พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ -พุทธวังสะ-จริยาปิฎก

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๕๖. ยสวรรค]
                                                                 ๑. ยสเถราปทาน
๕๖. ยสวรรค
หมวดว่าด้วยพระยสเถระเป็นต้น
๑. ยสเถราปทาน
ประวัติในอดีตชาติของพระยสเถระ
             (พระยสเถระ เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า)
             [๑]              วิมาน ข้าพเจ้าได้สร้างไว้ดีแล้ว
                      ให้ยื่นลงไปในมหาสมุทร
                      สระโบกขรณีข้าพเจ้าก็สร้างไว้ดีแล้ว
                      ทั้งยังมีนกจักรพากมาส่งเสียงร้องขับขาน
             [๒]              ที่วิมานนั้นแม่น้ำก็ดารดาษด้วยบัวเผื่อน
                      ดอกปทุมและดอกอุบล
                      มีท่าน้ำราบเรียบน่ารื่นรมย์ใจ
                      กระแสน้ำก็ไหลไปเอื่อยๆ
             [๓]              แม่น้ำนั้นก็ชุกชุมไปด้วยปลาและเต่า
                      คลาคล่ำไปด้วยนกนานาชนิด มีนกยูง นกกระเรียน
                      และนกดุเหว่าเป็นต้น ต่างก็ส่งเสียงร้องอย่างไพเราะ
             [๔]              ที่ริมแม่น้ำนี้มีนกพิราบ นกเป็ดน้ำ
                      นกจักรพาก นกกาน้ำ นกกระทา
                      นกสาลิกา นกเขาไฟ นกโพระดก
             [๕]              หงส์ นกกระเรียน นกเค้าแมว
                      นกขมิ้นเหลืองอ่อนมากมายพากันส่งเสียงร้อง
                      แม่น้ำก็สมบูรณ์ด้วยรัตนะ ๗ ประการ
                      มีแก้วมณี แก้วมุกดา และแก้วประพาฬเป็นต้น
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๓๓๕}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๕๖. ยสวรรค]
                                                                 ๑. ยสเถราปทาน
             [๖]              ต้นไม้ทุกชนิดล้วนเป็นทองคำ
                      แออัดยัดเยียดด้วยลำต้นขนาดต่างๆ
                      ส่องวิมานของข้าพเจ้าให้สว่าง
                      ทั้งกลางวันและกลางคืน ตลอดกาลทุกเมื่อ
             [๗]              เครื่องดนตรี ๖๐,๐๐๐ ชิ้นก็บรรเลงอยู่ทั้งเช้าและเย็น
                      สตรี ๑๖,๐๐๐ นาง ก็แวดล้อมข้าพเจ้าอยู่ทุกเมื่อ
             [๘]              ข้าพเจ้าเป็นผู้มีจิตเลื่อมใส มีใจยินดีออกจากวิมานแล้ว
                      กราบไหว้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามว่าสุเมธะ
                      ผู้ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก มีพระยศยิ่งใหญ่พระองค์นั้น
             [๙]              ข้าพเจ้าครั้นถวายอภิวาทพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว
                      จึงทูลนิมนต์พระพุทธองค์พร้อมทั้งภิกษุสงฆ์
                      พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามว่าสุเมธะ ผู้ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก
                      ทรงเป็นนักปราชญ์พระองค์นั้น ทรงรับนิมนต์แล้ว
             [๑๐]            พระมหามุนี ทรงแสดงธรรมีกถาแก่ข้าพเจ้าแล้ว
                      จึงส่งข้าพเจ้าไป ข้าพเจ้าถวายอภิวาทพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว
                      จึงเข้าสู่วิมานของตน
             [๑๑]            ครั้งนั้น ข้าพเจ้าเรียกบริวารชนมาประชุมกันทั้งหมด
                      โดยแจ้งให้ทราบว่า พระพุทธเจ้าจะเสด็จมายังวิมานของเรา
                      ในเวลาเช้า
             [๑๒]            การที่พวกเราอยู่ในที่ใกล้ของพระองค์
                      นับว่าเป็นลาภของพวกเราที่พวกเราได้ดีแล้ว
                      แม้พวกเราก็จักได้บูชาพระศาสดา
                      ผู้เป็นพระพุทธเจ้าผู้ประเสริฐที่สุด
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๓๓๖}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๕๖. ยสวรรค]
                                                                 ๑. ยสเถราปทาน
             [๑๓]            ข้าพเจ้าจัดตั้งข้าวน้ำเสร็จแล้ว
                      จึงให้คนไปกราบทูลบอกเวลา
                      พระพุทธเจ้าทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก
                      ได้เสด็จมาถึงพร้อมด้วยพระอรหันต์ ๑๐๐,๐๐๐ รูป ผู้ได้วสี
             [๑๔]            ข้าพเจ้าได้รับเสด็จด้วยดนตรีประกอบด้วยองค์ ๕ ๑-
                      พระพุทธเจ้าผู้เป็นบุรุษสูงสุด
                      ประทับนั่งบนตั่งที่เป็นทองคำล้วน
             [๑๕]            คราวนั้น เครื่องมุงเบื้องบนเป็นทองคำล้วน
                      เหล่าชนพากันกระพือพัดภิกษุสงฆ์ผู้ยอดเยี่ยม
             [๑๖]            ข้าพเจ้าเลี้ยงภิกษุสงฆ์
                      ให้อิ่มหนำด้วยข้าวน้ำอย่างเพียงพอ
                      ได้ถวายผ้าแก่ภิกษุสงฆ์องค์ละคู่
             [๑๗]            พระพุทธเจ้าพระนามว่าสุเมธะ
                      ผู้สมควรรับเครื่องบูชาพระองค์นั้น
                      ประทับนั่งในท่ามกลางภิกษุสงฆ์แล้ว
                      ได้ตรัสคำเป็นพระคาถาเหล่านี้ว่า
             [๑๘]            เราจักประกาศเกียรติคุณ
                      ของผู้ที่เลี้ยงเราและภิกษุเหล่านี้ทั้งหมด
                      ให้อิ่มหนำด้วยข้าวและน้ำ
                      ท่านทั้งหลายจงฟังเรากล่าวเถิด
             [๑๙]            ผู้นั้นจักรื่นเริงในเทวโลกตลอด ๑,๘๐๐ กัป
                      จักเกิดเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ๑,๐๐๐ ชาติ
@เชิงอรรถ :
@๑ ดนตรีประกอบด้วยองค์ ๕ คือ (๑) อาตตะ (โทน) (๒) วิตตะ (ตะโพน) (๓) อาตตวิตตะ (บันเฑาะว์)
@(๔) ฆานะ (กังสดาล) (๕) สุสิระ (ปี่,สังข์) (ขุ.วิ.อ. ๓๔/๓๗)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๓๓๗}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๕๖. ยสวรรค]
                                                                 ๑. ยสเถราปทาน
             [๒๐]            เขาจะเกิดยังกำเนิดใด
                      คือจะเป็นกำเนิดเทวดาหรือกำเนิดมนุษย์ก็ตาม
                      เขาจักมีเครื่องมุงบังที่เป็นทองคำล้วนคอยกางกั้น
             [๒๑]            ในกัปที่ ๓๐,๐๐๐ นับจากกัปนี้
                      พระศาสดาพระนามว่าโคดม ตามพระโคตร
                      ทรงสมภพในราชสกุลโอกกากราช จักอุบัติขึ้นในโลก
             [๒๒]            เขาจักเป็นธรรมทายาทของพระศาสดาพระองค์นั้น
                      เป็นโอรสที่ธรรมเนรมิต
                      กำหนดรู้อาสวะทั้งปวงเป็นผู้ไม่มีอาสวะแล้วนิพพาน
             [๒๓]            เขาจักนั่งในท่ามกลางพระสงฆ์ บันลือสีหนาท
                      ชนทั้งหลายคอยกั้นฉัตรให้เขาแม้ที่เชิงตะกอน
                      เขาจักถูกเผาภายใต้ฉัตร
             [๒๔]            สามัญผลข้าพเจ้าได้บรรลุแล้วโดยลำดับ
                      กิเลสทั้งหลายข้าพเจ้าก็เผาได้แล้ว
                      ข้าพเจ้าไม่มีความสะดุ้งไม่ว่าจะเป็นที่มณฑปหรือที่โคนไม้
             [๒๕]            ในกัปที่ ๓๐,๐๐๐ (นับจากกัปนี้ไป)
                      ข้าพเจ้าได้ถวายทานไว้ในครั้งนั้น
                      จึงไม่รู้จักทุคติเลย
                      นี้เป็นผลแห่งการถวายทานทั้งปวง
             [๒๖]            กิเลสทั้งหลายข้าพเจ้าก็เผาได้แล้ว
                      ภพทั้งปวงข้าพเจ้าก็ถอนได้แล้ว
                      ข้าพเจ้าตัดกิเลสเครื่องผูกพันได้แล้วอยู่อย่างผู้ไม่มีอาสวะ
                      ดุจพญาช้างตัดเครื่องพันธนาการได้แล้วอยู่อย่างอิสระ
             [๒๗]            การที่ข้าพเจ้ามาในสำนักของพระพุทธเจ้า
                      เป็นการมาดีแล้วโดยแท้
                      วิชชา ๓ ข้าพเจ้าได้บรรลุแล้วโดยลำดับ
                      คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๓๓๘}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๕๖. ยสวรรค]
                                                                 ๒. นทีกัสสปเถราปทาน
             [๒๘]            คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา ๔ วิโมกข์ ๘
                      และอภิญญา ๖ ข้าพเจ้าได้ทำให้แจ้งแล้ว
                      คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล
             ได้ทราบว่า ท่านพระยสเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้
ยสเถราปทานที่ ๑ จบ

                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๓๓๕-๓๓๙.
http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=33&siri=141
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=140
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu33
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://suttacentral.net/thi-ap1/en/walters