[๓๐๓] อาทิตฺตปริยายํ โว ภิกฺขเว ธมฺมปริยายํ เทเสสฺสามิ
ตํ สุณาถ ฯ กตโม จ [๑]- ภิกฺขเว อาทิตฺตปริยาโย ธมฺมปริยาโย ฯ
วรํ ภิกฺขเว ตตฺตาย อโยสลากาย อาทิตฺตาย สมฺปชฺชลิตาย
สญฺโชติภูตาย ๒- จกฺขุนฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ น เตฺวว จกฺขุวิญฺเยฺเยสุ
รูเปสุ อนุพฺยญฺชนโส นิมิตฺตคฺคาโห ฯ นิมิตฺตสฺสาทคธิตํ ๓- วา
ภิกฺขเว วิญฺาณํ ติฏฺมานํ ติฏฺเยฺย อนุพฺยญฺชนสฺสาทคธิตํ วา
ภิกฺขเว ตสฺมึ เจ สมเย กาลํ กเรยฺย ฯ านเมตํ วิชฺชติ ยํ ทฺวินฺนํ
คตีนํ อญฺตรํ คตึ คจฺเฉยฺย นิรยํ วา ติรจฺฉานโยนึ วา ฯ อิมํ
โขหํ ภิกฺขเว อาทีนวํ ทิสฺวา เอวํ วทามิ ฯ
{๓๐๓.๑} วรํ ภิกฺขเว ติเณฺหน อโยสงฺกุนา อาทิตฺเตน
สมฺปชฺชลิเตน สญฺโชติภูเตน โสตินฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ น เตฺวว
โสตวิญฺเยฺเยสุ สทฺเทสุ อนุพฺยญฺชนโส นิมิตฺตคฺคาโห ฯ
นิมิตฺตสฺสาทคธิตํ วา ภิกฺขเว วิญฺาณํ ติฏฺมานํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โส ฯ ๒ ม. ยุ. สโชติภูตาย ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๓ นิมิตฺตสฺสาเทคธิตนฺติปิ
@ปาโ ฯ ม. นิมิตฺตสฺสาทคถิตํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
ติฏฺเยฺย อนุพฺยญฺชนสฺสาทคธิตํ วา ตสฺมึ เจ สมเย กาลํ กเรยฺย ฯ
านเมตํ วิชฺชติ ยํ ทฺวินฺนํ คตีนํ อญฺตรํ คตึ คจฺเฉยฺย นิรยํ วา
ติรจฺฉานโยนึ วา ฯ อิมํ โขหํ ภิกฺขเว อาทีนวํ ทิสฺวา เอวํ วทามิ ฯ
{๓๐๓.๒} วรํ ภิกฺขเว ติเณฺหน นขจฺเฉทเนน อาทิตฺเตน
สมฺปชฺชลิเตน สญฺโชติภูเตน ฆานินฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ น เตฺวว
ฆานวิญฺเยฺเยสุ คนฺเธสุ อนุพฺยญฺชนโส นิมิตฺตคฺคาโห ฯ
นิมิตฺตสฺสาทคธิตํ วา ภิกฺขเว วิญฺาณํ ติฏฺมานํ ติฏฺเยฺย
อนุพฺยญฺชนสฺสาทคธิตํ วา ตสฺมึ เจ สมเย กาลํ กเรยฺย ฯ
านเมตํ วิชฺชติ ยํ ทฺวินฺนํ คตีนํ อญฺตรํ คตึ คจฺเฉยฺย นิรยํ วา
ติรจฺฉานโยนึ วา ฯ อิมํ โขหํ ภิกฺขเว อาทีนวํ ทิสฺวา เอวํ วทามิ ฯ
{๓๐๓.๓} วรํ ภิกฺขเว ติเณฺหน ขุเรน อาทิตฺเตน สมฺปชฺชลิเตน
สญฺโชติภูเตน ชิวฺหินฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ น เตฺวว ชิวฺหาวิญฺเยฺเยสุ
รเสสุ อนุพฺยญฺชนโส นิมิตฺตคฺคาโห ฯ นิมิตฺตสฺสาทคธิตํ วา ภิกฺขเว
วิญฺาณํ ติฏฺมานํ ติฏฺเยฺย อนุพฺยญฺชนสฺสาทคธิตํ วา ตสฺมึ เจ
สมเย กาลํ กเรยฺย ฯ านเมตํ วิชฺชติ ยํ ทฺวินฺนํ คตีนํ อญฺตรํ
คตึ คจฺเฉยฺย นิรยํ วา ติรจฺฉานโยนึ วา ฯ อิมํ โขหํ ภิกฺขเว
อาทีนวํ ทิสฺวา เอวํ วทามิ ฯ
{๓๐๓.๔} วรํ ภิกฺขเว ติณฺหาย สตฺติยา อาทิตฺตาย สมฺปชฺชลิตาย
สญฺโชติภูตาย กายินฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ น เตฺวว กายวิญฺเยฺเยสุ
โผฏฺพฺเพสุ อนุพฺยญฺชนโส นิมิตฺตคฺคาโห ฯ นิมิตฺตสฺสาทคธิตํ วา
ภิกฺขเว วิญฺาณํ ติฏฺมานํ ติฏฺเยฺย อนุพฺยญฺชนสฺสาทคธิตํ วา
ตสฺมึ เจ สมเย กาลํ กเรยฺย ฯ านเมตํ วิชฺชติ ยํ ทฺวินฺนํ
คตีนํ อญฺตรํ คตึ คจฺเฉยฺย นิรยํ วา ติรจฺฉานโยนึ วา ฯ
อิมํ โขหํ ภิกฺขเว อาทีนวํ ทิสฺวา เอวํ วทามิ ฯ
{๓๐๓.๕} วรํ ภิกฺขเว โสตฺตํ ๑- โสตฺตํ ๑- โข ปนาหํ ภิกฺขเว
วญฺฌํ ชีวิตานํ ๒- วทามิ อผลํ ชีวิตานํ วทามิ โมมูหํ ชีวิตานํ
วทามิ น เตฺวว ตถารูเป วิตกฺเก วิตกฺเกยฺย ยถารูปานํ วิตกฺกานํ
วสงฺคโต สงฺฆํ ภินฺเทยฺย ฯ อิมํ โขหํ ภิกฺขเว วญฺฌํ ชีวิตานํ อาทีนวํ
ทิสฺวา เอวํ วทามิ ฯ
[๓๐๔] ตตฺถ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ
ติฏฺตุ ตาว ตตฺตาย อโยสลากาย อาทิตฺตาย สมฺปชฺชลิตาย
สญฺโชติภูตาย จกฺขุนฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ หนฺทาหํ อิทเมว มนสิกโรมิ
อิติ จกฺขุํ อนิจฺจํ รูปา อนิจฺจา จกฺขุวิญฺาณํ อนิจฺจํ จกฺขุสมฺผสฺโส
อนิจฺโจ ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา
ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจํ ฯ
{๓๐๔.๑} ติฏฺตุ ตาว ติเณฺหน อโยสงฺกุนา อาทิตฺเตน
สมฺปชฺชลิเตน สญฺโชติภูเตน โสตินฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ หนฺทาหํ
อิทเมว มนสิกโรมิ อิติ โสตํ อนิจฺจํ สทฺทา อนิจฺจา โสตวิญฺาณํ
อนิจฺจํ โสตสมฺผสฺโส อนิจฺโจ ยมฺปิทํ โสตสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ
เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจํ ฯ
{๓๐๔.๒} ติฏฺตุ ตาว ติเณฺหน นขจฺเฉทเนน อาทิตฺเตน สมฺปชฺชลิเตน
สญฺโชติภูเตน ฆานินฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ หนฺทาหํ อิทเมว มนสิกโรมิ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สุตฺตํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๒ ชีวิกานนฺติปิ ปาโ ฯ
อิติ ฆานํ อนิจฺจํ คนฺธา อนิจฺจา ฆานวิญฺาณํ อนิจฺจํ
ฆานสมฺผสฺโส อนิจฺโจ ยมฺปิทํ ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา
อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ ฯเปฯ ตมฺปิ อนิจฺจํ ฯ
{๓๐๔.๓} ติฏฺตุ ตาว ติเณฺหน ขุเรน อาทิตฺเตน สมฺปชฺชลิเตน
สญฺโชติภูเตน ชิวฺหินฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ หนฺทาหํ อิทเมว มนสิกโรมิ
อิติ ชิวฺหา อนิจฺจา รสา อนิจฺจา ชิวฺหาวิญฺาณํ อนิจฺจํ
ชิวฺหาสมฺผสฺโส อนิจฺโจ ยมฺปิทํ ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ
ฯเปฯ ตมฺปิ อนิจฺจํ ฯ
{๓๐๔.๔} ติฏฺตุ ตาว ติณฺหาย สตฺติยา อาทิตฺตาย สมฺปชฺชลิตาย
สญฺโชติภูตาย กายินฺทฺริยํ สมฺปลิมฏฺ หนฺทาหํ อิทเมว มนสิกโรมิ อิติ
กาโย อนิจฺโจ โผฏฺพฺพา อนิจฺจา กายวิญฺาณํ อนิจฺจํ กายสมฺผสฺโส
อนิจฺโจ ยมฺปิทํ กายสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ ฯเปฯ ตมฺปิ อนิจฺจํ ฯ
{๓๐๔.๕} ติฏฺตุ ตาว โสตฺตํ หนฺทาหํ อิทเมว มนสิกโรมิ อิติ มโน
อนิจฺโจ ธมฺมา อนิจฺจา มโนวิญฺาณํ อนิจฺจํ มโนสมฺผสฺโส อนิจฺโจ
ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา
อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจํ ฯ
{๓๐๔.๖} เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก จกฺขุสฺมึปิ
นิพฺพินฺทติ รูเปสุปิ นิพฺพินฺทติ จกฺขุวิญฺาเณปิ นิพฺพินฺทติ
จกฺขุสมฺผสฺเสปิ นิพฺพินฺทติ ฯเปฯ ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา
อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตสฺมึปิ
นิพฺพินฺทติ นิพฺพินฺทํ วิรชฺชติ วิราคา วิมุจฺจติ ฯ วิมุตฺตสฺมึ
วิมุตฺตมิติ าณํ โหติ ฯ ขีณา ชาติ วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ
กตํ กรณียํ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ ปชานาติ ๑- ฯ อยํ โข
ภิกฺขเว อาทิตฺตปริยาโย ธมฺมปริยาโยติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๘ หน้าที่ ๒๑๐-๒๑๔.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=18&item=303&items=2
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=18&item=303&items=2&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=18&item=303&items=2
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=18&item=303&items=2
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=303
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_18
https://84000.org/tipitaka/english/?index_18
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
