อรรถกถาเล่มที่ ๔๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
นิทฺ.อ.๑ (สทฺธมฺมปชฺ.)
หน้าที่ ๓๑๒.

    โย สมถปุพฺพงฺคมํ อริยมคฺคํ ภาเวตีติ โย ปุคฺคโล สมถปุพฺพงฺคมํ ปุเรจาริกํ
กตฺวา สหวิปสฺสนํ อริยมคฺคํ ภาเวติ, ปฐมํ สมาธึ อุปฺปาเทตฺวา ปจฺฉา
สหวิปสฺสนํ อริยมคฺคํ อุปฺปาเทตีติ อตฺโถ. ตสฺส อาทิโตติ ตสฺส ปุคฺคลสฺส
ปฐมชฺฌานาทิโต. อุปาทายาติ ปฏิจฺจ อาคมฺม. คนฺถา วิกฺขมฺภิตา โหนฺตีติ คนฺถา
ทูรีกตา ภวนฺติ. อรหตฺตปฺปตฺเตติ อรหตฺตผลํ ปตฺเต. อรหโตติ อรหตฺตผเล ฐิตสฺส.
คนฺถา จ โมหา จาติอาทโย สพฺเพ กิเลสา ปหีนา โหนฺติ.
    โย วิปสฺสนาปุพฺพงฺคมํ อริยมคฺคํ ภาเวตีติ โย ปุคฺคโล วิปสฺสนํ ปุพฺพงฺคมํ
ปุเรจาริกํ กตฺวา อริยมคฺคํ ภาเวติ, ปฐมํ วิปสฺสนํ อุปฺปาเทตฺวา ปจฺฉา
อริยมคฺคสมฺปยุตฺตํ สมาธึ ภาเวตีติ อตฺโถ. ตสฺส อาทิโต อุปาทายาติ ตสฺส ปุคฺคลสฺส
วิปสฺสนโต ปฏฺฐาย วิปสฺสนํ ปฏิจฺจ. โมหา วิกฺขมฺภิตา โหนฺตีติ เอตฺถ
วิกฺขมฺภิตาติ ทูรํ ปาปิตา สญฺญาวเสน. ๑- ฆฏฺเฏนฺตีติ เย กามสญฺญาทึ คณฺหนฺติ,
เต สญฺญาวเสน ปีเฬนฺติ. สงฺฆฏฺเฏนฺตีติ ตโต ตโต ปีเฬนฺติ. อิทานิ ฆฏฺเฏนฺเต
ทสฺเสตุํ "ราชาโนปิ ราชูหิ วิวทนฺตี"ติอาทินา นเยน วิตฺถาโร วุตฺโต. อญฺญมญฺญํ
ปาณีหิปิ อุปกฺกมนฺตีติ เอตฺถ อญฺญมญฺญํ หตฺเถหิ ปหรนฺติ. เลฑฺฑูหีติ
กปาลขณฺเฑหิ. ทณฺเฑหีติ อฑฺฒทณฺฑเกหิ. สตฺเถหีติ อุภโตธาเรหิ สตฺเถหิ.
    อภิสงฺขารานํ อปฺปหีนตฺตาติ ปุญฺญาทิอภิสงฺขารานํ อปฺปหีนภาเวน. คติยา
ฆฏฺเฏนฺตีติ คนฺตพฺพาย ปติฏฺฐาภูตาย คติยา ปีเฬนฺติ ฆฏฺฏนํ อาปชฺชนฺติ.
นิรยาทีสุปิ เอเสว นโย. เสสเมตฺถ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมว.
                  สทฺธมฺมปชฺโชติกาย มหานิทฺเทสฏฺฐกถาย
                   มาคนฺทิยสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                              นวมํ.
                       -------------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปญฺญาวเสน


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๓๑๒.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=45&page=312&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=45&A=7228&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=45&A=7228&modeTY=2&pagebreak=1#p312