[๑๕๒] เอกายโน อยํ ภิกฺขเว มคฺโค สตฺตานํ วิสุทฺธิยา
โสกปริเทวานํ สมติกฺกมาย ทุกฺขโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมาย ญายสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ ปาฐนฺตเร ปุน สจฺจปพฺพํ ฯ ธมฺมานุปสฺสนาสติปฏฺฐานนฺติ ทิสฺสนฺติ ฯ
@๒ โป. ม. เอกํ ฯ
อธิคมาย นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยาย ยทิทํ จตฺตาโร สติปฏฺฐานาติ ฯ
อิติ ยนฺตํ วุตฺตํ อิทเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตนฺติ ฯ
อิทมโวจ ภควา อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต ภาสิตํ
อภินนฺทุนฺติ ฯ
สติปฏฺฐานสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ทสมํ ฯ
มูลปริยายวคฺโค ปฐโม ฯ
ตสฺสุทฺทานํ
อชรํ อมรํ อมตาธิคมํ ผลมคฺคนิทสฺสนํ ทุกฺขนุทํ
สหิตตฺถมหารหสฺสกรํ พหุปีติหรํ วิวิธํ สุณาถ
ตฬากาว สุปูริตํ ฆมฺมปเถ ติวิธคฺคิสิเลสิตนิพฺพานํ
พฺยาธิปโนทนโอปทโย มชฺฌิมสุตฺตวรา ฐปิตา
มธุมทฺทวมนฺทรสา อมรานํ ขิฑฺฑรติชนนี
มนุสงฺฆํ ตํ สุตฺตพฺยากรณญฺจ ฐปิตา สกฺยปุตฺตานฺมาภิรมตฺตา
ติปญฺญาสวรํ ทิยฑฺฒสตํ เทฺว จ เวยฺยากรณํ อปเร จ เต
อสเม ปถวคฺควคฺเค อนุปุพฺเพน เอกมนา นิสาเมถ มูทคฺคํ
๑- มูลอาสวธมฺมทายาท- เภรวนงฺคณกงฺขสุตฺตํ
วตฺถสลฺเลขทิฏฺฐิสติ ปถวคฺควโร โส สมตฺโต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. สุภวยวาทายจปุพฺพคโม อคณิคณองฺคณสพฺภยโน ปิยการวปณฺฑรสลฺลิขิโน
@ ตถาทิฏฺฐิสติอสโม ปฐโม พฺรูวโรวรวคฺโคติ ปาโฐ ทิสฺสติ ฯ
สีหนาทวคฺโค
---------
จูฬสีหนาทสุตฺตํ
[๑๕๓] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ
เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู
อามนฺเตสิ ภิกฺขโวติ ฯ ภทนฺเตติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํ ฯ
[๑๕๔] ภควา เอตทโวจ อิเธว ภิกฺขเว สมโณ อิธ ทุติโย
สมโณ อิธ ตติโย สมโณ อิธ จตุตฺโถ สมโณ สุญฺญา ปรปฺปวาทา
สมเณหิ ๑- อญฺเญภีติ เอวเมว ภิกฺขเว สมฺมา สีหนาทํ นทถ ฯ
{๑๕๔.๑} ฐานํ โข ปเนตํ ภิกฺขเว วิชฺชติ ยํ อิธ ๒- อญฺญติตฺถิยา
ปริพฺพาชกา เอวํ วเทยฺยุํ โก ปนายสฺมนฺตานํ อสฺสาโส กึ พลํ
เยน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต อตฺตนิ สมฺปสฺสมานา เอวํ วเทถ อิเธว
สมโณ อิธ ทุติโย สมโณ อิธ ตติโย สมโณ อิธ จตุตฺโถ สมโณ
สุญฺญา ปรปฺปวาทา สมเณหิ อญฺเญภีติ เอวํวาทิโน ภิกฺขเว
อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวมสฺสุ วจนียา อตฺถิ โข โน
อาวุโส เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน
จตฺตาโร ธมฺมา อกฺขาตา เย มยํ อตฺตนิ สมฺปสฺสมานา เอวํ
วเทม อิเธว สมโณ อิธ ทุติโย สมโณ อิธ ตติโย สมโณ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. สมเณภิ อญฺเญหิ ฯ ๒ โป. ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
อิธ จตุตฺโถ สมโณ สุญฺญา ปรปฺปวาทา สมเณหิ อญฺเญภีติ
กตเม จตฺตาโร อตฺถิ โข โน อาวุโส สตฺถริ ปสาโท อตฺถิ
ธมฺเม ปสาโท อตฺถิ สีเลสุ ปริปูรการิตา สหธมฺมิกา โข ปน
ปิยา มนาปา คหฏฺฐา เจว ปพฺพชิตา จ อิเม โข โน อาวุโส
เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน จตฺตาโร
ธมฺมา อกฺขาตา เย มยํ อตฺตนิ สมฺปสฺสมานา เอวํ วเทม อิเธว
สมโณ อิธ ทุติโย สมโณ อิธ ตติโย สมโณ อิธ จตุตฺโถ สมโณ
สุญฺญา ปรปฺปวาทา สมเณหิ อญฺเญภีติ ฯ
{๑๕๔.๒} ฐานํ โข ปเนตํ ภิกฺขเว วิชฺชติ ยํ อญฺญติตฺถิยา
ปริพฺพาชกา เอวํ วเทยฺยุํ อมฺหากมฺปิ โข อาวุโส อตฺถิ สตฺถริ
ปสาโท โย อมฺหากํ สตฺถา อมฺหากมฺปิ อตฺถิ ธมฺเม ปสาโท โย ๑-
อมฺหากํ ธมฺโม มยมฺปิ สีเลสุ ปริปูรการิโน ยานิ อมฺหากํ สีลานิ
อมฺหากมฺปิ สหธมฺมิกา ปิยา มนาปา คหฏฺฐา เจว ปพฺพชิตา จ ฯ
อิธ โน อาวุโส โก วิเสโส โก อธิปฺปาโย ๒- กึ นานากรณํ ยทิทํ
ตุมฺหากญฺเจว อมฺหากญฺจาติ ฯ
{๑๕๔.๓} เอวํวาทิโน ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา
เอวมสฺสุ วจนียา กึ ปนาวุโส เอกา นิฏฺฐา อุทาหุ ปุถู นิฏฺฐาติ ฯ
สมฺมา พฺยากรมานา ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ
พฺยากเรยฺยุํ เอกา หาวุโส นิฏฺฐา น ปุถู นิฏฺฐาติ ฯ
{๑๕๔.๔} สา ปนาวุโส นิฏฺฐา สราคสฺส อุทาหุ
วีตราคสฺสาติ ฯ สมฺมา พฺยากรมานา ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โส ฯ ๒ อธิปฺปายโสติปิ ปาโฐ ฯ
ปริพฺพาชกา เอวํ พฺยากเรยฺยุํ วีตราคสฺสาวุโส สา นิฏฺฐา น สา
นิฏฺฐา สราคสฺสาติ ฯ
{๑๕๔.๕} สา ปนาวุโส นิฏฺฐา สโทสสฺส อุทาหุ วีตโทสสฺสาติ ฯ
สมฺมา พฺยากรมานา ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ
พฺยากเรยฺยุํ วีตโทสสฺสาวุโส สา นิฏฺฐา น สา นิฏฺฐา สโทสสฺสาติ ฯ
{๑๕๔.๖} สา ปนาวุโส นิฏฺฐา สโมหสฺส อุทาหุ วีตโมหสฺสาติ ฯ
สมฺมา พฺยากรมานา ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ
พฺยากเรยฺยุํ วีตโมหสฺสาวุโส สา นิฏฺฐา น สา นิฏฺฐา สโมหสฺสาติ ฯ
{๑๕๔.๗} สา ปนาวุโส นิฏฺฐา สตณฺหสฺส อุทาหุ วีตตณฺหสฺสาติ ฯ
สมฺมา พฺยากรมานา ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ
พฺยากเรยฺยุํ วีตตณฺหสฺสาวุโส สา นิฏฺฐา น สา นิฏฺฐา สตณฺหสฺสาติ ฯ
{๑๕๔.๘} สา ปนาวุโส นิฏฺฐา สอุปาทานสฺส อุทาหุ
อนุปาทานสฺสาติ ฯ สมฺมา พฺยากรมานา ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา
ปริพฺพาชกา เอวํ พฺยากเรยฺยุํ อนุปาทานสฺสาวุโส สา นิฏฺฐา น
สา นิฏฺฐา สอุปาทานสฺสาติ ฯ
{๑๕๔.๙} สา ปนาวุโส วิทฺทสุโน อุทาหุ อวิทฺทสุโนติ ฯ สมฺมา
พฺยากรมานา ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ พฺยากเรยฺยุํ
วิทฺทสุโน อาวุโส สา นิฏฺฐา น สา นิฏฺฐา อวิทฺทสุโนติ ฯ
{๑๕๔.๑๐} สา ปนาวุโส นิฏฺฐา อนุรุทฺธปฺปฏิวิรุทฺธสฺส อุทาหุ
อนนุรุทฺธปฺปฏิวิรุทฺธสฺสาติ ฯ สมฺมา พฺยากรมานา ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา
ปริพฺพาชกา เอวํ พฺยากเรยฺยุํ อนนุรุทฺธปฺปฏิวิรุทฺธสฺสาวุโส สา นิฏฺฐา
น สา นิฏฺฐา อนุรุทฺธปฺปฏิวิรุทฺธสฺสาติ ฯ
{๑๕๔.๑๑} สา ปนาวุโส นิฏฺฐา ปปญฺจารามสฺส ปปญฺจรติโน
อุทาหุ นิปฺปปญฺจารามสฺส นิปฺปปญฺจรติโนติ ฯ สมฺมา พฺยากรมานา
ภิกฺขเว อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ พฺยากเรยฺยุํ
นิปฺปปญฺจารามสฺสาวุโส สา นิฏฺฐา นิปฺปปญฺจรติโน น สา นิฏฺฐา
ปปญฺจารามสฺส ปปญฺจรติโนติ ฯ
[๑๕๕] เทฺวมา ภิกฺขเว ทิฏฺฐิโย ภวทิฏฺฐิ จ วิภวทิฏฺฐิ จ ฯ
เย หิ เกจิ ภิกฺขเว สมณา วา พฺราหฺมณา วา ภวทิฏฺฐึ อลฺลีนา
ภวทิฏฺฐึ อุปคตา ภวทิฏฺฐึ อชฺโฌสิตา วิภวทิฏฺฐิยา เต ปฏิวิรุทฺธา ฯ
เย หิ เกจิ ภิกฺขเว สมณา วา พฺราหฺมณา วา วิภวทิฏฺฐึ อลฺลีนา
วิภวทิฏฺฐึ อุปคตา วิภวทิฏฺฐึ อชฺโฌสิตา ภวทิฏฺฐิยา เต ปฏิวิรุทฺธา ฯ
เย หิ เกจิ ภิกฺขเว สมณา วา พฺราหฺมณา วา อิมาสํ ทฺวินฺนํ ทิฏฺฐีนํ
สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ อสฺสาทญฺจ อาทีนวญฺจ นิสฺสรณญฺจ
ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ เต สราคา เต สโทสา เต สโมหา เต สตณฺหา
เต สอุปาทานา เต อวิทฺทสุโน เต อนุรุทฺธปฺปฏิวิรุทฺธา เต
ปปญฺจารามา ปปญฺจรติโน เต น ปริมุจฺจนฺติ ชาติยา ชรามรเณน
โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิโทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ ปริมุจฺจนฺติ
ทุกฺขสฺมาติ วทามิ ฯ เย ๑- หิ เกจิ สมณา วา พฺราหฺมณา วา
อิมาสํ ทฺวินฺนํ ทิฏฺฐีนํ สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ อสฺสาทญฺจ
อาทีนวญฺจ นิสฺสรณญฺจ ยถาภูตํ ปชานนฺติ เต วีตราคา เต
วีตโทสา เต วีตโมหา เต วีตตณฺหา
@เชิงอรรถ: ๑ โป เย หิ โข ฯ ม. ยุ. เย จ โข ฯ
เต อนุปาทานา เต วิทฺทสุโน เต อนนุรุทฺธปฺปฏิวิรุทฺธา เต
นิปฺปปญฺจารามา นิปฺปปญฺจรติโน เต ปริมุจฺจนฺติ ชาติยา
ชรามรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ
ปริมุจฺจนฺติ ทุกฺขสฺมาติ วทามิ ฯ
[๑๕๖] จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว อุปาทานานิ กตมานิ จตฺตาริ
กามุปาทานํ ทิฏฺฐุปาทานํ สีลพฺพตุปาทานํ อตฺตวาทุปาทานํ ฯ
สนฺติ ภิกฺขเว เอเก สมณพฺราหฺมณา สพฺพุปาทานปริญฺญาวาทา
ปฏิชานมานา เต น สมฺมา สพฺพุปาทานปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ
กามุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ น ทิฏฺฐุปาทานสฺส ปริญฺญํ
ปญฺญาเปนฺติ น สีลพฺพตุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ น
อตฺตวาทุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ ตํ กิสฺส เหตุ อิมานิ หิ
เต โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา ตีณิ ฐานานิ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ
ตสฺมา เต โภนฺโต สมณพฺรหฺมณา สพฺพุปาทานปริญฺญาวาทา
ปฏิชานมานา เต น สมฺมา สพฺพุปาทานปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ
กามุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ น ทิฏฺฐุปาทานสฺส ปริญฺญํ
ปญฺญาเปนฺติ น สีลพฺพตุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ น
อตฺตวาทุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ ฯ
{๑๕๖.๑} สนฺติ ภิกฺขเว เอเก สมณพฺราหฺมณา
สพฺพุปาทานปริญฺญาวาทา ปฏิชานมานา เต น สมฺมา
สพฺพุปาทานปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ กามุปาทานสฺส ปริญฺญํ
ปญฺญาเปนฺติ ทิฏฺฐุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ น สีลพฺพตุปาทานสฺส
ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ น อตฺตวาทุปาทานสฺส ปริญฺญํ
ปญฺญาเปนฺติ ตํ กิสฺส เหตุ อิมานิ หิ เต โภนฺโต
สมณพฺราหฺมณา เทฺว ฐานานิ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ ตสฺมา
เต โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา สพฺพุปาทานปริญฺญาวาทา
ปฏิชานมานา เต น สมฺมา สพฺพุปาทานปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ
กามุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ ทิฏฺฐุปาทานสฺส
ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ สีลพฺพตุปาทานสฺส ๑- ปริญฺญํ
ปญฺญาเปนฺติ น อตฺตวาทุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ ฯ
{๑๕๖.๒} สนฺติ ภิกฺขเว เอเก สมณพฺราหฺมณา
สพฺพุปาทานปริญฺญาวาทา ปฏิชานมานา เต น สมฺมา
สพฺพุปาทานปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ กามุปาทานสฺส ปริญฺญํ
ปญฺญาเปนฺติ ทิฏฺฐุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ
สีลพฺพตุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ น อตฺตวาทุปาทานสฺส
ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ ตํ กิสฺส เหตุ อิมํ หิ เต โภนฺโต
สมณพฺราหฺมณา เอกํ ฐานํ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ ตสฺมา
เต โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา สพฺพุปาทานปริญฺญาวาทา
ปฏิชานมานา เต น สมฺมา สพฺพุปาทานปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ
กามุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ ทิฏฺฐุปาทานสฺส ปริญฺญํ
ปญฺญาเปนฺติ สีลพฺพตุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ น
อตฺตวาทุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปนฺติ ฯ เอวรูเป โข
ภิกฺขเว ธมฺมวินเย โย สตฺถริ ปสาโท โส น สมฺมคฺคโต อกฺขายติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. น สีลพฺพตฺ ... ฯ
โย ธมฺเม ปสาโท โส น สมฺมคฺคโต อกฺขายติ ยา
สีเลสุ ปริปูรการิตา สา น สมฺมคฺคตา อกฺขายติ ยา
สหธมฺมิเกสุ ปิยมนาปตา สา น สมฺมคฺคตา อกฺขายติ ตํ
กิสฺส เหตุ เอวเญฺหตํ ภิกฺขเว โหติ ยถาตํ ทุรกฺขาเต
ธมฺมวินเย ทุปฺปเวทิเต อนิยฺยานิเก อนุปสมสํวตฺตนิเก
อสมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิเต ฯ
[๑๕๗] ตถาคโต จ โข ภิกฺขเว อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ
สพฺพุปาทานปริญฺญาวาโท ปฏิชานมาโน สมฺมา สพฺพุปาทานปริญฺญํ
ปญฺญาเปติ กามุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปติ ทิฏฺฐุปาทานสฺส
ปริญฺญํ ปญฺญาเปติ สีลพฺพตุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปติ
อตฺตวาทุปาทานสฺส ปริญฺญํ ปญฺญาเปติ ฯ เอวรูเป โข ภิกฺขเว
ธมฺมวินเย โย สตฺถริ ปสาโท โส สมฺมคฺคโต อกฺขายติ โย ธมฺเม
ปสาโท โส สมฺมคฺคโต อกฺขายติ ยา สีเลสุ ปริปูรการิตา ๑-
สา สมฺมคฺคตา อกฺขายติ ยา สหธมฺมิเกสุ ปิยมนาปตา สา
สมฺมคฺคตา อกฺขายติ ตํ กิสฺส เหตุ เอวเญฺหตํ ภิกฺขเว โหติ ยถาตํ
สฺวากฺขาเต ธมฺมวินเย สุปเวทิเต นิยฺยานิเก อุปสมสํวตฺตนิเก
สมฺมาสมฺพุทฺธปฺปเวทิเต ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๑๒๖-๑๓๔.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=12&item=152&items=6
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=12&item=152&items=6&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=12&item=152&items=6
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=12&item=152&items=6
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=152
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๒
https://84000.org/tipitaka/read/?index_12
https://84000.org/tipitaka/english/?index_12
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
