ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 10 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.4)

                       3. Punnovadasuttavannana
     [395] Evamme sutanti punnovadasuttam. Tattha patisallanati ekibhava.
Tanceti tam cakkhunceva rupanca. Nandisamudaya dukkhasamudayoti nandiya tanhaya
samodhanena pancakkhandhadukkhassa samodhanam hoti. Iti chasu dvaresu dukkham samudayoti
dvinnam saccanam vasena vattam matthakam papetva dassesi. Dutiyanaye nirodho
maggoti dvinnam saccanam vasena vivattam matthakam papetva dassesi. Imina
ca tvam punnati patiyekko anusandhi. Evam tava vattavivattavasena desanam
@Footnote: 1 ka. parimavatumabhavo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page239.

Arahatte pakkhipitva idani punnattheram sattasu thanesu sihanadam nadapetum imina ca tvantiadimaha. [396] Candati duttha kibbisa. Pharusati kakkhala. Akkosissantiti dasahi akkosavatthuhi akkosissanti. Paribhasissantiti kim samano nama tvam, idanca idanca te karissamati tajjessanti. Evametthati evam mayham ettha bhavissati. Dandenati catuhatthena dandena va ghatikamuggarena va. Satthenati ekatodharadina. Satthaharakam pariyesantiti jivitaharakam sattham pariyesanti. Idam thero tatiyaparajikavatthusmim asubhakatham sutva attabhavena jigucchantanam bhikkhunam satthaharakapariyesanam sandhayaha. Damupasamenati ettha damoti indriyasamvaradinam etam namam. "saccena danto damasa upeto, vedantagu vusitabrahmacariyo"ti 1- ettha hi indriyasamvaro damoti vutto. "yadi sacca dama caga, khantya bhiyyodha vijjati"ti 2- ettha panna damoti vutta. "danena damena samyamena saccavajjena"ti 3- ettha uposathakammam damoti vuttam. Imasmim pana sutte khanti damoti veditabba. Upasamoti tasseva vevacanam. [397] Atha kho ayasma punnoti ko panesa punno, kasma panettha gantukamo ahositi. Sunaparantavasiko eva eso, savatthiyam pana asappayaviharam sallakkhetva tattha gantukamo ahosi. Tatrayam anupubbikatha:- sunaparantaratthe kira ekasmim vanijakagame ete dve bhataro. Tesu kadaci jettho panca sakatasatani gahetva janapadam gantva bhandam aharati, kadaci kanittho. Imasmim pana samaye kanittham ghare thapetva jetthabhatiko panca sakatasatani gahetva janapadacarikam caranto anupubbena savatthim patva jetavanassa natidure sakatasattham nivasetva bhuttapataraso parijanaparivuto phasukatthane nisidi. @Footnote: 1 sam.sa. 15/195/201, khu.su. 25/468/422 2 sam.sa. 15/246/259, khu.su. 25/191/370 @3 di.Si. 9/065/53, Ma.Ma. 13/226/200

--------------------------------------------------------------------------------------------- page240.

Tena ca samayena savatthivasino bhuttapatarasa uposathangani adhitthaya suddhuttarasanga gandhapupphadihattha yena buddho yena dhammo yena samgho, tanninna tappona tappabbhara hutva dakkhinadvarena nikkhamitva jetavanam gacchanti. So te disva "kaham ime gacchanti"ti ekam manussam pucchi. Kim tvam ayya na janasi, loke buddhadhammasamgharatanani nama uppannani, iccesa mahajano satthu santike dhammakatham sotum gacchatiti. Tassa buddhoti vacanam chavicammadini chinditva atthiminjam ahacca atthasi. Atha attano parijanaparivuto taya parisaya saddhim viharam gantva satthu madhurassarena dhammam desentassa parisapariyante thito dhammam sutva pabbajjaya cittam uppadesi. Atha tathagatena kalam viditva parisaya uyyojitaya sattharam upasankamitva vanditva svatanaya nimantetva dutiyadivase mandapam karetva asanani pannapetva buddhappamukhassa samghassa mahadanam datva bhuttapataraso uposathangani adhitthaya bhandagarikam pakkosapetva ettakam bhandam vissajjitam, ettakam na vissajjitam sabbam acikkhitva "imam sapateyyam mayham kanitthassa dehi"ti sabbam niyyatetva satthu santike pabbajitva kammatthanaparayano ahosi. Athassa kammatthanam manasikarontassa kammatthanam na upatthati. Tato cintesi "ayam janapado mayham asappayo, yannunaham satthu santike kammatthanam gahetva sakatthanameva gaccheyyan"ti. Atha pubbanhasamaye pindaya caritva sayanhasamaye patisallana vutthahitva bhagavantam upasankamitva kammatthanam kathapetva satta sihanade naditva pakkami. Tena vuttam "atha kho ayasma punno .pe. Viharati"ti. Kattha panayam vihasiti. Catusu thanesu vihasi, sunaparantarattham tava pavisitva ambahatthapabbate 1- nama pavisitva vanijagamam pindaya pavisi. @Footnote: 1 cha.Ma. ajjuhatthapabbate

--------------------------------------------------------------------------------------------- page241.

Atha nam kanitthabhata sanjanitva bhikkham datva "bhante annattha agantva idheva vasatha"ti patinnam karetva tattheva vasapesi. Tato samuddagiriviharam nama agamasi. Tattha ayakantapasanehi paricchinditva katacankamo atthi, tam koci cankamitum samattho nama natthi. Tattha samuddaviciyo agantva ayakantapasanesu paharitva mahasaddam karonti. Thero "kammatthanam manasikarontanam phasuviharo hotu"ti samuddam nissaddam katva adhitthasi. Tato matulagirim nama agamasi. Tattha sakunasangho ussanno, rattinca diva ca saddo ekabaddhova ahosi. Thero idam thanam aphasukanti tato makulakaramaviharam nama gato. So vanijagamassa natiduro naccasanno gamanagamanasampanno vivitto appasaddo, thero idam thanam phasukanti tattha rattitthanadivatthanacankamanadini karetva vassam upagacchi. Evam catusu thanesu vihasi. Athekadivasam tasmimyeva antovasse panca vanijakasatani parasamuddam gacchamati navaya bhandam pakkhipimsu. Navarohanadivase therassa kanitthabhata theram bhojetva therassa santike sikkhapadani gahetva vanditva gacchanto "bhante mahasamuddo nama appameyyo anekantarayo amhe avajjeyyatha"ti vatva navam aruhi. Nava uttamajavena gacchamana annataram dipakam papuni. Manussa patarasam karissamati dipake otinna. Tasmim dipake 1- annam kinci natthi, candanavanameva ahosi. Atheko vasiya rukkham akotetva lohitacandanabhavam natva aha "bho mayam labhatthaya parasamuddam gacchama, ito ca uttari labho nama natthi, caturangulamatta ghatika satasahassam agghati, haretabbakayuttam bhandam haretva candanassa purema"ti. Te tatha karimsu. Candanavane adhivattha amanussa kujjhitva "imehi amhakam candanavanam nasitam, ghatessama ne"ti cintetva "idheva @Footnote: 1 cha.Ma. dipe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page242.

Ghatitesu sabbam vanam ekam kunapam bhavissati, samuddamajjhe nesam navam osidapessama"ti ahamsu. Atha tesam navam aruyha muhuttam gatakaleyeva uppadikam utthapetva sayampi te amanussa bhayanakani rupani dassayimsu. Bhita manussa attano attano devata namassanti. Therassa kanittho culapunnakutumbiko "mayham bhata avassayo hotu"ti therassa namassamano atthasi. Theropi kira tasmimyeva khane avajjitva tasam byasanuppattim natva vehasam uppatitva abhimukhe atthasi. Amanussa theram disva "ayyo punnatthero eti"ti pakkamimsu, uppadikam sannisidi. Thero ma bhayathati te assasetva "kaham gantukamattha"ti pucchi. Bhante amhakam sakatthanameva gacchamati ahamsu. Thero navam phale akkamitva "etesam icchitatthanam gacchatu"ti adhitthasi, vanija sakatthanam gantva tam pavuttim puttadarassa arocetva "etha theram saranam gacchama"ti pancasata attano pancamatugamasatehi saddhim tisu saranesu patitthaya upasakattam pativedesum. Tato navaya bhandam otaretva therassekam kotthasam katva "ayam bhante tumhakam kotthaso"ti ahamsu. Thero "mayham visum kotthasakiccam natthi, sattha pana tumhehi ditthapubbo"ti. Na ditthapubbo bhanteti. Tena hi imina satthu mandalamalam karotha, evam sattharam passissathati. Te sadhu bhanteti tena ca kotthasena attano ca kotthasehi mandalamalam katum arabhimsu. Satthapi kira araddhakalato patthaya paribhogam akasi. Arakkhamanussa rattim obhasam disva "mahesakkha devata atthi"ti sannam karimsu. Upasaka mandalamalanca bhikkhusamghassa ca senasanani nitthapetva danasambharam sajjetva "katam bhante amhehi attano kiccam, sattharam pakkosathati therassa arocesum. Thero sayanhasamaye iddhiya savatthim patva "bhante banijagamavasino tumhe datthukama, tesam anukampam karotha"ti bhagavantam yaci. Bhagava adhivasesi. Thero bhagavato adhivasanam viditva sakatthanameva paccagato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page243.

Bhagavapi anandattheram amantesi "ananda sveva sunaparante vanijagame pindaya carissama, tvam ekunapancasatanam bhikkhunam salakam dehi"ti. Thero sadhu bhanteti bhikkhusamghassa arocetva na pindaya nabhacarika 1- bhikkhu salakam ganhantuti aha. Tam divasam kundadhanatthero pathamam salakam aggahesi. Vanijagamavasinopi "sveva kira sattha agamissati"ti gamamajjhe mandapam katva danaggam sajjayimsu. Bhagava patova sarirapatijagganam katva gandhakutim pavisitva phalasamapattim appetva nisidi. Sakkassa pandukambalasilasanam unhamahosi. So kim idanti avajjetva satthu sunaparantagamanam disva vissukammam 2- amantesi "tata ajja bhagava timattani 3- yojanasatani pindacaram karissati, panca kutagarasatani mapetva jetavanadvarakotthakamatthake gamanasajjani katva thapehi"ti. So tatha akasi. Bhagavato kutagaram catumukham ahosi, dvinnam aggasavakanam dvimukhani, sesani ekamukhani. Sattha gandhakutito nikkhamma patipatiya thapitakutagaresu varakutagaram pavisi. Dve aggasavake adim katva ekunapancabhikkhusatanipi kutagaram gantva nisinna ahesum. Ekam tucchakutagaram ahosi, pancapi kutagarasatani akase uppatimsu. Sattha saccabandhapabbatam nama patva kutagaram akase thapesi. 4- Tasmim pabbate saccabandho nama micchaditthikatapaso mahajanam micchaditthim ugganhapento labhaggayasaggappatto hutvava vasati, abbhantare cassa antocatiyam padipo viya arahattassa upanissayo jalati. Tam disva dhammassa kathessamiti gantva dhammam desesi. Tapaso desanapariyosane arahattam papuni, maggenevassa abhinna agata, ehibhikkhu hutva iddhimayapattacivaradharo kutagaram pavisi. Bhagava kutagaragatehi pancabhikkhusatehi saddhim vanijagamam gantva kutagarani adissamanakani katva vanijagamam pavisi. Vanija buddhappamukhassa bhikkhusamghassa mahadanam datva sattharam makulakaramam nayimsu. Sattha mandalamalam @Footnote: 1 Ma. na pindacarika 2 Ma. visukammam, cha. vissakammam 3 Ma. timsamattani @4 Si.,Ma. thapetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page244.

Pavisi. Mahajano yava sattha bhattadaratham patipassambheti, tava patarasam katva uposathangani samadaya bahum gandhanca pupphanca adaya dhammassavanatthaya aramam paccagamasi. Sattha dhammam desesi, mahajanassa bandhanamokkho jato, mahantam buddhakolahalam ahosi. Sattha mahajanassa sangahattham katipaham tattheva vasi, arunam pana mahagandhakutiyamyeva utthapesi. Tattha katipaham vasitva vanijagame pindaya caritva "tvam idheva vasahi"ti punnattheram nivattetva antarena nimmadanadi 1- nama atthi, tassa tiram agamasi. Nimmadanagaraja 2- satthu paccuggamanam katva nagabhavanam pavesetva tinnam ratananam sakkaram akasi. Sattha tassa dhammam kathetva nagabhavana nikkhami, so "mayham bhante paricaritabbam detha"ti yaci, bhagava nimmadanaditire padacetiyam dassesi. Tam vicisu agatasu pithiyati, 3- gatasu vivariyati, 4- mahasakkarappattam ahosi. Sattha tato nikkhamma saccabandhapabbatam gantva saccabandham aha "taya mahajano apayamagge otarito, tvam idheva visatva etesam laddhim vissajjapetva nibbanamagge patitthapehi"ti. Sopi paricaritabbam yaci. Sattha ghanapitthipasane allamattikapindamhi lanchanam viya padacetiyam dassesi, tato jetavanameva gato. Etamattham sandhaya tenevantaravassenatiadi vuttam. Parinibbayiti anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayi. Mahajano therassa satta divasani sarirapujam katva bahuni gandhakatthani samodhanetva sariram jhapetva dhatuyo adaya cetiyam akasi. Sambahula bhikkhuti therassa alahane thitabhikkhu. Sesam sabbattha uttanamevati. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya punnovadasuttavannana nitthita. ---------------- @Footnote: 1 cha.Ma. antare nammadanadi 2 cha.Ma. nammada....evamuparipi 3 cha.Ma. pidhiyati @4 Ma. dissata


             The Pali Atthakatha in Roman Book 10 page 238-244. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=6071&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=6071&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=754              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=9641              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=9609              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=9609              Contents of The Tipitaka Volume 14 http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]