อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๑๖๙.

อถ ตสฺส วาณิชสฺส "อติมธุรํ คณฺหถา"ติอาทิวจนํ วิย ภควโต ปิยมนาปตาทิอาสวกฺขยปริโยสานํ สตฺตรสอานิสํสปกาสนตฺถํ "อากงฺเขยฺย เจ "ติอาทิวจนํ เวทิตพฺพํ. ตตฺถ อากงฺเขยฺย เจติ ยทิ อากงฺเขยฺย ยทิ อิจฺเฉยฺย. ปิโย จ อสฺสนฺติ ปิยจกฺขูหิ สมฺปสฺสิตพฺโพ, สิเนหุปฺปตฺติยา ปทฏฺานภูโต ภเวยฺยนฺติ วุตฺตํ โหติ. มนาโปติ เตสํ มนวฑฺฒนโก, เตสํ วา มเนน ปตฺตพฺโพ, เมตฺตจิตฺเตน ผริตพฺโพติ วุตฺตํ โหติ. ครูติ เตสํ ครุฏฺานิโก ปาสาณจฺฉตฺตสทิโส. ภาวนีโยติ "อทฺธายมายสฺมา ชานํ ชานาติ ปสฺสํ ปสฺสตี"ติ เอวํ สมฺภาวนีโย. สีเลเสฺวสฺส ปริปูริการีติ จตุปฺปาริสุทฺธิสีเลสุเยว ปริปูริการี อสฺส, อนูเนน ปริปูริตากาเรน สมนฺนาคโต ภเวยฺยาติ วุตฺตํ โหติ. อชฺฌตฺตํ เจโตสมถมนุยุตฺโตติ อตฺตโน จิตฺตสมเถ ยุตฺโต, เอตฺถ หิ อชฺฌตฺตนฺติ วา อตฺตโนติ วา เอตํ เอกตฺถํ, พฺยญฺชนเมว นานํ. ภุมฺมตฺเถ ปเนตํ สมถนฺติ อุปโยควจนํ. อนูติ อิมินา อุปสคฺเคน โยเค สิทฺธํ. อนิรากตชฺฌาโนติ พหิ อนีหตชฺฌาโน อวินาสิตชฺฌาโน วา, นีหรณวินาสตฺถญฺหิ อิทํ นิรากรณํ นาม. ถมฺภํ นิรํกตฺวา ^๑- นิวาตวุตฺตีติอาทีสุ จสฺส ปโยโค ทฏฺพฺโพ. วิปสฺสนาย สมนฺนาคโตติ สตฺตวิธาย อนุปสฺสนาย ยุตฺโต, สตฺตวิธา อนุปสฺสนา นาม อนิจฺจานุปสฺสนา ทุกฺขานุปสฺสนา อนตฺตานุปสฺสนา นิพฺพิทานุปสฺสนา วิราคานุปสฺสนา นิโรธานุปสฺสนา ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนาติ. ตา วิสุทฺธิมคฺเค วิตฺถาริตา. พฺรูเหตา สุญฺาคารานนฺติ วฑฺเฒตา สุญฺาคารานํ, เอตฺถ จ สมถวิปสฺสนาวเสน กมฺมฏฺานํ คเหตฺวา รตฺตินฺทิวํ สุญฺาคารํ ปวิสิตฺวา นิสีทมาโน ภิกฺขุ "พฺรูเหตา สุญฺาคารานนฺ"ติ เวทิตพฺโพ. เอกภูมิกาทิปาสาเท กุรุมาโนปิ ปน เนวสุญฺาคารานํ พฺรูเหตาติ ทฏฺพฺโพติ. เอตฺตาวตา จ ยถา ตณฺหาวิปรีตเทสนา ปมํ ตณฺหาวเสน อารทฺธาปิ ตณฺหาปทฏฺานตฺตา มานทิฏฺีนํ มานทิฏฺิโย โอสริตฺวา กเมน ปปญฺจตฺตยเทสนา ชาตา, เอวมยํ เทสนา ปมํ อธิสีลสิกฺขาวเสน อารทฺธาปิ สีลปทฏฺานตฺตา @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. นิรากตฺวา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๑๖๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=169&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=4313&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=4313&pagebreak=1#p169