ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๘ ภาษาบาลี อักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๒)

หน้าที่ ๒๕๓.

อรูปีนํ จิตฺตเจตสิกานํ ธมฺมานํ เอการมฺมเณ ปวตฺตมานานํ ววตฺถานํ อกฺขาตํ,
อยํ ผสฺโส, อยํ เวทนา, อยํ สญฺญา, อยํ เจตนา, อิทํ จิตฺตนฺ"ติ. ๑- ยถา หิ
ติลเตลํ, สาสปเตลํ, มธุกเตลํ, เอรณฺฑกเตลํ, วสาเตลนฺติ อิมานิ ปญฺจ เตลานิ
เอกจาฏิยํ ปกฺขิปิตฺวา ทิวสํ ยมกมนฺเถหิ มนฺเถตฺวา ตโต อิทํ ติลเตลํ, อิทํ
สาสปเตลนฺติ เอเกกสฺส ปาฏิเยกฺกํ อุทฺธรณํ นาม ทุกฺกรํ, อิทํ ตโต ทุกฺกรตรํ.
ภควา ปน สพฺพญฺญุตญาณสฺส สุปฏิวิทฺธตฺตา ธมฺมิสฺสโร ธมฺมราชา อิเมสํ
อรูปีนํ ธมฺมานํ เอการมฺมเณ วตฺตมานานํ ววตฺถานํ อกฺขาสิ. ปญฺจนฺนํ
มหานทีนํ สมุทฺทํ ปวิฏฺฐฏฺฐาเน "อิทํ คงฺคาย อุทกํ อิทํ ยมุนายา"ติ เอวํ
ปาฏิเยกฺกํ อุทกอุทฺธรเณนาปิ อยมตฺโถ เวทิตพฺโพ.
    [๔๕๑] นิสฺสฏฺเฐนาติ นิสฺสเฏน ปริจฺจตฺเตน วา. ตตฺถ นิสฺสเฏนาติ
อตฺเถ สติ ปญฺจหิ อินฺทฺริเยหีติ นิสฺสกฺกวจนํ. ปริจฺจตฺเตนาติ อตฺเถ สติ กรณวจนํ
เวทิตพฺพํ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ปญฺจหิ อินฺทฺริเยหิ นิสฺสริตฺวา มโนทฺวาเร
ปวตฺเตน ปญฺจหิ วา อินฺทฺริเยหิ ตสฺส วตฺถุภาวํ อนุปคมนตาย ปริจฺจตฺเตนาติ.
ปริสุทฺเธนาติ นิรุปกฺกิเลเสน. มโนวิญฺญาเณนาติ รูปาวจรจตุตฺถชฺฌานจิตฺเตน.
กึ เนยฺยนฺติ กึ ชานิตพฺพํ, "ยงฺกิญฺจิ เนยฺยํ นาม อตฺถิ ธมฺมนฺ"ติอาทีสุ ๒- หิ
ชานิตพฺพํ เนยฺยนฺติ วุตฺตํ. อากาสานญฺจายตนํ เนยฺยนฺติ กถํ รูปาวจร-
จตุตฺถชฺฌานจิตฺเตน อรูปาวจรสมาปตฺติ เนยฺยาติ? รูปาวจรจตุตฺถชฺฌาเน ฐิเตน
อรูปาวจรสมาปตฺตึ นิพฺพตฺเตตุํ สกฺกา โหติ. เอตฺถ ฐิตสฺส หิ สา อิชฺฌติ,
ตสฺมา "อากาสานญฺจายตนํ เนยฺยนฺ"ติอาทิมาห. อถ เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ
กสฺมา น วุตฺตนฺติ? ปาฏิเยกฺกํ อภินิเวสาภาวโต. ตตฺถ หิ กลาปโต นยโต
สมฺมสนํ ลภติ, ๓- ธมฺมเสนาปติสทิสสฺสาปิ หิ ภิกฺขุโน ปาฏิเอกฺกํ ๔- อภินิเวโส
น ชายติ, ตสฺมา เถโรปิ "เอวํ กิรีเม ๕- ธมฺมา อหุตฺวา สมฺโภนฺติ, หุตฺวา
ปฏิเวนฺตี"ติ ๖- กลาปโต นยโต สมฺมสิตฺวา วิสฺสชฺเชสีติ. ภควา ปน
สพฺพญฺญุตญาณสฺส หตฺถคตตฺตา เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺติยํปิ ปโรปณฺณาสธมฺเม
@เชิงอรรถ:  ขุ. มิลินฺท. ๑๖/๙๔ (พม่า)     ขุ. มหา. ๒๙/๓๒๐/๒๑๗ (สฺยา)   ฉ.ม. ลพฺภติ
@ ฉ.ม. ปาฏิเยกฺกํ      ฉ.ม. กิรเม    ม. อุปริ. ๑๔/๙๔/๔๘ อนุปทสุตฺต



เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๒๕๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=253&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=6474&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=6474&modeTY=2&pagebreak=1#p253


จบการแสดงผล หน้าที่ ๒๕๓.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]