อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย
 องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                        ๒. สารณียสุตฺตวณฺณนา
      [๑๒] ทุติเย ขตฺติยสฺสาติ ชาติยา ขตฺติยสฺส. มุทฺธาภิสิตฺตสฺสาติ
ราชาภิเสเกน มุทฺธนิ อภิสิตฺตสฺส. สารณียานิ ภวนฺตีติ อปมฺมุสฺสนกานิ ๓- โหนฺติ.
ชาโตติ นิพฺพตฺโต. ยาชีวํ สารณียนฺติ ทหรกาเล ชานิตุํปิ น สกฺกา, อปรภาเค ปน
มาตาปิตุอาทีหิ าตเกหิ ตํสํวาเสหิ วา ๔- "ตฺวํ อสุกชนปเท อสุกนคเร อสุกทิวเส
อสุกนกฺขตฺเต ชาโต"ติ อาจิกฺขิเต สุตฺวา ตโต ปฏฺาย ยาวชีวํ สรติ น สมฺมุสฺสติ.
๕- เตน วุตฺตํ "ยาวชีวํ สารณียํ โหตี"ติ.
      อิทํ ภิกฺขเว ทุติยนฺติ อภิเสกฏฺานํ นาม รญฺโ พลวตุฏฺิกรํ โหติ,
เตนสฺส ตํ ยาวชีวํ สารณียํ. สงฺคามวิชยฏฺาเนปิ เอเสว นโย. เอตฺถ ปน
สงฺคามนฺติ ยุทฺธํ. อภิวิชินิตฺวาติ ชินิตฺวา สตฺตุมทฺทนํ กตฺวา. ตเมว
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. วิวฏฺเฏตฺวา  ๒-๒ ฉ.ม. อิเม ปาา น ทิสฺสนฺติ
@๓ ฉ.ม. สารณียานิ ภวนฺตีติ สริตพฺพานิ อสมฺมุสฺสตียานิ, อิ. สาราณียานิ
@โหนฺตีติ สริตพฺพานิ อปมฺมุสฺสนกานิ  ๔ ฉ.ม.,อิ. าตเกหิ วา ทาสาทีหิ วา
@๕ ก. สริตพฺพํเยว โหติ น ปมฺมุสฺสิตพฺพํ
สงฺคามสีสนฺติ ตเมว สงฺคามฏฺานํ. อชฺฌาวสตีติ อภิภวิตฺวา อาวสติ.
      อิทานิ ยสฺมา สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส รญฺโ ชาติฏฺานาทีหิ กตฺตพฺพกิจฺจํ นตฺถิ,
อิมสฺมึ ปน สาสเน ตปฺปฏิภาเค ตโย ปุคฺคเล ทสฺเสตุํ อิทํ การณํ อาภตํ, ตสฺมา
เต ทสฺเสนฺโต เอวเมว โข ภิกฺขเวติอาทิมาห. ตตฺถ อนคาริยํ ปพฺพชิโต โหตีติ
เอตฺถ จตุปาริสุทฺธิสีลํ ๑- ปพฺพชฺชานิสฺสิตเมวาติ เวทิตพฺพํ. สารณียํ โหตีติ
"อหํ อสุกรฏฺเ อสุกชนปเท อสุกวิหาเร อสุกมาฬเก อสุกทิวาฏฺาเน อสุกจงฺกเม
อสุกรุกฺขมูเล ปพฺพชิโต"ติ เอวํ ยาวชีวํ สริตพฺพเมว โหติ น ปมฺมุสฺสิตพฺพํ.
      อิทํ ทุกฺขนฺติ เอตฺตกํ ทุกฺขํ, น อิโต อุทฺธํ ทุกฺขํ อตฺถิ. อยํ ทุกฺข-
สมุทโยติ เอตฺตโก ทุกฺขสมุทโย, น อิโต อุทฺธํ ทุกฺขสมุทโย อตฺถีติ. เสสปททฺวเยปิ
เอเสว นโย. เอวเมตฺถ จตูหิ สจฺเจหิ โสตาปตฺติมคฺโค กถิโต. กสิณปริกมฺมวิปสฺสนา-
าณานิ ปน มคฺคสนฺนิสฺสิตาเนว โหนฺติ. สารณียํ โหตีติ "อหํ อสุกรฏฺเ ฯเปฯ
อสุกรุกฺขมูเล โสตาปนฺโน ชาโต"ติ ยาวชีวํ สารณียํ โหติ อสมฺมุสฺสนียํ.
      อาสวานํ ขยาติ อาสวานํ ขเยน. เจโตวิมุตฺตินฺติ ผลสมาธึ. ปญฺา-
วิมุตฺตินฺติ ผลปญฺ. ๒- สยํ อภิญฺา สจฺฉิกตฺวาติ อตฺตนาว อภิวิสิฏฺาย ปญฺาย
ปจฺจกฺขํ กตฺวา. อุปสมฺปชฺช วิหรตีติ ปฏิลภิตฺวา วิหรติ. สารณียนฺติ "มยา
อสุกรฏฺเ ฯเปฯ อสุกรุกฺขมูเล อรหตฺตํ ปตฺตนฺ"ติ อตฺตโน อรหตฺตปฺปตฺตฏฺานํ นาม
ยาวชีวํ สารณียํ โหติ อสมฺมุสฺสนียนฺติ ยถานุสนฺธินา ๓- เทสนํ นิฏฺเปสิ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๘๓-๘๔.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=1844&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=1844&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=451
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=2795
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=2735
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=2735
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐
http://84000.org/tipitaka/read/?index_20