ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 27 : PALI ROMAN Iti.A. (paramatthadi.)

                         4. Addhasuttavannana
      [63] Catutthe addhati kala. Atito addhatiadisu dve pariyaya
suttantapariyayo abhidhammapariyayo ca. Tattha suttantapariyayena patisandhito
pubbe atito addha nama, cutito paccha anagato addha nama, saha
cutipatisandhihi tadanantaram paccuppanno addha nama. Abhidhammapariyayena uppado
thiti bhangoti ime tayo khane patva niruddhadhamma atito addha nama, tayopi
khane asampatta anagato addha nama, khanattayasamangino paccuppanno addha
nama.
      Aparo nayo:- ayam hi atitadivibhago addhasantatisamayavasena catudha
veditabbo. Tesu addhavibhago vutto, santativasena sabhaga ekautusamutthana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page240.

Ca pubbapariyavasena vattamanapi paccuppanna, tato pubbe visabhagautuaharasamutthana atita, paccha anagata. Cittaja ekavithiekajavanaekasamapattisamutthana paccuppanna nama, tato pubbe atita, paccha anagata. Kammasamutthananam patiyekkam santativasena atitadibhedo natthi, tesamyeva pana utuaharacittasamutthananam upatthambhakavasena 1- tassa atitadibhavo veditabbo. Samayavasena ekamuhuttapubbanhasayanharattindivadisu samayesu santanavasena pavattamana tamtamsamaye paccuppanna nama, tato pubbe atita, paccha anagata. Ayam tava rupadhammesu nayo. Arupadhammesu pana khanavasena uppadadikkhanattayapariyapanna paccuppanna, tato pubbe atita, paccha anagata apica atikkantahetupaccayakicca atita, nitthitahetukicca anitthitapaccayakicca paccuppanna, ubhayakiccamasampatta anagata. Attano va kiccakkhane paccuppanna, tato pubbe atita, paccha anagata ettha ca khanadikathava nippariyaya, sesa pariyaya. Ayam hi atitadibhedo nama dhammanam hoti, na kalassa. Atitadibhede pana dhamme upadaya paramatthato avijjamanopi kalo idha teneva voharena atitotiadina vuttoti veditabbo. Gathasu akkheyyasanninoti ettha akkhayati kathiyati pannapiyatiti akkheyyam, kathavatthu, atthato rupadayo pancakkhandha. Vuttanhetam:- "atitam va addhanam arabbha katham katheyya anagatam va .pe. Paccuppannam va addhanam arabbha katham katheyya"ti. 2- Tatha:- "yam bhikkhave rupam atitam niruddham viparinatam, `ahosi'ti tassa sankha, `ahosi'ti tassa samanna, `ahosi'ti tassa pannatti, na tassa sankha atthiti, na tassa sankha bhavissati"ti. 3- @Footnote: 1 Ma. uppattivasena 2 di.pa 11/305/197 3 sam.kha. 17/62/59

--------------------------------------------------------------------------------------------- page241.

Evam vuttena niruttipathasuttenapi ettha attho dipetabbo. Evam kathavatthubhavena akkheyyasankhate khandhapancake ahanti ca mamanti ca devoti ca manussoti ca itthiti ca purisoti cadina pavattasannavasena akkheyyasannino, pancasu upadanakkhandhesu sattapuggaladisanninoti attho. Akkheyyasmim tanhaditthiggahavasena patitthita, ragadivasena va atthahakarehi patitthita. Ratto hi ragavasena patitthito hoti, duttho dosavasena, mulho mohavasena, paramattho ditthivasena, thamagato anusayavasena, vinibbandho manavasena, anitthangato vicikicchavasena, vikkhepagato uddhaccavasena patitthito hotiti. Akkheyyam aparinnayati tam akkheyyam tebhumakadhamme tihi parinnahi aparijanitva tassa aparijananahetu. Yogamayanti maccunoti maranassa yogam tena samyogam upagacchanti, na visamyoganti attho. Atha va yoganti upayam, tena yojitam pasaritam marasenatthaniyam anatthajalam kilesajalanca upagacchantiti vuttam hoti. Tatha hi vuttam:- "na hi no sangarantena mahasenena maccuna"ti. 1- Ettavata vattam dassetva idani vivattam dassetum "akkheyyanca parinnayatiadi vuttam. Tattha ca saddo byatireke, tena akkheyyaparijananena laddhabbam vakkhamanameva visesam joteti. Parinnayati vipassanasahitaya maggapannaya dukkhanti paricchijja janitva, tappatibaddhakilesappahanena va tam samatikkamitva tissannampi parinnanam kiccam matthakam papetva. Akkhataram na mannatiti sabbaso mannananam pahinatta khinasavo akkhataram na mannati, karakadisabhavam kinci attanam na paccetiti attho. Phuttho vimokkho manasa, santipadamanuttaranti @Footnote: 1 Ma.u. 14/272/241, khu.ja. 28/121/137

--------------------------------------------------------------------------------------------- page242.

Yasma sabbasankhatavimuttatta "vimokkho"ti sabbakilesasantapavupasamanatthanataya "santipadan"ti laddhanamo nibbanadhammo phuttho phusito patto, tasma akkhataram na mannatiti. Atha va "parinnaya"ti padena dukkhasaccassa parinnabhisamayam samudayasaccassa pahanabhisamayanca vatva idani "phuttho vimokkho manasa, santipadamanuttaran"ti imina magganirodhanam bhavanasacchikiriyabhisamayam vadati. Tassattho:- samucchedavasena sabbakilesehi vimuccatiti vimokkho, ariyamaggo. So panassa maggacittena phuttho phusito bhavito, teneva anuttaram santipadam nibbanam phuttham phusitam sacchikatanti. Akkheyyasampannoti akkheyyanimittam vividhahi vipattihi upaddute loke pahinavipallasataya tato suparimutto akkheyyaparinnahi nibbattahi sampattihi sampanno samannagato. Sankhaya seviti pannavepullappattiya civaradipaccaye sankhaya parituletvava sevanasilo, sankhatadhammatta ca 1- apathagatam sabbampi visayam chalangupekkhavasena sankhaya sevanasilo. Dhammatthoti asekkhadhammesu nibbanadhamme eva va thito. Vedaguti veditabbassa catusaccassa param gatatta vedagu. Evamguno araha bhavadisu katthaci ayatim 2- punabbhavabhavato manussadevati sankhyam na upeti, apannattikabhavameva gacchatiti anupadaparinibbanena desanam nitthapesi. Catutthasuttavannana nitathita. --------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 27 page 239-242. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=5275&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=5275&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=241              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=5628              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=5605              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=5605              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]