| |
    
อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๕. ฉัตตวรรค๖. อนุโลมทายกเถราปทาน (๑๔๖) ๑๔๖. อรรถกถาอนุโลมทายกเถราปทาน
อปทานของท่านพระอนุโลมทายกเถระมีคำเริ่มต้นว่า อโนมทสฺสีมุนิโน๑- ดังนี้.
____________________________
๑- บาลีว่า อโนมทสฺสิสฺส มุนิโน.
พระเถระแม้นี้ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้วในพระพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ ทุกๆ ภพนั้นจะสั่งสมแต่บุญอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานเป็นประจำเสมอ.
ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่าอโนมทัสสี ท่านได้เกิดในเรือนอันมีสกุล เป็นผู้มีทรัพย์มาก มีโภคสมบัติมาก ได้ให้ช่างทำวงกลมแท่นบูชาที่ต้นโพธิ์ของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นและให้ทำการโบกฉาบด้วยปูนขาว ให้ทำการเกลี่ยทรายจนเสมอแน่นคล้ายกับวิมานเงินฉะนั้น.
ด้วยบุญกรรมนั้น เขาจึงได้ประสบแต่ความสุขในทุกภพที่เกิดแล้ว ได้เสวยความสุขในวิมานเงิน เรือนเงินและปราสาทเงินจำนวนมาก. ในพุทธุปบาทกาลนี้ เขาได้เกิดในเรือนอันมีสกุล บรรลุนิติภาวะแล้วเลื่อมใสในพระศาสดา บวชแล้วเจริญวิปัสสนา ไม่นานนักก็ได้เป็นพระอรหันต์.
ในกาลต่อมา ท่านระลึกได้ด้วยปุพเพนิวาสนานุสสติญาณตามลำดับว่า เราได้ถึงคุณวิเศษนี้ได้เพราะทำกุศลอะไรไว้หนอ ดังนี้ แล้วรู้ถึงกุศลที่ตนกระทำไว้ในกาลก่อน เกิดความโสมนัสใจ เมื่อจะประกาศถึงเรื่องราวที่ตนเคยได้ประพฤติมาแล้วในกาลก่อน จึงกล่าวคำเริ่มต้นว่า อโนมทสฺสีมุนิโน ดังนี้.
ในบทนั้นมีอรรถวิเคราะห์ว่า
การเห็นที่ไม่ต่ำทรามไม่ลามก คือเป็นสรีระที่น่าดูน่าชม มีแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์ใด พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นทรงพระนามว่าอโนมทสฺสี.
อธิบายว่า พระองค์เป็นผู้น่าดูงดงาม เพราะมีพระสรีระประกอบด้วยพระมหาปุริสลักษณะ ๓๒ ประการ พระอนุพยัญชนะ ๘๐ ประการและมีพระรัศมีแผ่ออกข้างละวารุ่งเรืองส่องสว่างไสวแล้ว.
บทว่า สุธาย ปิณฺฑํ ทตฺวาน ความว่า ให้ช่างทำแท่นบูชาเป็นวงกลมที่เรือนต้นโพธิ์แล้ว ทำการฉาบทาปูนขาวที่เรือนต้นโพธิ์ทั้งสิ้น.
บทว่า ปาณิกมฺมํ อกาสหํ ความว่า เราได้กระทำแผ่นกระดานอย่างมั่งคงด้วยมือของตน แล้วได้ใช้มือของตนเองทำจนเกลี้ยงเกลา.
คำที่เหลือมีเนื้อความพอจะรู้ได้ง่ายเองทีเดียว.
จบอรรถกถาอนุโลมทายกเถราปทาน
----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๕. ฉัตตวรรค ๖. อนุโลมทายกเถราปทาน (๑๔๖) จบ.
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=32&A=4163&Z=4177
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=4114
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=4114
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก ๑๓ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๐
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
|
