ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๙ [ฉบับมหาจุฬาฯ] ขุททกนิกาย ชาดก ภาค ๑
๑๒. ทสพราหมณชาดก (๔๙๕)
ว่าด้วยการจำแนกตระกูลพราหมณ์ ๑๐ ตระกูล
(พระศาสดาทรงประกาศข้อความนี้ว่า) [๒๒๒] พระเจ้ายุธิฏฐิละ ผู้ทรงฝักใฝ่ในธรรม ได้ตรัสกับวิธุรอำมาตย์ว่า วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์ผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๒๓] ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๒๔] ขอเดชะพระองค์ผู้สมมติเทพ พราหมณ์ทั้งหลายผู้มีศีล เป็นพหูสูต ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของพระองค์หาได้ยาก พระเจ้าข้า [๒๒๕] ขอเดชะพระมหาราช ได้ยินว่า พราหมณ์มีอยู่ ๑๐ ตระกูลด้วยกัน ขอพระองค์โปรดสดับการจำแนกแจกแจง พราหมณ์ทั้ง ๑๐ ตระกูลนั้นโดยพิสดารจากข้าพระองค์เถิด {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๕๘}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๔. ปกิณณกนิบาต]

๑๒. ทสพราหมณชาดก (๔๙๕)

[๒๒๖] พราหมณ์บางพวกถือถุงย่ามที่เต็มด้วยรากไม้ปากปิด ติดสลากยาบ้าง รดน้ำมนต์บ้าง เป่าเสกคาถาอาคมบ้าง [๒๒๗] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนหมอ เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ผู้เป็นเสมือนหมอเหล่านั้น แด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๒๘] ก็พราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๒๙] ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๓๐] พราหมณ์อีกพวกหนึ่งถือกังสดาลป่าวประกาศไปข้างหน้าบ้าง ไปรับใช้บ้าง ศึกษาวิชาการเกี่ยวกับรถบ้าง [๒๓๑] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนคนรับใช้ เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ผู้เป็นเสมือนคนรับใช้เหล่านั้น แด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๓๒] ก็พราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๓๓] ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๕๙}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๔. ปกิณณกนิบาต]

๑๒. ทสพราหมณชาดก (๔๙๕)

(วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๓๔] พราหมณ์อีกพวกหนึ่งถือคนโทน้ำและไม้เท้าคด เข้าไปพึ่งพาพระราชาในคามและนิคมด้วยตั้งใจว่า เมื่อชาวบ้านหรือชาวนิคมไม่ให้ เราจะไม่ออกไป [๒๓๕] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนผู้กดขี่ เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ผู้เป็นเสมือนผู้กดขี่เหล่านั้น แด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๓๖] ก็พราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๓๗] ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๓๘] พราหมณ์อีกพวกหนึ่ง มีขนรักแร้ เล็บ และขนงอกขึ้นยาว มีฟันเขลอะ มีธุลีบนศีรษะ เกรอะกรังไปด้วยฝุ่นละออง เป็นพวกยาจกเที่ยวไปอยู่ [๒๓๙] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนคนขุดตอไม้ที่ถูกไฟไหม้ เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ผู้เป็นเสมือนคนขุดตอไม้ ที่ถูกไฟไหม้เหล่านั้นแด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๔๐] ก็พราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๖๐}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๔. ปกิณณกนิบาต]

๑๒. ทสพราหมณชาดก (๔๙๕)

[๒๔๑] ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๔๒] ขอเดชะพระองค์ผู้เป็นใหญ่แห่งเหล่าชน พราหมณ์อีกพวกหนึ่งย่อมค้าขายผลสมอ มะขามป้อม ผลมะม่วง ผลหว้า สมอพิเภก ขนุนสำปะลอ ไม้ชำระฟัน ผลมะตูม และพุทรา [๒๔๓] ลูกเกด อ้อยลำ น้ำอ้อยงบ กล้องสูบยาเส้น น้ำผึ้ง และยาหยอดตา และย่อมค้าขายสิ่งของที่มีค่ามากและมีค่าน้อย [๒๔๔] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนพ่อค้า เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ผู้เป็นเสมือนพ่อค้าเหล่านั้น แด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๔๕] ก็พราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๔๖] ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๔๗] พราหมณ์อีกพวกหนึ่งให้กระทำกสิกรรมและพาณิชกรรม เลี้ยงแพะ เลี้ยงแกะ ตกแต่งหญิงสาว ทำวิวาหมงคลและอาวาหมงคล [๒๔๘] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนพ่อค้าคหบดี เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ผู้เป็นเสมือนพ่อค้าคหบดีเหล่านั้น แด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๖๑}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๔. ปกิณณกนิบาต]

๑๒. ทสพราหมณชาดก (๔๙๕)

(พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๔๙] ก็พราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๕๐] ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๕๑] พราหมณ์อีกพวกหนึ่งเป็นปุโรหิตประจำบ้าน บริโภคภิกษาที่เขาเก็บไว้เพื่อตน ชนจำนวนมากย่อมสอบถามพราหมณ์เหล่านั้น พราหมณ์เหล่านั้นเป็นนักตอนสัตว์และตีตราสัตว์ [๒๕๒] แม้สัตว์เลี้ยงทั้งหลาย เช่น กระบือ สุกร และแพะ ในบ้านเหล่านั้น ก็ถูกพราหมณ์เหล่านั้นฆ่า แม้พวกพราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนนายโคฆาต เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ผู้เป็นเสมือนนายโคฆาตเหล่านั้น แด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๕๓] ก็พราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๕๔] ผู้งดเว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๕๕] พราหมณ์ทั้งหลายถือดาบและโล่หนัง เหน็บกริช ยืนดักอยู่ที่ทางเดินของพวกพ่อค้าบ้าง คอยคุ้มครองกองเกวียนบ้าง {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๖๒}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๔. ปกิณณกนิบาต]

๑๒. ทสพราหมณชาดก (๔๙๕)

[๒๕๖] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนคนเลี้ยงโค และโจรปล้นฆ่าชาวบ้านเขาก็เรียกกันว่าพราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ ผู้เป็นเสมือนคนเลี้ยงโคและโจรปล้นฆ่าชาวบ้านเหล่านั้น แด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๕๗] ก็พวกพราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๕๘] ผู้งดเว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๕๙] พราหมณ์อีกพวกหนึ่งสร้างกระท่อมอยู่ในป่า ทำเครื่องดักสัตว์ เบียดเบียนกระต่าย เสือปลา ปลา และเต่า ตลอดจนถึงเหี้ย [๒๖๐] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนนายพราน เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ ผู้เป็นเสมือนนายพรานเหล่านั้นแด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๖๑] ก็พราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๖๒] ผู้เว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา สหาย เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๖๓}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๔. ปกิณณกนิบาต]

๑๒. ทสพราหมณชาดก (๔๙๕)

(วิธุรอำมาตย์กราบทูลว่า) [๒๖๓] พราหมณ์อีกพวกหนึ่งปรารถนาทรัพย์ก็ลงนอนอยู่ใต้เตียง เมื่อเริ่มทำพิธีโสมยาคะ ก็ให้พระราชาทั้งหลายสรงสนาน ณ เบื้องบน [๒๖๔] แม้พราหมณ์เหล่านั้นเป็นเสมือนคนขัดสนิม เขาก็เรียกกันว่า พราหมณ์ ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์ผู้เป็นเสมือนคนขัดสนิมเหล่านั้น แด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะตรัสว่า) [๒๖๕] ก็พวกพราหมณ์เหล่านั้นปราศจากคุณเครื่องความเป็นพราหมณ์ จะเรียกพวกเขาว่าเป็นพราหมณ์ไม่ได้ วิธุระ เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่าอื่นผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต [๒๖๖] ผู้งดเว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของเรา เราจะถวายทักษิณาในเขตที่เราถวายทานแล้วมีผลมาก (วิธุรอำมาตย์ครั้นแสดงผู้เป็นพราหมณ์เพียงแค่ชื่อ บัดนี้เพื่อจะแสดงผู้เป็น พราหมณ์โดยปรมัตถ์ จึงได้กล่าว ๒ คาถาว่า) [๒๖๗] ขอเดชะพระองค์ผู้สมมติเทพ พราหมณ์ทั้งหลาย ผู้มีศีล ผู้เป็นพหูสูต ผู้งดเว้นจากเมถุนธรรม ซึ่งสมควรจะบริโภคโภชนะของพระองค์ยังมีอยู่ พระเจ้าข้า [๒๖๘] พราหมณ์เหล่านั้นบริโภคภัตตาหารมื้อเดียว และไม่ดื่มน้ำเมา ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ได้กราบทูลพราหมณ์เหล่านั้นแด่พระองค์ เราจะเชื้อเชิญพราหมณ์เช่นนั้นหรือ พระเจ้าข้า (พระเจ้าโกรัพยะทรงสดับดังนั้นแล้วดีพระทัย จึงตรัสว่า) [๒๖๙] วิธุระ พราหมณ์เหล่านั้นเป็นผู้มีศีล เป็นพหูสูต เธอจงแสวงหาพราหมณ์เหล่านั้นแหละ วิธุระ จงรีบนิมนต์พวกท่านมาเร็วๆ
ทสพราหมณชาดกที่ ๑๒ จบ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๖๔}


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๔๕๘-๔๖๔. http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=27&siri=495              ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2], [3].                   อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=27&A=7815&Z=7939                   ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=2001              พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=27&item=2001&items=23              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=7403              The Pali Tipitaka in Roman :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=27&item=2001&items=23              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=7403                   สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu27              อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :- https://suttacentral.net/ja495/en/rouse



บันทึก ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ บันทึกล่าสุด ๒๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :