ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 35 : PALI ROMAN Ja.A.1 ekanipat (1)

                    4 Cullakasetthijatakam
     appakenapi medhaviti idam dhammadesanam bhagava rajagaham upanissaya
jivakambavane viharanto cullapanthakattheram arabbha kathesi. Tassa
ambavane cullapanthakassa tava uppatti ca pabbajja ca kathetabba.
Ayam anupabbikatha.
     Rajagahe kira mahadhanasetthikulassa dhita attano daseneva
saddhim santhavam katva annepi me imam kammam janeyyunti bhita

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

Evamaha amhehi imasmim thane vasitum na sakka sace me matapitaro imam dosam janissanti khandakhandikam karissanti videsam gantva vasissamati hatthasaram gahetva aggadvarena nikkhamitva yattha va tattha va annehi ajananatthanam gantva vasissamati ubhopi agamamsu. Tesam ekasmim thane vasantanam samvasamanvaya tassa kucchiyam gabbho patitthasi. Sa gabbhaparipakamagamma samikena saddhim mantetva gabbho me paripakam gato natibandhuvirahite thane gabbhavutthanam nama ubhinnampi amhakam dukkhameva kulagehameva gacchamati. Sodani sacaham gamissami jivitam me natthiti ajja gacchama sve gacchamati divase atikkameti. Sa cintesi ayam balo attano dosassa mahantataya gantum na ussahati matapitaro nama putte ekantahita ayam gacchatu va ma va maya gantum vattatiti. Sa tasmim geha nikkhante gehaparikkharam patisametva attano kulagharam gatabhavam anantaragehavasinam arocetva maggam patipajji. Atha so puriso gharam agato tam adisva pavissake pucchitva kulagharam gatati sutva vegena anubandhitva antaramagge sampapuni. Tassapi tattheva gabbhavutthanam ahosi. So kim idam bhaddeti pucchi. Sapi eko putto jatoti. Idani kim karissamati. Yassatthaya mayam kulagharam gaccheyyama tam kammam antarava nipphannam tattha gantva kim karissama nivattamati dvepi ekacitta hutva nivattimsu. Tassa ca darakassa panthe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

Jatatta panthakotveva namam karimsu. Tassa nacirasseva aparo gabbho patitthahi. Sabbam purimanayeneva vittharetabbam. Tassapi darakassa panthe jatatta pathamam jatassa mahapanthakoti namam katva itarassa cullapanthakoti namam karimsu. Te dvepi darake gahetva attano vasanatthanameva agata. Tesam tattha vasantanam mahapanthakadarako anne jane cullapitati ayyakoti ayyikati vadante sutva mataram pucchi amma anne daraka ayyakoti vadanti ayyikati vadanti amhakam nataka natthiti. Ama tata tumhakam ettha nataka natthi rajagahanagare pana vo mahadhanasetthi nama ayyako tattha tumhakam bahu natakati. Kasma tattha na gacchama ammati. Sa attano agamanakaranam puttassa akathetva puttesu punappunam kathentesu samikam aha ime mam daraka ativiya kilamenti kinno matapitaro disva mamsam khadissanti ehi darakanam ayyakakulam dassessamati. Aham sammukha gantum na sakkhissami tampana nessamiti aha. Sadhu yenakenaci nayena darakanam ayyakakulameva datthum vattatiti. Te dvepi jana darake adaya anupubbena rajagaham patva nagaradvare ekissa salaya nivasam katva darakamata dve darake gahetva agatabhavam matapitunam arocapesi. Te tam sasanam sutva samsare vicarantanam amhakam na putto na dhita nama natthi te amhakam mahaparadhika

--------------------------------------------------------------------------------------------- page178.

Na sakka tehi amhakam cakkhupathe thatum ettakannama dhanam gahetva dvepi jana phasukatthanam gantva jivantu darake pana idheva pesentuti. Setthidhita matapituhi pesitam dhanam gahetva darake agatadutanamyeva hatthe datva pesesi. Daraka ayyakakule vaddhanti. Tesu cullapanthako atidaharo mahapanthako pana ayyakena saddhim dasabalassa dhammakatham sotum gacchati. Tassa niccam satthu sammukha dhammam sunantassa pabbajjaya cittam nami. So ayyakam aha sace tumhe sampaticchatha aham pabbajeyyanti. Kim vadesi tata tvam mayham piyo sakalalokassapi pabbajitato taveva pabbajja bhaddaka sace sakkosi pabbaja tatati sampaticchitva satthu santikam gato. Sattha kim mahasetthi ayam darako te laddhoti. Ama bhante ayam darako mayham natta tumhakam santike pabbajamiti vadatiti aha. Sattha annataram pindapatikabhikkhum imam darakam pabbajehiti anapesi. Thero tassa tacapancakakammatthanam acikkhitva pabbajesi. So bahum buddhavacanam ugganhitva paripunnavasso upasampadam labhitva upasampanno yonisomanasikarena kammatthanam karonto arahattam papuni. So jhanasukhena ca maggasukhena ca vitinamento cintesi sakka nu kho imam sukham cullapanthakassa datunti. Tato ayyakasetthissa santikam gantva mahasetthi sace tumhe sampaticchatha aham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page179.

Cullapanthakam pabbajessamiti aha. Pabbajetha bhanteti. Thero cullapanthakadarakam pabbajetva dasasu silesu patitthapesi. Cullapanthakasamanero pabbajitvava dandho ahosi. Yathaha paddamam yatha kokanadam sugandham pato siya phullamavitagandham angirasam passa virocamanam tapantamadiccamivantalikkheti imam ekagatham catuhi masehi ganhitum nasakkhi. So kira kassapasammasambuddhakale pabbajitva pannava hutva annatarassa dandhabhikkhuno uddesagahanakale parihasakelim akasi. So bhikkhu tena parihasena lajjito neva uddesam ganhi na sajjhayamakasi. Tena kammenayam pabbajitvava dandho jato. Gahitagahitapadam uparuparipadam ganhantassa nassati. Tassa imameva gatham gahetum vayamantassa cattaro masa atikkanta. Atha nam mahapanthako cullapanthaka tvam imasmim sasane abhabbo catuhi masehi ekam gatham gahetum na sakkosi pabbajitakiccam pana tvam katham matthakam papessasi nikkhama itoti vihara nikkaddhi. Cullapanthako buddhasasane sinehena gihibhavam na pattheti. Tasmim kale mahapanthako bhattuddesako ahosi. Jivako komarabhacco bahugandhamalam adaya attano ambavanam gantva sattharam pujetva dhammam sutva utthayasana dasabalam vanditva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page180.

Mahapanthakam upasankamitva kittaka bhante satthu santike bhikkhuti pucchi. Pancamattani bhikkhusataniti. Sve bhante buddhappamukhani pancabhikkhusatani adaya amhakam nivesane bhikkham ganhathati. Upasaka cullapanthako nama dandho avirulhadhammo tam thapetva sesanam nimantanam paticchamiti thero aha. Tam sutva cullapanthako cintesi mayham bhatikatthero ettakanam bhikkhunam nimantanam sampaticchanto mam bahiram katva sampaticchati nissamsayam mayham bhatikassa mayi cittam bhinnam bhavissati kim idani mayham imina sasanena gihi hutva danadini punnani karonto jivissamiti. So punadivase patova gihi bhavissamiti payasi. Sattha paccusakale lokam volokento imam karanam disvayeva pathamataram gantva cullapanthakassa gamanamagge dvarakotthake cankamanto atthasi. Cullapanthako gharam gacchanto sattharam disva upasankamitva vandi. Atha nam sattha kaham pana cullapanthaka imaya velaya gacchasiti aha. Bhata mam bhante nikkaddhati tenaham gihi bhavissamiti gacchamiti. Cullapanthaka tava pabbajja nama mama santike bhatara nikkaddhito kasma mama santikam nagacchasi ehi kinte gihibhavena mama santike bhavissasiti cullapanthakam adaya gantva gandhakutippamukhe nam nisidapetva cullapanthaka puratthabhimukho hutva imam pilotikam rajoharanam rajoharananti parimajjanto idheva hohiti iddhiya abhisankhatam parisuddhapilotikam datva kale arocite bhikkhusanghaparivuto jivakassa nivesanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page181.

Gantva pannattasane nisidi. Cullapanthakopi suriyam olokento tam pilotikakhandam rajoharanam rajoharananti parimajjanto nisidi. Tassa tam parimajjantassa kilittham ahosi. Tato cintesi idam pilotikakhandam ativiya parisuddham idam pana attabhavam nissaya purimapakatim pajahitva evam kilittham jatam anicca vata sankharati khayavayam patthapento vipassanam vaddheti. Sattha cullapanthakassa cittam vipassanam arulhanti natva cullapanthaka tvam etam pilotikakhandameva sankilittham rajaranjitam jatanti ma sannam kari abbhantare pana te ragarajadayo atthi te harahiti vatva obhasam vissajjetva purato nisinno viya pannayamanarupo hutva ima gatha abhasi rago rajo na ca pana renu vuccati ragassetam adhivacanam rajoti etam rajam vippajahitva bhikkhavo viharanti te vigatarajassa sasane. Doso rajo na ca pana renu vuccati dosassetam adhivacanam rajoti etam rajam vippajahitva bhikkhavo viharanti te vigatarajassa sasane. Moho rajo na ca pana renu vuccati mohassetam adhivacanam rajoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page182.

Etam rajam vippajahitva bhikkhavo viharanti te vigatarajassa sasaneti. Gathapariyosane cullapanthako saha patisambhidahi arahattam papuni. Patisambhidahiyevassa tini pitakani agamimsu. So kira pubbe raja hutva nagarapadakkhinam karonto nalatato sede muncante parisuddhena satakena nalatantam punchi. Satako kilittho ahosi. So imam sariram nissaya evarupo parisuddho satako pakatim jahitva kilittho jato anicca vata sankharati aniccasannam patilabhi. Tenassa karanena rajoharanameva paccayo jato. Jivakopi kho komarabhacco dasabalassa dakkhinodakam upanamesi. Sattha nanu jivaka vihare bhikkhu atthiti hatthena pattam pidahi. Mahapanthako nanu bhante vihare bhikkhu natthiti aha. Sattha atthi jivakati aha. Jivako tenahi bhane gaccha vihare pana bhikkhunam atthibhavam va natthibhavam va janahiti purisam pesesi. Tasmim khane cullapanthako mayham bhatiko vihare bhikkhu natthiti bhanti vihare bhikkhunam atthibhavamassa pakasessamiti sakalaambavanam bhikkhunamyeva pureti ekacce bhikkhu civarakammam karonti ekacce rajanakammam karonti ekacce sajjhayam karonti evam annamannasadisam bhikkhusahassam mapesi. So puriso vihare bahu bhikkhu disva nivattitva ayya sakalaambavanam bhikkhuhi paripunnanti jivakassa arocesi. Theropi kho tattheva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page183.

Sahassakkhattumattanam nimminitvana panthako nisidi ambavane ramme yava kalappavedanati. Atha sattha tam purisam aha viharam gantva sattha cullapanthakam nama pakkosatiti vadehiti. Tena gantva tatha vutte aham cullapanthako aham cullapanthakoti mukhasahassam utthahi. Puriso gantva sabbepi kira bhante cullapanthakayeva namati aha. Tenahi gantva yo pathamam aham cullapanthakoti vadati tam hatthe ganha avasesa antaradhayissantiti. So tatha akasi. Tavadeva sahassamatta bhikkhu antaradhayimsu. Thero tena saddhim agamasi. Sattha bhattakiccapariyosane jivakam amantesi jivaka cullapanthakassa pattam ganha ayam te anumodanam karissatiti. Jivako tatha akasi. Thero sihanadam nadanto tarunasiho viya tihi pitkehi sankhobhetva anumodanam akasi. Sattha utthayasana bhikkhusanghaparivaro viharam gantva bhikkhuhi vatte dassite utthayasana gandhakutippamukhe thatva bhikkhusanghassa sugatovadam datva kammatthanam kathetva bhikkhusangham uyyojetva surabhigandhavasitam gandhakutim pavisitva dakkhinena passena sihaseyyam upagato. Atha sayanhasamaye dhammasabhayam bhikkhu ito cito ca samosaritva rattakambalasanim parikkhipanta viya nisiditva satthu gunakatham arabhimsu avuso mahapanthako cullapanthakassa ajjhasayam ajananto catuhi masehi ekam gatham ganhapetum na sakkoti dandho ayanti vihara

--------------------------------------------------------------------------------------------- page184.

Nikkaddhi sammasambudadho pana attano anuttaradhammarajataya ekasmimyevassa antarabhatte saha patisambhidahi arahattam adasi tini pitakani saha patisambhidahiyeva agatani aho buddhabalam nama mahantanti. Atha bhagava dhammasabhayam imam kathapavuttim natva ajja maya gantum vattatiti buddhaseyyaya utthaya surattadupattam nivasetva vijjulatam viya kayabandhanam bandhitva rattakambalasadisam sugatamahacivaram parupitva surabhigandhakutito nikkhamitva mattavaravaranasihavikkantavilasena anantaya buddhalilhaya dhammasabham gantva alankatamandapamajjhe pannattapavarabuddhasanam abhiruyha chabbannabuddharasmiyo vissajjento annavakucchim sankhobhayamano yugandharamatthake balasuriyo viya asanamajjhe nisidi. Sammasambuddhe pana agatamatte bhikkhusangho katham pacchinditva tunhi ahosi. Sattha mudukena mettacittena parisam oloketva ayam parisa ativiya sobhati ekassapi hatthakukkuccam va padakukkuccam va ukkasitasaddo va khipitasaddo va natthi sabbepime buddhagaravena sagarava buddhatejena tajjita mayi ayukappampi akathetva nisinne pathamam katham samutthapetva na kathessanti kathasamutthapanavattannama maya janitabbam ahameva pathamam kathessamiti madhurena brahmassarena bhikkhu amantetva kaya nuttha bhikkhave etarahi sannisinna ka ca pana vo antara katha vippakatati aha. Bhante na mayam imasmim thane nisinna annam tiracchanakatham kathema tumhakamyeva pana gune vannayamana nisinnamha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page185.

Avuso mahapanthako cullapanthakassa ajjhasayam ajananto catuhi masehi ekagatham ganhapetum na sakkoti dandho ayanti vihara nikkaddhi sammasambuddho pana attano anuttaradhammarajataya ekasmimyevassa antarabhatte saha patisambhidahi arahattam adasi aho buddhanam balam nama mahantanti. Sattha bhikkhunam katham sutva bhikkhave cullapanthako mam nissaya idani tava dhammesu ca dhammamahattam patto pubbe pana mam nissaya bhogesupi bhogamahattam papuniti aha. Bhikkhu tassatthassa avibhavattham bhagavantam yacimsu. Bhagava bhavantarena paticchannam karanam pakatam akasi. Atite kasiratthe baranasiyam brahmadatte rajjam karente bodhisatto setthikule nibbattitva vayappatto setthitthanam labhitva cullakasetthi nama ahosi. So pandito byatto sabbanimittani janati. So ekadivasam rajupatthanam gacchanto antaravithiyam matamusikam disva tamkhane nakkhattam samanetva idamaha sakka cakkhumata kulaputtena imam unduram gahetva darabharananca katum kammante ca payojetunti. Annataro duggatakulaputto culantevasiko nama tam setthissa vacanam sutva nayam ajanitva kathessatiti musikam gahetva ekasmim apane vilalassatthaya vikkinitva kakanikam labhitva taya kakanikaya phanitam gahetva ekena ghatena paniyam ganhi. So arannato agacchante malakare disva thokam thokam phanitakhandam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page186.

Datva ulunkena paniyam adasi. Te tassa ekekam pupphamutthim adamsu. So tena pupphamulena punadivasepi phanitanca paniyaghatanca gahetva puppharamameva gato. Tassa tam divasam malakara addhaocitake pupphagacche datva agamamsu. So nacirasseva imina upayena attha kahapane labhi. Puna ekasmim vatavutthidivase rajuyyane bahu sukkhadandaka sakha ca palasanca vatena patitam hoti. Uyyanapalo chaddetum upayam na passati. So tattha gantva sace imani darupannani mayham dassasi aham te imina sabbani niharissamiti uyyanapalam aha. So ganha ayyati sampaticchi. Culantevasiko darakanam kelimandalam gantva phanitam datva muhuttena sabbani darupannani niharapetva uyyanadvare rasim karesi. Tada rajakumbhakaro rajakulalabhajananam pacanatthaya daruni pariyesamano uyyanadvare tani disva tassa hatthato kinitva ganhi. Tam divasam culantevasiko daruvikkayena solasa kahapane catiadini ca panca bhajanani labhi. So catuvisatiya kahapanesu jatesu atthi ayam upayo mayhanti nagaradvarato aviduratthane ekam paniyacatim thapetva pancasate tinaharake paniyena upatthahi. Tepi ahamsu tvam samma amhakam bahupakaro kinte karomati. So mayham kicce uppanne karissathati vatva ito cito ca vicaranto thalapathakammikena ca jalapathakammikena ca saddhim mittasanthavam akasi. Tassa thalapathakammiko sve imam nagaram

--------------------------------------------------------------------------------------------- page187.

Assabanijako panca assasatani gahetva agamissatiti acikkhi. So tassa vacanam sutva tinaharake aha ajja mayham ekekam tinakalapam detha maya ca tine avikkinite attano tinam ma vikkinitthati. Te sadhuti sampaticchitva panca tinakalapasatani aharitva tassa gharadvare patayimsu. Assabanijo sakalanagare assanam aharam alabhitva tassa sahassam datva tam tinam ganhi. Tato katipahaccayenassa jalapathakammikasahayako arocesi pattanam mahanava agatati. So atthi ayam upayoti atthahi kahapanehi sabbaparivarasampannam tavakalikaratham gahetva mahantena yasena navaya pattanam gantva ekam angulimuddikam navikassa saccakaram datva avidure thane sanim parikkhipapetva nisinno purise anapesi bahirabanijesu agatesu tatiyena pariharena arocethati. Nava agatati sutva baranasito satamatta banija bhandam ganhamati agamimsu. Bhandam tumhe na labhissatha asukatthane nama mahabanijena saccakaro dinnoti. Te tam sutva tassa santikam agata. Padamulika purisa purimasannavasena tatiyena pariharena tesam agatabhavam arocesum. Te satamatta banija ekekam sahassam datva tena saddhim navaya pattika hutva puna ekekam sahassam datva pattim vissajjapetva bhandam attano santakam akamsu. Culantevasiko dve satasahassani ganhitva baranasim agantva katannuna bhavitum vattatiti ekam satasahassam gahapetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page188.

Cullakasetthissa samipam gato. Atha nam setthi kinte tata katva idam dhanam laddhanti pucchi. So tumhehi kathitaupaye thatva catumasabbhantareyeva laddhanti matamusikam adim katva sabbam pavuttim kathesi. Cullakamahasetthi tassa vacanam sutva idani evarupam darakam mama santakam katum vattatiti vayappattam attano dhitaram datva sakalakutumbassa samikam akasi. So setthino accayena tasmim nagare setthitthanam labhi. Bodhisattopi yathakammam agamasi. Sammasambuddho imam dhammadesanam kathetva abhisambuddhova hutva imam gatham kathesi appakenapi medhavi pabhatena vicakkhano samutthapeti attanam anum aggimva sandhamanti. Tattha appakenapiti thokenapi parittenapi. Medhaviti pannava. Pabhatenati bhandamulena. Vicakkhanoti voharakusalo. Samutthapeti attananti mahantam dhanayasam uppadetva tattha attanam santhapeti patitthapeti. Yatha kim. Anum aggimva sandhamanti yatha pandito puriso parittakam aggim anukkamena gomayacunnadini pakkhipitva mukhavatena dhamanto samutthapeti vaddheti mahantam aggikkhandham karoti evameva pandito thokampi pabhatam labhitva nanaupayehi payojetva dhananca yasanca uppadesi vaddheti vaddhetva ca pana tattha attanam patitthapeti tayaeva va pana dhanayasamahantataya attanam samutthapeti abhinnatam pakatam karotiti attho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page189.

Iti bhagava na bhikkhave cullapanthako mam nissaya idani dhammesu dhammamahattam patto pubbe pana bhogesupi bhogamahattam papuniti evam imam dhammadesanam dassetva dve vatthuni kathetva anusandhim ghatetva jatakam samodhanesi tada culantevasiko cullapanthako ahosi cullakamahasetthi pana ahameva ahositi. Cullakasetthijatakam catuttham. ---------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 35 page 175-189. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=35&A=3675&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=35&A=3675&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=4              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=25              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=24              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=24              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]