บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
119. 9. Kūṭavinicchayikapetavatthuvaṇṇanā mālī kiriṭī kāyūrīti idaṃ satthari veḷuvane viharante kūṭavinicchayikapetaṃ ārabbha vuttaṃ. Tadā bimbisāro rājā 2- māsassa chasu divasesu uposathaṃ upavasati, taṃ anuvattantā bahū manussā uposathaṃ upavasanti. Rājā attano santikaṃ āgatāgate manusse pucchati "kiṃ tumhehi uposatho upavuttho, udāhu na upavuttho"ti. Tatreko adhikaraṇe niyuttakapuriso pisuṇavāco nekatiko lañjagāhako 3- "na upavutthomhī"ti vattuṃ asahanto "upavutthomhi devā"ti āha. Atha naṃ rājasamīpato 4- nikkhantaṃ sahāyo āha "kiṃ samma ajja tayā upavuttho"ti. Bhayenāhaṃ samma rañño sammukhā evaṃ avocaṃ, nāhaṃ uposathikoti. @Footnote: 1 Sī. dhuvayuttā 2 Sī. mahārājā 3 Sī.,i. lañjagāhako sāhasiko 4 Ma. rājaparisato Atha naṃ sahāyo āha "yadi evaṃ upaḍḍhuposathopi tāva te ajja hotu, uposathaṅgāni samādiyāhī"ti 1-. So tassa vacanaṃ "sādhū"ti sampaṭicchitvā gehaṃ gantvā abhutvāva mukhaṃ vikkhāletvā uposathaṃ adhiṭṭhāya rattiyaṃ vāsūpagato rittāsayasambhūtena balavavātahetukena sūlena upacchinnāyusaṅkhāro cutianantaraṃ pabbatakucchiyaṃ vemānikapeto hutvā nibbatti. So hi ekarattiṃ uposatharakkhaṇamattena 2- vimānaṃ paṭilabhi dasakaññāsahassaparivāraṃ mahatiñca dibbasampattiṃ. Kūṭavinicchayikatāya pana pesuṇikatāya ca attano piṭṭhimaṃsāni sayameva okkantitvā khādati. Taṃ āyasmā nārado gijjhakūṭato otaranto disvā:- [499] "mālī kiriṭī kāyūrī 3- gattā te candanussadā pasannamukhavaṇṇosi sūriyavaṇṇova sobhasi. [500] Amānusā pārisajjā ye teme paricārakā dasa kaññāsahassāni yā temā paricārikā tā kambukāyūradharā 4- kañcanacelabhūsitā. 5- [501] Mahānubhāvosi tuvaṃ lomahaṃsanarūpavā piṭṭhimaṃsāni attano sāmaṃ ukkacca 6- khādasi. [502] Kiṃ nu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissakammavipākena piṭṭhimaṃsāni attano sāmaṃ ukkacca khādasīti. [503] Attanohaṃ anatthāya jīvaloke acārisaṃ 7- pesuññamusāvādena nikativañcanāya ca. @Footnote: 1 Sī.,i. samādāhīti 2 Sī.,i. upaḍḍhūposatharakkhaṇamattena 3 Sī. keyūrī @4 Sī. kākambukeyūradharā 5 cha.Ma. kañcanāveḷabhūsitā 6 Sī. ukkaḍḍha 7 ka. acarissaṃ [504] Tatthāhaṃ parisaṃ gantvā saccakāle upaṭṭhite atthaṃ dhammaṃ nirākatvā 1- dhammamanuvattisaṃ. [505] Evaṃ so khādatattānaṃ yo hoti piṭṭhimaṃsiko yathāhaṃ 2- ajja khādāmi piṭṭhimaṃsāni attano. [506] Tayidaṃ tayā nārada sāmaṃ diṭṭhaṃ anukampakā ye kusalā vadeyyuṃ mā pesuṇaṃ mā ca musā abhāṇi mā khosi piṭṭhimaṃsiko tuvan"ti thero catūhi gāthāhi pucchi, sopi tassa catūhi gāthāhi etamatthaṃ vissajjesi. #[499] Tattha mālīti māladhārī, dibbapupphehi paṭimaṇḍitoti adhippāyo. Kiriṭīti veṭhitasīso. Kāyūrīti keyūravā, bāhālaṅkārapaṭimaṇḍitoti attho. Gattāti sarīrāvayavā. Candanussadāti candanasārānulittā. Sūriyavaṇṇova sobhasīti bālasūriyasadisavaṇṇo eva hutvā virocasi. "araṇavaṇṇī pabhāsasī"tipi 3- pāḷi, araṇanti araṇiyehi devehi sadisavaṇṇo ariyāvakāsoti 4- attho. #[500] Pārisajjāti parisapariyāpannā, upaṭṭhākāti attho. Tuvanti tvaṃ. Lomahaṃsanarūpavāti passantānaṃ lomahaṃsajananarūpayutto. Mahānubhāvatāsamaṅgitāya 5- hetaṃ vuttaṃ. Ukkaccāti 6- ukkantitvā, chinditvāti attho. #[503] Acārisanti acariṃ paṭipajjiṃ. Pesuññamusāvādenāti pesuññena ceva musāvādena ca. Nikativañcanāya cāti nikatiyā vañcanāya ca paṭirūpadassanena paresaṃ vikārena vañcanāya ca. @Footnote: 1 Ma. niraṃkatvā, ka. nirakatvā 2 Ma. yadāhaṃ 3 Sī.araṇasadisavaṇṇavāti vā, i. @taruṇasadisavaṇṇavāti vā 4 Sī. ariyāva kāsatīti 5 Ma. mahānubhāvatāsampattitāya @6 Sī. ukkaḍḍhāti #[504] Saccakāleti saccaṃ vattuṃ yuttakāle. Atthanti diṭṭhadhammikādibhedaṃ hitaṃ. Dhammanti kāraṇaṃ ñāyaṃ. Nirākatvāti chaḍḍetvā pahāya. Soti yo pesuññādiṃ ācarati, so satto. Sesaṃ sabbaṃ heṭṭhā vuttanayameva. Kūṭavinicchayikapetavatthuvaṇṇanā niṭṭhitā. ----------------The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 222-225. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=4930 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=4930 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=119 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4269 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=4478 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=4478 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]