อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                     ๔. อตฺถิราคสุตฺตวณฺณนา
    [๖๔] จตุตฺเถ ราโคติอาทินี โลภสฺเสว นามานิ. โส หิ รชนวเสน ๑-
ราโค, นนฺทนวเสน นนฺที, ตณฺหายนวเสน ตณฺหาติ วุจฺจติ. ปติฏฺิตํ ตตฺถ
วิญฺาณํ วิรุฬฺหนฺติ กมฺมํ ชิราเปตฺวา ๒- ปฏิสนฺธิอากฑฺฒนสมตฺถตาย ปติฏฺิตญฺเจว
วิรุฬฺหญฺจ. ยตฺถาติ เตภูมิกวฏฺเฏ ภุมฺมํ, สพฺพตฺถ วา ปุริมปุริมปเท เอตํ
ภุมฺมํ. อตฺถิ ตตฺถ สงฺขารานํ วุฑฺฒีติ อิทํ อิมสฺมึ วิปากวฏฺเฏ ิตสฺส อายตึ
วฏฺฏเหตุเก สงฺขาเร สนฺธาย วุตฺตํ. ยตฺถ อตฺถิ อายตึ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺตีติ
ยสฺมึ าเน อายตึ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ อตฺถิ.
    เอวเมว โขติ เอตฺถ อิทํ โอปมฺมสํสนฺทนํ:- รชกจิตฺตการา วิย หิ
สหกมฺมสมฺภารกมฺมํ, ผลกภิตฺติทุสฺสปฏํ ๓- วิย เตภูมิกวฏฺฏํ. ยถา รชกจิตฺตการา
ปริสุทฺเธสุ ผลกาทีสุ รูปํ สสมุฏฺาเปนฺติ, เอวเมว สสมฺภารกกมฺมํ ภเวสุ รูปํ
สมุฏฺาเปติ. ตตฺถ ยถา อกุสเลน จิตฺตกาเรน สมุฏฺาปิตํ รูปํ วิรูปํ โหติ
ทุสฺสณฺิตํ อมนาปํ, เอวเมว เอกจฺโจ กมฺมํ กโรนฺโต าณวิปฺปยุตฺเตน จิตฺเตน
กโรติ, ตํ กมฺมํ รูปํ สมุฏฺาเปนฺตํ จกฺขาทีนํ สมฺปตฺตึ อทตฺวา ทุพฺพณฺณํ
ทุสฺสณฺิตํ ๔- มาตาปิตูนมฺปิ อมนาปํ รูปํ สมุฏฺาเปติ. ยถา ปน กุสเลน จิตฺตกาเรน
สมุฏฺาปิตํ รูปํ สุรูปํ โหติ กโรนฺโต สุสณฺิตํ มนาปํ, เอวเมว เอกจฺโจ กมฺมํ
กโรนฺโต าณสมฺปยุตฺเตน จิตฺเตน กโรติ, ตํ กมฺมํ สมุฏฺาเปนฺตํ จกฺขาทีนํ
สมฺปตฺตึ ทตฺวา สุวณฺณํ สุสณฺิตํ อลงฺกตปฏิยตฺตํ วิย รูปํ สมุฏฺาเปติ.
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. รญฺชนวเสน      ๒ ฉ.ม.,อิ. ชวาเปตฺวา
@๓ ฉ.ม. ผลกภิตฺติทุสฺสปฏา  ๔ สี. ทุสฺสณฺานํ
    เอตฺถ จ อาหารํ วิญฺาเณน สทฺธึ สงฺขิปิตฺวา อาหารนามรูปานํ
อนฺตเร เอโก สนฺธิ, วิปากวิธึ นามรูเปน สงฺขิปิตฺวา นามรูปสงฺขารานํ
อนฺตเร เอโก สนฺธิ, สงฺขารานญฺจ อายติภวสฺส จ อนฺตเร เอโก สนฺธีติ
เวทิตพฺโพ.
    กูฏาคารนฺติ เอกํ กณฺณิกํ คาหาเปตฺวา ๑- กตํ อคารํ. กูฏาคารสาลาติ เทฺว
กณฺณิกา ๒- คเหตฺวา กตสาลา. เอวเมว โขติ เอตฺถ ขีณาสวสฺส กมฺมํ สุริยรสฺมิสมํ
เวทิตพฺพํ. สุริยรสฺมิ ปน อตฺถิ, สา เกวลํ ปติฏฺาย อภาเวน อปติฏฺา นาม
ชาตา, ขีณาสวสฺส กมฺมํ นตฺถิตาย เอว อปติฏฺ. ตสฺส หิ กายาทโย
อตฺถิ, เตหิปิ ปน กตกมฺมํ กุสลากุสลํ นาม น โหติ, กิริยมตฺเต ตฺวา
อวิปากํ โหติ, เอวมสฺส กมฺมํ นตฺถิตาย เอว อปติฏฺ นาม ชาตนฺติ. จตุตฺถํ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๑๒๙-๑๓๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=2886&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=2886&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=245
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=2697
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=2466
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=2466
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_16