ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
 ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 10 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 2 : Sutta. Tī. Ma.

page1.

Suttantapiṭake dīghanikāyassa dutiyo bhāgo --------- mahāvaggo namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. Mahāpadānasuttaṃ [1] Evamme sutaṃ . Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme karerikuṭikāyaṃ . athakho sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ karerimaṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ pubbenivāsapaṭisaṃyuttā dhammī kathā udapādi itipi pubbenivāso itipi pubbenivāsoti. {1.1} Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya tesaṃ bhikkhūnaṃ imaṃ kathāsallāpaṃ . athakho bhagavā uṭṭhāyāsanā yena karerimaṇḍalamāḷo tenupasaṅkami upasaṅkamitvā paññattāsane nisīdi . nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi kāya nuttha bhikkhave etarahi kathāya sannisinnā kā ca pana vo antarākathā vippakatāti . evaṃ vutte te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ idha bhante amhākaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ karerimaṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Pubbenivāsapaṭisaṃyuttā dhammī kathā udapādi itipi pubbenivāso itipi pubbenivāsoti ayaṃ kho no bhante antarākathā vippakatā atha bhagavā anuppattoti . iccheyyātha no tumhe bhikkhave pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ sotunti . etassa bhagavā kālo etassa sugata kālo yaṃ bhagavā pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ kareyya bhagavato vacanaṃ 1- sutvā bhikkhū dhāressantīti . Tenahi bhikkhave suṇātha sādhukaṃ manasikarotha bhāsissāmīti . evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. {1.2} Bhagavā etadavoca ito so bhikkhave ekanavuto kappo 2- yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi . ito so bhikkhave ekatiṃso kappo 3- yaṃ sikhī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi . tasmiṃyeva kho bhikkhave ekatiṃse kappe vessabhū bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi . imasmiṃyeva kho bhikkhave bhaddakappe kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi . imasmiṃyeva kho bhikkhave bhaddakappe konāgamano bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi . imasmiṃyeva kho bhikkhave bhaddakappe kassapo bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi . Imasmiṃyeva kho bhikkhave bhaddakappe ahaṃ etarahi arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno. [2] Vipassī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo @Footnote: 1 Ma. vacanantipadaṃ na dissati. 2 Po. Ma. ekanavutikappe. 3 Po. Ma. ekatiṃsakappe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

Jātiyā ahosi khattiyakule udapādi . sikhī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi khattiyakule udapādi . Vessabhū bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi khattiyakule udapādi . kakusandho bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi brāhmaṇakule udapādi . konāgamano bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi brāhmaṇakule udapādi . kassapo bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi brāhmaṇakule udapādi . ahaṃ bhikkhave etarahi arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosiṃ khattiyakule uppanno. [3] Vipassī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi . sikhī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi . vessabhū bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi . kakusandho bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi . konāgamano bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi . Kassapo bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi . ahaṃ bhikkhave etarahi arahaṃ sammāsambuddho gotamo gottena ahosiṃ. [4] Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi . sikhissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa sattativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi . vessabhussa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa saṭṭhivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi . kakusandhassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa cattāḷīsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi . konāgamanassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa tiṃsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi . kassapassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa vīsativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi . Mayhaṃ bhikkhave etarahi appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ yo ciraṃ jīvati so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo. [5] Vipassī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho . sikhī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho puṇḍarīkassa mūle abhisambuddho . vessabhū bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho sālassa mūle abhisambuddho . kakusandho bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho sirīsassa mūle abhisambuddho . Konāgamano bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho udumbarassa mūle abhisambuddho . Kassapo bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho nigrodhassa mūle abhisambuddho . ahaṃ bhikkhave etarahi arahaṃ sammāsambuddho assatthassa mūle abhisambuddho. [6] Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

Khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ . sikhissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa abhibhūsambhavaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ . vessabhussa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa sonuttaraṃ 1- nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ . kakusandhassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa vidhūrasañjīvaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ . konāgamanassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa bhiyyosuttaraṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ . kassapassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa tissabhāradvājaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ . mayhaṃ bhikkhave etarahi sārīputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. [7] Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni . Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. {7.1} Sikhissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni @Footnote: 1 Ma. Yu. soṇuttaraṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sattatibhikkhusahassāni . sikhissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. {7.2} Vessabhussa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sattatibhikkhusahassāni eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi saṭṭhibhikkhusahassāni . vessabhussa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. {7.3} Kakusandhassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi cattāḷīsabhikkhusahassāni . kakusandhassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. {7.4} Konāgamanassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi tiṃsabhikkhusahassāni . Konāgamanassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. {7.5} Kassapassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi vīsatibhikkhusahassāni . kassapassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ . mayhaṃ bhikkhave etarahi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aḍḍhateḷasāni bhikkhusatāni . Mayhaṃ bhikkhave ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. [8] Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhave upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko . sikhissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa khemaṅkaro nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko . vessabhussa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa upasanto 1- nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko . kakusandhassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa vuḍḍhijo 2- nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko . Konāgamanassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa sotthijo nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko . kassapassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa sabbamitto nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko . mayhaṃ bhikkhave etarahi ānando nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. [9] Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā 3- nāma rājā pitā ahosi bandhumatī nāma devī mātā ahosi janettī 4- bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. {9.1} Sikhissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa @Footnote: 1 Yu. upasannako. 2 Ma. Yu. buddhijo. 3 Po. bandhumo. 4 Ma. janetti. @ito paraṃ īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Aruṇo nāma rājā pitā ahosi pabhāvatī nāma devī mātā ahosi janettī aruṇassa rañño aruṇavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. {9.2} Vessabhussa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa suppatīto nāma rājā pitā ahosi yasavatī nāma devī mātā ahosi janettī suppatītassa rañño anomaṃ nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. {9.3} Kakusandhassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa aggidatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi visākhā nāma brāhmaṇī mātā ahosi janettī . tena kho pana bhikkhave samayena khemo nāma rājā ahosi khemassa rañño khemavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. {9.4} Konāgamanassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa yaññadatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi uttarā nāma brāhmaṇī mātā ahosi janettī. Tena kho pana bhikkhave samayena sobho nāma rājā ahosi sobhassa rañño sobhavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. {9.5} Kassapassa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa brahmadatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi dhanavatī nāma brāhmaṇī mātā ahosi janettī . tena kho pana bhikkhave samayena kiṃkī 1- nāma rājā ahosi kiṃkissa rañño bārāṇasī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. {9.6} Mayhaṃ bhikkhave etarahi suddhodano nāma rājā pitā ahosi māyā 2- nāma devī mātā ahosi janettī kapilavatthuṃ nāma nagaraṃ rājadhānī ahosīti . idamavoca bhagavā idaṃ @Footnote: 1 Ma. kikī. 2 Po. mahāmāyā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

Vatvāna sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi. [10] Athakho tesaṃ bhikkhūnaṃ acirapakkantassa bhagavato ayamantarākathā udapādi acchariyaṃ āvuso abbhūtaṃ āvuso tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā yatra hi nāma tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarissati nāmatopi anussarissati gottatopi anussarissati āyuppamāṇatopi anussarissati sāvakayugatopi anussarissati sāvakasannipātatopi anussarissati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃgottā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃsīlā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃdhammā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃpaññā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃvihārī te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti. {10.1} Kiṃ nu kho āvuso tathāgatasseva nu kho esā dhammadhātu suppaṭividdhā yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati nāmatopi anussarati gottatopi anussarati āyuppamāṇatopi anussarati sāvakayugatopi anussarati sāvakasannipātatopi anussarati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā. Evaṃgottā. Evaṃsīlā . evaṃdhammā . evaṃpaññā . evaṃvihārī . evaṃvimuttā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Te bhagavanto ahesuṃ itipīti udāhu devatā tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati nāmatopi anussarati gottatopi anussarati āyuppamāṇatopi anussarati sāvakayugatopi anussarati sāvakasannipātatopi anussarati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā . evaṃgottā . Evaṃsīlā. Evaṃdhammā . evaṃpaññā . evaṃvihārī . evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti . ayañca hi 1- tesaṃ bhikkhūnaṃ antarākathā vippakatā hoti. [11] Athakho bhagavā sāyaṇhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena karerimaṇḍalamāḷo tenupasaṅkami upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi . nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi kāya nuttha bhikkhave etarahi kathāya sannisinnā kā ca pana vo antarākathā vippakatāti. {11.1} Evaṃ vutte te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ idha bhante amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato ayamantarākathā udapādi acchariyaṃ āvuso abbhūtaṃ āvuso tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā yatra hi nāma tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarissati nāmatopi anussarissati gottatopi anussarissati āyuppamāṇatopi anussarissati sāvakayugatopi anussarissati sāvakasannipātatopi @Footnote: 1 Ma. Yu. hidaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Anussarissati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi .pe. Evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti . kiṃ nu kho āvuso tathāgatasseva nu kho esā dhammadhātu suppaṭividdhā yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati nāmatopi anussarati gottatopi anussarati āyuppamāṇatopi anussarati sāvakayugatopi anussarati sāvakasannipātatopi anussarati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā . Evaṃgottā . evaṃsīlā . evaṃdhammā . evaṃpaññā. Evaṃvihārī. Evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti udāhu devatā tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati nāmatopi .pe. sāvakasannipātatopi anussarati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā .pe. Evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti ayaṃ kho no bhante antarākathā vippakatā [1]- atha bhagavā anuppattoti. {11.2} Tathāgatassevesā bhikkhave dhammadhātu suppaṭividdhā yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati nāmatopi anussarati gottatopi anussarati āyuppamāṇatopi anussarati @Footnote: 1 Ma. hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

Sāvakayugatopi anussarati sāvakasannipātatopi anussarati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā .pe. evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti devatāpi tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati nāmatopi .pe. sāvakasannipātatopi anussarati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā .pe. evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti. {11.3} Iccheyyātha no tumhe bhikkhave bhiyyoso mattāya pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ sotunti . etassa bhagavā kālo etassa sugata kālo yaṃ bhagavā bhiyyoso mattāya pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ kareyya bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantīti. Tenahi bhikkhave suṇātha sādhukaṃ manasikarotha bhāsissāmīti . evaṃ bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca {11.4} ito so bhikkhave ekanavuto 1- kappo yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi . vipassī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi khattiyakule udapādi . Vipassī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi . vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi . vipassī bhikkhave bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho . vipassissa @Footnote: 1 Ma. ekanavutikappe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

Bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ . vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni . vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ . vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Vipassissa bhikkhave bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi bandhumatī nāma devī mātā ahosi janettī bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. [12] Athakho bhikkhave vipassī bodhisatto tusitā kāyā cavitvā sato sampajāno mātu kucchiṃ okkami. Ayamettha dhammatā. [13] Dhammatā ekā bhikkhave yadā bodhisatto tusitā kāyā cavitvā mātu kucchiṃ okkamati . atha sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya appamāṇo oḷāro 1- obhāso loke pātubhavati atikkammeva 2- devānaṃ devānubhāvaṃ . yāpi tā lokantarikā aghā asaṃvutā [3]- andhakāratimisā @Footnote: 1 Yu. uḷāro. ito paraṃ īdisameva. 2 Yu. atikkamma. ito paraṃ īdisameva. 3 Ma. @3 Ma. Yu. andhakārā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Yatthapime candimasuriyā evaṃmahiddhikā evaṃmahānubhāvā ābhāya nānubhonti tatthapi appamāṇo oḷāro obhāso pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ . yepi tattha sattā upapannā tepi tenobhāsena aññamaññaṃ sañjānanti aññepi kira bho santi sattā idhūpapannāti . ayañca dasasahassī lokadhātu saṅkampati sampakampati sampavedheti appamāṇo ca oḷāro obhāso loke pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Ayamettha dhammatā. [14] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchiṃ okkanto hoti cattāro [1]- devaputtā cātuddisaṃ 2- rakkhāya upagacchanti mā naṃ bodhisattaṃ vā bodhisattamātaraṃ vā manusso vā amanusso vā koci [3]- viheṭhesīti. Ayamettha dhammatā. [15] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchiṃ okkanto hoti pakatiyā sīlavatī bodhisattamātā hoti viratā pāṇātipātā viratā adinnādānā viratā kāmesumicchācārā viratā musāvādā viratā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā. Ayamettha dhammatā. [16] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchiṃ okkanto hoti na bodhisattamātu purisesu mānasaṃ uppajjati kāmaguṇūpasaṃhitaṃ anatikkamaniyā va 4- bodhisattamātā hoti kenaci purisena rattacittena. Ayamettha dhammatā. [17] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchiṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. naṃ. 2 Ma. catuddisaṃ. 3 Ma. Yu. vā. 4 Ma. Yu. ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Okkanto hoti lābhinī bodhisattamātā hoti pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ . Sā pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgibhūtā paricāreti . Ayamettha dhammatā. [18] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchiṃ okkanto hoti na bodhisattamātu kocideva ābādho uppajjati sukhinī bodhisattamātā hoti akilantakāyā bodhisattañca bodhisattamātā tirokucchigataṃ passati sabbaṅgapaccaṅgaṃ 1- ahīnindriyaṃ . seyyathāpi bhikkhave maṇiveḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno sabbākārasampanno tatrassa suttaṃ āvutaṃ nīlaṃ vā pītaṃ vā lohitakaṃ 2- vā odātaṃ vā paṇḍusuttaṃ vā tamenaṃ cakkhumā puriso hatthesu karitvā paccavekkheyya ayaṃ kho maṇiveḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno sabbākārasampanno tatrassa 3- suttaṃ āvutaṃ nīlaṃ vā pītaṃ vā lohitakaṃ vā odātaṃ vā paṇḍusuttaṃ vā evameva kho bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchiṃ okkanto hoti na bodhisattamātu kocideva ābādho uppajjati sukhinī bodhisattamātā hoti akilantakāyā bodhisattañca bodhisattamātā tirokucchigataṃ passati sabbaṅgapaccaṅgaṃ 1- ahīnindriyaṃ. Ayamettha dhammatā. [19] Dhammatā esā bhikkhave sattāhajāte bodhisatte bodhisattamātā kālaṃ karoti tusitaṃ kāyaṃ upapajjati. Ayamettha dhammatā. @Footnote: 1 Po. Yu. sabbaṅgapaccaṅgiṃ. 2 Ma. Yu. lohitaṃ. 3 Ma. Yu. tatridaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

[20] Dhammatā esā bhikkhave yathā aññā itthikā nava vā dasa vā māse gabbhaṃ kucchinā pariharitvā vijāyanti na hevaṃ [1]- bodhisattamātā vijāyati . daseva māsāni bodhisattaṃ bodhisattamātā kucchinā pariharitvā vijāyati. Ayamettha dhammatā. [21] Dhammatā esā bhikkhave yathā aññā itthikā nisinnā vā nipannā vā vijāyanti na hevaṃ bodhisattaṃ bodhisattamātā vijāyati ṭhitā ca bodhisattaṃ bodhisattamātā vijāyati . ayamettha dhammatā. [22] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchismā nikkhamati devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussā . ayamettha dhammatā. [23] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchismā nikkhamati appatto ca 2- bodhisatto paṭhaviṃ hoti cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti attamanā devi hohi mahesakkho te putto uppannoti. Ayamettha dhammatā. [24] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchismā nikkhamati visado 2- va nikkhamati amakkhito uddena 3- amakkhito semhena amakkhito ruhirena amakkhito kenaci asucinā suddho visuddho . Seyyathāpi bhikkhave maṇiratanaṃ kāsike vatthe nikkhittaṃ neva maṇiratanaṃ kāsikaṃ vatthaṃ makkheti napi kāsikaṃ vatthaṃ maṇiratanaṃ makkheti taṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. va.. 2 Po. visuddho. 3 Ma. Yu. udena. 4 Ma. Yu. visado.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Kissa hetu ubhinnaṃ suddhattā evameva kho bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchismā nikkhamati visado 1- va nikkhamati amakkhito uddena 2- amakkhito semhena amakkhito ruhirena amakkhito kenaci asucinā suddho visuddho 3-. Ayamettha dhammatā. [25] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchismā nikkhamati dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti ekā sītassa ekā uṇhassa yena bodhisattassa udakakiccaṃ karonti mātu ca. Ayamettha dhammatā. [26] Dhammatā esā bhikkhave sampatijāto bodhisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarenābhimukho 4- sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne 5- sabbā ca disā anuviloketi āsabhiñca vācaṃ bhāsati aggohamasmi lokassa jeṭṭhohamasmi lokassa seṭṭhohamasmi lokassa ayamantimā me 6- jāti natthidāni punabbhavoti. Ayamettha dhammatā. [27] Dhammatā esā bhikkhave yadā bodhisatto mātu kucchismā nikkhamati atha sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya appamāṇo oḷāro obhāso pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ . yāpi tā lokantarikā aghā asaṃvutā [7]- andhakāratimisā yatthapime candimasuriyā evaṃmahiddhikā evaṃmahānubhāvā ābhāya nānubhonti tatthapi appamāṇo oḷāro @Footnote: 1 Po. visuddho. 2 Ma. Yu. udena. 3 Ma. Yu. visado. 4 Ma. uttarena mukho. @Yu. uttarābhimukho. 5 Yu. anuhīramāne. 6 Ma. Yu. mesaddo natthi. @7 Ma. Yu. andhakārā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Obhāso pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ . yepi tattha sattā upapannā tepi tenobhāsena aññamaññaṃ sañjānanti aññepi kira bho santi sattā idhūpapannāti . ayañca dasasahassī lokadhātu saṅkampati sampakampati sampavedheti appamāṇo ca oḷāro obhāso loke pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Ayamettha dhammatā. [28] [1]- Jāte kho pana bhikkhave vipassimhi kumāre bandhumato rañño paṭivedesuṃ putto te deva jāto taṃ devo passatūti . Addasā kho bhikkhave bandhumā rājā vipassiṃ kumāraṃ disvā nemitte brāhmaṇe āmantāpetvā etadavoca passantu bhonto nemittā brāhmaṇā kumāranti . addasaṃsu kho bhikkhave naṃ nemittā brāhmaṇā vipassiṃ kumāraṃ disvā bandhumantaṃ 2- rājānaṃ etadavocuṃ attamano deva hohi mahesakkho te [3]- putto uppanno lābhā te mahārāja suladdhante mahārāja yassa te kule evarūpo putto uppanno ayaṃ hi deva kumāro dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato yehi samannāgatassa mahāpurisassa dve va gatiyo bhavanti anaññā sace agāraṃ ajjhāvasati rājā hoti cakkavatti dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadaṭṭhāvariyappatto sattaratanasamannāgato tassimāni sattaratanāni bhavanti seyyathīdaṃ cakkaratanaṃ hatthiratanaṃ assaratanaṃ maṇiratanaṃ itthīratanaṃ gahapatiratanaṃ parināyakaratanameva @Footnote: 1 Po. dhammatā esā. 2 Yu. bandhumaṃ. 3 Yu. dve.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Sattamaṃ parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā 1- so imaṃ paṭhaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭacchado. {28.1} Katamehi cāyaṃ deva kumāro dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato yehi samannāgatassa mahāpurisassa dve va gatiyo bhavanti anaññā sace agāraṃ ajjhāvasati rājā hoti cakkavatti dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadaṭṭhāvariyappatto sattaratanasamannāgato tassimāni sattaratanāni bhavanti seyyathīdaṃ cakkaratanaṃ .pe. abhivijiya ajjhāvasati sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭacchado. [29] Ayaṃ hi deva kumāro suppatiṭṭhitapādo yaṃpāyaṃ deva kumāro suppatiṭṭhitapādo idampissa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati. Imassa deva kumārassa heṭṭhāpādatalesu cakkāni jātāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni yaṃpi deva imassa kumārassa heṭṭhāpādatalesu cakkāni jātāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni idampissa 2- mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati. @Footnote: 1 parasenāpamaddanātipi pāṭhena bhavitabbaṃ. 2 Ma. idampimassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Ayaṃ hi deva kumāro āyatapaṇhi. Ayaṃ hi deva kumāro dīghaṅgulī. Ayaṃ hi deva kumāro mudutalanahatthapādo 1-. Ayaṃ hi deva kumāro jālahatthapādo. Ayaṃ hi deva kumāro ussaṅkhapādo. Ayaṃ hi deva kumāro eṇijaṅgho. Ayaṃ hi deva kumāro ṭhitako va anonamanto ubhohi pāṇitalehi jannukāni parimasati 2- parimajjati. Ayaṃ hi deva kumāro kosohitavatthaguyho. Ayaṃ hi deva kumāro suvaṇṇavaṇṇo kāñcanasannibhataco 3-. Ayaṃ hi deva kumāro sukhumacchavī sukhumattā chaviyā rajojallaṃ kāye na upalippati 4-. Ayaṃ hi deva kumāro ekekalomo ekekāni lomāni lomakūpesu jātāni. Ayaṃ hi deva kumāro uddhaggalomo uddhaggāni lomāni jātāni nīlāni añjanavaṇṇāni kuṇḍalāvattāni dakkhiṇāvattajātāni. Ayaṃ hi deva kumāro brahmujugatto. Ayaṃ hi deva kumāro sattussado. @Footnote: 1 aṭṭhakathāyaṃ mudutalunahatthapādo. 2 Ma. parāmasati. 3 Ma. Yu. kāñcanasannibhattaco. @4 upalimpatītipi pāṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

Ayaṃ hi deva kumāro sīhapubbaddhakāyo. Ayaṃ hi deva kumāro pittantaraṃso 1-. Ayaṃ hi deva kumāro nigrodhaparimaṇḍalo yāvatakvassa kāyo tāvatakvassa byāmo yāvatakvassa byāmo tāvatakvassa kāyo. Ayaṃ hi deva kumāro samavaṭṭakkhandho. Ayaṃ hi deva kumāro rasaggasaggī. Ayaṃ hi deva kumāro sīhahanu. Ayaṃ hi deva kumāro cattāḷīsadanto. Ayaṃ hi deva kumāro samadanto. Ayaṃ hi deva kumāro aviraḷadanto 2-. Ayaṃ hi deva kumāro susukkadāṭho. Ayaṃ hi deva kumāro pahūtajivho. Ayaṃ hi deva kumāro brahmassaro karavikabhāṇī. Ayaṃ hi deva kumāro abhinīlanetto. Ayaṃ hi deva kumāro gopakhumo. Imassa deva kumārassa uṇṇā bhamukantare jātā odātā mudu tūlasannibhā . yaṃpi deva imassa kumārassa uṇṇā bhamukantare jātā odātā mudu tūlasannibhā [3]-. @Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. citantaraṃso. 2 Sī. Yu. avivaradanto. 3 sabbapotthakesu etthantare @idampimassa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavatīti ime pāṭhā pākaṭā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Ayaṃ hi deva kumāro uṇhīsasīso yaṃpāyaṃ deva kumāro uṇhīsasīso idampissa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati. [30] Imehi kho ayaṃ deva kumāro dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato yehi samannāgatassa mahāpurisassa dve va gatiyo bhavanti anaññā sace agāraṃ ajjhāvasati rājā hoti cakkavatti dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadaṭṭhāvariyappatto sattaratanasamannāgato tassimāni sattaratanāni bhavanti seyyathīdaṃ cakkaratanaṃ hatthiratanaṃ assaratanaṃ maṇiratanaṃ itthīratanaṃ gahapatiratanaṃ parināyakaratanameva sattamaṃ parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā so imaṃ paṭhaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhāvasati sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭacchado hoti. [31] Athakho bhikkhave bandhumā rājā nemitte brāhmaṇe ahatehi vatthehi acchādetvā 1- sabbakāmehi santappesi . athakho bhikkhave bandhumā rājā vipassissa kumārassa dhātiyo upaṭṭhāpesi . Aññā khīraṃ pāyenti aññā nhāpenti 2- aññā dhārenti aññā aṅkena pariharanti . jātassa kho pana bhikkhave vipassissa kumārassa setacchattaṃ dhārayittha divā ceva rattiṃ ca mā naṃ sītaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. acchādāpetvā. 2 nahāpentīti pāṭhena bhavitabbaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Vā uṇhaṃ vā tiṇaṃ vā rajo vā ussāvo vāti [1]-. Jāto kho pana bhikkhave vipassī kumāro bahuno janassa piyo ahosi manāpo . Seyyathāpi bhikkhave uppalaṃ vā padumaṃ vā puṇḍarīkaṃ vā bahuno janassa piyaṃ manāpaṃ evameva kho bhikkhave vipassī kumāro bahuno janassa piyo ahosi manāpo. Svāssudaṃ aṅkeneva aṅkaṃ parihariyati. {31.1} Jāto kho pana bhikkhave vipassī kumāro [2]- mañjussaro ca ahosi vaggussaro ca madhurassaro ca pemanīyassaro ca . seyyathāpi bhikkhave himavante pabbate karavikā nāma sakuṇajāti mañjussarā ca vaggussarā ca madhurassarā ca pemanīyassarā ca evameva kho bhikkhave vipassī kumāro mañjussaro ca ahosi vaggussaro ca madhurassaro ca pemanīyassaro ca. {31.2} Jātassa kho pana bhikkhave vipassissa kumārassa kammavipākajaṃ dibbacakkhuṃ pāturahosi yena dūraṃ 3- samantā yojanaṃ passati divā ceva rattiṃ ca . jāto kho pana bhikkhave vipassī kumāro animmissanto 4- pekkhati seyyathāpi bhikkhave devatā 5- tāvatiṃsā animmissantā 4- pekkhanti evameva kho bhikkhave vipassī kumāro animmissanto 4- pekkhati 6-. Jātassa kho pana bhikkhave vipassissa kumārassa [7]- vipassītveva samaññā udapādi. {31.3} Athakho bhikkhave bandhumā rājā aṭṭakaraṇe 8- nisinno vipassiṃ kumāraṃ aṅke nisīdāpetvā aṭṭe 9- anusāsati . Tatra sudaṃ bhikkhave vipassī kumāro pitu aṅke nisinno viceyya viceyya atthe panāyati ñāṇena 10-. @Footnote: 1 Ma. bādhayitthāti. Yu. bādhati. 2 Ma. brahmassaro. 3 Ma. Yu. sudaṃ. @4 Ma. Yu. animisanto. 5 Ma. Yu. devā. 6 sabbapotthakesu itisaddo dissati. @7 Ma. Yu. vipassī. 8 Ma. Yu. atthakaraṇe. 9 Ma. Yu. atthe. ito paraṃ īdisameva. @10 Ma. Yu. ñāyena. ito paraṃ īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Viceyya viceyya kumāro aṭṭe panāyati ñāṇenāti . Athakho bhikkhave vipassissa kumārassa bhiyyoso mattāya [1]- vipassītveva samaññā udapādi . athakho bhikkhave bandhumā rājā vipassissa kumārassa tayo pāsāde kārāpesi ekaṃ vassikaṃ ekaṃ hemantikaṃ ekaṃ gimhikaṃ pañcakāmaguṇāni upaṭṭhāpesi . tatra sudaṃ bhikkhave vipassī kumāro vassike pāsāde [2]- cattāro māse nippurisehi turiyehi paricārayamāno na heṭṭhāpāsādaṃ orohatīti. Paṭhamabhāṇavāraṃ. [32] Athakho bhikkhave vipassī kumāro bahunnaṃ 3- vassānaṃ bahunnaṃ vassasatānaṃ bahunnaṃ vassasahassānaṃ accayena sārathiṃ āmantesi yojehi samma sārathi bhaddāni bhaddāni yānāni uyyānabhūmiṃ gacchāma subhūmiṃ 4- dassanāyāti . evaṃ devāti kho bhikkhave sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā bhaddāni bhaddāni yānāni yojetvā vipassikumārassa paṭivedesi yuttāni kho te deva bhaddāni bhaddāni yānāni yassadāni kālaṃ maññasīti . athakho bhikkhave vipassī kumāro bhadraṃ 5- yānaṃ abhiruhitvā 6- bhaddehi bhaddehi yānehi uyyānabhūmiṃ niyyāsi. {32.1} Addasā kho bhikkhave vipassī kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ jiṇṇaṃ gopānasivaṅkaṃ bhaggaṃ 7- daṇḍaparāyanaṃ pavedhamānaṃ gacchantaṃ āturaṃ gatayobbanaṃ disvā sārathiṃ āmantesi ayaṃ pana samma sārathi puriso kiṃkato kesāpissa na yathā aññesaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. vipassī. 2 Yu. vassike. 3 Ma. bahūnaṃ. ito paraṃ īdisameva. @4 Yu. bhūmiṃ. 5 Ma. bhaddaṃ bhaddaṃ. Yu. bhaddaṃ. ito paraṃ īdisameva. @6 Po. abhiruyhitvā. 7 Ma. Yu. bhoggaṃ. ito paraṃ īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

Kāyopissa na yathā aññesanti . eso kho deva jiṇṇo nāmāti . kiṃ paneso samma sārathi jiṇṇo nāmāti . eso kho deva jiṇṇo nāma nadāni tena ciraṃ jīvitabbaṃ bhavissatīti . Kiṃ pana samma sārathi ahaṃpi jarādhammo jaraṃ anatītoti . tvañca deva mayañcamhā sabbe jarādhammā jaraṃ anatītāti . tenahi samma sārathi alandānajja uyyānabhūmiyā ito 1- ca antepuraṃ paccaniyyāhīti . evaṃ devāti kho bhikkhave sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā tato ca antepuraṃ paccaniyyāsi . tatra sudaṃ bhikkhave vipassī kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati dhiratthu kira bho jāti nāma yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissatīti. [33] Athakho bhikkhave bandhumā rājā sārathiṃ āmantāpetvā etadavoca kacci samma sārathi kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha kacci samma sārathi kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosīti na kho deva kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha na kho deva kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosīti . kiṃ pana samma sārathi addasa kumāro uyyānabhūmiṃ niyyantoti. {33.1} Addasā kho deva kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ jiṇṇaṃ gopānasivaṅkaṃ bhaggaṃ daṇḍaparāyanaṃ pavedhamānaṃ gacchantaṃ āturaṃ gatayobbanaṃ disvā maṃ etadavoca ayaṃ pana samma sārathi puriso kiṃkato kesāpissa na yathāaññesaṃ @Footnote: 1 Po. itopi. Ma. Yu. itova. ito paraṃ īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Kāyopissa na yathā aññesanti eso kho deva jiṇṇo nāmāti kiṃ paneso samma sārathi jiṇṇo nāmāti eso kho deva jiṇṇo nāma nadāni tena ciraṃ jīvitabbaṃ bhavissatīti kiṃ pana samma sārathi ahaṃpi jarādhammo jaraṃ anatītoti tvañca deva mayañcamhā sabbe jarādhammā jaraṃ anatītāti tenahi samma sārathi alandānajja uyyānabhūmiyā ito ca antepuraṃ paccaniyyāhīti evaṃ devāti kho ahaṃ deva vipassissa kumārassa paṭissutvā tato ca antepuraṃ paccaniyyāsiṃ so kho deva kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati dhiratthu kira bho jāti nāma yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissatīti. {33.2} Athakho bhikkhave bandhumassa rañño etadahosi mā heva kho vipassī kumāro na rajjaṃ kāresi mā heva vipassī kumāro agārasmā anagāriyaṃ pabbaji mā heva nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ saccaṃ assa vacananti . athakho bhikkhave bandhumā rājā vipassissa kumārassa bhiyyoso mattāya pañcakāmaguṇāni upaṭṭhāpesi yathā vipassī kumāro rajjaṃ kāreyya yathā vipassī kumāro na agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya yathā nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ micchā assa vacanaṃ 1- . tatra sudaṃ bhikkhave vipassī kumāro pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgibhūto paricāreti. [34] Athakho bhikkhave vipassī kumāro bahunnaṃ vassānaṃ .pe. Addasā kho bhikkhave vipassī kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ @Footnote: 1 Po. Ma. vacananti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Ābādhikaṃ dukkhitaṃ bāḷhagilānaṃ sake muttakarīse palipannaṃ sayamānaṃ 1- aññehi vuṭṭhāpiyamānaṃ aññehi saṃvesiyamānaṃ disvā sārathiṃ āmantesi ayaṃ pana samma sārathi puriso kiṃkato akkhīnipissa na yathā aññesaṃ siropissa 2- na yathā aññesanti . eso kho deva byādhiko nāmāti . kiṃ paneso samma sārathi byādhiko nāmāti . eso kho deva byādhiko nāma appevanāma tamhā ābādhā vuṭṭhaheyyāti . kiṃ pana samma sārathi ahaṃpi byādhidhammo byādhiṃ anatītoti . tvañca deva mayañcamhā sabbe byādhidhammā byādhiṃ anatītāti . tenahi samma sārathi alandānajja uyyānabhūmiyā ito ca antepuraṃ paccaniyyāhīti . evaṃ devāti kho bhikkhave sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā tato ca antepuraṃ paccaniyyāsi . Tatra sudaṃ bhikkhave vipassī kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati dhiratthu kira bho jāti nāma yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissati byādhi paññāyissatīti. [35] Athakho bhikkhave bandhumā rājā sārathiṃ āmantāpetvā etadavoca kacci samma sārathi kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha kacci samma sārathi kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosīti . Na kho deva kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha na kho deva kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosīti . kiṃ pana samma sārathi addasa @Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. semānaṃ. ito paraṃ īdisameva. 2 Ma. Yu. saropissa. ito paraṃ @īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Kumāro uyyānabhūmiṃ niyyantoti . addasā kho deva kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ ābādhikaṃ dukkhitaṃ bāḷhagilānaṃ sake muttakarīse palipannaṃ sayamānaṃ aññehi vuṭṭhāpiyamānaṃ aññehi saṃvesiyamānaṃ disvā maṃ etadavoca ayaṃ pana samma sārathi puriso kiṃkato akkhīnipissa na yathā aññesaṃ siropissa na yathā aññesanti eso kho deva byādhiko nāmāti kiṃ paneso samma sārathi byādhiko nāmāti eso kho deva byādhiko nāma appevanāma tamhā ābādhā vuṭṭhaheyyāti kiṃ pana samma sārathi ahaṃpi byādhidhammo byādhiṃ anatītoti tvañca deva mayañcamhā sabbe byādhidhammā byādhiṃ anatītāti tenahi samma sārathi alandānajja uyyānabhūmiyā ito ca antepuraṃ paccaniyyāhīti evaṃ devāti kho ahaṃ deva vipassissa kumārassa paṭissutvā tato ca antepuraṃ paccaniyyāsiṃ eso 1- kho deva kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati dhiratthu kira bho jāti nāma yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissati byādhi paññāyissatīti. {35.1} Athakho bhikkhave bandhumassa rañño etadahosi mā heva kho vipassī kumāro na rajjaṃ kāresi mā heva vipassī kumāro agārasmā anagāriyaṃ pabbaji 2- mā heva nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ saccaṃ assa vacananti . athakho bhikkhave bandhumā rājā vipassissa kumārassa bhiyyoso mattāya pañcakāmaguṇāni upaṭṭhāpesi yathā @Footnote: 1 Ma. Yu. so kho. 2 Po. pabbajito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

Vipassī kumāro rajjaṃ kāreyya yathā vipassī kumāro na agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya yathā nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ micchā assa vacanaṃ 1- . tatra sudaṃ bhikkhave vipassī kumāro pañcakāmaguṇehi samappito samaṅgibhūto paricāreti .pe. [36] Addasā kho bhikkhave vipassī kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto mahājanakāyaṃ sannipatitaṃ nānārattānañca dussānaṃ vilātaṃ kayiramānaṃ disvā sārathiṃ āmantesi kiṃ nu kho so samma sārathi mahājanakāyo sannipatito nānārattānañca dussānaṃ vilātaṃ kariyatīti . eso kho deva kālakato nāmāti . tenahi samma sārathi yena so kālakato tena rathaṃ pesehīti . evaṃ devāti kho bhikkhave sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā yena so kālakato yena rathaṃ pesesi 2-. {36.1} Addasā kho bhikkhave vipassī kumāro petaṃ kālakataṃ disvā sārathiṃ āmantesi kiṃ panāyaṃ samma sārathi kālakato nāmāti. Eso kho deva kālakato nāma nadāni taṃ dakkhanti 3- mātā vā pitā vā aññe vā ñātisālohitā sopi na dakkhissati mātaraṃ vā pitaraṃ vā aññe vā ñātisālohiteti . kiṃ pana samma sārathi ahaṃpi maraṇadhammo maraṇaṃ anatīto maṃpi na dakkhanti 4- devo vā devī vā aññe vā ñātisālohitā ahaṃpi na dakkhissāmi devaṃ vā deviṃ vā aññe vā ñātisālohiteti . tvañca deva mayañcamhā sabbe maraṇadhammā maraṇaṃ anatītā taṃpi na dakkhanti devo vā devī vā @Footnote: 1 Po. Ma. vacananti. 2 Po. Yu. pesehīti. 3 Yu. dakkhinti. ito paraṃ @īdisameva. 4 Po. dakkhinti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

Aññe vā ñātisālohitā tvaṃpi na dakkhissasi devaṃ vā deviṃ vā aññe vā ñātisālohiteti . tenahi samma sārathi alandānajja uyyānabhūmiyā ito ca antepuraṃ paccaniyyāhīti . evaṃ devāti kho bhikkhave sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā tato ca antepuraṃ paccaniyyāsi . tatra sudaṃ bhikkhave vipassī kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati dhiratthu kira bho jāti nāma yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissati byādhi paññāyissati maraṇaṃ paññāyissatīti. [37] Athakho bhikkhave bandhumā rājā sārathiṃ āmantāpetvā etadavoca kacci samma sārathi kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha kacci samma sārathi kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosīti . Na kho deva kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha na kho deva kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosīti . kiṃ pana samma sārathi addasa kumāro uyyānabhūmiṃ niyyantoti. {37.1} Addasā kho deva kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto mahājanakāyaṃ sannipatitaṃ nānārattānañca dussānaṃ vilātaṃ kayiramānaṃ disvā maṃ etadavoca kiṃ nu kho so samma sārathi mahājanakāyo sannipatito nānārattānañca dussānaṃ vilātaṃ kayiratīti eso kho deva kālakato nāmāti tenahi samma sārathi yena so kālakato tena rathaṃ pesehīti evaṃ devāti kho ahaṃ deva vipassissa kumārassa paṭissutvā yena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

So kālakato tena rathaṃ pesesiṃ addasā kho deva kumāro purisaṃ petaṃ kālakataṃ disvā maṃ etadavoca kiṃ panāyaṃ samma sārathi kālakato nāmāti eso kho deva kālakato nāma nadāni taṃ dakkhanti mātā vā pitā vā aññe vā ñātisālohitā sopi na dakkhissati mātaraṃ vā pitaraṃ vā aññe vā ñātisālohiteti kiṃ pana samma sārathi ahaṃpi maraṇadhammo maraṇaṃ anatīto maṃpi na dakkhanti devo vā devī vā aññe vā ñātisālohitā ahaṃpi na dakkhissāmi devaṃ vā deviṃ vā aññe vā ñātisālohiteti tvañca deva mayañcamhā sabbe maraṇadhammā maraṇaṃ anatītā taṃpi na dakkhanti devo vā devī vā aññe vā ñātisālohitā tvaṃpi na dakkhissasi devaṃ vā deviṃ vā aññe vā ñātisālohiteti tenahi samma sārathi alandānajja uyyānabhūmiyā ito ca antepuraṃ paccaniyyāhīti evaṃ devāti kho ahaṃ deva vipassissa kumārassa paṭissutvā tato ca antepuraṃ paccaniyyāsiṃ so kho deva kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati dhiratthu kira bho jāti nāma yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissati byādhi paññāyissati maraṇaṃ paññāyissatīti. {37.2} Athakho bhikkhave bandhumassa rañño etadahosi mā heva kho vipassī kumāro na rajjaṃ kāresi mā heva kho vipassī kumāro agārasmā anagāriyaṃ pabbaji mā heva kho nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ saccaṃ assa vacananti .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Athakho bhikkhave bandhumā rājā vipassissa kumārassa bhiyyoso mattāya pañcakāmaguṇāni upaṭṭhāpesi yathā vipassī kumāro rajjaṃ kāreyya yathā vipassī kumāro na agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya yathā nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ micchā assa vacanaṃ . tatra sudaṃ bhikkhave vipassī kumāro pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgibhūto paricāreti. [38] Athakho bhikkhave vipassī kumāro bahunnaṃ vassānaṃ bahunnaṃ vassasatānaṃ bahunnaṃ vassasahassānaṃ accayena sārathiṃ āmantesi yojehi samma sārathi bhaddāni bhaddāni yānāni uyyānabhūmiṃ gacchāma subhūmiṃ dassanāyāti . evaṃ devāti kho bhikkhave sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā bhaddāni bhaddāni yānāni yojetvā vipassissa kumārassa paṭivedesi yuttāni kho [1]- deva bhaddāni bhaddāni yānāni yassadāni kālaṃ maññasīti . athakho bhikkhave vipassī kumāro bhadraṃ yānaṃ abhiruhitvā bhaddehi bhaddehi yānehi uyyānabhūmiṃ niyyāsi. {38.1} Addasā kho bhikkhave vipassī kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ bhaṇḍuṃ pabbajitaṃ kāsāyavasanaṃ disvā sārathiṃ āmantesi ayaṃ pana samma sārathi puriso kiṃkato sīsaṃpissa na yathā aññesaṃ vatthānipissa na yathā aññesanti . eso kho deva pabbajito nāmāti . kiṃ paneso samma sārathi pabbajito nāmāti . eso kho deva pabbajito nāma sādhu dhammacariyā sādhu samacariyā @Footnote: 1 Ma. Yu. te.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

Sādhu kusalacariyā 1- sādhu puññakiriyā sādhu avihiṃsā sādhu bhūtānukampāti . sādhu kho so samma sārathi pabbajito nāma sādhu [2]- dhammacariyā sādhu samacariyā sādhu kusalacariyā sādhu puññakiriyā sādhu avihiṃsā sādhu bhūtānukampā 3- tenahi samma sārathi yena so pabbajito tena rathaṃ pesehīti . evaṃ devāti kho bhikkhave sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā yena so pabbajito tena rathaṃ pesesi . athakho bhikkhave vipassī kumāro taṃ pabbajitaṃ etadavoca tvaṃ pana samma kiṃkato sīsaṃpi te na yathā aññesaṃ vatthānipi te na yathā aññesanti . ahaṃ kho deva pabbajito nāmāti . kiṃ pana tvaṃ samma pabbajito nāmāti . ahaṃ kho deva pabbajito nāma sādhu dhammacariyā sādhu samacariyā sādhu kusalacariyā sādhu puññakiriyā sādhu avihiṃsā sādhu bhūtānukampāti . sādhu kho tvaṃ samma pabbajito nāma sādhu dhammacariyā sādhu samacariyā sādhu kusalacariyā sādhu puññakiriyā sādhu avihiṃsā sādhu bhūtānukampāti. {38.2} Athakho bhikkhave vipassī kumāro sārathiṃ āmantesi tenahi samma sārathi rathaṃ ādāya itova antepuraṃ paccāniyyāhi ahaṃ pana idheva kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmīti . evaṃ devāti kho bhikkhave sārathi @Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. kusalakiriyā. ito paraṃ īdisameva. 2 Ma. - samma sārathi. Yu. - hi @samma sārathi. 3 Po. Ma. - bhūtānukampāti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Vipassissa kumārassa paṭissutvā rathaṃ ādāya tato ca antepuraṃ paccāniyyāsi . vipassī pana kumāro tattheva kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji 1-. {38.3} Assosi kho bhikkhave bandhumatiyā rājadhāniyā mahājanakāyo caturāsītipāṇasahassāni vipassī kira kumāro kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitoti . Sutvāna nesaṃ etadahosi na hi nūna so orako dhammavinayo na sā orikā 2- pabbajjā yattha vipassī kumāro kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito vipassī hi 3- nāma kumāro kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissati kimaṅgaṃ pana na 4- mayanti. Athakho [5]- bhikkhave mahājanakāyā 6- caturāsītipāṇasahassāni kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā vipassiṃ bodhisattaṃ agārasmā anagāriyaṃ pabbajitaṃ anupabbajiṃsu . tāya sudaṃ bhikkhave parisāya parivuto vipassī bodhisatto gāmanigamajanapadarājadhānīsu cārikaṃ carati. {38.4} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi na kho panetaṃ 7- paṭirūpaṃ yohaṃ ākiṇṇo viharāmi yannūnāhaṃ eko gaṇamhā vūpakaṭṭho vihareyyanti . athakho bhikkhave vipassī bodhisatto aparena samayena eko gaṇamhā vūpakaṭṭho @Footnote: 1 Po. pabbajitoti. 2 Po. Ma. orakā. 3 Ma. Yu. pi. 4 Po. Ma. @nasaddo natthi. 5 Yu. so.. 6 Ma. Yu. mahājanakāyo. 3 Ma. Yu. metaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Vihāsi . aññeneva tāni caturāsītipabbajitasahassāni agamaṃsu . Aññena [1]- vipassī bodhisatto. {38.5} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa vāsūpagatassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi kicchaṃ vatāyaṃ loko āpanno jāyati ca jīyati ca mīyati ca cavati ca upapajjati ca atha ca panimassa dukkhassa nissaraṇaṃ nappajānāti jarāmaraṇassa kudassu 2- nāma imassa dukkhassa nissaraṇaṃ paññāyissati jarāmaraṇassāti. [39] Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati jarāmaraṇaṃ hoti kiṃpaccayā jarāmaraṇanti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo jātiyā kho sati jarāmaraṇaṃ hoti jātipaccayā jarāmaraṇanti. {39.1} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati jāti hoti kiṃpaccayā jātīti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo bhave kho sati jāti hoti bhavapaccayā jātīti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati bhavo hoti kiṃpaccayā bhavoti. {39.2} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo upādāne kho sati bhavo hoti upādānapaccayā bhavoti. Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati upādānaṃ hoti @Footnote: 1 Ma. maggena. 2 Ma. Yu. kudāssu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Kiṃpaccayā upādānanti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo taṇhāya kho sati upādānaṃ hoti taṇhāpaccayā upādānanti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati taṇhā hoti kiṃpaccayā taṇhāti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo vedanāya kho sati taṇhā hoti vedanāpaccayā taṇhāti. {39.3} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati vedanā hoti kiṃpaccayā vedanāti. Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo phasse kho sati vedanā hoti phassapaccayā vedanāti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati phasso hoti kiṃpaccayā phassoti. Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo saḷāyatane kho sati phasso hoti saḷāyatanapaccayā phassoti. {39.4} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati saḷāyatanaṃ hoti kiṃpaccayā saḷāyatananti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo nāmarūpe kho sati saḷāyatanaṃ hoti nāmarūpapaccayā saḷāyatananti . Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati nāmarūpaṃ hoti kiṃpaccayā nāmarūpanti . athakho bhikkhave

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo viññāṇe kho sati nāmarūpaṃ hoti viññāṇapaccayā nāmarūpanti . Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho sati viññāṇaṃ hoti kiṃpaccayā viññāṇanti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo nāmarūpe kho sati viññāṇaṃ hoti nāmarūpapaccayā viññāṇanti. {39.5} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi paccudāvattati kho idaṃ viññāṇaṃ nāmarūpamhā nāparaṃ gacchati ettāvatā jāyetha vā jīyetha vā mīyetha vā cavetha vā upapajjetha vā yadidaṃ nāmarūpapaccayā viññāṇaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ saḷāyatanapaccayā phasso phassapaccayā vedanā vedanāpaccayā taṇhā taṇhāpaccayā upādānaṃ upādānapaccayā bhavo bhavapaccayā jāti jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. {39.6} Samudayo samudayoti kho bhikkhave vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi ñāṇaṃ udapādi paññā udapādi vijjā udāpādi āloko udapādi. [40] Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati jarāmaraṇaṃ na hoti kissa nirodhā jarāmaraṇanirodhoti. Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

Abhisamayo jātiyā kho asati jarāmaraṇaṃ na hoti jātinirodhā jarāmaraṇanirodhoti. {40.1} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati jāti na hoti kissa nirodhā jātinirodhoti. Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo bhave kho asati jāti na hoti bhavanirodhā jātinirodhoti. Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati bhavo na hoti kissa nirodhā bhavanirodhoti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo upādāne kho asati bhavo na hoti upādānanirodhā bhavanirodhoti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati upādānaṃ na hoti kissa nirodhā upādānanirodhoti. {40.2} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo taṇhāya kho asati upādānaṃ na hoti taṇhānirodhā upādānanirodhoti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati taṇhā na hoti kissa nirodhā taṇhānirodhoti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo vedanāya kho asati taṇhā na hoti vedanānirodhā taṇhānirodhoti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati vedanā na hoti kissa nirodhā vedanānirodhoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo phasse kho asati vedanā na hoti phassanirodhā vedanānirodhoti. {40.3} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati phasso na hoti kissa nirodhā phassanirodhoti . Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo saḷāyatane kho asati phasso na hoti saḷāyatananirodhā phassanirodhoti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati saḷāyatanaṃ na hoti kissa nirodhā saḷāyatananirodhoti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo nāmarūpe kho asati saḷāyatanaṃ na hoti nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodhoti. {40.4} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati nāmarūpaṃ na hoti kissa nirodhā nāmarūpanirodhoti. Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo viññāṇe kho asati nāmarūpaṃ na hoti viññāṇanirodhā nāmarūpanirodhoti. {40.5} Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi kimhi nu kho asati viññāṇaṃ na hoti kissa nirodhā viññāṇanirodhoti. Athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa yonisomanasikārā ahu paññāya abhisamayo nāmarūpe kho asati viññāṇaṃ na hoti nāmarūpanirodhā viññāṇanirodhoti . athakho bhikkhave vipassissa bodhisattassa etadahosi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Adhigato kho myāyaṃ maggo 1- bodhāya 2- yadidaṃ nāmarūpanirodhā viññāṇanirodho viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho saḷāyatananirodhā phassanirodhā phassanirodhā vedanānirodho vedanānirodhā taṇhānirodho taṇhānirodhā upādānanirodho upādānanirodhā bhavanirodho bhavanirodhā jātinirodho jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti . Nirodho nirodhoti kho bhikkhave vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi ñāṇaṃ udapādi paññā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi. [41] Athakho bhikkhave vipassī bodhisatto aparena samayena pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassī vihāsi iti rūpaṃ iti rūpassa samudayo iti rūpassa atthaṅgamo iti vedanā iti vedanāya samudayo iti vedanāya atthaṅgamo iti saññā iti saññāya samudayo iti saññāya atthaṅgamo iti saṅkhārā iti saṅkhārānaṃ samudayo iti saṅkhārānaṃ atthaṅgamo iti viññāṇaṃ iti viññāṇassa samudayo iti viññāṇassa atthaṅgamoti . tassa pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassino viharato nacirasseva anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccīti 3-. Dutiyabhāṇavāraṃ. @Footnote: 1 Yu. vipassanāmaggo. 2 Ma. sambodhāya. 3 Po. vimuccati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

[42] Athakho bhikkhave vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa etadahosi yannūnāhaṃ dhammaṃ deseyyanti . athakho bhikkhave vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa etadahosi adhigato kho me ayaṃ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratā ālayasammuditā ālayarāmāya kho pana pajāya ālayaratāya ālayasammuditāya duddasaṃ idaṃ ṭhānaṃ yadidaṃ idappaccayatā paṭiccasamuppādo idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ pare ca me na ājāneyyuṃ so mamassa kilamatho sā mamassa vihesāti. {42.1} Apissudaṃ 1- bhikkhave vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ imā anacchariyā gāthā paṭibhaṃsu pubbe assutapubbā kicchena me adhigataṃ halandāni pakāsituṃ rāgadosaparetehi nāyaṃ dhammo susambuddho. Paṭisotagāmiṃ nipuṇaṃ gambhīraṃ duddasaṃ aṇuṃ rāgarattā na dakkhanti tamokkhandhena āvutāti. [43] Itiha bhikkhave vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa paṭisañcikkhato appossukkatāya cittaṃ nami no dhammadesanāya. @Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. apissu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

[44] Athakho bhikkhave aññatarassa mahābrahmuno vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa cetasā cetoparivitakkamaññāya etadahosi nassati vata bho loko vinassati vata bho loko yatra hi nāma vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa appossukkatāya cittaṃ nami 1- no dhammadesanāyāti . athakho so bhikkhave mahābrahmā seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya evameva [2]- brahmaloke antarahito vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa purato pāturahosi . Athakho [3]- bhikkhave mahābrahmā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajānumaṇḍalaṃ paṭhaviyaṃ nidahanto 4- yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenañjaliṃ paṇāmetvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavoca desetu bhante bhagavā dhammaṃ desetu sugato dhammaṃ santīdha 5- sattā apparajakkhajātikā assavanatā dhammassa parihāyanti bhavissanti dhammassa aññātāroti. {44.1} Evaṃ vutte bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho taṃ mahābrahmānaṃ etadavoca mayhaṃpi kho brahme etadahosi yannūnāhaṃ dhammaṃ deseyyanti . tassa mayhaṃ brahme etadahosi adhigato kho me ayaṃ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratā ālayasammuditā ālayarāmāya kho pana pajāya ālayaratāya @Footnote: 1 Ma. Yu. namati. 2 Po. Ma. kho. 3 Ma. Yu. so. 4 Ma. Yu. nihantvā. @5 Ma. Yu. santi. ito paraṃ īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Ālayasammuditāya duddasaṃ idaṃ ṭhānaṃ yadidaṃ idappaccayatā paṭiccasamuppādo idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ 1- ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ pare ca me na ājāneyyuṃ so mamassa kilamatho sā mamassa vihesāti . apissudaṃ 2- brahme imā anacchariyā gāthā paṭibhaṃsu pubbe me assutapubbā kicchena me adhigataṃ halandāni pakāsituṃ .pe. āvutāti itiha me brahme paṭisañcikkhato appossukkatāya cittaṃ nami no dhammadesanāyāti. {44.2} Dutiyampi kho bhikkhave so mahābrahmā .pe. Tatiyampi kho bhikkhave so mahābrahmā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavoca desetu bhante bhagavā dhammaṃ desetu sugato dhammaṃ santīdha sattā apparajakkhajātikā assavanatā dhammassa parihāyanti bhavissanti dhammassa aññātāroti. {44.3} Athakho bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brahmuno [3]- ajjhesanaṃ viditvā sattesu [4]- kāruññataṃ paṭicca buddhacakkhunā lokaṃ volokesi . addasā kho bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho buddhacakkhunā lokaṃ volokento satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye bhabbe 5- abhabbe appekacce paralokavajjabhayadassāvino 6- viharante . seyyathāpi nāma uppaliniyaṃ vā @Footnote: 1 Po. nibbānanti. 2 Sī. Ma. Yu. apissumaṃ. 3 Ma. Yu. ca. 4 Po. Ma. Yu. ca. @5 Ma. Yu. bhabbe abhabbeti pāṭhadvayaṃ natthi. ito paraṃ īdisameva. @6 Ma. ... dassāvine.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni 1- udakānugatāni antonimuggaposīni appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni samodakaṭhitāni appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakā accuggamma tiṭṭhanti 2- anupalittāni udakena evameva kho bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho buddhacakkhunā lokaṃ volokento addasa satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye bhabbe abhabbe appekacce paralokavajjabhayadassāvino viharante [3]-. {44.4} Athakho [4]- bhikkhave mahābrahmā vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa cetasā cetoparivitakkamaññāya vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ gāthāhi ajjhabhāsi [45] Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito yathāpi passe janataṃ samantato tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedhaso pāsādamāruyha samantacakkhu sokāvakiṇṇaṃ 5- janatamapetasoko avekkhassu jātijarābhibhūtaṃ. @Footnote: 1 saṃbaddhānītipi pāṭho. 2 Ma. ṭhitāni. Yu. ṭhanti. 3 Ma. appekacce na @paralokavajjabhayadassāvine. 4 Ma. Yu. so. 5 Ma. Yu. sokavatiṇṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Uṭṭhehi vīra vijitasaṅgāma satthavāha anaṇa vivara 1- loke desetu 2- bhagavā dhammaṃ aññātāro bhavissantīti. [46] Evaṃ vutte 3- bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho taṃ mahābrahmānaṃ gāthāya ajjhabhāsi apārutā te 4- amatassa dvārā ye sotavanto pamuñcantu saddhaṃ vihiṃsasaññī paguṇaṃ nabhāsiṃ dhammaṃ paṇītaṃ manujesu brahmeti. [47] Athakho [5]- bhikkhave mahābrahmā katāvakāso khomhi vipassinā bhagavatā arahatā sammāsambuddhena dhammadesanāyāti vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi. [48] Athakho bhikkhave vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa etadahosi kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatīti . athakho bhikkhave vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa etadahosi ayaṃ kho khaṇḍo ca rājaputto tisso ca purohitaputto bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasanti paṇḍitā viyattā medhāvino dīgharattaṃ apparajakkhajātikā yannūnāhaṃ khaṇḍassa ca rājaputtassa tissassa ca purohitaputtassa paṭhamaṃ dhammaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. vicara. 2 Ma. desassu. 3 Ma. Yu. athakho. 4 Ma. Yu. tesaṃ. @5 Ma. Yu. so.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Deseyyaṃ te imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissantīti. {48.1} Athakho bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya evameva bodhirukkhamūle antarahito bandhumatiyā rājadhāniyā kheme migadāye pāturahosi . Athakho bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho migadāyapālaṃ 1- āmantesi ehi tvaṃ samma migadāyapāla bandhumatiṃ rājadhāniṃ pavisitvā khaṇḍañca rājaputtaṃ tissañca purohitaputtaṃ evaṃ vadehi vipassī [2]- bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bandhumatiṃ rājadhāniṃ anuppatto kheme migadāye viharati so tumhākaṃ dassanakāmoti . evaṃ bhanteti kho bhikkhave migadāyapālo vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa paṭissutvā bandhumatiṃ rājadhāniṃ pavisitvā khaṇḍañca rājaputtaṃ tissañca purohitaputtaṃ etadavoca vipassī [3]- bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bandhumatiṃ rājadhāniṃ anuppatto kheme migadāye viharati so tumhākaṃ dassanakāmoti. {48.2} Athakho bhikkhave khaṇḍo ca rājaputto tisso ca purohitaputto bhaddāni bhaddāni yānāni yojāpetvā bhaddaṃ bhaddaṃ yānaṃ abhiruhitvā bhaddehi bhaddehi yānehi bandhumatiyā rājadhāniyā niyiṃsu yena khemo migadāyo tena pāyiṃsu yāvatikā yānassa bhūmi yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikā 4- yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā vipassiṃ bhagavantaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. dāyapālaṃ. ito paraṃ īdisameva. 2-3 Ma. Yu. bhante. 4 Ma. Yu. pattikāva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. {48.3} Tesaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho anupubbīkathaṃ kathesi seyyathīdaṃ dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṅkilesaṃ nekkhamme 1- ānisaṃsaṃ pakāsesi . Yadā te bhagavā aññāsi kallacitte muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā taṃ pakāsesi dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ . seyyathāpi nāma suddhavatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya evameva khaṇḍassa ca rājaputtassa tissassa ca purohitaputtassa tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi yaṅkiñci samudayadhammaṃ sabbantaṃ nirodhadhammanti. {48.4} Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthu sāsane vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavocuṃ abhikkantaṃ bhante abhikkantaṃ bhante seyyathāpi bhante nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telappajjotaṃ dhāreyya cakkhumanto rūpāni dakkhanti evameva bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito ete mayaṃ bhante bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca labheyyāma mayaṃ bhante bhagavato santike pabbajjaṃ labheyyāma upasampadanti . alatthuṃ @Footnote: 1 nikkhametipi pāṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Kho bhikkhave khaṇḍo ca rājaputto tisso ca purohitaputto vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa santike pabbajjaṃ alatthuṃ upasampadaṃ . te vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi saṅkhārānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṅkilesaṃ nekkhamme 1- ānisaṃsaṃ pakāsesi. Tesaṃ vipassinā bhagavatā arahatā sammāsambuddhena dhammiyā kathāya sandassiyamānānaṃ samādapiyamānānaṃ samuttejiyamānānaṃ sampahaṃsiyamānānaṃ nacirasseva anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu. [49] Assosi kho bhikkhave bandhumatiyā rājadhāniyā mahājanakāyo caturāsītipāṇasahassāni vipassī kira bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bandhumatiṃ rājadhāniṃ anuppatto kheme migadāye viharati khaṇḍo ca kira rājaputto tisso ca purohitaputto vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa santike kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitāti. {49.1} Sutvāna nesaṃ etadahosi na hi nūna so orako dhammavinayo na sā orikā 2- pabbajjā yattha khaṇḍo ca rājaputto tisso ca purohitaputto kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā khaṇḍo ca hi nāma rājaputto tisso ca purohitaputto kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissanti kimaṅgaṃ pana na 3- mayanti ca @Footnote: 1 Ma. Yu. nibbāne. 2 Ma. Yu. orakā. 3 Po. Ma. nasaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Athakho so bhikkhave mahājanakāyo caturāsītipāṇasahassāni bandhumatiyā rājadhāniyā nikkhamitvā yena khemo migadāyo yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. {49.2} Tesaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho anupubbīkathaṃ kathesi seyyathīdaṃ dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṅkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi . yadā te bhagavā aññāsi kallacitte muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā taṃ pakāsesi dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ . seyyathāpi nāma suddhavatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya evameva tesaṃ caturāsītipāṇasahassānaṃ tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi yaṅkiñci samudayadhammaṃ sabbantaṃ nirodhadhammanti. {49.3} Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthu sāsane vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavocuṃ abhikkantaṃ bhante abhikkantaṃ bhante seyyathāpi bhante nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telappajjotaṃ dhāreyya cakkhumanto rūpāni dakkhanti evameva bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito ete mayaṃ bhante bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

Labheyyāma mayaṃ bhante bhagavato santike pabbajjaṃ labheyyāma upasampadanti. {49.4} Alatthuṃ kho bhikkhave tāni caturāsītipāṇasahassāni vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa santike pabbajjaṃ alatthuṃ upasampadaṃ . te vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi saṅkhārānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṅkilesaṃ nibbāne 1- ānisaṃsaṃ pakāsesi. Tesaṃ vipassinā bhagavatā arahatā sammāsambuddhena dhammiyā kathāya sandassiyamānānaṃ samādapiyamānānaṃ samuttejiyamānānaṃ sampahaṃsiyamānānaṃ nacirasseva anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu. [50] Assosuṃ kho bhikkhave tāni [2]- caturāsītipabbajitasahassāni vipassī kira bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bandhumatiṃ rājadhāniṃ anuppatto kheme migadāye viharati dhammañca kira desetīti . Athakho bhikkhave tāni caturāsītipabbajitasahassāni yena bandhumatī rājadhānī yena khemo migadāyo yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. {50.1} Tesaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho anupubbīkathaṃ kathesi seyyathīdaṃ dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṅkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi . yadā te bhagavā aññāsi kallacitte @Footnote: 1 nekkhammetipi pāṭhena bhavitabbaṃ. 2 Ma. Yu. purimāni.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

Muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā taṃ pakāsesi dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ . Seyyathāpi nāma suddhavatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya evameva tesaṃ caturāsītipabbajitasahassānaṃ tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi yaṅkiñci samudayadhammaṃ sabbantaṃ nirodhadhammanti. {50.2} Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthu sāsane vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavocuṃ abhikkantaṃ bhante abhikkantaṃ bhante seyyathāpi [1]- bhante nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telappajjotaṃ dhāreyya cakkhumanto rūpāni dakkhanti evameva bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito ete mayaṃ bhante bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca labheyyāma mayaṃ bhante bhagavato santike pabbajjaṃ labheyyāma upasampadanti. {50.3} Alatthuṃ kho bhikkhave tāni caturāsītipabbajitasahassāni vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa santike pabbajjaṃ alatthuṃ upasampadaṃ . te vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi saṅkhārānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṅkilesaṃ nekkhamme 2- ānisaṃsaṃ pakāsesi. Tesaṃ vipassinā bhagavatā arahatā sammāsambuddhena dhammiyā kathāya @Footnote: 1 Po. Ma. nāma. 2 Ma. Yu. nibbāne.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Sandassiyamānānaṃ samādapiyamānānaṃ samuttejiyamānānaṃ sampahaṃsiyamānānaṃ nacirasseva anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu. [51] Tena kho pana 1- samayena bandhumatiyā rājadhāniyā mahābhikkhusaṅgho paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ . athakho bhikkhave vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi mahā kho etarahi bhikkhusaṅgho bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ yannūnāhaṃ bhikkhū anujāneyyaṃ caratha bhikkhave cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ mā ekena dve agamittha desetha bhikkhave dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha santīdha sattā apparajakkhajātikā assavanatā dhammassa parihāyanti bhavissanti dhammassa aññātāro apica channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti. {51.1} Athakho bhikkhave aññataro mahābrahmā vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa cetasā cetoparivitakkamaññāya seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya evameva brahmaloke antarahito vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa @Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. tena kho pana bhikkhave.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page53.

Purato pāturahosi . athakho so bhikkhave mahābrahmā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenañjalimpaṇāmetvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavoca evametaṃ bhagavā evametaṃ sugata mahā kho bhante etarahi bhikkhusaṅgho bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ anujānātu bhante bhagavā bhikkhū caratha bhikkhave cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ mā ekena dve agamittha desetha bhikkhave dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha santīdha sattā apparajakkhajātikā assavanatā dhammassa parihāyanti bhavissanti dhammassa aññātāro 1- apica bhante mayaṃ tathā karissāma yathā bhikkhū channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatiṃ rājadhāniṃ upasaṅkamissanti pātimokkhuddesāyāti . idamavoca bhikkhave so mahābrahmā idaṃ vatvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi. [52] Athakho bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho sāyaṇhasamaye 2- paṭisallānā vuṭṭhito bhikkhū āmantesi idha mayhaṃ bhikkhave rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi mahā kho etarahi bhikkhusaṅgho bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasati @Footnote: 1 Ma. aññātāroti. 2 Ma. sāyaṇhasamayaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page54.

Aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ yannūnāhaṃ bhikkhū anujāneyyaṃ caratha bhikkhave cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ mā ekena dve agamittha desetha bhikkhave dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha santīdha sattā apparajakkhajātikā assavanatā dhammassa parihāyanti bhavissanti dhammassa aññātāro apica channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti {52.1} athakho bhikkhave aññataro mahābrahmā mama cetasā cetoparivitakkamaññāya seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya evameva brahmaloke antarahito mama purato pāturahosi athakho so bhikkhave mahābrahmā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yenāhaṃ tenañjalimpaṇāmetvā maṃ etadavoca evametaṃ bhagavā evametaṃ sugata mahā kho bhante etarahi bhikkhusaṅgho bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ anujānātu bhante bhagavā bhikkhū caratha bhikkhave cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ mā ekena dve agamittha desetha bhikkhave dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha santīdha sattā apparajakkhajātikā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page55.

Assavanatā dhammassa parihāyanti bhavissanti dhammassa aññātāro 1- apica bhante mayaṃ tathā karissāma yathā bhikkhū channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatiṃ rājadhāniṃ upasaṅkamissanti pātimokkhuddesāyāti idamavoca bhikkhave so mahābrahmā idaṃ vatvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi. {52.2} Anujānāmi bhikkhave caratha cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ mā ekena dve agamittha desetha bhikkhave dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kelaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha santīdha sattā apparajakkhajātikā assavanatā dhammassa parihāyanti bhavissanti dhammassa aññātāro apica 2- mayaṃ tathā karissāma yathā channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti . Athakho [3]- bhikkhave bhikkhū yebhuyyena ekāheneva janapadacārikaṃ pakkamiṃsu. [53] Tena kho pana samayena jambūdīpe caturāsītiāvāsasahassāni honti . ekamhi vasse nikkhante devatā saddamanussāvesuṃ nikkhantaṃ kho mārisā ekavassaṃ pañcidāni vassāni sesāni pañcannaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti . Dvīsu vassesu nikkhantesu devatā saddamanussāvesuṃ @Footnote: 1 Ma. aññātāroti. 2 Po. apica bhante mayaṃ. Ma. Yu. apica bhikkhave channaṃ @channaṃ .... mayaṃ tathā karissāma yathāti pāṭhā pana natthi. ito paraṃ yāva @pātimokkhuddesāyātīti atireka pādhā bhavitabbaṃ. 3 Yu. te.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page56.

Nikkhantāni kho mārisā dve vassāni cattārīdāni vassāni sesāni catunnaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti . tīsu vassesu nikkhantesu devatā saddamanussāvesuṃ nikkhantāni kho mārisā tīṇi vassāni tīṇīdāni vassāni sesāni tiṇṇaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti . catūsu vassesu nikkhantesu devatā saddamanussāvesuṃ nikkhantāni kho mārisā cattāri vassāni dvedāni vassāni sesāni dvinnaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti. {53.1} Pañcasu vassesu nikkhantesu devatā saddamanussāvesuṃ nikkhantāni kho mārisā pañca vassāni ekaṃdāni vassaṃ sesaṃ ekassa vassassa accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti. Chasu vassesu nikkhantesu devatā saddamanussāvesuṃ nikkhantāni kho mārisā chabbassāni samayodāni bandhumatī 1- rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti . athakho te bhikkhave bhikkhū appekacce sakena iddhānubhāvena appekacce devatānaṃ 2- iddhānubhāvena ekāheneva bandhumatiṃ rājadhāniṃ upasaṅkamiṃsu pātimokkhuddesāyāti. [54] Tatra sudaṃ bhikkhave vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhikkhusaṅghe evaṃ pātimokkhaṃ uddissati 3- @Footnote: 1 Ma. Yu. bandhumatiṃ rājadhāniṃ upasaṅkamituṃ. 2 Yu. devānaṃ. 3 Ma. Yu. uddisati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page57.

Khantī paramaṃ tapo tītikkhā nibbānaṃ paramaṃ vadanti buddhā na hi pabbajito parūpaghātī [1]- Samaṇo hoti paraṃ viheṭhayanto. Sabbapāpassa akaraṇaṃ kusalassūpasampadā sacittapariyodapanaṃ etaṃ buddhānasāsanaṃ. Anūpavādo anūpaghāto pātimokkhe ca saṃvaro mattaññutā ca bhattasmiṃ pantañca sayanāsanaṃ adhicitte ca āyogo etaṃ buddhānasāsananti. [55] Ekamidāhaṃ bhikkhave samayaṃ ukkaṭṭhāyaṃ viharāmi subhavane 2- sālarājamūle . tassa mayhaṃ bhikkhave rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi na kho so suddhāvāso 3- sulabharūpo yo mayā anāvutthapubbo 4- iminā dīghena addhunā aññatra suddhāvāsehi devehi yannūnāhaṃ yena suddhāvāsā devā tena upasaṅkameyyanti . athakhohaṃ bhikkhave seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya evameva ukkaṭṭhāyaṃ subhavane sālarājamūle antarahito avihesu devesu pāturahosiṃ. {55.1} Tasmiṃyeva kho bhikkhave devanikāye anekāni 5- devatāsatāni anekāni devatāsahassāni yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. @Footnote: 1 Ma. na. 2 Ma. Yu. subhagavane. ito paraṃ īdisameva. 3 Ma. Yu. sattāvāso. @4 Ma. anajjhāvutthapubbo. 5 Ma. Yu. anekāni devatāsahassānīti pāṭhadvayaṃ natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

{55.2} Ekamantaṃ ṭhitā kho bhikkhave tā devatā maṃ etadavocuṃ ito so mārisa 1- ekanavuto kappo yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi vipassī mārisa 2- bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi khattiyakule udapādi vipassī mārisa bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi vipassī mārisa bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni 3- vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi bandhumatī nāma devī mātā ahosi janettī bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi vipassissa @Footnote: 1 Po. Ma. mārisā ekanavutikappe. Yu. ekanavute kappe. ito paraṃ īdisameva. @2 Ma. sabbattha mārisā. 3 Yu. asītibhikkhusatasahassani.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

Mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa evaṃ abhinikkhamanaṃ ahosi evaṃ pabbajjā evaṃ padhānaṃ evaṃ abhisambodhi evaṃ dhammacakkappavattanaṃ te mayaṃ mārisa vipassimhi bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmachandaṃ virājetvā idhūpapannāti. {55.3} Tasmiṃyeva kho bhikkhave devanikāye anekāni devatāsatāni anekāni devatāsahassāni [1]- yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu . ekamantaṃ ṭhitā kho bhikkhave tā devatā maṃ etadavocuṃ ito 2- so mārisa ekatiṃso kappo yaṃ sikhī bhagavā .pe. te mayaṃ mārisa sikhimhi bhagavati .pe. Tasmiṃyeva kho mārisa ekatiṃse kappe vessabhū bhagavā .pe. te mayaṃ mārisa vessabhumhi bhagavati .pe. Imasmiṃyeva kho mārisa bhaddakappe kakusandho . konāgamano. Kassapo bhagavā .pe. te mayaṃ mārisa kakusandhamhi . Konāgamanamhi. Kassapamhi bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmachandaṃ virājetvā idhūpapannāti. {55.4} Tasmiṃyeva kho bhikkhave devanikāye anekāni devatāsatāni anekāni devatāsahassāni yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu . ekamantaṃ ṭhitā kho bhikkhave tā devatā maṃ etadavocuṃ imasmiṃyeva kho mārisa bhaddakappe bhagavā etarahi arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno bhagavā mārisa khattiyo jātiyā khattiyakule uppanno bhagavā mārisa gotamo gottena bhagavato mārisa appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ @Footnote: 1 Ma. anekāni devatāsatasahassāni. ito paraṃ īdisameva. 2 Ma. Yu. ito so @mārisa .pe. etadavocunti ime pāṭhā natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

Lahukaṃ 1- yo ciraṃ jīvati so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo bhagavā mārisa assatthassa mūle abhisambuddho bhagavato mārisa sārīputtamoggallānaṃ 2- nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ bhagavato mārisa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aḍḍhateḷasāni bhikkhusatāni bhagavato mārisa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ bhagavato mārisa ānando nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko bhagavato mārisa suddhodano nāma rājā pitā māyā nāma devī mātā janettī kapilavatthunagaraṃ rājadhānī ahosi bhagavato mārisa evaṃ abhinikkhamanaṃ ahosi evaṃ pabbajjā evaṃ padhānaṃ evaṃ abhisambodhi evaṃ dhammacakkappavattanaṃ te mayaṃ mārisa bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmachandaṃ virājetvā idhūpapannāti. {55.5} Athakhohaṃ bhikkhave avihehi devehi saddhiṃ yena atappā devā tenupasaṅkamiṃ . athakhohaṃ bhikkhave avihehi ca devehi atappehi ca devehi saddhiṃ yena sudassā devā tenupasaṅkamiṃ . athakhohaṃ bhikkhave avihehi ca devehi atappehi ca devehi sudassehi ca devehi saddhiṃ yena sudassī devā tenupasaṅkamiṃ . athakhohaṃ bhikkhave avihehi ca devehi atappehi ca devehi sudassehi ca devehi sudassīhi ca devehi saddhiṃ yena akaniṭṭhā devā tenupasaṅkamiṃ. {55.6} Tasmiṃyeva kho bhikkhave devanikāye anekāni devatāsatāni anekāni devatāsahassāni yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. lahusaṃ. 2 Yu. ... moggallānā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Aṭṭhaṃsu . ekamantaṃ ṭhitā kho bhikkhave tā devatā maṃ etadavocuṃ ito so mārisa ekanavuto kappo yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi . vipassī mārisa bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi khattiyakule udapādi vipassī mārisa bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi vipassī mārisa bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko vipassissa mārisa bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi bandhumatī nāma devī mātā ahosi janettī bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi vipassissa mārisa bhagavato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

Arahato sammāsambuddhassa evaṃ abhinikkhamanaṃ ahosi evaṃ pabbajjā evaṃ padhānaṃ evaṃ abhisambodhi evaṃ dhammacakkappavattanaṃ te mayaṃ mārisa vipassimhi bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmachandaṃ virājetvā idhūpapannāti. {55.7} Tasmiṃyeva kho bhikkhave devanikāye anekāni devatāsatāni anekāni devatāsahassāni yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu . Ekamantaṃ ṭhitā kho bhikkhave tā devatā maṃ etadavocuṃ ito so mārisa ekatiṃso kappo yaṃ sikhī bhagavā .pe. Te mayaṃ mārisa sikhimhi bhagavati .pe. tasmiṃyeva kho mārisa ekatiṃse kappe vessabhū bhagavā .pe. te mayaṃ mārisa vessabhumhi bhagavati .pe. Imasmiṃyeva kho mārisa bhaddakappe kakusandho . Konāgamano. Kassapo bhagavā .pe. Te mayaṃ mārisa kakusandhamhi . konāgamanamhi . kassapamhi bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmachandaṃ virājetvā idhūpapannāti. {55.8} Tasmiṃyeva kho bhikkhave devanikāye anekāni devatāsatāni anekāni devatāsahassāni yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu . Ekamantaṃ ṭhitā kho bhikkhave tā devatā maṃ etadavocuṃ imasmiṃyeva kho mārisa bhaddakappe bhagavā etarahi arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno bhagavā mārisa khattiyo jātiyā khattiyakule uppanno bhagavā mārisa gotamo gottena bhagavato mārisa appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ yo ciraṃ jīvati so

--------------------------------------------------------------------------------------------- page63.

Vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo bhagavā mārisa assatthassa mūle abhisambuddho bhagavato mārisa sārīputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ bhagavato mārisa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aḍḍhateḷasāni bhikkhusatāni bhagavato mārisa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ bhagavato mārisa ānando nāma bhikkhu upaṭṭhāko aggupaṭṭhāko bhagavato mārisa suddhodano nāma rājā pitā māyā nāma devī mātā janettī kapilavatthuṃ nāma nagaraṃ rājadhānī bhagavato mārisa evaṃ abhinikkhamanaṃ ahosi evaṃ pabbajjā evaṃ padhānaṃ evaṃ abhisambodhi evaṃ dhammacakkappavattanaṃ te mayaṃ mārisa bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmachandaṃ virājetvā idhūpapannāti. [56] Iti kho bhikkhave tathāgatassevesā dhammadhātu suppaṭividdhā yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati nāmatopi anussarati gottatopi anussarati āyuppamāṇatopi anussarati sāvakayugatopi anussarati sāvakasannipātatopi anussarati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā. Evaṃgottā. Evaṃsīlā. Evaṃdhammā . evaṃpaññā. Evaṃvihārī. Evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti. Devatāpi 1- tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ yena tathāgato atīte @Footnote: 1 Yu. devatāpi tathāgatassa ahesuṃ .pe. itipīti ime pāṭhā natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page64.

Buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati nāmatopi anussarati gottatopi anussarati āyuppamāṇatopi anussarati sāvakayugatopi anussarati sāvakasannipātatopi anussarati evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi evaṃnāmā . Evaṃgottā. Evaṃsīlā. Evaṃdhammā. Evaṃpaññā. Evaṃvihārī . evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipīti . idamavoca bhagavā attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. Mahāpadānasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ. ------------


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 10 page 1-64. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=10&item=1&items=56&pagebreak=1              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=10&item=1&items=56&pagebreak=1&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=10&item=1&items=56&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=10&item=1&items=56&pagebreak=1              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=1              Contents of The Tipitaka Volume 10 https://84000.org/tipitaka/read/?index_10 https://84000.org/tipitaka/english/?index_10

ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]