464 อารมณ์อันเป็นอโคจรของภิกษุ

ปัญหา อะไรคืออารมณ์ อันเป็นอโคจรที่ภิกษุไม่ควรเที่ยวไปและอะไรคือ อารมณ์ที่ภิกษุควรเที่ยวไป?

พุทธดำรัสตอบ “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เรื่องเคยมีมาแล้ว เหยี่ยวตัวหนึ่งโฉบลงจับนกมูลไถอย่างรวดเร็ว ครั้งนั้นนกมูลไถกำลังถูกเหยี่ยวจับไป ได้รำพันอย่างนี้ว่า “เราอับโชคมีบุญน้อยที่ได้เที่ยวไปในถิ่นของผู้อื่น อันมิใช่ถิ่นของตน ถ้าวันนี้เราเที่ยวไปในถิ่นอันเป็นปิตุภูมิซึ่งควรเที่ยวไปไซร้ เหยี่ยวตัวนี้เราอาจต่อสู้ได้”
“เหยี่ยวจึงถามว่า นี่แน่ะนกมูลไถ ก็ถิ่นปิตุภูมิอันเป็นที่หากิจของเจ้าเป็นเช่นไร ?
“นกมูลไถตอบว่า คือที่ที่มีก้อนดิน ซึ่งเขาทำการไถไว้
“ครั้นแล้ว เหยี่ยวหยิ่งในกำลังของตน จึงปล่อยนกมูลไถไป บอกว่าแล้วจงไปเถิด เจ้าจะไปในถิ่นของเจ้านั้น ก็ไม่พ้นเราไปได้ นกมูลไถจึงไปยังที่ที่มีก้อนดินซึ่งเขาได้ไถไว้แล้ว ขึ้นสู่ก้อนดินก้อนใหญ่ ยืนท้าเหยี่ยวว่า นี่แนะเหยี่ยว บัดนี้ท่านจงมาจับเราเถิด ครั้งนั้น เหยี่ยวหยิ่งในกำลังของตน... จึงห่อปีกทั้งสอง ลงโฉบนกมูลไถโดยเร็ว นกมูลไถก็หลบเข้าซอกดินนั้นเอง เหยี่ยวต้องอกกระแทกดินตายในที่นั้นนั่นเอง
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะเหตุนั้นแล เธอทั้งหลายอย่าเที่ยวไปในอารมณ์อื่น อันมิใช่โคจร เมื่อเธอทั้งหลายเที่ยวไปในอารมณ์อื่น มารจักได้ช่อง มารจักได้อารมณ์ ก็อารมณ์อื่น... คืออะไร? คือกามคุณ ๕ ได้แก่ รูป อันพึงรู้ด้วยจักษุ... เสียง อันพึงรู้ด้วยหู... กลิ่น ดันพึงรู้ด้วยจมูก... รสอันพึงรู้ด้วยลิ้น... โผฏฐัพพะ อันพึงรู้ด้วยกาย ที่น่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ...
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายอย่าเที่ยวไปในอารมณ์ ซึ่งเป็นแดนปิตุภูมิ อันเป็นโคจร เมื่อเธอทั้งหลายเที่ยวไปในอารมณ์อันเป็นปิตุภูมิ.... มารจักไม่ได้ช่อง มารจักไม่ได้อารมณ์... ก็อารมณ์อันเป็นปิตุภูมิ... คืออะไร? คือ สติปัฏฐาน ๔....”

สกุณัคฆีสูตร มหา. สํ. (๖๙๘-๗๐๐)
ตบ. ๑๙ : ๑๙๖-๑๙๘ ตท. ๑๙ : ๑๘๘-๑๙๐
ตอ. K.S. ๕ : ๑๒๕-๑๒๖

<หน้าก่อน<<< สารบัญ >>>หน้าถัดไป>

:: อธิบายอักษรย่อแหล่งอ้างอิง ::
:: ค้นหาความหมายของศัพท์ จากพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ::