ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 14 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.1)

Kareyyam. Tatra hi susanam 1- jigucchitva bahu jana nagamissanti, evam sante
mama kiccam matthakam papunissati"ti satthu santike kammatthanam gahetva sitavanam
gantva samanadhammam katum arabhi. So cintesi "mayham sariram paramasukhumalam, na kho
pana sakka sukheneva sukham papunitum, kayam kilametvapi samanadhammam katum vattati"ti.
Tato thanacankamameva adhitthaya padhanamakasi. Tassa sukhumalanam padatalanam antarehi
phota upatthaya 2- bhijjimsu, cankamo ekalohitova ahosi. Padesu avahantesu
jannukehipi hatthehipi vayamitva cankamati. Evam viriyam dalham karontopi
obhasamattampi nibbattetum asakkonto cintesi "sacepi anno araddhaviriyo
bhaveyya, madisova bhaveyya. Aham kho pana evam vayamanto maggam va phalam va uppadetum
na sakkomi, addha nevaham 3- ugghatitannu, na vipacitannu, na neyyo, padaparamena maya
bhavitabbam. Kim me pabbajjaya, hinayavattitva bhoge ca bhunjissami punnani ca
karissami"ti.
     Tasmim samaye sattha therassa vitakkam natva sayanhasamaye bhikkhusamghaparivuto
tattha gantva lohitena phuttham cankamam disva theram vinovadena 4- ovaditva
viriyasamathayojanatthaya 5- tassa kammatthanam kathetva gijjhakutameva gato. Sonattheropi
dasabalassa sammukha ovadam labhitva na cirasseva arahatte patitthasi. Atha sattha aparabhage
jetavane bhikkhusamghaparivuto dhammam desento theram araddhaviriyanam aggatthane thapesiti.
                         Sonakutikannattheravatthu
     [206] Atthame kalyanavakkaranananti vakkaranam vuccati vacanam, kalyanavakkaranam
madhuravacananti attho. 6- Ayanhi thero dasabalena saddhim ekagandhakutiya tathagatassa
madhurena saddena 7- dhammakatham kathesi. Athassa sattha sadhukaram adasi. Tasma so
kalyanavakkarananam aggo nama jato. Sonoti tassa namam,
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. susananti  2 Si.,i.,cha.Ma. antantehi phota utthaya
@3 Si.,i. nevamhi 4 vi.maha. 5/243/5  5 Ma. viriyasamatayojanatthaya
@6 cha.Ma.,i. vakkaranam vuccati vacanakiriya, madhuravacanananti attho 7 cha.Ma. sarena
Kotiagghanikam pana kannapilandhanam dhareti. 1- Tasma kutikannoti vuccati,
sonakotikannoti attho.
     Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayampi padumuttarabuddhakale purimanayeneva
mahajanena saddhim viharam gantva parisapariyante thito satthu dhammam 2- sunanto sattharam
ekam bhikkhum kalyanavakkarananam aggatthane thapentam disva "mayapi anagate ekassa
buddhassa sasane kalyanavakkarananam aggena bhavitum vattati"ti cintetva dasabalam
nimantetva sattaham mahadanam datva "bhante yam bhikkhum tumhe ito sattadivasamatthake
kalyanavakkarananam aggatthane thapayittha, ahampi imassa adhikarakammassa phalena
anagate ekassa buddhassa sasane tatharupo bhaveyyan"ti patthanam akasi. Sattha tassa
anantarayam disva "anagate gotamassa buddhassa sasane kalyanavakkarananam aggo
bhavissasi"ti byakaritva pakkami.
     Sopi yavajivam kusalam katva kappasatasahassam devesu ca manussesu ca samsaranto
amhakam dasabalassa uppattito puretarameva devaloka cavitva kaliya nama
kulagharikaya 3- upasikaya kucchismim 4- patisandhim ganhi. Sa paripunnagabbha 5-
rajagahanagare attano kulanam nivesanam agata.
     Tasmim samaye amhakam sattha sabbannutam patto arannayatane isipatane
dhammacakkam pavattesi. Dhammacakkappavattane dasasahassacakkavaladevata sannipatimsu. Tattha
eko atthavisatiya yakkhasenapatinam antare 6- satagiro nama yakkho dasabalassa
dhammakatham sutva sotapattiphale patitthaya cintesi "kim nu kho ayam evam madhuradhammakatha
mama sahayena hemavatena suta na suta"ti. So devasanghassa antare olokento
tam apassitva "addha mama sahayo tinnam ratananam uppannabhavam na janati,
@Footnote: 1 cha.Ma. dharesi 2 cha.Ma. thatva  3 cha.,i. kuraragharikaya  4 Si. kali nama kuraragharika
@upasika, tassa kucchismim  5 cha.Ma.,i. paripakke gabbhe  6 cha.Ma. abbhantare,
@i. abbhantaro
Gacchamissa dasabalassa ceva vannam kathessami, patividdhadhammancassa arocessami"ti
attano parisaya saddhim rajagahamatthakena tassa santikam agamasi. 1-
     Hemavatopi tiyojanasahassam himavantam akalapupphitam disva "mama sahayena satagirena
saddhim himavantakilam 2- kilissami"ti attano parisaya saddhim rajagahamatthakeneva
payasi. Tesam dvinnampi aggabalakaya kulagharikaya kaliya upasikaya nivesanamatthake
samagantva "tumhe kassa parisa, 3- mayam satagirassa. Tumhe kassa parisa,
mayam hemavatassa"ti ahamsu. Te hatthatutthava gantva tesam yakkhasenapatinam
arocayimsu. Tepi tamkhananneva upasikaya nivesanamatthake samagacchimsu. Satagiro
hemavatam aha "kaham samma gacchasi"ti. Tava santikam sammati. Kimkaranati. Himavantam
supupphitam disva taya saddhim tattha kilissamiti. Tvam pana samma kaham gacchasiti.
Himavantassa kena pupphitabhavam janasiti. Na janami sammati. Suddhodanamaharajassa
putto siddhatthakumaro dasasahassilokadhatum kampetva patividdhasabbannutanano
dasasahassacakkavaladevatanam majjhe anuttaram dhammacakkam pavattesi, tassa pavattitabhavam
na janasiti. Na janami sammati. Tvam ettakameva thanam pupphitam vannesi, 4-
tassa pana purisassa sakkaratthaya sakaladasasahassacakkavalam ekamalagulasadisam ajja
jatam sammati. Mala tava pupphantu, taya so sattha akkhini puretva ditthoti.
Ama samma hemavata sattha ca me dittho, dhammo ca suto, amatanca pitam.
Aham "etam amatadhammam tampi janapessami"ti tava santikam aham agatosmi sammati.
Tesam annamannam kathentanamyeva upasika sirisayanato utthaya nisinna tam kathasallapam
sutva sadde nimittam ganhi. "ayam saddo uddham, na hettha, amanussabhasito,
no manussabhasito"ti sallakkhetva ohitasota paggahitamanasa hutva nisidi,
tato:-
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. payasi  2 cha.Ma.,i. himavantakilitam  3 Si.,i. purisa
@4 Si.,i. pupphitanti mannasi, cha.Ma. pupphitanti annasi
               "ajja pannaraso uposatho (iti satagiro yakkho)
                dibba ratti upatthita
                anomanamam sattharam
                handa passama gotaman"ti
evam satagirena vutto:- 1-
               "kacci mano supanihito (iti hemavato yakkho)
                sabbabhutesu tadino
                kacci itthe anitthe ca
                sankappassa vasikata"ti 2-
evam hemavato satthu kayasamacaranca ajivanca manosamacaranca pucchi. Pucchitapucchitam
satagiro vissajjesi. Evam satthu sariravannagunakathanavasena 3- yatharuciya
hemavatasuttante nitthite hemavato sahayakassa dhammadesananusarena nanam pesetva
sotapattiphale patitthahi.
     Atha kali 4- upasika parassa dhamme desiyamane tathagatam aditthapubbava hutva
anussavam pasadam uppadetva parassa vaddhitam bhojanam bhunjamana viya sotapattiphale
patitthahi. 5- Sa sabbamatugamanam antare pathama sotapanna sabbajetthaka ahosi.
Tassa saha sotapattibhavena tameva rattim gabbhavutthanam jatam, patiladdhadarakassa
namagahanadivase sonoti namam akasi. Sa yatharuciya kulagehe vasitva kulagharameva
agamasi.
     Tasmim samaye mahakaccayanatthero tam nagaram upanissaya upavatte 6- pabbate
pativasati. Upasika theram upatthasi. 7- Thero nibaddham tassa nivesanam gacchati.
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. vutte  2 khu. su. 25/153-4/364 hemavatasutta
@3 cha.Ma.,i. sariravannagunavannakathanavasena  4 Si.,i. ayampi kali
@5 cha.Ma.,i. patitthasi  6 Si.,i. pavatte  7 cha.Ma.,i. upatthati
Sonadarakopi nibaddham therassa santike vicaranto vissasiko ahosi. So aparena
samayena therassa santike pabbaji. Thero tam upasampadetukamo tini vassani
ganam pariyesitva upasampadeti. 1- So upasampanno kammatthanam kathapetva vipassanam
vaddhetva arahattam patva therassa santike suttanipatam ugganhitva vutthavasso
pavaretva sattharam passitukamo hutva upajjhayam apucchi. Thero aha "sona
tayi gate sattha tam ekagandhakutiyam vasapetva dhammam ajjhesissati, tvam dhammam
kathessasi. Sattha tava dhammakathaya pasiditva tuyham varam dassati. Tvam varam ganhanto
imanca imanca ganhahi, mama vacanena dasabalassa pade vandahi"ti. So upajjhayena
anunnato matuupasikaya geham gantva arocesi. Sapi "sadhu tata tvam
dasabalam passitum gacchanto imam kambalam aharitva satthu vasanagandhakutiya bhummattharanam
katva attharahi"ti mahantam kambalam adasi. Sonatthero tam adaya senasanam patisametva
2- anupubbena satthu vasanatthanam gantva dasabalassa buddhasane nisinnavelayameva
upasankamitva abhivadetva ekamantam atthasi. Sattha tena saddhim patisantharam
katva anandattheram amantesi "ananda imassa bhikkhussa senasanam janahi"ti.
Thero satthu adhippayam natva antogandhakutiyam vemajjhe bhummattharanam ussadento
viya 3- atthari.
     Athakho bhagava bahudeva rattim ajjhokase vitinametva viharam pavisi, ayasmapi
kho sono bahudeva rattim ajjhokase vitinametva viharam pavisi. Sattha majjhimayame
4- sihaseyyam kappetva paccusasamaye vutthaya nisiditva "ettakena kalena
sonassa kayadaratho patippassaddho bhavissati"ti natva ayasmantam sonam ajjhesi 5-
"patibhatu tam bhikkhu dhammo bhasitun"ti. Sonatthero madhurena sarena ekabyanjanampi
avinasento atthakavaggiyani suttani 6- abhasi. Gathapariyosane bhagava
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. upasampadesi 2 cha.Ma.,i. samsametva  3 cha.Ma.,i. ussarento viya
@4 cha.Ma. pacchimayame  5 Si. ajjhabhasi  6 khu.su. 25/773/486-4 atthakavagga,
@vi.maha. 5/258/23 cammakhandhaka
Sadhukaram datva "sugahito 1- te bhikkhu dhammo, maya desitakale ca ajja ca
ekasadisava desana, kinci unam va atirittam 2- va natthi"ti pasannabhavam pakasesi.
Sonattheropi "ayam okaso"ti sallakkhetva upajjhayassa vacanena dasabalam vanditva
vinayadharapancamena ganena upasampadam adim katva sabbe vare yaci, sattha adasi.
Puna thero matuupasikaya vacanena vanditva "ayam bhante upasikaya tumhakam
vasanagandhakutiyam bhummattharanattham kambalo pahito"ti kambalam datva utthayasana
sattharam vanditva padakkhinam katva pakkami. Ayamettha sankhepo, vittharato pana
therassa pabbajjam adim katva sabbam sutte 3- agatameva.
     Iti thero satthu santika attha vare labhitva upajjhayassa santikam gantva
sabbam tam pavuttim arocesi. Punadivase matuupasikaya nivesanadvaram gantva
bhikkhatthaya atthasi. Upasika "putto kira me dvare thito"ti sutva vegena
agantva abhivadetva hatthato pattam gahetva attano nivesane 4- nisidapetva
bhojanam adasi. Atha nam bhattakiccapariyosane aha "dittho te tata dasabalo"ti.
Ama upasiketi. Vandito te mama vacanenati. Ama vandito, sopi ca me kambalo
tathagatassa vasanatthane bhummattharanam katva atthatoti. Kim tata taya kira satthu
dhammakatha kathita, satthara ca te sadhukaro dinnoti. Taya katham. Nata upasiketi.
Tata mayham gehe adhivattha devata dasabalena tuyham sadhukare 5- dinneyeva
"dasasahassacakkavaladevata sadhukaram adamsu"ti aha, tata taya kathitam dhammakatham buddhanam
kathitaniyameneva mayhampi kathetum paccasimsami"ti. 6- Thero matu katham sampaticchi. Sa
tassa adhivasanam viditva dvare mandapam karetva dasabalassa kathitaniyameneva
attano dhammam kathapesiti. Vatthu ettha samutthitam. Sattha aparabhage ariyaganamajjhe
nisinno theram kalyanavakkarananam aggatthane thapesiti.
@Footnote: 1 Ma. sukathito  2 cha.Ma. adhikam va  3 vi.maha. 5/258/23 cammakkhandhaka
@4 cha.Ma.,i. antonivesane  5 cha.Ma. sadhukaram  6 Ma. kathehi, tam bujjhissamiti
                           Sivalittheravatthu
     [207] Navame labhinam yadidam sivaliti thapetva tathagatam labhinam bhikkhunam
sivalitthero aggoti dasseti. Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayampi atite
padumuttarabuddhakale vuttanayeneva viharam gantva parisapariyante thito dhammam sunanto
sattharam ekam bhikkhum labhinam aggatthane thapentam disva "mayapi anagate evarupena
bhavitum vattati"ti dasabalam nimantetva purimanayeneva sattaham mahadanam datva "bhagava
ahampi imina adhikarakammena annam sampattim na patthemi, anagate pana ekassa
buddhassa sasane ahampi tumhehi so etadagge thapito bhikkhu viya labhinamaggo
bhaveyyan"ti patthanam akasi. Sattha tam anantarayam disva "ayante patthana
anagate gotamabuddhassa santike 1- samijjhissati"ti byakaritva pakkami.
     So kulaputto yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto vipassibuddhakale
bandhumatinagarato avidure ekasmim gamake 2- patisandhim ganhi. Tasmim samaye
bandhumatinagaravasino ranna saddhim sakacchitva sakacchitva dasabalassa danam denti. Te
ekadivasam sabbeva ekato hutva danam datva "kim nu kho amhakam danamukhe
natthi"ti madhunca guladadhinca na addasamsu. Te "ito cito 3- aharissama"ti janapadato
nagaram pavisanamagge purisam thapesum. Tada esa kulaputto attano gamato guladadhivarakam
gahetva "kincideva aharissami"ti nagaram gacchanto mukham dhovitva "dhotahatthapado
pavisissami"ti phasukatthanam olokento nangalasisamattam nimmakkhikam dandakamadhum
disva "punnena me idam uppannan"ti 4- gahetva nagaram pavisati. Nagarehi
thapitapuriso tam disva "bho purisa kassaci 5- madhum aharasi"ti pucchi. Na kassaci sami,
vikkinitum pana me idam anitanti. Tenahi bho imam kahapanam gahetva etam madhunca
guladadhinca dehiti.
@Footnote: 1 cha.Ma. sasane  2 cha.Ma. game  3 Si.,cha.Ma. yato kutoci  4 Si. nipphannanti
@5 cha.Ma. kassimam
     So cintesi "idam na bahumulam, ayanca ekappahareneva bahum deti, vimamsitum
vattati"ti. Tato nam "naham ekakahapanena demi"ti aha. Yadi evam dve gahetva dehiti.
Dvihipi na demiti. Etenupayeneva vaddhantam 1- sahassam papuni. So cintesi
"ativancitum 2- na vattati, hotu tava, imassa kattabbakiccam pucchissami"ti. Atha nam
aha "idam na bahuagghanakam tvanca bahum desi, kena kammena idam ganhasi"ti.
Idha bho nagaravasino ranna saddhim pativirujjhitva vipassidasabalassa danam denta
idam dvayam danamukhe  apassanta pariyesanti. Sace idam na labhissanti, nagaranam
parajayo bhavissati. Tasma sahassam datva ganhamiti. Kim panetam nagaranameva
vattati, annesam 3- datum vattatiti. Yassa kassaci datum anitametanti. 4- Atthi pana
kenaci 5- nagaranam dane ekadivasam sahassam dinnanti. 6- Natthi sammati. Imesampana
dvinnam sahassagghanakabhavam janasiti. Ama janamiti. Tenahi gaccha, nagaranam
acikkha "eko puriso imani dve mulena na deti, sahattheneva datukamo,
tumhe imesam dvinnam karana nibbattaka 7- hotha"ti. Tvam pana me imasmim danamukhe
jetthakabhavassa 8- kayasakkhi hohiti.
     So gamaparibbayattham 9- gahitamasakena pancakatukam gahetva cunnam katva dadhito
kanjikam vahetva 10- tattha madhupatalam piletva pancakatukacunnena yojetva ekasmim
paduminipatte pakkhipitva tam samvidahitva adaya dasabalassa avidure nisidi. Mahajanena
ahariyamanassa sakkarassa antare attano pattavaram olokayamano okasam natva
satthu santikam gantva "bhagava ayam mayham duggatapannakaro, imam me anukampam
paticca ganhatha"ti. Sattha tassa anukampam paticca catummaharajadattiyena selamayena
pattena tam patiggahetva yatha atthasatthibhikkhusahassassa diyamanam na khiyati, evam
adhitthasi. So kulaputto nitthitabhattakiccam bhagavantam abhivadetva ekamantam thito
@Footnote: 1 cha.Ma. vaddhantam vaddhantam  2 cha.Ma. atianchitum  3 cha.Ma. na annesam
@4 cha.Ma. avaritametanti  5 cha.Ma. koci  6 cha.Ma. datati  7 Si. nibbitakka,
@cha.Ma. nirussukka 8 Ma. jetthakabhave  9 cha.Ma. gamavasi paribbayattham  10 Ma. kanjiyam
@gahetva
Aha "dittho me bhagava ajja bandhumatinagaravasikehi tumhakam sakkaro ahariyamano,
ahampi imassa kammassa nissandena nibbattabhave labhaggayasaggappatto bhaveyyan"ti.
Sattha "evam hotu kulaputta"ti vatva tassa ca nagaravasinanca bhattanumodanam
katvava pakkami.
     Sopi kulaputto yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto imasmim
buddhuppade suppavasaya rajadhitaya kucchismim patisandhim ganhi. Patisandhigahanakalato
patthaya sayam patam pancapannakarasatani 1- papunanti, suppavasa sampaticchati. 2-
Atha nam punnavimamsanattham hatthena bijapacchim phusapenti, ekekabijato salakasatampi
salakasahassampi nigacchati. Ekakarisakhettato pannasampi satthipi sakatani uppajjanti.
Kotthapuranakalepi kotthadvaram hatthena phusapenti, rajadhitaya punnena ganhantanam
gahitagahitatthanam puna purati. Paripunnabhattakumbhitopi "rajadhitaya punnan"ti vatva
yassa kassaci dentanam yava na ukkaddhanti, na tava bhattam khiyati. Darake
kucchigateyeva satta vassani atikkamimsu.
     Gabbhe pana paripakke sattaham mahadukkham anubhosi. Sa samikam amantetva
"parammarana 3- jivamanava danam dassami"ti satthu santikam pesesi "gaccha imam
pavuttim satthu arocetva sattharam nimantetva 4- yanca sattha vadati, tam sadhukam
upalakkhetva agantva mayham kathehi"ti. So gantva tassa sasanam bhagavato
arocesi. Sattha "sukhini hotu suppavasa koliyadhita, sukhini aroga arogaputtam
vijayatu"ti aha. Raja tam sutva bhagavantam abhivadetva antogamabhimukho 5- payasi.
Tassa pure agamanayeva suppavasaya kucchito dhammakarana 6- udakam viya gabbho
nikkhami, parivaretva nisinnajano assumukhova hasitum araddho. Tutthahattho mahajano
ranno tutthisasanam 7- arocetum agamasi.
@Footnote: 1 cha.Ma. patanca pannakarasatani   2 cha.Ma. sampattim gacchati  3 cha.Ma. pure marana
@4 cha.Ma. nimantehi   5 Ma. attano gamabhimukho   6 cha.Ma. dhamakarana
@7 Si. vaddhisasanam, cha.Ma. puttasasanam
     Raja tesam ingitam disvava "dasabalena kathitakatha nipphanna manne"ti
cintesi. So agantva satthu sasanam rajadhitaya arocesi. Rajadhita "taya
nimantitam jivitabhattameva mangalabhattam bhavissati, gaccha sattaham dasabalam nimantehi"ti.
Raja tatha akasi. Sattaham buddhappamukhassa bhikkhusamghassa mahadanam pavattayimsu.
Darako sabbesam natinam santattam cittam nibbapento jatoti sivalidarakotvevassa
namam akamsu. So satta vassani gabbhe vasitatta jatakalato patthaya sabbakammakkhamo
ahosi. Dhammasenapati sariputto sattame divase tena saddhim kathasallapam akasi.
Satthapi dhammapade gatham abhasi:-
      "yomam palipatham duggam         samsaram mohamaccaga
       tinno paragato 1- jhayi   anejo akathankathi
       anupadaya nibbuto        tamaham brumi brahmanan"ti. 2-
     Atha nam thero evamaha "kim pana taya evarupam dukkharasim anubhavitva
pabbajitum na vattati"ti. Labhamano pabbajeyyam bhanteti. Suppavasa tam darakam
therena saddhim kathentam disva "kim nu kho me putto dhammasenapatina saddhim katheti"ti
theram upasankamitva pucchi "mayham putto tumhehi saddhim kim kathesi 3- bhante"ti.
Attana anubhutam gabbhavasadukkham kathetva tumhehi anunnato pabbajissamiti vadatiti.
Sadhu bhante pabbajetha nanti. Thero tam viharam netva tacapancakakammatthanam
datva pabbajento "sivali nama tuyham annena ovadena kammam atthi, taya
satta vassani anubhutadukkhameva paccavekkhahi"ti. Bhante pabbajanameva tumhakam
bharo, yam pana maya katum sakka, tamaham janissamiti. So pathamakesavattiya
oharitakkhaneyeva sotapattiphale patitthasi, dutiyaya oharitakkhane sakadagamiphale,
tatiyaya anagamiphale. Sabbesamyeva pana kesanam voropananca 4- arahattasacchikiriya
@Footnote: 1 cha.Ma. parangato  2 khu.dha. 25/414/89 sivalittheravatthu
@3 cha.Ma. katheti  4 cha.Ma. oropananca
Ca appaccha apura 1- ahosi. Tassa pabbajitadivasato patthaya bhikkhusamghassa cattaro
paccaya yavadicchakam 2- uppajjanti. Evam ettha vatthum 3- samutthitam.
     Aparabhage sattha savatthim agamasi. Thero sattharam abhivadetva "bhante
mayham punnam vimamsissami, panca me bhikkhusatani detha"ti aha. Ganha sivaliti.
So pancasate bhikkhu gahetva himavantabhimukham gacchanto atavimaggam gacchati. Tassa
pathamaditthanigrodhe adhivattha devata satta divasani danam adasi. Iti so:-
     nigrodham pathamam passi          dutiyam pandavapabbatam
     tatiyam aciravatiyam             catuttham varasagaram.
     Pancamam himavantam so          chattham chaddantupagami 4-
     sattamam gandhamadanam           atthamam atha revatanti.
     Sabbatthanesu satta satta divasaneva danam adamsu. Gandhamadanapabbate pana
nagadattadevaraja nama sattadivasesu ekadivasam khirapindapatam adasi, ekadivasam
sappipindapatam adasi. Bhikkhusamgho aha "avuso imassa devaranno neva dhenuyo
duhamana 5- pannayanti, na dadhinimmathanam, kuto te devaraja idam uppajjati"ti.
"bhante kassapadasabalassa kale khirasalakabhattadanassetam phalan"ti devaraja aha.
Aparabhage sattha khadiravaniyadevatayassa 6- paccuggamanam atthuppattim katva theram attano
sasane labhaggappattanam aggatthane thapesiti.
                           Vakkalittheravatthu
     [208] Dasame saddhadhimuttanan tisaddhaya adhimuttanam, balavasaddhanam bhikkhunam
vakkalitthero aggoti dasseti. Annesam hi saddha vaddhetabba hoti, therassa
@Footnote: 1 cha.Ma. apurima  2 cha.Ma. yadicchakam  3 cha.Ma. vatthu. evamuparipi  4 Si. chaddantamagami
@5 cha.Ma. duyhamana  6 Si.,cha.Ma. khadiravaniyarevatassa
Pana hapetabba jata. Tasma so saddhadhimuttanam aggoti vutto. Vakkaliti
tassa 1- namam.
     Tassa panhakamme ayamanupubbikatha:- ayampi hi atite padumuttarabuddhakale
vuttanayeneva viharam gantva parisapariyante thito dhammam sunanto sattharam ekam
bhikkhum saddhadhimuttanam aggatthane thapentam disva "mayapi anagate evarupena
bhavitum vattati"ti vuttanayeneva sattharam nimantetva sattaham mahadanam datva
dasabalam vanditva "bhante ahampi imina adhikarakammena tumhehi saddhadhimuttanam
etadagge thapito bhikkhu viya anagate ekassa buddhassa sasane saddhadhimuttanam
aggo bhaveyyan"ti patthanam akasi. Sattha tassa anantarayam disva byakaritva
pakkami.
     Sopi yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto amhakam satthu kale
savatthiyam brahmanakule patisandhim ganhi, vakkalitissa namam akamsu. So
vuddhippatto tayo vede ugganhitva dasabalam bhikkhusamghaparivutam savatthiyam carantam
disva satthu sarirasampattim olokento 2- sarirasampattidassanena atitto dasabalena
saddhimyeva carati. 3- Viharam gacchantena saddhim viharam gantva sariranipphattim
olokentova titthati. Dhammasabhayam nisiditva dhammam kathentassa sammukhatthane thito
dhammam sunati. So saddham patilabhitva "agaramajjhe pativasanto 4- nibaddham dasabalassa
dassanam 5- na labhissami"ti pabbajjam yacitva satthu santike pabbaji.
     Tato patthaya thapetva aharakaranavelam avasesakale yattha thitena 6- sakka
dasabalam passitum, tattha thito yoniso manasikaram pahaya dasabalam olokentova vihasi. 7-
Sattha tassa nanaparipakam agamento dighampi addhanam tasmim rupadassanavasena
vicarante kinci avatva "idanissa nanam paripakagatam, sakka etam bodhetun"ti
natva evamaha "kinte vakkali imina putikayena ditthena, yo kho vakkali
@Footnote: 1 cha.Ma. panassa  2 Si. oloketva  3 cha.Ma. vicarati  4 cha.Ma. vasanto  5 Ma. datthum
@6 Ma. thito  7 cha.Ma.,i. viharati
Dhammam passati, so mam passati. Yo mam passati, so dhammam passati. Dhammam hi
vakkali passanto mam passati, mam passanto dhammam passati"ti.
     Satthari evam  ovadantepi thero dasabalassa dassanam pahaya neva annattha gantum
sakkoti. Tato sattha "ayam bhikkhu na samvegam alabhitva bujjhissati"ti upakatthaya
vassupanayikaya rajagaham gantva vassupanayikadivase "apehi vakkali"ti tam theram
panamesi. 1- Buddha ca nama adeyyavacana 2- honti, tasma thero sattharam
patippharitva thatum asakkonto temasam dasabalassa sammukhe agantum avisahanto
"kindani sakka katum, tathagatenamhi panamito, sammukhibhavam na labhami, kim mayham
jivitena"ti gijjhakutapabbate papatatthanam abhiruhi. Sattha tassa kilamanabhavam natva
"ayam bhikkhu mama santika assasam alabhanto maggaphalanam upanissayam naseyya"ti
attanam dassetum obhasam vissajjesi. Athassa satthu ditthakalato patthaya evam
mahantam sokasallam pahinam. Sattha sukhatalake ogham aharanto viya vakkalittherassa
balavapitisomanassam uppadetum dhammapade gathamaha:-
      "pamojjabahulo bhikkhu     pasanno buddhasasane
       adhigacche padam santam      sankharupasamam sukhan"ti. 3-
       Vakkalittherassa ca "ehi vakkali"ti hattham pasaresi. Thero "dasabalo me
dittho, ehiti avhanampi 4- laddhan"ti balavapitim uppadetva "kuto gacchami"ti
attano gamanabhavam 5- ajanitvava dasabalassa sammukhe akase pakkhanditva pathamapadena
pabbate thitoyeva satthara vuttakatham avajjento akaseyeva pitim vikkhambhitva
saha patisambhidahi arahattam patva tathagatam vandamanova otari. Aparabhage sattha
ariyaganamajjhe nisinno theram saddhadhimuttanam aggatthane thapesiti.
                          Dutiyavaggavannana.
@Footnote: 1 cha.Ma. panameti  2 Ma. advejjhavacana  3 khu.dha. 25/381/83 vakkalittheravatthu
@4 cha.Ma. avhayanampi  5 Si.,i. patanabhavam



             The Pali Atthakatha in Roman Book 14 page 212-224. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=14&A=5035&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=14&A=5035&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=147              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=644              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=628              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=628              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]