บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๕

     [๒๔๔]   ๔๐  ยสฺมึ ภิกฺขเว สมเย อารญฺกสฺส นาคสฺส โคจรปสุตสฺส
หตฺถีปิ    หตฺถินิโยปิ    หตฺถิกฬภาปิ    หตฺถิจฺฉาปาปิ    ปุรโต   ปุรโต
คนฺตฺวา   ติณคฺคานิ  ฉินฺทนฺติ  เตน  ภิกฺขเว  อารญฺโก  นาโค  อฏฺฏิยติ
หรายติ  ชิคุจฺฉติ  ยสฺมึ  ภิกฺขเว  สมเย อารญฺกสฺส นาคสฺส โคจรปสุตสฺส
หตฺถีปิ     หตฺถินิโยปิ     หตฺถิกฬภาปิ    หตฺถิจฺฉาปาปิ    โอภคฺโคภคฺคํ
สาขาภงฺคํ  ขาทนฺติ  เตน  ภิกฺขเว  อารญฺโก  นาโค  อฏฺฏิยติ  หรายติ
ชิคุจฺฉติ    ยสฺมึ    ภิกฺขเว   สมเย   อารญฺกสฺส   นาคสฺส   โอคาหํ
โอติณฺณสฺส    หตฺถีปิ   หตฺถินิโยปิ   หตฺถิกฬภาปิ   หตฺถิจฺฉาปาปิ   ปุรโต
ปุรโต  คนฺตฺวา  โสณฺฑาย  อุทกํ  อาโลเฬนฺติ  เตน  ภิกฺขเว  อารญฺโก
นาโค   อฏฺฏิยติ   หรายติ  ชิคุจฺฉติ  ยสฺมึ  ภิกฺขเว  สมเย  อารญฺกสฺส
นาคสฺส    โอคาหํ   โอติณฺณสฺส   ^๒-   หตฺถินิโย   กายํ   อุปฆํสนฺติโย
คจฺฉนฺติ เตน ภิกฺขเว อารญฺโก นาโค อฏฺฏิยติ หรายติ ชิคุจฺฉติ
     {๒๔๔.๑}   ตสฺมึ ภิกฺขเว สมเย อารญฺกสฺส นาคสฺส เอวํ โหติ อหํ โข
เอตรหิ   อากิณฺโณ  วิหรามิ  หตฺถีหิ  หตฺถินีหิ  หตฺถิกฬเภหิ  หตฺถิจฺฉาเปหิ
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. วธิตฺวา ฯ  ^๒ ม. โอคาหา อุตฺติณฺณสฺส ฯ เอวมุปริปิ ฯ
ฉินฺนคฺคานิ   เจว   ติณานิ   ขาทามิ   โอภคฺโคภคฺคญฺจ  เม  สาขาภงฺคํ
ขาทิตํ   อาวิลานิ   จ   ปานียานิ   ปิวามิ   โอคาหาปิ  จ  อุตฺติณฺณสฺส
หตฺถินิโย   กายํ   อุปฆํสนฺติโย   คจฺฉนฺติ   ยนฺนูนาหํ   เอโก   คณสฺมา
วูปกฏฺโ  วิหเรยฺยนฺติ  โส  อปเรน  สมเยน  เอโก  คณสฺมา  วูปกฏฺโ
วิหรติ    อจฺฉินฺนคฺคานิ   เจว   ติณานิ   ขาทติ   น   โอภคฺโคภคฺคญฺจ
สาขาภงฺคํ  ขาทติ  ^๑-  อนาวิลานิ  จ  ปานียานิ  ปิวติ  โอคาหาปิ  ^๒-
จสฺส อุตฺติณฺณสฺส หตฺถินิโย กายํ น อุปฆํสนฺติโย คจฺฉนฺติ
     {๒๔๔.๒}   ตสฺมึ ภิกฺขเว สมเย อารญฺกสฺส นาคสฺส เอวํ โหติ อหํ โข
ปุพฺเพ   อากิณฺโณ   วิหาสึ   หตฺถีหิ  หตฺถินีหิ  หตฺถิกฬเภหิ  หตฺถิจฺฉาเปหิ
ฉินฺนคฺคานิ  เจว  ติณานิ  ขาทึ  โอภคฺโคภคฺคญฺจ เม สาขาภงฺคํ ขาทิตํ ^๓-
อาวิลานิ  จ  ปานียานิ  อปาสิ  ^๔-  โอคาหา จ เม อุตฺติณฺณสฺส หตฺถินิโย
กายํ  อุปฆํสนฺติโย  อคมํสุ  โสมฺหิ  ^๕-  เอตรหิ  เอโก คณสฺมา วูปกฏฺโ
วิหรามิ    อจฺฉินฺนคฺคานิ    เจว    ติณานิ   ขาทามิ   โอภคฺโคภคฺคญฺจ
เม  สาขาภงฺคํ  ขาทิตํ  ^๖-  อนาวิลานิ  จ ปานียานิ ปิวามิ โอคาหาปิ จ
เม   อุตฺติณฺณสฺส   น   หตฺถินิโย   กายํ   อุปฆํสนฺติโย   คจฺฉนฺตีติ  โส
โสณฺฑาย    สาขาภงฺคํ   ภญฺชิตฺวา   สาขาภงฺเคน   กายํ   ปริมชฺชิตฺวา
อตฺตมโน กณฺฑุํ ^๗- สํหนติ ฯ
     {๒๔๔.๓}   เอวเมว  โข  ภิกฺขเว  ยสฺมึ  สมเย  ภิกฺขุ  อากิณฺโณ
วิหรติ   ภิกฺขูหิ  ภิกฺขุนีหิ  อุปาสเกหิ  อุปาสิกาหิ  รญฺา  ราชมหามตฺเตหิ
ติตฺถิเยหิ    ติตฺถิยสาวเกหิ   ตสฺมึ   สมเย   ภิกฺขเว   ภิกฺขุสฺส   เอวํ
โหติ    อหํ    โข   เอตรหิ   อากิณฺโณ   วิหรามิ   ภิกฺขูหิ   ภิกฺขุนีหิ
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. โอภคฺโคภคฺคญฺจสฺส สาขาภงฺคํ น ขาทนฺติ ฯ   ^๒ ม. ปิสทฺโท นตฺถิ ฯ
@^๓ ม. ขาทนฺติ ฯ   ^๔ ม. อปายึ ฯ   ^๕ ม. โสหํ ฯ  ^๖ ม. น ขาทนฺติ ฯ
@^๗ ม. โสณฺฑํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
อุปาสเกหิ     อุปาสิกาหิ     รญฺา     ราชมหามตฺเตหิ     ติตฺถิเยหิ
ติตฺถิยสาวเกหิ   ยนฺนูนาหํ   เอโก  คณสฺมา  วูปกฏฺโ  วิหเรยฺยนฺติ  โส
วิวิตฺตํ   เสนาสนํ  ภชติ  อรญฺ  รุกฺขมูลํ  ปพฺพตํ  กนฺทรํ  คิริคุหํ  สุสานํ
วนปตฺถํ   อพฺโภกาสํ   ปลาลปุญฺชํ   โส   อรญฺคโต   วา  รุกฺขมูลคโต
วา  สุญฺาคารคโต  วา  นิสีทติ  ปลฺลงฺกํ  อาภุชิตฺวา  อุชุํ  กายํ ปณิธาย
ปริมุขํ   สตึ   อุปฏฺเปตฺวา   โส  อภิชฺฌํ  โลเก  ปหาย  วิคตาภิชฺเฌน
เจตสา   วิหรติ   อภิชฺฌาย   จิตฺตํ   ปริโสเธติ  พฺยาปาทปโทสํ  ปหาย
อพฺยาปนฺนจิตฺโต     วิหรติ     สพฺพปาณภูตหิตานุกมฺปี    พฺยาปาทปโทสา
จิตฺตํ   ปริโสเธติ   ถีนมิทฺธํ   ปหาย  วิคตถีนมิทฺโธ  วิหรติ  อาโลกสญฺี
สโต   สมฺปชาโน   ถีนมิทฺธา   จิตฺตํ  ปริโสเธติ  อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ  ปหาย
อนุทฺธโต    วิหรติ    อชฺฌตฺตํ   วูปสนฺตจิตฺโต   อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจา   จิตฺตํ
ปริโสเธติ วิจิกิจฺฉํ ปหาย ติณฺณวิจิกิจฺโฉ วิหรติ
     {๒๔๔.๔}   อกถํกถี  กุสเลสุ  ธมฺเมสุ  วิจิกิจฺฉาย  จิตฺตํ ปริโสเธติ
โส  อิเม  ปญฺจ  นีวรเณ  ปหาย เจตสา อุปกฺกิเลเส ปญฺาย ทุพฺพลีกรเณ
วิวิจฺเจว  กาเมหิ  วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ สวิตกฺกํ สวิจารํ วิเวกชํ ปีติสุขํ
ปมชฺฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  โส  อตฺตมโน  กณฺฑุํ สํหนติ วิตกฺกวิจารานํ
วูปสมา   ฯเปฯ  ทุติยชฺฌานํ  ตติยชฺฌานํ  จตุตฺถชฺฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ
โส    อตฺตมโน    กณฺฑุํ    สํหนติ   สพฺพโส   รูปสญฺานํ   สมติกฺกมา
ปฏิฆสญฺานํ     อตฺถงฺคมา    นานตฺตสญฺานํ    อมนสิการา    อนนฺโต
อากาโสติ    อากาสานญฺจายตนํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   โส   อตฺตมโน
กณฺฑุํ    สํหนติ    สพฺพโส    อากาสานญฺจายตนํ    สมติกฺกมฺม   อนนฺตํ
วิญฺาณนฺติ    วิญฺาณญฺจายตนํ    อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ฯเปฯ   สพฺพโส
วิญฺาณญฺจายตนํ     สมติกฺกมฺม     นตฺถิ     กิญฺจีติ    อากิญฺจญฺายตนํ
อุปสมฺปชฺช      วิหรติ     สพฺพโส     อากิญฺจญฺายตนํ     สมติกฺกมฺม
เนวสญฺานาสญฺายตนํ     อุปสมฺปชฺช    วิหรติ   สพฺพโส   เนวสญฺา-
นาสญฺายตนํ      สมติกฺกมฺม       สญฺาเวทยิตนิโรธํ     อุปสมฺปชฺช
วิหรติ   ปญฺายปสฺส  ทิสฺวา  อาสวา   ปริกฺขีณา  โหนฺติ  โส  อตฺตมโน
กณฺฑุํ สํหนตีติ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๓ หน้าที่ ๔๕๓-๔๕๖. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=23&A=9555&w=&modeTY=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=23&A=9555&modeTY=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=23&item=244&items=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=23&siri=203 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=244 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=7067 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=7067 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๓ https://84000.org/tipitaka/read/?index_23 https://84000.org/tipitaka/english/?index_23