พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๘ สุตฺต. สํ. นิทานวคฺโค

     [๒๒๙]   เสยฺยถาปิ    อานนฺท   มหา   รุกฺโข   อถ   ปุริโส
อาคจฺเฉยฺย   กุทฺทาลปิฏกํ   อาทาย   โส   ตํ   รุกฺขํ  มูเล  ฉินฺเทยฺย
มูเล   เฉตฺวา   ปลิขเนยฺย   ปลิขนิตฺวา   มูลานิ  อุทฺธเรยฺย  อนฺตมโส
อุสีรนาฬิมตฺตานิปิ    ฯ    โส    ตํ    รุกฺขํ   ขณฺฑาขณฺฑิกํ   ฉินฺเทยฺย
ขณฺฑาขณฺฑิกํ    เฉตฺวา   ๑-   ผาเลยฺย   ผาเลตฺวา   สกลิกํ   สกลิกํ
กเรยฺย   สกลิกํ   สกลิกํ   กริตฺวา   วาตาตเป  วิโสเสยฺย  วาตาตเป
วิโสเสตฺวา    อคฺคินา   ฑเหยฺย   อคฺคินา   ฑเหตฺวา   มสึ   กเรยฺย
มสึ   กริตฺวา   มหาวาเต   วา   โอผุเนยฺย   นทิยา  วา  สีฆโสตาย
ปวาเหยฺย    เอวญฺหิ    โส    อานนฺท   มหา   รุกฺโข   อุจฺฉินฺนมูโล
อสฺส     ตาลาวตฺถุกโต     อนภาวงฺคโต     อายตึ    อนุปฺปาทธมฺโม
เอวเมว    โข   อานนฺท   อุปาทานิเยสุ   ธมฺเมสุ   อาทีนวานุปสฺสิโน
วิหรโต      ตณฺหา     นิรุชฺฌติ     ตณฺหานิโรธา     อุปาทานนิโรโธ
อุปาทานนิโรธา    ภวนิโรโธ    ภวนิโรธา   ชาตินิโรโธ   ชาตินิโรธา
ชรามรณํ          โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสา          นิรุชฺฌนฺติ
เอวเมตสฺส     เกวลสฺส     ทุกฺขกฺขนฺธสฺส    นิโรโธ    โหตีติ    ฯ
ทสมํ ฯ
                    ทุกฺขวคฺโค ฉฏฺโฐ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ฉินฺทิตฺวา ฯ
                       ตสฺส อุทฺทานํ
         ปริวีมํสนุปาทานํ               เทฺว จ สญฺโญชนานิ จ
         มหารุกฺเขน เทฺว วุตฺตา       ตรุเณน จ สตฺตมํ
         นามรูปญฺจ วิญฺญาณํ         นิทาเนน จ เต ทสาติ ฯ
                      -----------
                     มหาวคฺโค สตฺตโม
     [๒๓๐]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ  สมยํ  ภควา  สาวตฺถิยํ  วิหรติ
เชตวเน  อนาถปิณฺฑิกสฺส  อาราเม  ฯ  ตตฺร  โข  ภควา ... อสฺสุตวา
ภิกฺขเว   ปุถุชฺชโน   อิมสฺมึ   จาตุมฺมหาภูติกสฺมึ   กายสฺมึ  นิพฺพินฺเทยฺยปิ
วิรชฺเชยฺยปิ   วิมุจฺเจยฺยปิ   ตํ   กิสฺส   เหตุ  ทิสฺสติ  หิ  ๑-  ภิกฺขเว
อิมสฺส   จาตุมฺมหาภูติกสฺส   กายสฺส   อาจโยปิ   อปจโยปิ   อาทานมฺปิ
นิกฺเขปนมฺปิ     ตสฺมา     ตตฺราสฺสุตวา     ปุถุชฺชโน    นิพฺพินฺเทยฺยปิ
วิรชฺเชยฺยปิ วิมุจฺเจยฺยปิ ฯ
     {๒๓๐.๑}   ยญฺจ  โข  เอตํ  ภิกฺขเว  วุจฺจติ จิตฺตํ อิติปิ มโน อิติปิ
วิญฺญาณํ    อิติปิ    ตตฺราสฺสุตวา   ปุถุชฺชโน   นาลํ   นิพฺพินฺทิตุํ   นาลํ
วิรชฺชิตุํ  นาลํ  วิมุจฺจิตุํ  ตํ  กิสฺส  เหตุ  ทีฆรตฺตํ เหตํ ภิกฺขเว อสฺสุตวโต
ปุถุชฺชนสฺส  อชฺโฌสิตํ  มมายิตํ  ปรามฏฺฐํ  เอตํ  มม  เอโสหมสฺมิ  เอโส
เม   อตฺตาติ   ตสฺมา   ตตฺราสฺสุตวา  ปุถุชฺชโน  นาลํ  นิพฺพินฺทิตุํ  นาลํ
วิรชฺชิตุํ นาลํ วิมุจฺจิตุํ ฯ
     [๒๓๑]   วรํ   ภิกฺขเว  อสฺสุตวา  ปุถุชฺชโน  อิมํ  จาตุมฺมหาภูติกํ
กายํ  อตฺตโต  อุปคจฺเฉยฺย  น  เตฺวว  จิตฺตํ  ตํ  กิสฺส  เหตุ  ทิสฺสตายํ
ภิกฺขเว    จาตุมฺมหาภูติโก    กาโย    เอกมฺปิ    วสฺสํ    ติฏฺฐมาโน
เทฺวปิ   วสฺสานิ   ติฏฺฐมาโน   ตีณิปิ   วสฺสานิ   ติฏฺฐมาโน   จตฺตาริปิ
วสฺสานิ    ติฏฺฐมาโน   ปญฺจปิ   วสฺสานิ   ติฏฺฐมาโน   ทสปิ   วสฺสานิ
ติฏฺฐมาโน   วีสติปิ   วสฺสานิ   ติฏฺฐมาโน   ตึสมฺปิ  วสฺสานิ  ติฏฺฐมาโน
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. หิสทฺโท นตฺถิ ฯ
จตฺตาฬีสมฺปิ    วสฺสานิ   ติฏฺฐมาโน   ปญฺญาสมฺปิ   วสฺสานิ   ติฏฺฐมาโน
วสฺสสตมฺปิ   ติฏฺฐมาโน   ภิยฺโยปิ   ติฏฺฐมาโน   ฯ   ยญฺจ   โข  เอตํ
ภิกฺขเว    วุจฺจติ   จิตฺตํ   อิติปิ   มโน   อิติปิ   วิญฺญาณํ   อิติปิ   ตํ
รตฺติยา จ ทิวสสฺส จ อญฺญเทว อุปฺปชฺชติ อญฺญํ นิรุชฺฌติ ฯ
     [๒๓๒]   เสยฺยถาปิ  ภิกฺขเว  มกฺกโฏ  อรญฺเญ  จ  พฺรหาวเน ๑-
จรมาโน    สาขํ    คณฺหาติ    ตํ    มุญฺจิตฺวา   อญฺญํ   คณฺหาติ   ตํ
มุญฺจิตฺวา     อญฺญํ     คณฺหาติ    ตํ    มุญฺจิตฺวา    อญฺญํ    คณฺหาติ
เอวเมว   โข   ภิกฺขเว   ยมิทํ   วุจฺจติ   จิตฺตํ   อิติปิ   มโน  อิติปิ
วิญฺญาณํ   อิติปิ   ตํ   รตฺติยา   จ   ทิวสสฺส   จ  อญฺญเทว  อุปฺปชฺชติ
อญฺญํ นิรุชฺฌติ ฯ
     [๒๓๓]   ตตฺร  ภิกฺขเว  สุตวา  อริยสาวโก  ปฏิจฺจสมุปฺปาทญฺเญว
สาธุกํ   โยนิโส  มนสิกโรติ  อิติ  อิมสฺมึ  สติ  อิทํ  โหติ  อิมสฺสุปฺปาทา
อิทํ   อุปฺปชฺชติ   อิมสฺมึ   อสติ   อิทํ   น  โหติ  อิมสฺส  นิโรธา  อิทํ
นิรุชฺฌติ    ยทิทํ   อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขารา   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ
ฯเปฯ    เอวเมตสฺส   เกวลสฺส   ทุกฺขกฺขนฺธสฺส   สมุทโย   โหติ   ฯ
อวิชฺชาย        เตฺวว       อเสสวิราคนิโรธา       สงฺขารนิโรโธ
สงฺขารนิโรธา        วิญฺญาณนิโรโธ        ฯเปฯ       เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส นิโรโธ โหตีติ ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๑๒-๑๑๕.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=16&item=229&items=5
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=16&item=229&items=5&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=16&item=229&items=5
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=16&item=229&items=5
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=229
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖
https://84000.org/tipitaka/read/?index_16
https://84000.org/tipitaka/english/?index_16