พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ -พุทธวังสะ-จริยาปิฎก

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๒. ภัททาลิวรรค]
                                                                 ๓. ติณสูลกฉาทนิยเถราปทาน
๓. ติณสูลกฉาทนิยเถราปทาน
ประวัติในอดีตชาติของพระติณสูลกฉาทนิยเถระ
             (พระติณสูลกฉาทนิยเถระ เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า)
             [๗๙]            ครั้งนั้น ข้าพเจ้าได้พิจารณาความเกิด ความแก่
                      และความตายแล้วปลีกตัวออกบวชเป็นบรรพชิตแต่ผู้เดียว
             [๘๐]            เมื่อข้าพเจ้าเที่ยวไปโดยลำดับ ได้ไปถึงฝั่งแม่น้ำคงคา
                      เห็นพื้นดินที่ฝั่งแม่น้ำคงคานั้นราบเรียบ
             [๘๑]            จึงได้สร้างอาศรมที่ฝั่งแม่น้ำคงคานั้น
                      อยู่ในอาศรมของข้าพเจ้านั้น
                      ที่จงกรมซึ่งประกอบด้วยหมู่นกนานาชนิด
                      ซึ่งข้าพเจ้าสร้างไว้ดีแล้ว
             [๘๒]            สัตว์ทั้งหลายอยู่ใกล้ข้าพเจ้า ก็ส่งเสียงน่ารื่นรมย์ใจ
                      ข้าพเจ้ารื่นรมย์กับสัตว์เหล่านั้นอยู่ในอาศรม
             [๘๓]            ที่ใกล้อาศรมของข้าพเจ้ามีราชสีห์สามารถก้าวไปได้โดยทิศทั้ง ๔
                      ออกจากที่อยู่แล้ว คำรามเหมือนเสียงอสนีบาต
             [๘๔]            ก็เมื่อราชสีห์คำรน ข้าพเจ้าเกิดความร่าเริง
                      ค้นหาราชสีห์อยู่ จึงได้เห็นพระพุทธเจ้าผู้ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก
             [๘๕]            ครั้นได้เห็นพระพุทธเจ้าผู้ทรงเป็นผู้นำชั้นเลิศของโลก
                      พระนามว่าติสสะ ผู้เป็นเทพยิ่งกว่าเทพ
                      ข้าพเจ้ามีจิตร่าเริง บันเทิงใจ จึงบูชาพระองค์
                      ด้วยเกสรดอกกากะทิง
             [๘๖]            ได้ชื่นชมพระองค์ผู้ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก
                      ผู้เหมือนดวงอาทิตย์กำลังอุทัย
                      เหมือนต้นพญาไม้สาละซึ่งมีดอกเบ่งบาน
                      เหมือนดาวประกายพรึกกำลังทอแสงสว่างไสวว่า
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๑๓}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๒. ภัททาลิวรรค]
                                                                 ๓. ติณสูลกฉาทนิยเถราปทาน
             [๘๗]            พระสัพพัญญู พระองค์ทรงยังโลกนี้พร้อมทั้งเทวโลก
                      ให้สว่างด้วยพระญาณของพระองค์
                      เขาเหล่านั้นทำให้พระองค์ทรงพอพระทัยจึงพ้นจากชาติได้
             [๘๘]            เพราะไม่ได้เฝ้าพระสัพพัญญูพุทธเจ้าผู้เห็นธรรมทั้งปวง
                      สัตว์ทั้งหลายจึงถูกราคะและโทสะครอบงำ
                      แล้วพากันตกไปในนรกอเวจี
             [๘๙]            เพราะอาศัยการได้เข้าเฝ้าพระองค์
                      ผู้สัพพัญญู ผู้ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก
                      สัตว์ทั้งปวงจึงหลุดพ้นจากภพแล้วบรรลุอมตบท
             [๙๐]            เมื่อใด พระพุทธเจ้าทั้งหลายผู้มีพระจักษุ
                      มีพระรัศมี เสด็จอุบัติขึ้น
                      เมื่อนั้น พระพุทธเจ้าทั้งหลายเหล่านั้นจะทรงแผ่พระรัศมีมีแสงสว่าง
                      แผดเผากิเลส(ของเหล่าสัตว์) ให้สิ้นไป
             [๙๑]            ข้าพเจ้าได้สดุดีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามว่าติสสะ
                      ผู้ทรงเป็นผู้นำชั้นเลิศของสัตว์โลกแล้ว มีจิตร่าเริง
                      บันเทิงใจ ได้บูชาพระองค์ด้วยดอกมะลิซ้อน
             [๙๒]            พระพุทธเจ้าพระนามว่าติสสะ ผู้ทรงเป็นผู้นำชั้นเลิศของโลก
                      ทรงทราบความดำริของข้าพเจ้า
                      ประทับนั่งบนอาสนะของพระองค์แล้ว ได้ตรัสพระคาถาเหล่านี้ว่า
             [๙๓]            เราจักพยากรณ์ผู้ที่เลื่อมใส ถือดอกไม้กั้น(แดด)ให้เรา
                      ท่านทั้งหลายจงฟังเรากล่าวเถิด
             [๙๔]            ผู้นั้นจักครองเทวสมบัติในเทวโลกตลอด ๒๕ ชาติ
                      จักเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ๗๕ ชาติ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๑๔}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๒. ภัททาลิวรรค]
                                                                 ๓. ติณสูลกฉาทนิยเถราปทาน
             [๙๕]            จักเป็นพระเจ้าประเทศราชอันไพบูลย์นับชาติไม่ถ้วน
                      นี้เป็นผลแห่งการกระทำการบูชาด้วยดอกไม้
             [๙๖]            ก็คนที่ใช้ดอกไม้กั้น(แดด)ให้เราตั้งแต่เช้าจดเย็น
                      จักเป็นผู้ประกอบด้วยกรรมดีปรากฏต่อไปในภายภาคหน้า
             [๙๗]            เขาปรารถนาสิ่งใดๆ
                      สิ่งนั้นๆ จักปรากฏตามความประสงค์
                      เขาทำความดำริชอบให้บริบูรณ์
                      จักเป็นผู้ไม่มีอาสวะแล้วนิพพาน
ภาณวารที่ ๑๘ จบ
             [๙๘]            ข้าพเจ้านั่งบนอาสนะเดียว มีสติสัมปชัญญะ
                      เผากิเลสทั้งหลายแล้ว ได้บรรลุพระอรหัต
             [๙๙]            ไม่ว่าข้าพเจ้าจะเดิน ยืน นั่ง นอนอยู่ก็ตาม
                      ย่อมระลึกถึงพระพุทธเจ้าผู้ประเสริฐที่สุดอยู่ทุกขณะ
             [๑๐๐]         ความพร่องในปัจจัยนั้นๆ
                       คือจีวร บิณฑบาต คิลานปัจจยเภสัชบริขาร ที่นอน ที่นั่ง
                       มิได้มีแก่ข้าพเจ้า
                       นี้เป็นผลแห่งการบูชาพระพุทธเจ้า
             [๑๐๑]         บัดนี้ ข้าพเจ้าบรรลุอมตบทที่สงบระงับอย่างยอดเยี่ยม
                       กำหนดรู้อาสวะทั้งปวงแล้วอยู่อย่างผู้ไม่มีอาสวะ
             [๑๐๒]         ในกัปที่ ๙๒ นับจากกัปนี้ไป
                       ข้าพเจ้าได้บูชาพระพุทธเจ้าไว้
                       จึงไม่รู้จักทุคติเลย
                       นี้เป็นผลแห่งการบูชาพระพุทธเจ้า
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๑๕}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๒. ภัททาลิวรรค]
                                                                 ๔. มธุมังสทายกเถราปทาน
             [๑๐๓]         กิเลสทั้งหลายข้าพเจ้าก็เผาได้แล้ว
                       ภพทั้งปวง๑- ข้าพเจ้าก็ถอนได้แล้ว
                       ข้าพเจ้าตัดกิเลสเครื่องผูกพันได้แล้วอยู่อย่างผู้ไม่มีอาสวะ
                       ดุจพญาช้างตัดเครื่องพันธนาการได้แล้วอยู่อย่างอิสระ
             [๑๐๔]         การที่ข้าพเจ้ามาในสำนักของพระพุทธเจ้า
                       เป็นการมาดีแล้วโดยแท้
                       วิชชา ๓ ข้าพเจ้าได้บรรลุแล้วโดยลำดับ
                       คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว
             [๑๐๕]         คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา ๔ วิโมกข์ ๘
                       และอภิญญา ๖ ข้าพเจ้าก็ได้ทำให้แจ้งแล้ว
                       คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล
             ได้ทราบว่า ท่านพระติณสูลกฉาทนิยเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้
ติณสูลกฉาทนิยเถราปทานที่ ๓ จบ
๔. มธุมังสทายกเถราปทาน
ประวัติในอดีตชาติของพระมธุมังสทายกเถระ
             (พระมธุมังสทายกเถระ เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า)
             [๑๐๖]         ข้าพเจ้าเป็นคนฆ่าสุกรอยู่ในกรุงพันธุมดี
                       ได้ต้มเครื่องในแล้วใส่ผสมลงในเนื้อชั้นดี
             [๑๐๗]         ข้าพเจ้าได้ไปยังที่ประชุมสงฆ์ รับบาตรมาใบหนึ่ง
                       บรรจุบาตรนั้นจนเต็มแล้ว ได้ถวายภิกษุสงฆ์
@เชิงอรรถ :
@๑ ภพทั้งปวง ได้แก่ กรรมภพ อุปัตติภพ, กามภพ รูปภพ อรูปภพ, สัญญีภพ อสัญญีภพ เนวสัญญีนา-
@สัญญีภพ, เอกโวการภพ จตุโวการภพ ปัญจโวการภพ (ขุ.เถร.อ. ๑/๑๒๑/๓๗๖)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๑๖}


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๑๓-๑๖.
http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=33&siri=3
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=33&A=161&Z=210
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=3
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=33&item=3&items=1
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=33&item=3&items=1
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu33
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://suttacentral.net/tha-ap415/en/walters