อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๘๘.

อิมสฺมึ ปน ฐาเน หตฺเถ คหิตปญฺหํ นาม คณฺหึสุ. มหาธมฺมรกฺขิตตฺเถโร กิร นาม ทีฆภาณกอภยตฺเถรํ หตฺเถ คเหตฺวา อาห "ปฏิจฺจาติปิ ^๑- นาม อาคตฏฺฐาเน อาวชฺชนํ วิสุํ น กาตพฺพํ, ภวงฺคนิสฺสิตเมว กาตพฺพนฺ"ติ. ตสฺมา อิธ มโนติ สหาวชฺชนกํ ภวงฺคํ. มโนวิญฺญาณนฺติ ชวนมโนวิญฺญานนฺติ. ^๒- อิมสฺมึ ปน อภิธมฺมภาชนีเย โสฬส ธาตุโย กามาวจรา, เทฺว จตุภูมิกา โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกา กถิตาติ. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------------ ๓. ปญฺหาปุจฺฉกวณฺณนา [๑๘๕] ปญฺหาปุจฺฉเก ปน ^๓- อฏฺฐารสนฺนมฺปิ ธาตูนํ เหฏฺฐา วุตฺตนยานุสาเรเนว กุสลาทิภาโว เวทิตพฺโพ. อารมฺมณตฺติเกสุ ปน ฉ ธาตุโย ปริตฺตารมฺมณาติ อิทํ ปน ปญฺจนฺนํ จกฺขุวิญฺญาณาทีนํ มโนธาตุยา จ เอกนฺเตน ปญฺจสุ รูปารมฺมณาทีสุ ปวตฺตึ สนฺธาย วุตฺตํ. เทฺว ธาตุโยติ วุตฺตานํ ปน ธมฺมธาตุมโนวิญฺญาณธาตูนํ มนายตนธมฺมายตเนสุ วุตฺตนเยเนว ปริตฺตารมฺมณาทิตา เวทิตพฺพา. อิติ อิมสฺมิมฺปิ ปญฺหาปุจฺฉเก โสฬสธาตุโย กามาวจรา, เทฺว จตุภูมิกา โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกา กถิตา. เอวมยํ ธาตุวิภงฺโคปิ เตปริวฏฺฏํ นีหริตฺวาปิ ภาเชตฺวา เทสิโตติ. ปญฺหาปุจฺฉกวณฺณนา นิฏฺฐิตา. สมฺโมหวิโนทนิยา วิภงฺคฏฺฐกถาย ธาตุวิภงฺควณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปฏิจฺจาติ ^๒ ฉ.ม. ชวนมโนวิญฺญาณํ ^๓ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๘๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=88&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=2056&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=2056&modeTY=2&pagebreak=1#p88