อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๒)

     {๕๑๕} เตน สมเยนาติ อญฺาตกวิญฺตฺติสิกฺขาปทํ ฯ ตตฺถ
อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโตติ อสีติสหสฺสมตฺตานํ สกฺยกุลา ปพฺพชิตานํ
ภิกฺขูนํ ปฏิกิฏฺโ โลลชาติโก ฯ ปฏฺโติ เฉโก สมตฺโถ
ปฏิพโล สรสมฺปนฺโน กณฺมาธุริเยน สมนฺนาคโต ฯ กิสฺมึ วิยาติ
กึสุ วิย กิเลโส วิย หิโรตฺตปฺปวเสน กมฺปนํ วิย สงฺกมฺปนํ วิย
โหตีติ อตฺโถ ฯ อทฺธานมคฺคนฺติ อทฺธานสงฺขาตํ ทีฆมคฺคํ น
นครวีถิมคฺคนฺติ อตฺโถ ฯ เต ภิกฺขู อจฺฉินฺทึสูติ มุสึสุ ปตฺตจีวรานิ
เนสํ หรึสูติ อตฺโถ ฯ อนุยุญฺชาหีติ ภิกฺขุภาวํ ชานนตฺถาย ปุจฺฉ ฯ
อนุยุญฺชิยมานาติ ปพฺพชฺชา อุปสมฺปทา ปตฺตจีวราธิฏฺานาทีนิ
ปุจฺฉิยมานา ฯ เอตมตฺถํ อาโรเจสุนฺติ ภิกฺขุภาวํ ชานาเปตฺวา
ยฺวายํ สาเกตา สาวตฺถึ อทฺธานมคฺคํ ปฏิปนฺนาติ อาทินา นเยน
วุตฺโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
     {๕๑๗} อญฺาตกํ คหปตึ วาติ อาทีสุ ยํ ปรโต ติเณน วา
ปณฺเณน วา ปฏิจฺฉาเทตฺวาติ วุตฺตํ ตํ อาทึ กตฺวา เอวํ
อนุปุพฺพีกถา เวทิตพฺพา ฯ สเจ โจเร ปสฺสิตฺวา ทหรา ปตฺตจีวรานิ
คเหตฺวา ปลาตา โจรา เถรานํ นิวาสนปารุปนมตฺตํเยว
หริตฺวา คจฺฉนฺติ เถเรหิ เนว ตาว จีวรํ วิญฺาเปตพฺพํ ฯ น
สาขาปลาสํ ภญฺชิตพฺพํ ฯ อถ ทหรา สพฺพํ ภณฺฑิกํ ฉฑฺเฑตฺวา
ปลาตา โจรา เถรานํ นิวาสนปารุปนํ ตญฺจ ภณฺฑิกํ หริตฺวา
คจฺฉนฺติ ทหเรหิ อาคนฺตฺวา อตฺตโน นิวาสนปารุปนานิ น ตาว เถรานํ
ทาตพฺพานิ ฯ น หิ อนจฺฉินฺนจีวรา อตฺตโน อตฺถาย สาขาปลาสํ
ภญฺชิตุํ ลภนฺติ ฯ อจฺฉินฺนจีวรานํ ปน อตฺถาย ลภนฺติ ฯ
อจฺฉินฺนจีวรา จ อตฺตโนปิ ปเรสํปิ อตฺถาย ลภนฺติ ฯ ตสฺมา
เถเรหิ สาขาปลาสํ ภญฺชิตฺวา วากาทีหิ คณฺิตฺวา ทหรานํ
ทาตพฺพํ ทหเรหิ วา เถรานํ อตฺถาย ภญฺชิตฺวา คณฺิตฺวา เตสํ
หตฺเถ ทตฺวา วา อทตฺวา วา อตฺตนา นิวาเสตฺวา อตฺตโน
นิวาสนปารุปนานิ เถรานํ ทาตพฺพานิ ฯ เนว ภูตคามปาตพฺยตาย
ปาจิตฺติยํ โหติ น เตสํ ธารเณ ทุกฺกฏํ ฯ สเจ อนฺตรามคฺเค
รชกตฺถรณํ วา โหติ อญฺเ วา ตาทิเส มนุสฺเส ปสฺสนฺติ
จีวรํ วิญฺาเปตพฺพํ ฯ ยานิ จ เนสํ เต วา มนุสฺสา อญฺเ
วา สาขาปลาสนิวาสเน ภิกฺขู ทิสฺวา อุสฺสาหชาตา วตฺถานิ เทนฺติ
ตานิ สทสานิ วา โหนฺตุ อทสานิ วา นีลาทินานาวณฺณานิ
วา กปฺปิยานิปิ อกปฺปิยานิปิ สพฺพานิ อจฺฉินฺนจีวรฏฺาเน ิตตฺตา
เตสํ นิวาเสตุญฺจ ปารุปิตุญฺจ วฏฺฏนฺติ ฯ วุตฺตํปิ เหตํ ปริวาเร
             อกปฺปกตํ น ปิ รชนาย รตฺตํ
             เตน นิวตฺโถ เยน กามํ วเชยฺย
      น จสฺส โหติ อาปตฺติ โส จ ธมฺโม สุคเตน เทสิโต
             ปญฺหาเมสา กุสเลหิ จินฺติตาติ ๑- ฯ
     อยํ หิ ปญฺโห อจฺฉินฺนจีวรกํ ภิกฺขุํ สนฺธาย วุตฺโต ฯ
อถ ปน ติตฺถิเยหิ สมาคจฺฉนฺติ เต จ เนสํ
@เชิงอรรถ: ๑. วิ. ปริวาร. ๘/๕๓๕-๕๓๖.
กุสจีรวากจีรผลกจีรานิ เทนฺติ ตานิปิ ลทฺธึ อคฺคเหตฺวา นิวาเสตุํ
วฏฺฏนฺติ ฯ นิวาเสตฺวาปิ ลทฺธิ น คเหตพฺพา ฯ อิทานิ ยํ อาวาสํ ปมํ
อุปคจฺฉติ สเจ ตตฺถ โหติ สงฺฆสฺส วิหารจีวรํ วาติ อาทีสุ วิหารจีวรํ นาม
มนุสฺสา อาวาสํ กาเรตฺวา จตฺตาโร ปจฺจยา อมฺหากเมว สนฺตกา
ปริโภคํ คจฺฉนฺตูติ จีวรํ สชฺชิตฺวา อตฺตนา การาปิเต อาวาเส
เปนฺติ เอตํ วิหารจีวรนฺนาม ฯ อุตฺตรตฺถรณนฺติ มญฺจกสฺส อุปริ
อตฺถรณํ วุจฺจติ ฯ ฯ ภุมฺมตฺถรณนฺติ ปริกมฺมกตาย ภูมิยา
รกฺขณตฺถาย วิลิมิกาหิ กตอตฺถรณํ ฯ ตสฺส อุปริ ตฏิกํ อตฺถริตฺวา
จงฺกมนฺติ ฯ ภิสิจฺฉวีติ มญฺจภิสิยา วา ปีกภิสิยา วา ฉวิ ฯ
สเจ ปูริตา โหติ วิธุเนตฺวาปิ คเหตุํ วฏฺฏติ ฯ เอวเมเตสุ
วิหารจีวราทีสุ ยํ ตตฺถ อาวาเส โหติ ตํ อนาปจฉาปิ
คเหตฺวา นิวาเสตุํ วา ปารุปิตุํ วา อจฺฉินฺนจีวรกานํ ภิกฺขูนํ
ลพฺภตีติ เวทิตพฺพํ ฯ ตญฺจ โข ลภิตฺวา โอทหิสฺสามิ ปุน
เปสฺสามีติ อธิปฺปาเยน น มูลจฺเฉชฺชาย ฯ ลภิตฺวา จ ปน
าติโต วา อุปฏฺากโต วา อญฺโต วา กุโตจิปิ ปากติกเมว
กาตพฺพํ ฯ วิเทสํ คเตน เอกสฺมึ สงฺฆิเก อาวาเส สงฺฆิกปริโภเคน
ปริภุญฺชนตฺถาย เปตพฺพํ ฯ สจสฺส ปริโภเคเนว ตํ ชีรติ วา
นสฺสติ วา คีวา น โหติ ฯ สเจ ปน เอเตสํ วุตฺตปฺการานํ
คิหิวตฺถาทีนํ ภิสิจฺฉวิปริยนฺตานํ กิญฺจิ น ลพฺภติ เตน ติเณน
วา ปณฺเณน วา ปฏิจฺฉาเทตฺวา อาคนฺตพฺพนฺติ ฯ {๕๑๙} เกหิจิ วา
อจฺฉินฺนนฺติ เอตฺถ ยํปิ อจฺฉินฺนจีวรา อาจริยูปชฺฌายา อญฺเ
อาหราวุโส จีวรนฺติ ยาจิตฺวา วา วิสฺสาเสน วา คณฺหนฺติ ตํปิ
สงฺคหํ คจฺฉตีติ วตฺตุํ ยุชฺชติ ฯ ปริโภคชิณฺณํ วาติ เอตฺถ จ
อจฺฉินฺนจีวรานํ อาจริยูปชฺฌายาทีนํ อตฺตนา ติณปณฺเณหิ
ปฏิจฺฉาเทตฺวา ทินฺนํ จีวรํปิ สงฺคหํ คจฺฉตีติ วตฺตุํ ยุชฺชติ ฯ เอวํ หิ
เต อจฺฉินฺนจีวรฏฺาเน นฏฺจีวรฏฺาเน จ ิตา ว ภวิสฺสนฺติ ฯ
เตน เนสํ วิญฺตฺติยญฺจ อกปฺปิยจีวรปริโภเค จ อนาปตฺติ อนุรูปา
ภวิสฺสตีติ ฯ {๕๒๑} าตกานํ ปวาริตานนฺติ เอตฺถ เอเตสํ สนฺตกํ
เทถาติ วิญฺาเปนฺตสฺส ยาจนฺตสฺส อนาปตฺตีติ เอวมตฺโถ
ทฏฺพฺโพ ฯ น หิ าตกานํ ปวาริตานํ อาปตฺติ วา อนาปตฺติ
วา โหติ ฯ อตฺตโน ธเนนาติ เอตฺถาปิ อตฺตโน กปฺปิยภณฺเฑน
กปฺปิยโวหาเรเนว วิญฺาเปนฺตสฺส เจตาเปนฺตสฺส วา
ปริวตฺตาเปนฺตสฺส วา อนาปตฺตีติ เอวมตฺโถ ทฏฺพฺโพ ฯ
ปวาริตานนฺติ เอตฺถ จ สงฺฆวเสน ปวาริเตสุ ปมาณเมว วฏฺฏติ ฯ
ปุคฺคลิกปวารณาย ยํ ยํ ปวาเรติ ตํ ตํเยว วิญฺาเปตพฺพํ ฯ โย หิ
จตูหิ ปจฺจเยหิ ปวาเรตฺวา สยเมว สลฺลกฺเขตฺวา กาลานุกาลํ
จีวรานิ ทิวเส ทิวเส ยาคุภตฺตาทีนีติ เอวํ เยน เยน อตฺโถ ตํ ตํ
เทติ ตสฺส วิญฺาปนกิจฺจํ นตฺถิ ฯ โย ปน ปวาเรตฺวา พาลตาย
วา สติสมฺโมเสน วา น เทติ โส วิญฺาเปตพฺโพ ฯ โย มยฺหํ
เคหํ ปวาเรมีติ วทติ ตสฺส เคหํ คนฺตฺวา ยถาสุขํ นิสีทิตพฺพํ
นิปชฺชิตพฺพํ น กิญฺจิ คเหตพฺพํ ฯ โย ปน ยํ มยฺหํ เคเห อตฺถิ
ตํ ปวาเรมีติ วทติ ยํ ตตฺถ กปฺปิยํ ตํ วิญฺาเปตพฺพํ ฯ
เคเห ปน นิสีทิตุํ วา นิปชฺชิตุํ วา น ลพฺภตีติ กุรุนฺทิยํ วุตฺตํ ฯ
อญฺสฺสตฺถายาติ เอตฺถ อตฺตโน าตกปวาริเต น เกวลํ
อตฺตโน อตฺถาย อถโข อญฺสฺสตฺถาย วิญฺาเปนฺตสฺส อนาปตฺตีติ
อยเมโก อตฺโถ ฯ อยํ ปน ทุติโย อญฺสฺสาติ เย อญฺสฺส
าตกปวาริตา เต ตสฺเสว อญฺสฺสาติ ลทฺธโวหารสฺส
พุทฺธรกฺขิตสฺส วา ธมฺมรกฺขิตสฺส วา อตฺถาย วิญฺาเปนฺตสฺส
อนาปตฺตีติ ฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมว ฯ
     สมุฏฺานาทีสุ อิทํปิ ฉสฺสมุฏฺานํ กิริยา โนสญฺาวิโมกฺขํ
อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
       อญฺาตกวิญฺตฺติสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺิตา ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๑๙๓-๑๙๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=4049&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=4049&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=53
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=911
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=587
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=587
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑
http://84000.org/tipitaka/read/?index_2