อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๕๗๒.

อฏฺกถายํ วุตฺตคาถาย ทีปิตา ธมฺมานุโลมปจฺจนียปฏฺาเน ฉ นยา นิทฺทิฏฺา โหนฺติ. ปจฺจยวเสน ปเนตฺถ เอเกกสฺมึ ปฏฺาเน อนุโลมาทโย จตฺตาโร จตฺตาโร นยาติ เอเกน ปริยาเยน จตุวีสตินยปฏิมณฺฑิตํ อนุโลมปจฺจนีย- ปฏฺานญฺเว เวทิตพฺพนฺติ. อนุโลมปจฺจนียปฏฺานวณฺณนา นิฏฺิตา. ---------- ๑๙-๒๔ ปจฺจนียานุโลมปฏฺานวณฺณนา [๑] อิทานิ กุสลาทีสุ ธมฺเมสุ ปจฺจยธมฺมํ ปฏิกฺขิปิตฺวา ปจฺจยุปฺปนฺนสฺส อกุสลาทิภาวํ อปฺปฏิกฺเขปวเสน ธมฺมานํ ปจฺจนียานุโลมตาย ลทฺธนามํ ปจฺจนียานุโลม- ปฏฺานํ ทสฺเสตุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาติอาทิ อารทฺธํ. ตตฺถ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจาติ กุสลสฺส ปจฺจยภาวํ วาเรติ, อกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชตีติ อกุสลสฺส อุปฺปตฺตึ อนุชานาติ. นกุสลญฺหิ อกุสลํ อพฺยากตํ วา, ตญฺจ สหชาตปจฺจยํ กตฺวา อุปฺปชฺชมาโน กุสโล นาม นตฺถิ, ตสฺมา อกุสลาพฺยากตวเสน เทสนา กตา. ตตฺถ ^๑- "จิตฺตสมุฏฺานญฺจ รูปนฺ"ติ ^๑- เอวํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ วิสฺสชฺชนํ เวทิตพฺพํ. อพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาติ อยมฺปน ปโญฺห "วิปากาพฺยากตํ กิริยาพฺยากตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานญฺจ รูปนฺ"ติ วิสฺสชฺชิโตว. อิติ สพฺพปเญฺหสุ อวิสฺสชฺชิตสฺส อตฺถานุรูปํ วิสฺสชฺชนํ วิสฺสชฺชิตสฺส จ ปาลิอาคตเมว วิสฺสชฺชนํ. เอเกกสฺมิญฺจ ติกทุเก วารปฺปเภทปจฺจยคณนาวิธานํ สพฺพํ เหฏฺา วุตฺตนยานุสาเรเนว เวทิตพฺพํ. เอตฺตาวตา จ:- ติกญฺจ ปฏฺานวรํ ทุกุตฺตมํ ทุกํ ติกญฺเจว ติกํ ทุกญฺจ @เชิงอรรถ: ^๑-๑ ฉ.ม. อกุสลํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธาติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๕๗๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=572&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=12922&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=12922&pagebreak=1#p572