อรรถกถาเล่มที่ ๙ หน้าที่ ๑๔๓.

ตตฺถ กีวทูเรวิเมติ กิตฺตกํ ทูเร ฐาเน. โยชนสตํปิ โยชนสหสฺสํปิ อปกฺกนฺตาติ วตฺตุํ วฏฺฏติ, น ปน กิญฺจิ อาห. จตุปฺปทํ เวยฺยากรณนฺติ จตุสจฺจพฺยากรณํ สนฺธาย วุตฺตํ. [๑๘๔] ยสฺสุทฺทิฏฺฐสฺสาติ ยสฺส อุทฺทิฏฺฐสฺส. โยปิ โส ภิกฺขเว สตฺถาติ พาหิรกสตฺถารํ ทสฺเสติ. เอวรูปีติ เอวํชาติกา. ปโณปณวิยาติ ปณวิยา จ โอปณวิยา จ. น อุเปตีติ น โหติ. กยวิกฺกยกาโล ^๑- วิย อคฺฆวฑฺฒนฺหาปนํ น โหตีติ อตฺโถ. อยํ โคโณ กึ อคฺฆติ, วีสติ อคฺฆตีติ ภณนฺโต ปณติ นาม. วีสติ น อคฺฆติ, ทส อคฺฆตีติ ภณนฺโต โอปณติ นาม. อิทํ ปฏิเสเธนฺโต อาห "ปโณปณวิยา น อุเปตี"ติ. อิทานิ ตํ ปโณปณวิยํ ทสฺเสตุํ เอวญฺจ โน อสฺส, อถ นํ กเรยฺยาม, น จ โน เอวมสฺส, น นํ กเรยฺยามาติ อาห. กึ ปน ภิกฺขเวติ ภิกฺขเว ยํ ตถาคโต สพฺพโส อามิเสหิ วิสํสฏฺโฐ วิหรติ, เอวํ วิสํสฏฺฐสฺส สตฺถุโน เอวรูปา ปโณปณวิยา กึ ยุชฺชิสฺสติ. ปริโยคยฺห ^๒- วตฺตโตติ ปริโยคาหิตฺวา อุกฺขิปิตฺวา คเหตฺวา วตฺเตนฺตสฺส. อยมนุธมฺโมติ อยํ สภาโว. ชานาติ ภควา, นาหํ ชานามีติ ภควา เอกาสนโภชเน อานิสํสํ ชานาติ, อหํ น ชานามีติ มยิ สทฺธาย ทิวสสฺส ตโย วาเร โภชนํ ปหาย เอกาสนโภชนํ ภุญฺชติ. รุฬฺหนียนฺติ โรหนียํ. โอชวนฺตนฺติ สิเนหวนฺตํ. กามํ ตโจ จาติ อิมินา จตุรงฺควิริยํ ทสฺเสติ. เอตฺถ หิ ตโจ เอกํ องฺคํ. นฺหารู เอกํ, อฏฺฐิ เอกํ, มํสโลหิตํ เอกนฺติ เอวํ จตุรงฺคสมนฺนาคตํ วิริยํ อธิฏฺฐหิตฺวา อรหตฺตํ อปฺปตฺวา น วุฏฺฐหิสฺสามีติ เอวํ ปฏิปชฺชตีติ ทสฺเสติ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมว. เทสนํ ปน ภควา เนยฺยปุคฺคลสฺส วเสน อรหตฺตนิกูเฏน นิฏฺฐาเปสีติ, ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย กีฏาคิริสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ทสมํ. ทุติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. กยวิกฺกยกาเล ^๒ ฉ.ม. ปริโยคาหิย

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้าที่ ๑๔๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=9&page=143&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=9&A=3595&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=9&A=3595&modeTY=2&pagebreak=1#p143