มจร. ๔. ปัญจสีลสมาทานิยเถราปทาน : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๓. สุภูติวรรค]

๔. ปัญจสีลสมาทานิยเถราปทาน

๔. ปัญจสีลสมาทานิยเถราปทาน ประวัติในอดีตชาติของพระปัญจสีลสมาทานิยเถระ (พระปัญจสีลสมาทานิยเถระ เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า) [๑๓๔] ครั้งนั้น ข้าพเจ้าเป็นลูกจ้างอยู่ในกรุงจันทวดี มัวขวนขวายในการงานของผู้อื่น จึงไม่ได้บวช [๑๓๕] (ข้าพเจ้าคิดว่า) มวลมนุษย์ถูกความมืดมนอนธการปิดบังไว้แล้ว ถูกไฟ ๓ ^๑- กองแผดเผาอยู่ เราจะพรากจากไปได้ด้วยอุบายอย่างไรหนอ [๑๓๖] ไทยธรรม^๒- ของเราก็ไม่มี เราช่างเป็นคนน่าสงสาร เป็นลูกจ้างอยู่ ทางที่ดี เราพึงรักษาศีล ๕ ให้บริบูรณ์ [๑๓๗] ข้าพเจ้าจึงเข้าไปหาภิกษุชื่อว่านิสภะ ผู้เป็นสาวกของพระมุนีพระนามว่าอโนมทัสสี แล้วรับสิกขาบท ๕ ข้อ [๑๓๘] ครั้งนั้น หมู่สัตว์มีอายุประมาณ ๑๐๐,๐๐๐ ปี ข้าพเจ้าได้รักษาศีล ๕ ให้บริบูรณ์ตลอดระยะเวลาเท่านั้น [๑๓๙] เมื่อเวลาใกล้ตายมาถึงเข้า เหล่าเทวดาย่อมให้ข้าพเจ้าดีใจว่า ท่านผู้นิรทุกข์ รถเทียมม้า ๑,๐๐๐ ตัวคันนี้ปรากฏแล้วเพื่อท่าน [๑๔๐] เมื่อจิตดวงสุดท้ายยังเป็นไปอยู่ ข้าพเจ้าหวนระลึกถึงศีลของตนเอง @เชิงอรรถ : @^๑ ไฟ ๓ กอง ในที่นี้หมายถึงไฟในนรก ไฟในเปรตวิสัย และ ไฟในวัฏสงสาร (ขุ.อป.อ. ๒/๑๓๕/๔๘) @^๒ ไทยธรรม หมายถึงวัตถุที่ควรให้มีข้าวและน้ำเป็นต้น (ขุ.อป.อ. ๒/๑๓๖/๔๘) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๒ หน้า : ๑๓๙}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๓. สุภูติวรรค]

๔. ปัญจสีลสมาทานิยเถราปทาน

ด้วยกรรมที่ข้าพเจ้าได้ทำไว้ดีแล้วนั้น ข้าพเจ้าจึงได้ไปเกิดยังสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ [๑๔๑] และข้าพเจ้าได้เป็นจอมเทพ ครองเทวสมบัติถึง ๓๐ ชาติ มีเหล่านางเทพอัปสรห้อมล้อม ได้เสวยทิพยสุข [๑๔๒] อนึ่ง ข้าพเจ้าได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ๗๕ ชาติ ได้เป็นพระเจ้าประเทศราชอันไพบูลย์นับชาติไม่ถ้วน [๑๔๓] ข้าพเจ้าถูกกุศลมูลตักเตือนแล้วได้จุติจากเทวโลก มาเกิดในตระกูลพราหมณมหาศาลมั่งคั่งที่สุดในกรุงเวสาลี [๑๔๔] เมื่อศาสนาของพระชินเจ้ายังรุ่งเรืองอยู่ มารดาและบิดาของข้าพเจ้าได้รับสิกขาบท ๕ ข้อ ในเวลาใกล้เข้าพรรษา [๑๔๕] ข้าพเจ้าร่วมรับศีลกับมารดาและบิดา หวนระลึกถึงศีลของตนเอง นั่งบนอาสนะเดียว ได้บรรลุอรหัตตผลแล้ว [๑๔๖] ข้าพเจ้ามีอายุ ๕ ขวบ ก็ได้บรรลุอรหัตตผล พระพุทธเจ้าผู้ทรงมีพระจักษุ ทรงทราบคุณสมบัติของข้าพเจ้าแล้ว ได้ประทานอุปสมบทให้ [๑๔๗] ในกัปที่นับมิได้ นับจากกัปนี้ไป ข้าพเจ้ารักษาสิกขาบท ๕ ข้อให้บริบูรณ์แล้ว จึงไม่ตกวินิบาตนรกเลย [๑๔๘] ข้าพเจ้านั้นได้เสวยยศเพราะอานุภาพแห่งศีลเหล่านั้น ข้าพเจ้าเมื่อจะประกาศผลของศีล ตลอดทั้งโกฏิกัปก็คงจะประกาศได้เพียงส่วนเดียวเท่านั้น {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๒ หน้า : ๑๔๐}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๓. สุภูติวรรค]

๔. ปัญจสีลสมาทานิยเถราปทาน

[๑๔๙] ข้าพเจ้ารักษาศีล ๕ แล้ว ย่อมได้เหตุ ๓ ประการ คือเป็นผู้มีอายุยืน มีโภคสมบัติมาก และมีปัญญาเฉียบแหลม [๑๕๐] เมื่อข้าพเจ้าท่องเที่ยวไปในภพน้อยภพใหญ่ ประกาศคุณของศีลทั้งปวง และความเพียรเยี่ยงบุรุษที่มีประมาณยิ่ง ข้าพเจ้าจึงได้ฐานะเหล่านี้ [๑๕๑] สาวกของพระชินเจ้า ประพฤติอยู่ในศีลมีอานิสงส์นับมิได้ ถ้าจะพึงยินดีในภพ พึงมีผลเช่นไร [๑๕๒] ศีล ๕ ข้าพเจ้าผู้เป็นลูกจ้าง มีความเพียรบำเพ็ญดีแล้ว ข้าพเจ้าจึงพ้นจากเครื่องผูกทั้งปวงได้ในวันนี้เพราะศีลนั้น [๑๕๓] ในกัปที่นับมิได้ นับจากกัปนี้ไป ข้าพเจ้ารักษาศีล ๕ แล้ว จึงไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผลของศีล ๕ [๑๕๔] คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา ๔ วิโมกข์ ๘ และอภิญญา ๖ ข้าพเจ้าได้ทำให้แจ้งแล้ว คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล ได้ทราบว่า ท่านพระปัญจสีลสมาทานิยเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้ ปัญจสีลสมาทานิยเถราปทานที่ ๔ จบ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๒ หน้า : ๑๔๑}