บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๑๐. นิรุตฺติปถสุตฺตวณฺณนา [๖๒] ทสเม นิรุตฺติโยว นิรุตฺติปถา, อถวา นิรุตฺติโย จ ตา นิรุตฺติวเสน วิญฺญาตพฺพานํ อตฺถานํ ปถตฺตา ปถา จาติ นิรุตฺติปถา. เสสปททฺวเยปิ เอเสว นโย. ตีณิปิ เจตานิ อญฺญมญฺญเววจนาเนวาติ เวทิตพฺพานิ. อสงฺกิณฺณาติ อวิชหิตา, "โก อิเมหิ อตฺโถ"ติ วตฺวา อฉฑฺฑิตา. อสงฺกิณฺณปุพฺพาติ อตีเตปิ น ชหิตปุพฺพา. น สงฺกียนฺตีติ เอตรหิปิ "กิเมเตหี"ติ น ฉฑฺฑิยนฺติ. น สงฺกียิสฺสนฺตีติ อนาคเตปิ น ฉฑฺฑิยิสฺสนฺติ. อปฺปฏิกุฏฺฐาติ อปฺปฏิพาหิตา. อตีตนฺติ อตฺตโน--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๗.
สภาวํ ภงฺคเมว วา อติกฺกนฺตํ. นิรุทฺธนฺติ เทสนฺตรํ อสงฺกมิตฺวา ตตฺเถว นิรุทฺธํ วูปสนฺตํ. วิปริณตนฺติ วิปริณามํ คตํ นฏฺฐํ. อชาตนฺติ อนุปฺปนฺนํ. อปาตุภูตนฺติ อปากฏีภูตํ. อุกฺกลาติ อุกฺกลชนปทวาสิโน. วสฺสภญฺญาติ วสฺโส จ รญฺโญ จ. อญฺเญปิ เทฺวปิ หิ เต มูลทิฏฺฐิคติกา. อเหตุกวาทาหิอาทีสุ "นตฺถิ เหตุ นตฺถิ ปจฺจโย"ติ คหิตตฺตา อเหตุกวาทา. "กรโต ๑- น กริยติ ปาปนฺ"ติ คหิตตฺตา อกิริยวาทา. "นตฺถิ ทินฺนนฺ"ติ อาทิคหณโต นตฺถิกวาทา. ตตฺถ อิเม เทฺว ชนา, ติสฺโส ทิฏฺฐิโย, กึ เอเกกสฺส ทิยฑฺฒา โหตีติ? น ตถา, ยถา ปน เอโก ภิกฺขุ ปฏิปาฏิยา จตฺตาริปิ ฌานานิ นิพฺพตฺเตติ, เอวเมตฺถ เอเกโก ติสฺโสปิ ทิฏฺฐิโย นิพฺพตฺเตสีติ เวทิตพฺโพ. "นตฺถิ เหตุ นตฺถิ ปจฺจโย"ติ ปุนปฺปุนํ อาวชฺเชนฺตสฺส อาหรนฺตสฺส อภินนฺทนฺตสฺส อสฺสาเทนฺตสฺส มคฺคทสฺสนํ วิย โหติ, โส มิจฺฉตฺตนิยามํ โอกฺกมติ, โส เอกนฺตกาฬโกติ วุจฺจติ. ยถา ปน อเหตุกทิฏฺฐิยํ, เอวํ "กรโต ๑- น กริยติ ปาปํ, นตฺถิ ทินฺนนฺ"ติ อิเมสุปิ ฐาเนสุ มิจฺฉตฺตนิยามํ โอกฺกมติ. น ครหิตพฺพํ น ปฏิกฺโกสิตพฺพํ อมญฺญึสูติ เอตฺถ "ยเทตํ อตีตํ นาม, นยิทํ อตีตํ, อิทมสฺส อนาคตํ วา ปจฺจุปฺปนฺนํ วา"ติ วทนฺโต ครหติ นาม. ตตฺถ โทสํ ทสฺเสตฺวา "กึ อิมินา ครหฏฺเฐนา"ติ วทนฺโต ปฏิกฺโกสติ นาม. อิเม ปน นิรุตฺติปเถ เตปิ อจฺจนฺตกาฬกา ทิฏฺฐิคติกา น ครหิตพฺเพ น ปฏิกฺโกสิตพฺเพ มญฺญึสุ. อตีตํ ปน อตีตเมว, อนาคตํ อนาคตเมว, ปจฺจุปฺปนฺนํ ปจฺจุปฺปนฺนเมว กถยึสุ. นินฺทาฆฏฺฏนพฺยาโรสอุปารมฺภภยาติ วิญฺญูนํ สนฺติกา นินฺทาภเยน จ ฆฏฺฏนภเยน จ โทสาโรปนภเยน จ อุปารมฺภภเยน จ. อิติ อิมสฺมึ สุตฺเต จตุภูมิกขนฺธานํ ปณฺณตฺติ กถิตาติ. ทสมํ. อุปยวคฺโค ปฐโม ------------ @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. กโรโตอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๓๐๖-๓๐๗. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=6744&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=6744&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=134 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=17&A=1586 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=17&A=1769 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=17&A=1769 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_17
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]