มจร. ๓. สัพพมิทังกัมมโตติกถา ว่าด้วยสิ่งทั้งปวงนี้เป็นไปเพราะกรรม : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๗

๓. สัพพมิทังกัมมโตติกถา (๑๖๘) ว่าด้วยสิ่งทั้งปวงนี้เป็นไปเพราะกรรม [๗๘๓] สก. สิ่งทั้งปวง^๒- นี้เป็นไปเพราะกรรมใช่ไหม ปร.^๓- ใช่^๔- สก. แม้แต่กรรมเองก็เป็นไปเพราะกรรมใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. สิ่งทั้งปวงนี้เป็นไปเพราะกรรมใช่ไหม ปร. ใช่ สก. สิ่งทั้งปวงนี้เป็นไปเพราะเหตุที่ทำไว้ก่อนใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ @เชิงอรรถ : @^๑ ดูเทียบ องฺ.ทสก. (แปล) ๒๔/๒๑๗/๓๕๗ @^๒ สิ่งทั้งปวง ในที่นี้หมายถึงวัฏฏะคือกิเลส กรรม และวิบาก (อภิ.ปญฺจ.อ. ๗๘๓/๒๙๑) @^๓ ปร. หมายถึงภิกษุในนิกายราชคิริกะและนิกายสิทธัตถิกะ (อภิ.ปญฺจ.อ. ๗๘๓/๒๙๑) @^๔ เพราะมีความเห็นว่า สิ่งทั้งปวงคือกัมมวัฏฏะ กิเลสวัฏฏะ และวิปากวัฏฏะเกิดขึ้นเพราะกรรมเท่านั้น @ซึ่งต่างกับความเห็นของสกวาทีที่เห็นว่า วิปากวัฏฏะเท่านั้นที่เกิดขึ้นเพราะกรรม (อภิ.ปญฺจ.อ. ๗๘๓/๒๙๑) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๘๑๙}

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๑๗. สัตตรสมวรรค]

๓. สัพพมิทังกัมมโตติกถา (๑๖๘)

สก. สิ่งทั้งปวงนี้เป็นไปเพราะกรรมใช่ไหม ปร. ใช่ สก. สิ่งทั้งปวงนี้เป็นไปเพราะวิบากของกรรมใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ [๗๘๔] สก. สิ่งทั้งปวงนี้เป็นไปเพราะวิบากของกรรมใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลพึงฆ่าสัตว์ เพราะวิบากของกรรมใช่ไหม ปร. ใช่ สก. ปาณาติบาตมีผลใช่ไหม ปร. ใช่ สก. กรรมวิบากมีผลใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. กรรมวิบากไม่มีผลใช่ไหม ปร. ใช่ สก. ปาณาติบาตไม่มีผลใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลพึงลักทรัพย์ ฯลฯ พูดเท็จ ฯลฯ พูดส่อเสียด ฯลฯ พูดคำหยาบ ฯลฯ พูดเพ้อเจ้อ ฯลฯ ตัดช่องย่องเบา ฯลฯ ปล้นสะดม ฯลฯ ปล้นเรือนหลังเดียว ฯลฯ ดักปล้นในทางเปลี่ยว ฯลฯ ผิดภรรยาผู้อื่น ฯลฯ ปล้นชาวบ้าน ฯลฯ ปล้นชาวนิคม ฯลฯ พึงถวายทาน ฯลฯ จีวร ฯลฯ บิณฑบาต ฯลฯ เสนาสนะ ฯลฯ คิลานปัจจัยเภสัชบริขาร เพราะวิบากของกรรมใช่ไหม ปร. ใช่ สก. คิลานปัจจัยเภสัชบริขารมีผลใช่ไหม ปร. ใช่ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๘๒๐}

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๑๗. สัตตรสมวรรค]

๓. สัพพมิทังกัมมโตติกถา (๑๖๘)

สก. กรรมวิบากมีผลใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. กรรมวิบากไม่มีผลใช่ไหม ปร. ใช่ สก. คิลานปัจจัยเภสัชบริขารไม่มีผลใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ [๗๘๕] ปร. ท่านไม่ยอมรับว่า “สิ่งทั้งปวงนี้เป็นไปเพราะกรรม” ใช่ไหม สก. ใช่ ปร. พระสูตรที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า “สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม หมู่สัตว์เป็นไปตามกรรม สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นเครื่องผูกพัน เปรียบเหมือนรถมีหมุดเป็นเครื่องตรึงไว้ แล่นไปอยู่ฉะนั้น^๑- บุคคลได้เกียรติ ความสรรเสริญ ความเสื่อม การถูกฆ่า และการถูกจองจำก็เพราะกรรม บุคคลทราบชัดกรรมนั้นที่ทำให้ต่างกันได้ ไฉนเล่า จะพึงกล่าวว่ากรรมไม่มีในโลก” มีอยู่จริงมิใช่หรือ สก. ใช่ ปร. ดังนั้น สิ่งทั้งปวงนี้จึงเป็นไปเพราะกรรม สัพพมิทังกัมมโตติกถา จบ @เชิงอรรถ : @^๑ ดูเทียบ ม.ม. (แปล) ๑๓/๔๖๐/๕๘๑-๕๘๒, ขุ.สุ. (แปล) ๒๕/๖๖๐/๖๕๔ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๘๒๑}