ทสมสิกฺขาปทํ
[๓๔๙] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา อาฬวิยํ วิหรติ อคฺคาฬเว
เจติเย ฯ เตน โข ปน สมเยน อาฬวิกา ๑- ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺตา
ปฐวึ ขณนฺติปิ ขณาเปนฺติปิ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ
กถํ หิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา ปฐวึ ขณิสฺสนฺติปิ ขณาเปสฺสนฺติปิ
เอกินฺทฺริยํ สมณา สกฺยปุตฺติยา ชีวํ วิเหเฐนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข
ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ
เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ
กถํ หิ นาม อาฬวิกา ๒- ภิกฺขู ปฐวึ ขณิสฺสนฺติปิ ขณาเปสฺสนฺติปีติ ฯ
อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ตุเมฺห
ภิกฺขเว ปฐวึ ขณถปิ ขณาเปถปีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ
ภควา กถํ หิ นาม ตุเมฺห โมฆปุริสา ปฐวึ ขณิสฺสถปิ ขณาเปสฺสถปิ
ชีวสญฺญิโน หิ โมฆปุริสา มนุสฺสา ปฐวิยา เนตํ โมฆปุริสา
อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย ฯเปฯ
เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ
{๓๔๙.๑} โย ปน ภิกฺขุ ปฐวึ ขเณยฺย วา ขณาเปยฺย วา
ปาจิตฺติยนฺติ ฯ
[๓๕๐] โย ปนาติ โย ยาทิโส ฯเปฯ ภิกฺขูติ ฯเปฯ
อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ ฯ ปฐวี นาม เทฺว
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. อาฬวกา ฯ
ปฐวิโย ชาตา จ ปฐวี อชาตา จ ปฐวี ฯ ชาตา นาม ปฐวี สุทฺธปํสุ
สุทฺธมตฺติกา อปฺปปาสาณา อปฺปสกฺขรา อปฺปกฐลา อปฺปมรุมฺพา
อปฺปพาลิกา เยภุยฺเยน ปํสุ ๑- เยภุยฺเยน มตฺติกา อทฑฺฒาปิ
วุจฺจติ ชาตา ปฐวี ฯ โยปิ ปํสุปุญฺโช วา มตฺติกาปุญฺโช วา
อติเรกจาตุมาสํ โอวฏฺโฐ อยมฺปิ วุจฺจติ ชาตา ปฐวี ฯ อชาตา
นาม ปฐวี สุทฺธปาสาณา สุทฺธสกฺขรา สุทฺธกฐลา สุทฺธมรุมฺพา
สุทฺธพาลิกา อปฺปปํสุ อปฺปมตฺติกา เยภุยฺเยน ปาสาณา เยภุยฺเยน
สกฺขรา เยภุยฺเยน กฐลา เยภุยฺเยน มรุมฺพา เยภุยฺเยน พาลิกา ๒-
ทฑฺฒาปิ วุจฺจติ อชาตา ปฐวี ฯ โยปิ ปํสุปุญฺโช วา มตฺติกาปุญฺโช
วา อูนกจาตุมาสํ ๓- โอวฏฺโฐ อยมฺปิ วุจฺจติ อชาตา ปฐวี ฯ
[๓๕๑] ขเณยฺยาติ สยํ ขณติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ
ขณาเปยฺยาติ อญฺญํ ขณาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ สกึ
อาณตฺโต พหุกํปิ ขณติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ
[๓๕๒] ปฐวิยา ปฐวีสญฺญี ขณติ วา ขณาเปติ วา ภินฺทติ
วา เภทาเปติ วา ทหติ วา ทหาเปติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ
ปฐวิยา เวมติโก ขณติ วา ขณาเปติ วา ภินฺทติ วา เภทาเปติ
วา ทหติ วา ทหาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ปฐวิยา
อปฐวีสญฺญี ขณติ วา ขณาเปติ วา ภินฺทติ วา เภทาเปติ วา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปํสุกา ฯ ๒ ม. วาลิกา ฯ ๓ ม. ยุ. โอมกจาตุมาสํ ฯ
ทหติ วา ทหาเปติ วา อนาปตฺติ ฯ อปฐวิยา ปฐวีสญฺญี
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อปฐวิยา เวมติโก อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
อปฐวิยา อปฐวีสญฺญี อนาปตฺติ ฯ
[๓๕๓] อนาปตฺติ อิมํ ชาน อิมํ เทหิ อิมํ อาหร
อิมินา อตฺโถ อิมํ กปฺปิยํ กโรหีติ ภณติ อสญฺจิจฺจ อสติยา
อชานนฺตสฺส อุมฺมตฺตกสฺส อาทิกมฺมิกสฺสาติ ฯ
ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ๑- ฯ
มุสาวาทวคฺโค ปฐโม ๒- ฯ
-------
ตสฺสุทฺทานํ ฯ
มุสาโอมสเปสุญฺญํ ปทเสยฺยาย เว ทุเว
อญฺญตฺร วิญฺญุนา ภูตา ทุฏฺฐุลฺลาปตฺติ ขณนาติ ฯ
-------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปถวีขณนสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ทสมํ ฯ ๒ ม. มุสาวาทวคฺโค นิฏฺฐิโต ปฐโม ฯ
@ยุ. ปฐโม วคฺโค ฯ
ภูตคามวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปทํ
[๓๕๔] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา อาฬวิยํ วิหรติ อคฺคาฬเว
เจติเย ฯ เตน โข ปน สมเยน อาฬวิกา ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺตา
รุกฺขํ ฉินฺทนฺติปิ เฉทาเปนฺติปิ ฯ อญฺญตโรปิ อาฬวิโก ภิกฺขุ รุกฺขํ
ฉินฺทติ ฯ ตสฺมึ รุกฺเข อธิวตฺถา เทวตา ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ
มา ภนฺเต อตฺตโน ภวนํ กตฺตุกาโม มยฺหํ ภวนํ ฉินฺทาติ ๑- ฯ โส
ภิกฺขุ อนาทิยนฺโต ฉินฺทิเยว ตสฺสา จ เทวตาย ทารกสฺส พาหุํ
อาโกเฏสิ ฯ อถโข ตสฺสา เทวตาย เอตทโหสิ ยนฺนูนาหํ อิมํ ภิกฺขุํ
อิเธว ชีวิตา โวโรเปยฺยนฺติ ฯ อถโข ตสฺสา เทวตาย เอตทโหสิ น
โข ปเนตํ ๒- ปฏิรูปํ ยาหํ อิมํ ภิกฺขุํ อิเธว ชีวิตา โวโรเปยฺยํ
ยนฺนูนาหํ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจยฺยนฺติ ฯ
{๓๕๔.๑} อถโข สา เทวตา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ สาธุ สาธุ เทวเต สาธุ โข ตฺวํ เทวเต ตํ
ภิกฺขุํ น ชีวิตา โวโรเปสิ สจชฺช ตฺวํ เทวเต ตํ ภิกฺขุํ ชีวิตา โวโรเปยฺยาสิ
พหุํ จ ตฺวํ เทวเต อปุญฺญํ ปสเวยฺยาสิ คจฺฉ ตฺวํ เทวเต อมุกสฺมึ
โอกาเส รุกฺโข วิวิตฺโต ตสฺมึ อุปคจฺฉาติ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา รุกฺขํ
ฉินฺทิสฺสนฺติปิ เฉทาเปสฺสนฺติปิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ฉินฺทีติ ฯ ๒ ม. ยุ. เมตํ ฯ
เอกินฺทฺริยํ สมณา สกฺยปุตฺติยา ชีวํ วิเหเฐนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข
ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ
เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ
กถํ หิ นาม อาฬวิกา ภิกฺขู รุกฺขํ ฉินฺทิสฺสนฺติปิ เฉทาเปสฺสนฺติปีติ ฯ
{๓๕๔.๒} อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ
สจฺจํ กิร ตุเมฺห ภิกฺขเว รุกฺขํ ฉินฺทถปิ เฉทาเปถปีติ ฯ สจฺจํ
ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ตุเมฺห โมฆปุริสา
รุกฺขํ ฉินฺทิสฺสถปิ เฉทาเปสฺสถปิ ชีวสญฺญิโน หิ โมฆปุริสา
มนุสฺสา รุกฺขสฺมึ เนตํ โมฆปุริสา อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย
ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว อิมํ
สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ
{๓๕๔.๓} ภูตคามปาตพฺยตาย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ
[๓๕๕] ภูตคาโม นาม ปญฺจ พีชชาตานิ มูลพีชํ ขนฺธพีชํ
ผฬุพีชํ อคฺคพีชํ พีชพีชเมว ๑- ปญฺจมํ ฯ มูลพีชํ นาม หฬิทฺทํ ๒-
สิงฺคเวรํ วจํ ๓- วจตฺถํ อติวิสํ ๔- กฏุกโรหิณี อุสีรํ ภทฺทมุตฺตกํ ยานิ
วา ปนญฺญานิปิ อตฺถิ มูเล ชายนฺติ มูเล สญฺชายนฺติ เอตํ
มูลพีชํ นาม ฯ ขนฺธพีชํ นาม อสฺสฏฺโฐ นิโคฺรโธ ปิลกฺโข
อุทุมฺพโร กจฺฉโก กปิฐโน ยานิ วา ปนญฺญานิปิ อตฺถิ ขนฺเธ
ชายนฺติ ขนฺเธ สญฺชายนฺติ เอตํ ขนฺธพีชํ นาม ฯ ผฬุพีชํ นาม
อุจฺฉุ เวฬุ นโฬ ยานิ วา ปนญฺญานิปิ อตฺถิ ปพฺเพ ชายนฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. พีชพีชญฺเจว ฯ ๒ ม. ยุ. พลิทฺทิ ฯ ๓ ม. สิงฺคิเวรํ วจา ฯ ๔ ม. อติวิสา ฯ
ปพฺเพ สญฺชายนฺติ เอตํ ผฬุพีชํ นาม ฯ
{๓๕๕.๑} อคฺคพีชํ นาม อชฺชุกํ ผณิชฺชกํ หิริเวรํ ยานิ วา
ปนญฺญานิปิ อตฺถิ อคฺเค ชายนฺติ อคฺเค สญฺชายนฺติ เอตํ
อคฺคพีชํ นาม ฯ พีชพีชํ นาม ปุพฺพณฺณํ อปรณฺณํ ยานิ วา
ปนญฺญานิปิ อตฺถิ พีเช ชายนฺติ พีเช สญฺชายนฺติ เอตํ พีชพีชํ
นาม ปญฺจมํ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๒๒๙-๒๓๔.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=2&item=349&items=7
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=2&item=349&items=7&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=2&item=349&items=7
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=2&item=349&items=7
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=349
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒
https://84000.org/tipitaka/read/?index_2
https://84000.org/tipitaka/english/?index_2
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
