อรรถกถาเล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๓๑๒.

โย สมถปุพฺพงฺคมํ อริยมคฺคํ ภาเวตีติ โย ปุคฺคโล สมถปุพฺพงฺคมํ ปุเรจาริกํ กตฺวา สหวิปสฺสนํ อริยมคฺคํ ภาเวติ, ปมํ สมาธึ อุปฺปาเทตฺวา ปจฺฉา สหวิปสฺสนํ อริยมคฺคํ อุปฺปาเทตีติ อตฺโถ. ตสฺส อาทิโตติ ตสฺส ปุคฺคลสฺส ปมชฺฌานาทิโต. อุปาทายาติ ปฏิจฺจ อาคมฺม. คนฺถา วิกฺขมฺภิตา โหนฺตีติ คนฺถา ทูรีกตา ภวนฺติ. อรหตฺตปฺปตฺเตติ อรหตฺตผลํ ปตฺเต. อรหโตติ อรหตฺตผเล ิตสฺส. คนฺถา จ โมหา จาติอาทโย สพฺเพ กิเลสา ปหีนา โหนฺติ. โย วิปสฺสนาปุพฺพงฺคมํ อริยมคฺคํ ภาเวตีติ โย ปุคฺคโล วิปสฺสนํ ปุพฺพงฺคมํ ปุเรจาริกํ กตฺวา อริยมคฺคํ ภาเวติ, ปมํ วิปสฺสนํ อุปฺปาเทตฺวา ปจฺฉา อริยมคฺคสมฺปยุตฺตํ สมาธึ ภาเวตีติ อตฺโถ. ตสฺส อาทิโต อุปาทายาติ ตสฺส ปุคฺคลสฺส วิปสฺสนโต ปฏฺาย วิปสฺสนํ ปฏิจฺจ. โมหา วิกฺขมฺภิตา โหนฺตีติ เอตฺถ วิกฺขมฺภิตาติ ทูรํ ปาปิตา สญฺาวเสน. ^๑- ฆฏฺเฏนฺตีติ เย กามสญฺาทึ คณฺหนฺติ, เต สญฺาวเสน ปีเฬนฺติ. สงฺฆฏฺเฏนฺตีติ ตโต ตโต ปีเฬนฺติ. อิทานิ ฆฏฺเฏนฺเต ทสฺเสตุํ "ราชาโนปิ ราชูหิ วิวทนฺตี"ติอาทินา นเยน วิตฺถาโร วุตฺโต. อญฺมญฺ ปาณีหิปิ อุปกฺกมนฺตีติ เอตฺถ อญฺมญฺ หตฺเถหิ ปหรนฺติ. เลฑฺฑูหีติ กปาลขณฺเฑหิ. ทณฺเฑหีติ อฑฺฒทณฺฑเกหิ. สตฺเถหีติ อุภโตธาเรหิ สตฺเถหิ. อภิสงฺขารานํ อปฺปหีนตฺตาติ ปุญฺาทิอภิสงฺขารานํ อปฺปหีนภาเวน. คติยา ฆฏฺเฏนฺตีติ คนฺตพฺพาย ปติฏฺาภูตาย คติยา ปีเฬนฺติ ฆฏฺฏนํ อาปชฺชนฺติ. นิรยาทีสุปิ เอเสว นโย. เสสเมตฺถ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมว. สทฺธมฺมปชฺโชติกาย มหานิทฺเทสฏฺกถาย มาคนฺทิยสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. นวมํ. ------------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปญฺาวเสน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๓๑๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=45&page=312&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=45&A=7228&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=45&A=7228&pagebreak=1#p312