บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๕

หน้าที่ ๑๗๙.

ลฑุกิโกปมสุตฺตํ ^๑- [๑๗๕] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา องฺคุตฺตราเปสุ วิหรติ อาปณํ นาม องฺคุตฺตราปานํ นิคโม ฯ อถ โข ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย อาปณํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ อาปเณ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เยนญฺตโร วนสณฺโฑ เตนุปสงฺกมิ ทิวาวิหาราย ตํ วนสณฺฑํ อชฺโฌคเหตฺวา ^๒- อญฺตรสฺมึ รุกฺขมูเล ทิวาวิหารํ นิสีทิ ฯ อายสฺมาปิ โข อุทายี ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย อาปณํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ อาปเณ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เยน โส วนสณฺโฑ เตนุปสงฺกมิ ทิวาวิหาราย ตํ วนสณฺฑํ อชฺโฌคเหตฺวา ^๓- อญฺตรสฺมึ รุกฺขมูเล ทิวาวิหารํ นิสีทิ ฯ อถ โข อายสฺมโต อุทายิสฺส รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ พหุนฺนํ วต โน ภควา ทุกฺขธมฺมานํ อปหตฺตา ^๔- พหุนฺนํ วต โน ภควา สุขธมฺมานํ อุปหตฺตา พหุนฺนํ วต โน ภควา อกุสลานํ ธมฺมานํ อปหตฺตา พหุนฺนํ วต โน ภควา กุสลานํ ธมฺมานํ อุปหตฺตาติ ฯ อถ โข อายสฺมา อุทายี สายณฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺิโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ [๑๗๖] เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา อุทายี ภควนฺตํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ลฏุกิโกปมสุตฺตํ ฯ ^๒-๓ โป. ม. อชฺโฌคาเหตฺวา ฯ ยุ. อชฺโฌคาหิตฺวา. @^๔ โป. อุปหนฺตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๐.

เอตทโวจ อิธ มยฺหํ ภนฺเต รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ พหุนฺนํ วต โน ภควา ทุกฺขธมฺมานํ อปหตฺตา พหุนฺนํ วต โน ภควา สุขธมฺมานํ อุปหตฺตา พหุนฺนํ วต โน ภควา อกุสลานํ ธมฺมานํ อปหตฺตา พหุนฺนํ วต โน ภควา กุสลานํ ธมฺมานํ อุปหตฺตาติ ฯ มยญฺหิ ภนฺเต ปุพฺเพ สายญฺเจว ภุญฺชาม ปาโต จ ทิวา จ วิกาเล ฯ อหุ โข โส ^๑- ภนฺเต สมโย ยํ ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อิงฺฆ ตุเมฺห ภิกฺขเว เอตํ ทิวา วิกาลโภชนํ ปชหถาติ ฯ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต อหุเทว อญฺถตฺตํ อหุเทว ^๒- โทมนสฺสํ ยมฺปิ โน สทฺธา คหปติกา ทิวา วิกาเล ปณีตํ ขาทนียํ โภชนียํ เทนฺติ ตสฺสปิ โน ภควา ปหานมาห ตสฺสปิ โน สุคโต ปฏินิสฺสคฺคมาหาติ เต มยํ ภนฺเต ภควติ เปมญฺจ คารวญฺจ หิริญฺจ โอตฺตปฺปญฺจ สมฺปสฺสมานา เอวนฺตํ ทิวา วิกาลโภชนํ ปชหิมฺหา เต มยํ ภนฺเต สายญฺเจว ภุญฺชาม ปาโต จ อหุ โข โส ภนฺเต สมโย ยํ ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อิงฺฆ ตุเมฺห ภิกฺขเว เอตํ รตฺตึ วิกาลโภชนํ ปชหถาติ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต อหุเทว อญฺถตฺตํ อหุเทว โทมนสฺสํ ยมฺปิ โน อิเมสํ ทฺวินฺนํ ภตฺตานํ ปณีตสงฺขาตตรํ ^๓- ตสฺสปิ โน ภควา ปหานมาห ตสฺสปิ โน สุคโต ปฏินิสฺสคฺคมาหาติ ฯ {๑๗๖.๑} ภูตปุพฺพํ ภนฺเต อญฺตโร ปุริโส ทิวา สูเปยฺยํ ^๔- ลภิตฺวา ปชาปตึ ^๕- เอวมาห หนฺท ^๖- อิมํ นิกฺขิปถ สายํ สพฺเพว @เชิงอรรถ: ^๑ โป. อหุ โส โข ฯ อปรํปิ อีทิสเมว ฯ ^๒ ยุ. อหุ ฯ ^๓ ม. ปณีตสงฺขาตํ ฯ @ยุ. ปณีตสงฺขาตตรํ ฯ ^๔ ม. สุขเปยฺยํ ฯ ^๕ ม. ยุ. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ @^๖ ม. ยุ. หนฺท จ อิมํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๑.

สมคฺคา ภุญฺชิสฺสามาติ ยากาจิ ภนฺเต สงฺขติโย สพฺพา ตา รตฺตึ อปฺปา ทิวา เต มยํ ภนฺเต ภควติ เปมญฺจ คารวญฺจ หิริญฺจ โอตฺตปฺปญฺจ สมฺปสฺสมานา เอวนฺตํ รตฺตึ วิกาลโภชนํ ปชหิมฺหา ฯ ภูตปุพฺพํ ภนฺเต ภิกฺขู รตฺตนฺธการติมิสายํ ปิณฺฑาย จรนฺตา จนฺทนิกมฺปิ ปวิสนฺติ โอฬิคลฺเลปิ ปปตนฺติ กณฺฏกราชิมฺปิ ^๑- อาโรหนฺติ สุตฺตมฺปิ คาวึ อาโรหนฺติ มาณเวหิปิ สมาคจฺฉนฺติ กตกมฺเมหิปิ อกตกมฺเมหิปิ มาตุคาโมปิ เต อสทฺธมฺเมน นิมนฺเตติ ฯ ภูตปุพฺพาหํ ภนฺเต รตฺตนฺธการติมิสายํ ปิณฺฑาย จรามิ อทฺทสา โข มํ ภนฺเต อญฺตรา อิตฺถี วิชฺชนฺตริกาย ภาชนํ โธวนฺตี ทิสฺวา มํ ภีตา วิสฺสรมกาสิ อพฺภุมฺเม ^๒- ปิสาโจ วต มนฺติ ฯ {๑๗๖.๒} เอวํ วุตฺเต อหํ ภนฺเต ตํ อิตฺถึ เอตทโวจํ น ^๓- ภคินิ ปิสาโจ ภิกฺขุ ปิณฺฑาย ิโตติ ฯ ภิกฺขุสฺส อาตุ มาริ ^๔- ภิกฺขุสฺส มาตุ มาริ วรนฺเต ภิกฺขุ ติเณฺหน โควิกนฺตเนน ^๕- กุจฺฉิ ^๖- ปริกนฺโต ^๗- น เตฺวว ^๘- ยํ รตฺตนฺธการติมิสายํ กุจฺฉิเหตุ ปิณฺฑาย จรสีติ ^๙- ฯ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต ตทนุสฺสรโต เอวํ โหติ พหุนฺนํ วต โน ภควา ทุกฺขธมฺมานํ อปหตฺตา พหุนฺนํ วต โน ภควา สุขธมฺมานํ อุปหตฺตา พหุนฺนํ วต โน ภควา อกุสลานํ ธมฺมานํ อปหตฺตา พหุนฺนํ วต โน ภควา กุสลานํ ธมฺมานํ อุปหตฺตาติ ฯ [๑๗๗] เอวเมว ปนุทายิ อิเธกจฺเจ โมฆปุริสา อิทํ ปชหถาติ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. กณฺฏกวฏฺฏมฺปิ ฯ ม. กณฺฏกาวาฏํปิ ฯ ^๒ ม. อพฺภู เม ฯ @^๓ ม. นาหํ ฯ ^๔ ม. มารี ฯ ^๕ ยุ. โควิกตฺตเนน ฯ ^๖ ม. โกฏฺเก กุจฺฉึ ฯ @^๗ ยุ. ปริกตฺโต ฯ ^๘ ม. นเตฺวว วรํ ฯ ยุ. น เตฺววยา ฯ ^๙ ยุ. จรสา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๒.

มยา วุจฺจมานา เต เอวมาหํสุ กึ ปนิมสฺส อปฺปมตฺตกสฺส โอรมตฺตกสฺส อธิสลฺลิขเตวายํ ^๑- สมโณติ เต ตญฺเจว นปฺปชหนฺติ มยิ จ อปฺปจฺจยํ อุปฏฺเปนฺติ ^๒- เย จ ภิกฺขู สิกฺขากามา เตสนฺตํ อุทายิ โหติ พลวํ พนฺธนํ ทฬฺหํ พนฺธนํ ถิรํ พนฺธนํ อปูติกํ พนฺธนํ ถูโล กฬิงฺคโร ฯ เสยฺยถาปิ อุทายิ ลฑุกิกา สกุณิกา ปูติลตาย พนฺธเนน พนฺธา ^๓- ตตฺเถว วธํ วา พนฺธํ วา มรณํ วา อาคเมติ โย นุ โข อุทายิ เอวํ วเทยฺย เยน สา ลฑุกิกา สกุณิกา ปูติลตาย พนฺธเนน พนฺธา ตตฺเถว วธํ วา พนฺธํ วา มรณํ วา อาคเมติ ตญฺหิ ตสฺสา อพลํ พนฺธนํ ทุพฺพลํ พนฺธนํ ปูติกํ พนฺธนํ อสารกํ พนฺธนนฺติ สมฺมา ^๔- นุ โข โส อุทายิ วทมาโน วเทยฺยาติ ฯ {๑๗๗.๑} โน เหตํ ภนฺเต เยน สา ภนฺเต ลฑุกิกา สกุณิกา ปูติลตาย พนฺธเนน พนฺธา ตตฺเถว วธํ วา พนฺธํ วา มรณํ วา อาคเมติ ตญฺหิ ตสฺสา พลวํ พนฺธนํ ทฬฺหํ พนฺธนํ ถิรํ พนฺธนํ อปูติกํ พนฺธนํ ถูโล กฬิงฺคโรติ เอวเมว โข อุทายิ อิเธกจฺเจ โมฆปุริสา อิทํ ปชหถาติ มยา วุจฺจมานา เต เอวมาหํสุ กึ ปนิมสฺส อปฺปมตฺตกสฺส โอรมตฺตกสฺส อธิสลฺลิขเตวายํ ^๕- สมโณติ เต ตญฺเจว นปฺปชหนฺติ มยิ จ อปฺปจฺจยํ อุปฏฺเปนฺติ เย จ ภิกฺขู สิกฺขากามา เตสนฺตํ อุทายิ โหติ พลวํ พนฺธนํ ทฬฺหํ พนฺธนํ ถิรํ พนฺธนํ อปูติกํ พนฺธนํ ถูโล กฬิงฺคโร ฯ @เชิงอรรถ: ^๑-๕ ม. อธิสลฺเลขเตวายํ ฯ ^๒ ม. ยุ. อุปฏฺาเปนฺติ ฯ ^๓ สี. ยุ. พทฺธา ฯ @^๔ ยุ. สมฺมนฺนุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๓.

[๑๗๘] อิธ ปนุทายิ เอกจฺเจ กุลปุตฺตา อิทํ ปชหถาติ มยา วุจฺจมานา เต เอวมาหํสุ กึ ปนิมสฺส อปฺปมตฺตกสฺส โอรมตฺตกสฺส ปหาตพฺพสฺส ยสฺส โน ภควา ปหานมาห ยสฺส โน สุคโต ปฏินิสฺสคฺคมาหาติ เต ตญฺเจว ปชหนฺติ มยิ จ น อปฺปจฺจยํ อุปฏฺเปนฺติ เย จ ภิกฺขู สิกฺขากามา เต ตํ ปหาย อปฺโปสฺสุกฺกา ปนฺนโลมา ปรทวุตฺตา ^๑- มิคภูเตน เจตสา วิหรนฺติ เตสนฺตํ อุทายิ โหติ อพลํ พนฺธนํ ทุพฺพลํ พนฺธนํ ปูติกํ พนฺธนํ อสารกํ พนฺธนํ ฯ เสยฺยถาปิ อุทายิ รญฺโ นาโค อีสาทนฺโต อุรุฬฺหวาภิชาโต ^๒- สงฺคามาวจโร ทเฬฺหหิ วรตฺเตหิ ^๓- พนฺธเนหิ พนฺโธ อีสกํเยว กายํ สนฺนาเมตฺวา ตานิ พนฺธนานิ สญฺฉินฺทิตฺวา สมฺปทาเลตฺวา เยนกามํ ปกฺกมติ โย นุ โข อุทายิ เอวํ วเทยฺย เยหิ โส รญฺโ นาโค อีสาทนฺโต อุรุฬฺหวาภิชาโต สงฺคามาวจโร ทเฬฺหหิ วรตฺเตหิ พนฺธเนหิ พนฺโธ อีสกํเยว ตายํ ^๔- สนฺนาเมตฺวา ตานิ พนฺธนานิ สญฺฉินฺทิตฺวา สมฺปทาเลตฺวา เยนกามํ ปกฺกมติ ตญฺหิ ตสฺส พลวํ พนฺธนํ ทฬฺหํ พนฺธนํ ถิรํ พนฺธนํ อปูติกํ พนฺธนํ ถูโล กฬิงฺคโรติ สมฺมา นุ โข โส อุทายิ วทมาโน วเทยฺยาติ ฯ {๑๗๘.๑} โน เหตํ ภนฺเต เยหิ ภนฺเต โส รญฺโ นาโค อีสาทนฺโต อุรุฬฺหวาภิชาโต สงฺคามาวจโร ทเฬฺหหิ วรตฺเตหิ พนฺธเนหิ พนฺโธ อีสกํเยว กายํ สนฺนาเมตฺวา ตานิ พนฺธนานิ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปรทตฺตวุตฺตา ฯ ^๒ ยุ. อุพฺพุฬฺหวาภิชาโต ฯ อปรํปิ อีทิสเมว ฯ @^๓ ยุ. วารตฺเตหิ ฯ ^๔ ยุ. กายํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๔.

สญฺฉินฺทิตฺวา สมฺปทาเลตฺวา เยนกามํ ปกฺกมติ ตญฺหิ ตสฺส อพลํ พนฺธนํ ฯเปฯ อสารกํ พนฺธนนฺติ ฯ {๑๗๘.๒} เอวเมว โข อุทายิ อิเธกจฺเจ กุลปุตฺตา อิทํ ปชหถาติ มยา วุจฺจมานา เต เอวมาหํสุ กึ ปนิมสฺส อปฺปมตฺตกสฺส โอรมตฺตกสฺส ปหาตพฺพสฺส ยสฺส โน ภควา ปหานมาห ยสฺส โน สุคโต ปฏินิสฺสคฺคมาหาติ เต ตญฺเจว ปชหนฺติ มยิ จ น อปฺปจฺจยํ อุปฏฺเปนฺติ เย จ ภิกฺขู สิกฺขากามา เต ตํ ปหาย อปฺโปสฺสุกฺกา ปนฺนโลมา ปรทวุตฺตา มิคภูเตน เจตสา วิหรนฺติ เตสนฺตํ อุทายิ โหติ อพลํ พนฺธนํ ปูติกํ พนฺธนํ อสารกํ พนฺธนํ ฯ [๑๗๙] เสยฺยถาปิ อุทายิ ปุริโส ทฬิทฺโท อสฺสโก อนาฬิโย ^๑- ตสฺสสฺส เอกํ อคารกํ โอลุคฺควิลุคฺคํ กากาติทายึ ^๒- น ปรมรูปํ เอกา กโฬปิกา ^๓- โอลุคฺควิลุคฺคา น ปรมรูปา เอกิสฺสา กุมฺภิยา ธญฺสมวาปกํ น ปรมรูปํ เอกา ชายิกา น ปรมรูปา โส อารามคตํ ภิกฺขุํ ปสฺเสยฺย สุโธตหตฺถปาทํ มนุญฺ โภชนํ ภุตฺตาวึ สีตาย ฉายาย นิสินฺนํ อธิจิตฺเต ยุตฺตํ ฯ ตสฺส เอวมสฺส สุขํ วต โภ สามญฺ อาโรคฺยํ วต โภ สามญฺ โส วตสฺสํ ^๔- โยหํ เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพเชยฺยนฺติ ฯ โส น สกฺกุเณยฺย เอกํ อคารกํ โอลุคฺควิลุคฺคํ กากาติทายึ น ปรมรูปํ ปหาย เอกํ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. อนาฬฺหิโย ฯ ^๒ โป. กากาติสายํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @^๓ ยุ. ขโฏปิกา ฯ ^๔ ม. วตสฺส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๕.

กโฬปิกํ โอลุคฺควิลุคฺคํ น ปรมรูปํ ปหาย เอกิสฺสา กุมฺภิยา ธญฺสมวาปกํ น ปรมรูปํ ปหาย เอกํ ชายิกํ น ปรมรูปํ ปหาย เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตุํ ฯ โย นุ โข อุทายิ เอวํ วเทยฺย เยหิ โส ปุริโส พนฺธเนหิ พนฺโธ น สกฺโกติ เอกํ อคารกํ โอลุคฺควิลุคฺคํ กากาติทายึ น ปรมรูปํ ปหาย เอกํ กโฬปิกํ โอลุคฺควิลุคฺคํ น ปรมรูปํ ปหาย เอกิสฺสา กุมฺภิยา ธญฺสมวาปกํ น ปรมรูปํ ปหาย เอกํ ชายิกํ น ปรมรูปํ ปหาย เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตุํ ตญฺหิ ตสฺส อพลํ พนฺธนํ ทุพฺพลํ พนฺธนํ ปูติกํ พนฺธนํ อสารกํ พนฺธนนฺติ สมฺมา นุ โข โส อุทายิ วทมาโน วเทยฺยาติ ฯ {๑๗๙.๑} โน เหตํ ภนฺเต เยหิ ^๑- ภนฺเต โส ปุริโส พนฺธเนหิ พนฺโธ น สกฺโกติ เอกํ อคารกํ โอลุคฺควิลุคฺคํ กากาติทายึ น ปรมรูปํ ปหาย เอกํ กโฬปิกํ โอลุคฺควิลุคฺคํ น ปรมรูปํ ปหาย เอกิสฺสา กุมฺภิยา ธญฺสมวาปกํ น ปรมรูปํ ปหาย เอกํ ชายิกํ น ปรมรูปํ ปหาย เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตุํ ตญฺหิ ตสฺส พลวํ พนฺธนํ ทฬฺหํ พนฺธนํ ถิรํ พนฺธนํ อปูติกํ พนฺธนํ ถูโล กฬิงฺคโรติ ฯ {๑๗๙.๒} เอวเมว โข อุทายิ อิเธกจฺเจ โมฆปุริสา อิทํ ปชหถาติ มยา วุจฺจมานา เต เอวมาหํสุ กึ ปนิมสฺส อปฺปมตฺตกสฺส โอรมตฺตกสฺส @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เยหิ โส ภนฺเต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๖.

อธิสลฺลิขเตวายํ สมโณติ เต ตญฺเจว นปฺปชหนฺติ มยิ จ อปฺปจฺจยํ อุปฏฺเปนฺติ เย จ ภิกฺขู สิกฺขากามา เตสนฺตํ อุทายิ โหติ พลวํ พนฺธนํ ทฬฺหํ พนฺธนํ ถิรํ พนฺธนํ อปูติกํ พนฺธนํ ถูโล กฬิงฺคโรติ ฯ [๑๘๐] เสยฺยถาปิ อุทายิ คหปติ วา คหปติปุตฺโต วา อทฺโธ มหทฺธโน มหาโภโค เนกานํ นิกฺขคณานํ จโย เนกานํ ธญฺคณานํ จโย เนกานํ เขตฺตคณานํ จโย เนกานํ วตฺถุคณานํ จโย เนกานํ ภริยคณานํ จโย เนกานํ ทาสคณานํ จโย เนกานํ ทาสิคณานํ จโย โส อารามคตํ ภิกฺขุํ ปสฺเสยฺย สุโธตหตฺถปาทํ มนุญฺ โภชนํ ภุตฺตาวึ สีตาย ฉายาย นิสินฺนํ อธิจิตฺเต ^๑- ยุตฺตํ ฯ ตสฺส เอวมสฺส สุขํ วต โภ สามญฺ อาโรคฺยํ วต โภ สามญฺ โส วตสฺสํ โยหํ เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพเชยฺยนฺติ ฯ โส สกฺกุเณยฺย เนกานิ นิกฺขคณานิ ปหาย เนกานิ ธญฺคณานิ ปหาย เนกานิ เขตฺตคณานิ ปหาย เนกานิ วตฺถุคณานิ ปหาย เนกานิ ภริยคณานิ ปหาย เนกานิ ทาสคณานิ ปหาย เนกานิ ทาสิคณานิ ปหาย เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตุํ ฯ โย นุ โข อุทายิ เอวํ วเทยฺย เยหิ โส คหปติ วา คหปติปุตฺโต วา พนฺธเนหิ พนฺโธ สกฺโกติ เนกานิ นิกฺขคณานิ ปหาย เนกานิ ธญฺคณานิ ปหาย เนกานิ @เชิงอรรถ: ^๑ โป. วิวิตเต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๗.

เขตฺตคณานิ ปหาย เนกานิ วตฺถุคณานิ ปหาย เนกานิ ภริยคณานิ ปหาย เนกานิ ทาสคณานิ ปหาย เนกานิ ทาสิคณานิ ปหาย เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตุํ ตญฺหิ ตสฺส พลวํ พนฺธนํ ทฬฺหํ พนฺธนํ ถิรํ พนฺธนํ อปูติกํ พนฺธนํ ถูโล กฬิงฺคโรติ สมฺมา นุ โข โส อุทายิ วทมาโน วเทยฺยาติ ฯ {๑๘๐.๑} โน เหตํ ภนฺเต เยหิ ภนฺเต โส คหปติ วา คหปติปุตฺโต วา พนฺธเนหิ พนฺโธ สกฺโกติ เนกานิ นิกฺขคณานิ ปหาย เนกานิ ธญฺคณานิ ปหาย เนกานิ เขตฺตคณานิ ปหาย เนกานิ วตฺถุคณานิ ปหาย เนกานิ ภริยคณานิ ปหาย เนกานิ ทาสคณานิ ปหาย เนกานิ ทาสิคณานิ ปหาย เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตุํ ตญฺหิ ตสฺส อพลํ พนฺธนํ ทุพฺพลํ พนฺธนํ ปูติกํ พนฺธนํ อสารกํ พนฺธนนฺติ ฯ {๑๘๐.๒} เอวเมว โข อุทายิ อิเธกจฺเจ กุลปุตฺตา อิทํ ปชหถาติ มยา วุจฺจมานา เต เอวมาหํสุ กึ ปนิมสฺส อปฺปมตฺตกสฺส โอรมตฺตกสฺส ปหาตพฺพสฺส ยสฺส โน ภควา ปหานมาห ยสฺส โน สุคโต ปฏินิสฺสคฺคมาหาติ เต ตญฺเจว ปชหนฺติ มยิ จ น อปฺปจฺจยํ อุปฏฺเปนฺติ เย จ ภิกฺขู สิกฺขากามา เต ตํ ปหาย อปฺโปสฺสุกฺกา ปนฺนโลมา ปรทวุตฺตา มิคภูเตน เจตสา วิหรนฺติ เตสนฺตํ อุทายิ โหติ อพลํ พนฺธนํ ทุพฺพลํ พนฺธนํ ปูติกํ พนฺธนํ อสารกํ พนฺธนํ ฯ [๑๘๑] จตฺตาโรเม อุทายิ ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมึ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๘.

กตเม จตฺตาโร อิธุทายิ เอกจฺโจ ปุคฺคโล อุปธิปหานาย ปฏิปนฺโน โหติ อุปธิปฏินิสฺสคฺคาย ตเมนํ อุปธิปหานาย ปฏิปนฺนํ อุปธิ- ปฏินิสฺสคฺคาย อุปธิปฏิสํยุตฺตา สรสงฺกปฺปา สมุทาจรนฺติ โส เต อธิวาเสติ นปฺปชหติ น วิโนเทติ น พฺยนฺตีกโรติ ^๑- น อนภาวงฺคเมติ อิมํ โข อหํ อุทายิ ปุคฺคลํ สํยุตฺโตติ วทามิ โน วิสํยุตฺโต ตํ กิสฺส เหตุ อินฺทฺริยเวมตฺตตา หิ เม อุทายิ อิมสฺมึ ปุคฺคเล วิทิตา ฯ {๑๘๑.๑} อิธ ปนุทายิ เอกจฺโจ ปุคฺคโล อุปธิปหานาย ปฏิปนฺโน โหติ อุปธิปฏินิสฺสคฺคาย ตเมนํ อุปธิปหานาย ปฏิปนฺนํ อุปธิปฏินิสฺสคฺคาย อุปธิปฏิสํยุตฺตา สรสงฺกปฺปา สมุทาจรนฺติ โส เต นาธิวาเสติ ปชหติ วิโนเทติ พฺยนฺตีกโรติ อนภาวงฺคเมติ อิมมฺปิ โข อหํ อุทายิ ปุคฺคลํ สํยุตฺโตติ วทามิ โน วิสํยุตฺโต ตํ กิสฺส เหตุ อินฺทฺริยเวมตฺตตา หิ เม อุทายิ อิมสฺมึ ปุคฺคเล วิทิตา ฯ {๑๘๑.๒} อิธ ปนุทายิ เอกจฺโจ ปุคฺคโล อุปธิปหานาย ปฏิปนฺโน โหติ อุปธิปฏินิสฺสคฺคาย ตเมนํ อุปธิปหานาย ปฏิปนฺนํ อุปธิ- ปฏินิสฺสคฺคาย กทาจิ กรหจิ สติสมฺโมสา อุปธิปฏิสํยุตฺตา สรสงฺกปฺปา สมุทาจรนฺติ ทนฺโธ อุทายิ สตุปฺปาโท อถ โข นํ ขิปฺปเมว ปชหติ วิโนเทติ พฺยนฺตีกโรติ อนภาวงฺคเมติ ฯ เสยฺยถาปิ อุทายิ ปุริโส ทิวสสนฺตตฺเต ^๒- อโยกฏาเห เทฺว วา ตีณิ วา อุทกผุสิตานิ นิปาเตยฺย ทนฺโธ อุทายิ อุทกผุสิตานํ นิปาโต อถ โข นํ ขิปฺปเมว ปริกฺขยํ ปริยาทานํ คจฺเฉยฺย เอวเมว โข อุทายิ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. พฺยนฺตึ กโรติ ฯ ยุ. พยนฺติกโรติ ฯ ^๒ ม. ทิวสํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๙.

อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล อุปธิปหานาย ปฏิปนฺโน โหติ อุปธิปฏินิสฺสคฺคาย ตเมนํ อุปธิปหานาย ปฏิปนฺนํ อุปธิปฏินิสฺสคฺคาย กทาจิ กรหจิ สติสมฺโมสา อุปธิปฏิสํยุตฺตา สรสงฺกปฺปา สมุทาจรนฺติ ทนฺโธ อุทายิ สตุปฺปาโท อถ โข นํ ขิปฺปเมว ปชหติ วิโนเทติ พฺยนฺตีกโรติ อนภาวงฺคเมติ อิมมฺปิ โข อหํ อุทายิ ปุคฺคลํ สํยุตฺโตติ วทามิ โน วิสํยุตฺโต ตํ กิสฺส เหตุ อินฺทฺริยเวมตฺตตา หิ เม อุทายิ อิมสฺมึ ปุคฺคเล วิทิตา ฯ {๑๘๑.๓} อิธ ปนุทายิ เอกจฺโจ ปุคฺคโล อุปธิ ทุกฺขสฺส มูลนฺติ อิติ วิทิตฺวา นิรุปธี ^๑- โหติ อุปธิสงฺขเย วิมุตฺโต อิมํ โข อหํ อุทายิ ปุคฺคลํ วิสํยุตฺโตติ วทามิ โน สํยุตฺโต ตํ กิสฺส เหตุ อินฺทฺริยเวมตฺตตา หิ เม อุทายิ อิมสฺมึ ปุคฺคเล วิทิตา ฯ อิเม ^๒- โข อุทายิ จตฺตาโร ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมึ ฯ [๑๘๒] ปญฺจ โข อิเม อุทายิ กามคุณา กตเม ปญฺจ จกฺขุวิญฺเยฺยา รูปา อิฏฺา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสญฺหิตา รชนียา โสตวิญฺเยฺยา สทฺทา ... ฆานวิญฺเยฺยา คนฺธา ... ชิวฺหาวิญฺเยฺยา รสา ... กายวิญฺเยฺยา โผฏฺพฺพา อิฏฺา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสญฺหิตา รชนียา ฯ อิเม โข อุทายิ ปญฺจ กามคุณา ฯ ยํ โข อุทายิ อิเม ปญฺจ กามคุเณ ปฏิจฺจ อุปฺปชฺชติ สุขํ โสมนสฺสํ อิทํ วุจฺจติ กามสุขํ มิฬฺหสุขํ ปุถุชฺชนสุขํ อนริยสุขํ น อาเสวิตพฺพํ ^๓- น ภาเวตพฺพํ น พหุลีกาตพฺพํ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. นิรุปธิ ฯ ^๒ ม. ยุ. อิเม โข ... โลกสฺมินฺติ อิเม ปาา น ทิสฺสนฺติ ฯ @^๓ ม. เสวิตพฺพํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๐.

ภายิตพฺพํ เอตสฺส สุขสฺสาติ วทามิ ฯ [๑๘๓] อิธุทายิ ภิกฺขุ วิวิจฺเจว กาเมหิ ฯเปฯ ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา ฯเปฯ ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ปีติยา จ วิราคา ฯเปฯ ตติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ สุขสฺส จ ปหานา ฯเปฯ จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อิทํ วุจฺจติ เนกฺขมฺมสุขํ วิเวกสุขํ อุปสมสุขํ สมฺโพธิสุขํ ^๑- อาเสวิตพฺพํ ภาเวตพฺพํ พหุลีกาตพฺพํ น ภายิตพฺพํ เอตสฺส สุขสฺสาติ วทามิ ฯ [๑๘๔] อิธุทายิ ภิกฺขุ วิวิจฺเจว กาเมหิ ฯเปฯ ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ อิทํ โข อหํ อุทายิ อิญฺชิตสฺมึ วทามิ กิญฺจ ตตฺถ อิญฺชิตสฺมึ เยเทว ^๒- ตตฺถ วิตกฺกวิจารา อนิรุทฺธา โหนฺติ อิทํ ตตฺถ อิญฺชิตสฺมึ ฯ อิธุทายิ ภิกฺขุ วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา ฯเปฯ ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อิญฺชิตสฺมึ วทามิ กิญฺจ ตตฺถ อิญฺชิตสฺมึ ยเทว ตตฺถ ปีติสุขํ อนิรุทฺธํ โหติ อิทํ ตตฺถ อิญฺชิตสฺมึ ฯ อิธุทายิ ภิกฺขุ ปีติยา จ วิราคา ฯเปฯ ตติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อิญฺชิตสฺมึ วทามิ กิญฺจ ตตฺถ อิญฺชิตสฺมึ ยเทว ตตฺถ อุเปกฺขาสุขํ อนิรุทฺธํ โหติ อิทํ ตตฺถ อิญฺชิตสฺมึ ฯ อิธุทายิ ภิกฺขุ สุขสฺส จ ปหานา ฯเปฯ จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ อิทํ โข อหํ อุทายิ อเนญฺชิตสฺมึ ^๓- วทามิ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สมฺโพธสุขํ ฯ ^๒ ม. ยเทว ฯ ^๓ ม. ยุ. อนิญฺชิตสฺมึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๑.

[๑๘๕] อิธุทายิ ภิกฺขุ วิวิจฺเจว กาเมหิ ฯเปฯ ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ อิทํ โข อหํ อุทายิ อนลนฺติ วทามิ ปชหถาติ วทามิ สมติกฺกมถาติ วทามิ ฯ โก จ ตสฺส สมติกฺกโม อิธุทายิ ภิกฺขุ วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา ฯเปฯ ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ ตสฺส สมติกฺกโม ฯ อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อนลนฺติ วทามิ ปชหถาติ วทามิ สมติกฺกมถาติ วทามิ ฯ โก จ ตสฺส สมติกฺกโม อิธุทายิ ภิกฺขุ ปีติยา จ วิราคา ฯเปฯ ตติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ ตสฺส สมติกฺกโม ฯ อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อนลนฺติ วทามิ ปชหถาติ วทามิ สมติกฺกมถาติ วทามิ ฯ โก จ ตสฺส สมติกฺกโม อิธุทายิ ภิกฺขุ สุขสฺส จ ปหานา ฯเปฯ จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ ตสฺส สมติกฺกโม ฯ อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อนลนฺติ วทามิ ปชหถาติ วทามิ สมติกฺกมถาติ วทามิ ฯ {๑๘๕.๑} โก จ ตสฺส สมติกฺกโม อิธุทายิ ภิกฺขุ สพฺพโส รูปสญฺานํ สมติกฺกมา ปฏิฆสญฺานํ อตฺถงฺคมา นานตฺตสญฺานํ อมนสิการา อนนฺโต อากาโสติ อากาสานญฺจายตนํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ ตสฺส สมติกฺกโม ฯ อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อนลนฺติ วทามิ ปชหถาติ วทามิ สมติกฺกมถาติ วทามิ ฯ โก จ ตสฺส สมติกฺกโม อิธุทายิ ภิกฺขุ สพฺพโส อากาสานญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม อนนฺตํ วิญฺาณนฺติ วิญฺาณญฺจายตนํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ ตสฺส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๒.

สมติกฺกโม ฯ {๑๘๕.๒} อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อนลนฺติ วทามิ ปชหถาติ วทามิ สมติกฺกมถาติ วทามิ ฯ โก จ ตสฺส สมติกฺกโม อิธุทายิ ภิกฺขุ สพฺพโส วิญฺาณญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม นตฺถิ กิญฺจีติ อากิญฺจญฺายตนํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ ตสฺส สมติกฺกโม ฯ อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อนลนฺติ วทามิ ปชหถาติ วทามิ สมติกฺกมถาติ วทามิ ฯ โก จ ตสฺส สมติกฺกโม อิธุทายิ ภิกฺขุ สพฺพโส อากิญฺจญฺายตนํ สมติกฺกมฺม เนวสญฺา- นาสญฺายตนํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ ตสฺส สมติกฺกโม ฯ อิทมฺปิ โข อหํ อุทายิ อนลนฺติ วทามิ ปชหถาติ วทามิ สมติกฺกมถาติ วทามิ ฯ โก จ ตสฺส สมติกฺกโม อิธุทายิ ^[๑]- สพฺพโส เนวสญฺานาสญฺายตนํ สมติกฺกมฺม สญฺาเวทยิตนิโรธํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ ตสฺส สมติกฺกโม ฯ อิติ โข อหํ อุทายิ เนวสญฺานาสญฺายตนสฺสปิ ปหานํ วทามิ ฯ ปสฺสสิ โน ตฺวํ อุทายิ ตํ สญฺโชนํ อณุํ วา ถูลํ วา ยสฺสาหํ โน ปหานํ วทามีติ ฯ โน เหตํ ภนฺเตติ ฯ {๑๘๕.๓} อิทมโวจ ภควา อตฺตมโน อายสฺมา อุทายี ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทีติ ฯ ลฑุกิโกปมสุตฺตํ ^๒- นิฏฺิตํ ฉฏฺ ฯ ------------ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร ภิกฺขูติ ปาโ ทิสฺสติ ฯ ^๒ สี. ม. ยุ. ลฏุกิโกปมสุตฺตํ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๗๙-๑๙๒. http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=13&item=175&items=11&pagebreak=1 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=13&item=175&items=11&pagebreak=1&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=13&item=175&items=11&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=13&item=175&items=11&pagebreak=1 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=175 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=3060 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=3060 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13