พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ -พุทธวังสะ-จริยาปิฎก

๒. เอกทุสสทายกเถราปทาน
ประวัติในอดีตชาติของพระเอกทุสสทายกเถระ
             (พระเอกทุสสทายกเถระ เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า)
             [๑๕]            ข้าพเจ้าเป็นคนหาบหญ้าขายอยู่ในกรุงหงสวดี
                      เลี้ยงชีพด้วยการหาบหญ้า เลี้ยงดูบุตรภรรยาด้วยการงานนั้น
             [๑๖]            พระชินเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ
                      ผู้ถึงความสำเร็จแห่งธรรมทั้งปวง
                      ผู้ทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก กำจัดความมืดมนให้พินาศไป
                      เสด็จอุบัติขึ้นแล้ว
             [๑๗]            ครั้งนั้น ข้าพเจ้านั่งอยู่ในเรือนของตน
                      คิดอย่างนี้ว่า พระพุทธเจ้าเสด็จอุบัติขึ้นในโลกแล้ว
                      ไทยธรรมก็ไม่มี
             [๑๘]            ข้าพเจ้ามีแต่ผ้าสาฎกผืนเดียวนี้
                      ไม่มีใครให้ข้าพเจ้า การตกนรกเป็นทุกข์
                      ข้าพเจ้าจักปลูกทักษิณา
             [๑๙]            ครั้นคิดเช่นนี้แล้ว ข้าพเจ้าจึงทำจิตของตนให้เลื่อมใส
                      ได้ถือผ้าผืนเดียวไปถวายพระพุทธเจ้าผู้ประเสริฐที่สุด
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๓๓}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๓. สกิงสัมมัชชกวรรค]
                                                                 ๒. เอกทุสสทายกเถราปทาน
             [๒๐]            ครั้นถวายแล้ว ได้ประกาศอย่างกึกก้องว่า
                      ข้าแต่พระมหามุนีผู้แกล้วกล้า
                      ถ้าพระองค์เป็นพระพุทธเจ้า
                      ขอได้ทรงโปรดช่วยข้าพระองค์ให้ข้ามพ้น(จากนรก)ด้วยเถิด
             [๒๑]            พระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ
                      ทรงรู้แจ้งโลก ผู้สมควรรับเครื่องบูชา
                      เมื่อจะทรงประกาศทานของข้าพเจ้า
                      ได้ทรงกระทำอนุโมทนาแก่ข้าพเจ้าว่า
             [๒๒]            ด้วยการถวายผ้าผืนเดียวนี้
                      และด้วยเจตนาที่ตั้งไว้มั่น
                      บุรุษนี้จะไม่ตกนรกเลยตลอด ๑๐๐,๐๐๐ กัป
             [๒๓]            เขาจักได้เป็นจอมเทพครองเทวสมบัติตลอด ๓๖ ชาติ
                      จักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ๓๓ ชาติ
             [๒๔]            และจักได้เป็นพระเจ้าประเทศราชอันไพบูลย์นับชาติไม่ถ้วน
                      เมื่อเธอเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในภพ
                      คือเทวโลกหรือมนุษยโลก
             [๒๕]            จักเป็นผู้มีรูปงาม สมบูรณ์ด้วยคุณธรรม
                      มีร่างกายสมส่วน จักได้ผ้านับไม่ได้ ประมาณไม่ได้
                      ตามที่ปรารถนา
             [๒๖]            ครั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ๑-
                      ผู้เป็นนักปราชญ์ตรัสดังนี้แล้ว
                      ได้เสด็จเหาะขึ้นสู่ท้องฟ้า
                      เหมือนพญาหงส์ในอากาศ
@เชิงอรรถ :
@๑ ปทุมุตตระ แปลจากศัพท์ว่า ชลชุตฺตมนายโก (ขุ.อป.อ. ๒/๒๘/๗)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๓๔}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๓. สกิงสัมมัชชกวรรค]
                                                                 ๒. เอกทุสสทายกเถราปทาน
             [๒๗]            ข้าพเจ้าเกิดในกำเนิดใดๆ
                      คือ จะเกิดเป็นเทวดาหรือมนุษย์ก็ตาม
                      ข้าพเจ้าไม่มีความบกพร่องในโภคะเลย
                      นี้เป็นผลแห่งการถวายผ้าผืนเดียว
             [๒๘]            ผ้าเกิดขึ้นแก่ข้าพเจ้าทุกย่างก้าว
                      ข้างล่างข้าพเจ้าก็ยืนอยู่บนผ้า
                      ข้างบนก็มีผ้าเป็นเครื่องมุงบัง
             [๒๙]            ในวันนี้ จักรวาลพร้อมทั้งป่า ภูเขา
                      เมื่อข้าพเจ้าปรารถนาก็จะพึงคลุมด้วยผ้าได้
             [๓๐]            เพราะถวายผ้าผืนเดียวเท่านั้นแหละ
                      ข้าพเจ้าเมื่อยังเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในภพน้อยภพใหญ่๑-
                      เป็นผู้มีผิวพรรณเหมือนทองคำ
                      เวียนว่ายตายเกิดอยู่ในภพน้อยภพใหญ่
             [๓๑]            ข้าพเจ้าได้ถึงความเป็นภิกษุ
                      เพราะผลแห่งการถวายผ้าผืนเดียว
                      ถึงชาตินี้จะเป็นชาติสุดท้าย
                      ผ้าก็ยังให้ผลแก่ข้าพเจ้าอยู่ในขณะนี้
             [๓๒]            ในกัปที่ ๑๐๐,๐๐๐ นับจากกัปนี้ไป
                      ข้าพเจ้าได้ถวายผ้าไว้ในครั้งนั้น
                      จึงไม่รู้จักทุคติเลย
                      นี้เป็นผลแห่งการถวายผ้าผืนเดียว
             [๓๓]            กิเลสทั้งหลายข้าพเจ้าก็เผาได้แล้ว
                      ภพทั้งปวงข้าพเจ้าก็ถอนได้แล้ว
                      ข้าพเจ้าตัดกิเลสเครื่องผูกพันได้แล้วอยู่อย่างผู้ไม่มีอาสวะ
                      ดุจพญาช้างตัดเครื่องพันธนาการได้แล้วอยู่อย่างอิสระ
@เชิงอรรถ :
@๑ ภพน้อยภพใหญ่ ในที่นี้หมายถึงความเจริญและความเสื่อม หรือสมบัติและวิบัติ ความยั่งยืนและ
@ความขาดสูญ บุญและบาป (ขุ.จริยา.อ. ๒/๒๓)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๓๕}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๔๓. สกิงสัมมัชชกวรรค]
                                                                 ๓. เอกาสนทายกเถราปทาน
             [๓๔]            การที่ข้าพเจ้ามาในสำนักของพระพุทธเจ้า
                      เป็นการมาดีแล้วโดยแท้
                      วิชชา ๓ ข้าพเจ้าได้บรรลุแล้วโดยลำดับ
                      คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว
             [๓๕]            คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา ๔ วิโมกข์ ๘
                      และอภิญญา ๖ ข้าพเจ้าก็ได้ทำให้แจ้งแล้ว
                      คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล
             ได้ทราบว่า ท่านพระเอกทุสสทายกเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้
เอกทุสสทายกเถราปทานที่ ๒ จบ

                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๓๓-๓๖.
http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=33&siri=12
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [คลิกเพื่อฟัง]
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=33&A=403&Z=438
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=12
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=33&item=12&items=1
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=33&item=12&items=1
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu33
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://suttacentral.net/tha-ap424/en/walters