อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๘๘.

อิมสฺมึ ปน าเน หตฺเถ คหิตปญฺหํ นาม คณฺหึสุ. มหาธมฺมรกฺขิตตฺเถโร กิร นาม ทีฆภาณกอภยตฺเถรํ หตฺเถ คเหตฺวา อาห "ปฏิจฺจาติปิ ^๑- นาม อาคตฏฺาเน อาวชฺชนํ วิสุํ น กาตพฺพํ, ภวงฺคนิสฺสิตเมว กาตพฺพนฺ"ติ. ตสฺมา อิธ มโนติ สหาวชฺชนกํ ภวงฺคํ. มโนวิญฺาณนฺติ ชวนมโนวิญฺานนฺติ. ^๒- อิมสฺมึ ปน อภิธมฺมภาชนีเย โสฬส ธาตุโย กามาวจรา, เทฺว จตุภูมิกา โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกา กถิตาติ. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------------ ๓. ปญฺหาปุจฺฉกวณฺณนา [๑๘๕] ปญฺหาปุจฺฉเก ปน ^๓- อฏฺารสนฺนมฺปิ ธาตูนํ เหฏฺา วุตฺตนยานุสาเรเนว กุสลาทิภาโว เวทิตพฺโพ. อารมฺมณตฺติเกสุ ปน ฉ ธาตุโย ปริตฺตารมฺมณาติ อิทํ ปน ปญฺจนฺนํ จกฺขุวิญฺาณาทีนํ มโนธาตุยา จ เอกนฺเตน ปญฺจสุ รูปารมฺมณาทีสุ ปวตฺตึ สนฺธาย วุตฺตํ. เทฺว ธาตุโยติ วุตฺตานํ ปน ธมฺมธาตุมโนวิญฺาณธาตูนํ มนายตนธมฺมายตเนสุ วุตฺตนเยเนว ปริตฺตารมฺมณาทิตา เวทิตพฺพา. อิติ อิมสฺมิมฺปิ ปญฺหาปุจฺฉเก โสฬสธาตุโย กามาวจรา, เทฺว จตุภูมิกา โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกา กถิตา. เอวมยํ ธาตุวิภงฺโคปิ เตปริวฏฺฏํ นีหริตฺวาปิ ภาเชตฺวา เทสิโตติ. ปญฺหาปุจฺฉกวณฺณนา นิฏฺิตา. สมฺโมหวิโนทนิยา วิภงฺคฏฺกถาย ธาตุวิภงฺควณฺณนา นิฏฺิตา. ------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปฏิจฺจาติ ^๒ ฉ.ม. ชวนมโนวิญฺาณํ ^๓ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๘๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=88&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=2056&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=2056&pagebreak=1#p88