ma. sisamnahato . 2 Ma. manussakunapena va . 3 Ma. asattena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page391.

Chiddavachiddam uggharantam paggharantam yassa nuna bhante kaye kayagata sati anupatthita assa so idha annataram sabrahmacarim asajja appatinissajja carikam pakkameyyati. {215.10} Athakho so bhikkhu utthayasana ekamsam uttarasangam karitva bhagavato padesu sirasa nipatitva bhagavantam etadavoca accayo mam bhante accagama yathabalam yathamulham yathaakusalam yo aham ayasmantam sariputtam asata tuccha musa abhutena abbhacikkhim tassa me bhante bhagava accayam accayato patigganhatu ayatim samvarayati . taggha tam bhikkhu accayo accagama yathabalam yathamulham yathaakusalam yo tvam sariputtam asata tuccha musa abhutena abbhacikkhi yato ca kho tvam bhikkhu accayam accayato disva yathadhammam patikarosi tantam mayam patigganhama vuddhi hesa bhikkhu ariyassa vinaye yo accayam accayato disva yathadhammam patikaroti ayati samvaram apajjatiti athakho bhagava ayasmantam sariputtam amantesi khama sariputta imassa moghapurisassa pura tassa tattheva sattadha muddha phalatiti . khamamaham bhante tassa ayasmato sace mam so ayasma evamaha khamatu ca me so ayasmati. [216] 12 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho ayasma sariputto pubbanhasamayam nivasetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page392.

Pattacivaramadaya savatthim pindaya pavisi athakho ayasmato sariputtassa etadahosi atippago kho tava savatthiyam pindaya caritum yannunaham yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyanti athakho ayasma sariputto yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankami upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . tena kho pana samayena tesam annatitthiyanam paribbajakanam sannisinnanam sannipatitanam ayamantarakatha udapadi yo hi koci avuso saupadiseso kalam karoti sabbo so aparimutto niraya aparimutto tiracchanayoniya aparimutto pittivisaya aparimutto apayaduggativinipatati. {216.1} Athakho ayasma sariputto tesam annatitthiyanam paribbajakanam bhasitam neva abhinandi nappatikkosi anabhinanditva appatikkositva utthayasana pakkami bhagavato santike etassa bhasitassa attham ajanissamiti athakho ayasma sariputto savatthiyam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma sariputto bhagavantam etadavoca idhaham bhante pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya savatthim pindaya pavisim tassa mayham bhante etadahosi atippago kho tava

--------------------------------------------------------------------------------------------- page393.

Savatthiyam pindaya caritum yannunaham yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyanti athakhoham bhante yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankamim upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodim sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidim tena kho pana samayena tesam annatitthiyanam paribbajakanam sannisinnanam sannipatitanam ayamantarakatha udapadi yo hi koci avuso saupadiseso kalam karoti sabbo so aparimutto niraya aparimutto tiracchanayoniya aparimutto pittivisaya aparimutto apayaduggativinipatati athakhoham bhante tesam annatitthiyanam paribbajakanam bhasitam neva abhinandim nappatikkosim anabhinanditva appatikkositva utthayasana pakkamim bhagavato santike etassa bhasitassa attham ajanissamiti. {216.2} Keci 1- sariputta annatitthiya paribbajaka bala abyatta keci 1- saupadisesam va saupadisesoti janissanti anupadisesam va anupadisesoti janissanti navayime sariputta puggala saupadisesa kalam kurumana parimutta niraya parimutta tiracchanayoniya parimutta pittivisaya parimutta apayaduggativinipata. Katame nava. {216.3} Idha sariputta ekacco puggalo silesu paripurikari 2- hoti samadhismim paripurikari pannaya mattasokari so pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya antaraparinibbayi hoti ayam @Footnote: 1 Ma. ke ca. evamuparipi . 2 Ma. paripurakari. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page394.

Sariputta pathamo puggalo saupadiseso kalam kurumano parimutto niraya parimutto tiracchanayoniya parimutto pittivisaya parimutto apayaduggativinipata. {216.4} Puna caparam sariputta idhekacco puggalo silesu paripurikari hoti samadhismim paripurikari pannaya mattasokari so pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya upahaccaparinibbayi hoti asankharaparinibbayi hoti sasankharaparinibbayi hoti uddhamsoto hoti akanitthagami ayam sariputta pancamo puggalo saupadiseso kalam kurumano parimutto niraya parimutto tiracchanayoniya parimutto pittivisaya parimutto apayaduggativinipata. {216.5} Puna caparam sariputta idhekacco puggalo silesu paripurikari hoti samadhismim mattasokari pannaya mattasokari so tinnam samyojananam parikkhaya ragadosamohanam tanutta sakadagami hoti sakideva imam lokam agantva dukkhassantam karoti ayam sariputta chattho puggalo saupadiseso kalam kurumano parimutto niraya .pe. Parimutto apayaduggativinipata. {216.6} Puna caparam sariputta idhekacco puggalo silesu paripurikari hoti samadhismim mattasokari pannaya mattasokari so tinnam samyojananam parikkhaya ekabiji hoti ekamyeva manusakam bhavam nibbattetva dukkhassantam karoti ayam sariputta sattamo puggalo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page395.

Saupadiseso kalam kurumano parimutto niraya .pe. parimutto apayaduggativinipata. {216.7} Puna caparam sariputta idhekacco puggalo silesu paripurikari hoti samadhismim mattasokari pannaya mattasokari so tinnam samyojananam parikkhaya kolamkolo hoti dve va tini va kulani sandhavitva samsaritva dukkhassantam karoti ayam sariputta atthamo puggalo saupadiseso kalam kurumano parimutto niraya .pe. Parimutto apayaduggativinipata. {216.8} Puna caparam sariputta idhekacco puggalo silesu paripurikari hoti samadhismim mattasokari pannaya mattasokari so tinnam samyojananam parikkhaya sattakkhattumparamo hoti sattakkhattumparamam deve ca manusse ca sandhavitva samsaritva dukkhassantam karoti ayam sariputta navamo puggalo saupadiseso kalam kurumano parimutto niraya parimutto tiracchanayoniya parimutto pittivisaya parimutto apayaduggativinipata keci sariputta annatitthiya paribbajaka bala abyatta keci saupadisesam va saupadisesoti janissanti anupadisesam va anupadisesoti janissanti ime kho sariputta nava puggala saupadisesa kalam kurumana parimutta niraya parimutta tiracchanayoniya parimutta pittivisaya parimutta apayaduggativinipata na tavayam sariputta dhammapariyayo patibhasi bhikkhunam bhikkhuninam upasakanam upasikanam tam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page396.

Kissa hetu mayimam dhammapariyayam sutva pamadam aharimsuti api ca maya yo 1- panhadhippayena bhasitoti. [217] 13 Athakho ayasma mahakotthito 2- yenayasma sariputto tenupasankami upasankamitva ayasmata sariputtena saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma mahakotthito ayasmantam sariputtam etadavoca kinnu kho avuso sariputta yam kammam ditthadhammavedaniyam tam me kammam samparayavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti. No hidam avuso. {217.1} Kim panavuso sariputta yam kammam samparayavedaniyam tam me kammam ditthadhammavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . no hidam avuso . kinnu kho avuso sariputta yam kammam sukhavedaniyam tam me kammam dukkhavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . no hidam avuso kim panavuso sariputta yam kammam dukkhavedaniyam tam me kammam sukhavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . no hidam avuso . kinnukho avuso sariputta yam kammam paripakkavedaniyam tam me kammam aparipakkavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . no hidam avuso . kim panavuso sariputta yam kammam aparipakkavedaniyam tam me kammam paripakkavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . @Footnote: 1 Ma. sariputta dhammapariyayo . 2 Ma. mahakotthiko.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page397.

No hidam avuso . kinnu kho avuso sariputta yam kammam bahuvedaniyam tam me kammam appavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . no hidam avuso . kim panavuso sariputta yam kammam appavedaniyam tam me kammam bahuvedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . no hidam avuso . Kinnu kho avuso sariputta yam kammam vedaniyam tam me kammam avedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . no hidam avuso . kim panavuso sariputta yam kammam avedaniyam tam me kammam vedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti . No hidam avuso. {217.2} Kinnu kho avuso sariputta yam kammam ditthadhammavedaniyam tam me kammam samparayavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avusoti vadesi kim panavuso sariputta yam kammam samparayavedaniyam tam me kammam ditthadhammavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avusoti vadesi kinnu kho avuso sariputta yam kammam sukhavedaniyam tam me kammam dukkhavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avusoti vadesi kim panavuso sariputta yam kammam dukkhavedaniyam tam me kammam sukhavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page398.

Iti puttho samano no hidam avusoti vadesi kinnu kho avuso sariputta yam kammam paripakkavedaniyam tam me kammam aparipakkavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avusoti vadesi kim panavuso sariputta yam kammam aparipakkavedaniyam tam me kammam paripakkavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avusoti vadesi kinnu kho avuso sariputta yam kammam bahuvedaniyam tam me kammam appavedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avusoti vadesi {217.3} kim panavuso sariputta yam kammam appavedaniyam tam me kammam bahuvedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avusoti vadesi kinnu kho avuso sariputta yam kammam vedaniyam tam me kammam avedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avuso vadesi kim panavuso sariputta yam kammam avedaniyam tam me kammam vedaniyam hotuti etassa atthaya bhagavati brahmacariyam vussatiti iti puttho samano no hidam avusoti vadesi atha kimattham carahavuso bhagavati brahmacariyam vussatiti. {217.4} Yam khossa 1- avuso annatam adittham appattam asacchikatam anabhisametam tassa nanaya dassanaya pattiya sacchikiriyaya abhisamayaya @Footnote: 1 Ma. khvassa. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page399.

Bhagavati brahmacariyam vussati 1- [2]- idam dukkhanti khossa avuso ayam dukkhasamudayoti khossa avuso ayam dukkhanirodhoti khossa avuso ayam dukkhanirodhagamini patipadati khossa avuso annatam adittham appattam asacchikatam anabhisametam tassa nanaya dassanaya pattiya sacchikiriyaya abhisamayaya bhagavati brahmacariyam vussati idam khossa avuso annatam adittham appattam asacchikatam anabhisametam tassa nanaya dassanaya pattiya sacchikiriyaya abhisamathaya bhagavati brahmacariyam vussatiti. [218] 14 Athakho ayasma samiddhi yenayasma sariputto tenupasankami upasankamitva ayasmantam sariputtam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho ayasmantam samiddhim ayasma sariputto etadavoca kimarammana samiddhi purisassa sankappavitakka uppajjantiti . namaruparammana bhanteti . te pana samiddhi kva nanattam gacchantiti . dhatusu bhanteti . te pana samiddhi kimsamudayati. Phassasamudaya bhanteti . te pana samiddhi kimsamosaranati. Vedanasamosarana bhanteti . te pana samiddhi kimpamukhati . samadhippamukha bhanteti. Te pana samiddhi kimadhipateyyati . satadhipateyya bhanteti . te pana samiddhi kimuttarati . pannuttara bhanteti . Te pana samiddhi kimsarati. Vimuttisara bhanteti . te pana samiddhi kimogadhati . amatogadha bhanteti. {218.1} Kimarammana samiddhi purisassa sankappavitakka uppajjantiti iti puttho samano namaruparammana bhanteti vadesi te pana samiddhi @Footnote: 1 Ma. vussatiti . 2 Ma. kim panassavuso annatam adittham appattam asacchikatam @anabhisametam, yassa nanaya dassanaya pattiya sacchikiriyaya abhisamayaya bhagavati @brahmacariyam vussatiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page400.

Kva nanattam gacchantiti iti puttho samano dhatusu bhanteti vadesi te pana samiddhi kimsamudayati iti puttho samano phassasamudaya bhanteti vadesi te pana samiddhi kimsamosaranati iti puttho samano vedanasamosarana bhanteti vadesi te pana samiddhi kimpamukhati iti puttho samano samadhippamukha bhanteti vadesi te pana samiddhi kimadhipateyyati iti puttho samano satadhipateyya bhanteti vadesi te pana samiddhi kimuttarati iti puttho samano pannuttara bhanteti vadesi te pana samiddhi kimsarati iti puttho samano vimuttisara bhanteti vadesi te pana samiddhi kimogadhati iti puttho samano amatogadha bhanteti vadesi sadhu sadhu samiddhi sadhu kho tvam samiddhi panham 1- puttho vissajjesi tena va ma manniti. [219] 15 Seyyathapi bhikkhave gando anekavassaganiko tassassu [2]- nava vanamukhani nava abhedanamukhani tato yankinci pagghareyya asuciyeva pagghareyya duggandhamyeva pagghareyya jegucchiyamyeva pagghareyya yankinci pasaveyya asuciyeva pasaveyya duggandhamyeva pasaveyya jegucchiyamyeva pasaveyya gandoti kho bhikkhave imassetam catummahabhutikassa kayassa adhivacanam matapettikasambhavassa odanakummasupacayassa aniccucchadanaparimaddanabhedanaviddhamsanadhammassa tassa 3- nava vanamukhani nava abhedanamukhani tato yankinci paggharati asuciyeva paggharati duggandhamyeva paggharati jegucchiyamyeva pagagharati yankinci @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 na gandassa . 3 Ma. tassassu gandassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page401.

Pasavati asuciyeva pasavati duggandhamyeva pasavati jegucchiyamyeva pasavati tasmatiha bhikkhave imasmim kaye nibbindathati. [220] 16 Navayima bhikkhave sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosana . katama nava asubhasanna maranasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna 1- aniccasanna anicce dukkhasanna dukkhe anattasanna pahanasanna viragasanna . ima kho bhikkhave nava sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati. [221] 17 Navahi bhikkhave angehi samannagatam kulam anupagantva va nalam upagantum upagantva va nalam nisiditum . katamehi navahi na manapena paccutthenti na manapena abhivadenti na manapena asanam denti santamassa pariguhanti bahukamhi thokam denti panitamhi lukham denti asakkaccam denti no sakkaccam na upanisidanti dhammassavanaya bhasitamassa na ramissanti 2- . Imehi kho bhikkhave navahangehi samannagatam kulam anupagantva va nalam upagantum upagantva va nalam nisiditum. Navahi bhikkhave angehi samannagatam kulam anupagantva va alam upagantum upagantva va alam nisiditum . katamehi navahi manapena paccutthenti manapena abhivadenti manapena asanam denti @Footnote: 1 Ma. anabhiratisanna . 2 Ma. sussusanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page402.

Santamassa na pariguhanti bahukamhi bahukam denti panitamhi panitam denti sakkaccam denti no asakkaccam upanisidanti dhammassavanaya bhasitamassa ramissanti 1- . imehi kho bhikkhave navahangehi samannagatam kulam anupagantva va alam upagantum upagantva va alam nisiditunti. [222] 18 Navahangehi samannagato bhikkhave uposatho upavuttho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo . katham upavuttho ca bhikkhave navahangehi samannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharo idha bhikkhave ariyasavako iti patisancikkhati yavajivam arahanto panatipatam pahaya panatipata pativirata nihitadanda nihitasattha lajji dayapanna sabbapanabhutahitanukampino viharanti ahampajja imanca rattim imanca divasam panatipatam pahaya panatipata pativirato nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhutahitanukampi viharami iminapangena arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina pathamena angena samannagato hoti .pe. Yavajivam arahanto uccasayanamahasayanam pahaya uccasayana- mahasayana pativirata nicaseyyam kappenti mancake va tinasantharake va ahampajja imanca rattim imanca divasam uccasayanamahasayanam pahaya uccasayanamahasayana pativirato nicaseyyam kappemi mancake va tinasantharake va iminapangena @Footnote: 1 Ma. sussusanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page403.

Arahatam anukaromi uposatho ca me upavuttho bhavissatiti imina atthamena angena samannagato hoti mettasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbattataya sabbavantam lokam mettasahagatena cetasa vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati iti imina navamena angena samannagato hoti . Evanca upavuttho kho bhikkhave navangasamannagato uposatho mahapphalo hoti mahanisamso mahajutiko mahavippharoti. [223] 19 Imanca bhikkhave rattim sambahula devata abhikkantaya rattiya abhikkantavanna kevalakappam jetavanam obhasetva yenaham tenupasankamimsu upasankamitva mam abhivadetva ekamantam atthamsu ekamantam thita kho bhikkhave ta devata mam etadavocum upasankamimsu no bhante pubbe manussabhutanam pabbajita agarani te 1- mayam bhante paccutthimha no ca kho abhivadimha te mayam bhante aparipunnakammanta vippatisariniyo pacchanutapiniyo hinam kayam upapannati. {223.1} Aparapi mam bhikkhave sambahula devata upasankamitva etadavocum upasankamimsu no bhante pubbe manussabhutanam pabbajita agarani te mayam bhante paccutthimha ca 2- abhivadimha ca 2- no ca kho 3- asanam adimha 4- te mayam bhante aparipunnakammanta vippatisariniyo pacchanutapiniyo hinam kayam upapannati. {223.2} Aparapi mam bhikkhave sambahula devata @Footnote: 1 Ma. ta. evamuparipi . 2 Ma. casaddo natthi. evamuparipi . 3 Ma. tesam. @4 Ma. adamha. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page404.

Upasankamitva etadavocum upasankamimsu no bhante pubbe manussabhutanam pabbajita agarani te mayam bhante paccutthimha ca abhivadimha ca asananca adimha no ca kho yathasatti yathabalam samvibhajimha .pe. yathasatti yathabalam samvibhajimha no ca kho upanisidimha dhammassavanaya upanisidimha dhammassavanaya no ca kho ohitasota dhammam sunimha ohitasota dhammam sunimha no ca kho sutva dhammam dharayimha sutva ca dhammam dharayimha no ca kho dhatanam dhammanam attham upaparikkhimha dhatananca dhammanam attham upaparikkhimha no ca kho atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipajjimha te mayam bhante aparipunnakammanta vippatisariniyo pacchanutapiniyo hinam kayam upapannati . aparapi mam bhikkhave sambahula devata upasankamitva etadavocum upasankamimsu no bhante pubbe manussabhutanam pabbajita agarani te mayam bhante paccutthimha ca abhivadimha ca asananca adimha yathasatti yathabalam samvibhajimha upanisidimha ca dhammassavanaya ohitasota ca dhammam sunimha sutva dhammam dharayimha dhatananca dhammanam attham upaparikkhimha atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipajjimha te mayam bhante paripunnakammanta avippatisariniyo apacchanutapiniyo panitam kayam upapannati . Etani bhikkhave rukkhamulani etani sunnagarani jhayatha bhikkhave ma pamadatha ma paccha vippatisarino ahuvattha seyyathapi ta purimika devatati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page405.

[224] 20 Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho anathapindiko gahapati yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho anathapindikam gahapatim bhagava etadavoca {224.1} api nu te gahapati kule danam diyyatiti. Diyyati me bhante kule danam tanca kho lukham kanajakam bilangadutiyanti . lukham vapi gahapati danam deti panitam va tanca asakkaccam deti apacittim 1- katva deti asahattha deti apaviddham deti anagamanaditthiko deti yattha yattha tassa tassa danassa vipako nibbattati na ularaya bhattabhogaya cittam namati na ularaya vatthabhogaya cittam namati na ularaya yanabhogaya cittam namati na ularesu pancasu kamagunesu bhogaya cittam namati yepissa te honti puttati va darati va dasati va pessati va kammakarati va tepi na sussusanti na sotam odahanti na anna cittam upatthapenti tam kissa hetu evancetam 2- gahapati hoti asakkaccakatanam kammanam vipako {224.2} lukham vapi gahapati danam deti panitam va tanca sakkaccam deti pacittim katva deti sahattha deti anapaviddham deti agamanaditthiko deti yattha yattha tassa tassa danassa vipako nibbattati ularaya bhattabhogaya cittam namati ularaya vatthabhogaya cittam namati ularaya yanabhogaya cittam namati ularesu pancasu kamagunesu bhogaya cittam namati yepissa te honti @Footnote: 1 Ma. acittikatva . 2 Ma. evam hetam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page406.

Puttati va darati va dasati va pessati va kammakarati va tepi sussusanti sotam odahanti anna cittam upatthahanti tam kissa hetu evancetam gahapati hoti sakkaccakatanam kammanam vipako. {224.3} Bhutapubbam gahapati velamo nama brahmano ahosi so evarupam danam adasi mahadanam caturasiti suvannapatisahassani adasi rupiyapurani caturasiti rupiyapatisahassani adasi suvannapurani caturasiti kamsapatisahassani adasi hirannapurani caturasiti hatthisahassani adasi sovannalankarani sovannaddhajani hemajalapaticchannani 1- caturasiti rathasahassani adasi sihacammaparivarani byagghacammaparivarani dipicammaparivarani pandukambalaparivarani sovannalankarani sovannaddhajani hemajalapaticchannani caturasiti dhenusahassani adasi dukulasanthanani 2- kamsupadharanani caturasiti kannasahassani adasi amuttamanikundalayo caturasiti pallankasahassani adasi gonakatthatani patikatthatani patalikatthatani kadalimigapavarapaccattharanani sauttaracchadani ubhatolohitakupadhanani caturasiti vatthakotisahassani adasi khomasukhumanam koseyyasukhumanam kappasikasukhumanam ko pana vado annassa panassa khajjassa bhojanassa lepanassa seyyassa najjo manne visandanti {224.4} siya kho pana te gahapati evamassa anno nuna tena samayena velamo brahmano ahosi so tam danam adasi mahadananti na kho panetam gahapati evam datthabbam aham tena samayena velamo @Footnote: 1 Si. Yu. hemajalasanchannani . 2 Ma. dukulasandhanani. Yu. dukulasanthanani.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page407.

Brahmano ahosim aham tam danam adasim mahadanam tasmim kho pana gahapati dane na koci dakkhineyyo ahosi na tam koci dakkhinam visodheti yam gahapati velamo brahmano danam adasi mahadanam yo cekam ditthisampannam bhojeyya idam tato mahapphalataram yo ca satam ditthisampannanam bhojeyya yo cekam sakadagamim bhojeyya .pe. Yo ca satam sakadagaminam bhojeyya yo cekam anagamim bhojeyya yo ca satam anagaminam bhojeyya yo cekam arahantam bhojeyya yo ca satam arahantanam bhojeyya yo cekam paccekabuddham bhojeyya yo ca satam paccekabuddhanam bhojeyya yo ca tathagatam arahantam sammasambuddham bhojeyya yo ca buddhappamukham bhikkhusangham bhojeyya yo ca catuddisam sangham uddissa viharam karapeyya yo ca pasannacitto buddhanca dhammanca sanghanca saranam gaccheyya yo ca pasannacitto sikkhapadani samadiyeyya panatipata veramani 1- adinnadana veramani kamesu micchacara veramani musavada veramani surameraya- majjapamadatthana veramani yo ca antamaso gadduhanamattampi 2- mettacittam bhaveyya idam tato mahapphalataram yanca gahapati velamo brahmano danam adasi mahadanam yo cekam ditthisampannam bhojeyya yo ca satam ditthisampannanam bhojeyya yo cekam sakadagamim bhojeyya yo ca satam sakadagaminam bhojeyya @Footnote: 1 Ma. veramanim. evamuparipi . 2 Si. gandhuhanamattampi. Ma. gandhohanamattampi. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page408.

Yo cekam anagamim bhojeyya yo ca satam anagaminam bhojeyya yo cekam arahantam bhojeyya yo ca satam arahantanam bhojeyya yo cekam paccekabuddham bhojeyya yo ca satam paccekabuddhanam bhojeyya yo ca tathagatam arahantam sammasambuddham bhojeyya yo ca buddhappamukham bhikkhusangham bhojeyya yo ca catuddisam sangham uddissa viharam karapeyya yo ca pasannacitto buddhanca dhammanca sanghanca saranam gaccheyya yo ca pasannacitto sikkhapadani samadiyeyya panatipata veramani .pe. suramerayamajjapamadatthana veramani yo ca antamaso gadduhanamattampi mettacittam bhaveyya yo ca accharasanghatamattampi aniccasannam bhaveyya idam tato mahapphalataranti. Sihanadavaggo dutiyo. Tassuddanam vuttho 1- saupadiseso ca kotthitena samiddhina gandasanna kule satta 2- devata velamena cati. ------------- Sattavasavaggo tatiyo [225] 21 Tihi bhikkhave thanehi uttarakuruka manussa deve ca tavatimse adhigganhanti jambudipake ca manusse . katamehi tihi amama apariggaha niyatayuka visesabhuno 3- . Imehi kho bhikkhave tihi thanehi @Footnote: 1 Ma. nado . 2 Ma. kulam metta . 3 Ma. visesaguna.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page409.

Uttarakuruka manussa deve ca tavatimse adhigganhanti jambudipake ca manusse. {225.1} Tihi bhikkhave thanehi deva tavatimsa uttarakuruke ca manusse adhigganhanti jambudipake ca manusse . katamehi tihi dibbena ayuna dibbena vannena dibbena sukhena . imehi kho bhikkhave tihi thanehi deva tavatimsa uttarakuruke ca manusse adhigganhanti jambudipake ca manusse. {225.2} Tihi bhikkhave thanehi jambudipaka manussa uttarakuruke ca manusse adhigganhanti deve ca tavatimse. Katamehi tihi sura satimanto idha brahmacariyavaso . imehi kho bhikkhave tihi thanehi jambudipaka manussa uttarakuruke ca manusse adhigganhanti deve ca tavatimseti. [226] 22 Tayo ca bhikkhave assakhalunke desessami tayo ca purisakhalunke tayo ca assasadasse tayo ca purisasadasse tayo ca bhadde assajaniye tayo ca bhadde purisajaniye tam sunatha. {226.1} Katame ca bhikkhave tayo assakhalunka idha bhikkhave ekacco assakhalunko javasampanno hoti navannasampanno naaroha- parinahasampanno idha pana bhikkhave ekacco assakhalunko javasampanno ca hoti vannasampanno ca naarohaparinahasampanno idha pana bhikkhave ekacco assakhalunko javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca. Ime kho bhikkhave tayo assakhalunka.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page410.

{226.2} Katame ca bhikkhave tayo purisakhalunka idha bhikkhave ekacco purisakhalunko javasampanno hoti navannasampanno naaroha- parinahasampanno idha pana bhikkhave ekacco purisakhalunko javasampanno ca hoti vannasampanno ca naarohaparinahasampanno idha pana bhikkhave ekacco purisakhalunko javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca. {226.3} Kathanca bhikkhave purisakhalunko javasampanno hoti navannasampanno naarohaparinahasampanno idha pana bhikkhave bhikkhu idam dukkhanti yathabhutam pajanati ayam dukkhasamudayoti yathabhutam pajanati ayam dukkhanirodhoti yathabhutam pajanati ayam dukkhanirodhagamini patipadati yathabhutam pajanati idamassa javasmim vadami abhidhamme kho pana abhivinaye panham puttho samsadeti no vissajjeti idamassa na vannasmim vadami na kho pana labhi hoti civarapindapatasenasana- gilanapaccayabhesajjaparikkharanam idamassa na arohaparinahasmim vadami evam kho bhikkhave purisakhalunko javasampanno hoti navannasampanno naarohaparinahasampanno. {226.4} Kathanca bhikkhave purisakhalunko javasampanno ca hoti vannasampanno ca naarohaparinahasampanno idha bhikkhave bhikkhu idam dukkhanti yathabhutam pajanati .pe. ayam dukkhanirodhagamini patipadati yathabhutam pajanati idamassa javasmim vadami abhidhamme kho pana abhivinaye

--------------------------------------------------------------------------------------------- page411.

Panham puttho vissajjeti no samsadeti idamassa vannasmim vadami na kho pana labhi hoti civarapindapatasenasanagilana- paccayabhesajjaparikkharanam idamassa na arohaparinahasmim vadami evam kho bhikkhave purisakhalunko javasampanno hoti vannasampanno ca naarohaparinahasampanno. {226.5} Kathanca bhikkhave purisakhalunko javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca idha bhikkhave bhikkhu idam dukkhanti yathabhutam pajanati .pe. ayam dukkhanirodhagamini patipadati yathabhutam pajanati idamassa javasmim vadami abhidhamme kho pana abhivinaye panham puttho vissajjeti no samsadeti idamassa vannasmim vadami labhi kho pana hoti civarapindapatasenasanagilanapaccaya- bhesajjaparikkharanam idamassa arohaparinahasmim vadami evam kho bhikkhave purisakhalunko javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca. Ime kho bhikkhave tayo purisakhalunka. {226.6} Katame ca bhikkhave tayo assasadassa idha bhikkhave ekacco assasadasso .pe. javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca. Ime kho bhikkhave tayo assasadassa. {226.7} Katame ca bhikkhave tayo purisasadassa idha bhikkhave ekacco purisasadasso .pe. javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page412.

{226.8} Kathanca bhikkhave purisasadasso .p. Javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca idha bhikkhave bhikkhu pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka idamassa javasmim vadami abhidhamme kho pana abhivinaye panham puttho vissajjeti no samsadeti idamassa vannasmim vadami labhi kho pana hoti civarapindapatasenasana- gilanapaccayabhesajjaparikkharanam idamassa arohaparinahasmim vadami evam kho bhikkhave purisasadasso javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca . ime kho bhikkhave tayo purisasadassa. {226.9} Katame ca bhikkhave tayo bhadda assajaniya idha bhikkhave ekacco bhaddo assajaniyo .pe. javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca . ime kho bhikkhave tayo bhadda assajaniya. {226.10} Katame ca bhikkhave tayo bhadda purisajaniya idha bhikkhave ekacco bhaddo purisajaniyo .pe. javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca. {226.11} Kathanca bhikkhave bhaddo purisajaniyo .pe. Javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca idha bhikkhave bhaddo purisajaniyo asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page413.

Dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati idamassa javasmim vadami abhidhamme kho pana abhivinaye panham puttho vissajjeti no samsadeti idamassa vannasmim vadami labhi kho pana hoti civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharanam idamassa arohaparinahasmim vadami evam kho bhikkhave bhaddo purisajaniyo javasampanno ca hoti vannasampanno ca arohaparinahasampanno ca. Ime kho bhikkhave tayo bhadda purisajaniyati. [227] 23 Nava bhikkhave tanhamulake dhamme desessami tam sunatha .pe. katame bhikkhave nava tanhamulaka dhamma tanham paticca pariyesana pariyesanam paticca labho labham paticca vinicchayo vinicchayam paticca chandarago chandaragam paticca ajjhosanam ajjhosanam paticca pariggaho pariggaham paticca macchariyam macchariyam paticca arakkho arakkhadhikaranam dandadanasatthadanakalahaviggahavivada tuvamtuvampesunnamusavada aneke papaka akusala dhamma sambhavanti. Ime kho bhikkhave nava tanhamulaka dhammati. [228] 24 Navayime bhikkhave sattavasa . katame nava santi bhikkhave satta nanattakaya nanattasannino seyyathapi manussa ekacce ca deva ekacce ca vinipatika ayam pathamo sattavaso. Santi bhikkhave satta nanattakaya ekattasannino seyyathapi deva brahmakayika pathamabhinibbatta ayam dutiyo sattavaso.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page414.

Santi bhikkhave satta ekattakaya nanattasannino seyyathapi deva abhassara ayam tatiyo sattavaso. Santi bhikkhave satta ekattakaya ekattasannino seyyathapi deva subhakinha ayam catuttho sattavaso. Santi bhikkhave satta asannino appatisamvedino seyyathapi deva asannisatta ayam pancamo sattavaso. Santi bhikkhave satta sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanupaga ayam chattho sattavaso. {228.1} Santi bhikkhave satta sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanupaga ayam sattamo sattavaso. Santi bhikkhave satta sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanupaga ayam atthamo sattavaso. Santi bhikkhave satta sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanupaga ayam navamo sattavaso . ime kho bhikkhave nava sattavasati. [229] 25 Yato kho bhikkhave bhikkhuno pannaya cittam suparicitam hoti tassetam bhikkhave bhikkhuno kallam vacanaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti 1-. @Footnote: 1 Ma. pajanamiti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page415.

{229.1} Kathanca bhikkhave bhikkhuno pannaya cittam suparicitam hoti vitaragam me cittanti pannaya cittam suparicitam hoti vitadosam me cittanti pannaya cittam suparicitam hoti vitamoham me cittanti pannaya cittam suparicitam hoti asaragadhammam me cittanti pannaya cittam suparicitam hoti asadosadhammam me cittanti pannaya cittam suparicitam hoti asamohadhammam me cittanti pannaya cittam suparicitam hoti anavattidhammam me cittam kamaragayati 1- pannaya cittam suparicitam hoti anavattidhammam me cittam ruparagayati 1- pannaya cittam suparicitam hoti anavattidhammam me cittam aruparagayati 1- pannaya cittam suparicitam hoti . yato kho bhikkhave bhikkhuno pannaya cittam suparicitam hoti tassetam bhikkhave bhikkhuno kallam vacanaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti. [230] 26 Ekam samayam ayasma ca sariputto ayasma ca candikaputto rajagahe viharanti veluvane kalandakanivape . tatra kho ayasma candikaputto bhikkhu amantesi devadatto avuso bhikkhunam evam dhammam deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa citam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti. Evam vutte ayasma sariputto ayasmantam candikaputtam etadavoca na kho avuso candikaputta devadatto bhikkhunam evam dhammam @Footnote: 1 Ma. - bhavayati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page416.

Deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa citam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti evanca kho avuso candikaputta devadatto bhikkhunam dhammam deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa cittam suparicitam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti. {230.1} Dutiyampi kho ayasma candikaputto bhikkhu amantesi devadatto avuso bhikkhunam evam dhammam deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa citam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti dutiyampi kho ayasma sariputto ayasmantam candikaputtam etadavoca na kho avuso candikaputta devadatto bhikkhunam evam dhammam deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa citam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti evanca kho avuso candikaputta devadatto bhikkhunam dhammam deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa cittam suparicitam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page417.

{230.2} Tatiyampi kho ayasma candikaputto bhikkhu amantesi devadatto avuso bhikkhunam evam dhammam deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa citam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti tatiyampi kho ayasma sariputto ayasmantam candikaputtam etadavoca na kho avuso candikaputta devadatto bhikkhunam evam dhammam deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa citam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti evanca kho avuso candikaputta devadatto bhikkhunam dhammam deseti yato kho avuso bhikkhuno cetasa cittam suparicitam hoti tassetam bhikkhuno kallam veyyakaranaya khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanatiti. {230.3} Kathanca avuso bhikkhuno cetasa cittam suparicitam hoti vitaragam me cittanti cetasa cittam suparicitam hoti vitadosam me cittanti cetasa cittam suparicitam hoti vitamoham me cittanti cetasa cittam suparicitam hoti asaragadhammam me cittanti cetasa cittam suparicitam hoti asadosadhammam me cittanti cetasa cittam suparicitam hoti asamohadhammam me cittanti cetasa cittam suparicitam hoti anavattidhammam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page418.

Me cittam kamabhavayati cetasa cittam suparicitam hoti anavattidhammam me cittam rupabhavayati cetasa cittam suparicitam hoti anavattidhammam me cittam arupabhavayati cetasa cittam suparicitam hoti evam sammavimuttacittassa kho avuso bhikkhuno bhusa cepi cakkhuvinneyya rupa cakkhussa apatham agacchanti nevassa cittam pariyadiyanti amissikatamevassa cittam hoti thitam anenjappattam vayancassanupassati bhusa cepi sotavinneyya sadda .pe. ghanavinneyya gandha .pe. jivhavinneyya rasa .pe. kayavinneyya photthabba .pe. manovinneyya dhamma manassa apatham agacchanti nevassa cittam pariyadiyanti amissikatamevassa cittam hoti thitam anenjappattam vayancassanupassati seyyathapi avuso silayupo solasakukkutassa attha kukku hetthanemangama attha kukku upari nemassa atha puratthimaya cepi disaya agaccheyya bhusa vatavutthi neva nam samkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya atha pacchimaya ... atha uttaraya ... Atha dakkhinaya cepi disaya agaccheyya bhusa vatavutthi neva nam samkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya tam kissa hetu gambhiratta avuso nemassa sunikhatatta silayupassa evameva kho avuso evam sammavimuttacittassa bhikkhuno bhusa cepi cakkhuvinneyya rupa cakkhussa apatham agacchanti nevassa cittam pariyadiyanti amissikatamevassa cittam hoti thitam anenjappattam vayancassanupassati bhusa cepi sotavinneyya sadda .pe. Ghanavinneyya gandha .pe. jivhavinneyya rasa .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page419.

Kayavinneyya photthabba .pe. manovinneyya dhamma manassa apatham agacchanti nevassa cittam pariyadiyanti amissikatamevassa cittam hoti thitam anenjappattam vayancassanupassatiti. [231] 27 Athakho anathapindiko gahapati yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho anathapindikam gahapatim bhagava etadavoca yato kho gahapati ariyasavakassa panca bhayani verani vupasantani honti catuhi ca sotapattiyangehi samannagato hoti so akankhamano attanava attanam byakareyya khinanirayomhi khinatiracchanayoni khinapittivisayo khinapayaduggativinipato sotapannohamasmi avinipatadhammo niyato sambodhiparayano. {231.1} Katamani panca bhayani verani vupasantani honti yam gahapati panatipati panatipatapaccaya ditthadhammikampi bhayam veram pasavati samparayikampi bhayam veram pasavati cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti panatipata pativirato neva ditthadhammikampi bhayam veram pasavati na samparayikampi bhayam veram pasavati na cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti panatipata pativiratassa evam tam bhayam veram vupasantam hoti yam gahapati adinnadayi .pe. kamesu micchacari .pe. musavadi .pe. Suramerayamajjapamadatthayi suramerayamajjapamadatthanapaccaya ditthadhammikampi bhayam veram pasavati samparayikampi bhayam veram pasavati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page420.

Cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti suramerayamajjapamadatthana pativirato neva ditthadhammikampi bhayam veram pasavati na samparayikampi bhayam veram pasavati na cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti suramerayamajjapamadatthana pativiratassa evam tam bhayam veram vupasantam hoti imani panca bhayani verani vupasantani honti. {231.2} Katamehi catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti idha gahapati ariyasavako buddhe aveccappasadena samannagato hoti itipi so bhagava araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagavati dhamme aveccappasadena samannagato hoti svakkhato bhagavata dhammo sanditthiko akaliko ehipassiko opanayiko paccattam veditabbo vinnuhiti sanghe aveccappasadena samannagato hoti supatipanno bhagavato savakasangho ujupatipanno bhagavato savakasangho nayapatipanno bhagavato savakasangho samicipatipanno bhagavato savakasangho yadidam cattari purisayugani attha purisapuggala esa bhagavato savakasangho ahuneyyo pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassati ariyakantehi silehi samannagato hoti akhandehi acchiddehi asabalehi akammasehi bhujissehi vinnupasatthehi aparamatthehi samadhisamvattanikehi imehi catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page421.

{231.3} Yato kho gahapati ariyasavakassa imani panca bhayani verani vupasantani honti imehi ca catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti so akankhamano attanava attanam byakareyya khinanirayomhi khinatiracchanayoni khinapittivisayo khinapayaduggativinipato sotapannohamasmi avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti. [232] 28 Yato kho bhikkhave ariyasavakassa panca bhayani verani vupasantani honti catuhi ca sotapattiyangehi samannagato hoti so akankhamano attanava attanam byakareyya khinanirayomhi khinatiracchanayoni khinapittivisayo khinapayaduggativinipato sotapannohamasmi avinipatadhammo niyato sambodhiparayano. {232.1} Katamani panca bhayani verani vupasantani honti yam bhikkhave panatipati panatipatapaccaya ditthadhammikampi bhayam veram pasavati samparayikampi bhayam veram pasavati cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti panatipata pativirato .pe. evam tam bhayam veram vupasantam hoti yam bhikkhave adinnadayi .pe. kamesu micchacari .pe. Musavadi .pe. Suramerayamajjapamadatthayi suramerayamajjapamadatthanapaccaya ditthadhammikampi bhayam veram pasavati samparayikampi bhayam veram pasavati cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti suramerayamajjapamadatthana pativirato neva ditthadhammikampi bhayam veram pasavati na samparayikampi bhayam veram pasavati na cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti suramerayamajjapamadatthana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page422.

Pativiratassa evam tam bhayam veram vupasantam hoti imani panca bhayani verani vupasantani honti. {232.2} Katamehi catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti idha bhikkhave ariyasavako buddhe aveccappasadena samannagato hoti itipi so bhagava .pe. sattha devamanussanam buddho bhagavati dhamme .pe. sanghe .pe. ariyakantehi silehi samannagato hoti akhandehi acchiddehi asabalehi akammasehi bhujissehi vinnupasatthehi aparamatthehi samadhisamvattanikehi imehi catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti. {232.3} Yato kho bhikkhave ariyasavakassa imani panca bhayani verani vupasantani honti imehi ca catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti so akankhamano attanava attanam byakareyya khinanirayomhi khinatiracchanayoni khinapittivisayo khinapayaduggativinipato sotapannohamasmi avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti. [233] 29 Navayimani bhikkhave aghatavatthuni . katamani nava anattham me acariti aghatam bandhati anattham me caratiti aghatam bandhati anattham me carissatiti aghatam bandhati piyassa me manapassa anattham acariti aghatam bandhati piyassa me manapassa anattham caratiti aghatam bandhati piyassa me manapassa anattham carissatiti aghatam bandhati appiyassa me amanapassa attham acariti aghatam bandhati appiyassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page423.

Me amanapassa attham caratiti aghatam bandhati appiyassa me amanapassa attham carissatiti aghatam bandhati. Imani kho bhikkhave nava aghatavatthuniti. [234] 30 Navayime bhikkhave aghatapativinaya . katame nava anattham me acariti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti anattham me caratiti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti anattham me carissatiti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti piyassa me manapassa anattham acariti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti piyassa me manapassa anattham caratiti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti piyassa me manapassa anattham carissatiti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti appiyassa me amanapassa attham acariti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti appiyassa me amanapassa attham caratiti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti appiyassa me amanapassa attham carissatiti 1- tam kutettha labbhati aghatam pativineti. Ime kho bhikkhave nava aghatapativinayati. [235] 31 Navayime bhikkhave anupubbanirodha . katame nava pathamajjhanam samapannassa amisasanna 2- niruddha hoti dutiyajjhanam samapannassa vitakkavicara niruddha honti tatiyajjhanam samapannassa piti niruddha hoti catutthajjhanam samapannassa assasapassasa niruddha honti akasanancayatanam samapannassa rupasanna niruddha hoti vinnanancayatanam samapannassa akasanancayatanasanna niruddha hoti akincannayatanam samapannassa vinnanancayatanasanna niruddha @Footnote: 1 Ma. itisaddo na dissati. 2 Ma. kamasanna.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page424.

Hoti nevasannanasannayatanam samapannassa akincannayatanasanna niruddha hoti sannavedayitanirodham samapannassa sanna ca vedana ca niruddha honti. Ime kho bhikkhave nava anupubbanirodhati. Sattavasavaggo tatiyo. Tassuddanam thanakhalunko 1- tanha vavatthasanna 2- silayupo dve thera 3- dve aghatani anupubbanirodhena cati. ------------------- Mahavaggo catuttho [236] 32 Navayime bhikkhave anupubbavihara . katame nava pathamajjhanam dutiyajjhanam tatiyajjhanam catutthajjhanam akasanancayatanam vinnanancayatanam akincannayatanam nevasannanasannayatanam sannavedayitanirodho. Ime kho bhikkhave nava anupubbaviharati. [237] 33 Navayima bhikkhave anupubbaviharasamapattiyo desessami tam sunatha .pe. katama ca bhikkhave nava anupubbavihara- samapattiyo yattha kama nirujjhanti ye ca kame nirodhetva nirodhetva viharanti addha te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha kama nirujjhanti ke ca kame nirodhetva nirodhetva viharanti ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo @Footnote: 1 Ma. tithanam . 2 Ma. sattasanna . 3 Ma. vera.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page425.

Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharati ettha kama nirujjhanti te ca kame nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. {237.1} Yattha vitakkavicara nirujjhanti ye ca vitakkavicare nirodhetva nirodhetva viharanti addha te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha vitakkavicara nirujjhanti ke ca vitakkavicare nirodhetva nirodhetva viharanti ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo idhavuso bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyajjhanam upasampajja viharati ettha vitakkavicara nirujjhanti te ca vitakkavicare nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. {237.2} Yattha piti nirujjhati ye ca pitim nirodhetva nirodhetva viharanti addha te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha piti nirujjhati ke ca pitim nirodhetva nirodhetva viharanti ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo idhavuso bhikkhu pitiya ca viraga .pe. Tatiyajjhanam upasampajja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page426.

Viharati ettha piti nirujjhati te ca pitim nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. {237.3} Yattha upekkhasukham nirujjhati ye ca upekkhasukham nirodhetva nirodhetva viharanti addha te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha upekkhasukham nirujjhati ke ca upekkhasukham nirodhetva nirodhetva viharanti ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo idhavuso bhikkhu sukhassa ca pahana .pe. catutthajjhanam upasampajja viharati ettha upekkhasukham nirujjhati te ca upekkhasukham nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. {237.4} Yattha rupasanna nirujjhanti ye ca rupasanna nirodhetva nirodhetva viharanti addha te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha rupasanna nirujjhanti ke ca rupasanna nirodhetva nirodhetva viharanti ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo idhavuso bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page427.

Akasanancayatanam upasampajja viharati ettha rupasanna nirujjhanti te ca rupasanna nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. {237.5} Yattha akasanancayatanasanna nirujjhati ye ca akasanancayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharanti addha te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha akasanancayatanasanna nirujjhati ke ca akasanancayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharanti ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo idhavuso bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati ettha akasanancayatanasanna nirujjhati te ca akasanancayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. {237.6} Yattha vinnanancayatanasanna nirujjhati ye ca vinnanancayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharanti addha te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha vinnanancayatanasanna nirujjhati ke ca vinnanancayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page428.

Ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo idhavuso bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati ettha vinnanancayatanasanna nirujjhati te ca vinnanancayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. {237.7} Yattha akincannayatanasanna nirujjhati ye ca akincannayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharanti addha te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha akincannayatanasanna nirujjhati ke ca akincannayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharanti ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo idhavuso bhikkhu sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati ettha akincannayatanasanna nirujjhati te ca akincannayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. {237.8} Yattha nevasannanasannayatanasanna nirujjhati ye ca nevasannanasannayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharanti addha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page429.

Te ayasmanto nicchata nibbuta tinna paragata tadangenati vadami kattha nevasannanasannayatanasanna nirujjhati ke ca nevasannanasannayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharanti ahametam na janami ahametam na passamiti iti yo evam vadeyya so evamassa vacaniyo idhavuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati ettha nevasannanasannayatanasanna nirujjhati te ca nevasanna- nasannayatanasannam nirodhetva nirodhetva viharantiti addha bhikkhave asatho amayavi sadhuti bhasitam abhinandeyya anumodeyya sadhuti bhasitam abhinanditva anumoditva namassamano panjaliko payirupaseyya. Ima kho bhikkhave nava anupubbaviharasamapattiyoti. [238] 34 Ekam samayam ayasma sariputto rajagahe viharati veluvane kalandakanivape tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi sukhamidam avuso nibbanam sukhamidam avuso nibbananti . Evam vutte ayasma udayi ayasmantam sariputtam etadavoca kim panettha avuso sariputta sukham yadettha natthi vedayitanti . Etadeva khvettha avuso sukham yadettha natthi vedayitam pancime avuso kamaguna katame panca cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya sotavinneyya sadda .pe. ghanavinneyya gandha .pe. jivhavinneyya rasa .pe. kayavinneyya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page430.

Photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya ime kho avuso panca kamaguna. Yam kho avuso ime panca kamagune paticca uppajjati sukham somanassam idam vuccatavuso kamasukham. {238.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati tassa ce avuso bhikkhuno imina viharena viharato kamasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho seyyathapi avuso sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa te kamasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho yo kho panavuso abadho dukkhametam vuttam bhagavata iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbanam. {238.2} Puna caparam avuso bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. Dutiyajjhanam upasampajja viharati tassa ce avuso bhikkhuno imina viharena viharato vitakkasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho seyyathapi avuso sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa te vitakkasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho yo kho panavuso abadho dukkhametam vuttam bhagavata iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbanam. {238.3} Puna caparam avuso bhikkhu pitiya ca viraga .pe. Tatiyajjhanam upasampajja viharati tassa ce avuso bhikkhuno imina viharena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page431.

Viharato pitisahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho seyyathapi avuso sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa te pitisahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho yo kho panavuso abadho dukkhametam vuttam bhagavata iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbanam. {238.4} Puna caparam avuso bhikkhu sukhassa ca pahana .pe. Catutthajjhanam upasampajja viharati tassa ce avuso bhikkhuno imina viharena viharato upekkhasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho seyyathapi avuso sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa te upekkhasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho yo kho panavuso abadho dukkhametam vuttam bhagavata iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbanam. {238.5} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati tassa ce avuso bhikkhuno imina viharena viharato rupasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho seyyathapi avuso sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa te rupasahagata sannamanasikara

--------------------------------------------------------------------------------------------- page432.

Samudacaranti svassa hoti abadho yo kho panavuso abadho dukkhametam vuttam bhagavata iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbanam. {238.6} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati tassa ce avuso bhikkhuno imina viharena viharato akasanancayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho seyyathapi avuso sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa te akasanancayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho yo kho panavuso abadho dukkhametam vuttam bhagavata iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbanam. {238.7} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati tassa ce avuso bhikkhuno imina viharena viharato vinnanancayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho seyyathapi avuso sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa te vinnanancayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho yo kho panavuso abadho dukkhametam vuttam bhagavata iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbanam. {238.8} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso akincannayatanam samatikkamma

--------------------------------------------------------------------------------------------- page433.

Nevasannanasannayatanam upasampajja viharati tassa ce avuso bhikkhuno imina viharena viharato akincannayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho seyyathapi avuso sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa te akincannayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa hoti abadho yo kho panavuso abadho dukkhametam vuttam bhagavata iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbanam. {238.9} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa 1- disva asava parikkhina honti iminapi kho etam avuso pariyayena veditabbam yathasukham nibbananti. [239] 35 Seyyathapi bhikkhave gavi pabbateyya bala abyatta akkhettannu akusala visame pabbate caritum tassa evamassa yannunaham agatapubbanceva disam gaccheyyam akhaditapubbani ca tinani khadeyyam apitapubbani ca paniyani piveyyanti sa purimam padam na suppatitthitam patitthapetva pacchimam padam uddhareyya sa na ceva agatapubbam disam gaccheyya na ca akhaditapubbani tinani khadeyya na ca apitapubbani ca paniyani piveyya yasmimpassa 2- dese thitaya evamassa yannunaham agatapubbanceva disam gaccheyyam akhaditapubbani ca tinani khadeyyam @Footnote: 1 Ma. pannaya cassa. evamuparipi . 2 Ma. yasmim cassa. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page434.

Apitapubbani ca paniyani piveyyanti tanca padesam na sotthina paccagaccheyya tam kissa hetu tathahi sa bhikkhave gavi pabbateyya bala abyatta akkhettannu akusala visame pabbate caritum evameva kho bhikkhave idhekacco bhikkhu balo abyatto akkhettannu akusalo vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharitum 1- so tam nimittam na asevati na bhaveti na bahulikaroti na svadhitthitam adhitthati {239.1} tassa evam hoti yannunaham vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyajjhanam upasampajja vihareyyanti so na sakkoti vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyajjhanam upasampajja viharitum tassa evam hoti yannunaham vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja vihareyyanti so na sakkoti vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharitum ayam vuccati bhikkhave bhikkhu ubhato bhattho ubhato parihino seyyathapi sa gavi pabbateyya bala abyatta akkhettannu akusala visame pabbate caritum. {239.2} Seyyathapi bhikkhave gavi pabbateyya pandita byatta khettannu kusala visame pabbate caritum tassa evamassa yannunaham agatapubbanceva disam gaccheyyam akhaditapubbani ca tinani khadeyyam apitapubbani @Footnote: 1 Ma. viharati. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page435.

Ca paniyani piveyyanti sa purimam padam suppatitthitam patitthapetva pacchimam padam uddhareyya sa agatapubbanceva disam gaccheyya akhaditapubbani ca tinani khadeyya apitapubbani ca paniyani piveyya yasmimpassa dese thitaya evamassa yannunaham agatapubbanceva disam gaccheyyam akhaditapubbani ca tinani khadeyyam apitapubbani ca paniyani piveyyanti tanca padesam sotthina paccagaccheyya tam kissa hetu tatha hi sa bhikkhave gavi pabbateyya pandita byatta khettannu kusala visame pabbate caritum evameva kho bhikkhave idhekacco bhikkhu pandito byatto khettannu kusalo vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharitum {239.3} so tam nimittam asevati bhaveti bahulikaroti svadhitthitam adhitthati tassa evam hoti yannunaham vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyajjhanam upasampajja vihareyyanti so dutiyajjhanam anabhihisamano 1- vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyajjhanam upasampajja viharati so tam nimittam asevati bhaveti bahulikaroti svadhitthitam adhitthati tassa evam hoti yannunaham pitiya ca viraga upekkhako ca vihareyyam sato ca sampajano sukhanca kayena patisamvedeyyam yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyajjhanam upasampajja vihareyyanti so tatiyajjhanam anabhihisamano pitiya ca @Footnote: 1 Ma. anabhihimsamano. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page436.

Viraga .pe. tatiyajjhanam upasampajja viharati so tam nimittam asevati bhaveti bahulikaroti svadhitthitam adhitthati {239.4} tassa evam hoti yannunaham sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catutthajjhanam upasampajja vihareyyanti so catutthajjhanam anabhihisamano sukhassa ca pahana .pe. catutthajjhanam upasampajja viharati so tam nimittam asevati bhaveti bahulikaroti svadhitthitam adhitthati tassa evam hoti yannunaham sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja vihareyyanti so akasanancayatanam anabhihisamano sabbaso rupasannanam samatikkamma .pe. akasanancayatanam upasampajja viharati so tam nimittam asevati bhaveti bahulikaroti svadhitthitam adhitthati {239.5} tassa evam hoti yannunaham sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja vihareyyanti so vinnanancayatanam anabhihisamano sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati so tam nimittam asevati bhaveti bahulikaroti svadhitthitam adhitthati {239.6} tassa evam hoti yannunaham sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja vihareyyanti so akincannayatanam anabhihisamano

--------------------------------------------------------------------------------------------- page437.

Sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati so tam nimittam asevati bhaveti bahulikaroti svadhitthitam adhitthati {239.7} tassa evam hoti yannunaham sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja vihareyyanti so nevasannanasannayatanam anabhihisamano sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati so tam nimittam asevati bhaveti bahulikaroti svadhitthitam adhitthati tassa evam hoti yannunaham sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja vihareyyanti so sannavedayitanirodham anabhihisamano sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati. {239.8} Yato kho bhikkhave bhikkhu tam tadeva samapattim samapajjatipi vutthatipi tassa mudu cittam hoti kammannam muduna cittena kammannena appamano samadhi hoti subhavito so appamanena samadhina subhavitena yam yasseva 1- abhinnasacchikaraniyassa dhammassa cittam abhininnameti abhinnasacchikiriyaya tatra tatreva sakkhibhabbatam papunati sati sati ayatane so sace akankhati anekavihitam iddhividham paccanubhaveyyam ekopi hutva bahudha assam bahudhapi hutva eko assam .pe. yava brahmalokapi kayena vasam vatteyyanti tatra tatreva sakkhibhabbatam papunati sati sati ayatane so sace akankhati @Footnote: 1 Ma. yassa yassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page438.

Dibbaya sotadhatuya .pe. sati sati ayatane so sace akankhati parasattanam parapuggalanam cetasa ceto paricca pajaneyyam saragam va cittam saragam cittanti pajaneyyam vitaragam va cittam vitaragam cittanti pajaneyyam sadosam va cittam sadosam cittanti pajaneyyam vitadosam va cittam vitadosam cittanti pajaneyyam samoham va cittam samoham cittanti pajaneyyam vitamoham va cittam vitamoham cittanti pajaneyyam sankhittam va cittam vikkhittam va cittam mahaggatam va cittam amahaggatam va cittam sauttaram va cittam anuttaram va cittam asamahitam va cittam samahitam va cittam vimuttam va cittam avimuttam va cittam avimuttam cittanti pajaneyyanti tatra tatreva sakkhibhabbatam papunati sati sati ayatane {239.9} so sace akankhati anekavihitam pubbenivasam anussareyyam seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussareyyanti tatra tatreva sakkhibhabbatam papunati sati sati ayatane so sace akankhati dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajaneyyanti tatra tatreva sakkhibhabbatam papunati sati sati ayatane so sace akankhati asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja vihareyyanti tatra tatreva sakkhibhabbatam papunati sati sati ayataneti. [240] 36 Pathamampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page439.

Vadami dutiyampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam vadami tatiyampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam vadami catutthampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam vadami akasanancayatanampaham bhikkhave nissaya asavanam khayam vadami .pe. nevasannanasannayatanampaham bhikkhave nissaya asavanam khayam vadami. [1]- {240.1} Pathamampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam vadamiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati so yadeva tattha hoti rupagatam vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati so tehi dhammehi cittam patitthapeti 2- so tehi dhammehi cittam patitthapetva 3- amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tatthaparinibbayi anavattidhammo tasma loka {240.2} seyyathapi bhikkhave issaso va issasantevasi va tinapurisarupake va mattikapunje va yoggam karitva so aparena samayena durepati ca hoti akkhanavedhi ca mahato ca kayassa padalita evameva @Footnote: 1 Ma. sannavedayitanirodhampaham bhikkhave nissaya asavanam khayam vadami. @2 Ma. pativapeti. 3 Ma. pativapetva. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page440.

Kho bhikkhave bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati so yadeva tattha hoti rupagatam vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati so tehi dhammehi cittam patitthapeti so tehi dhammehi cittam patitthapetva amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tatthaparinibbayi anavattidhammo tasma loka pathamampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam vadamiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {240.3} Dutiyampaham bhikkhave jhanam nissaya .pe. tatiyampaham bhikkhave jhanam nissaya .pe. catutthampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam vadamiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catutthajjhanam upasampajja viharati so yadeva tattha hoti rupagatam vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page441.

Dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati so tehi dhammehi cittam patitthapeti so tehi dhammehi cittam patitthapetva amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tatthaparinibbayi anavattidhammo tasma loka {240.4} seyyathapi bhikkhave issaso va issasantevasi va tinapurisarupake va mattikapunje va yoggam karitva so aparena samayena durepati ca hoti akkhanavedhi ca mahato ca kayassa padalita evameva kho bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahana .pe. catutthajjhanam upasampajja viharati so yadeva tattha hoti rupagatam vedanagatam .pe. Anavattidhammo tasma loka catutthampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam vadamiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {240.5} Akasanancayatanampaham bhikkhave jhanam nissaya asavanam khayam vadamiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati so yadeva tattha hoti vedanagatam sannagatam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page442.

Sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati so tehi dhammehi cittam patitthapeti so tehi dhammehi cittam patitthapetva amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tatthaparinibbayi anavattidhammo tasma loka {240.6} seyyathapi bhikkhave issaso va issasantevasi va tinapurisarupake va mattikapunje va yoggam karitva so aparena samayena durepati ca hoti akkhanavedhi ca mahato ca kayassa padalita evameva kho bhikkhave bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati so yadeva tattha hoti vedanagatam sannagatam .pe. Anavattidhammo tasma loka akasanancayatanampaham bhikkhave nissaya asavanam khayam vadamiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. Vinnanancayatanampaham bhikkhave nissaya .pe. akincannayatanampaham bhikkhave nissaya asavanam khayam vadamiti iti kho panetam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page443.

Vuttam kincetam paticca vuttam idha bhikkhave bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati so yadeva tattha hoti vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati so tehi dhammehi cittam patitthapeti so tehi dhammehi cittam patitthapetva amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti {240.7} so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatiko hoti tatthaparinibbayi anavattidhammo tasma loka seyyathapi bhikkhave issaso va issasantevasi va tinapurisarupake va mattikapunje va yoggam karitva so aparena samayena durepati ca hoti akkhanavedhi ca mahato ca kayassa padalita evameva kho bhikkhave bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati so yadeva tattha hoti vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati so tehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page444.

Dhammehi cittam patitthapeti so tehi dhammehi cittam patitthapetva amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tatthaparinibbayi anavattidhammo tasma loka akincannayatanampaham bhikkhave nissaya asavanam khayam vadamiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam {240.8} iti kho bhikkhave yavata sannasamapatti tavata annapativedho yani ca kho imani bhikkhave nissaya dve ayatanani nevasannanasannayatanasamapatti ca sannavedayitanirodho ca jhayihete bhikkhave bhikkhuhi 1- samapattikusalehi samapattivutthanakusalehi samapajjitva vutthahitva sammadakkhatabbaniti 2- vadamiti. [241] 37 Ekam samayam ayasma anando kosambiyam viharati ghositarame . tatra kho ayasma anando bhikkhu amantesi avuso bhikkhaveti . avusoti kho te bhikkhu ayasmato anandassa paccassosum. Ayasma anando etadavoca acchariyam avuso abbhutam avuso yavancidam tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Ma. samma akkhatabbaniti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page445.

[1]- Okasadhigamo anubuddho sattanam visuddhiya sokaparidevanam samatikkamaya dukkhadomanassanam atthangamaya nayassa adhigamaya nibbanassa sacchikiriyaya tadeva nama cakkhum bhavissati te rupa tancayatanam no patisamvedissati tadeva nama sotam bhavissati te sadda tancayatanam no patisamvedissati tadeva nama ghanam bhavissati te gandha tancayatanam no patisamvedissati sa ca nama jivha bhavissati te rasa tancayatanam no patisamvedissati so ca nama kayo bhavissati te photthabba tancayatanam no patisamvedissatiti . evam vutte ayasma udayi ayasmantam anandam etadavoca sanni meva nu kho avuso ananda tadayatanam no patisamvedeti udahu asanniti . sanni meva kho avuso tadayatanam patisamvedeti no asanniti . kimsanni panavuso tadayatanam no patisamvedetiti. {241.1} Idhavuso bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati evamsannipi kho avuso tadayatanam no patisamvedeti puna caparam avuso bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati evamsannipi kho avuso tadayatanam no patisamvedeti puna caparam avuso bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati evamsannipi @Footnote: 1 Ma. sambadhe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page446.

Kho avuso tadayatanam no patisamvedeti. {241.2} Ekamidaham avuso samayam sakete viharami anjanavane migadaye athakho avuso jatilabhagika 1- bhikkhuni yenaham tenupasankami upasankamitva mam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thita kho avuso jatilabhagika 1- bhikkhuni mam etadavoca yayam bhante ananda samadhi na cabhinato na capanato na sasankharaniggayhavaritavato 2- vimuttatta thito thitatta santusito santusitatta no paritassati ayam bhante ananda samadhi kimphalo vutto bhagavatati evam vutte taham 3- avuso jatilabhagikam bhikkhunim etadavocam yayam bhagini samadhi na cabhinato na capanato na sasankharaniggayhavaritavato vimuttatta thito thitatta santusito santusitatta no paritassati ayam bhagini samadhi anno phalo vutto bhagavatati evamsannipi kho avuso tadayatanam no patisamvedetiti. [242] 38 Athakho dve lokayatika brahmana yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavata saddhim sammodimsu sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho te brahmana bhagavantam etadavocum purano bho gotama kassapo sabbannu sabbadassavi aparisesananadassanam patijanati carato ca me titthato ca me 4- suttassa ca jagarassa ca satatam samitam @Footnote: 1 Si. Yu. jatilabhagiya. A. jatilagahiya. Ma. jatilavasika. @2 Ma. sasankharaniggayhavaritagato. 3 Ma. soham. 4 Ma. ayam patho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page447.

Nanadassanam paccupatthitanti so evamaha aham anantena nanena anantam lokam janam passam viharamiti ayampi hi 1- bho gotama nigantho nataputto sabbannu sabbadassavi aparisesananadassanam patijanati carato ca me titthato ca me 2- suttassa ca jagarassa ca satatam samitam nanadassanam paccupatthitanti so evamaha aham anantena nanena anantam lokam janam passam viharamiti imesam bho gotama ubhinnam nanavadanam ubhinnam annamannam vipaccanikavadanam ko saccam [3]- ko musati. {242.1} Alam brahmana titthatetam imesam ubhinnam nanavadanam ubhinnam annamannam vipaccanikavadanam ko saccam [3]- ko musa dhammam vo brahmana desissami tam sunatha sadhukam manasi karotha bhasissamiti . Evam bhoti kho te brahmana bhagavato paccassosum. Bhagava etadavoca seyyathapi brahmana cattaro purisa catuddisa thita purisagatiya 4- ca javena samannagata paramena ca padavitiharena [5]- evarupena javena samannagata assu seyyathapi nama dalhadhammo dhanuggaho sikkhito katahattho katupasano lahukena asanena appakasirena tiriyam talacchatim 6- atipateyya evarupena ca padavitiharena seyyathapi nama puratthima samudda pacchimo samuddo atha puratthimaya disaya thito puriso evam vadeyya aham gamanena lokassa antam papunissamiti so annatreva asitakhayitasayita annatra uccarapassavakamma annatra niddakilamathapativinodana @Footnote: 1 Ma. hisaddo natthi . 2 Ma. mesaddo natthi . 3 Ma. aha. @4 Ma. paramena javena . 5 Ma. te . 6 Ma. talacchayam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page448.

Vassasatayuko vassasatajivi vassasatam gantva appatvava lokassa antamantara kalam kareyya atha pacchimaya disaya .pe. atha dakkhinaya disaya thito puriso evam vadeyya aham gamanena lokassa antam papunissamiti so annatreva asitakhayitasayita annatra uccarapassavakamma annatra niddakilamathapativinodana vassasatayuko vassasatajivi vassasatam gantva appatvava lokassa antamantara kalam kareyya tam kissahetu naham brahmana evarupaya sandhavanikaya lokassa antam nateyyam dittheyyam 1- patteyyanti vadami na caham brahmana appatvava lokassa antam dukkhassa antakiriyam vadami. {242.2} Pancime brahmana kamaguna ariyassa vinaye lokoti vuccati . katame panca cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya sotavinneyya sadda .pe. Ghanavinneyya gandha jivhavinneyya rasa kayavinneyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya . Ime kho brahmana panca kamaguna ariyassa vinaye lokoti vuccati. {242.3} Idha brahmana bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharati ayam vuccati brahmana bhikkhu lokassa antamagama lokassa ante viharati tamanne evamahamsu ayampi lokapariyapanno ayampi anissato lokamhati ahampi hi 2- brahmana evam vadami @Footnote: 1 Ma. dattheyyam . 2 Si. Ma. Yu. hisaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page449.

Ayampi lokapariyapanno ayampi anissato lokamhati. {242.4} Puna caparam brahmana bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. Dutiyajjhanam tatiyajjhanam catutthajjhanam upasampajja viharati ayam vuccati brahmana bhikkhu lokassa antamagama lokassa ante viharati tamanne evamahamsu ayampi lokapariyapanno ayampi anissato lokamhati ahampi hi 1- brahmana evam vadami ayampi lokapariyapanno ayampi anissato lokamhati. {242.5} Puna caparam brahmana bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati ayam vuccati brahmana bhikkhu lokassa antamagama lokassa ante viharati tamanne evamahamsu ayampi lokapariyapanno ayampi anissato lokamhati ahampi hi 1- brahmana evam vadami ayampi lokapariyapanno ayampi anissato lokamhati. {242.6} Puna caparam brahmana bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati .pe. sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati ayam vuccati @Footnote: 1 Ma. Si. Yu. hisaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page450.

Brahmana bhikkhu lokassa antamagama lokassa ante viharati tamanne evamahamsu ayampi lokapariyapanno ayampi anissato lokamhati ahampi hi brahmana evam vadami ayampi lokapariyapanno ayampi anissato lokamhati. {242.7} Puna caparam brahmana bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti ayam vuccati brahmana bhikkhu lokassa antamagama lokassa ante viharati tinno loke visattikanti. [243] 39 Bhutapubbam bhikkhave devasurasangamo samupabyulho ahosi tasmim kho pana bhikkhave sangame asura jinimsu deva [1]- parajiyimsu 2- parajita ca bhikkhave deva apassimsveva uttarabhimukha 3- abhibhayimsu 4- asura athakho bhikkhave devanam etadahosi abhibhayanteva kho asura yannuna mayam dutiyampi asurehi sangameyyamati. {243.1} Dutiyampi kho bhikkhave deva asurehi sangamesum dutiyampi kho bhikkhave asura 5- jinimsu deva parajiyimsu parajita ca bhikkhave deva apassimsveva uttarabhimukha abhibhayimsu asura athakho bhikkhave devanam etadahosi abhibhayanteva kho asura yannuna mayam tatiyampi asurehi sangameyyamati. {243.2} Tatiyampi kho bhikkhave deva asurehi sangamesum tatiyampi @Footnote: 1 Yu. bhita . 2 Ma. parajayims. evamuparipi . 3 Ma. apayimsuyeva uttarenabhimukha. @evamuparipi . 4 Ma. abhiyimsu. evamuparipi . 5 Ma. asurava. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page451.

Kho bhikkhave asura jinimsu deva parajiyimsu parajita ca bhikkhave deva bhita devapureyeva pavisimsu devapuragatananca pana bhikkhave devanam etadahosi bhiruttanagatena kho dani mayam etarahi attana viharama akaraniya asurehiti asuranampi bhikkhave etadahosi bhiruttanagatena kho dani deva etarahi attana viharanti akaraniya amhehiti. {243.3} Bhutapubbam bhikkhave devasurasangamo samupabyulho ahosi tasmim kho ca bhikkhave sangame deva jinimsu asura parajiyimsu parajita ca bhikkhave asura apassimsveva dakkhinena 1- mukha abhibhayimsu deva athakho bhikkhave asuranam etadahosi abhibhayanteva kho deva yannuna mayam dutiyampi devehi sangameyyamati. {243.4} Dutiyampi kho bhikkhave asura devehi sangamesum dutiyampi kho bhikkhave deva jinimsu asura parajiyimsu parajita ca bhikkhave asura apassimsveva dakkhinena 1- mukha abhibhayimsu deva athakho bhikkhave asuranam etadahosi abhibhayanteva kho deva yannuna mayam tatiyampi devehi sangameyyamati. {243.5} Tatiyampi kho bhikkhave asura devehi sangamesum tatiyampi kho bhikkhave deva jinimsu asura parajiyimsu parajita ca bhikkhave asura bhita asurapureyeva 2- pavisimsu asurapuragatananca pana bhikkhave asuranam etadahosi bhiruttanagatena kho dani mayam etarahi attana viharama @Footnote: 1 Ma. dakkhinenabhimukha . 2 Ma. asurapuram-yeva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page452.

Akaraniya devehiti devanampi bhikkhave etadahosi bhiruttanagatena kho dani asura etarahi attana viharanti akaraniya amhehiti. {243.6} Evameva kho bhikkhave yasmim samaye bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharati tasmim bhikkhave samaye bhikkhussa evam hoti bhiruttanagatena kho danaham etarahi attana viharami akaraniyo marassati marassapi bhikkhave papimato evam hoti bhiruttanagatena kho dani bhikkhu etarahi attana viharati akaraniyo mayhanti yasmim bhikkhave samaye bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyajjhanam tatiyajjhanam catutthajjhanam upasampajja viharati tasmim bhikkhave samaye bhikkhussa evam hoti bhiruttanagatena kho danaham etarahi attana viharami akaraniyo marassati marassapi bhikkhave papimato evam hoti bhiruttanagatena kho dani bhikkhu etarahi attana viharati akaraniyo mayhanti {243.7} yasmim bhikkhave samaye bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati ayam vuccati bhikkhave bhikkhu antamakasi maram apadam bandhitva 1- maracakkhum adassanam gato papimato [2]- yasmim bhikkhave samaye bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati .pe. sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma @Footnote: 1 Ma. vadhitva . 2 Ma. tinno loke visattikanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page453.

Natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati .pe. sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati .pe. sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti ayam vuccati bhikkhave bhikkhu antamakasi maram apadam bandhitva 1- maracakkhum adassanam gato papimato tinno loke visattikanti. [244] 40 Yasmim bhikkhave samaye arannakassa nagassa gocarapasutassa hatthipi hatthiniyopi hatthikalabhapi hatthicchapapi purato purato gantva tinaggani chindanti tena bhikkhave arannako nago attiyati harayati jigucchati yasmim bhikkhave samaye arannakassa nagassa gocarapasutassa hatthipi hatthiniyopi hatthikalabhapi hatthicchapapi obhaggobhaggam sakhabhangam khadanti tena bhikkhave arannako nago attiyati harayati jigucchati yasmim bhikkhave samaye arannakassa nagassa ogaham otinnassa hatthipi hatthiniyopi hatthikalabhapi hatthicchapapi purato purato gantva sondaya udakam alolenti tena bhikkhave arannako nago attiyati harayati jigucchati yasmim bhikkhave samaye arannakassa nagassa ogaham otinnassa 2- hatthiniyo kayam upaghamsantiyo gacchanti tena bhikkhave arannako nago attiyati harayati jigucchati {244.1} tasmim bhikkhave samaye arannakassa nagassa evam hoti aham kho etarahi akinno viharami hatthihi hatthinihi hatthikalabhehi hatthicchapehi @Footnote: 1 Ma. vadhitva . 2 Ma. ogaha uttinnassa. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page454.

Chinnaggani ceva tinani khadami obhaggobhagganca me sakhabhangam khaditam avilani ca paniyani pivami ogahapi ca uttinnassa hatthiniyo kayam upaghamsantiyo gacchanti yannunaham eko ganasma vupakattho vihareyyanti so aparena samayena eko ganasma vupakattho viharati acchinnaggani ceva tinani khadati na obhaggobhagganca sakhabhangam khadati 1- anavilani ca paniyani pivati ogahapi 2- cassa uttinnassa hatthiniyo kayam na upaghamsantiyo gacchanti {244.2} tasmim bhikkhave samaye arannakassa nagassa evam hoti aham kho pubbe akinno vihasim hatthihi hatthinihi hatthikalabhehi hatthicchapehi chinnaggani ceva tinani khadim obhaggobhagganca me sakhabhangam khaditam 3- avilani ca paniyani apasi 4- ogaha ca me uttinnassa hatthiniyo kayam upaghamsantiyo agamamsu somhi 5- etarahi eko ganasma vupakattho viharami acchinnaggani ceva tinani khadami obhaggobhagganca me sakhabhangam khaditam 6- anavilani ca paniyani pivami ogahapi ca me uttinnassa na hatthiniyo kayam upaghamsantiyo gacchantiti so sondaya sakhabhangam bhanjitva sakhabhangena kayam parimajjitva attamano kandum 7- samhanati. {244.3} Evameva kho bhikkhave yasmim samaye bhikkhu akinno viharati bhikkhuhi bhikkhunihi upasakehi upasikahi ranna rajamahamattehi titthiyehi titthiyasavakehi tasmim samaye bhikkhave bhikkhussa evam hoti aham kho etarahi akinno viharami bhikkhuhi bhikkhunihi @Footnote: 1 Ma. obhaggobhaggancassa sakhabhangam na khadanti . 2 Ma. pisaddo natthi. @3 Ma. khadanti . 4 Ma. apayim . 5 Ma. soham . 6 Ma. na khadanti. @7 Ma. sondam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page455.

Upasakehi upasikahi ranna rajamahamattehi titthiyehi titthiyasavakehi yannunaham eko ganasma vupakattho vihareyyanti so vivittam senasanam bhajati arannam rukkhamulam pabbatam kandaram giriguham susanam vanapattham abbhokasam palalapunjam so arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va nisidati pallankam abhujitva ujum kayam panidhaya parimukham satim upatthapetva so abhijjham loke pahaya vigatabhijjhena cetasa viharati abhijjhaya cittam parisodheti byapadapadosam pahaya abyapannacitto viharati sabbapanabhutahitanukampi byapadapadosa cittam parisodheti thinamiddham pahaya vigatathinamiddho viharati alokasanni sato sampajano thinamiddha cittam parisodheti uddhaccakukkuccam pahaya anuddhato viharati ajjhattam vupasantacitto uddhaccakukkucca cittam parisodheti vicikiccham pahaya tinnavicikiccho viharati {244.4} akathamkathi kusalesu dhammesu vicikicchaya cittam parisodheti so ime panca nivarane pahaya cetasa upakkilese pannaya dubbalikarane vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharati so attamano kandum samhanati vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyajjhanam tatiyajjhanam catutthajjhanam upasampajja viharati so attamano kandum samhanati sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati so attamano

--------------------------------------------------------------------------------------------- page456.

Kandum samhanati sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati .pe. sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati sabbaso nevasanna- nasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti so attamano kandum samhanatiti. [245] 41 Ekam samayam bhagava mallakesu viharati uruvelakappam nama mallanam nigamo . athakho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya uruvelakappam pindaya pavisi uruvelakappe pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto ayasmantam anandam amantesi idheva tava tvam ananda hohi yavaham mahavanam ajjhogahami diva viharayati . evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato paccassosi . athakho bhagava mahavanam ajjhogahetva annatarasmim rukkhamule divaviharam nisidi. {245.1} Athakho tapusso gahapati yenayasma anando tenupasankami upasankamitva ayasmantam anandam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho tapusso gahapati ayasmantam anandam etadavoca mayam bhante ananda gihi kamabhogino kamarama kamarata kamasammudita tesam no bhante amhakam gihinam kamabhoginam kamaramanam kamaratanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page457.

Kamasammuditanam papato viya khayati yadidam nekkhammam sutametam bhante imasmim dhammavinaye daharanam daharanam bhikkhunam nekkhamme cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato tayidam bhante imasmim dhammavinaye bhikkhunam bahuna janena visabhago yadidam nekkhammanti. {245.2} Atthi kho etam gahapati kathapabhatam bhagavantam dassanaya ayama gahapati yena bhagava tenupasankamissama upasankamitva bhagavato etamattham arocessama yatha no bhagava byakarissati tatha karissamati 1-. Evam bhanteti kho tapusso gahapati ayasmato anandassa paccassosi. {245.3} Athakho ayasma anando tapussena gahapatina saddhim yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca ayam bhante tapusso gahapati evamaha mayam bhante ananda gihi kamabhogino kamarama kamarata kamasammudita tesam no bhante amhakam gihinam kamabhoginam kamaramanam kamaratanam kamasammuditanam papato viya khayati yadidam nekkhammam sutametam bhante imasmim dhammavinaye daharanam daharanam bhikkhunam nekkhamme cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato tayidam bhante dhammavinaye bhikkhunam bahuna janena visabhago yadidam nekkhammanti. {245.4} Evametam ananda evametam ananda mayhampi kho ananda pubbeva sambodha anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi sadhu @Footnote: 1 Ma. dharessamiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page458.

Nekkhammam sadhu pavivekoti tassa mayham ananda nekkhamme cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo yena me nekkhamme cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi kamesu kho me adinavo adittho so ca me abahulikato nekkhamme ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me nekkhamme cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato {245.5} tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham kamesu adinavam disva tam bahulikareyyam 1- nekkhamme anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam kho panetam vijjati yam me nekkhamme cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato so kho aham ananda aparena samayena kamesu adinavam disva tam bahulamakasim nekkhamme anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda nekkhamme cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharami tassa mayham ananda imina viharena viharato kamasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho seyyathapi ananda sukhino dukkham @Footnote: 1 Ma. bahulam kareyyam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page459.

Uppajjeyya yavadeva abadhaya evamassa me kamasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho. {245.6} Tassa mayham ananda etadahosi yannunaham vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyajjhanam upasampajja vihareyyanti tassa mayham ananda avitakke cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo yena me avitakke cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi vitakke kho me adinavo adittho so ca me abahulikato avitakke ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me avitakke cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato {245.7} tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham vitakke adinavam disva tam bahulikareyyam avitakke anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam kho panetam vijjati yam me avitakke cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato so kho aham ananda aparena samayena vitakke adinavam disva tam bahulamakasim avitakke anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda avitakke cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyajjhanam upasampajja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page460.

Viharami tassa mayham ananda imina viharena viharato vitakkasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho seyyathapi ananda sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa me vitakkasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho. {245.8} Tassa mayham ananda etadahosi yannunaham pitiya ca viraga upekkhako ca vihareyyam sato ca sampajano sukhanca kayena patisamvedeyyam yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyajjhanam upasampajja vihareyyanti tassa mayham ananda nippitike cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo yena me nippitike cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato {245.9} tassa mayham ananda etadahosi pitiya kho me adinavo adittho so ca me abahulikato nippitike ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me nippitike cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham pitiya adinavam disva tam bahulikareyyam nippitike anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam kho panetam vijjati yam me nippitike cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page461.

So kho aham ananda aparena samayena pitiya adinavam disva tam bahulamakasim nippitike anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda nippitike cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda pitiya ca viraga .pe. Tatiyajjhanam upasampajja viharami tassa mayham ananda imina viharena viharato pitisahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho seyyathapi ananda sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa me pitisahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho. {245.10} Tassa mayham ananda etadahosi yannunaham sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catutthajjhanam upasampajja vihareyyanti tassa mayham ananda adukkhamasukhe cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo yena me adukkhamasukhe cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi upekkhasukhe kho me adinavo adittho so ca me abahulikato adukkhamasukhe ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me adukkhamasukhe cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page462.

Etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham upekkhasukhe adinavam disva tam bahulikareyyam adukkhamasukhe anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam kho panetam vijjati yam me adukkhamasukhe cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato so kho aham ananda aparena samayena upekkhasukhe adinavam disva tam bahulamakasim adukkhamasukhe anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda adukkhamasukhe cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda aparena samayena sukhassa ca pahana .pe. catutthajjhanam upasampajja viharati tassa mayham ananda imina viharena viharato upekkhasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho seyyathapi ananda sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa me upekkhasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho. {245.11} Tassa mayham ananda etadahosi yannunaham sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja vihareyyanti tassa mayham ananda akasanancayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page463.

Yena me akasanancayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi rupesu kho me adinavo adittho so ca me abahulikato akasanancayatane ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me akasanancayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham rupesu adinavam disva tam bahulikareyyam akasanancayatane anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam kho panetam vijjati yam me akasanancayatane cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato {245.12} so kho aham ananda aparena samayena rupesu adinavam disva tam bahulamakasim akasanancayatane anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda akasanancayatane cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharami tassa mayham ananda imina viharena viharato rupasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho seyyathapi ananda sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa me rupasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page464.

{245.13} Tassa mayham ananda etadahosi yannunaham sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja vihareyyanti tassa mayham ananda vinnanancayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo yena me vinnanancayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi akasanancayatane kho me adinavo adittho so ca me abahulikato vinnanancayatane ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me vinnanancayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato {245.14} tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham akasanancayatane adinavam disva tam bahulikareyyam vinnanancayatane anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam kho panetam vijjati yam me vinnanancayatane cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato so kho aham ananda aparena samayena akasanancayatane adinavam disva tam bahulamakasim vinnanancayatane anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda vinnanancayatane cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page465.

Vinnanancayatanam upasampajja viharami tassa mayham ananda imina viharena viharato akasanancayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti savassa me hoti abadho seyyathapi ananda sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa me akasanancayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho. {245.15} Tassa mayham ananda etadahosi yannunaham sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja vihareyyanti tassa mayham ananda akincannayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo yena me akincannayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi vinnanancayatane kho me adinavo adittho so ca me abahulikato akincannayatane ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me acincannayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham vinnanancayatane adinavam disva tam bahulikareyyam akincannayatane anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page466.

Kho panetam vijjati yam me akincannayatane cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato so kho aham ananda aparena samayena vinnanancayatane adinavam disva tam bahulamakasim akincannayatane anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda akincannayatane cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharami tassa mayham ananda imina viharena viharato vinnanancayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho seyyathapi ananda sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa me vinnanancayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho. {245.16} Tassa mayham ananda etadahosi yannunaham sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja vihareyyanti tassa mayham ananda nevasannanasannayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo yena me nevasannanasannayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi akincannayatane kho me adinavo adittho so ca me abahulikato nevasannanasannayatane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page467.

Ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me nevasannanasannayatane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham akincannayatane adinavam disva tam bahulikareyyam nevasannanasannayatane anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam kho panetam vijjati yam me nevasanna- nasannayatane cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato so kho aham ananda aparena samayena akincannayatane adinavam disva tam bahulamakasim nevasannanasannayatane anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda nevasannanasannayatane cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharami tassa mayham ananda imina viharena viharato akincannayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho seyyathapi ananda sukhino dukkham uppajjeyya yavadeva abadhaya evamevassa me akincannayatanasahagata sannamanasikara samudacaranti svassa me hoti abadho. {245.17} Tassa mayham ananda etadahosi yannunaham nevasanna- nasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja vihareyyanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page468.

Tassa mayham ananda sannavedayitanirodhe cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi ko nu kho hetu ko paccayo yena me sannavedayitanirodhe cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato tassa mayham ananda etadahosi nevasannanasannayatane kho me adinavo adittho so ca me abahulikato sannavedayitanirodhe ca anisamso anadhigato so ca me anasevito tasma me sannavedayitanirodhe cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati etam santanti passato {245.18} tassa mayham ananda etadahosi sace kho aham nevasannanasannayatane adinavam disva tam bahulikareyyam sannavedayitanirodhe anisamsam adhigamma tamaseveyyam thanam kho panetam vijjati yam me sannavedayitanirodhe cittam pakkhandeyya pasideyya santittheyya vimucceyya etam santanti passato so kho aham ananda aparena samayena nevasannanasannayatane adinavam disva tam bahulamakasim sannavedayitanirodhe anisamsam adhigamma tamasevim tassa mayham ananda sannavedayitanirodhe cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati etam santanti passato so kho aham ananda sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharami pannaya ca me disva asava parikkhayam agamamsu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page469.

{245.19} Yavakivancaham ananda ima nava anupubbaviharasamapattiyo na evam anulomapatilomam samapajjimpi vutthahimpi neva tavaham ananda sadevake loke samarake sabrahmake sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya anuttaram sammasambodhim abhisambuddho paccannasim yato ca kho aham ananda ima nava anupubbaviharasamapattiyo evam anulomapatilomam samapajjimpi vutthahimpi athaham ananda sadevake loke samarake sabrahmake sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya anuttaram sammasambodhim abhisambuddho paccannasim nananca pana me dassanam udapadi akuppa me cetovimutti ayamantima jati natthidani punabbhavoti. Mahavaggo catuttho. Tassuddanam dve vihare 1- ca nibbanam gavi jhanena pancamam anando brahmano deva 2- nagena tapussena cati. -------------- Pancalavaggo 3- pancamo [246] 42 Ekam samayam ayasma anando kosambiyam viharati ghositarame . athakho ayasma udayi yenayasma anando tenupasankami upasankamitva ayasmata anandena saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam @Footnote: 1 Ma. vihara . 2 Ma. brahmana devo . 3 Ma. samannavaggo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page470.

Nisinno kho ayasma udayi ayasmantam anandam etadavoca vuttamidam avuso pancalacandena devaputtena sambadhe gatam okasam avida bhurimedhaso yo jhanamanubujjhi buddho patilinanisabho muniti. Katamo avuso sambadho katamo sambadhe okasadhigamo vutto bhagavatati . pancime avuso kamaguna sambadho vutto bhagavata katame panca cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya sotavinneyya sadda .pe. Ghanavinneyya gandha .pe. jivhavinneyya rasa .pe. Kayavinneyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya ime kho avuso panca kamaguna sambadho vutto bhagavata. {246.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata pariyayena tatrapatthi sambadho kinca tattha sambadho yadeva tattha vitakkavicara aniruddha honti ayamettha sambadho. {246.2} Puna caparam avuso bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. Dutiyajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata pariyayena tatrapatthi sambadho kinca tattha sambadho yadeva tattha piti aniruddha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page471.

Hoti ayamettha sambadho. {246.3} Puna caparam avuso bhikkhu pitiya ca viraga .pe. Tatiyajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata pariyayena tatrapatthi sambadho kinca tattha sambadho yadeva tattha upekkhasukham aniruddham hoti ayamettha sambadho. {246.4} Puna caparam avuso bhikkhu sukhassa ca pahana .pe. Catutthajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata pariyayena tatrapatthi sambadho kinca tattha sambadho yadeva tattha rupasanna aniruddha hoti ayamettha sambadho. {246.5} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata pariyayena tatrapatthi sambadho kinca tattha sambadho yadeva tattha akasanancayatanasanna aniruddha hoti ayamettha sambadho. {246.6} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page472.

Pariyayena tatrapatthi sambadho kinca tattha sambadho yadeva tattha vinnanancayatanasanna aniruddha hoti ayamettha sambadho. {246.7} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata pariyayena tatrapatthi sambadho kinca tattha sambadho yadeva tattha akincannayatanasanna aniruddha hoti ayamettha sambadho. {246.8} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata pariyayena tatrapatthi sambadho kinca tattha sambadho yadeva tattha nevasannanasannayatanasanna aniruddha hoti ayamettha sambadho. {246.9} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti ettavatapi kho avuso sambadhe okasadhigamo vutto bhagavata nippariyayenati. [247] 43 Kayasakkhi kayasakkhiti avuso vuccati kittavata nu kho avuso kayasakkhi vutto bhagavatati. {247.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati yatha yatha ca tadayatanam tatha tatha nam kayena phusitva viharati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page473.

Ettavatapi kho avuso kayasakkhi vutto bhagavata pariyayena. {247.2} Puna caparam avuso bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. Dutiyajjhanam .pe. tatiyajjhanam .pe. catutthajjhanam upasampajja viharati yatha yatha ca tadayatanam tatha tatha nam kayena phusitva viharati ettavatapi kho avuso kayasakkhi vutto bhagavata pariyayena. {247.3} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati yatha yatha ca tadayatanam tatha tatha nam kayena phusitva viharati ettavatapi kho avuso kayasakkhi vutto bhagavata pariyayena .pe. {247.4} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti yatha yatha ca tadayatanam tatha tatha nam kayena phusitva viharati ettavatapi kho avuso kayasakkhi vutto bhagavata nippariyayenati. [248] 44 Pannavimutto pannavimuttoti avuso vuccati kittavata nu kho avuso pannavimutto vutto bhagavatati. {248.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati pannaya pana 1- pajanati ettavatapi kho avuso pannavimutto vutto bhagavata pariyayena .pe. @Footnote: 1 Ma. ca nam. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page474.

{248.2} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina hoti pannaya pana pajanati ettavatapi kho avuso pannavimutto vutto bhagavata nippariyayenati. [249] 45 Ubhatobhagavimutto ubhatobhagavimuttoti avuso vuccati kittavata nu kho avuso ubhatobhagavimutto vutto bhagavatati. {249.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati yatha yatha ca tadayatanam tatha tatha nam kayena phusitva viharati pannaya pana pajanati ettavatapi kho avuso ubhatobhagavimutto vutto bhagavata pariyayena .pe. {249.2} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti yatha yatha ca tadayatanam tatha tatha nam kayena phusitva viharati pannaya pana pajanati ettavatapi kho avuso ubhatobhagavimutto vutto bhagavata nippariyayenati. [250] 46 Sanditthiko dhammo sanditthiko dhammoti avuso vuccati kittavata nu kho avuso sanditthiko dhammo vutto bhagavatati. {250.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sanditthiko dhammo vutto bhagavata pariyayena .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page475.

{250.2} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti ettavatapi kho avuso sanditthiko dhammo vutto bhagavata nippariyayenati. [251] 47 Sanditthikam nibbanam sanditthikam nibbananti avuso vuccati kittavata nu kho avuso sanditthikam nibbanam vuttam bhagavatati. {251.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso sanditthikam nibbanam vuttam bhagavata pariyayena .pe. {251.2} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti ettavatapi kho avuso sanditthikam nibbanam vuttam bhagavata nippariyayenati. [252] 48 Nibbanam nibbananti avuso vuccati .pe. [253] 49 Parinibbanam parinibbananti .pe. [254] 50 Tadanganibbanam tadanganibbananti avuso vuccati .pe. [255] 51 Ditthadhammanibbanam ditthadhammanibbananti avuso vuccati kittavata nu kho avuso ditthadhammanibbanam vuttam bhagavatati. Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso ditthadhammanibbanam vuttam bhagavata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page476.

Pariyayena .pe. {255.1} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti ettavatapi kho avuso ditthadhammanibbanam vuttam bhagavata nippariyayenati. Pancalavaggo pancamo. Tassuddanam pancalo kamahesanca 1- ubho 2- sanditthika dve nibbanam parinibbanam tadangaditthadhammikena cati. Navakanipate pannasako samatto. ------------ @Footnote: 1 Ma. samubadho kayasakkhipanna . 2 Ma. ubhatobhago.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page477.

Pannasakasangahita vagga khemavaggo pathamo [256] 52 Khemam khemanti avuso vuccati kittavata nu kho avuso khemam vuttam bhagavatati. {256.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. Pathamajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso khemam vuttam bhagavata pariyayena .pe. {256.2} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti ettavatapi kho avuso khemam vuttam bhagavata nippariyayenati. [257] 53 Khemappatto khemappattoti avuso vuccati .pe. [258] 54 Amatam amatanti avuso vuccati. [259] 55 Amatappatto amatappattoti avuso vuccati. [260] 56 Abhayam abhayanti avuso vuccati. [261] 57 Abhayappatto abhayappattoti avuso vuccati. [262] 58 Passaddhi passaddhiti avuso vuccati. [263] 59 Anupubbapassaddhi anupubbapassaddhiti avuso vuccati. [264] 60 Nirodho nirodhoti avuso vuccati. [265] 61 Anupubbanirodho anupubbanirodhoti avuso vuccati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page478.

Kittavata nu kho avuso anupubbanirodho vutto bhagavatati. {265.1} Idhavuso bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamajjhanam upasampajja viharati ettavatapi kho avuso anupubbanirodho vutto bhagavata pariyayena .pe. {265.2} Puna caparam avuso bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannayapassa disva asava parikkhina honti ettavatapi kho avuso anupubbanirodho vutto bhagavata nippariyayenati. [266] 62 Nava bhikkhave dhamme appahaya abhabbo arahattam sacchikatum . katame nava ragam dosam moham kodham upanaham makkham palasam issam macchariyam . ime kho bhikkhave nava dhamme appahaya abhabbo arahattam sacchikatum. {266.1} Nava bhikkhave dhamme pahaya bhabbo arahattam sacchikatum. Katame nava ragam dosam moham kodham upanaham makkham palasam issam macchariyam. Ime kho bhikkhave nava dhamme pahaya bhabbo arahattam sacchikatunti. Khemavaggo pathamo. Tassuddanam khemo ca amatam ceva abhayapassaddhiyena ca nirodho anupubbo ceva dhammam pahaya bhabbena cati. ---------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page479.

Satipatthanavaggo dutiyo [267] 63 Pancimani bhikkhave sikkhadubbalyani . Katamani panca panatipato adinnadanam kamesu micchacaro musavado suramerayamajjapamadatthanam. Imani kho bhikkhave panca sikkhadubbalyani. {267.1} Imesam kho bhikkhave pancannam sikkhadubbalyanam pahanaya cattaro satipatthana bhavetabba . katame cattaro idha bhikkhave bhikkhu kaye kayanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam vedanasu .pe. citte .pe. dhammesu dhammanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam . Imesam kho bhikkhave pancannam sikkhadubbalyanam pahanaya ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [268] 64 Pancimani bhikkhave nivaranani . katamani panca kamacchandanivaranam byapadanivaranam thinamiddhanivaranam uddhaccakukkuccanivaranam vicikicchanivaranam. Imani kho bhikkhave panca nivaranani. {268.1} Imesam kho bhikkhave pancannam nivarananam pahanaya cattaro satipatthana bhavetabba . katame cattaro idha bhikkhave bhikkhu kaye kayanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam vedanasu .pe. citte .pe. dhammesu dhammanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page480.

Imesam kho bhikkhave pancannam nivarananam pahanaya ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [269] 65 Pancime bhikkhave kamaguna . katame panca cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya sotavinneyya sadda .pe. ghanavinneyya gandha .pe. Jivhavinneyyarasa .pe. kayavinneyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya . ime kho bhikkhave panca kamaguna. Imesam kho bhikkhave pancannam kamagunanam pahanaya .pe. ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [270] 66 Pancime bhikkhave upadanakkhandha . katame panca rupupadanakkhandho vedanupadanakkhandho sannupadanakkhandho sankharupadanakkhandho vinnanupadanakkhandho . ime kho bhikkhave pancupadanakkhandha. Imesam kho bhikkhave pancannam upadanakkhandhanam pahanaya .pe. Ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [271] 67 Pancimani bhikkhave orambhagiyani samyojanani . Katamani panca sakkayaditthi vicikiccha silabbataparamaso kamacchando byapado. Imani kho bhikkhave panca orambhagiyani samyojanani. Imesam kho bhikkhave pancannam orambhagiyanam samyojananam pahanaya .pe. Ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [272] 68 Pancima bhikkhave gatiyo . katama panca nirayo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page481.

Tiracchanayoni pittivisayo manussa deva . ima kho bhikkhave panca gatiyo. Imasam kho bhikkhave pancannam gatinam pahanaya ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [273] 69 Pancimani bhikkhave macchariyani . katamani panca avasamacchariyam kulamacchariyam labhamacchariyam vannamacchariyam dhammamacchariyam . Imani kho bhikkhave panca macchariyani. Imesam kho bhikkhave pancannam macchariyanam pahanaya ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [274] 70 Pancimani bhikkhave uddhambhagiyani samyojanani . Katamani panca ruparago aruparago mano uddhaccam avijja . Imani kho bhikkhave pancuddhambhagiyani samyojanani. Imesam kho bhikkhave pancannam uddhambhagiyanam samyojananam pahanaya ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [275] 71 Pancime bhikkhave cetokhila . katame panca idha bhikkhave bhikkhu satthari kankhati vicikicchati nadhimuccati na sampasidati yo so bhikkhave bhikkhu satthari kankhati vicikicchati nadhimuccati na sampasidati tassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page482.

Padhanaya ayam pathamo cetokhilo . puna caparam bhikkhave bhikkhu dhamme kankhati .pe. sanghe kankhati sikkhaya kankhati sabrahmacarisu kupito hoti anattamano ahatacitto khilajato yo so bhikkhave bhikkhu sabrahmacarisu kupito hoti anattamano ahatacitto khilajato tassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya ayam pancamo cetokhilo. Imesam kho bhikkhave pancannam cetokhilanam pahanaya ime cattaro satipatthana bhavetabbati. [276] 72 Pancime bhikkhave cetaso vinibandha . Katame panca idha bhikkhave bhikkhu kamesu avitarago hoti avitacchando 1- avitapemo avitapipaso avitaparilaho avitatanho yo so bhikkhave bhikkhu kamesu avitarago hoti avitacchando avitapemo avitapipaso avitaparilaho avitatanho tassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya ayam pathamo cetaso vinibandho . puna caparam bhikkhave bhikkhu kaye avitarago hoti rupe avitarago hoti yavadattham udaravadehakam bhunjitva seyyasukham passasukham middhasukham anuyutto viharati annataram devanikayam panidhaya brahmacariyam carati iminaham silena va vatena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami @Footnote: 1 Ma. avigata .... evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page483.

Devannataro vati yo so bhikkhave bhikkhu annataram devanikayam panidhaya brahmacariyam carati iminaham silena va vatena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro vati tassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya ayam pancamo cetaso vinibandho. Ime kho bhikkhave panca cetaso vinibandha. {276.1} Imesam kho bhikkhave pancannam cetaso vinibandhanam pahanaya cattaro satipatthana bhavetabba . katame cattaro idha bhikkhave bhikkhu kaye kayanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam vedanasu .pe. cittesu dhammesu dhammanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam . Imesam kho bhikkhave pancannam cetaso vinibandhanam pahanaya ime cattaro satipatthana bhavetabbati. Satipatthanavaggo dutiyo. Tassuddanam sikkha nivarana kama khandha ca orambhagiya gati macchariyanceva uddhambhagiyanam atthamam cetokhilavinibandhoti 1-. --------------- Sammappadhanavaggo dutiyo [277] 73 Pancimani bhikkhave sikkhadubbalyani . Katamani panca @Footnote: 1 Ma. sikkhanivaranakama khandha ca orambhagiya gati @ maccheram uddhambhagiya atthamam cetokhila vinibandhati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page484.

Panatipato .pe. suramerayamajjapamadatthanam . imani kho bhikkhave panca sikkhadubbalyani. {277.1} Imesam kho bhikkhave pancannam sikkhadubbalyanam pahanaya cattaro sammappadhana bhavetabba . Katame cattaro idha bhikkhave bhikkhu anuppannanam papakanam akusalanam dhammanam anuppadaya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati uppannanam papakanam akusalanam dhammanam pahanaya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati anuppannanam kusalanam dhammanam uppadaya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati uppannanam kusalanam dhammanam thitiya asammosaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati . imesam kho bhikkhave pancannam sikkhadubbalyanam pahanaya ime cattaro sammappadhana bhavetabba. (yavata sammappadhanavasena vittharenti 1-). [278] 74 Pancime bhikkhave cetaso vinibandha . Katame panca idha bhikkhave bhikkhu kamesu avitarago hoti .pe. ime kho bhikkhave panca cetaso vinibandha. {278.1} Ime kho bhikkhave pancannam cetaso vinibandhanam pahanaya cattaro sammappadhana bhavetabba . Katame cattaro idha bhikkhave bhikkhu anuppannanam papakanam akusalanam dhammanam anuppadaya chandam janeti @Footnote: 1 Ma. (yatha satipatthanavagge tatha sammappadhanavasena vittharetabba .)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page485.

Vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati uppannanam papakanam akusalanam dhammanam pahanaya .pe. anuppannanam kusalanam dhamma uppadaya ... uppannanam kusalanam dhammanam thitiya asammosaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati . imesam kho bhikkhave pancannam cetaso vinibandhanam pahanaya ime cattaro sammappadhana bhavetabbati. Sammappadhanavaggo tatiyo. ------------ Iddhipadavaggo catuttho [279] 75 Pancimani bhikkhave sikkhadubbalyani . Katamani panca panatipato .pe. suramerayamajjapamadatthanam . imani kho bhikkhave panca sikkhadubbalyani. {279.1} Imesam kho bhikkhave pancannam sikkhadubbalyanam pahanaya cattaro iddhipada bhavetabba . katame cattaro idha bhikkhave bhikkhu chandasamadhipadhanasankharasamannagatam iddhipadam bhaveti viriyasamadhipadhana- sankharasamannagatam iddhipadam bhaveti cittasamadhipadhanasankharasamannagatam iddhipadam bhaveti vimamsasamadhipadhanasankharasamannagatam iddhipadam bhaveti . imesam kho bhikkhave pancannam sikkhadubbalyanam pahanaya ime cattaro iddhipada bhavetabbati . (dvipadasesa iddhipadavasena vittharetabba 1-) @Footnote: 1 Ma. (yatha satipatthanavagge tatha iddhipadavasena vittharetabba).

--------------------------------------------------------------------------------------------- page486.

[280] 76 Pancime bhikkhave cetaso vinibandha . Katame panca idha bhikkhave bhikkhu kamesu avitarago hoti .pe. ime kho bhikkhave panca cetaso vinibandha. {280.1} Imesam kho bhikkhave pancannam cetaso vinibandhanam pahanaya ime cattaro iddhipada bhavetabba . katame cattaro idha bhikkhave bhikkhu chandasamadhipadhanasankharasamannagatam iddhipadam bhaveti viriyasamadhi cittasamadhi vimamsasamadhi padhanasankharasamannagatam iddhipadam bhaveti . Imesam kho bhikkhave pancannam cetaso vinibandhanam pahanaya ime cattaro iddhipada bhavetabbati. Iddhipadavaggo catuttho. Cattaro satipatthana padhana caturo pade cattaro iddhipadapi purimehetehi yojayeti 1-. ---------------- Vaggo pancamo [281] 77 Ragassa bhikkhave abhinnaya nava dhamma bhavetabba. Katame nava asubhasanna maranasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna 2- aniccasanna anicce dukkhasanna dukkhe anattasanna pahanasanna viragasanna . ragassa bhikkhave abhinnaya ime nava dhamma bhavetabbati. [282] 78 Ragassa bhikkhave abhinnaya nava dhamma bhavetabba. @Footnote: 1 Ma. yatheva satipatthana padhana caturopi ca @ cattaro iddhipada ca tatheva sampayojayeti. @2 Ma. anabhiratisanna.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page487.

Katame nava pathamajjhanam dutiyajjhanam tatiyajjhanam catutthajjhanam akasanancayatanam vinnanancayatanam akincannayatanam nevasannanasannayatanam sannavedayitanirodho . ragassa bhikkhave abhinnaya ime nava dhamma bhavetabba. [283] 79 Ragassa bhikkhave parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya cagaya patinissaggaya ime nava dhamma bhavetabba . dosassa mohassa kodhassa upanahassa makkhassa palasassa issaya macchariyassa mayaya satheyyassa thambhassa sarambhassa manassa atimanassa madassa pamadassa abhinnaya parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya cagaya patinissaggaya ime nava dhamma bhavetabbati . idamavoca bhagava . attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti 1-. Navakanipato samatto. -------------- @Footnote: 1 Ma. idamavoca .pe. abhinandunti ime patha natthi.


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 23 page 1-487. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=23&item=1&items=283&pagebreak=1&modeTY=2              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=23&item=1&items=283&pagebreak=1&modeTY=2&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=23&item=1&items=283&pagebreak=1&modeTY=2              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=23&item=1&items=283&pagebreak=1&modeTY=2              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=3547              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=3547              Contents of The Tipitaka Volume 23 http://84000.org/tipitaka/read/?index_23

ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้า chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :