อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                     ๔. อตฺถิราคสุตฺตวณฺณนา
    [๖๔] จตุตฺเถ ราโคติอาทินี โลภสฺเสว นามานิ. โส หิ รชนวเสน ๑-
ราโค, นนฺทนวเสน นนฺที, ตณฺหายนวเสน ตณฺหาติ วุจฺจติ. ปติฏฺฐิตํ ตตฺถ
วิญฺญาณํ วิรุฬฺหนฺติ กมฺมํ ชิราเปตฺวา ๒- ปฏิสนฺธิอากฑฺฒนสมตฺถตาย ปติฏฺฐิตญฺเจว
วิรุฬฺหญฺจ. ยตฺถาติ เตภูมิกวฏฺเฏ ภุมฺมํ, สพฺพตฺถ วา ปุริมปุริมปเท เอตํ
ภุมฺมํ. อตฺถิ ตตฺถ สงฺขารานํ วุฑฺฒีติ อิทํ อิมสฺมึ วิปากวฏฺเฏ ฐิตสฺส อายตึ
วฏฺฏเหตุเก สงฺขาเร สนฺธาย วุตฺตํ. ยตฺถ อตฺถิ อายตึ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺตีติ
ยสฺมึ ฐาเน อายตึ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ อตฺถิ.
    เอวเมว โขติ เอตฺถ อิทํ โอปมฺมสํสนฺทนํ:- รชกจิตฺตการา วิย หิ
สหกมฺมสมฺภารกมฺมํ, ผลกภิตฺติทุสฺสปฏํ ๓- วิย เตภูมิกวฏฺฏํ. ยถา รชกจิตฺตการา
ปริสุทฺเธสุ ผลกาทีสุ รูปํ สสมุฏฺฐาเปนฺติ, เอวเมว สสมฺภารกกมฺมํ ภเวสุ รูปํ
สมุฏฺฐาเปติ. ตตฺถ ยถา อกุสเลน จิตฺตกาเรน สมุฏฺฐาปิตํ รูปํ วิรูปํ โหติ
ทุสฺสณฺฐิตํ อมนาปํ, เอวเมว เอกจฺโจ กมฺมํ กโรนฺโต ญาณวิปฺปยุตฺเตน จิตฺเตน
กโรติ, ตํ กมฺมํ รูปํ สมุฏฺฐาเปนฺตํ จกฺขาทีนํ สมฺปตฺตึ อทตฺวา ทุพฺพณฺณํ
ทุสฺสณฺฐิตํ ๔- มาตาปิตูนมฺปิ อมนาปํ รูปํ สมุฏฺฐาเปติ. ยถา ปน กุสเลน จิตฺตกาเรน
สมุฏฺฐาปิตํ รูปํ สุรูปํ โหติ กโรนฺโต สุสณฺฐิตํ มนาปํ, เอวเมว เอกจฺโจ กมฺมํ
กโรนฺโต ญาณสมฺปยุตฺเตน จิตฺเตน กโรติ, ตํ กมฺมํ สมุฏฺฐาเปนฺตํ จกฺขาทีนํ
สมฺปตฺตึ ทตฺวา สุวณฺณํ สุสณฺฐิตํ อลงฺกตปฏิยตฺตํ วิย รูปํ สมุฏฺฐาเปติ.
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. รญฺชนวเสน      ๒ ฉ.ม.,อิ. ชวาเปตฺวา
@๓ ฉ.ม. ผลกภิตฺติทุสฺสปฏา  ๔ สี. ทุสฺสณฺฐานํ
    เอตฺถ จ อาหารํ วิญฺญาเณน สทฺธึ สงฺขิปิตฺวา อาหารนามรูปานํ
อนฺตเร เอโก สนฺธิ, วิปากวิธึ นามรูเปน สงฺขิปิตฺวา นามรูปสงฺขารานํ
อนฺตเร เอโก สนฺธิ, สงฺขารานญฺจ อายติภวสฺส จ อนฺตเร เอโก สนฺธีติ
เวทิตพฺโพ.
    กูฏาคารนฺติ เอกํ กณฺณิกํ คาหาเปตฺวา ๑- กตํ อคารํ. กูฏาคารสาลาติ เทฺว
กณฺณิกา ๒- คเหตฺวา กตสาลา. เอวเมว โขติ เอตฺถ ขีณาสวสฺส กมฺมํ สุริยรสฺมิสมํ
เวทิตพฺพํ. สุริยรสฺมิ ปน อตฺถิ, สา เกวลํ ปติฏฺฐาย อภาเวน อปติฏฺฐา นาม
ชาตา, ขีณาสวสฺส กมฺมํ นตฺถิตาย เอว อปติฏฺฐํ. ตสฺส หิ กายาทโย
อตฺถิ, เตหิปิ ปน กตกมฺมํ กุสลากุสลํ นาม น โหติ, กิริยมตฺเต ฐตฺวา
อวิปากํ โหติ, เอวมสฺส กมฺมํ นตฺถิตาย เอว อปติฏฺฐํ นาม ชาตนฺติ. จตุตฺถํ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๑๒๙-๑๓๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=2886&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=2886&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=245
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=2697
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=2466
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=2466
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_16