ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 32 / 1อ่านอรรถกถา 32 / 146อรรถกถา เล่มที่ 32 ข้อ 147อ่านอรรถกถา 32 / 148อ่านอรรถกถา 32 / 412
อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๕. ฉัตตวรรค
๕. อุมมาปุปผิยเถราปทาน (๑๔๕)

               ๑๔๕. อรรถกถาอุมาปุปผิยเถราปทาน๑-               
____________________________
๑- บาลีว่า อุมมาปุปผิยเถราปทาน.

               อปทานของท่านพระอุมาปุปผิยเถระ มีคำเริ่มต้นว่า นิพฺพุเต โลกมหิเต ดังนี้.
               พระเถระแม้นี้ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้วในพระพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ ทุกๆ ภพนั้นจะสั่งสมแต่บุญอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานเป็นประจำเสมอ.
               ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงนามว่าสิทธัตถะ ท่านได้เกิดในเรือนอันมีสกุล เจริญวัยแล้วดำรงอยู่ในเพศฆราวาส. เมื่อเขากำลังทำการฉลองเจดีย์ของพระผู้มีพระภาคเจ้าผู้นิพพานแล้วอยู่ ตนเก็บเอาดอกผักตบสีแก้วมรกตมาบูชาแล้ว.
               ด้วยบุญอันนั้น เขาจึงได้ท่องเที่ยวไปในเฉพาะสุคติทั้งหลายเท่านั้น ได้เสวยทิพยสมบัติและมนุษยสมบัติแล้ว ในทุกภพที่เกิดแล้วได้มีผิวพรรณสีเขียว สมบูรณ์ด้วยชาติ เพียบพร้อมด้วยสมบัติ.
               ในพุทธุปบาทกาลนี้ ท่านได้เกิดในเรือนอันมีสกุลแห่งหนึ่งซึ่งสมบูรณ์ด้วยสมบัติ บรรลุนิติภาวะแล้ว ได้มีศรัทธาบวชแล้ว ไม่นานนักก็ได้บรรลุพระอรหัต.
               ท่านระลึกถึงบุพกรรมของตนได้เกิดความโสมนัสใจ เมื่อจะประกาศถึงเรื่องราวที่ตนเคยได้ประพฤติมาแล้วในกาลก่อน จึงกล่าวคำเริ่มต้นว่า นิพฺพุเต โลกมหิเต ดังนี้.
               บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า โลกมหิเต มีวิเคราะห์ว่า
               ชื่อว่าโลกมหิตะ เพราะอันชาวโลกทั้งหลายยกย่องบูชาแล้ว.
               เชื่อมความว่า เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าสิทธัตถะ ผู้อันชาวโลกบูชาแล้วพระองค์นั้น ปรินิพพานแล้ว.
               บทว่า อาหุตีนํ ปฏิคฺคเห มีวิเคราะห์ว่า เครื่องบูชาและสักการะ ท่านเรียกว่าอาหุติโน,
               ชื่อว่า อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห เพราะสมควรเพื่อจะรับเครื่องบูชาและสักการะทั้งหลายเหล่านั้น.
               ศัพท์นี้ เป็นอลุตตสมาส
               ความว่า เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าผู้ควรเพื่อจะรับเครื่องบูชาและสักการะ พระองค์นั้นปรินิพพานแล้ว.
               บทว่า อุมาปุปฺผํ มีวิเคราะห์ว่า
               ชื่อว่าอุมาปุบผะ เพราะเบ่งบานเปล่งปลั่งด้วยสีเขียวข้างบน.
               ความว่า เราได้เก็บเอาดอกผักตบนั้นมากระทำการบูชาที่พระเจดีย์.
               คำที่เหลือมีเนื้อความง่ายทั้งนั้นแล.
               จบอรรถกถาอุมาปุปผิยเถราปทาน               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๕. ฉัตตวรรค ๕. อุมมาปุปผิยเถราปทาน (๑๔๕) จบ.
อ่านอรรถกถา 32 / 1อ่านอรรถกถา 32 / 146อรรถกถา เล่มที่ 32 ข้อ 147อ่านอรรถกถา 32 / 148อ่านอรรถกถา 32 / 412
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=32&A=4149&Z=4162
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=4092
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=4092
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๑๓  มิถุนายน  พ.ศ.  ๒๕๕๐
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :