อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๘๒.

วนสณฺฑนฺติ โมรปิญฺฉกลาปสทิสํ ปสาทชนนวนสณฺฑญฺจ อทฺทสํ. นทิญฺจ สนฺทนฺตินฺติ สนฺทมานญฺจ มณิกฺขนฺธสทิสํ วิมลนีลสีตลสลิลํ เนรญฺชรํ นทึ อทฺทสํ. เสตกนฺติ ปริสุทฺธํ นิกฺกทฺทมํ. สุปติตฺถนฺติ อนุปุพฺพคมฺภีเรหิ สุนฺทเรหิ ติตฺเถหิ อุเปตํ. รมณียนฺติ รชตปตฺตสทิสํ วิปฺปกิณฺรวาลิกํ ปหูตมจฺฉกจฺฉปํ อภิรามทสฺสนํ. สมนฺตา จ โคจรคามนฺติ ตสฺส ปเทสสฺส สมนฺตา อวิทูเร คมนาคมนสมฺปนฺนํ สมฺปตฺตปพฺพชิตานํ สุลภปิณฺฑํ โคจรคามญฺจ อทฺทสํ. อลํ วตาติ สมตฺถํ วต. ตตฺเถว นิสีทินฺติ โพธิปลฺลงฺเก นิสชฺชํ สนฺธายาห. อุปริ สุตฺตสฺมึ หิ ตตฺเถวาติ ทุกฺกรการิกฏฺานํ อธิปฺเปตํ, อิธ ปน โพธิปลฺลงฺโก. เตนาห "ตตฺเถว นิสีทินฺ"ติ. อลมิทํ ปธานายาติ อิทํ านํ ปธานตฺถาย สมตฺถนฺติ เอวํ จินฺเตตฺวา นิสีทินฺติ อตฺโถ. [๒๘๐] อชฺฌคมนฺติ อธิคจฺฉึ ปฏิลภึ. าณญฺจ ปน เม ทสฺสนนฺติ สพฺพธมฺมทสฺสนสมตฺถญฺจ เม สพฺพญฺุตาณํ อุทปาทิ. อกุปฺปา เม วิมุตฺตีติ มยฺหํ อรหตฺตผลวิมุตฺติ อกุปฺปตาย จ อกุปฺปารมฺมณตาย จ อกุปฺปา, สา หิ ราคาทีหิ น กุปฺปตีติ อกุปฺปตายปิ อกุปฺปา, อกุปฺปํ นิพฺพานมสฺสารมฺมณนฺติปิ อกุปฺปา. อยมนฺติมา ชาตีติ อยํ สพฺพปจฺฉิมชาติ. นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ อิทานิ เม ปุน ปฏิสนฺธิ นาม นตฺถีติ เอวํ ปจฺจเวกฺขณาณํปิ เม อุปฺปนฺนนฺติ ทสฺเสติ. [๒๘๑] อธิคโตติ ปฏิวิทฺโธ. ธมฺโมติ จตุสจฺจธมฺโม. คมฺภีโรติ อุตฺตานภาวปฏิกฺเขปวจนเมตํ. ทุทฺทโสติ คมฺภีรตฺตาว ทุทฺทโส ทุกฺเขน ทฏฺพฺโพ, น สกฺกา สุเขน ทฏฺุํ. ทุทฺทสตฺตาว ทุรนุโพโธ, ทุกฺเขน อวพุชฺฌิตพฺโพ, น สกฺกา สุเขน อวพุชฺฌิตุํ. สนฺโตติ นิพฺพุโต. ปณีโตติ อตปฺปโก. อิทํ ทฺวยํ โลกุตฺตรเมว สนฺธาย วุตฺตํ. อตกฺกาวจโรติ ตกฺเกน อวจริตพฺโพ โอคาหิตพฺโพ น โหติ, าเณเนว อวจริตพฺโพ. นิปุโณติ สโณฺห. ปณฺฑิตเวทนีโยติ สมฺมาปฏิปทํ ปฏิปนฺเนหิ ปณฺฑิเตหิ เวทิตพฺโพ. อาลยรามาติ สตฺตา ปญฺจสุ กามคุเณสุ อลฺลียนฺติ. ตสฺมา เต อาลยาติ วุจฺจนฺติ. อฏฺสตตณฺหาวิจริตานิ อาลยนฺติ, ตสฺมา อาลยาติ วุจฺจนฺติ. เตหิ อาลเยหิ รมนฺตีติ อาลยรามา. อาลเยสุ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๘๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=82&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=2084&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=2084&pagebreak=1#p82