มจร. ๔. จูฬสุวกราชชาดก : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗

๔. จูฬสุวกราชชาดก (๔๓๐) ว่าด้วยพญานกแขกเต้า (ท้าวสักกะตรัสถามพญานกแขกเต้าว่า) [๓๐] หมู่ต้นไม้มีใบเขียวชอุ่ม มีผลดาษดื่น มีอยู่เป็นจำนวนมาก ทำไมหนอ ใจของนกแขกเต้า จึงยินดีต้นไม้แห้งเป็นโพรงไม่สร่างซา {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๓๐๕}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๙. นวกนิบาต]

๔. จูฬสุวกราชชาดก (๔๓๐)

(พญานกแขกเต้าตอบว่า) [๓๑] ผลของต้นไม้นี้ ข้าพเจ้าอาศัยกินอยู่หลายปี แม้ไม่มีผล ข้าพเจ้ารู้แล้ว แต่ก็ยังรักษาไมตรีนั้นไว้เหมือนเดิม (ท้าวสักกะตรัสถามว่า) [๓๒] ต้นไม้แห้ง ต้นไม้เป็นโพรง และต้นไม้ปราศจากใบและผล ฝูงนกก็พากันละทิ้งไป นี่นกน้อย เจ้าเห็นโทษอะไร (พญานกแขกเต้าตอบว่า) [๓๓] นกเหล่าใดต้องการผลไม้จึงคบหา รู้ว่าไม่มีผลก็ละทิ้งต้นไม้นั้นไป นกเหล่านั้นเป็นพวกเห็นแต่ประโยชน์ส่วนตน โง่เขลา เป็นผู้ทำลายพวกพ้อง (ท้าวสักกะตรัสว่า) [๓๔] เป็นการดี เจ้าปักษี ที่เจ้าได้กระทำความเป็นเพื่อน ไมตรี และความสนิทสนมในหมู่พวก ถ้าคุณธรรมข้อนี้เจ้าพอใจ เจ้าก็เป็นที่สรรรเสริญของผู้รู้ทั้งหลาย [๓๕] นี่เจ้านกแขกเต้าผู้มีปีกบินไปในอากาศ เรานั้นจะให้พรแก่เจ้า เจ้าจงเลือกพรสักอย่างหนึ่งตามที่เจ้าพอใจเถิด (พญานกแขกเต้ากล่าวว่า) [๓๖] ทำไมหนอ ข้าพเจ้าจะพึงเห็นต้นไม้นี้กลับมีใบมีผลได้อีก ข้าพเจ้าจะพึงยินดีอย่างยิ่งเหมือนคนจนได้ขุมทรัพย์ (พระผู้มีพระภาคตรัสว่า) [๓๗] ลำดับนั้น ท้าวสักกะทรงถือเอาน้ำอมฤตรดต้นไม้ กิ่งของต้นไม้นั้นก็แตกออกมา มีเงาร่มเย็น น่ารื่นรมย์ใจ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๓๐๖}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๙. นวกนิบาต]

๕. หริตจชาดก (๔๓๑)

(พญานกแขกเต้ากล่าวว่า) [๓๘] ท้าวสักกะ วันนี้ข้าพระองค์มีความสุขเพราะเห็นต้นไม้มีผลฉันใด ขอพระองค์พร้อมทั้งพระประยูรญาติทั้งปวงจงมีความสุขฉันนั้นเถิด (พระผู้มีพระภาคตรัสว่า) [๓๙] ท้าวสักกะครั้นประทานพร บันดาลให้ต้นไม้มีผลแก่นกแขกเต้าแล้ว พร้อมด้วยพระมเหสี ก็เสด็จหลีกไปยังสวนเทพนันทวัน จูฬสุวกราชชาดกที่ ๔ จบ