บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ | |
|
|
๕. ทูตชาดก (๔๗๘) ว่าด้วยบุคคลผู้เป็นทูต (พระราชาตรัสถามพระโพธิสัตว์ว่า) [๕๔] ท่านพราหมณ์ ข้าพเจ้าส่งทูตไปหาท่าน ซึ่งกำลังเข้าฌานอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำคงคา พวกเขาถามแล้วท่านก็ไม่ตอบ ทุกข์ของท่านนั้นเป็นความลับหรือ (พระโพธิสัตว์กราบทูลว่า) [๕๕] พระองค์ผู้ผดุงรัฐให้เจริญของชาวแคว้นกาสี ถ้าความทุกข์พึงเกิดขึ้นแก่พระองค์ พระองค์อย่าตรัสบอกความทุกข์นั้นแก่คน ที่ช่วยปลดเปลื้องพระองค์ให้พ้นจากความทุกข์ไม่ได้ [๕๖] ผู้ใดพึงช่วยปลดเปลื้องให้พ้นส่วนแห่งความทุกข์ ที่เกิดแล้วนั้นได้ แม้เสี้ยวหนึ่งโดยธรรม ผู้นั้นควรบอกให้ทราบโดยแท้ [๕๗] ขอเดชะพระราชา เสียงเหล่าสุนัขจิ้งจอกเห่าหอนก็ดี เสียงเหล่านกร้องขันก็ดี รู้ได้ง่าย ส่วนถ้อยคำที่พวกมนุษย์เปล่งออกมา รู้ได้ยากกว่านั้น {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๐๕}
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๓. เตรสกนิบาต]
๕. ทูตชาดก (๔๗๘)
[๕๘] คนบางคนเบื้องต้นเป็นคนใจดี ย่อมนับถือกันว่า เป็นญาติ เป็นมิตร หรือเป็นเพื่อนอย่างนี้บ้าง ภายหลังกลายเป็นศัตรูไปก็มี [๕๙] คนใดถูกเขาถามถึงความทุกข์ของตนอยู่บ่อยๆ พึงบอกให้ทราบในเวลาอันไม่สมควร พวกศัตรูของคนนั้นย่อมพอใจ ส่วนคนที่หวังประโยชน์ต่อเขาย่อมเป็นทุกข์ [๖๐] ส่วนนักปราชญ์รู้กาลอันสมควร ทราบความมีใจของพวกมีปัญญาเป็นอันเดียวกับตนแล้ว พึงบอกความทุกข์อันแรงกล้าแก่คนอื่นชนิดนั้น พึงเปล่งถ้อยคำอันอ่อนหวาน มีประโยชน์ [๖๑] อนึ่ง ถ้านักปราชญ์พึงรู้ถึงทุกข์ที่ทนไม่ได้ของตนว่า โลกธรรมเหล่านั้นเกิดขึ้นเพื่อไม่ให้ถึงความสุขเฉพาะเราเท่านั้นหามิได้ พึงเพ่งถึงสัจจะ หิริ และโอตตัปปะเท่านั้น อดกลั้นความทุกข์อันแรงกล้าเพียงผู้เดียว (พระโพธิสัตว์กราบทูลอีกว่า) [๖๒] ขอเดชะพระมหาราช ข้าพระองค์ต้องการทรัพย์เพื่อให้อาจารย์ จึงท่องเที่ยวไปขอยังแว่นแคว้น นิคม และราชธานีต่างๆ [๖๓] ขอเดชะพระมหาราช ผู้ทรงเป็นใหญ่แห่งหมู่ชน ข้าพระองค์ได้ขอกับพวกคหบดี ราชบุรุษ และพราหมณ์มหาศาล จึงได้ทองคำมา ๗ แท่ง ทองคำเหล่านั้นของข้าพระองค์สูญหายเสียแล้ว เพราะเหตุนั้น ข้าพระองค์จึงเศร้าโศกมาก [๖๔] ขอเดชะพระมหาราช คนเหล่านั้นข้าพระองค์คิดไตร่ตรองดู แล้วว่า ไม่สามารถจะช่วยปลดเปลื้องทุกข์ได้ เพราะเหตุนั้น ข้าพระองค์จึงไม่บอกแก่เขาเหล่านั้น {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๔๐๖}
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๓. เตรสกนิบาต]
๖. กาลิงคโพธิชาดก (๔๗๙)
[๖๕] ขอเดชะพระมหาราช ส่วนพระองค์ข้าพระองค์คิดไตร่ตรองดู แล้วว่า สามารถจะช่วยปลดเปลื้องทุกข์ได้ เพราะเหตุนั้น ข้าพระองค์จึงกราบทูลให้พระองค์ทรงทราบ (พระศาสดาตรัสพระคาถาสุดท้ายว่า) [๖๖] พระราชาผู้ผดุงรัฐให้เจริญของชาวแคว้นกาสี มีพระหฤทัยเลื่อมใสได้พระราชทานทองคำแท้ๆ แก่เขา ๑๔ แท่งทูตชาดกที่ ๕ จบ เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๔๐๕-๔๐๗. http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=27&siri=478 ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [คลิกเพื่อฟัง] อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=27&A=6918&Z=6955 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1777 พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=27&item=1777&items=13 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=3644 The Pali Tipitaka in Roman :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=27&item=1777&items=13 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=3644 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu27 อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :- https://suttacentral.net/ja478/en/rouse
บันทึก ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ บันทึกล่าสุด ๒๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]