มจร. ๗. อินทริยชาดก : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗

๗. อินทริยชาดก (๔๒๓) ว่าด้วยอำนาจของอินทรีย์ (สรภังคดาบสกล่าวกับนารทดาบสว่า) [๖๐] นารทะ ผู้ใดตกอยู่ในอำนาจของอินทรีย์เพราะความใคร่ ผู้นั้นละโลกทั้ง ๒ แล้วย่อมไปเกิดในอบาย แม้มีชีวิตอยู่ ร่างกายก็ซูบซีด {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๒๙๔}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๘. อัฏฐกนิบาต]

กัจจานิวรรค ๗. อินทริยชาดก (๔๒๓)

[๖๑] ต่อจากสุขก็เป็นทุกข์ ต่อจากทุกข์ก็เป็นสุข เธอจะเป็นผู้ได้รับทุกข์มากกว่าสุข ดังนั้น เธอพึงหวังสุขอันประเสริฐเถิด [๖๒] ผู้ใดในยามลำบาก ทนต่อความลำบากได้ ไม่คำนึงถึงความลำบาก ผู้นั้นเป็นนักปราชญ์ ย่อมเสวยโยคสุขอันเป็นที่สุดแห่งความลำบากนั้น [๖๓] เธอไม่ควรเคลื่อนจากธรรม เพราะความปรารถนากามทั้งหลาย อันเป็นเหตุมิใช่ประโยชน์จากประโยชน์ต่างๆ และเพราะทอดทิ้งฌานที่ได้บำเพ็ญแล้ว (กาฬเทวิลดาบสกล่าวกับนารทดาบสว่า) [๖๔] ผู้ครองเรือนมีความขยัน แบ่งปันกันกิน เป็นการดี เมื่อได้สิ่งที่ต้องการก็ไม่ระเริง และเมื่อเสื่อมจากสิ่งที่ต้องการก็ไม่เดือดร้อน (พระศาสดาตรัสว่า) [๖๕] กาฬเทวิลดาบสผู้สงบได้กล่าวความเป็นบัณฑิตนั้นเพียงเท่านี้ว่า ไม่มีสิ่งอื่นใดที่จะเลวไปกว่าผู้ตกอยู่ในอำนาจ แห่งอินทรีย์ทั้งหลายนี้เลย (มนุษย์เปรตกราบทูลพระเจ้าสีพีว่า) [๖๖] ขอเดชะพระเจ้าสีพี บุคคลเช่นข้าพระองค์ถึงความพินาศ เหมือนความพินาศในเงื้อมมือของพวกศัตรู ทำเหตุที่ให้เกิดยศเหล่านี้ คือ การงาน วิชชา ความขยัน การวิวาห์ ศีล และความอ่อนโยนให้เสื่อมไป บังเกิดเป็นมนุษย์เปรตด้วยกรรมของตน {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๒๙๕}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๘. อัฏฐกนิบาต]

กัจจานิวรรค ๘. อาทิตตชาดก (๔๒๔)

[๖๗] ข้าพระองค์นั้นไม่มีพวกพ้อง ไร้ที่พึ่ง เหมือนคนเสื่อมจากทรัพย์นับพัน เหินห่างจากธรรมอันประเสริฐเหมือนคนตายแล้ว [๖๘] ข้าพระองค์ทำคนผู้ต้องการความสุขให้ได้รับความทุกข์ จึงตกอยู่ในสภาพเช่นนี้ ข้าพระองค์นั้นไม่ได้ประสบความสุขเลย เหมือนอยู่ในกองถ่านเพลิง อินทริยชาดกที่ ๗ จบ