มจร. ๑. จูฬกุณาลชาดก : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๒. ทวาทสกนิบาต]

๑. จูฬกุณาลชาดก (๔๖๔)

๑๒. ทวาทสกนิบาต ๑. จูฬกุณาลชาดก (๔๖๔) ว่าด้วยนกดุเหว่าจูฬกุณาละ (พระโพธิสัตว์ได้กล่าวว่า) [๑] บุรุษผู้ไม่ถูกผีสิงไม่ควรเชื่อหญิงที่เป็นคนโลภ มีจิตกลับกลอก ไม่รู้คุณคน เป็นคนประทุษร้ายมิตร [๒] หญิงเหล่านั้นไม่รู้กิจที่ทำแล้วและยังไม่ทำ ไม่รู้จักมารดาบิดาหรือพี่น้อง ไม่ใช่อารยชน ก้าวล่วงธรรมทั้งหลาย ตกไปสู่อำนาจจิตของตนเท่านั้น [๓] เมื่อมีอันตรายและกิจเกิดขึ้น หญิงเหล่านั้นย่อมละทิ้งสามีนั้น แม้อยู่ร่วมกันมานาน เป็นที่รักที่พอใจ เป็นผู้อนุเคราะห์เสมอด้วยชีวิต เพราะฉะนั้น ข้าพเจ้าจึงไม่วางใจหญิงทั้งหลาย [๔] แท้จริง จิตของหญิงเหมือนจิตของวานร ขึ้นๆ ลงๆ เหมือนเงาต้นไม้ หัวใจของหญิงหวั่นไหวไม่หยุดนิ่ง กลับกลอกเหมือนล้อเกวียนที่กำลังหมุนไป [๕] คราวใด หญิงเหล่านั้นมองเห็นทรัพย์ของชายที่พอจะถือเอาได้ ก็ใช้วาจาอ่อนหวานนำเขาไปสู่อำนาจ เหมือนกับชาวกัมโพชะใช้สาหร่ายลวงม้า [๖] คราวใด มองไม่เห็นทรัพย์ของชายที่พอจะถือเอาได้ ก็ละทิ้งเขาไปเสียโดยง่ายเหมือนคนข้ามฟาก พอถึงฝั่งก็ทิ้งแพไปเสีย {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๓๗๔}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๑๒. ทวาทสกนิบาต]

๑. จูฬกุณาลชาดก (๔๖๔)

[๗] หญิงเปรียบเหมือนยางเหนียว กินทุกสิ่งทุกอย่างเหมือนเปลวไฟ มีมายาแรงกล้าเหมือนแม่น้ำที่มีกระแสเชี่ยว เพราะว่า หญิงเหล่านั้นคบได้ทั้งชายคนรักและมิใช่คนรัก เหมือนเรือจอดได้ทั้งฝั่งนี้และฝั่งโน้น [๘] หญิงเหล่านั้นมิใช่เป็นของชายคนเดียวหรือสองคน เหมือนร้านตลาดที่แผ่กว้างแก่คนทั่วไป ชายใดสำคัญหญิงเหล่านั้นว่าเป็นของเรา ชายนั้นเท่ากับใช้ตาข่ายดักลม [๙] แม่น้ำ หนทาง โรงสุรา สภา และบ่อน้ำดื่มเป็นฉันใด ธรรมดาหญิงในโลกก็ฉันนั้น ขอบเขตของหญิงเหล่านั้นไม่มีเลย [๑๐] หญิงเหล่านั้นเสมอด้วยไฟกินเปรียง (น้ำมัน) อุปมาด้วยหัวงูเห่า เลือกกินแต่ของที่ดีเลิศ เหมือนโคเลือกเล็มแต่หญ้าอ่อนๆ ในภายนอก [๑๑] ไฟกินเปรียง ๑ ช้างสาร ๑ งูเห่า ๑ กษัตริย์ผู้ได้รับมุรธาภิเษกแล้ว ๑ หญิงทั้งปวง ๑ ทั้ง ๕ อย่างนี้ นรชนพึงคบหาโดยความระมัดระวังเป็นนิตย์ เพราะว่า อัธยาศัยของทั้ง ๕ นั้นแลรู้ได้ยาก [๑๒] หญิงที่มีรูปงามยิ่งนัก ๑ หญิงที่ชายจำนวนมากพอใจ ๑ หญิงผู้ชำนาญในการฟ้อนรำขับร้อง ๑ หญิงผู้เป็นภรรยาของชายอื่น ๑ หญิงที่เห็นแก่ทรัพย์ ๑ หญิงทั้ง ๕ จำพวกเหล่านี้ ชายไม่ควรคบหาเลย จูฬกุณาลชาดกที่ ๑ จบ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๓๗๕}