ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
 ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 10 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 2 : Sutta. Tī. Ma.
                    Suttantapitake dighanikayassa
                          dutiyo bhago
                               ---------
                              mahavaggo
           namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa.
                           Mahapadanasuttam
     [1]  Evamme  sutam . Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane
anathapindikassa    arame    karerikutikayam   .   athakho    sambahulanam
bhikkhunam      pacchabhattam      pindapatapatikkantanam      karerimandalamale
sannisinnanam     sannipatitanam     pubbenivasapatisamyutta    dhammi    katha
udapadi itipi pubbenivaso itipi pubbenivasoti.
     {1.1}   Assosi   kho   bhagava  dibbaya  sotadhatuya  visuddhaya
atikkantamanusikaya    tesam    bhikkhunam   imam   kathasallapam   .   athakho
bhagava     utthayasana     yena     karerimandalamalo    tenupasankami
upasankamitva   pannattasane   nisidi   .   nisajja   kho   bhagava  bhikkhu
amantesi   kaya   nuttha   bhikkhave   etarahi   kathaya  sannisinna  ka
ca  pana  vo  antarakatha  vippakatati  .  evam  vutte te bhikkhu bhagavantam
etadavocum    idha   bhante   amhakam   pacchabhattam   pindapatapatikkantanam
karerimandalamale sannisinnanam sannipatitanam
Pubbenivasapatisamyutta    dhammi    katha   udapadi   itipi   pubbenivaso
itipi   pubbenivasoti   ayam   kho   no  bhante  antarakatha  vippakata
atha   bhagava   anuppattoti   .   iccheyyatha   no   tumhe   bhikkhave
pubbenivasapatisamyuttam    dhammim    katham    sotunti   .   etassa   bhagava
kalo    etassa    sugata   kalo   yam   bhagava   pubbenivasapatisamyuttam
dhammim  katham  kareyya  bhagavato  vacanam  1-  sutva  bhikkhu  dharessantiti .
Tenahi   bhikkhave   sunatha   sadhukam   manasikarotha   bhasissamiti  .  evam
bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum.
     {1.2}  Bhagava  etadavoca  ito so bhikkhave ekanavuto kappo 2-
yam  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho  loke  udapadi  .  ito  so
bhikkhave   ekatimso   kappo  3-  yam  sikhi  bhagava  araham  sammasambuddho
loke   udapadi  .  tasmimyeva  kho  bhikkhave  ekatimse  kappe  vessabhu
bhagava   araham   sammasambuddho   loke   udapadi   .  imasmimyeva  kho
bhikkhave   bhaddakappe   kakusandho   bhagava   araham  sammasambuddho  loke
udapadi   .   imasmimyeva  kho  bhikkhave  bhaddakappe  konagamano  bhagava
araham   sammasambuddho   loke   udapadi   .  imasmimyeva  kho  bhikkhave
bhaddakappe   kassapo   bhagava  araham  sammasambuddho  loke  udapadi .
Imasmimyeva  kho  bhikkhave  bhaddakappe  aham  etarahi  araham  sammasambuddho
loke uppanno.
     [2]   Vipassi   bhikkhave   bhagava   araham  sammasambuddho  khattiyo
@Footnote: 1 Ma. vacanantipadam na dissati. 2 Po. Ma. ekanavutikappe. 3 Po. Ma. ekatimsakappe.
Jatiya   ahosi   khattiyakule   udapadi  .  sikhi  bhikkhave  bhagava  araham
sammasambuddho   khattiyo   jatiya   ahosi   khattiyakule   udapadi  .
Vessabhu   bhikkhave   bhagava   araham   sammasambuddho   khattiyo   jatiya
ahosi   khattiyakule   udapadi   .   kakusandho   bhikkhave   bhagava  araham
sammasambuddho     brahmano     jatiya     ahosi     brahmanakule
udapadi    .   konagamano   bhikkhave   bhagava   araham   sammasambuddho
brahmano    jatiya   ahosi   brahmanakule   udapadi   .   kassapo
bhikkhave   bhagava   araham   sammasambuddho   brahmano   jatiya  ahosi
brahmanakule   udapadi  .  aham  bhikkhave  etarahi  araham  sammasambuddho
khattiyo jatiya ahosim khattiyakule uppanno.
     [3]   Vipassi   bhikkhave  bhagava  araham  sammasambuddho  kondanno
gottena   ahosi   .   sikhi   bhikkhave   bhagava   araham  sammasambuddho
kondanno   gottena   ahosi   .   vessabhu   bhikkhave   bhagava  araham
sammasambuddho   kondanno   gottena   ahosi   .  kakusandho  bhikkhave
bhagava  araham  sammasambuddho  kassapo  gottena  ahosi  .  konagamano
bhikkhave   bhagava   araham   sammasambuddho  kassapo  gottena  ahosi .
Kassapo   bhikkhave   bhagava   araham   sammasambuddho   kassapo  gottena
ahosi   .   aham   bhikkhave   etarahi   araham   sammasambuddho  gotamo
gottena ahosim.
     [4]   Vipassissa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
Asitivassasahassani   ayuppamanam   ahosi   .   sikhissa  bhikkhave  bhagavato
arahato      sammasambuddhassa      sattativassasahassani      ayuppamanam
ahosi   .   vessabhussa   bhikkhave   bhagavato   arahato  sammasambuddhassa
satthivassasahassani    ayuppamanam    ahosi    .   kakusandhassa   bhikkhave
bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   cattalisavassasahassani  ayuppamanam
ahosi   .   konagamanassa   bhikkhave  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
timsavassasahassani   ayuppamanam   ahosi   .  kassapassa  bhikkhave  bhagavato
arahato   sammasambuddhassa   visativassasahassani   ayuppamanam   ahosi .
Mayham   bhikkhave   etarahi   appakam  ayuppamanam  parittam  lahukam  yo  ciram
jivati so vassasatam appam va bhiyyo.
     [5]   Vipassi   bhikkhave   bhagava  araham  sammasambuddho  pataliya
mule   abhisambuddho   .   sikhi   bhikkhave   bhagava  araham  sammasambuddho
pundarikassa   mule   abhisambuddho   .   vessabhu   bhikkhave  bhagava  araham
sammasambuddho   salassa   mule   abhisambuddho   .   kakusandho  bhikkhave
bhagava  araham  sammasambuddho  sirisassa  mule  abhisambuddho . Konagamano
bhikkhave  bhagava  araham  sammasambuddho  udumbarassa  mule  abhisambuddho .
Kassapo   bhikkhave   bhagava   araham   sammasambuddho   nigrodhassa   mule
abhisambuddho    .    aham    bhikkhave   etarahi   araham   sammasambuddho
assatthassa mule abhisambuddho.
     [6]   Vipassissa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
Khandatissam    nama    savakayugam   ahosi   aggam   bhaddayugam   .   sikhissa
bhikkhave    bhagavato    arahato    sammasambuddhassa    abhibhusambhavam   nama
savakayugam   ahosi   aggam   bhaddayugam   .   vessabhussa  bhikkhave  bhagavato
arahato   sammasambuddhassa  sonuttaram  1-  nama  savakayugam  ahosi  aggam
bhaddayugam   .   kakusandhassa   bhikkhave   bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
vidhurasanjivam   nama   savakayugam   ahosi  aggam  bhaddayugam  .  konagamanassa
bhikkhave    bhagavato    arahato    sammasambuddhassa   bhiyyosuttaram   nama
savakayugam   ahosi   aggam   bhaddayugam   .   kassapassa   bhikkhave  bhagavato
arahato    sammasambuddhassa   tissabharadvajam   nama   savakayugam   ahosi
aggam    bhaddayugam   .   mayham   bhikkhave   etarahi   sariputtamoggallanam
nama savakayugam ahosi aggam bhaddayugam.
     [7]   Vipassissa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
tayo   savakanam   sannipata   ahesum   eko   savakanam   sannipato
ahosi   atthasatthibhikkhusatasahassam   eko   savakanam   sannipato   ahosi
bhikkhusatasahassam  eko  savakanam  sannipato  ahosi  asitibhikkhusahassani .
Vipassissa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   ime  tayo
savakanam sannipata ahesum sabbesamyeva khinasavanam.
     {7.1}  Sikhissa  bhikkhave  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa  tayo
savakanam   sannipata   ahesum   eko   savakanam   sannipato  ahosi
bhikkhusatasahassam   eko   savakanam   sannipato  ahosi  asitibhikkhusahassani
@Footnote: 1 Ma. Yu. sonuttaram.
Eko   savakanam   sannipato   ahosi   sattatibhikkhusahassani  .  sikhissa
bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   ime   tayo  savakanam
sannipata ahesum sabbesamyeva khinasavanam.
     {7.2}  Vessabhussa  bhikkhave  bhagavato arahato sammasambuddhassa tayo
savakanam   sannipata   ahesum   eko   savakanam   sannipato  ahosi
asitibhikkhusahassani  eko  savakanam  sannipato  ahosi sattatibhikkhusahassani
eko   savakanam   sannipato  ahosi  satthibhikkhusahassani  .  vessabhussa
bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   ime   tayo  savakanam
sannipata ahesum sabbesamyeva khinasavanam.
     {7.3}  Kakusandhassa  bhikkhave bhagavato arahato sammasambuddhassa eko
savakanam   sannipato   ahosi   cattalisabhikkhusahassani   .   kakusandhassa
bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   ayam   eko  savakanam
sannipato ahosi sabbesamyeva khinasavanam.
     {7.4}  Konagamanassa  bhikkhave  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
eko     savakanam     sannipato    ahosi    timsabhikkhusahassani   .
Konagamanassa    bhikkhave    bhagavato    arahato   sammasambuddhassa   ayam
eko savakanam sannipato ahosi sabbesamyeva khinasavanam.
     {7.5}  Kassapassa  bhikkhave  bhagavato arahato sammasambuddhassa eko
savakanam    sannipato    ahosi    visatibhikkhusahassani    .   kassapassa
bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   ayam   eko  savakanam
sannipato   ahosi  sabbesamyeva  khinasavanam  .  mayham  bhikkhave  etarahi
Eko   savakanam   sannipato   ahosi   addhatelasani   bhikkhusatani .
Mayham   bhikkhave   ayam  eko  savakanam  sannipato  ahosi  sabbesamyeva
khinasavanam.
     [8]   Vipassissa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
asoko   nama   bhikkhave   upatthako  ahosi  aggupatthako  .  sikhissa
bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   khemankaro  nama  bhikkhu
upatthako   ahosi   aggupatthako   .   vessabhussa   bhikkhave  bhagavato
arahato  sammasambuddhassa  upasanto  1-  nama  bhikkhu  upatthako  ahosi
aggupatthako  .  kakusandhassa  bhikkhave  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
vuddhijo   2-   nama   bhikkhu   upatthako   ahosi   aggupatthako  .
Konagamanassa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa  sotthijo
nama   bhikkhu   upatthako   ahosi  aggupatthako  .  kassapassa  bhikkhave
bhagavato   arahato   sammasambuddhassa  sabbamitto  nama  bhikkhu  upatthako
ahosi    aggupatthako    .    mayham    bhikkhave   etarahi   anando
nama bhikkhu upatthako ahosi aggupatthako.
     [9]   Vipassissa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
bandhuma   3-  nama  raja  pita  ahosi  bandhumati  nama  devi  mata
ahosi   janetti  4-  bandhumassa  ranno  bandhumati  nama  nagaram  rajadhani
ahosi.
     {9.1}   Sikhissa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
@Footnote: 1 Yu. upasannako. 2 Ma. Yu. buddhijo. 3 Po. bandhumo. 4 Ma. janetti.
@ito param idisameva.
Aruno   nama   raja   pita   ahosi   pabhavati   nama  devi  mata
ahosi   janetti   arunassa   ranno   arunavati   nama   nagaram  rajadhani
ahosi.
     {9.2}   Vessabhussa   bhikkhave  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
suppatito  nama  raja  pita  ahosi  yasavati  nama  devi  mata ahosi
janetti suppatitassa ranno anomam nama nagaram rajadhani ahosi.
     {9.3}   Kakusandhassa   bhikkhave  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
aggidatto   nama   brahmano   pita  ahosi  visakha  nama  brahmani
mata  ahosi  janetti  .  tena  kho  pana  bhikkhave samayena khemo nama
raja ahosi khemassa ranno khemavati nama nagaram rajadhani ahosi.
     {9.4}  Konagamanassa  bhikkhave  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
yannadatto   nama   brahmano   pita  ahosi  uttara  nama  brahmani
mata  ahosi  janetti. Tena kho pana bhikkhave samayena sobho nama raja
ahosi sobhassa ranno sobhavati nama nagaram rajadhani ahosi.
     {9.5}   Kassapassa   bhikkhave   bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
brahmadatto   nama   brahmano   pita  ahosi  dhanavati  nama  brahmani
mata  ahosi  janetti  .  tena  kho  pana bhikkhave samayena kimki 1- nama
raja ahosi kimkissa ranno baranasi nama nagaram rajadhani ahosi.
     {9.6}   Mayham  bhikkhave  etarahi  suddhodano  nama  raja  pita
ahosi   maya   2-   nama  devi  mata  ahosi  janetti   kapilavatthum
nama    nagaram    rajadhani    ahositi    .   idamavoca   bhagava   idam
@Footnote: 1 Ma. kiki. 2 Po. mahamaya.
Vatvana sugato utthayasana viharam pavisi.
     [10]  Athakho  tesam  bhikkhunam  acirapakkantassa bhagavato ayamantarakatha
udapadi   acchariyam   avuso   abbhutam   avuso   tathagatassa  mahiddhikata
mahanubhavata   yatra   hi   nama   tathagato  atite  buddhe  parinibbute
chinnapapance      chinnavatume      pariyadinnavatte     sabbadukkhavitivatte
jatitopi     anussarissati     namatopi     anussarissati     gottatopi
anussarissati       ayuppamanatopi      anussarissati      savakayugatopi
anussarissati     savakasannipatatopi    anussarissati    evamjacca    te
bhagavanto   ahesum   itipi   evamnama   te   bhagavanto   ahesum  itipi
evamgotta   te   bhagavanto   ahesum   itipi  evamsila  te  bhagavanto
ahesum   itipi   evamdhamma   te   bhagavanto   ahesum  itipi  evampanna
te   bhagavanto   ahesum  itipi  evamvihari  te  bhagavanto  ahesum  itipi
evamvimutta te bhagavanto ahesum itipiti.
     {10.1}  Kim  nu  kho  avuso tathagatasseva nu kho esa dhammadhatu
suppatividdha  yassa  dhammadhatuya  suppatividdhatta  tathagato  atite buddhe
parinibbute   chinnapapance   chinnavatume  pariyadinnavatte  sabbadukkhavitivatte
jatitopi    anussarati    namatopi    anussarati   gottatopi   anussarati
ayuppamanatopi   anussarati   savakayugatopi  anussarati  savakasannipatatopi
anussarati  evamjacca te bhagavanto ahesum itipi evamnama. Evamgotta.
Evamsila .   evamdhamma .   evampanna .   evamvihari .   evamvimutta
Te   bhagavanto   ahesum   itipiti  udahu  devata  tathagatassa  etamattham
arocesum   yena   tathagato   atite   buddhe  parinibbute  chinnapapance
chinnavatume    pariyadinnavatte   sabbadukkhavitivatte   jatitopi   anussarati
namatopi   anussarati   gottatopi   anussarati  ayuppamanatopi  anussarati
savakayugatopi    anussarati    savakasannipatatopi   anussarati   evamjacca
te  bhagavanto  ahesum  itipi  evamnama  .  evamgotta . Evamsila.
Evamdhamma  .  evampanna  .  evamvihari  .  evamvimutta  te bhagavanto
ahesum  itipiti  .  ayanca  hi  1-  tesam  bhikkhunam  antarakatha  vippakata
hoti.
     [11]   Athakho   bhagava  sayanhasamayam  patisallana  vutthito  yena
karerimandalamalo    tenupasankami    upasankamitva    pannatte   asane
nisidi   .   nisajja  kho  bhagava  bhikkhu  amantesi  kaya  nuttha  bhikkhave
etarahi kathaya sannisinna ka ca pana vo antarakatha vippakatati.
     {11.1}  Evam  vutte  te  bhikkhu  bhagavantam  etadavocum idha bhante
amhakam   acirapakkantassa   bhagavato   ayamantarakatha   udapadi   acchariyam
avuso    abbhutam    avuso    tathagatassa   mahiddhikata   mahanubhavata
yatra   hi   nama   tathagato   atite   buddhe  parinibbute  chinnapapance
chinnavatume   pariyadinnavatte   sabbadukkhavitivatte   jatitopi  anussarissati
namatopi    anussarissati    gottatopi    anussarissati   ayuppamanatopi
anussarissati      savakayugatopi      anussarissati     savakasannipatatopi
@Footnote: 1 Ma. Yu. hidam.
Anussarissati  evamjacca  te  bhagavanto  ahesum  itipi  .pe. Evamvimutta
te     bhagavanto     ahesum     itipiti     .     kim     nu    kho
avuso   tathagatasseva   nu  kho  esa  dhammadhatu  suppatividdha  yassa
dhammadhatuya    suppatividdhatta   tathagato   atite   buddhe   parinibbute
chinnapapance   chinnavatume   pariyadinnavatte   sabbadukkhavitivatte  jatitopi
anussarati   namatopi   anussarati   gottatopi  anussarati  ayuppamanatopi
anussarati       savakayugatopi       anussarati       savakasannipatatopi
anussarati   evamjacca   te   bhagavanto   ahesum   itipi  evamnama .
Evamgotta  .  evamsila  .  evamdhamma  .  evampanna. Evamvihari.
Evamvimutta    te    bhagavanto    ahesum    itipiti   udahu   devata
tathagatassa   etamattham   arocesum   yena   tathagato   atite   buddhe
parinibbute   chinnapapance   chinnavatume  pariyadinnavatte  sabbadukkhavitivatte
jatitopi     anussarati     namatopi     .pe.     savakasannipatatopi
anussarati   evamjacca   te  bhagavanto  ahesum  itipi  evamnama  .pe.
Evamvimutta   te   bhagavanto   ahesum   itipiti   ayam  kho  no  bhante
antarakatha vippakata [1]- atha bhagava anuppattoti.
     {11.2}  Tathagatassevesa  bhikkhave  dhammadhatu  suppatividdha yassa
dhammadhatuya  suppatividdhatta  tathagato atite buddhe parinibbute chinnapapance
chinnavatume    pariyadinnavatte   sabbadukkhavitivatte   jatitopi   anussarati
namatopi   anussarati   gottatopi   anussarati  ayuppamanatopi  anussarati
@Footnote: 1 Ma. hoti.
Savakayugatopi    anussarati    savakasannipatatopi   anussarati   evamjacca
te   bhagavanto   ahesum   itipi   evamnama   .pe.  evamvimutta  te
bhagavanto   ahesum   itipiti   devatapi  tathagatassa  etamattham  arocesum
yena   tathagato   atite   buddhe   parinibbute  chinnapapance  chinnavatume
pariyadinnavatte    sabbadukkhavitivatte    jatitopi   anussarati   namatopi
.pe.    savakasannipatatopi    anussarati   evamjacca   te   bhagavanto
ahesum   itipi   evamnama   .pe.  evamvimutta  te  bhagavanto  ahesum
itipiti.
     {11.3}   Iccheyyatha   no  tumhe  bhikkhave  bhiyyoso  mattaya
pubbenivasapatisamyuttam   dhammim   katham   sotunti  .  etassa  bhagava  kalo
etassa  sugata  kalo  yam  bhagava  bhiyyoso  mattaya pubbenivasapatisamyuttam
dhammim  katham  kareyya  bhagavato  sutva  bhikkhu dharessantiti. Tenahi bhikkhave
sunatha  sadhukam  manasikarotha  bhasissamiti  .  evam  bhanteti  kho te bhikkhu
bhagavato paccassosum. Bhagava etadavoca
     {11.4}  ito  so  bhikkhave ekanavuto 1- kappo yam vipassi bhagava
araham  sammasambuddho  loke  udapadi  .  vipassi  bhikkhave  bhagava  araham
sammasambuddho   khattiyo   jatiya   ahosi   khattiyakule   udapadi  .
Vipassi   bhikkhave   bhagava   araham   sammasambuddho  kondanno  gottena
ahosi   .   vipassissa   bhikkhave   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
asitivassasahassani   ayuppamanam   ahosi   .   vipassi   bhikkhave  bhagava
araham   sammasambuddho   pataliya   mule   abhisambuddho   .   vipassissa
@Footnote: 1 Ma. ekanavutikappe.
Bhikkhave    bhagavato    arahato    sammasambuddhassa    khandatissam    nama
savakayugam   ahosi   aggam   bhaddayugam   .   vipassissa   bhikkhave  bhagavato
arahato    sammasambuddhassa    tayo    savakanam    sannipata   ahesum
eko   savakanam   sannipato   ahosi   atthasatthibhikkhusatasahassam   eko
savakanam    sannipato    ahosi    bhikkhusatasahassam    eko   savakanam
sannipato   ahosi   asitibhikkhusahassani   .  vipassissa  bhikkhave  bhagavato
arahato   sammasambuddhassa   ime   tayo   savakanam  sannipata  ahesum
sabbesamyeva   khinasavanam   .   vipassissa   bhikkhave   bhagavato   arahato
sammasambuddhassa  asoko  nama  bhikkhu  upatthako  ahosi aggupatthako.
Vipassissa      bhikkhave      bhagavato      arahato     sammasambuddhassa
bandhuma   nama   raja   pita   ahosi   bandhumati  nama  devi  mata
ahosi   janetti   bandhumassa   ranno   bandhumati   nama  nagaram  rajadhani
ahosi.
     [12]  Athakho  bhikkhave  vipassi  bodhisatto  tusita  kaya cavitva
sato sampajano matu kucchim okkami. Ayamettha dhammata.
     [13]  Dhammata  eka  bhikkhave  yada  bodhisatto  tusita  kaya
cavitva   matu   kucchim   okkamati  .  atha  sadevake  loke  samarake
sabrahmake    sassamanabrahmaniya    pajaya   sadevamanussaya   appamano
olaro   1-   obhaso  loke  patubhavati  atikkammeva  2-  devanam
devanubhavam  .  yapi  ta lokantarika agha asamvuta [3]- andhakaratimisa
@Footnote: 1 Yu. ularo. ito param idisameva. 2 Yu. atikkamma. ito param idisameva. 3 Ma.
@3 Ma. Yu. andhakara.
Yatthapime    candimasuriya    evammahiddhika    evammahanubhava    abhaya
nanubhonti    tatthapi    appamano    olaro    obhaso   patubhavati
atikkammeva   devanam   devanubhavam   .  yepi  tattha  satta  upapanna
tepi    tenobhasena    annamannam    sanjananti   annepi   kira   bho
santi   satta   idhupapannati   .  ayanca  dasasahassi  lokadhatu  sankampati
sampakampati   sampavedheti   appamano   ca   olaro  obhaso  loke
patubhavati atikkammeva devanam devanubhavam. Ayamettha dhammata.
     [14]   Dhammata   esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu  kucchim
okkanto hoti cattaro [1]- devaputta catuddisam 2- rakkhaya upagacchanti
ma    nam    bodhisattam    va    bodhisattamataram   va   manusso   va
amanusso va koci [3]- vihethesiti. Ayamettha dhammata.
     [15]   Dhammata   esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu  kucchim
okkanto    hoti   pakatiya   silavati   bodhisattamata   hoti   virata
panatipata   virata   adinnadana  virata  kamesumicchacara  virata
musavada virata suramerayamajjapamadatthana. Ayamettha dhammata.
     [16]   Dhammata   esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu  kucchim
okkanto    hoti    na   bodhisattamatu   purisesu   manasam   uppajjati
kamagunupasamhitam   anatikkamaniya   va   4-   bodhisattamata   hoti  kenaci
purisena rattacittena. Ayamettha dhammata.
     [17]   Dhammata   esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu  kucchim
@Footnote: 1 Ma. Yu. nam. 2 Ma. catuddisam. 3 Ma. Yu. va. 4 Ma. Yu. ca.
Okkanto   hoti  labhini  bodhisattamata  hoti  pancannam  kamagunanam .
Sa    pancahi    kamagunehi    samappita   samangibhuta   paricareti  .
Ayamettha dhammata.
     [18]   Dhammata   esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu  kucchim
okkanto   hoti   na   bodhisattamatu   kocideva   abadho  uppajjati
sukhini   bodhisattamata   hoti  akilantakaya  bodhisattanca  bodhisattamata
tirokucchigatam   passati   sabbangapaccangam   1-   ahinindriyam  .  seyyathapi
bhikkhave   maniveluriyo   subho   jatima   atthamso  suparikammakato  accho
vippasanno     sabbakarasampanno    tatrassa    suttam    avutam    nilam
va   pitam  va  lohitakam  2-  va  odatam  va  pandusuttam  va  tamenam
cakkhuma  puriso  hatthesu  karitva  paccavekkheyya  ayam  kho  maniveluriyo
subho     jatima     atthamso    suparikammakato    accho    vippasanno
sabbakarasampanno   tatrassa   3-   suttam   avutam  nilam  va  pitam  va
lohitakam   va   odatam   va   pandusuttam  va  evameva  kho  bhikkhave
yada   bodhisatto   matu   kucchim   okkanto   hoti  na  bodhisattamatu
kocideva     abadho    uppajjati    sukhini    bodhisattamata    hoti
akilantakaya    bodhisattanca    bodhisattamata    tirokucchigatam    passati
sabbangapaccangam 1- ahinindriyam. Ayamettha dhammata.
     [19] Dhammata esa bhikkhave sattahajate bodhisatte bodhisattamata
kalam karoti tusitam kayam upapajjati. Ayamettha dhammata.
@Footnote: 1 Po. Yu. sabbangapaccangim. 2 Ma. Yu. lohitam. 3 Ma. Yu. tatridam.
     [20]   Dhammata   esa   bhikkhave   yatha  anna  itthika  nava
va  dasa  va  mase  gabbham  kucchina  pariharitva vijayanti na hevam [1]-
bodhisattamata   vijayati   .  daseva  masani  bodhisattam  bodhisattamata
kucchina pariharitva vijayati. Ayamettha dhammata.
     [21]   Dhammata  esa  bhikkhave  yatha  anna  itthika  nisinna
va   nipanna   va   vijayanti   na   hevam   bodhisattam  bodhisattamata
vijayati   thita   ca   bodhisattam   bodhisattamata  vijayati  .  ayamettha
dhammata.
     [22]  Dhammata  esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu kucchisma
nikkhamati   deva   pathamam   patigganhanti   paccha   manussa  .  ayamettha
dhammata.
     [23]  Dhammata  esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu kucchisma
nikkhamati   appatto   ca   2-   bodhisatto   pathavim  hoti  cattaro  nam
devaputta   patiggahetva   matu   purato   thapenti   attamana   devi
hohi mahesakkho te putto uppannoti. Ayamettha dhammata.
     [24]  Dhammata  esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu kucchisma
nikkhamati  visado  2-  va  nikkhamati amakkhito uddena 3- amakkhito semhena
amakkhito   ruhirena   amakkhito   kenaci   asucina   suddho  visuddho .
Seyyathapi   bhikkhave   maniratanam  kasike  vatthe  nikkhittam  neva  maniratanam
kasikam   vattham   makkheti   napi   kasikam   vattham   maniratanam   makkheti  tam
@Footnote: 1 Ma. Yu. va.. 2 Po. visuddho. 3 Ma. Yu. udena. 4 Ma. Yu. visado.
Kissa  hetu  ubhinnam  suddhatta  evameva  kho  bhikkhave  yada  bodhisatto
matu  kucchisma  nikkhamati  visado  1-  va  nikkhamati  amakkhito uddena 2-
amakkhito   semhena   amakkhito   ruhirena   amakkhito   kenaci  asucina
suddho visuddho 3-. Ayamettha dhammata.
     [25]  Dhammata  esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu kucchisma
nikkhamati    dve    udakassa   dhara   antalikkha   patubhavanti   eka
sitassa    eka    unhassa   yena   bodhisattassa   udakakiccam   karonti
matu ca. Ayamettha dhammata.
     [26]   Dhammata  esa  bhikkhave  sampatijato  bodhisatto  samehi
padehi   patitthahitva   uttarenabhimukho   4-  sattapadavitiharena  gacchati
setamhi   chatte   anudhariyamane   5-   sabba  ca  disa  anuviloketi
asabhinca    vacam    bhasati    aggohamasmi    lokassa    jetthohamasmi
lokassa    setthohamasmi    lokassa    ayamantima    me   6-   jati
natthidani punabbhavoti. Ayamettha dhammata.
     [27]  Dhammata  esa  bhikkhave  yada  bodhisatto  matu kucchisma
nikkhamati  atha  sadevake  loke  samarake  sabrahmake  sassamanabrahmaniya
pajaya    sadevamanussaya   appamano   olaro   obhaso   patubhavati
atikkammeva   devanam   devanubhavam   .  yapi  ta  lokantarika  agha
asamvuta   [7]-   andhakaratimisa   yatthapime  candimasuriya  evammahiddhika
evammahanubhava   abhaya   nanubhonti   tatthapi   appamano   olaro
@Footnote: 1 Po. visuddho. 2 Ma. Yu. udena. 3 Ma. Yu. visado. 4 Ma. uttarena mukho.
@Yu. uttarabhimukho. 5 Yu. anuhiramane. 6 Ma. Yu. mesaddo natthi.
@7 Ma. Yu. andhakara.
Obhaso   patubhavati  atikkammeva  devanam  devanubhavam  .  yepi  tattha
satta    upapanna    tepi    tenobhasena    annamannam    sanjananti
annepi   kira   bho   santi   satta  idhupapannati  .  ayanca  dasasahassi
lokadhatu    sankampati    sampakampati    sampavedheti    appamano    ca
olaro    obhaso    loke    patubhavati    atikkammeva    devanam
devanubhavam. Ayamettha dhammata.
     [28]  [1]-  Jate  kho  pana bhikkhave vipassimhi kumare bandhumato
ranno   pativedesum   putto  te  deva  jato  tam  devo  passatuti .
Addasa  kho  bhikkhave  bandhuma  raja  vipassim  kumaram  disva  nemitte
brahmane   amantapetva   etadavoca   passantu   bhonto  nemitta
brahmana    kumaranti   .   addasamsu   kho   bhikkhave   nam   nemitta
brahmana   vipassim   kumaram  disva  bandhumantam  2-  rajanam  etadavocum
attamano  deva  hohi  mahesakkho  te  [3]- putto uppanno labha te
maharaja   suladdhante   maharaja   yassa   te  kule  evarupo  putto
uppanno     ayam    hi    deva    kumaro    dvattimsamahapurisalakkhanehi
samannagato   yehi  samannagatassa  mahapurisassa  dve  va  gatiyo  bhavanti
ananna   sace   agaram   ajjhavasati   raja  hoti  cakkavatti  dhammiko
dhammaraja  caturanto  vijitavi  janapadatthavariyappatto sattaratanasamannagato
tassimani    sattaratanani    bhavanti    seyyathidam    cakkaratanam   hatthiratanam
assaratanam     maniratanam     itthiratanam     gahapatiratanam    parinayakaratanameva
@Footnote: 1 Po. dhammata esa. 2 Yu. bandhumam. 3 Yu. dve.
Sattamam   parosahassam   kho   panassa   putta   bhavanti   sura  virangarupa
parasenappamaddana    1-   so   imam   pathavim   sagarapariyantam   adandena
asatthena   dhammena   abhivijiya   ajjhavasati   sace  kho  pana  agarasma
anagariyam pabbajati araham hoti sammasambuddho loke vivatacchado.
     {28.1}   Katamehi  cayam  deva  kumaro  dvattimsamahapurisalakkhanehi
samannagato   yehi  samannagatassa  mahapurisassa  dve  va  gatiyo  bhavanti
ananna  sace  agaram  ajjhavasati raja hoti cakkavatti dhammiko dhammaraja
caturanto     vijitavi     janapadatthavariyappatto    sattaratanasamannagato
tassimani   sattaratanani   bhavanti   seyyathidam   cakkaratanam  .pe.  abhivijiya
ajjhavasati   sace  kho  pana  agarasma  anagariyam  pabbajati  araham  hoti
sammasambuddho loke vivatacchado.
     [29]  Ayam  hi  deva  kumaro suppatitthitapado yampayam deva kumaro
suppatitthitapado idampissa mahapurisassa mahapurisalakkhanam bhavati.
     Imassa   deva   kumarassa   hetthapadatalesu   cakkani   jatani
sahassarani   sanemikani   sanabhikani   sabbakaraparipurani   yampi   deva
imassa   kumarassa   hetthapadatalesu   cakkani   jatani   sahassarani
sanemikani   sanabhikani   sabbakaraparipurani  idampissa  2-  mahapurisassa
mahapurisalakkhanam bhavati.
@Footnote: 1 parasenapamaddanatipi pathena bhavitabbam. 2 Ma. idampimassa.
          Ayam hi deva kumaro ayatapanhi.
          Ayam hi deva kumaro dighanguli.
          Ayam hi deva kumaro mudutalanahatthapado 1-.
          Ayam hi deva kumaro jalahatthapado.
          Ayam hi deva kumaro ussankhapado.
          Ayam hi deva kumaro enijangho.
          Ayam hi deva kumaro thitako va anonamanto ubhohi
panitalehi jannukani parimasati 2- parimajjati.
          Ayam hi deva kumaro kosohitavatthaguyho.
          Ayam hi deva kumaro suvannavanno kancanasannibhataco 3-.
          Ayam hi deva kumaro sukhumacchavi sukhumatta chaviya rajojallam
kaye na upalippati 4-.
          Ayam hi deva kumaro ekekalomo ekekani lomani
lomakupesu jatani.
          Ayam hi deva kumaro uddhaggalomo uddhaggani lomani
jatani nilani anjanavannani kundalavattani dakkhinavattajatani.
          Ayam hi deva kumaro brahmujugatto.
          Ayam hi deva kumaro sattussado.
@Footnote: 1 atthakathayam mudutalunahatthapado. 2 Ma. paramasati. 3 Ma. Yu. kancanasannibhattaco.
@4 upalimpatitipi patho.
         Ayam hi deva kumaro sihapubbaddhakayo.
         Ayam hi deva kumaro pittantaramso 1-.
         Ayam hi deva kumaro nigrodhaparimandalo yavatakvassa kayo
tavatakvassa byamo yavatakvassa byamo tavatakvassa kayo.
         Ayam hi deva kumaro samavattakkhandho.
         Ayam hi deva kumaro rasaggasaggi.
         Ayam hi deva kumaro sihahanu.
         Ayam hi deva kumaro cattalisadanto.
         Ayam hi deva kumaro samadanto.
         Ayam hi deva kumaro aviraladanto 2-.
         Ayam hi deva kumaro susukkadatho.
         Ayam hi deva kumaro pahutajivho.
         Ayam hi deva kumaro brahmassaro karavikabhani.
         Ayam hi deva kumaro abhinilanetto.
         Ayam hi deva kumaro gopakhumo.
     Imassa  deva  kumarassa  unna  bhamukantare  jata  odata  mudu
tulasannibha   .  yampi  deva  imassa  kumarassa  unna  bhamukantare  jata
odata mudu tulasannibha [3]-.
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. citantaramso. 2 Si. Yu. avivaradanto. 3 sabbapotthakesu etthantare
@idampimassa mahapurisassa mahapurisalakkhanam bhavatiti ime patha pakata.
     Ayam   hi   deva   kumaro   unhisasiso   yampayam   deva  kumaro
unhisasiso idampissa mahapurisassa mahapurisalakkhanam bhavati.
     [30]   Imehi  kho  ayam  deva  kumaro  dvattimsamahapurisalakkhanehi
samannagato    yehi   samannagatassa   mahapurisassa   dve   va   gatiyo
bhavanti   ananna   sace   agaram   ajjhavasati   raja  hoti  cakkavatti
dhammiko    dhammaraja    caturanto    vijitavi    janapadatthavariyappatto
sattaratanasamannagato     tassimani    sattaratanani    bhavanti    seyyathidam
cakkaratanam    hatthiratanam    assaratanam    maniratanam    itthiratanam   gahapatiratanam
parinayakaratanameva   sattamam   parosahassam   kho   panassa   putta   bhavanti
sura   virangarupa   parasenappamaddana   so   imam   pathavim  sagarapariyantam
adandena    asatthena   dhammena   samena   abhivijiya   ajjhavasati   sace
kho   pana   agarasma   anagariyam  pabbajati  araham  hoti  sammasambuddho
loke vivatacchado hoti.
     [31]   Athakho   bhikkhave   bandhuma  raja  nemitte  brahmane
ahatehi  vatthehi  acchadetva  1-  sabbakamehi  santappesi  .  athakho
bhikkhave   bandhuma  raja  vipassissa  kumarassa  dhatiyo  upatthapesi .
Anna   khiram   payenti   anna   nhapenti   2-   anna  dharenti
anna   ankena   pariharanti   .  jatassa  kho  pana  bhikkhave  vipassissa
kumarassa   setacchattam   dharayittha   diva  ceva  rattim  ca  ma  nam  sitam
@Footnote: 1 Ma. Yu. acchadapetva. 2 nahapentiti pathena bhavitabbam.
Va  unham  va  tinam  va  rajo  va  ussavo vati [1]-. Jato kho
pana  bhikkhave  vipassi  kumaro  bahuno  janassa  piyo  ahosi  manapo .
Seyyathapi   bhikkhave   uppalam   va   padumam   va  pundarikam  va  bahuno
janassa   piyam   manapam   evameva  kho  bhikkhave  vipassi  kumaro  bahuno
janassa piyo ahosi manapo. Svassudam ankeneva ankam parihariyati.
     {31.1}  Jato kho pana bhikkhave vipassi kumaro [2]- manjussaro ca
ahosi   vaggussaro  ca  madhurassaro  ca  pemaniyassaro  ca  .  seyyathapi
bhikkhave   himavante   pabbate   karavika  nama  sakunajati  manjussara  ca
vaggussara  ca  madhurassara  ca  pemaniyassara  ca  evameva  kho  bhikkhave
vipassi   kumaro   manjussaro  ca  ahosi  vaggussaro  ca  madhurassaro  ca
pemaniyassaro ca.
     {31.2}  Jatassa  kho  pana bhikkhave vipassissa kumarassa kammavipakajam
dibbacakkhum  paturahosi  yena  duram  3-  samanta  yojanam  passati diva ceva
rattim  ca  .  jato  kho  pana  bhikkhave  vipassi kumaro animmissanto 4-
pekkhati  seyyathapi  bhikkhave  devata  5-  tavatimsa  animmissanta  4-
pekkhanti evameva kho bhikkhave vipassi kumaro animmissanto 4- pekkhati 6-.
Jatassa  kho  pana  bhikkhave  vipassissa kumarassa [7]- vipassitveva samanna
udapadi.
     {31.3}  Athakho  bhikkhave  bandhuma  raja  attakarane 8- nisinno
vipassim  kumaram  anke  nisidapetva  atte  9-  anusasati . Tatra sudam
bhikkhave  vipassi  kumaro pitu anke nisinno viceyya viceyya atthe panayati
nanena 10-.
@Footnote: 1 Ma. badhayitthati. Yu. badhati. 2 Ma. brahmassaro. 3 Ma. Yu. sudam.
@4 Ma. Yu. animisanto. 5 Ma. Yu. deva. 6 sabbapotthakesu itisaddo dissati.
@7 Ma. Yu. vipassi. 8 Ma. Yu. atthakarane. 9 Ma. Yu. atthe. ito param idisameva.
@10 Ma. Yu. nayena. ito param idisameva.
Viceyya  viceyya  kumaro  atte  panayati  nanenati . Athakho bhikkhave
vipassissa   kumarassa   bhiyyoso   mattaya  [1]-  vipassitveva  samanna
udapadi  .  athakho  bhikkhave  bandhuma  raja  vipassissa  kumarassa  tayo
pasade   karapesi   ekam   vassikam   ekam   hemantikam  ekam  gimhikam
pancakamagunani   upatthapesi   .   tatra  sudam  bhikkhave  vipassi  kumaro
vassike  pasade [2]- cattaro mase nippurisehi turiyehi paricarayamano
na hetthapasadam orohatiti.
                      Pathamabhanavaram.
     [32]  Athakho  bhikkhave  vipassi  kumaro  bahunnam 3- vassanam bahunnam
vassasatanam   bahunnam  vassasahassanam  accayena  sarathim  amantesi  yojehi
samma  sarathi  bhaddani  bhaddani  yanani  uyyanabhumim  gacchama  subhumim  4-
dassanayati  .  evam  devati  kho  bhikkhave  sarathi  vipassissa kumarassa
patissutva    bhaddani   bhaddani   yanani   yojetva   vipassikumarassa
pativedesi  yuttani  kho  te  deva  bhaddani  bhaddani  yanani yassadani
kalam   mannasiti   .  athakho  bhikkhave  vipassi  kumaro  bhadram  5-  yanam
abhiruhitva 6- bhaddehi bhaddehi yanehi uyyanabhumim niyyasi.
     {32.1}   Addasa   kho   bhikkhave   vipassi  kumaro  uyyanabhumim
niyyanto    purisam    jinnam    gopanasivankam   bhaggam   7-   dandaparayanam
pavedhamanam   gacchantam   aturam   gatayobbanam   disva   sarathim  amantesi
ayam   pana   samma  sarathi  puriso  kimkato  kesapissa  na  yatha  annesam
@Footnote: 1 Ma. Yu. vipassi. 2 Yu. vassike. 3 Ma. bahunam. ito param idisameva.
@4 Yu. bhumim. 5 Ma. bhaddam bhaddam. Yu. bhaddam. ito param idisameva.
@6 Po. abhiruyhitva. 7 Ma. Yu. bhoggam. ito param idisameva.
Kayopissa   na   yatha   annesanti   .   eso   kho   deva  jinno
namati   .   kim   paneso   samma  sarathi  jinno  namati  .  eso
kho   deva   jinno   nama   nadani  tena  ciram  jivitabbam  bhavissatiti .
Kim   pana   samma   sarathi   ahampi  jaradhammo  jaram  anatitoti  .  tvanca
deva   mayancamha   sabbe   jaradhamma   jaram   anatitati   .   tenahi
samma   sarathi   alandanajja   uyyanabhumiya   ito   1-  ca  antepuram
paccaniyyahiti   .   evam   devati   kho   bhikkhave   sarathi  vipassissa
kumarassa   patissutva   tato   ca   antepuram   paccaniyyasi   .  tatra
sudam    bhikkhave   vipassi   kumaro   antepuram   gato   dukkhi   dummano
pajjhayati   dhiratthu   kira   bho   jati   nama  yatra  hi  nama  jatassa
jara pannayissatiti.
     [33]   Athakho  bhikkhave  bandhuma  raja  sarathim  amantapetva
etadavoca   kacci   samma   sarathi   kumaro   uyyanabhumiya   abhiramittha
kacci    samma    sarathi   kumaro   uyyanabhumiya   attamano   ahositi
na   kho   deva   kumaro   uyyanabhumiya   abhiramittha   na   kho  deva
kumaro   uyyanabhumiya   attamano   ahositi  .  kim  pana  samma  sarathi
addasa kumaro uyyanabhumim niyyantoti.
     {33.1}   Addasa   kho   deva   kumaro  uyyanabhumim  niyyanto
purisam     jinnam     gopanasivankam    bhaggam    dandaparayanam    pavedhamanam
gacchantam    aturam    gatayobbanam   disva   mam   etadavoca   ayam   pana
samma    sarathi    puriso    kimkato    kesapissa    na    yathaannesam
@Footnote: 1 Po. itopi. Ma. Yu. itova. ito param idisameva.
Kayopissa   na   yatha   annesanti  eso  kho  deva  jinno  namati
kim   paneso   samma  sarathi  jinno  namati  eso  kho  deva  jinno
nama   nadani   tena   ciram   jivitabbam  bhavissatiti  kim  pana  samma  sarathi
ahampi   jaradhammo   jaram   anatitoti   tvanca   deva  mayancamha  sabbe
jaradhamma    jaram    anatitati    tenahi   samma   sarathi   alandanajja
uyyanabhumiya    ito   ca   antepuram   paccaniyyahiti   evam   devati
kho   aham   deva   vipassissa  kumarassa  patissutva  tato  ca  antepuram
paccaniyyasim   so   kho  deva  kumaro  antepuram  gato  dukkhi  dummano
pajjhayati   dhiratthu   kira   bho   jati   nama  yatra  hi  nama  jatassa
jara pannayissatiti.
     {33.2}    Athakho    bhikkhave    bandhumassa   ranno   etadahosi
ma   heva  kho  vipassi  kumaro  na  rajjam  karesi  ma  heva  vipassi
kumaro    agarasma    anagariyam    pabbaji   ma   heva   nemittanam
brahmananam   saccam   assa   vacananti   .   athakho   bhikkhave   bandhuma
raja    vipassissa    kumarassa    bhiyyoso   mattaya   pancakamagunani
upatthapesi   yatha   vipassi   kumaro   rajjam   kareyya  yatha  vipassi
kumaro    na   agarasma   anagariyam   pabbajeyya   yatha   nemittanam
brahmananam   miccha   assa  vacanam  1-  .  tatra  sudam  bhikkhave  vipassi
kumaro pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricareti.
     [34]   Athakho  bhikkhave  vipassi  kumaro  bahunnam  vassanam  .pe.
Addasa   kho   bhikkhave   vipassi   kumaro  uyyanabhumim  niyyanto  purisam
@Footnote: 1 Po. Ma. vacananti.
Abadhikam   dukkhitam  balhagilanam  sake  muttakarise  palipannam  sayamanam  1-
annehi    vutthapiyamanam    annehi    samvesiyamanam    disva    sarathim
amantesi    ayam   pana   samma   sarathi   puriso   kimkato   akkhinipissa
na  yatha  annesam  siropissa  2-  na  yatha  annesanti  .  eso  kho
deva   byadhiko   namati   .   kim   paneso  samma  sarathi  byadhiko
namati   .   eso   kho  deva  byadhiko  nama  appevanama  tamha
abadha   vutthaheyyati   .  kim  pana  samma  sarathi  ahampi  byadhidhammo
byadhim   anatitoti   .   tvanca   deva  mayancamha  sabbe  byadhidhamma
byadhim   anatitati   .  tenahi  samma  sarathi  alandanajja  uyyanabhumiya
ito  ca  antepuram  paccaniyyahiti  .  evam  devati  kho bhikkhave sarathi
vipassissa   kumarassa   patissutva   tato  ca  antepuram  paccaniyyasi .
Tatra   sudam   bhikkhave   vipassi  kumaro  antepuram  gato  dukkhi  dummano
pajjhayati   dhiratthu   kira   bho   jati   nama  yatra  hi  nama  jatassa
jara pannayissati byadhi pannayissatiti.
     [35]   Athakho  bhikkhave  bandhuma  raja  sarathim  amantapetva
etadavoca   kacci    samma   sarathi   kumaro   uyyanabhumiya  abhiramittha
kacci   samma   sarathi   kumaro   uyyanabhumiya   attamano  ahositi .
Na  kho  deva  kumaro  uyyanabhumiya  abhiramittha  na  kho  deva  kumaro
uyyanabhumiya   attamano   ahositi   .   kim  pana  samma  sarathi  addasa
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. semanam. ito param idisameva. 2 Ma. Yu. saropissa. ito param
@idisameva.
Kumaro   uyyanabhumim   niyyantoti   .   addasa   kho   deva  kumaro
uyyanabhumim   niyyanto   purisam   abadhikam   dukkhitam   balhagilanam   sake
muttakarise    palipannam    sayamanam    annehi    vutthapiyamanam   annehi
samvesiyamanam   disva   mam   etadavoca   ayam  pana  samma  sarathi  puriso
kimkato    akkhinipissa    na    yatha    annesam   siropissa   na   yatha
annesanti    eso   kho   deva   byadhiko   namati   kim   paneso
samma   sarathi   byadhiko   namati  eso  kho  deva  byadhiko  nama
appevanama   tamha   abadha   vutthaheyyati   kim  pana  samma  sarathi
ahampi    byadhidhammo    byadhim   anatitoti   tvanca   deva   mayancamha
sabbe    byadhidhamma    byadhim    anatitati    tenahi   samma   sarathi
alandanajja    uyyanabhumiya    ito    ca    antepuram   paccaniyyahiti
evam  devati  kho  aham  deva  vipassissa  kumarassa  patissutva  tato ca
antepuram  paccaniyyasim  eso  1-  kho  deva  kumaro  antepuram  gato
dukkhi   dummano   pajjhayati   dhiratthu   kira   bho   jati   nama   yatra
hi nama jatassa jara pannayissati byadhi pannayissatiti.
     {35.1}  Athakho  bhikkhave  bandhumassa ranno etadahosi ma heva kho
vipassi  kumaro  na  rajjam  karesi  ma  heva  vipassi kumaro agarasma
anagariyam    pabbaji    2-    ma    heva    nemittanam   brahmananam
saccam   assa   vacananti   .  athakho  bhikkhave  bandhuma  raja  vipassissa
kumarassa    bhiyyoso    mattaya   pancakamagunani   upatthapesi   yatha
@Footnote: 1 Ma. Yu. so kho. 2 Po. pabbajito.
Vipassi   kumaro  rajjam  kareyya  yatha  vipassi  kumaro  na  agarasma
anagariyam   pabbajeyya   yatha   nemittanam   brahmananam   miccha  assa
vacanam  1-  .  tatra  sudam  bhikkhave vipassi kumaro pancakamagunehi samappito
samangibhuto paricareti .pe.
     [36]  Addasa  kho  bhikkhave  vipassi  kumaro uyyanabhumim niyyanto
mahajanakayam   sannipatitam   nanarattananca   dussanam   vilatam   kayiramanam
disva  sarathim  amantesi  kim  nu  kho  so  samma  sarathi  mahajanakayo
sannipatito   nanarattananca   dussanam  vilatam  kariyatiti  .  eso  kho
deva  kalakato  namati  .  tenahi  samma  sarathi  yena  so  kalakato
tena  ratham  pesehiti  .  evam  devati  kho  bhikkhave  sarathi  vipassissa
kumarassa patissutva yena so kalakato yena ratham pesesi 2-.
     {36.1}  Addasa  kho  bhikkhave vipassi kumaro petam kalakatam disva
sarathim  amantesi  kim  panayam  samma  sarathi  kalakato  namati. Eso
kho  deva  kalakato  nama  nadani  tam  dakkhanti  3- mata va pita va
anne  va  natisalohita  sopi  na  dakkhissati  mataram  va  pitaram  va
anne   va   natisalohiteti   .   kim   pana   samma   sarathi   ahampi
maranadhammo  maranam  anatito  mampi  na  dakkhanti  4-  devo  va  devi va
anne  va  natisalohita  ahampi  na  dakkhissami  devam  va  devim  va
anne   va   natisalohiteti   .   tvanca   deva  mayancamha  sabbe
maranadhamma   maranam   anatita   tampi  na  dakkhanti  devo  va  devi  va
@Footnote: 1 Po. Ma. vacananti. 2 Po. Yu. pesehiti. 3 Yu. dakkhinti. ito param
@idisameva. 4 Po. dakkhinti.
Anne   va  natisalohita  tvampi  na  dakkhissasi  devam  va  devim  va
anne   va   natisalohiteti   .   tenahi  samma  sarathi  alandanajja
uyyanabhumiya  ito  ca  antepuram  paccaniyyahiti  .  evam  devati  kho
bhikkhave   sarathi   vipassissa   kumarassa  patissutva  tato  ca  antepuram
paccaniyyasi   .   tatra  sudam  bhikkhave  vipassi  kumaro  antepuram  gato
dukkhi   dummano   pajjhayati   dhiratthu   kira   bho   jati   nama   yatra
hi    nama    jatassa    jara    pannayissati    byadhi   pannayissati
maranam pannayissatiti.
     [37]   Athakho  bhikkhave  bandhuma  raja  sarathim  amantapetva
etadavoca   kacci   samma   sarathi   kumaro   uyyanabhumiya   abhiramittha
kacci   samma   sarathi   kumaro   uyyanabhumiya   attamano  ahositi .
Na  kho  deva  kumaro  uyyanabhumiya  abhiramittha  na  kho  deva  kumaro
uyyanabhumiya   attamano   ahositi   .   kim  pana  samma  sarathi  addasa
kumaro uyyanabhumim niyyantoti.
     {37.1}  Addasa kho deva kumaro uyyanabhumim niyyanto mahajanakayam
sannipatitam   nanarattananca   dussanam   vilatam   kayiramanam   disva   mam
etadavoca   kim   nu   kho  so  samma  sarathi  mahajanakayo  sannipatito
nanarattananca   dussanam  vilatam  kayiratiti  eso  kho  deva  kalakato
namati  tenahi  samma  sarathi  yena  so  kalakato  tena  ratham pesehiti
evam   devati   kho  aham  deva  vipassissa  kumarassa  patissutva  yena
So   kalakato   tena   ratham   pesesim   addasa   kho  deva  kumaro
purisam   petam   kalakatam   disva   mam   etadavoca   kim   panayam   samma
sarathi   kalakato   namati  eso  kho  deva  kalakato  nama  nadani
tam   dakkhanti   mata   va   pita   va   anne  va  natisalohita
sopi  na  dakkhissati  mataram  va  pitaram  va  anne  va natisalohiteti
kim    pana   samma   sarathi   ahampi   maranadhammo   maranam   anatito   mampi
na   dakkhanti   devo   va   devi   va   anne  va  natisalohita
ahampi  na  dakkhissami  devam  va  devim  va  anne  va natisalohiteti
tvanca    deva    mayancamha    sabbe    maranadhamma   maranam   anatita
tampi   na   dakkhanti  devo  va  devi  va  anne  va  natisalohita
tvampi  na  dakkhissasi  devam  va  devim  va  anne  va  natisalohiteti
tenahi   samma   sarathi   alandanajja  uyyanabhumiya  ito  ca  antepuram
paccaniyyahiti   evam   devati   kho   aham   deva  vipassissa  kumarassa
patissutva   tato   ca  antepuram  paccaniyyasim  so  kho  deva  kumaro
antepuram   gato   dukkhi   dummano   pajjhayati   dhiratthu  kira  bho  jati
nama    yatra    hi    nama    jatassa   jara   pannayissati   byadhi
pannayissati maranam pannayissatiti.
     {37.2}    Athakho    bhikkhave    bandhumassa   ranno   etadahosi
ma   heva   kho   vipassi  kumaro  na  rajjam  karesi  ma  heva  kho
vipassi    kumaro   agarasma   anagariyam   pabbaji   ma   heva   kho
nemittanam      brahmananam      saccam      assa     vacananti    .
Athakho    bhikkhave   bandhuma   raja   vipassissa   kumarassa   bhiyyoso
mattaya   pancakamagunani   upatthapesi   yatha   vipassi   kumaro  rajjam
kareyya   yatha   vipassi  kumaro  na  agarasma  anagariyam  pabbajeyya
yatha   nemittanam   brahmananam   miccha   assa   vacanam  .  tatra  sudam
bhikkhave   vipassi   kumaro   pancahi   kamagunehi   samappito  samangibhuto
paricareti.
     [38]   Athakho  bhikkhave  vipassi  kumaro  bahunnam  vassanam  bahunnam
vassasatanam    bahunnam    vassasahassanam    accayena   sarathim   amantesi
yojehi   samma   sarathi  bhaddani  bhaddani  yanani  uyyanabhumim  gacchama
subhumim   dassanayati   .  evam  devati  kho  bhikkhave  sarathi  vipassissa
kumarassa   patissutva   bhaddani  bhaddani  yanani  yojetva  vipassissa
kumarassa  pativedesi  yuttani  kho  [1]-  deva bhaddani bhaddani yanani
yassadani   kalam   mannasiti   .  athakho  bhikkhave  vipassi  kumaro  bhadram
yanam abhiruhitva bhaddehi bhaddehi yanehi uyyanabhumim niyyasi.
     {38.1}  Addasa  kho  bhikkhave vipassi kumaro uyyanabhumim niyyanto
purisam   bhandum   pabbajitam   kasayavasanam   disva   sarathim  amantesi  ayam
pana   samma   sarathi   puriso   kimkato   sisampissa   na   yatha   annesam
vatthanipissa   na   yatha   annesanti   .  eso  kho  deva  pabbajito
namati   .   kim  paneso  samma  sarathi  pabbajito  namati  .  eso
kho    deva   pabbajito   nama   sadhu   dhammacariya   sadhu   samacariya
@Footnote: 1 Ma. Yu. te.
Sadhu    kusalacariya   1-   sadhu   punnakiriya   sadhu   avihimsa   sadhu
bhutanukampati   .   sadhu   kho   so   samma   sarathi  pabbajito  nama
sadhu   [2]-   dhammacariya   sadhu   samacariya   sadhu  kusalacariya  sadhu
punnakiriya   sadhu   avihimsa   sadhu   bhutanukampa   3-   tenahi  samma
sarathi   yena   so  pabbajito  tena  ratham  pesehiti  .  evam  devati
kho   bhikkhave   sarathi   vipassissa   kumarassa   patissutva   yena  so
pabbajito   tena   ratham   pesesi   .  athakho  bhikkhave  vipassi  kumaro
tam    pabbajitam    etadavoca   tvam   pana   samma   kimkato   sisampi   te
na   yatha   annesam   vatthanipi   te   na   yatha  annesanti  .  aham
kho   deva   pabbajito   namati   .   kim   pana  tvam  samma  pabbajito
namati   .   aham   kho   deva   pabbajito   nama   sadhu  dhammacariya
sadhu    samacariya    sadhu    kusalacariya    sadhu    punnakiriya   sadhu
avihimsa   sadhu   bhutanukampati   .   sadhu   kho  tvam  samma  pabbajito
nama    sadhu    dhammacariya    sadhu    samacariya    sadhu   kusalacariya
sadhu punnakiriya sadhu avihimsa sadhu bhutanukampati.
     {38.2}  Athakho  bhikkhave  vipassi  kumaro sarathim amantesi tenahi
samma  sarathi  ratham  adaya  itova  antepuram paccaniyyahi aham pana idheva
kesamassum   oharetva   kasayani  vatthani  acchadetva  agarasma
anagariyam   pabbajissamiti   .   evam   devati   kho   bhikkhave  sarathi
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. kusalakiriya. ito param idisameva. 2 Ma. - samma sarathi. Yu. - hi
@samma sarathi. 3 Po. Ma. - bhutanukampati.
Vipassissa   kumarassa   patissutva   ratham   adaya   tato  ca  antepuram
paccaniyyasi  .  vipassi  pana  kumaro  tattheva  kesamassum  oharetva
kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbaji 1-.
     {38.3}  Assosi  kho bhikkhave bandhumatiya rajadhaniya mahajanakayo
caturasitipanasahassani   vipassi   kira   kumaro   kesamassum  oharetva
kasayani   vatthani  acchadetva  agarasma  anagariyam  pabbajitoti .
Sutvana nesam etadahosi na hi nuna so orako dhammavinayo na sa orika 2-
pabbajja   yattha   vipassi   kumaro  kesamassum  oharetva  kasayani
vatthani   acchadetva  agarasma  anagariyam  pabbajito  vipassi  hi  3-
nama  kumaro  kesamassum  oharetva  kasayani  vatthani acchadetva
agarasma  anagariyam  pabbajissati  kimangam pana na 4- mayanti. Athakho [5]-
bhikkhave  mahajanakaya  6-  caturasitipanasahassani  kesamassum oharetva
kasayani  vatthani  acchadetva  vipassim  bodhisattam  agarasma anagariyam
pabbajitam   anupabbajimsu   .  taya  sudam  bhikkhave  parisaya  parivuto  vipassi
bodhisatto gamanigamajanapadarajadhanisu carikam carati.
     {38.4} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa rahogatassa patisallinassa
evam  cetaso  parivitakko  udapadi na kho panetam 7- patirupam yoham akinno
viharami   yannunaham   eko  ganamha  vupakattho  vihareyyanti  .  athakho
bhikkhave  vipassi  bodhisatto  aparena  samayena  eko  ganamha  vupakattho
@Footnote: 1 Po. pabbajitoti. 2 Po. Ma. oraka. 3 Ma. Yu. pi. 4 Po. Ma.
@nasaddo natthi. 5 Yu. so.. 6 Ma. Yu. mahajanakayo. 3 Ma. Yu. metam.
Vihasi   .   anneneva   tani   caturasitipabbajitasahassani   agamamsu  .
Annena [1]- vipassi bodhisatto.
     {38.5}   Athakho   bhikkhave   vipassissa  bodhisattassa  vasupagatassa
rahogatassa   patisallinassa   evam   cetaso   parivitakko   udapadi  kiccham
vatayam  loko  apanno  jayati  ca  jiyati  ca  miyati ca cavati ca upapajjati
ca   atha   ca   panimassa   dukkhassa   nissaranam   nappajanati  jaramaranassa
kudassu    2-    nama    imassa    dukkhassa    nissaranam    pannayissati
jaramaranassati.
     [39]   Athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  etadahosi  kimhi
nu  kho  sati  jaramaranam  hoti  kimpaccaya  jaramarananti  .  athakho bhikkhave
vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya   abhisamayo
jatiya kho sati jaramaranam hoti jatipaccaya jaramarananti.
     {39.1}   Athakho   bhikkhave   vipassissa   bodhisattassa  etadahosi
kimhi   nu  kho  sati  jati  hoti  kimpaccaya  jatiti  .  athakho  bhikkhave
vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya   abhisamayo
bhave   kho   sati   jati  hoti  bhavapaccaya  jatiti  .  athakho  bhikkhave
vipassissa   bodhisattassa   etadahosi   kimhi   nu  kho  sati  bhavo  hoti
kimpaccaya bhavoti.
     {39.2}  Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikara ahu
pannaya  abhisamayo  upadane kho sati bhavo hoti upadanapaccaya bhavoti.
Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati upadanam hoti
@Footnote: 1 Ma. maggena. 2 Ma. Yu. kudassu.
Kimpaccaya   upadananti   .   athakho   bhikkhave   vipassissa  bodhisattassa
yonisomanasikara    ahu    pannaya    abhisamayo   tanhaya   kho   sati
upadanam    hoti   tanhapaccaya   upadananti   .   athakho   bhikkhave
vipassissa   bodhisattassa   etadahosi   kimhi  nu  kho  sati  tanha  hoti
kimpaccaya    tanhati    .   athakho   bhikkhave   vipassissa   bodhisattassa
yonisomanasikara    ahu    pannaya   abhisamayo   vedanaya   kho   sati
tanha hoti vedanapaccaya tanhati.
     {39.3}  Athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  etadahosi kimhi
nu  kho  sati  vedana  hoti kimpaccaya vedanati. Athakho bhikkhave vipassissa
bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya   abhisamayo  phasse  kho
sati  vedana  hoti  phassapaccaya  vedanati  .  athakho  bhikkhave vipassissa
bodhisattassa  etadahosi  kimhi  nu kho sati phasso hoti kimpaccaya phassoti.
Athakho   bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  yonisomanasikara  ahu  pannaya
abhisamayo salayatane kho sati phasso hoti salayatanapaccaya phassoti.
     {39.4}  Athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  etadahosi kimhi
nu  kho  sati  salayatanam  hoti  kimpaccaya  salayatananti  .  athakho bhikkhave
vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya   abhisamayo
namarupe   kho   sati   salayatanam  hoti  namarupapaccaya  salayatananti .
Athakho   bhikkhave   vipassissa   bodhisattassa   etadahosi   kimhi  nu  kho
sati    namarupam   hoti   kimpaccaya   namarupanti   .   athakho   bhikkhave
Vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya   abhisamayo
vinnane   kho   sati   namarupam   hoti   vinnanapaccaya  namarupanti .
Athakho   bhikkhave   vipassissa   bodhisattassa   etadahosi   kimhi  nu  kho
sati    vinnanam   hoti   kimpaccaya   vinnananti   .   athakho   bhikkhave
vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya   abhisamayo
namarupe kho sati vinnanam hoti namarupapaccaya vinnananti.
     {39.5}   Athakho   bhikkhave   vipassissa   bodhisattassa  etadahosi
paccudavattati    kho    idam    vinnanam   namarupamha   naparam   gacchati
ettavata  jayetha  va  jiyetha  va  miyetha  va cavetha va upapajjetha
va    yadidam    namarupapaccaya    vinnanam    vinnanapaccaya    namarupam
namarupapaccaya    salayatanam    salayatanapaccaya    phasso    phassapaccaya
vedana      vedanapaccaya     tanha     tanhapaccaya     upadanam
upadanapaccaya    bhavo    bhavapaccaya   jati   jatipaccaya   jaramaranam
sokaparidevadukkhadomanassupayasa    sambhavanti    evametassa    kevalassa
dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
     {39.6}  Samudayo  samudayoti  kho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa
pubbe   ananussutesu   dhammesu   cakkhum   udapadi  nanam  udapadi  panna
udapadi vijja udapadi aloko udapadi.
     [40]   Athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  etadahosi  kimhi
nu  kho  asati  jaramaranam  na hoti kissa nirodha jaramarananirodhoti. Athakho
bhikkhave    vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya
Abhisamayo   jatiya   kho   asati   jaramaranam   na   hoti   jatinirodha
jaramarananirodhoti.
     {40.1}   Athakho   bhikkhave   vipassissa   bodhisattassa  etadahosi
kimhi  nu  kho  asati  jati  na  hoti kissa nirodha jatinirodhoti. Athakho
bhikkhave    vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya
abhisamayo  bhave  kho  asati  jati  na  hoti  bhavanirodha  jatinirodhoti.
Athakho   bhikkhave   vipassissa   bodhisattassa   etadahosi   kimhi  nu  kho
asati   bhavo  na  hoti  kissa  nirodha  bhavanirodhoti  .  athakho  bhikkhave
vipassissa      bodhisattassa      yonisomanasikara     ahu     pannaya
abhisamayo   upadane   kho   asati   bhavo   na  hoti  upadananirodha
bhavanirodhoti   .   athakho   bhikkhave   vipassissa  bodhisattassa  etadahosi
kimhi nu kho asati upadanam na hoti kissa nirodha upadananirodhoti.
     {40.2}  Athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa yonisomanasikara
ahu   pannaya   abhisamayo   tanhaya   kho   asati   upadanam  na  hoti
tanhanirodha    upadananirodhoti    .    athakho   bhikkhave   vipassissa
bodhisattassa  etadahosi  kimhi  nu  kho  asati tanha na hoti kissa nirodha
tanhanirodhoti  .  athakho  bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikara
ahu  pannaya  abhisamayo  vedanaya  kho asati tanha na hoti vedananirodha
tanhanirodhoti   .   athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  etadahosi
kimhi  nu  kho  asati  vedana  na  hoti  kissa nirodha vedananirodhoti.
Athakho    bhikkhave    vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu
pannaya   abhisamayo   phasse  kho  asati  vedana  na  hoti  phassanirodha
vedananirodhoti.
     {40.3}   Athakho   bhikkhave   vipassissa   bodhisattassa  etadahosi
kimhi  nu  kho  asati  phasso  na  hoti  kissa  nirodha  phassanirodhoti .
Athakho    bhikkhave    vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu
pannaya    abhisamayo    salayatane    kho   asati   phasso   na   hoti
salayatananirodha    phassanirodhoti    .    athakho    bhikkhave   vipassissa
bodhisattassa  etadahosi  kimhi  nu  kho  asati  salayatanam  na  hoti  kissa
nirodha   salayatananirodhoti   .  athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa
yonisomanasikara    ahu   pannaya   abhisamayo   namarupe   kho   asati
salayatanam na hoti namarupanirodha salayatananirodhoti.
     {40.4}  Athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  etadahosi kimhi
nu  kho  asati  namarupam  na  hoti  kissa nirodha namarupanirodhoti. Athakho
bhikkhave    vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya
abhisamayo   vinnane   kho   asati   namarupam   na  hoti  vinnananirodha
namarupanirodhoti.
     {40.5}  Athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  etadahosi kimhi
nu  kho  asati  vinnanam  na  hoti  kissa nirodha vinnananirodhoti. Athakho
bhikkhave    vipassissa    bodhisattassa   yonisomanasikara   ahu   pannaya
abhisamayo   namarupe   kho   asati   vinnanam   na  hoti  namarupanirodha
vinnananirodhoti   .  athakho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  etadahosi
Adhigato   kho   myayam  maggo  1-  bodhaya  2-  yadidam  namarupanirodha
vinnananirodho     vinnananirodha     namarupanirodho     namarupanirodha
salayatananirodho      salayatananirodha      phassanirodha     phassanirodha
vedananirodho      vedananirodha      tanhanirodho     tanhanirodha
upadananirodho   upadananirodha   bhavanirodho   bhavanirodha  jatinirodho
jatinirodha    jaramaranam    sokaparidevadukkhadomanassupayasa    nirujjhanti
evametassa  kevalassa  dukkhakkhandhassa  nirodho  hoti . Nirodho nirodhoti
kho  bhikkhave  vipassissa  bodhisattassa  pubbe  ananussutesu  dhammesu  cakkhum
udapadi   nanam   udapadi   panna   udapadi  vijja  udapadi  aloko
udapadi.
     [41]  Athakho  bhikkhave  vipassi  bodhisatto  aparena samayena pancasu
upadanakkhandhesu   udayabbayanupassi   vihasi   iti   rupam   iti   rupassa
samudayo    iti   rupassa   atthangamo   iti   vedana   iti   vedanaya
samudayo    iti   vedanaya   atthangamo   iti   sanna   iti   sannaya
samudayo   iti   sannaya   atthangamo   iti   sankhara  iti  sankharanam
samudayo   iti   sankharanam   atthangamo   iti  vinnanam  iti  vinnanassa
samudayo     iti    vinnanassa    atthangamoti    .    tassa    pancasu
upadanakkhandhesu      udayabbayanupassino      viharato      nacirasseva
anupadaya asavehi cittam vimucciti 3-.
                   Dutiyabhanavaram.
@Footnote: 1 Yu. vipassanamaggo. 2 Ma. sambodhaya. 3 Po. vimuccati.
     [42]  Athakho  bhikkhave  vipassissa  bhagavato arahato sammasambuddhassa
etadahosi   yannunaham  dhammam  deseyyanti  .  athakho  bhikkhave  vipassissa
bhagavato   arahato   sammasambuddhassa  etadahosi  adhigato  kho  me  ayam
dhammo   gambhiro   duddaso   duranubodho   santo   panito  atakkavacaro
nipuno   panditavedaniyo   alayarama   kho   panayam   paja  alayarata
alayasammudita    alayaramaya    kho    pana    pajaya    alayarataya
alayasammuditaya     duddasam     idam     thanam    yadidam    idappaccayata
paticcasamuppado   idampi   kho   thanam   duddasam  yadidam  sabbasankharasamatho
sabbupadhipatinissaggo   tanhakkhayo   virago   nirodho   nibbanam  ahanceva
kho  pana  dhammam  deseyyam  pare  ca me na ajaneyyum so mamassa kilamatho
sa mamassa vihesati.
     {42.1}  Apissudam  1- bhikkhave vipassim bhagavantam arahantam sammasambuddham
ima anacchariya gatha patibhamsu pubbe assutapubba
         kicchena me adhigatam         halandani pakasitum
         ragadosaparetehi           nayam dhammo susambuddho.
         Patisotagamim nipunam       gambhiram duddasam anum
         ragaratta na dakkhanti    tamokkhandhena avutati.
     [43]  Itiha  bhikkhave  vipassissa  bhagavato  arahato sammasambuddhassa
patisancikkhato appossukkataya cittam nami no dhammadesanaya.
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. apissu.
     [44]   Athakho   bhikkhave   annatarassa   mahabrahmuno   vipassissa
bhagavato    arahato    sammasambuddhassa   cetasa   cetoparivitakkamannaya
etadahosi  nassati  vata  bho  loko  vinassati vata bho loko yatra hi nama
vipassissa     bhagavato    arahato    sammasambuddhassa    appossukkataya
cittam  nami  1-  no  dhammadesanayati  .  athakho so bhikkhave mahabrahma
seyyathapi   nama   balava   puriso   samminjitam   va  baham  pasareyya
pasaritam  va  baham  samminjeyya  evameva  [2]- brahmaloke antarahito
vipassissa   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   purato  paturahosi .
Athakho   [3]-   bhikkhave   mahabrahma   ekamsam   uttarasangam  karitva
dakkhinajanumandalam    pathaviyam    nidahanto    4-   yena   vipassi   bhagava
araham    sammasambuddho    tenanjalim    panametva    vipassim   bhagavantam
arahantam   sammasambuddham   etadavoca   desetu   bhante   bhagava   dhammam
desetu  sugato  dhammam  santidha  5-  satta  apparajakkhajatika  assavanata
dhammassa parihayanti bhavissanti dhammassa annataroti.
     {44.1}  Evam  vutte  bhikkhave  vipassi bhagava araham sammasambuddho
tam    mahabrahmanam    etadavoca   mayhampi   kho   brahme   etadahosi
yannunaham   dhammam   deseyyanti   .   tassa   mayham  brahme  etadahosi
adhigato   kho   me   ayam  dhammo  gambhiro  duddaso  duranubodho  santo
panito     atakkavacaro     nipuno     panditavedaniyo     alayarama
kho   panayam   paja   alayarata   alayasammudita   alayaramaya   kho
pana pajaya alayarataya
@Footnote: 1 Ma. Yu. namati. 2 Po. Ma. kho. 3 Ma. Yu. so. 4 Ma. Yu. nihantva.
@5 Ma. Yu. santi. ito param idisameva.
Alayasammuditaya     duddasam     idam     thanam    yadidam    idappaccayata
paticcasamuppado   idampi   kho   thanam   duddasam  yadidam  sabbasankharasamatho
sabbupadhipatinissaggo  tanhakkhayo  virago  nirodho  nibbanam  1-  ahanceva
kho  pana  dhammam  deseyyam  pare  ca me na ajaneyyum so mamassa kilamatho
sa  mamassa  vihesati  .  apissudam  2-  brahme  ima anacchariya gatha
patibhamsu   pubbe   me   assutapubba   kicchena   me   adhigatam  halandani
pakasitum    .pe.    avutati    itiha   me   brahme   patisancikkhato
appossukkataya cittam nami no dhammadesanayati.
     {44.2}  Dutiyampi  kho  bhikkhave  so  mahabrahma  .pe. Tatiyampi
kho   bhikkhave  so  mahabrahma  vipassim  bhagavantam  arahantam  sammasambuddham
etadavoca  desetu  bhante  bhagava dhammam desetu sugato dhammam santidha satta
apparajakkhajatika   assavanata   dhammassa   parihayanti  bhavissanti  dhammassa
annataroti.
     {44.3}   Athakho   bhikkhave  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho
brahmuno   [3]-  ajjhesanam  viditva  sattesu  [4]-  karunnatam  paticca
buddhacakkhuna  lokam  volokesi  .  addasa  kho  bhikkhave  vipassi  bhagava
araham    sammasambuddho    buddhacakkhuna    lokam   volokento   satte
apparajakkhe     maharajakkhe    tikkhindriye    mudindriye    svakare
dvakare   suvinnapaye  duvinnapaye  bhabbe  5-  abhabbe  appekacce
paralokavajjabhayadassavino  6-  viharante  .  seyyathapi nama uppaliniyam va
@Footnote: 1 Po. nibbananti. 2 Si. Ma. Yu. apissumam. 3 Ma. Yu. ca. 4 Po. Ma. Yu. ca.
@5 Ma. Yu. bhabbe abhabbeti pathadvayam natthi. ito param idisameva.
@6 Ma. ... dassavine.
Paduminiyam   va   pundarikiniyam   va  appekaccani  uppalani  va  padumani
va  pundarikani  va  udake  jatani  udake  samvaddhani 1- udakanugatani
antonimuggaposini    appekaccani    uppalani    va    padumani   va
pundarikani   va   udake   jatani   udake   samvaddhani   samodakathitani
appekaccani   uppalani   va   padumani   va  pundarikani  va  udake
jatani  udake  samvaddhani  udaka  accuggamma  titthanti  2-  anupalittani
udakena   evameva   kho  bhikkhave  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho
buddhacakkhuna    lokam    volokento    addasa    satte   apparajakkhe
maharajakkhe  tikkhindriye  mudindriye  svakare  dvakare  suvinnapaye
duvinnapaye    bhabbe   abhabbe   appekacce   paralokavajjabhayadassavino
viharante [3]-.
     {44.4}  Athakho  [4]-  bhikkhave  mahabrahma  vipassissa  bhagavato
arahato    sammasambuddhassa    cetasa    cetoparivitakkamannaya   vipassim
bhagavantam arahantam sammasambuddham gathahi ajjhabhasi
     [45]  Sele yatha pabbatamuddhanitthito
               yathapi passe janatam samantato
               tathupamam dhammamayam sumedhaso
               pasadamaruyha samantacakkhu
               sokavakinnam 5- janatamapetasoko
               avekkhassu jatijarabhibhutam.
@Footnote: 1 sambaddhanitipi patho. 2 Ma. thitani. Yu. thanti. 3 Ma. appekacce na
@paralokavajjabhayadassavine. 4 Ma. Yu. so. 5 Ma. Yu. sokavatinnam.
               Utthehi vira vijitasangama
               satthavaha anana vivara 1- loke
     desetu 2- bhagava dhammam      annataro bhavissantiti.
     [46]  Evam  vutte  3- bhikkhave vipassi bhagava araham sammasambuddho
tam mahabrahmanam gathaya ajjhabhasi
               aparuta te 4- amatassa dvara
               ye sotavanto pamuncantu saddham
               vihimsasanni pagunam nabhasim
               dhammam panitam manujesu brahmeti.
     [47]   Athakho  [5]-  bhikkhave  mahabrahma  katavakaso  khomhi
vipassina     bhagavata    arahata    sammasambuddhena    dhammadesanayati
vipassim    bhagavantam    arahantam    sammasambuddham   abhivadetva   padakkhinam
katva tattheva antaradhayi.
     [48]  Athakho  bhikkhave  vipassissa  bhagavato arahato sammasambuddhassa
etadahosi   kassa  nu  kho  aham  pathamam  dhammam  deseyyam  ko  imam  dhammam
khippameva    ajanissatiti   .   athakho   bhikkhave   vipassissa   bhagavato
arahato   sammasambuddhassa   etadahosi  ayam  kho  khando  ca  rajaputto
tisso    ca    purohitaputto    bandhumatiya    rajadhaniya    pativasanti
pandita   viyatta   medhavino   digharattam   apparajakkhajatika   yannunaham
khandassa   ca   rajaputtassa   tissassa   ca   purohitaputtassa  pathamam  dhammam
@Footnote: 1 Ma. Yu. vicara. 2 Ma. desassu. 3 Ma. Yu. athakho. 4 Ma. Yu. tesam.
@5 Ma. Yu. so.
Deseyyam te imam dhammam khippameva ajanissantiti.
     {48.1}   Athakho   bhikkhave  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho
seyyathapi  nama  balava  puriso  samminjitam  va  baham pasareyya pasaritam
va   baham  samminjeyya  evameva  bodhirukkhamule  antarahito  bandhumatiya
rajadhaniya  kheme  migadaye  paturahosi . Athakho bhikkhave vipassi bhagava
araham   sammasambuddho   migadayapalam   1-  amantesi  ehi  tvam  samma
migadayapala    bandhumatim    rajadhanim    pavisitva    khandanca   rajaputtam
tissanca   purohitaputtam   evam   vadehi   vipassi   [2]-   bhagava  araham
sammasambuddho   bandhumatim  rajadhanim  anuppatto  kheme  migadaye  viharati
so  tumhakam  dassanakamoti  .  evam  bhanteti  kho bhikkhave migadayapalo
vipassissa    bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   patissutva   bandhumatim
rajadhanim    pavisitva    khandanca    rajaputtam    tissanca   purohitaputtam
etadavoca  vipassi  [3]-  bhagava  araham  sammasambuddho bandhumatim rajadhanim
anuppatto kheme migadaye viharati so tumhakam dassanakamoti.
     {48.2}  Athakho bhikkhave khando ca rajaputto tisso ca purohitaputto
bhaddani   bhaddani  yanani  yojapetva  bhaddam  bhaddam  yanam  abhiruhitva
bhaddehi   bhaddehi  yanehi  bandhumatiya  rajadhaniya  niyimsu  yena  khemo
migadayo   tena   payimsu   yavatika   yanassa   bhumi  yanena  gantva
yana   paccorohitva   pattika   4-   yena   vipassi   bhagava  araham
sammasambuddho     tenupasankamimsu     upasankamitva    vipassim    bhagavantam
@Footnote: 1 Ma. Yu. dayapalam. ito param idisameva. 2-3 Ma. Yu. bhante. 4 Ma. Yu. pattikava.
Arahantam sammasambuddham abhivadetva ekamantam nisidimsu.
     {48.3}   Tesam  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho  anupubbikatham
kathesi   seyyathidam   danakatham  silakatham  saggakatham  kamanam  adinavam  okaram
sankilesam  nekkhamme  1-  anisamsam  pakasesi . Yada te bhagava annasi
kallacitte   muducitte  vinivaranacitte  udaggacitte  pasannacitte  atha  ya
buddhanam   samukkamsika   dhammadesana  tam  pakasesi  dukkham  samudayam  nirodham
maggam   .   seyyathapi   nama   suddhavattham  apagatakalakam  sammadeva  rajanam
patigganheyya    evameva    khandassa   ca   rajaputtassa   tissassa   ca
purohitaputtassa   tasmimyeva   asane   virajam   vitamalam  dhammacakkhum  udapadi
yankinci samudayadhammam sabbantam nirodhadhammanti.
     {48.4}  Te  ditthadhamma  pattadhamma  viditadhamma pariyogalhadhamma
tinnavicikiccha      vigatakathamkatha      vesarajjappatta     aparappaccaya
satthu   sasane   vipassim   bhagavantam   arahantam   sammasambuddham  etadavocum
abhikkantam   bhante   abhikkantam   bhante   seyyathapi   bhante   nikkujjitam
va  ukkujjeyya  paticchannam  va  vivareyya  mulhassa va maggam acikkheyya
andhakare   va   telappajjotam   dhareyya  cakkhumanto  rupani  dakkhanti
evameva  bhagavata  anekapariyayena  dhammo  pakasito  ete  mayam bhante
bhagavantam   saranam   gacchama   dhammanca   labheyyama   mayam  bhante  bhagavato
santike     pabbajjam     labheyyama     upasampadanti     .     alatthum
@Footnote: 1 nikkhametipi patho.
Kho    bhikkhave   khando   ca   rajaputto   tisso   ca   purohitaputto
vipassissa    bhagavato    arahato    sammasambuddhassa   santike   pabbajjam
alatthum   upasampadam   .   te   vipassi   bhagava   araham   sammasambuddho
dhammiya    kathaya    sandassesi   samadapesi   samuttejesi   sampahamsesi
sankharanam  adinavam  okaram  sankilesam nekkhamme 1- anisamsam pakasesi.
Tesam   vipassina   bhagavata   arahata   sammasambuddhena  dhammiya  kathaya
sandassiyamananam    samadapiyamananam   samuttejiyamananam   sampahamsiyamananam
nacirasseva anupadaya asavehi cittani vimuccimsu.
     [49]  Assosi  kho  bhikkhave  bandhumatiya rajadhaniya mahajanakayo
caturasitipanasahassani    vipassi    kira   bhagava   araham   sammasambuddho
bandhumatim   rajadhanim   anuppatto   kheme   migadaye  viharati  khando  ca
kira   rajaputto   tisso  ca  purohitaputto  vipassissa  bhagavato  arahato
sammasambuddhassa   santike   kesamassum  oharetva  kasayani  vatthani
acchadetva agarasma anagariyam pabbajitati.
     {49.1}  Sutvana  nesam etadahosi na hi nuna so orako dhammavinayo
na  sa  orika  2-  pabbajja  yattha  khando  ca  rajaputto  tisso ca
purohitaputto  kesamassum  oharetva  kasayani  vatthani  acchadetva
agarasma  anagariyam  pabbajita  khando  ca  hi  nama rajaputto tisso ca
purohitaputto  kesamassum  oharetva  kasayani  vatthani  acchadetva
agarasma   anagariyam   pabbajissanti   kimangam   pana  na  3-  mayanti  ca
@Footnote: 1 Ma. Yu. nibbane. 2 Ma. Yu. oraka. 3 Po. Ma. nasaddo natthi.
Athakho   so   bhikkhave   mahajanakayo  caturasitipanasahassani  bandhumatiya
rajadhaniya   nikkhamitva   yena  khemo  migadayo  yena  vipassi  bhagava
araham   sammasambuddho   tenupasankamimsu   upasankamitva   vipassim   bhagavantam
arahantam sammasambuddham abhivadetva ekamantam nisidimsu.
     {49.2}   Tesam  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho  anupubbikatham
kathesi   seyyathidam   danakatham  silakatham  saggakatham  kamanam  adinavam  okaram
sankilesam  nekkhamme  anisamsam  pakasesi  .  yada  te  bhagava  annasi
kallacitte   muducitte   vinivaranacitte   udaggacitte   pasannacitte   atha
ya   buddhanam   samukkamsika   dhammadesana   tam  pakasesi  dukkham  samudayam
nirodham   maggam   .   seyyathapi  nama  suddhavattham  apagatakalakam  sammadeva
rajanam   patigganheyya   evameva   tesam  caturasitipanasahassanam  tasmimyeva
asane   virajam  vitamalam  dhammacakkhum  udapadi  yankinci  samudayadhammam  sabbantam
nirodhadhammanti.
     {49.3}  Te  ditthadhamma  pattadhamma  viditadhamma pariyogalhadhamma
tinnavicikiccha      vigatakathamkatha      vesarajjappatta     aparappaccaya
satthu   sasane   vipassim   bhagavantam   arahantam   sammasambuddham  etadavocum
abhikkantam   bhante   abhikkantam  bhante  seyyathapi  bhante  nikkujjitam  va
ukkujjeyya   paticchannam  va  vivareyya  mulhassa  va  maggam  acikkheyya
andhakare   va   telappajjotam   dhareyya  cakkhumanto  rupani  dakkhanti
evameva   bhagavata   anekapariyayena   dhammo   pakasito   ete  mayam
bhante     bhagavantam     saranam     gacchama     dhammanca     bhikkhusanghanca
Labheyyama    mayam    bhante   bhagavato   santike   pabbajjam   labheyyama
upasampadanti.
     {49.4}   Alatthum   kho   bhikkhave   tani   caturasitipanasahassani
vipassissa    bhagavato    arahato    sammasambuddhassa   santike   pabbajjam
alatthum   upasampadam   .   te   vipassi   bhagava   araham   sammasambuddho
dhammiya    kathaya    sandassesi   samadapesi   samuttejesi   sampahamsesi
sankharanam  adinavam  okaram  sankilesam  nibbane 1- anisamsam pakasesi.
Tesam    vipassina    bhagavata    arahata    sammasambuddhena    dhammiya
kathaya      sandassiyamananam      samadapiyamananam     samuttejiyamananam
sampahamsiyamananam     nacirasseva     anupadaya     asavehi    cittani
vimuccimsu.
     [50]  Assosum  kho  bhikkhave  tani [2]- caturasitipabbajitasahassani
vipassi    kira    bhagava    araham   sammasambuddho   bandhumatim   rajadhanim
anuppatto   kheme   migadaye   viharati   dhammanca   kira   desetiti .
Athakho    bhikkhave    tani    caturasitipabbajitasahassani   yena   bandhumati
rajadhani    yena   khemo   migadayo   yena   vipassi   bhagava   araham
sammasambuddho     tenupasankamimsu     upasankamitva    vipassim    bhagavantam
arahantam sammasambuddham abhivadetva ekamantam nisidimsu.
     {50.1}  Tesam  vipassi bhagava araham sammasambuddho anupubbikatham kathesi
seyyathidam  danakatham  silakatham  saggakatham  kamanam  adinavam  okaram  sankilesam
nekkhamme  anisamsam  pakasesi  .  yada  te  bhagava  annasi kallacitte
@Footnote: 1 nekkhammetipi pathena bhavitabbam. 2 Ma. Yu. purimani.
Muducitte   vinivaranacitte   udaggacitte   pasannacitte  atha  ya  buddhanam
samukkamsika   dhammadesana  tam  pakasesi  dukkham  samudayam  nirodham  maggam .
Seyyathapi   nama  suddhavattham  apagatakalakam  sammadeva  rajanam  patigganheyya
evameva   tesam   caturasitipabbajitasahassanam   tasmimyeva   asane   virajam
vitamalam     dhammacakkhum     udapadi     yankinci    samudayadhammam    sabbantam
nirodhadhammanti.
     {50.2}  Te  ditthadhamma  pattadhamma  viditadhamma pariyogalhadhamma
tinnavicikiccha      vigatakathamkatha      vesarajjappatta     aparappaccaya
satthu   sasane   vipassim   bhagavantam   arahantam   sammasambuddham  etadavocum
abhikkantam  bhante  abhikkantam  bhante  seyyathapi  [1]-  bhante  nikkujjitam
va   ukkujjeyya   paticchannam   va   vivareyya   mulhassa   va   maggam
acikkheyya    andhakare   va   telappajjotam   dhareyya   cakkhumanto
rupani   dakkhanti   evameva  bhagavata  anekapariyayena  dhammo  pakasito
ete   mayam   bhante   bhagavantam   saranam   gacchama  dhammanca  bhikkhusanghanca
labheyyama    mayam    bhante   bhagavato   santike   pabbajjam   labheyyama
upasampadanti.
     {50.3}   Alatthum   kho   bhikkhave  tani  caturasitipabbajitasahassani
vipassissa    bhagavato    arahato    sammasambuddhassa   santike   pabbajjam
alatthum   upasampadam   .   te   vipassi   bhagava   araham   sammasambuddho
dhammiya    kathaya    sandassesi   samadapesi   samuttejesi   sampahamsesi
sankharanam  adinavam  okaram  sankilesam nekkhamme 2- anisamsam pakasesi.
Tesam   vipassina   bhagavata   arahata   sammasambuddhena  dhammiya  kathaya
@Footnote: 1 Po. Ma. nama. 2 Ma. Yu. nibbane.
Sandassiyamananam    samadapiyamananam   samuttejiyamananam   sampahamsiyamananam
nacirasseva anupadaya asavehi cittani vimuccimsu.
     [51]   Tena   kho   pana  1-  samayena  bandhumatiya  rajadhaniya
mahabhikkhusangho   pativasati   atthasatthibhikkhusatasahassam   .   athakho   bhikkhave
vipassissa      bhagavato     arahato     sammasambuddhassa     rahogatassa
patisallinassa   evam   cetaso   parivitakko  udapadi  maha  kho  etarahi
bhikkhusangho    bandhumatiya   rajadhaniya   pativasati   atthasatthibhikkhusatasahassam
yannunaham   bhikkhu   anujaneyyam   caratha   bhikkhave   carikam   bahujanahitaya
bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya   hitaya   sukhaya   devamanussanam
ma   ekena   dve   agamittha   desetha   bhikkhave  dhammam  adikalyanam
majjhekalyanam    pariyosanakalyanam    sattham    sabyanjanam   kevalaparipunnam
parisuddham    brahmacariyam    pakasetha   santidha   satta   apparajakkhajatika
assavanata    dhammassa    parihayanti   bhavissanti   dhammassa   annataro
apica    channam    channam    vassanam    accayena    bandhumati    rajadhani
upasankamitabba patimokkhuddesayati.
     {51.1}  Athakho  bhikkhave  annataro  mahabrahma vipassissa bhagavato
arahato  sammasambuddhassa  cetasa  cetoparivitakkamannaya  seyyathapi nama
balava  puriso  samminjitam va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya
evameva  brahmaloke antarahito vipassissa bhagavato arahato sammasambuddhassa
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. tena kho pana bhikkhave.
Purato  paturahosi  .  athakho  so bhikkhave mahabrahma ekamsam uttarasangam
karitva  yena  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho tenanjalimpanametva
vipassim   bhagavantam   arahantam   sammasambuddham  etadavoca  evametam  bhagava
evametam  sugata  maha kho bhante etarahi bhikkhusangho bandhumatiya rajadhaniya
pativasati   atthasatthibhikkhusatasahassam   anujanatu  bhante  bhagava  bhikkhu  caratha
bhikkhave   carikam   bahujanahitaya   bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya
hitaya  sukhaya  devamanussanam  ma  ekena  dve agamittha desetha bhikkhave
dhammam   adikalyanam   majjhekalyanam   pariyosanakalyanam  sattham  sabyanjanam
kevalaparipunnam    parisuddham    brahmacariyam    pakasetha    santidha    satta
apparajakkhajatika   assavanata   dhammassa   parihayanti  bhavissanti  dhammassa
annataro  1-  apica  bhante  mayam  tatha  karissama  yatha  bhikkhu  channam
channam    vassanam    accayena    bandhumatim    rajadhanim    upasankamissanti
patimokkhuddesayati   .   idamavoca   bhikkhave   so  mahabrahma  idam
vatva   vipassim   bhagavantam  arahantam  sammasambuddham  abhivadetva  padakkhinam
katva tattheva antaradhayi.
     [52]   Athakho   bhikkhave   vipassi   bhagava  araham  sammasambuddho
sayanhasamaye   2-   patisallana  vutthito  bhikkhu  amantesi  idha  mayham
bhikkhave   rahogatassa   patisallinassa   evam  cetaso  parivitakko  udapadi
maha   kho   etarahi   bhikkhusangho   bandhumatiya   rajadhaniya   pativasati
@Footnote: 1 Ma. annataroti. 2 Ma. sayanhasamayam.
Atthasatthibhikkhusatasahassam     yannunaham     bhikkhu     anujaneyyam     caratha
bhikkhave   carikam   bahujanahitaya   bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya
hitaya   sukhaya   devamanussanam   ma   ekena  dve  agamittha  desetha
bhikkhave   dhammam   adikalyanam   majjhekalyanam   pariyosanakalyanam  sattham
sabyanjanam    kevalaparipunnam    parisuddham    brahmacariyam   pakasetha   santidha
satta   apparajakkhajatika   assavanata   dhammassa   parihayanti  bhavissanti
dhammassa    annataro    apica    channam    channam   vassanam   accayena
bandhumati rajadhani upasankamitabba patimokkhuddesayati
     {52.1}   athakho   bhikkhave  annataro  mahabrahma  mama  cetasa
cetoparivitakkamannaya    seyyathapi   nama   balava   puriso   samminjitam
va   baham   pasareyya   pasaritam   va   baham  samminjeyya  evameva
brahmaloke   antarahito   mama  purato  paturahosi  athakho  so  bhikkhave
mahabrahma  ekamsam  uttarasangam  karitva  yenaham  tenanjalimpanametva
mam  etadavoca  evametam  bhagava  evametam  sugata maha kho bhante etarahi
bhikkhusangho    bandhumatiya   rajadhaniya   pativasati   atthasatthibhikkhusatasahassam
anujanatu   bhante   bhagava   bhikkhu  caratha  bhikkhave  carikam  bahujanahitaya
bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya   hitaya   sukhaya   devamanussanam
ma   ekena   dve   agamittha   desetha   bhikkhave  dhammam  adikalyanam
majjhekalyanam    pariyosanakalyanam    sattham    sabyanjanam   kevalaparipunnam
parisuddham    brahmacariyam    pakasetha   santidha   satta   apparajakkhajatika
Assavanata       dhammassa      parihayanti      bhavissanti      dhammassa
annataro   1-   apica   bhante   mayam   tatha  karissama  yatha  bhikkhu
channam   channam   vassanam   accayena   bandhumatim   rajadhanim  upasankamissanti
patimokkhuddesayati    idamavoca    bhikkhave   so   mahabrahma   idam
vatva mam abhivadetva padakkhinam katva tattheva antaradhayi.
     {52.2}    Anujanami    bhikkhave   caratha   carikam   bahujanahitaya
bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya   hitaya   sukhaya   devamanussanam
ma   ekena   dve   agamittha   desetha   bhikkhave  dhammam  adikalyanam
majjhekalyanam    pariyosanakalyanam    sattham    sabyanjanam    kelaparipunnam
parisuddham    brahmacariyam    pakasetha   santidha   satta   apparajakkhajatika
assavanata    dhammassa    parihayanti   bhavissanti   dhammassa   annataro
apica   2-  mayam  tatha  karissama  yatha  channam  channam  vassanam  accayena
bandhumati  rajadhani  upasankamitabba  patimokkhuddesayati . Athakho [3]-
bhikkhave bhikkhu yebhuyyena ekaheneva janapadacarikam pakkamimsu.
     [53]  Tena  kho  pana  samayena  jambudipe caturasitiavasasahassani
honti  .  ekamhi  vasse  nikkhante  devata  saddamanussavesum  nikkhantam
kho   marisa   ekavassam  pancidani  vassani  sesani  pancannam  vassanam
accayena   bandhumati   rajadhani  upasankamitabba  patimokkhuddesayati .
Dvisu      vassesu      nikkhantesu      devata      saddamanussavesum
@Footnote: 1 Ma. annataroti. 2 Po. apica bhante mayam. Ma. Yu. apica bhikkhave channam
@channam .... mayam tatha karissama yathati patha pana natthi. ito param yava
@patimokkhuddesayatiti atireka padha bhavitabbam. 3 Yu. te.
Nikkhantani   kho  marisa  dve  vassani  cattaridani  vassani  sesani
catunnam    vassanam    accayena    bandhumati    rajadhani   upasankamitabba
patimokkhuddesayati    .    tisu    vassesu    nikkhantesu    devata
saddamanussavesum   nikkhantani   kho   marisa   tini   vassani   tinidani
vassani    sesani    tinnam   vassanam   accayena   bandhumati   rajadhani
upasankamitabba   patimokkhuddesayati   .   catusu   vassesu  nikkhantesu
devata   saddamanussavesum   nikkhantani   kho  marisa  cattari  vassani
dvedani    vassani   sesani   dvinnam   vassanam   accayena   bandhumati
rajadhani upasankamitabba patimokkhuddesayati.
     {53.1}   Pancasu   vassesu  nikkhantesu  devata  saddamanussavesum
nikkhantani  kho  marisa  panca  vassani  ekamdani  vassam  sesam  ekassa
vassassa  accayena bandhumati rajadhani upasankamitabba patimokkhuddesayati.
Chasu  vassesu  nikkhantesu  devata  saddamanussavesum nikkhantani kho marisa
chabbassani    samayodani    bandhumati    1-   rajadhani   upasankamitabba
patimokkhuddesayati  .  athakho  te  bhikkhave  bhikkhu  appekacce sakena
iddhanubhavena  appekacce  devatanam  2-  iddhanubhavena  ekaheneva
bandhumatim rajadhanim upasankamimsu patimokkhuddesayati.
     [54]   Tatra  sudam  bhikkhave  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho
bhikkhusanghe evam patimokkham uddissati 3-
@Footnote: 1 Ma. Yu. bandhumatim rajadhanim upasankamitum. 2 Yu. devanam. 3 Ma. Yu. uddisati.
           Khanti paramam tapo titikkha
           nibbanam paramam vadanti buddha
           na hi pabbajito parupaghati
           [1]- Samano hoti param vihethayanto.
       Sabbapapassa akaranam    kusalassupasampada
       sacittapariyodapanam      etam buddhanasasanam.
       Anupavado anupaghato  patimokkhe ca samvaro
       mattannuta ca bhattasmim  pantanca sayanasanam
       adhicitte ca ayogo  etam buddhanasasananti.
     [55]  Ekamidaham  bhikkhave  samayam  ukkatthayam  viharami subhavane 2-
salarajamule    .   tassa   mayham   bhikkhave   rahogatassa   patisallinassa
evam   cetaso   parivitakko   udapadi   na  kho  so  suddhavaso  3-
sulabharupo   yo   maya   anavutthapubbo   4-   imina  dighena  addhuna
annatra    suddhavasehi    devehi    yannunaham    yena   suddhavasa
deva    tena   upasankameyyanti   .   athakhoham   bhikkhave   seyyathapi
nama   balava   puriso   samminjitam   va   baham   pasareyya   pasaritam
va   baham   samminjeyya   evameva  ukkatthayam  subhavane  salarajamule
antarahito avihesu devesu paturahosim.
     {55.1} Tasmimyeva kho bhikkhave devanikaye anekani 5- devatasatani
anekani   devatasahassani   yenaham   tenupasankamimsu   upasankamitva  mam
abhivadetva ekamantam atthamsu.
@Footnote: 1 Ma. na. 2 Ma. Yu. subhagavane. ito param idisameva. 3 Ma. Yu. sattavaso.
@4 Ma. anajjhavutthapubbo. 5 Ma. Yu. anekani devatasahassaniti pathadvayam natthi.
     {55.2}  Ekamantam thita kho bhikkhave ta devata mam etadavocum ito
so  marisa  1-  ekanavuto  kappo  yam vipassi bhagava araham sammasambuddho
loke   udapadi   vipassi   marisa   2-   bhagava  araham  sammasambuddho
khattiyo   jatiya   ahosi   khattiyakule  udapadi  vipassi  marisa  bhagava
araham   sammasambuddho   kondanno   gottena  ahosi  vipassissa  marisa
bhagavato    arahato    sammasambuddhassa   asitivassasahassani   ayuppamanam
ahosi   vipassi   marisa   bhagava  araham  sammasambuddho  pataliya  mule
abhisambuddho    vipassissa   marisa   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
khandatissam   nama   savakayugam   ahosi   aggam  bhaddayugam  vipassissa  marisa
bhagavato  arahato  sammasambuddhassa  tayo savakanam sannipata ahesum eko
savakanam   sannipato   ahosi   atthasatthibhikkhusatasahassam  eko  savakanam
sannipato   ahosi   bhikkhusatasahassam  eko  savakanam  sannipato  ahosi
asitibhikkhusahassani  3-  vipassissa  marisa  bhagavato arahato sammasambuddhassa
ime  tayo  savakanam  sannipata  ahesum sabbesamyeva khinasavanam vipassissa
marisa  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa  asoko  nama bhikkhu upatthako
ahosi  aggupatthako  vipassissa  marisa  bhagavato  arahato sammasambuddhassa
bandhuma  nama  raja  pita  ahosi  bandhumati  nama  devi  mata ahosi
janetti  bandhumassa  ranno  bandhumati  nama  nagaram rajadhani ahosi vipassissa
@Footnote: 1 Po. Ma. marisa ekanavutikappe. Yu. ekanavute kappe. ito param idisameva.
@2 Ma. sabbattha marisa. 3 Yu. asitibhikkhusatasahassani.
Marisa   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa   evam  abhinikkhamanam  ahosi
evam  pabbajja  evam  padhanam  evam  abhisambodhi  evam  dhammacakkappavattanam
te  mayam  marisa  vipassimhi  bhagavati  brahmacariyam  caritva kamesu kamachandam
virajetva idhupapannati.
     {55.3}  Tasmimyeva  kho bhikkhave devanikaye anekani devatasatani
anekani   devatasahassani  [1]-  yenaham  tenupasankamimsu  upasankamitva
mam  abhivadetva  ekamantam  atthamsu  .  ekamantam  thita  kho bhikkhave ta
devata  mam  etadavocum  ito 2- so marisa ekatimso kappo yam sikhi bhagava
.pe.  te  mayam  marisa sikhimhi bhagavati .pe. Tasmimyeva kho marisa ekatimse
kappe  vessabhu  bhagava  .pe.  te  mayam  marisa vessabhumhi bhagavati .pe.
Imasmimyeva  kho  marisa  bhaddakappe  kakusandho  .  konagamano. Kassapo
bhagava  .pe.  te  mayam  marisa  kakusandhamhi . Konagamanamhi. Kassapamhi
bhagavati brahmacariyam caritva kamesu kamachandam virajetva idhupapannati.
     {55.4}  Tasmimyeva  kho bhikkhave devanikaye anekani devatasatani
anekani    devatasahassani    yenaham    tenupasankamimsu   upasankamitva
mam   abhivadetva   ekamantam  atthamsu  .  ekamantam  thita  kho  bhikkhave
ta   devata   mam   etadavocum   imasmimyeva   kho   marisa  bhaddakappe
bhagava    etarahi   araham   sammasambuddho   loke   uppanno   bhagava
marisa    khattiyo    jatiya   khattiyakule   uppanno   bhagava   marisa
gotamo    gottena   bhagavato   marisa   appakam   ayuppamanam   parittam
@Footnote: 1 Ma. anekani devatasatasahassani. ito param idisameva. 2 Ma. Yu. ito so
@marisa .pe. etadavocunti ime patha natthi.
Lahukam  1-  yo  ciram  jivati  so  vassasatam  appam  va bhiyyo bhagava marisa
assatthassa  mule  abhisambuddho  bhagavato  marisa  sariputtamoggallanam  2-
nama  savakayugam  ahosi  aggam  bhaddayugam  bhagavato  marisa  eko savakanam
sannipato   ahosi   addhatelasani   bhikkhusatani   bhagavato   marisa  ayam
eko    savakanam    sannipato    ahosi    sabbesamyeva   khinasavanam
bhagavato  marisa  anando  nama  bhikkhu  upatthako  ahosi  aggupatthako
bhagavato   marisa   suddhodano   nama  raja  pita  maya  nama  devi
mata   janetti  kapilavatthunagaram  rajadhani  ahosi  bhagavato  marisa  evam
abhinikkhamanam   ahosi   evam   pabbajja   evam  padhanam  evam  abhisambodhi
evam   dhammacakkappavattanam   te  mayam  marisa  bhagavati  brahmacariyam  caritva
kamesu kamachandam virajetva idhupapannati.
     {55.5}  Athakhoham bhikkhave avihehi devehi saddhim yena atappa deva
tenupasankamim  .  athakhoham  bhikkhave  avihehi ca devehi atappehi ca devehi
saddhim  yena  sudassa  deva  tenupasankamim  .  athakhoham bhikkhave avihehi ca
devehi  atappehi  ca  devehi  sudassehi  ca  devehi  saddhim yena sudassi
deva  tenupasankamim  .  athakhoham  bhikkhave  avihehi  ca  devehi atappehi
ca  devehi  sudassehi  ca  devehi sudassihi ca devehi saddhim yena akanittha
deva tenupasankamim.
     {55.6} Tasmimyeva kho bhikkhave devanikaye anekani devatasatani anekani
devatasahassani yenaham tenupasankamimsu upasankamitva mam abhivadetva ekamantam
@Footnote: 1 Ma. Yu. lahusam. 2 Yu. ... moggallana.
Atthamsu  .  ekamantam  thita  kho  bhikkhave  ta devata mam etadavocum ito
so  marisa  ekanavuto  kappo  yam  vipassi  bhagava  araham  sammasambuddho
loke   udapadi   .   vipassi   marisa   bhagava   araham  sammasambuddho
khattiyo   jatiya   ahosi   khattiyakule  udapadi  vipassi  marisa  bhagava
araham   sammasambuddho   kondanno   gottena  ahosi  vipassissa  marisa
bhagavato    arahato    sammasambuddhassa   asitivassasahassani   ayuppamanam
ahosi   vipassi   marisa   bhagava  araham  sammasambuddho  pataliya  mule
abhisambuddho    vipassissa   marisa   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
khandatissam   nama   savakayugam   ahosi   aggam  bhaddayugam  vipassissa  marisa
bhagavato   arahato   sammasambuddhassa  tayo  savakanam  sannipata  ahesum
eko   savakanam   sannipato   ahosi   atthasatthibhikkhusatasahassam   eko
savakanam  sannipato  ahosi  bhikkhusatasahassam  eko  savakanam  sannipato
ahosi    asitibhikkhusahassani    vipassissa    marisa    bhagavato   arahato
sammasambuddhassa   ime  tayo  savakanam  sannipata  ahesum  sabbesamyeva
khinasavanam    vipassissa    marisa   bhagavato   arahato   sammasambuddhassa
asoko  nama  bhikkhu  upatthako  ahosi  aggupatthako  vipassissa  marisa
bhagavato   arahato  sammasambuddhassa  bandhuma  nama  raja  pita  ahosi
bandhumati   nama   devi   mata   ahosi   janetti   bandhumassa   ranno
bandhumati   nama   nagaram   rajadhani   ahosi   vipassissa  marisa  bhagavato
Arahato   sammasambuddhassa   evam   abhinikkhamanam   ahosi  evam  pabbajja
evam    padhanam    evam    abhisambodhi   evam   dhammacakkappavattanam   te
mayam   marisa   vipassimhi  bhagavati  brahmacariyam  caritva  kamesu  kamachandam
virajetva idhupapannati.
     {55.7}  Tasmimyeva  kho bhikkhave devanikaye anekani devatasatani
anekani   devatasahassani   yenaham   tenupasankamimsu   upasankamitva  mam
abhivadetva  ekamantam  atthamsu . Ekamantam thita kho bhikkhave ta devata
mam  etadavocum  ito  so  marisa ekatimso kappo yam sikhi bhagava .pe. Te
mayam  marisa  sikhimhi  bhagavati  .pe.  tasmimyeva  kho marisa ekatimse kappe
vessabhu  bhagava  .pe.  te mayam marisa vessabhumhi bhagavati .pe. Imasmimyeva
kho  marisa  bhaddakappe  kakusandho . Konagamano. Kassapo bhagava .pe.
Te   mayam   marisa   kakusandhamhi  .  konagamanamhi  .  kassapamhi  bhagavati
brahmacariyam caritva kamesu kamachandam virajetva idhupapannati.
     {55.8}  Tasmimyeva  kho bhikkhave devanikaye anekani devatasatani
anekani   devatasahassani   yenaham   tenupasankamimsu   upasankamitva  mam
abhivadetva  ekamantam  atthamsu . Ekamantam thita kho bhikkhave ta devata
mam  etadavocum  imasmimyeva  kho  marisa  bhaddakappe  bhagava  etarahi araham
sammasambuddho   loke   uppanno   bhagava   marisa   khattiyo  jatiya
khattiyakule   uppanno   bhagava   marisa   gotamo   gottena   bhagavato
marisa   appakam   ayuppamanam   parittam   lahukam   yo   ciram   jivati  so
Vassasatam    appam    va   bhiyyo   bhagava   marisa   assatthassa   mule
abhisambuddho   bhagavato   marisa   sariputtamoggallanam   nama   savakayugam
ahosi   aggam   bhaddayugam   bhagavato  marisa  eko  savakanam  sannipato
ahosi    addhatelasani    bhikkhusatani   bhagavato   marisa   ayam   eko
savakanam    sannipato    ahosi    sabbesamyeva   khinasavanam   bhagavato
marisa   anando   nama   bhikkhu   upatthako   aggupatthako   bhagavato
marisa   suddhodano   nama   raja   pita  maya  nama  devi  mata
janetti  kapilavatthum  nama  nagaram  rajadhani  bhagavato marisa evam abhinikkhamanam
ahosi    evam   pabbajja   evam   padhanam   evam   abhisambodhi   evam
dhammacakkappavattanam    te   mayam   marisa   bhagavati   brahmacariyam   caritva
kamesu kamachandam virajetva idhupapannati.
     [56]  Iti  kho  bhikkhave  tathagatassevesa  dhammadhatu suppatividdha
yassa  dhammadhatuya  suppatividdhatta  tathagato  atite  buddhe  parinibbute
chinnapapance   chinnavatume   pariyadinnavatte   sabbadukkhavitivatte  jatitopi
anussarati   namatopi   anussarati   gottatopi  anussarati  ayuppamanatopi
anussarati    savakayugatopi    anussarati    savakasannipatatopi   anussarati
evamjacca te bhagavanto ahesum itipi evamnama. Evamgotta. Evamsila.
Evamdhamma  .  evampanna. Evamvihari. Evamvimutta te bhagavanto ahesum
itipiti. Devatapi 1- tathagatassa etamattham arocesum yena tathagato atite
@Footnote: 1 Yu. devatapi tathagatassa ahesum .pe. itipiti ime patha natthi.
Buddhe     parinibbute     chinnapapance    chinnavatume    pariyadinnavatte
sabbadukkhavitivatte   jatitopi   anussarati  namatopi  anussarati  gottatopi
anussarati     ayuppamanatopi    anussarati    savakayugatopi    anussarati
savakasannipatatopi    anussarati    evamjacca   te   bhagavanto   ahesum
itipi  evamnama . Evamgotta. Evamsila. Evamdhamma. Evampanna.
Evamvihari  .  evamvimutta  te  bhagavanto  ahesum  itipiti  .  idamavoca
bhagava attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti.
                 Mahapadanasuttam nitthitam pathamam.
                     ------------



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 10 page 1-64. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=10&item=1&items=56              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=10&item=1&items=56&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=10&item=1&items=56              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=10&item=1&items=56              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=1              Contents of The Tipitaka Volume 10 https://84000.org/tipitaka/read/?index_10 https://84000.org/tipitaka/english/?index_10

แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]