ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ThaiVersion   McuVersion   PaliThai   PaliRoman 
First LinkPrevious Linkไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 35 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 27 : Abhi. Vibhaṅgo

     [801]  Pañcaviññāṇaṃ  na  hetumeva  ahetukameva  hetuvippayuttameva
sappaccayameva     saṅkhatameva     arūpameva     lokiyameva    sāsavameva
saññojaniyameva    ganthaniyameva   oghaniyameva   yoganiyameva   nīvaraṇiyameva
parāmaṭṭhameva      upādāniyameva      saṅkilesikameva     abyākatameva
sārammaṇameva     acetasikameva     vipākameva     upādinnupādāniyameva
asaṅkiliṭṭhasaṅkilesikameva    nasavitakkasavicārameva    naavitakkavicāramattameva
avitakkaavicārameva     na     pītisahagatameva     nevadassanenanabhāvanāya-
pahātabbameva nevadassanenanabhāvanāyapahātabbahetukameva
nevaācayagāmiṃnaapacayagāmimeva      nevasekkhaṃnāsekkhameva     parittameva
kāmāvacarameva   na   rūpāvacarameva   na   arūpāvacarameva  pariyāpannameva
no     apariyāpannameva     aniyatameva     aniyyānikameva     uppannaṃ
manoviññāṇaviññeyyameva aniccameva jarābhibhūtameva.
     [802]    Pañca    viññāṇā   uppannavatthukā   uppannārammaṇāti
uppannasmiṃ     vatthusmiṃ     uppanne    ārammaṇe    uppajjanti   .
Purejātavatthukā  purejātārammaṇāti  pure  jātasmiṃ  vatthusmiṃ  pure jāte
ārammaṇe     uppajjanti     .    ajjhattikavatthukā    bāhirārammaṇāti
pañcannaṃ    viññāṇānaṃ    vatthū   ajjhattikā   ārammaṇā   bāhirā  .
Asambhinnavatthukā      asambhinnārammaṇāti      asambhinnasmiṃ      vatthusmiṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page431.

Asambhinne ārammaṇe uppajjanti . nānāvatthukā nānārammaṇāti aññaṃ cakkhuviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca aññaṃ sotaviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca aññaṃ ghānaviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca aññaṃ jivhāviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca aññaṃ kāyaviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañca. {802.1} Na aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhontīti cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃ sotaviññāṇaṃ na paccanubhoti sotaviññāṇassa gocaravisayaṃpi cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃ ghānaviññāṇaṃ na paccanubhoti ghānaviññāṇassa gocaravisayaṃpi cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃ jivhāviññāṇaṃ na paccanubhoti jivhāviññāṇassa gocaravisayaṃpi cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃ kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃpi cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti sotaviññāṇassa .pe. ghānaviññāṇassa .pe. jivhāviññāṇassa .pe. kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃ cakkhuviññāṇaṃ na paccanubhoti cakkhuviññāṇassa gocaravisayaṃpi kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃ sotaviññāṇaṃ na paccanubhoti sotaviññāṇassa gocaravisayaṃpi kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃ ghānaviññāṇaṃ na paccanubhoti ghānaviññāṇassa gocaravisayaṃpi kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti kāyaviññāṇassa gocaravisayaṃ jivhāviññāṇaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page432.

Na paccanubhoti jivhāviññāṇassa gocaravisayaṃpi kāyaviññāṇaṃ na paccanubhoti. {802.2} Na asamannāhārā uppajjantīti samannāharantassa uppajjanti . na amanasikārā uppajjantīti manasikarontassa uppajjanti . na abbokiṇṇā uppajjantīti na paṭipāṭiyā uppajjanti. Na apubbaṃ acarimaṃ uppajjantīti na ekakkhaṇe uppajjanti. {802.3} Na aññamaññassa samanantarā uppajjantīti cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarā sotaviññāṇaṃ na uppajjati sotaviññāṇassa uppannasamanantarāpi cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarā ghānaviññāṇaṃ na uppajjati ghānaviññāṇassa uppannasamanantarāpi cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarā jivhāviññāṇaṃ na uppajjati jivhāviññāṇassa uppannasamanantarāpi cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarā kāyaviññāṇaṃ na uppajjati kāyaviññāṇassa uppannasamanantarāpi cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati sotaviññāṇassa .pe. ghānaviññāṇassa .pe. jivhāviññāṇassa .pe. Kāyaviññāṇassa uppannasamanantarā cakkhuviññāṇaṃ na uppajjati cakkhuviññāṇassa uppannasamanantarāpi kāyaviññāṇaṃ na uppajjati kāyaviññāṇassa uppannasamanantarā sotaviññāṇaṃ na uppajjati sotaviññāṇassa uppannasamanantarāpi kāyaviññāṇaṃ na uppajjati kāyaviññāṇassa uppannasamanantarā ghānaviññāṇaṃ na uppajjati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page433.

Ghānaviññāṇassa uppannasamanantarāpi kāyaviññāṇaṃ na uppajjati kāyaviññāṇassa uppannasamanantarā jivhāviññāṇaṃ na uppajjati jivhāviññāṇassa uppannasamanantarāpi kāyaviññāṇaṃ na uppajjati. {802.4} Pañca viññāṇā anābhogāti pañcannaṃ viññāṇānaṃ natthi āvajjanā vā ābhogo vā samannāhāro vā manasikāro vā. Pañcahi viññāṇehi na kañci dhammaṃ paṭivijānātīti pañcahi viññāṇehi na kañci dhammaṃ paṭivijānāti . aññatra abhinipātamattāti aññatra āpāthamattā . pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kañci dhammaṃ paṭivijānātīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na kañci dhammaṃ paṭivijānāti. {802.5} Pañcahi viññāṇehi na kañci iriyāpathaṃ kappetīti pañcahi viññāṇehi na kañci iriyāpathaṃ kappeti gamanaṃ vā ṭhānaṃ vā nisajjaṃ vā seyyaṃ vā . pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kañci iriyāpathaṃ kappetīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na kañci iriyāpathaṃ kappeti gamanaṃ vā ṭhānaṃ vā nisajjaṃ vā seyyaṃ vā. {802.6} Pañcahi viññāṇehi na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapetīti pañcahi viññāṇehi na kāyakammaṃ vacīkammaṃ paṭṭhapeti . pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapetīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na kāyakammaṃ vacīkammaṃ paṭṭhapeti . pañcahi viññāṇehi na kusalākusalaṃ dhammaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page434.

Samādiyatīti pañcahi viññāṇehi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyati . Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyatīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyati. {802.7} Pañcahi viññāṇehi na samāpajjati na vuṭṭhātīti pañcahi viññāṇehi na samāpajjati na vuṭṭhāti . pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na samāpajjati na vuṭṭhātīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na samāpajjati na vuṭṭhāti. {802.8} Pañcahi viññāṇehi na cavati na upapajjatīti pañcahi viññāṇehi na cavati na upapajjati . pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na cavati na upapajjatīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na cavati na upapajjati. {802.9} Pañcahi viññāṇehi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passatīti pañcahi viññāṇehi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passati. Pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarāpi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passatīti pañcannaṃ viññāṇānaṃ samanantarā manodhātuyāpi na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passati. Evaṃ yāthāvakavatthuvibhāvanā paññā. Evaṃ ekavidhena ñāṇavatthu. [803] Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā lokiyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā lokuttarā paññā . sabbāva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page435.

Paññā kenaci viññeyyā kenaci na viññeyyā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā sāsavā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anāsavā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā āsavavippayuttasāsavā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā āsavavippayuttaanāsavā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā saññojaniyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā asaññojaniyā paññā. {803.1} Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā saññojanavippayutta- saññojaniyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā saññojana- vippayuttaasaññojaniyā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā ganthaniyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā aganthaniyā paññā. {803.2} Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā ganthavippayuttaganthaniyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā ganthavippayuttaaganthaniyā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā oghaniyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anoghaniyā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā oghavippayuttaoghaniyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā oghavippayuttaanoghaniyā paññā . Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā yoganiyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā ayoganiyā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā yogavippayuttayoganiyā paññā catūsu maggesu catūsu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page436.

Phalesu paññā yogavippayuttaayoganiyā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā nīvaraṇiyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anīvaraṇiyā paññā. {803.3} Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā nīvaraṇavippayuttanīvaraṇiyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā nīvaraṇavippayuttaanīvaraṇiyā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā parāmaṭṭhā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā aparāmaṭṭhā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā parāmāsavippayuttaparāmaṭṭhā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā parāmāsavippayuttaaparāmaṭṭhā paññā. {803.4} Tīsu bhūmīsu vipāke paññā upādinnā paññā tīsu bhūmīsu kusale tīsu bhūmīsu kiriyābyākate catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anupādinnā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā upādāniyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anupādāniyā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā upādānavippayutta- upādāniyā paññā catusu maggesu catūsu phalesu paññā upādāna- vippayuttaanupādāniyā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā saṅkilesikā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā asaṅkilesikā paññā. {803.5} Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā kilesavippayuttasaṅkilesikā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā kilesavippayuttaasaṅkilesikā paññā . vitakkasampayuttā paññā savitakkā paññā vitakkavippayuttā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page437.

Paññā avitakkā paññā . vicārasampayuttā paññā savicārā paññā vicāravippayuttā paññā avicārā paññā . Pītisampayuttā paññā sappītikā paññā pītivippayuttā paññā appītikā paññā . pītisampayuttā paññā pītisahagatā paññā pītivippayuttā paññā na pītisahagatā paññā . sukhasampayuttā paññā sukhasahagatā paññā sukhavippayuttā paññā na sukhasahagatā paññā . upekkhāsampayuttā paññā upekkhāsahagatā paññā upekkhāvippayuttā paññā na upekkhāsahagatā paññā. {803.6} Kāmāvacarakusalābyākate paññā kāmāvacarā paññā rūpāvacarā paññā arūpāvacarā paññā apariyāpannā paññā na kāmāvacarā paññā . rūpāvacarakusalābyākate paññā rūpāvacarā paññā kāmāvacarā paññā arūpāvacarā paññā apariyāpannā paññā na rūpāvacarā paññā . arūpāvacarakusalābyākate paññā arūpāvacarā paññā kāmāvacarā paññā rūpāvacarā paññā apariyāpannā paññā na arūpāvacarā paññā. {803.7} Tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā pariyāpannā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā apariyāpannā paññā . catūsu maggesu catūsu phalesu paññā niyyānikā paññā tīsu bhūmīsu kusale catūsu bhūmīsu vipāke tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā aniyyānikā paññā . catūsu maggesu paññā niyatā paññā tīsu bhūmīsu kusale catūsu bhūmīsu vipāke tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page438.

Aniyatā paññā . tīsu bhūmīsu kusalābyākate paññā sauttarā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anuttarā paññā . Tattha katamā atthajāpikā paññā catūsu bhūmīsu kusale arahato abhiññaṃ uppādentassa samāpattiṃ uppādentassa kiriyābyākatā paññā atthajāpikā paññā catūsu bhūmīsu vipāke arahato uppannāya abhiññāya uppannāya samāpattiyā kiriyābyākatā paññā jāpitatthā paññā. Evaṃ duvidhena ñāṇavatthu. [804] Tattha katamā cintāmayā paññā yogavihitesu vā kammāyatanesu yogavihitesu vā sippāyatanesu yogavihitesu vā vijjaṭṭhānesu kammassakataṃ vā saccānulomikaṃ vā rūpaṃ aniccanti vā vedanā aniccāti vā saññā aniccāti vā saṅkhārā aniccāti vā viññāṇaṃ aniccanti vā yaṃ evarūpiṃ anulomikaṃ khantiṃ diṭṭhiṃ ruciṃ mutiṃ pekkhaṃ dhammanijjhānakkhantiṃ parato assutvā paṭilabhati ayaṃ vuccati cintāmayā paññā . tattha katamā sutamayā paññā yogavihitesu vā kammāyatanesu yogavihitesu vā sippāyatanesu yogavihitesu vā vijjaṭṭhānesu kammassakataṃ vā saccānulomikaṃ vā rūpaṃ aniccanti vā vedanā aniccāti vā saññā aniccāti vā saṅkhārā aniccāti vā viññāṇaṃ aniccanti vā yaṃ evarūpiṃ anulomikaṃ khantiṃ diṭṭhiṃ ruciṃ mutiṃ pekkhaṃ dhammanijjhānakkhantiṃ parato sutvā paṭilabhati ayaṃ vuccati sutamayā paññā . sabbāpi samāpannassa paññā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page439.

Bhāvanāmayā paññā. [805] Tattha katamā dānamayā paññā dānaṃ ārabbha dānādhigaccha gaccha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati dānamayā paññā . tattha katamā sīlamayā paññā sīlaṃ ārabbha sīlādhigaccha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati sīlamayā paññā . sabbāpi samāpannassa paññā bhāvanāmayā paññā. [806] Tattha katamā adhisīle paññā pātimokkhasaṃvarasaṃvutassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati adhisīle paññā . tattha katamā adhicitte paññā rūpāvacaraarūpāvacarasamāpattiṃ samāpajjantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati adhicitte paññā . tattha katamā adhipaññāya paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā ayaṃ vuccati adhipaññāya paññā. [807] Tattha katamaṃ āyakosallaṃ ime dhamme manasikaroto anuppannā ceva akusalā dhammā na uppajjanti uppannā ca akusalā dhammā pahīyanti ime vā panime dhamme manasikaroto anuppannā ceva kusalā dhammā uppajjanti uppannā ca kusalā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page440.

Dhammā bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā saṃvattantīti yā tattha paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati āyakosallaṃ . tattha katamaṃ apāyakosallaṃ ime dhamme manasikaroto anuppannā ceva kusalā dhammā na uppajjanti uppannā ca kusalā dhammā nirujjhanti ime vā panime dhamme manasikaroto anuppannā ceva akusalā dhammā uppajjanti uppannā ca akusalā dhammā bhiyyobhāvāya vepullāya saṃvattantīti yā tattha paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati apāyakosallaṃ. Sabbāpi tatrupāyā paññā upāyakosallaṃ. [808] Catūsu bhūmīsu vipāke paññā vipākā paññā catūsu bhūmīsu kusale paññā vipākadhammadhammā paññā tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā neva vipākanavipākadhammadhammā paññā. [809] Tīsu bhūmīsu vipāke paññā upādinnupādāniyā paññā tīsu bhūmīsu kusale tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā anupādinnupādāniyā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā anupādinnaanupādāniyā paññā. [810] Vitakkavicārasampayuttā paññā savitakkasavicārā paññā vitakkavippayuttā vicārasampayuttā paññā avitakkavicāramattā paññā vitakkavicāravippayuttā paññā avitakkaavicārā paññā. [811] Pītisampayuttā paññā pītisahagatā paññā sukhasampayuttā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page441.

Paññā sukhasahagatā paññā upekkhāsampayuttā paññā upekkhāsahagatā paññā. [812] Tīsu bhūmīsu kusale paññā ācayagāminī paññā catūsu maggesu paññā apacayagāminī paññā catūsu bhūmīsu vipāke tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā nevaācayagāminīnaapacayagāminī paññā. [813] Catūsu maggesu tīsu phalesu paññā sekkhā paññā upariṭṭhime arahattaphale paññā asekkhā paññā tīsu bhūmīsu kusale tīsu bhūmīsu vipāke tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā nevasekkhānāsekkhā paññā. [814] Kāmāvacarakusalābyākate paññā parittā paññā rūpāvacarārūpāvacarakusalābyākate paññā mahaggatā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā appamāṇā paññā. [815] Tattha katamā parittārammaṇā paññā paritte dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati parittārammaṇā paññā . tattha katamā mahaggatārammaṇā paññā mahaggate dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati mahaggatārammaṇā paññā . tattha katamā appamāṇārammaṇā paññā appamāṇe dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page442.

Appamāṇārammaṇā paññā. [816] Tattha katamā maggārammaṇā paññā ariyamaggaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati maggārammaṇā paññā . catūsu maggesu paññā maggahetukā paññā . tattha katamā maggādhipatinī paññā ariyamaggaṃ adhipatiṃ karitvā yā uppajjati paññā pajānanā .pe. Amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati maggādhipatinī paññā. [817] Catūsu bhūmīsu vipāke paññā siyā uppannā siyā uppādinī na vattabbā anuppannāti catūsu bhūmīsu kusale tīsu bhūmīsu kiriyābyākate paññā siyā uppannā siyā anuppannā na vattabbā uppādinīti. [818] Sabbāva paññā siyā atītā siyā anāgatā siyā paccuppannā. [819] Tattha katamā atītārammaṇā paññā atīte dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati atītārammaṇā paññā . tattha katamā anāgatārammaṇā paññā anāgate dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati anāgatārammaṇā paññā . tattha katamā paccuppannārammaṇā paññā paccuppanne dhamme ārabbha yā uppajjati paññā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page443.

Pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati paccuppannārammaṇā paññā. [820] Sabbāva paññā siyā ajjhattā siyā bahiddhā siyā ajjhattabahiddhā. [821] Tattha katamā ajjhattārammaṇā paññā ajjhatte dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati ajjhattārammaṇā paññā . Tattha katamā bahiddhārammaṇā paññā bahiddhā dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati bahiddhārammaṇā paññā . tattha katamā ajjhatta- bahiddhārammaṇā paññā ajjhattabahiddhā dhamme ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati ajjhattabahiddhārammaṇā paññā. Evaṃ tividhena ñāṇavatthu. [822] Tattha katamaṃ kammassakataṃ ñāṇaṃ atthi dinnaṃ atthi yiṭṭhaṃ atthi hutaṃ atthi sukaṭadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalavipāko atthi ayaṃ loko atthi paro loko atthi mātā atthi pitā atthi sattā opapātikā atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti yā evarūpā paññā pajānanā .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page444.

Amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati kammassakataṃ ñāṇaṃ ṭhapetvā saccānulomikaṃ ñāṇaṃ sabbāpi sāsavā kusalā paññā kammassakataṃ ñāṇaṃ . tattha katamaṃ saccānulomikaṃ ñāṇaṃ rūpaṃ aniccanti vā vedanā aniccāti vā saññā aniccāti vā saṅkhārā aniccāti vā viññāṇaṃ aniccanti vā yā evarūpī anulomikā khanti diṭṭhi ruci muti pekkhā dhammanijjhānakkhanti idaṃ vuccati saccānulomikaṃ ñāṇaṃ . catūsu maggesu paññā maggasamaṅgissa ñāṇaṃ. Catūsu phalesu paññā phalasamaṅgissa ñāṇaṃ. [823] Maggasamaṅgissa ñāṇaṃ dukkhepetaṃ ñāṇaṃ dukkhasamudayepetaṃ ñāṇaṃ dukkhanirodhepetaṃ ñāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāyapetaṃ ñāṇaṃ . tattha katamaṃ dukkhe ñāṇaṃ dukkhaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati dukkhe ñāṇaṃ . dukkhasamudayaṃ ārabbha .pe. dukkhanirodhaṃ ārabbha .pe. dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ. [824] Kāmāvacarakusalābyākate paññā kāmāvacarā paññā rūpāvacarakusalābyākate paññā rūpāvacarā paññā arūpāvacarakusalābyākate paññā arūpāvacarā paññā catūsu maggesu catūsu phalesu paññā apariyāpannā paññā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page445.

[825] Tattha katamaṃ dhamme ñāṇaṃ catūsu maggesu catūsu phalesu paññā dhamme ñāṇaṃ . so iminā dhammena ñātena diṭṭhena pattena viditena pariyogāḷhena atītānāgate nayaṃ neti ye hi keci atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā dukkhaṃ abbhaññiṃsu dukkhasamudayaṃ abbhaññiṃsu dukkhanirodhaṃ abbhaññiṃsu dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññiṃsu imaññeva te dukkhaṃ abbhaññiṃsu imaññeva te dukkhasamudayaṃ abbhaññiṃsu imaññeva te dukkhanirodhaṃ abbhaññiṃsu imaññeva te dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññiṃsu ye hi keci anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā dukkhaṃ abhijānissanti dukkhasamudayaṃ abhijānissanti dukkhanirodhaṃ abhijānissanti dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhijānissanti imaññeva te dukkhaṃ abhijānissanti imaññeva te dukkhasamudayaṃ abhijānissanti imaññeva te dukkhanirodhaṃ abhijānissanti imaññeva te dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhijānissantīti yā tattha paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati anvaye ñāṇaṃ. {825.1} Tattha katamaṃ paricce ñāṇaṃ idha bhikkhu parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajānāti vītarāgaṃ vā cittaṃ vītarāgaṃ cittanti pajānāti sadosaṃ vā cittaṃ sadosaṃ cittanti pajānāti vītadosaṃ vā cittaṃ vītadosaṃ cittanti pajānāti samohaṃ vā cittaṃ samohaṃ cittanti pajānāti vītamohaṃ vā cittaṃ vītamohaṃ cittanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page446.

Pajānāti saṅkhittaṃ vā cittaṃ saṅkhittaṃ cittanti pajānāti vikkhittaṃ vā cittaṃ vikkhittaṃ cittanti pajānāti mahaggataṃ vā cittaṃ mahaggataṃ cittanti pajānāti amahaggataṃ vā cittaṃ amahaggataṃ cittanti pajānāti sauttaraṃ vā cittaṃ sauttaraṃ cittanti pajānāti anuttaraṃ vā cittaṃ anuttaraṃ cittanti pajānāti samāhitaṃ vā cittaṃ samāhitaṃ cittanti pajānāti asamāhitaṃ vā cittaṃ asamāhitaṃ cittanti pajānāti vimuttaṃ vā cittaṃ vimuttaṃ cittanti pajānāti avimuttaṃ vā cittaṃ avimuttaṃ cittanti pajānātīti yā tattha paññā pajānanā .pe. Amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati paricce ñāṇaṃ . Ṭhapetvā dhamme ñāṇaṃ anvaye ñāṇaṃ paricce ñāṇaṃ avasesā paññā sammatiñāṇaṃ. [826] Tattha katamā paññā ācayāya no apacayāya kāmāvacarakusale paññā ācayāya no apacayāya . catūsu maggesu paññā apacayāya no ācayāya . rūpāvacarārūpāvacarakusale paññā ācayāya ceva apacayāya ca. Avasesā paññā neva ācayāya no apacayāya. [827] Tattha katamā paññā nibbidāya no paṭivedhāya yāya paññāya kāmesu vītarāgo hoti na ca abhiññāyo paṭivijjhati na ca saccāni ayaṃ vuccati paññā nibbidāya no paṭivedhāya . Sveva paññāya kāmesu vītarāgo samāno abhiññāyo paṭivijjhati na ca saccāni ayaṃ vuccati paññā paṭivedhāya no nibbidāya .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page447.

Catūsu maggesu paññā nibbidāya ceva paṭivedhāya ca . avasesā paññā neva nibbidāya no paṭivedhāya. [828] Tattha katamā hānabhāginī paññā paṭhamassa jhānassa lābhiṃ kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā avitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. {828.1} Dutiyassa jhānassa lābhiṃ vitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā upekkhāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. {828.2} Tatiyassa jhānassa lābhiṃ pītisahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā adukkhamasukhasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. {828.3} Catutthassa jhānassa lābhiṃ sukhasahagatā saññā- manasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā nibbidā- sahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page448.

Nibbedhabhāginī paññā {828.4} . ākāsānañcāyatanassa lābhiṃ rūpasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā viññānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā nibbidā- sahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. {828.5} Viññāṇañcāyatanassa lābhiṃ ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā ākiñcaññāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā nibbidā- sahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. {828.6} Ākiñcaññāyatanassa lābhiṃ viññāṇañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāginī paññā tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāginī paññā nevasaññānāsaññāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāginī paññā nibbidā- sahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāginī paññā. [829] Tattha katamā catasso paṭisambhidā atthapaṭisambhidā dhammapaṭisambhidā niruttipaṭisambhidā paṭibhāṇapaṭisambhidā atthe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā dhamme ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā ñāṇesu ñāṇaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page449.

Paṭibhāṇapaṭisambhidā. Imā catasso paṭisambhidā. [830] Tattha katamā catasso paṭipadā dukkhā paṭipadā dandhābhiññā paññā dukkhā paṭipadā khippābhiññā paññā sukhā paṭipadā dandhābhiññā paññā sukhā paṭipadā khippābhiññā paññā . tattha katamā dukkhā paṭipadā dandhābhiññā paññā kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati dukkhā paṭipadā dandhābhiññā paññā. {830.1} Tattha katamā dukkhā paṭipadā khippābhiññā paññā kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati dukkhā paṭipadā khippābhiññā paññā . tattha katamā sukhā paṭipadā dandhābhiññā paññā akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati sukhā paṭipadā dandhābhiññā paññā . tattha katamā sukhā paṭipadā khippābhiññā paññā akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati sukhā paṭipadā khippābhiññā paññā. Imā catasso paṭipadā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page450.

[831] Tattha katamāni cattāri ārammaṇāni parittā parittārammaṇā paññā parittā appamāṇārammaṇā paññā appamāṇā parittārammaṇā paññā appamāṇā appamāṇārammaṇā paññā . tattha katamā parittā parittārammaṇā paññā samādhissa na nikāmalābhissa ārammaṇaṃ thokaṃ pharantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati parittā parittārammaṇā paññā . tattha katamā parittā appamāṇārammaṇā paññā samādhissa na nikāmalābhissa ārammaṇaṃ vipulaṃ pharantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati parittā appamāṇārammaṇā paññā . Tattha katamā appamāṇā parittārammaṇā paññā samādhissa nikāmalābhissa ārammaṇaṃ thokaṃ pharantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati appamāṇā parittārammaṇā paññā . tattha katamā appamāṇā appamāṇārammaṇā paññā samādhissa nikāmalābhissa ārammaṇaṃ vipulaṃ pharantassa yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi ayaṃ vuccati appamāṇā appamāṇārammaṇā paññā. Imāni cattāri ārammaṇāni. [832] Maggasamaṅgissa ñāṇaṃ jarāmaraṇepetaṃ ñāṇaṃ jarāmaraṇasamudayepetaṃ ñāṇaṃ jarāmaraṇanirodhepetaṃ ñāṇaṃ jarāmaraṇanirodhagāminiyā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page451.

Paṭipadāyapetaṃ ñāṇaṃ . tattha katamaṃ jarāmaraṇe ñāṇaṃ jarāmaraṇaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati jarāmaraṇe ñāṇaṃ . jarāmaraṇasamudayaṃ ārabbha .pe. jarāmaraṇanirodhaṃ ārabbha .pe. jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ . maggasamaṅgissa ñāṇaṃ jātiyāpetaṃ ñāṇaṃ .pe. Bhavepetaṃ ñāṇaṃ .pe. upādānepetaṃ ñāṇaṃ .pe. taṇhāyapetaṃ ñāṇaṃ .pe. vedanāyapetaṃ ñāṇaṃ .pe. phassepetaṃ ñāṇaṃ .pe. Saḷāyatanepetaṃ ñāṇaṃ .pe. nāmarūpepetaṃ ñāṇaṃ .pe. viññāṇepetaṃ ñāṇaṃ .pe. saṅkhāresupetaṃ ñāṇaṃ saṅkhārasamudayepetaṃ ñāṇaṃ saṅkhāranirodhepetaṃ ñāṇaṃ saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāyapetaṃ ñāṇaṃ . tattha katamaṃ saṅkhāresu ñāṇaṃ saṅkhāre ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati saṅkhāresu ñāṇaṃ . saṅkhārasamudayaṃ ārabbha .pe. Saṅkhāranirodhaṃ ārabbha .pe. saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ. Evaṃ catubbidhena ñāṇavatthu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page452.

[833] Tattha katamo pañcaṅgiko sammāsamādhi pītipharaṇatā sukhapharaṇatā cetopharaṇatā ālokapharaṇatā paccavekkhaṇānimittaṃ . Dvīsu jhānesu paññā pītipharaṇatā tīsu jhānesu paññā sukhapharaṇatā paracitte ñāṇaṃ cetopharaṇatā dibbacakkhu ālokapharaṇatā tamhā tamhā samādhimhā vuṭṭhitassa paccavekkhaṇāñāṇaṃ paccavekkhaṇānimittaṃ . Ayaṃ vuccati pañcaṅgiko sammāsamādhi. [834] Tattha katamo pañcañāṇiko sammāsamādhi ayaṃ samādhi paccuppannasukho ceva āyatiṃ ca sukhavipākoti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati ayaṃ samādhi ariyo nirāmisoti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati ayaṃ samādhi akāpurisasevitoti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati ayaṃ samādhi santo paṇīto paṭippassaddhiladdho ekodibhāvādhigato na ca sasaṅkhāranigayhavāritavatoti 1- paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati so kho panāhaṃ imaṃ samādhiṃ satova samāpajjāmiṃ satova vuṭṭhahāmīti paccattaññeva ñāṇaṃ uppajjati ayaṃ pañcañāṇiko sammāsamādhi. Evaṃ pañcavidhena ñāṇavatthu.


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 35 page 430-452. https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=8672&pagebreak=1              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=8672&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=35&item=801&items=34              Compare with The MCU Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=35&siri=63              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=801              The Pali Atthakatha in Thai :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=10166              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=10166              Contents of The Tipitaka Volume 35 https://84000.org/tipitaka/read/?index_35 https://84000.org/tipitaka/english/?index_35

First LinkPrevious Linkไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]