ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 51 : PALI ROMAN Buddha.A. (madhurattha.)

                        10. Padumabuddhavamsavannana
     anomadassissa pana bhagavato aparabhage vassasatasahassayuka manussa
anukkamena parihayitva dasavassayuka hutva puna anukkamena vaddhitva
asankhyeyyayuka hutva puna parihayamana vassasatasahassayuka ahesum. Tada
@Footnote: 1 pali. sobhati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

Padumo nama sattha loke uppajji. Sopi paramiyo puretva tusitapure nibbattitva tato cavitva campakanagare asamassa nama ranno kule rupadihi asamaya asamaya nama aggamahesiya kucchismim patisandhim aggahesi. So dasannam masanam accayena campakuyyane matukucchito nikkhami. Jate pana kumare akasato sakalajambudipe samuddapariyante padumavassam nipati. Tenassa namaggahanadivase namam ganhanta nemittaka ca nataka ca "mahapadumakumaro "tveva namamakamsu. So dasavassasahassani agaram ajjhavasi. Nanduttaravasuttara- yasuttaranamaka tayo pasada ahesum. Uttaradevippamukhani tettimsa itthisahassani paccupatthitani ahesum. Atha mahasatto uttaraya nama mahadeviya rammakumare nama uppanne cattari nimittani disva ajannarathena mahabhinikkhamanam nikkhami. Tam pabbajantam eka purisakoti anupabbaji. So tehi parivuto attha mase padhanacariyam caritva visakhapunnamaya dhannavatinagare sudhannasetthissa dhitaya dhannavatiya nama dinnam madhupayasam paribhunjitva mahasalavane 1- divaviharam vitinametva sayanhasamaye titthakajivakena dinna attha tinamutthiyo gahetva mahasonabodhim upasankamitva atthattimsahatthavitthatam tinasantharakam pannapetva pallankam abhujitva caturangaviriyam adhitthaya marabalam vidhamitva tisu yamesu tisso vijja sacchikatva "anekajatisamsaram .pe. Tanhanam khayamajjhaga"ti udanam udanetva sattasattaham bodhisamipeyeva vitinametva brahmuno ayacanam adhivasetva dhammadesanaya bhajanabhute puggale upaparikkhanto attana saha pabbajite kotisankhe bhikkhu disva tankhaneyeva anilapathena gantva dhannavatinagarasamipe @Footnote: 1 Si.,i. sahakaravane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

Dhananjayuyyane otaritva tehi parivuto tesam majjhe dhammacakkam pavattesi. Tada kotisatanam abhisamayo ahosi. Tena vuttam:- [1] "anomadassissa aparena sambuddho dipaduttamo padumo nama namena asamo appatipuggalo. [2] Tassapi asamam silam samadhipi anantako asankhyeyyam nanavaram vimuttipi anupama. [3] Tassapi atulatejassa dhammacakkappavattane abhisamaya tayo asum mahatamapavahana"ti. Tattha asamam silanti annesam silena asadisam, uttamam setthanti attho. Samadhipi anantakoti samadhipi appameyyo, tassa anantabhavo lokavivaranayamaka- patihariyadisu datthabbo. Nanavaranti sabbannutannanam, asadharanananani va. Vimuttipiti arahattaphalavimuttipi bhagavato. Anupamati upamavirahita. Atulatejassati atulananatejassa. "atulananateja"tipi patho. Tassa "tayo abhisamaya"ti imina uttarapadena sambandho datthabbo. Mahatamapavahanati mahamohavinasaka, mohandhakaraviddhamsakati attho. Athaparena samayena padumo bhagava attano kanitthabhataram salakumaranca upasalakumaranca natisamagame saparivare pabbajetva tesam dhammam desento navuti kotiyo dhammamatam payesi. Yada pana rammattherassa dhammam desesi, tada asitikotinam tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttam:- [4] "pathamabhisamaye buddho kotisatamabodhayi dutiyabhisamaye dhiro navutikotimabodhayi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

[5] Yada ca padumo buddho ovadi sakamatrajam tada asitikotinam tatiyabhisamayo ahu"ti. Yada pana subhavitatto nama raja padumassa buddhassa buddhapadumavadanassa santike kotisatasahassaparivaro ehibhikkhupabbajjaya pabbajito, tasmim sannipate bhagava patimokkham uddisi, so pana pathamo sannipato ahosi. Athaparena samayena mahapadumo munivasabho usabhasamagati usabhavatinagaram upanissaya vassam upaganchi. Nagaravasino manussa bhagavantam dassanakama upasankamimsu. Tesam bhagava dhammam desesi. Tattha ca bahavo manussa pasannacitta pabbajimsu. Tato dasabalo tehi ca annehi ca tihi bhikkhusatasahassehi saddhim visuddhipavaranam pavaresi. So dutiyo sannipato ahosi. Ye pana tattha na pabbajimsu, te kathinanisamsam sutva patipade pancasu masesu pancanisamsadayakam kathinacivaramadamsu. Tato tam bhikkhu dhammasenapatim aggasavakam visalamatim salattheram kathinattharattham yacitva kathinacivaram tassadamsu. Therassa kathinacivare kayiramane bhikkhu sibbane sahayaka ahesum. Padumo pana sammasambuddho sucicchidde suttani avunitva adasi. Nitthite pana civare bhagava tihi bhikkhusatasahassehi carikam pakkami. Athaparena samayena sihavikkantagami purisasiho viya buddhasiho gosingasalavanasadise paramasurabhikusumaphalabharavinamitasakhavitape vimalakamalakuvalayasamalankate sisiramadhuravarivahena paripurite rurucamarasihabyagghagajahayagavayamahimsadi- vividhamigaganavicarite surabhikusumagandhavabaddhahadayahi bhamaramadhukarayuvatihi anubhutappacarahi samantato gumbagumbayamane 1- phalarasapamuditahadayahi kakalisadisamadhuravirutahi kokilavadhuhi @Footnote: 1 Si.,i. gumugumayamane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

Upagiyamane paramaramaniye vivitte vijane yoganukule pavane vassavasamupaganchi. Tasmim viharantam saparivarakam dasabalam tathagatam dhammarajam buddhasiriya virocamanam disva manussa tassa dhammam sutva pasiditva ehibhikkhupabbajjaya pabbajimsu. Tada dvihi bhikkhusatasahassehi parivuto pavaresi. So tatiyo sannipato ahosi. Tena vuttam:- [6] "sannipata tayo asum padumassa mahesino kotisatasahassanam pathamo asi samagamo. [7] Kathinattharasamaye uppanne kathinacivare dhammasenapatitthaya bhikkhu sibbimsu civaram. [8] Tada te vimala bhikkhu chalabhinna mahiddhika tini satasahassani samimsu aparajita. [9] Punaparam so narasabho pavane vasam upagami tada samagamo asi dvinnam satasahassinan"ti. Tattha kathinattharasamayeti kathinacivarattharanasamaye. Dhammasenapatitthayati dhammasenapatisalattherattham. Aparajitati na parajita, vibhattilopo datthabbo. Soti so mahapadumo. Pavaneti mahavane. Vasanti vassavasam. Upagamiti upagato. Dvinnam satasahassinanti dvinnam satasahassanam. "tada asi samagamo"tipi patho yadi atthi sundaro bhaveyya. Tada tathagate tasmim vanasande vasante amhakam bodhisatto siho hutva sattaham nirodhasamapattim samapajjitva nisinnam disva pasannacitto hutva padakkhinam katva sanjatapitisomanasso tikkhattum sihanadam naditva sattaham buddharammanam pitim avijahitva pitisukheneva gocaraya apakkamitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Jivitapariccagam katva payirupasamano atthasi. Atha sattha tassa sattahassa accayena nirodhasamapattiyo vutthaya narasiho siham oloketva "bhikkhusamghepissa cittappasado hotuti samgho agacchatu"ti cintesi. Anekakotibhikkhu tavadeva aganchimsu. Siho samghepi cittam pasadesi. Atha sattha tassa cittam oloketva "anagate gotamo nama buddho bhavissati"ti byakasi. Tena vuttam:- [10] "ahantena samayena siho asim migabhibhu pavivekamanubruhantam pavane addasam jinam. [11] Vanditva sirasa pade katvana tam padakkhinam tikkhattum abhinaditva sattaham jinamupatthaham. [12] Sattaham varasamapattiya vutthahitva tathagato manasa cintayitvana kotibhikkhu samanayi. [13] Tadapi so mahaviro tesam majjhe viyakari aparimeyyito kappe ayam buddho bhavissati 1- ahu kapilavhaya ramma nikkhamitva tathagato. 1- [14] Padhanam padahitvana .pe. hessama sammukha imam. [15] Tassapi vacanam sutva bhiyyo cittam pasadayim uttarim vatamadhitthasim dasaparamipuriya"ti. Tattha pavivekamanubruhantanti nirodhasamapattim samapannanti attho. Padakkhinanti tikkhattum padakkhinam katva. Abhinaditvati tikkhattum sihanadam naditva. Upatthahanti upatthahim. Ayameva va patho. Varasamapattiyati nirodhasamapattito @Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Vutthahitva. Manasa cintayitvanati "sabbepi bhikkhu idha agacchantu"ti manasava cintetva. Samanayiti samahari. Tassa pana padumassa bhagavato campakam nama nagaram ahosi. Asamo nama raja pita ahosi. Matapi tassa asama nama, salo ca upasalo ca dve aggasavaka, varuno namupatthako, radha ca suradha ca dve aggasavika, mahasonarukkho bodhi, atthapannasahatthubbedham sariram, ayu vassasatasahassam ahosi, rupadihi gunehi anuttara uttara namassa aggamahesi, rammakumaro namassa atirammo tanayo ahosi. Tena vuttam:- [16] "campakam nama nagaram asamo nama khattiyo asama nama janika padumassa mahesino. [21] Salo ca upasalo ca ahesum aggasavaka varuno namupatthako padumassa mahesino. [22] Radha ceva suradha ca ahesum aggasavika bodhi tassa bhagavato mahasonoti vuccati. [24] Atthapannasaratanam accuggato mahamuni pabha niddhavati tassa asama sabbato disa. [25] Candappabha suriyappabha ratanaggimanippabha sabbapi ta hata honti patva jinapabhuttamam. [26] Vassasatasahassani ayu vijjati tavade tavata titthamano so taresi janatam bahum. [27] Paripakkamanase satte bodhayitva asesato sesake anusasitva nibbuto so sasavako. @Footnote: 1 cha.Ma.,i. sabbaso 2 pali. sesanne anusasetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

[28] Uragova tacam jinnam vaddhapattamva padapo jahitva sabbasankhare nibbuto so yatha sikhi"ti. Tattha ratanaggimanippabhati ratanappabha ca aggippabha ca manippabha ca. Hatati abhibhuta. Jinapabhuttamanti jinassa sarirappabham uttamam patva hatati attho. Paripakkamanaseti paripakkindriye veneyyasatte. Vaddhapattanti puranapattam. Padapovati padapo viya. Sabbasankhareti sabbepi ajjhattikabahire sankhare. "hitva sabbasankharan"tipi patho, soyevattho. Yatha sikhiti aggi viya nirupadano nibbutim sugato gatoti. Sesamettha gathasu hettha vuttanayatta uttanamevati. Padumabuddhavamsavannana nitthita. Nitthito atthamo buddhavamso. -------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 51 page 258-265. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=5760&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=5760&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=189              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=7605              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=9599              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=9599              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]