ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 27 : PALI ROMAN Iti.A. (paramatthadi.)

                       8. Kalyanasilasuttavannana
      [97] Atthame kalyanasiloti sundarasilo pasatthasilo 1- paripunnasilo.
Tattha silaparipuri dvihi karanehi hoti sammadeva silavipattiya adinavadassanena,
silasampattiya ca anisamsadassanena. Idha pana sabbaparibandhavippamuttassa
sabbakaraparipunnassa maggasilassa ca phalasilassa ca vasena kalyanata
veditabba. Kalyanadhammoti sabbe bodhipakkhiyadhamma adhippeta, tasma
kalyana satipatthanadibodhipakkhiyadhamma etassati kalyanadhammo.
Kalyanapannoti ca maggaphalapannavaseneva kalyanapanno. Lokuttara eva hi
siladidhamma ekantakalyana nama akuppasabhavatta. Keci pana
"catuparisuddhisilavasena kalyanasilo, vipassanamaggadhammavasena kalyanadhammo,
maggaphalapannavasena kalyanapanno"ti vadanti. Asekkha eva te siladhammapannati eke.
Apare pana bhananti:- sotapannasakadagaminam maggaphalasilam kalyanasilam nama,
tasma "kalyanasilo"ti imina sotapanno sakadagami ca gahita honti.
Te hi silesu paripurakarino nama. Anagamimaggaphaladhamma aggamaggadhamma
ca kalyanadhamma nama. Tattha hi bodhipakkhiyadhamma bhavanaparipurim gacchanti.
@Footnote: 1 Si.,ka. sampannasilo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page345.

Tasma "kalyanadhammo"ti imina tatiyamaggatthato patthaya tayo ariya gahita honti. Pannakiccassa matthakappattiya aggaphale panna kalyanapanna nama, tasma pannavepullappatto araha "kalyanapanno"ti vutto. Evameva puggala gahita hontiti. Kim imina papancena, aggamaggaphaladhamma idha kalyanasiladayo vuttati ayamamhakam khanti. Dhammavibhagena hi ayam puggalavibhago, na dhammavibhagoti. Kevaliti ettha kevalam vuccati kenaci avomissakataya sabbasankhatavivittam nibbanam, tassa adhigatatta araha kevali. Atha va pahanabhavanaparipuriya pariyosanaanavajjadhammaparipuriya ca kalyanakatthena abyasekasukhataya ca kevalam arahattam, tadadhigamena kevali khinasavo. Maggabrahmacariyavasam vasitva pariyosapetva thitoti vasitava. Uttamehi aggabhutehi va asekkhadhammehi samannagatatta "uttamapuriso"ti vuccati. Silavati ettha kenatthena silam? silanatthena silam. Kimidam silanam nama? Samadhanam, susilyavasena kayakammadinam avippakinnatati attho. Atha va upadharanam, jhanadikusaladhammanam patitthanavasena adharabhavoti attho. Tasma silati, siletiti va silam. Ayam tava saddalakkhananayena silattho. Apare pana "sirattho silattho, sitalattho silattho, sivattho silattho"ti niruttinayena attham vannenti. Tayidam paripurito atisayato va silam assa atthiti silava, catuparisuddhisilavasena silasampannoti attho. Tattha yam jetthakasilam, tam vittharetva dassetum "patimokkhasamvarasamvuto"tiadi vuttanti ekaccanam acariyanam adhippayo. Apare pana bhananti:- ubhayathapi patimokkhasamvaro bhagavata vutto. Patimokkhasamvaro eva hi silam, itaresu indriyasamvaro chadvararakkhanamattakameva,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page346.

Ajivaparisuddhi dhammena paccayuppadanamattameva, paccayasannissitam patiladdhappaccaye "idamatthan"ti paccavekkhitva paribhunjanamattameva. Nippariyayena patimokkhasamvarova silam. Yassa so bhinno, so chinnasiso 1- puriso viya hatthapade "sesani rakkhissati"ti na vattabbo. Yassa pana so arogo, acchinnasiso viya puriso tani puna pakatikani katva rakkhitum sakkoti. Tasma silavati imina patimokkhasilameva uddisitva tam vittharetum "patimokkhasamvarasamvuto"tiadi vuttanti. Tattha patimokkhanti sikkhapadam. Tam hi yo nam pati rakkhati, tam mokkheti mocayati apayikadihi dukkhehiti patimokkham. Samvaranam samvaro, kayavacahi avitikkamo. Patimokkhameva samvaro patimokkhasamvaro, tena samvuto pihitakayavacoti patimokkhasamvarasamvuto, idamassa tasmim sile patitthitabhavaparidipanam. Viharatiti tadanurupaviharasamangibhavaparidipanam. Acaragocarasampannoti hettha patimokkhasamvarassa, upari visesanuyogassa ca upakarakadhammaparidipanam. Anumattesu vajjesu bhayadassaviti patimokkhasilato acavanadhammataparidipanam. Samadayati sikkhapadanam anavasesato adanaparidipanam. Sikkhatiti sikkhaya samangibhavaparidipanam. Sikkhapadesuti sikkhitabbadhammaparidipanam. Aparo nayo:- kilesanam balavabhavato papakiriyaya sukarabhavato punnakiriyaya ca dukkarabhavato bahukkhattum apayesu patanasiloti pati, puthujjano. Aniccataya va bhavadisu kammavegakkhitto ghatiyantam viya anavatthanena paribbhamanato gamanasiloti pati, maranavasena va tamhi tamhi sattanikaye attabhavassa patanasiloti pati, sattasantano, cittameva va. Tam patinam samsaradukkhato @Footnote: 1 cha.Ma. sisacchinno

--------------------------------------------------------------------------------------------- page347.

Mokkhetiti patimokkho. 1- Cittassa hi vimokkhena satto vimutto. "cittavodana visujjhanti"ti 2- "anupadaya asavehi cittam vimuttan"ti 3- ca vuttam. Atha va avijjanidanahetuna 4- samsare patati gacchati pavattatiti pati. "avijjanivarananam sattanam tanhasamyojananam sandhavatam samsaratan"ti 5- hi vuttam. Tassa patino sattassa tanhadisankilesattayato mokkho etenati patimokkho. "kanthekalo"tiadinam 6- viyassa samasasiddhi veditabba. Atha va pateti vinipateti dukkheti pati, cittam. Vuttanhi "cittena niyati loko, cittena parikassati"ti. 7- Tassa patino mokkho etenati patimokkho, patati va etena apayadukkhe samsaradukkhe vati pati, tanhadisankileso. Vuttanhi "tanha janeti purisam, 8- tanhadutiyo puriso"ti 9- ca adi. Tato patito mokkhoti patimokkho. Atha va patati etthati pati, cha ajjhattikani bahirani ca ayatanani. Vuttanhi "../../bdpicture/chasu loko samuppanno, chasu kubbati santhavan"ti. 10- Tato chaajjhattikabahirayatanasankhatato patito mokkhoti patimokkho. Atha va pato vinipato assa atthiti pati, samsaro. Tato mokkhoti patimokkho. Atha va sabbalokadhipatibhavato dhammissaro bhagava patiti vuccati, muccati etenati mokkho, patino mokkho tena pannattattati patimokkho. Patimokkho eva patimokkho. Sabbagunanam va mulabhavato uttamatthena pati ca so yathavuttatthena mokkho cati patimokkho, patimokkho eva patimokkho. Tatha hi vuttam "patimokkhanti mukhametam pamukhametan"ti 11- vittharo. @Footnote: 1 Si. patimokkham 2 sam.kha. 17/159/144 @3 Ma.Ma. 13/206/182 4 cha.Ma. avijjadina @5 sam.ni. 16/124/172, sammaha. 19/520/198 @6 ka. tanhakalotiadinam 7 sam.sa. 15/62/44 @8 sam.sa. 15/56/42 9 khu.iti. 25/15/241, 25/105/324, @khu.cula. 30/667/320 (sya) @10 sam.sa. 15/70/46 11 vi.maha. 4/135/148

--------------------------------------------------------------------------------------------- page348.

Atha va paiti pakare, atiti accantatthe nipato. Tasma pakarehi accantam mokkhetiti patimokkho. Idam hi silam sayam tadangavasena, samadhisahitam pannasahitanca vikkhambhanavasena samucchedavasena ca accantam mokkheti mocetiti patimokkham. Pati pati mokkhoti va patimokkho, tamha tamha vitikkamitabbadosato pati paccekam mokkhoti attho. Patimokkho eva patimokkho. Mokkhoti va nibbanam, tassa mokkhassa patibimbabhutanti patimokkham. Patimokkhasilasamvaro hi suriyassa arunuggamanam viya nibbanassa udayabhuto tappatibhago viya hoti yatharaham kilesanibbapanatoti patimokkham, patimokkham eva patimokkham. Atha va mokakham pativattati mokkhabhimukhanti patimokkham, patimokkhameva patimokkhanti evam tavettha patimokkhasaddassa attho veditabbo. Samvarati pidahati etenati samvaro, patimokkhameva samvaroti patimokkhasamvaro. Atthato pana tato tato vitikkamitabbato viratiyo cetana va, tena patimokkhasamvarena upeto samannagato patimokkhasamvarasamvutoti vutto. Vuttanhetam vibhange:- "imina patimokkhasamvarena upeto hoti samupeto upagato samupagato sampanno samannagato, tena vuccati patimokkhasamvarasamvuto"ti. 1- Viharatiti iriyapathaviharena viharati iriyati vattati. Acaragocarasampannoti veludanadimicchajivassa kayapagabbhiyadinanca akaranena sabbaso anacaram vajjetva "kayiko avitikkamo vacasiko avitikkamo"ti evam vuttabhikkhusaruppa- acarasampattiya vesiyadiagocaram vajjetva pindapatadiattham upasankamitum @Footnote: 1 abhi.vi. 35/511/296

--------------------------------------------------------------------------------------------- page349.

Yuttatthanasankhatagocarena ca sampannatta acaragocarasampanno. Apica yo bhikkhu satthari sagaravo sappatisso sabrahmacarisu sagaravo sappatisso hirottappasampanno sunivattho suparuto pasadikena abhikkantena patikkantena alokitena vilokitena saminjitena pasaritena okkhittacakkhu iriyapathasampanno indriyesu guttadvaro bhojane mattannu jagariyanuyutto satisampajannena samannagato appiccho santuttho pavivitto asamsattho abhisamacarikesu sakkaccakari garucittikarabahulo viharati, ayam vuccati acarasampanno. Gocaro pana upanissayagocaro arakkhagocaro upanibandhagocaroti tividho. Tattha dasakathavatthugunasamannagato vuttalakkhano kalyanamitto yam nissaya asutam sunati, sutam pariyodapeti, kankham vinodeti, 1- ditthim ujukam karoti, cittam pasadeti, yassa ca anusikkhanto saddhaya vaddhati, silena, sutena, cagena, pannaya vaddhati, ayam upanissayagocaro. Yo bhikkhu antaragharam pavittho vithim patipanno okkhittacakkhu yugamattadassavi samvuto gacchati, na hatthim olokento, na assam, na ratham, na pattim, na itthim, na purisam olokento, na uddham olokento, na adho olokento, na disavidisa pekkhamano gacchati, ayam arakkhagocaro. Upanibandhagocaro pana cattaro satipatthana, yattha bhikkhu attano cittam upanibandhati. Vuttanhetam bhagavata:- "koci bhikkhave bhikkhuno gocaro sako pettiko visayo, yadidam cattaro satipatthana"ti. 2- Iti yathavuttaya acarasampattiya imaya ca gocarasampattiya samannagatatta acaragocarasampanno. @Footnote: 1 cha.Ma. vitarati 2 sam.maha. 19/372/129

--------------------------------------------------------------------------------------------- page350.

Anumattesu vajjesu bhayadassaviti appamattakesu anuppamanesu asancicca apannasekhiyaakusalacittuppadadibhedesu vajjesu bhayadassanasilo. Yo hi bhikkhu paramanumattam vajjam atthasatthiyojanasatasahassubbedhasinerupabbatarajasadisam katva passati, yopi bhikkhu sabbalahukam dubbhasitamattam parajikasadisam katva passati, ayam anumattesu vajjesu bhayadassavi nama. Samadaya sikkhati sikkhapadesuti yankinci sikkhapadesu sikkhitabbam, tam sabbena sabbam sabbatha sabbam anavasesam samadiyitva sikkhati vattati, puretiti attho. Iti kalyanasiloti imina pakarena kalyanasilo samano. 1- Puggaladhitthanavasena hi niddittham silam "evam kho bhikkhave bhikkhu kalyanasilo hoti"ti vuttapuggaladhitthanavaseneva nigametva "kalyanadhammo"ti ettha vuttadhamme niddisitukamena "tesam dhammanam idam silam adhitthanan"ti dassetum puna "iti kalyanasilo"ti vuttam. Sattannam bodhipakkhiyanantiadi sabbam hettha vuttatthameva. Puna kalyanasilotiadi nigamanam. Gathasu dukkatanti dutthu katam, duccaritanti attho. Hirimananti hirimantam hirisahitacittam hirisampannam, sabbaso papapavattiya jigucchanasabhavanti attho. Hirimananti va hirisahitacittam hiriggahaneneva cettha ottappampi gahitanti veditabbam. Hirottappaggahanena ca sabbaso duccaritabhavassa hetum dassento kalyanasilatam hetuto vibhaveti. Sambodhiti ariyananam, tam gacchanti bhajantiti sambodhigamino, bodhipakkhikati attho. Anussadanti ragussadadirahitam. "tathavidhan"tipi pathanti. "bodhipakkhikanam dhammanam bhavananuyogamanuyutto"ti yatha yatha pubbe vuttam, tathavidham tadisanti attho. Dukkhassati vattadukkhassa, vattadukkhahetuno va. Idheva khayamattanoti @Footnote: 1 Ma. kalyanasilasampanno

--------------------------------------------------------------------------------------------- page351.

Asavakkhayadhigamena attano vattadukkhahetuno samudayapakkhiyassa kilesagganassa idheva imasmimyeva attabhave khayam anuppadam pajanati, vattadukkhasseva va idheva carimakacittanirodhena khayam khinabhavam pajanati. Tehi dhammehi sampannanti tehi yathavuttasiladidhammehi samannagatam. Asitanti tanhaditthinissayanam pahinatta asitam, katthaci anissitam. Sabbalokassati sabbasmim sattaloke. Sesam vuttanayameva. Atthamasuttavannana nitthita. --------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 27 page 344-351. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=7620&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=7620&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=277              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=6423              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=6286              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=6286              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]