ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

Cintetva aladdhe "nalattham kusalan"ti tampi "sundaran"ti cintetva ubhayeneva
labhalabhena so tadi nibbikaro hutva rukkhamva upanivattati, yathapi puriso
phalagavesi rukkham upagamma phalam laddhapi evam aladdhapi ananunito appatihato
majjhattoyeva hutva gacchati, kulam upagamma labham laddhapi majjhattova hutva
gacchatiti. Sapattapaniti gatha uttanatthava.
     [720] Uccavacati imissa gathaya sambandho:- evam bhikkhacaravattasampanno
hutvapi tavatakeneva tutthim anapajjitva patipadam aradheyya.
Patipattisaram hi sasanam. Sa cayam uccavaca .pe. Mutanti. Tassattho:- ya
cayam maggapatipada uttamanihinabhedato uccavaca buddhasamanena pakasita.
Sukhapatipada hi khippabhinna ucca. Dukkhapatipada dandhabhinna avaca. Itara
dve ekenangena ucca, ekena avaca. Pathama eva va ucca, itara
tissopi avaca. Taya cetaya uccaya avacaya patipadaya va na param digunam
yanti. "dugunan"ti va patho, ekamaggena dvikkhattum nibbanam na yantiti
attho. Kasma? yena maggena ye kilesa pahina, tesam puna appahatabbato.
Etena parihanadhammabhavam 1- dipeti. Nayidam ekagunam mutanti tanca idam param
ekakkhattumyeva phusanarahampi na hoti. Kasma? ekena maggena
sabbakilesappahanabhavato. Etena ekamaggeneva arahattabhavam dipeti.
      [721] Idani patipadanisamsam dassento "yassa ca visata"ti gathamaha.
Tassattho:- yassa ca evam patipannassa bhikkhuno taya patipadaya pahinatta
atthasatatanhavicaritabhavena visatatta visata tanha natthi, tassa kilesasotacchedena
chinnasotassa kusalakusalappahanena kiccakiccappahinassa ragajo va dosajo va
appamattakopi parilaho na vijjatiti.
@Footnote: 1 ka. aparihanadhammabhavam
      [722] Idani yasma ima gathayo sutva nalakattherassa cittam
udapadi "yadi ettakam moneyyam sukaram na dukkaram, sakka appakasirena
puretun"ti, tasmassa bhagava "dukkarameva moneyyan"ti dassento puna
"moneyyante upannissan"tiadimaha. Tattha upannissanti upannapeyyam, 1-
kathayissanti vuttam hoti. Khuradhara upama assati khuradharupamo. Bhaveti bhaveyya.
Ko adhippayo? moneyyapatipanno bhikkhu khuradharam upamam katva paccayesu
Vatteyya. Yatha madhubindum 2- khuradharam lihanto chedato jivham rakkhati, evam
dhammena laddhe paccaye paribhunjanto cittam kilesuppattito rakkheyyati vuttam
hoti. Paccaya hi parisuddhena nayena laddhunca anavajjaparibhogena paribhunjitunca
na sukhena sakkati bhagava paccayanissitameva bahuso bhanati. Jivhaya talumahacca
udare sannato siyati jivhaya talum uppiletvapi rasatanham vinodento
kilitthena maggena 3- uppannapaccaye asevanto udare samyato siya.
      [723] Alinacitto ca siyati niccam kusalanam dhammanam bhavanaya
atthitakaritaya akusitacitto ca bhaveyya na capi bahu cintayeti natijanapadamaravitakkavasena
ca bahum na cinteyya. Niramagandho asito, brahmacariyaparayanoti
nikkileso ca hutva tanhaditthihi kisminci bhave anissito
sikkhattayasakalasasanabrahmacariyaparayano eva bhaveyya.
      [724-5] Ekasanassati vivittasanassa. Asanamukhena cettha
sabbairiyapatha vutata. Yato sabbiriyapathesu ekibhavassa sikkheyyati vuttam hotiti
veditabbam. Ekasanassati ca sampadanavacanametam. Samanupasanassa cati samanehi
@Footnote: 1 Si.,ka. upannassanti upannayissam
@2 cha.Ma.,i. yadhudiddham  3 Si.,Ma. manena
Upasitabbassa atthattimsarammanabhavananuyogassa, samananam va upasanabhutassa
atthattimsarammanabhedasseva. Idampi sampadanavacanameva, upasanatthanti vuttam hoti.
Ettha ca ekasanena kayaviveko, samanupasanena cittaviveko vutto hotiti
veditabbo. Ekattam monamakkhatanti evamidam kayacittavivekavasena "ekattam
monan"ti akkhatam. Eko ce abhiramissasiti idam pana uttaragathapekkhapadam, atha
"bhahisi dasa disa"ti imina assa sambandho.
      Bhahisiti bhasissasi pakasessasi, imam patipadam bhavento sabbadisasu
kittiya pakato bhavissasiti vuttam hoti. Sutva dhiranantiadinam pana catunnam
padanam ayamattho:- yena ca kittighosena bhahisi dasa disa tam dhiranam jhayinam
kamacaginam nigghosam sutva atha tvam tena uddhaccamanapajjitva bhiyyo hirinca
saddhanca kareyyasi, tena ghosena harayamano "niyyanikapatipada ayan"ti
saddham uppadetva uttari patipattimeva bruheyyasi. Mamakoti evam hi sante
mama savako hotiti.
      [726] Tam nadihiti yantam maya "hirinca saddhanca bhiyyo kubbetha"ti
vadata "uddhaccam na katabban"ti vuttam, tam imina nadinidassanenapi janatha,
tabbipariyayanca sobbhesu ca padaresu ca janatha. Sobbhesuti matikasu.
Padaresuti darisu. Katham? sananta yanti kusobbha, tunhi yanti mahodadhiti.
Kusobbha hi sobbhapadaradibheda sabbapi kunnadiyo sananta saddam karonta
uddhata hutva yanti, gangadibheda pana mahanadiyo tunhi yanti, evam
"moneyyam puremi"ti uddhato hoti amamako, mamako pana hirinca saddhanca
uppadetva nicacittova hoti.
      [727-9] Kinca bhiyyo:- yadunakam .pe. Panditoti. Tattha
siya:- sace addhakumbhupamo balo sanantataya, rahado purova pandito
Santataya, atha kasma buddhasamano evam dhammadesanabyavato hutva bahum
bhasatiti imina sambandhena "yam samano"ti gathamaha. Tassattho:- yam buddhasamano
bahu bhasati upetam atthasanhitam, atthapetam dhammupetanca hitena ca sahitam, tam
na uddhaccena, apica kho janam so dhammam deseti divasampi desento
nippapancova hutva. Tassa hi sabbam vacikammam nananuparivatti. Evam
desento ca "idamassa hitan"ti nanappakarato janam so bahu bhasati, na
kevalam bahubhanitaya. Avasanagathaya sambandho:- evam tava sabbannutannanena
samannagato buddhasamano janam so dhammam deseti, janam so bahum bhasati.
Tena desitam pana dhammam nibbedhabhagiyeneva nanena yo ca janam samyatatto,
janam na bahum bhasati, sa muni monamarahati, sa muni monamajjhagati. Tassattho:-
tam dhammam jananto samyatatto guttacitto hutva yam bhasitam sattanam hitasukhavaham na
hoti, tam janam na bahu bhasati. So evamvidho monattham patipannako muni
moneyyapatipadasankhatam monam arahati. Na kevalanca arahatiyeva, apica kho pana sa muni
arahattamaggananasankhatam monam ajjhaga icceva veditabboti arahattanikutena
desanam nitthapesi.
      Tam sutva nalakatthero tisu thanesu appiccho ahosi dassane savane
pucchayati. So hi desanapariyosane pasannacitto bhagavantam vanditva vanam
pavittho, puna "aho vataham bhagavantam passeyyan"ti lolabhavam na janesi.
Ayamassa dassane appicchata. Tatha "aho vataham puna dhammadesanam suneyyan"ti
lolabhavam na janesi. Ayamassa savane appicchata. Tatha "aho vataham puna
moneyyapatipadam puccheyyan"ti lolabhavam na janesi. Ayamassa pucchaya appicchata.
      So evam appiccho samano pabbatapadam pavisitva ekavanasande dve
divasani na vasi, ekarukkhamule dve divasani na nisidi, ekagame dve
Divasani pindaya na pavisi. Iti vanato vanam, rukkhato rukkham, gamato gamam
ahindanto anurupapatipadam patipajjitva aggaphale patitthasi. Atha yasma
moneyyapatipadam ukkattham katva purento bhikkhu satteva masani jivati,
majjhimam katva purento sattavassani, mandam katva purento solasavassani,
ayamesa 1- ukkattham katva puresi, tasma sattamase thatva attano
ayusankharaparikkhayam natva nhayitva nivasetva kayabandhanam bandhitva digunam
sanghatim parupitva dasabalabhimukho pancapatitthitam vanditva anjalim paggahetva
hingulakapabbatam nissaya thitakova anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayi.
Tassa parinibbutabhavam natva bhagava bhikkhusamghena saddhim tattha gantva sarirakiccam
dhatuyo gahapetva cetiyam patitthapetva agamasiti.
                     Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                       nalakasuttavannana nitthita.
                         --------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 330-334. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=7439&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=7439&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=388              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=9556              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=9686              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=9686              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]