อรรถกถาเล่มที่ ๔ หน้าที่ ๓๑๔.

กถํ โอปาเตติ. อถ นํ มหาโกฏฺฐิตตฺเถโร อปสาเทติ. โส มหาสาวกสฺส กถิเต ปติฏฺฐาตุํ อสกฺโกนฺโต วิพฺภมิตฺวา คิหี ชาโต. โปฏฺฐปาทสฺส ปนายํ คิหิสหายโก โหติ. ตสฺมา วิพฺภมิตฺวา ทฺวีหตีหจฺจเยน โปฏฺฐปาทสฺส สนฺติกํ คโต. อถ นํ โส ทิสฺวา "สมฺม กึ ตยา กตํ, เอวรูปสฺส นาม สตฺถุ สาสนา อปกฺกนฺโตปิ, ^๑- เอหิ, ปพฺพชิตุํ อิทานิ เต วฏฺฏตี"ติ ตํ คเหตฺวา ภควโต สนฺติกํ อคมาสิ. เตน วุตฺตํ "จิตฺโต จ หตฺถิสาริปุตฺโต โปฏฺฐปาโท จ ปริพฺพาชโภ"ติ. [๔๒๓] อนฺธาติ ปญฺญาจกฺขุโน นตฺถิตาย อนฺธา, ตสฺเสว อภาเวน อจกฺขุกา. ตฺวญฺเจว เนสํ เอโก จกฺขุมาติ สุภาสิตทุพฺภาสิตชานนภาวมตฺเตน ปญฺญาจกฺขุนา จกฺขุมา. เอกํสิกาติ เอกโกฏฺฐาสา. ปญฺญตฺตาติ ฐปิตา. อเนกํสิกาติ น เอกโกฏฺฐาสา, เอเกเนว โกฏฺฐาเสน สสฺสตาติ วา อสสฺสตาติ วา น วุตฺตาติ อตฺโถ. เอกํสิกธมฺมวณฺณนา [๔๒๕] สนฺติ โปฏฺฐปาทาติ อิทํ ภควา กสฺมา อารภิ, พาหิรเกหิ ปญฺญาปิตนิฏฺฐาย อนิยฺยานิกภาวทสฺสนตฺถํ. สพฺเพหิ ติตฺถิยา ยถา ภควา อมตํ นิพฺพานํ, เอวํ อตฺตโน อตฺตโน สมเย โลกถูปิกาทิวเสน นิฏฺฐํ ปญฺญเปนฺติ, สา จ น นิยฺยานิกา. ยถา ปญฺญตฺตา หุตฺวา น นิยฺยาติ น คจฺฉติ, อญฺญทตฺถุํ ^๒- ปณฺฑิเตหิ ปฏิกฺขิตฺตา นิวตฺตติ, ตํ ทสฺเสตุํ ภควา เอวมาห. ตตฺถ เอกนฺตสุขํ โลกํ ชานํ ปสฺสนฺติ ปุรตฺถิมาย ทิสาย เอกนฺตสุโข โลโก, ปจฺฉิมาทีนํ วา อญฺญตรายาติ เอวํ ชานนฺตา เอวํ ปสฺสนฺตา วิหรถ, ทิฏฺฐปุพฺพานิ โข ตสฺมึ โลเก มนุสฺสานํ สรีรสณฺฐานาทีนีติ. อปฺปาฏิหิรีกตนฺติ ^๓- อปฺปาฏิหิรกตํ ^๔- ปฏิหรณวิรหิตํ, อนิยฺยานิกนฺติ วุตฺตํ โหติ. [๔๒๖] ชนปทกลฺยาณีติ ชนปเท อญฺญาหิ อิตฺถีหิ วณฺณสณฺฐานวิลาสากปฺปาทีหิ อสทิสา. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อปสกฺกนฺโตปิ ^๒ ฉ.ม. อญฺญทตฺถุ @^๓ ฉ.ม. อปฺปาฏิหีรกตนฺติ ^๔ ฉ.ม. อปฺปาฏิหีรกํ ตํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๓๑๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=314&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=8219&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=8219&modeTY=2&pagebreak=1#p314