ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๘ ภาษาบาลี อักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๒)

หน้าที่ ๒๑๖-๒๑๗.

หน้าที่ ๒๑๖.

[๔๐๔] อิมสฺมึ สติ อิทํ โหตีติ อิมสฺมึ อวิชฺชาทิเก ปจฺจเย สติ อิทํ สงฺขาราทิกํ ผลํ โหติ. อิมสฺสุปฺปาทา อิทํ อุปฺปชฺชตีติ อิมสฺส อวิชฺชาทิกสฺส ปจฺจยสฺส อุปฺปาทา อิทํ สงฺขาราทิกํ ผลํ อุปฺปชฺชติ, เตเนวาห "ยทิทํ อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขารา ฯเปฯ สมุทโย โหตี"ติ. เอวํ วฏฺฏํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ วิวฏฺฏํ ทสฺเสนฺโต อวิชฺชาย เตฺวว อเสสวิราคนิโรธาติอาทิมาห. ตตฺถ อวิชฺชาย เตฺววาติ อวิชฺชาย เอว ตุ. อเสสวิราคนิโรธาติ วิราคสงฺขาเตน มคฺเคน อเสสนิโรธา อนุปฺปาทนิโรธา. สงฺขารนิโรโธติ สงฺขารานํ อนุปฺปาทนิโรโธ โหติ, เอวํ นิรุทฺธานํ ปน สงฺขารานํ นิโรธา วิญฺญาณนิโรโธ โหติ, วิญฺญาณาทีนํ จ นิโรธา นามรูปาทีนิ นิรุทฺธานิเยว โหนฺตีติ ทสฺเสตุํ สงฺขารนิโรธา วิญฺญาณนิโรโธติอาทึ วตฺวา เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส นิโรโธ โหตีติ วุตฺตํ. ตตฺถ เกวลสฺสาติ สกลสฺส, สุทฺธสฺส วา, สตฺตวิรหิตสฺสาติ อตฺโถ. ทุกฺขกฺขนฺธสฺสาติ ทุกฺขราสิสฺส. นิโรโธ โหตีติ อนุปฺปาโท โหติ. [๔๐๖] อิมสฺมึ อสตีติอาทิ วุตฺตปฏิปกฺขนเยน เวทิตพฺพํ. [๔๐๗] เอวํ วฏฺฏวิวฏฺฏํ กเถตฺวา อิทานิ อิมํ ทฺวาทสงฺคปจฺจยวฏฺฏํ สห วิปสฺสนาย มคฺเคน ชานนฺตสฺส ยา ปฏิธาวนา ปหิยฺยติ, ตสฺสา อภาวํ ปุจฺฉนฺโต อปิ นุ ตุเมฺห ภิกฺขเวติอาทิมาห. ตตฺถ เอวํ ชานนฺตาติ เอวํ สห วิปสฺสนาย มคฺเคน ชานนฺตา. เอวํ ปสฺสนฺตาติ ตสฺเสว เววจนํ. ปุพฺพนฺตนฺติ ปุริมโกฏฺฐาสํ, อตีตกฺขนฺธธาตุอายตนานีติ อตฺโถ. ปฏิธาเวยฺยาถาติ ตณฺหาทิฏฺฐิวเสน ปฏิธาเวยฺยาถ. เสสํ สพฺพาสวสุตฺเต วิตฺถาริตเมว. อิทานิ เนสํ ตตฺถ นิจฺจลภาวํ ปุจฺฉนฺโต อปิ นุ ตุเมฺห ภิกฺขเว เอวํ ชานนฺตา เอวํ ปสฺสนฺตา เอวํ วเทยฺยาถ, สตฺถา โน ครูติอาทิมาห. ตตฺถ ครูติ ภาริโก อกามา อนุวตฺติตพฺโพ. สมโณติ พุทฺธสมโณ. อญฺญํ สตฺถารํ อุทฺทิเสยฺยาถาติ อยํ สตฺถา อมฺหากํ กิจฺจํ สาเธตุํ น สกฺโกตีติ อปิ นุ เอวํ สญฺญิโน หุตฺวา อญฺญํ พาหิรกํ สตฺถารํ อุทฺทิเสยฺยาถ. ปุถุสมณพฺราหฺมณานนฺติ เอวํ สญฺญิโน หุตฺวา ปุถูนํ ติตฺถิยสมณานํ เจว พฺราหฺมณานญฺจ. วตโกตุหลมงฺคลานีติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๗.

วตสมาทานานิ จ ทิฏฺฐิกุตุหลานิ จ ทิฏฺฐสุตมุตมงฺคลานิ จ. ตานิ สารโต ปจฺจาคจฺเฉยฺยาถาติ เอตานิ สารนฺติ เอวํสญฺญิโน หุตฺวา ปฏิอาคจฺเฉยฺยาถ, เอวํ นิสฺสฏฺฐานิ จ ปุน คเณฺหยฺยาถาติ อตฺโถ. สามํ ญาตนฺติ สยํ ญาเณน ญาตํ. สามํ ทิฏฺฐนฺติ สยํ ปญฺญาจกฺขุนา ทิฏฺฐํ. สามํ วิทิตนฺติ สยํ วิภาวิตํ ปากฏํ กตํ, อุปนีตา โข เม ตุเมฺหติ มยา ภิกฺขเว ตุเมฺห อิมินา สนฺทิฏฺฐิกาทิสภาเวน ธมฺเมน นิพฺพานํ อุปนีตา, ปาปิตาติ อตฺโถ. สนฺทิฏฺฐิโกติอาทีนมตฺโถ วิสุทฺธิมคฺเค วิตฺถาริโต. อิทเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตนฺติ เอตํ วจนํ อิทํ ตุเมฺหหิ สามํ ญาตาทิภาวํ ปฏิจฺจ วุตฺตํ. [๔๐๘] ติณฺณํ โข ปน ภิกฺขเวติ กสฺมา อารภิ? นนุ เหฏฺฐา วฏฺฏวิวฏฺฏวเสน เทสนา มตฺถกํ ปาปิตาติ. อาม ปาปิตา. อยํ ปน ปาฏิเอกฺโก อนุสนฺธิ, "อยญฺหิ โลกสนฺนิวาโส ปฏิสนฺธิสมฺมุโฬฺห, ตสฺส สมฺโมหฏฺฐานํ วิทฺธํเสตฺวา ปากฏํ กริสฺสามี"ติ อิมํ เทสนํ อารภิ. อปิจ วฏฺฏมูลํ อวิชฺชา, วิวฏฺฏมูลํ พุทฺธุปฺปาโท, อิติ วฏฺฏมูลํ อวิชฺชํ วิวฏฺฏมูลํ จ พุทฺธุปฺปาทํ ทสฺเสตฺวาปิ "ปุน เอกวารํ วฏฺฏวิวฏฺฏวเสน เทสนํ มตฺถกํ ปาเปสฺสามี"ติ อิมํ เทสนํ อารภิ. ตตฺถ สนฺนิปาตาติ สโมธาเนน ปิณฺฑภาเวน. คพฺภสฺสาติ คพฺเภ นิพฺพตฺตนกสตฺตสฺส. อวกฺกนฺติ โหตีติ นิพฺพตฺติ โหติ. กตฺถจิ หิ คพฺโภติ มาตุกุจฺฉิ วุตฺตา. ๑- ยถาห:- "ยเมกรตฺตึ ปฐมํ คพฺเภ วสติ มาณโว อพฺภุฏฺฐิโตว โส ยาติ ๒- ส คจฺฉํ น นิวตฺตตี"ติ. ๓- กตฺถจิ คพฺเภ นิพฺพตฺตสตฺโต. ยถาห "ยถา โข ปนานนฺท อญฺญา อิตฺถิโย ๔- นว วา ทส วา มาเส คพฺภํ กุจฺฉินา ปริหริตฺวา วิชายนฺตี"ติ. ๕- อิธ สตฺโต อธิปฺเปโต, ตํ สนฺธาย วุตฺตํ "คพฺภสฺส อวกฺกนฺติ โหตี"ติ. อิธาติ อิมสฺมึ สตฺตโลเก. มาตา จ อุตุนี โหตีติ อิทํ อุตุสมยํ สนฺธาย วุตฺตํ. มาตุคามสฺส กิร ยสฺมึ โอกาเส ทารโก นิพฺพตฺตติ, ตตฺถ มหตี โลหิตปีฬกา @เชิงอรรถ: ฉ.ม. วุตฺโต ก. สยติ ขุ.ชา. ๒๗/๒๒๖๑/๔๖๙ อโยฆรชาตก (สฺยา) @ ฉ.ม., ปาลิ. อิตฺถิกา ม. อุปริ. ๑๔/๒๐๕/๑๗๑ อจฺฉริยพฺภูตธมฺมสุตฺต


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๒๑๖-๒๑๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=216&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=5522&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=5522&modeTY=2&pagebreak=1#p216


จบการแสดงผล หน้าที่ ๒๑๖-๒๑๗.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]